3 Temmuz 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Karanlık, nçurum yollarda bocalıyan Garb Dünymstna BİR SES! Bir kurtuluş ve zafer yolu vardır: Berlin Londra Vaşington istikametinde!.. Blr sulh ımkânım. dunvanın hakikî bir kurtuluş yolunu gosteren bu kitabm satıs merkezlerı: Ankara caddesi Ahmed Halid, Semıh Lutf' K tabevi. ' , !• Beyoğlu: Haşet Kitabevi. IÛ „„„„ I ö UnCU c a u . . C>100 SOJİ. 04&& umhuri Millî Şetin teşekkürleri Ankara 2 (a a.) Riyasetıcumhur Umumî Kâtıbhğınden: Kabotajm Turk bayrağına geçmesmin yıldönumunde yıırdun her tarafından aldıkları tebnklerden mütehassis olan Reı^icumhur tsmet tnönü teşekkürleri ile karsılık tebrıklerınin iblâgına Anadolu Ajansını memur etmi'lerdir. r Yakub Kadri Karaos Yaban Kiralık Konak Nur Baba Okun Ucundan Alp Dağlan Leningrad da Maliye, vergi tediyelerini kolaylaştırmak üzere çek Ağır topçu ateşi altına usulünü tatbik edecek Tasdikli çekler Ankara 2 (Telefonla) Maliye Vekâletı tarafmdan alman bir kararla nakid yerine kullanılabılecek tasdikli çek ıısulu Ihdas edılmıştir. Tasdikli çek kullanıîmasına ajustostan itıbaren başlanacaktır. Vekâlet, vergi mukelleflerınm borclarını ödemek hususıında bir kolaylık olmak, ayni zamanda nakid kullanılmasım da azaltmak uzere bu usulü ıhdas etmiştir. Çekler vergi borclarında olduğu gıbi sair devlet alacaklannda da nakid yerine kabul olunacaktır. Karşılığı mevcud bulundugu mııhatab banaklarca tasdık edılmedıkçe bu çekler kabul edılmıyecektir. De\!et sermave^ıle kurulmuş müesseselerin, mülhak butçeli idarelere hıısust idare ve belediyelerin veıeceklerl çekler karşılığı mııhatab bankalarca tasdik o(Arkası sahife 2 sfitun 7 de) İSTANBUL T CAĞALOĞLU Tslgraf ve mektub adrea: Cumrmriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başrauharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Cuma 3 Temmuz 1942 Remzi Kita Rommel ordusu Ingiltere t lııırılıill obruk hezimetınden soıv.a Londrada basgosteren sinirlilik havasının A\am Kamarasında bir fırtına şeklinde patlak lereceği beklcnij ordu. Fakat Churchill Aıuerikadan henuz donmediği sıralarda Romnıel ordusu İngilizleri daha da muşkül vaziyetlere soktuğundan, Avaın Kamarasındakı münakasaların gerije atılacağı, hiç olmazsa şu unumuzdcki hâdiseler a\dmlamnci}a kadar bekleneceği tahmin ediliyordu. alındı Şark cephesinde bir yıl süren harblerde 171 bin ölü verdik Berlin 2 (a a.) Alman ordulan başkonıutaıüığınm teblığı: Husu^i teblığle de bıldtrildiği gibi Korgeneral Peron komutasmdakı hava kuvvetlerı pılotları tarafmdan kudretle desteklenen Orgeneral Von Manstem komutasmdakı Alman ve Rumen kuv vetlerı büyuk bu kahramanlık gostererek şiddetU gögus göğuse bir çarpışmadan sonra 25 gun suren savaşlan muteakıb 1 temmuzda dunyamn en kuvvetlı kalesi olarak şöhret kazanan Svastopolun kara ve denız kale ve ıstihkâmlarına gınnışler, başka ku\vetli istıhkâmlan, kayalar lçmde oyulmuş mevzilerı, yer altındaki savaş yuvalannı, beton ve toprak blokhavzları ve sayısız sahra tahkimatını her sınıf süâhm mısal teşkıl eden muntazam işberaberhği sayesinde ele geçirmişlerdır. Burada alman (Arkası sahife 3 sötun 3 te) Afrikad», Mıhter ordulan başkumandaıu Maresal Rommel, harekât hakkmda, plân uzerinde izahat alıyor El Alemeyn muharebesini de kazandı İngiliz tebliği ise, Mihver taarruzunun püskürtüldüğütıü bildiriyor Berlın 2 (a a ) Resmî teblığ: Mısırda, kudretü Stuka teşkılleril» desteklenen Alman ve Italyan tıtaıenlert çetm savaşlardan sonra El Alemeyn me\zunl yarmışlardır. Halen Nıl deltasına doğru çekılmekta bulunan bozgun İngıhz kıtaiarının takıbme devam olunmaktadır. Port Saıd denız çevresınde bu* AlmaD denızaltısı 1800 tomlâto tutannda bit Ingiliz muhimmat gemısmı batırmıştır. Malta adası üstunde İngiliz hava alanlarına karşı yapılan taarTuzlara ba^ şarı ile devam edil*niştır. Bilhassa Fuka hava alanına yapılan taarruzda yerde'sl uçaklara ve alan tesislerine tam isabeıler kaydedilmiş ve buyuk ya\ıgınlar çıka« rılarak onemlı tahrıbata sebebıyef ve» rılmiştır. Asherı vaxıyet T El Alemeyn ric'atinden sonra son koz Iskenderiye Kahire hattında da bir müdafaa harbi vermek kabildir, fakat burada muvaffakıyet şansı daba azdır Dıınkıi gazetelerde. Avam Kamaıasının LJbya mağlubi) etinden doğan umvımi bahisler uzerinde açık munakaşalara basladığını okuduk. Bir hanıledc Mısır topraklanna atla>ıveren harb hareketleri şimdi en kritik anlarını yaşadığı için miızakerelerin geri bırakılmasmı istijen bazı takrirler verildiği halde. Başvekil Churchill: Bu isi >arına bırakmak belki daha zararlı olur. Diverek, derhal muııakaşalara başlanmasım tercih etmiştir. Churchill boyle yapraakla kcıtdi hukumetinin mevkiini sağlamlamak bakımından şuphesiz ustalıklı bir haıekette bulunmuştur. Çunku. içinde jasanılan buhranlı gunlerde meclisin guvenini kazandığı takdırde. bir kaç gun sonra hâdiseler ne jolda gelişirsc gelissin, onun •yeniden sarsmtıja kapılınasma artık imkân kalmıjacak, bugun aldığı gu\cn senedile jeni hâdiselere kadar rabatea çalışacaktır. Bugun ise Churchill'in Avam Kamara^ında gmensizlikle karşılanmasına ihtimal }ok gibidir. Basvekil bu sabah Istanbula geliyor Naarif Vekili Erzurumda, Nafıa Vekili Mersinde önemli CHURCHİLL tetkiklere devam ediyorlar Ankara 2 (a a.) Başvekıl Dr. Refik Saydam, refakatinde Ticaret Vekili Mumtaz Ökmen o'duğu halde bu akşamkı eksprese ilâve edılen hususl vagonla Istanbula hareket etmiştir. İstasyonda Başvekih, Buyük Mület Meclisi Reısi AbdulhaHk Renda, Genelkurmny Başkanı Mareşal Fevzi Çak mak, şehrimiide bulunan bütunVeklller, Rıyaseticumhur Umumî Kâtibi Kemal Gedeleç, Başyaver Celâl Öner, Kalemi mahsus mudürii Süreyya Anderiman, Buyuk Mıllet Mecli'si Reis vekilleri ve Parti erkânı, Miıstakil Grup Reis vekili Rana Tarhan, bir çok meb'uslar, Başvekâlet, Hariciye ve diğer Vekâletler erkânı ve büyük bir kalabalık teşyi etmi^tir. Şark cephesinde de büyük taarruz başlamış sayılabilir H. Emir Yazan: Eınekli General El Alemeyn'e Mihv«>r taarruzl%n puskürtüldü Kahire 2 (a a ) Ortaşark İngılia kuvvetleri umumî karargâhının teblığıj Dun, El Alemeyn mevzaındekı kuvvetîerımız düsmanın tanklar ve pıyad» kamyonlarıle yaptığı taamızlan püskurtmuşler ve çarpışmalar butun gut» devam etmiştir. Sa^aş neticelerı bizım içın gayrımusaid değüdır. DüşmaniB tanklarla yaptığı blr taarruz tarafımız(Arkası sahife 3 sütun 4 te) Tekrar itimad kazandı Erhilet Basvekil dedi ki «Ortaşarkta eşi görülmemiş bir mağlubiyet karşısındayız» ^ Başiekllimiı Dr. Refik Saydam Use>i zivaret etmiştir. Mersm 2 (a a.) Şehirmızde bulunan Nafıa Vekili Ali Fuad Cebesoy dün Tarsus barajmı gezmiştır. Nafıa Vekilımiz bugün dığer su tesislerınl gözden geçirecektır. Bunu Avam Kamarasında, daha doğrusu Ingiliz kutleleri arasında esen havadan anlıjoruz. Bu satırlan jazdığımu dakikaya kadar Ingiliz Başvekilinin tenkidlere ne ce\ab verdiğini oğıenmedik. Fakat ilk toptantıda üeri surülcn tenkidler, Churchill'in şahsından ziyade Maarif Vekili Erzurumda harb idaresine ve istihsalât meselelerine Erzurum 2 (aa> Maarif Vekili dokunmaktadır. Gidisatı beğenmiyenle Hasan Âli Yücel, Karstakı tetkiklerını rin bir kısnu şoyle demek isti>or: bıtırerek e\\elki gun şehrımıze gelmişChurchili"den memnunuz. Ondan tır. Vekıl, raekteblerde tetkiklerine başlyisini bulamajız. Ancak bu sajın adam lamı^. bu arada Akşam Kız San'at ve her tarafa birden yetişemiyor \e bu su Yapı Usta okulunu gezmişttr. Hasan Âli Yucel, dün burada yapılretle merkezi idare za>ıf kalı\or. Plânbrımızda, stratejimizde, istihsalimizde masır.a karar verilen kız enstitüsü İle kusurlar var. İcab eden mahalde ve mü erkek san'at okulu için hazırlanan yernasib zamanda üstun kuvvetler toplıya leri tetkik eylemış, kız orta okulunu ve nsıyomı Bu işleri yoluna kojacak biri lâzun. lyisi mi Churchill Baş\ ekil kaîsm, fakat Müdafaa Nazırlığına başka biri gelsin. Umumî hatlan iübarile bu manayı Uade eden tenkidlerin hukumeti devirmek kasdım gutmediğini, gıitse bile buna muvaffak olacak kudrette oknadığını Boyliyebiliriz. Singapour herimetinden sonra «bütün mes'ulijeti ben üzerüne ahjorum» demek cesaretini gosteren Churchill'e karşı İngiliz milleti henüz sağlam bir inanc besler gorunüyor. Sonuna kadar muka\emet prensipini şahsile temsil eden Churchill, bugun muhalülerinin bile kolay kolay jerinden indirmiye razı olamıvacağı bir şeftir. 1940 tanberi göîterdiği inad ve enerji sajesinde o ismini Demokrasilerin harb gücile miısavi bir kıymete çıkarmıştır. Bugiın Churchill dediğimiz zaman aklunıza ilk once Almanjaja karşı dajanan İngiltere gelir. Churchill'i hükumetten alınız, İngiltere yan>anya yenilmiş sayılır. Mukadderatın imparatorluk tarihine malettiği bu adam, ya imparatorlukla beraber çokecek, yahud da imparatorluğu kurtaracaktır Herhalde İngilterenin talihi bugün bir Churchill in sırtında imtihan geçiriyor. , Cebelitarık bombalar altında Mısırda dün bellren »aıiyeti Bosterir harit» Nafıa Vekilinin tetkikleri *4Her saniye çok büyük ehemmiyeti haiz haberler gelebilir.,, Mısır meydan muharebesi: Garl Ebert, Antigone temsiline güveniyor Buna rağmen Basvekil vaziyeti tamamen ümidsiz görmedi ve muaııam lakviyelerin Mısıra varmak üzere olduğunu söyledi Dün gelen rejisör «Çocuklarım Ankarada topladıklan alkışları istanbul seyircileri karşısında da topkyacaklardır» diyor Bu hakikatin akislerini Ingiliz (efkârı umumiye) sinde açıkça gönijoruz. Mı Ankara Devlet Konservatuvan .Rejisönı sır cephesi, son derece müşkül anlar ya Carl Ebert dün sabah Haydarpaşada şadığı bu sırada, acı yazıların büyük karsılanırken ve Güzel San'atlar Akademisi Müdiirü Bürhan Toprakla ekseriyeti Churchiirin şahsından ziyade beraber umumî harb giidümünu hedef tutmaktadır. Denebiür ki, İngiliz milleti. uğraDevlet Konservatuvarı Rejisörü Carl dığı muvaffaldyetsizliklerden dolayı bir kendi kendine hesab sorma, bir kendi Ebert dun şehrimize gehniş ve san'at kendini tenkid buhranına tutulmuştur. mensubları tarafmdan karşılanmıştır. Bazılannca bir kuvvet sa>ılan bu du Şehrımizde ilk defa temsll verecek orum, İngiltere imparatorluk rejiminin lan Ankara Devlet Konservatuvan tiharb karşısındaki yetersizliğiııi göster yatro şubesının genc artistleri de baslamesi itibarile kuvvet veya zâfa işaret rında Devlet Konservatuvarı muduru olmaktan zi>ade hakikati aksettiren bir Orhan Şalk Gokyay bulundugu halde bugun oğle trenile Haydarpaşaya gelemanzara\a daha çok benzijor. ceklerdir. Avam Kamarasındakı münakasılar, Şehrımıze bu ilk gehş şerefine genc Churchil'in bir nutkile belki bugün kaartlstler Haydarpaşa gannda Emınonu panacaktır Bu nutkun sonunda hükuHalkevi azaları. Şehır üyatrosu ve diger m«te itimad reyi verileceğini kuvvetle tıyatro teşekkullen artistleri ve san'at ümid edebiliriz. Hatta, Rommel ku\vetsevenler tarafmdan karşılanacaktır. leri Sü\eyş kanalına vaıdıkları zaman Genc artistler, yarm Taksim abidesine da Ingiliz milleti Churchill'den itimadını esırgemeğe IUZUTI gormiycbilir Çunku giderek abideye merasımle çelenk koyaİngiltere ile Churchill artık a>ni sej, de caklardır *** nektir Biri yenildiği zaman oteki ayak İngiltere BaşvekiU Mr. Chvrchill Londra 2 (a.a.) Mr. Churchill, Avam Kamarasımn iki gun devam eden muzakerelermı bağlıyan nutkunu soyledıkten sonra reylere muracaat edılmiş ve hukumete ademi itimad takriri veren yirmi beş muhalif reye karşı 475 rey verilmiş ve Avam Kamarası bu surelte Mr. Churchill'e yeniden itimad reyi vermiştır. Mr. Churchill, nutkunun başında, Kamaranın harb zamanmda dahi hududsuz hurrijet ıçinde hukumeti tenkid ederek nazırların ehliyetsizlığinden, sivil idarenin orduya yaptığı yardımın şüpheli vaıdır. Profesor Carl Ebert, ıs bir mahiyet almasından bahsetmeden te onlardan bııi: memnun ve bu harbe taraftar olduğunu Park Otehn geniş holünde. uzun boyu soyledıkten sonra demiştır ki: gumuş saçlan, daıma gulen, multtfit ba« Bu sırada kendinn bu muzakerekısiı gozlerıle. elimi sıkarken, misafırini lere vermeyi çok guç buluyorum. Çunkarşılamak ıçm sokak kapısma kadar ku zıhnim, Mısırda cereyan eden en şidınmiş, kibar bir ev sahıbinden farksız. detli, en buhranlı ve en nruazzam müMulâkat i=kencesım mutebessım bir te cadele ile meşguldur. Her sanıye çok vekkulle kaışılıyan bu zarif kurbani, buyuk ehemmiyeti haiz haberler ge'ebıkalem kâğıd hazırlıklarile üzmeğe gönul lir.» razı olmuyor. Korkunc dakikayı vürek İlk Libya harekâtı çarpmtılarıle bekliyen hastasınm karşıMr. Churchill, Baş\ekılın Libyadaki sında, iğnesini ve kerpetenini, sadist bir Ingiliz kuvvetleri hakkmda yanlış ra yavaşhkia hazırlıyan dişçıye benzemek kamlar verdığini sdyüyen Hoare Belıten korkuyorum. ... sha'ya cevab vererek söze devam etmişMulâkatı, ımtıban veya ahiret suali ür: çeşnisınden kurtarıp sohbete çevırmekte € Mr. Hoare Belisha sekiz ay ewel İsabet ettığımı, muhterem profesore ve Libyada yaptığımız taarruz hareketi ü El Alemeyn mev7İinde temmuzun birinci gunu fecirden mehtabh olan gece >ariMiıa kadar de\am eden Mısır meydan muharebesi ajm ikisinde, yani ertesi gun oğleden evvel Ingiliz ordusunun bıi.vük bir bozgunluîfile neticclenmiş gorunnıektcdir. Mısır Ingiliz ordusunun El Alemeyndeki bozgunluğu mahiyet ve netice iübarile Lilıya ve Marsa Matruh bozgunluklarile olçulemez. Çiınkii bu bozgunlukların dainıa birer tclâfi çareleri olabilirdi. Fakat El Alemeyn bozgunluğunu duzeltmek imkanlan artık pek azdır, denilebilir. Çünkü El Alemejn mevzii Libyada ve Marsa Matruhta bozulan sekizinci İngiliz ordusunun nihayet tutunarak geriden ve havadan alabileceği imdad kuvvetlerile takviye edilebileceği pek müsaid ve dar bir mevzidi. General Auchinleck Marsa Matruhtan sonra Rommell burada durdurmak istijeceğini ve kuvvellerini musaid gördüğü takdirde burada bir muharebeyi goze alabileceğini evvelce bıldirmiştik. Tahminimiz veçhile o, Mısırda bulunan emrindeki bütün phade ve zırhh kuvvetleri buraja yığaMoskcva 2 (a.a.) Sovyet geceyarak ayın birinde Rommel'in ordusuna rısı tebliği: karsı bir meydan muharebesi kabul et1 temmuz gunü kıt'alanmız Kursk ırristir. Bu muharebeye dair bilhassa istikametinde faşist Alman kıt'alarırun Londradan gelen haberlerden anlıyoruz hücumlarmı püskurtmüşlerdir. ki Arabî korfezinden rnünhat ve batak Bazı kesimlerde şiddetlı tank savaş(Arkası sahife 2 sütun 1 de) (Arkası sahife 3 sii'nn 2 de) Söyy&jmrp L^Jebtiği Sıvastopolda Portekiz salarındakiMüttefikkafilelerine Mihver hücnmları devam ediyor • uogüsgogüse çarpışmalar oluyor Alman tayyareleri İngiltereye akın ettiler Berlin 2 (aA.) Alman radyosu, Cebelitanğm, dün gece yanıden iki hava hücumuna daha uğradığını Tanca» dan bilddriyor. Limanda İnfılâklar yapıknış ve bunları takib eden yangmlar Afrıka sahilınden görülmüştür. Japonlar Nançnri hu Portekiz sularındaki büyük denia muharebeleri dudanda büyük bir Lisbonne 2 (a.a.) Portekiz sahiltaarruza hazırla leri açığında Anglo Sakson gemi kafılelerine karşı Mihver denizaiüları v« uçakları tarafından yapılan taarruzlaı myorlarmış! devam etmektedir. Harb gemileri re fakatinde seyreden 3 İngiliz genüd bir denizaltının hücumuna uğramıştır. Bu denizaltının bir korvet batırdığı tahmin ediliyor. Bir kaj saat sonra ayni istikamette bir hava deniz savaşı olduğu haber verilmiştir. Lisbonne'un 120 kıloınetre şim^linda (Arkası sahife 2 sütun 6 da) ta nasıl duracak' Bir saat Carl Ebert'le Konuşurken ağzuun içıne baktıran (Arkası sahife 2 sütun 5 te) (Arkası sahife 3, sütun S te} Mihver orduUnnın tebdidi altına giren Nil vadisinden bir maasara