9 Haziran 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Asherî vaziyet uharibler tarafından zehirli gaz kullanıldığı veya kullanılacağı hakkındaki dedikodular, bir müddet kesildikten sonra, tekrar ortaya çıktı. Cumhuriyetin 30 mayıs tarihli sayısında, bu korkunc silâha daîr, gene iki haber vardı. Bir idarî devlet makine Çin tebliği, Japonların zehirli bonıba Devletçiliğimİ2in sine doğru eieman ve obiis mermisi kullandıklarını bilIklnci devresi, 1930 akışma imkân ver diriyordu. Bir Londra telgrafı da, İnda Sıvasta İsmet mekti. Bugün ilk a giliz hava kumandanlarından Yüzbaşı Paşanm nutkundan' cemilik tecrübelerini Helmoreun, radyoda yaptığı bir kosonra başlamıştır. devlet işletmelerin. nuşmada; «bu harb içinde Alman^ır Geç«n yazımda «İnkılâbcı bir görüşün ifadesi> olarak va rile neücelenmiştir. Bunun sebebini de geçirdikten ve verdikleri zararlara İngilizlere ve Müttefiklerine karşı zesıfladığım bu nutukla, başlangıçta ge hükumetçiliğin kuvvetli olmasından zi mukabil yetişmiş ve olgunlaşmış hale hirli gaz kullandıklan takdirde, İngilizçici bir şey sanılan devletçilik, artık yade, iktısadî devletçiliğin zâfında, ek geldikten sonra, neticede serbest saha lerin hiç kimsenin inanamıyacağı bir köklü bir rejim şartı clduğu anlaşılmış, seriya ehliyetsizce İş görmesinde, ken ya fırlamış veya orada çalışmaya mec sür'atle onlara karşı mukabele edecek Geçen Büyük Harbde Ingiltere, yal harbe girmiş ve ilk darbede Birleşik AMillî oyunlarımızın İstanbul halkına Fırka programına, hâlâ Teşkilâ:ı Esa disine verilen salâhiyetleri İyi kul.a bur bırakllmış elemanların çokluğu ile vasıtalara malik bulunduğunu, bu munız donanması olduğu için, bidayette merika ve İngiliz Uzakdogu donanma muntazam bir şekilde gösterilmesi ve siye kanununa girmiştir. Bununla bera. namamış olmasında aramak lâzım ge devletin her gün büyüyen işlerine eie kabdenin kimsenin tahayyül edemiyeAlmanyaya karşı, Avnıpa karalannda larını tahrib etmişti. Ondan sonra Fili bütun şehir halkının bundan İstifade ber Türkiye «Mutedil devletçidir» for lir. Maamafih iktısadî devlet, idarî dev man bulmaktaki güçlüğü bu tezadm ceği nüktarda ve kesafette olacağıru» Fransanın yanaıda zayıf bir ordu ile pinlerde, Malezyada Singapurda ve Ho etmesi takarrür etmiştir. Bu vazifeyi mülü ortaya atıldıgı zaman, bu gün'ere let tarafından kurulduğundan ve uü başkaca bir ifadesinden İbarettir. söylediğini haber veriyordu. müdafaada kaldı. Bu esnada Fransanın landa Hindistanile Birmanyada Japon Eminönü Halkevi üzerine almıştır. Par kadar devletçiliği tam şekilde tarif ede tün elemsnları onun tarafından teşkil Hulâsa gerek yukarıda kısaca işaretHarbi, şimdiye kadar kullanılan «imüttcfiki Busya, gittikçe artan büyük muvaffakıyetleri bir çorab söküğü ha tlnin muzaheretile Izmir, Ödemiş, Ma rek bu anlamda kayıdsız ve şartsız bir edildiğinden dolayı bu işte hiç bir la lediğim iki tezad ve gerek bu sütun lâlılarla kazanmaktan ümidini kcsecek sayılı ordulannın muazzam savletlerile linde te'jali ettiler. Bununla beraber nisa, Bergama, Balıkesir, Karadeniz ha birleşme temin olunamamıştır. Bu sa rafa tekbaşma mes'uliyet yüklemek larda İncelenmesi uzun ve yersiz ola olan tarafın günün birinde, son bir zadoğuda Almanya, Avusturya ve Maca Amerika ve İngiltere pes demek şöyle valisi, Kastamonu, Diyarbaklr, Erzurum, hada 1930 senesinden itibaren aramızda cioğru sayılmaz. cak diğer sebebler yüzünden bugün ik fer silâhı ve çaresi olarak zehirli gaz ristan için daima büyüyen bir tehlike dursun Avrupada Almanyayı ve As Çonıh ve memleketin daha birçok yer beliren çeşidli görüşleri incelemek hayh İdarî ve iktısadî devlet arasındaki ilk tısadî işletmelere önce verilmiş her tür kullanması ihtimali vardır. Onun için oluyor ve bu memleketlerin pek çok yada Japonyayı nihayet mağlub etmck lerinden mahallî heyetler ağustos ba enteresan bir etüd ise de bu makaleleri. tczad alınan majşlardan ve kullanılf.n lü salâhiyetler birer birer geri alın zehirli gaz etrafında kopanlan gürüîıü, asker kuvvetlerini kendi karşısında ümidini asla kaybetmemiş bulunuyor şında şehrimize gelecektir. Bunlar şeh min çerçevesi dışındadır. Yalnız şu ka salâhiyetlerden çıktı. İktlsadi müesse mış ve bu müesseseler İdarî devletin kâfi derecede ıstırab çeken insanlık bağlayıp oyalıyordu. Şimal doğu Fran lar. rimizde çalıştınlarak birlik teşkil edile darını söyliyebilirlm ki, hepimiz kendi selerin müdür ve memurlarına dolgun usullerine göre işlemeye mecbur bıra adına, hiç de hayırb bir alâmet desa ile Belçika üzerinden Parise hızla Onlann biitün ümidl şimdi Çin ile cek ve 160 kişiyi bulacak bu heyetlerle kültür ve kanaat varlığımıza, liberal maaş verildiği için, devlet memurla kılmıştır. Bu yüzden iktısadî devlet ğildir. yürüyen Alman sağ ordulan, Fransız Sovyet Rusyanın hiç olmazsa bu yaz 14 ağustostan itibaren «Millî Oyunlar veya muhafazakâr olmamıza, inkılâbcı rından bir kısmı yeni işletmelerde va makinesi inkişaf ettikçe idarî devletin IMısırda çıkan İmages mecmuası zeGenerali Jofrun sağlam ve basiretli Japon ve Alman taarruzlarına dayana Festivali> başlıyacaktır. Festival 20 veya irticacı bir temayüle bağlanmamıza zife aldılar. 200 lira İle çalışsn bir o işlerle uğraşan uzuvlarl azalacak ve hirli gazlardan bahsederken, bunların bir sevkulceyşi ile Marn'da durdurul rak ayakta kalmalarma bağlıdır. Eğer ağustosa ksdar devam edecek, Adado, göre devletçiliğe bir şekil ve hudud çiz adama 700 lira vermekle onun iş kud küçülecekken, iş tamamen aksine olartık gizli bir tarafı kalmadığını söymuş ve hatta buradan şimal doğu Fran bu umduklan o'ursa harb müznıinleşir; Büyiikderede, Fenerbahçe stadında, Su nıek, elimize fırsat ve iktidar geçince reti ve ehliyeti çoğalmış olamazdı. İş muş; İktısadî devlet genişledikçe idarî Iedikten ve daha ziyade maneviyat üsa ve Belçikada bir hatta kadar geri harb müzminleşince de İngiltere ile adiyede, Floryada, Taksim Bahçesinde, de bu anlama uygun ta^bikata girişmek letmelerde prensip bakımından dolgun devlet de büyümüştür. O şekilde ki zerinde tesir eden zehirH gazların, halk giderek siper kannağa mecbur edil Amerika geçen harbde olduğu gibi mü Park Otelde ve Bebekte birer gece millî suretile devletçiliği ve devlet teşkilâtını maaş lâzlmken bunları ehil olanlara bundan meselâ on sene evvel bir mükütlelerinin sandığı gibi, hiç bir mümişlerdi. cadelenin sonunu kazanabilirler. Çün oyunlarımız halka gösterilecektir. A dan Z ye kadar değişmesi icab eden vermek imkânı her zaman bulunamad:. dürle iki kâtibden ibaret olan Anka dafaa vasıtası bulunmıyan öldürücü bir İşte 1914 te harb bu andan itibaren kii nüfuslan, paralan, ham maddeleri bu günkü kanşık şekle sokmıya vesile Senelerce tahsil etmiş, devlet hizme radaki «Deniz Ticaret Müdürlüğü» son silâh olmadığını ilâve ettikten sonra müzminleşmiş ve daha dört yıl cür ve yeni büyük harb sanayilerl sayetinde ömür yıpratmış bir adamın ço raları dairelere ve apartımanlara sığa şöyle diyor: olduk. mesine rağmen Orta Avnıpa devletleri sinde büyük ölçüde deniz, hava ve ka Ekmeklerin kalitesi bugün Geçen yazımda İlk devrede idarl ve cuğu küçük bir tahsil ve bir miktar mıyan birçok umum müdürlükler ve «Gazların tesirli olabilmesl için, kifi için o gündenberi kaybolmıya başla ra kuvvetleri yaratabilirler. Onun için değişiyor iktısadî devlet makinelerinin nasıl bir şansla ilkten dols;unca maaşla babasım müdürlüklerden ibaret koskoca bir müs miktarda saçılması lâzımdır. Bunların onlar şimdi Almanyayı ve Alman işpateşarhk olmuş; işler bir santim uzamıştı. Filvaki İngiltere dört yıl durup Ekmeklerdeki yiizde 40 arpa yüzıde 25 e birine karışmadan çalışnklarını, idari bile geçiyordu. İktısadî devlet teşkilâhemen uçmaması için kesif yapılanlan, madan teşkilât bir Vekâleti dolduradinlenraeden işledi. Fransa ile birlikte lindeki yerleri, büyük hava filolan indirilmiştir. Ofis dün fınnlara yeni ter devletin nasıl iktısadi işletmelerle ugra tma serbest hayatta muvaffak olabilemaskelerden geçemez; daha hafif gazsevkederek bombalamak lstiyorlar. Bun. küçük veya büyük olduğuna bakmaşan yeni devlet uzuvlanna serbestî ver cek İktidarda eieman kullansın diye ve csk kadar genişlemiştir. Eskiden on kişl lar İse kurbanlarını zehirlemeden evdan maksad hem Almanyayı doğu cep tib üzerinden un verdiğinden ekmekler ile on saatte görülen bir iş bürokrasi dan yeni müttefikler ve yeni destekler bu sabahtan itibaren daha iyi bir şe diğini kaydetm:ştim. Bu şekil çok kısa rilen dolgun maaşla adam almak salâvel uçarlar. Halk kütlelerini gazlaria arayıp buldu. 6 tiimenden ibaret olan hesinde kullanabileceği birçok uçak sürmüş, hele devletçiliki geçici bir şey hiyeti çok suiistimale uğradı. Kendi çarkma uygun işletme usullerile yüt yok etmek müthiş surette pahalıya mal kuvvetlerini memlekette turmaya mec kilde çıkacaktır. ilk İngiliz hareket kuvvetini 100 tümenolmayıp devamlı bir rejim halinde gö müessesesini idare eder gibi titiz bir kişi ile ve yüz saatte bitmek gibi bir olur. Infilâk ve yangın bombalarile lik bir Imparatorluk ordusuna çıkardı. bur etmek ve hem de birçok Alman Eksik tartılı ekmekler ründük:en sonra başlangıcda verilen sa İtina İle devlet işini çevirmek İmkâ netice, devlet makinesinde rantabilite daha iyi adam öldürüldüğüne hükmetFransız İngiliz siyaseti İtalyayı ev harb sanayiile işgal altmdaki memleBelediye müfe.tişleri tarafından son lâhiyetler birer birer. geri alınmış, idari nml herkes bulamadı. Maaş ve terfi hesabını tamamen ortadan kaldırmış; mek lâzımdır. Ahnan istatistikleri, 1914 velâ Üçlü İttifaktan ayınnağa ve »onra ketlcr harb sanayiini bozmaktır. Halkı günlerde, muhtelif fınnlarda yapılan ve iktısadi devlet arasında keskin bir usulleri bir takım kayıdlara bağlı olan meselâ altmış beygirlık koskoca bir moden 1918 e kadar 12,000 ton gaz kulkendi taraflanna katmağa rnuvaffak tedhiş etmek niyeti de ayndır. İngiliz kontrollar neticesinde, eksik tartıda 20 mücadele başlamıştır. Zaten İdari dev idarî devlet mskinesi yanında hiç b'r törün yaptlğı İş bazan bir vnntiîâtör lanıldığını gösteriyor; Müttefik raporler geçen biitün kış esnasmda ve daha çevirmeğe İnhisar etmiştir. Yalnız İkolduktan başka en son Birleşik Ameevvelki zamanlarda yeniden yapabil bin ekmek musadere edilmiştir. Bele let, daha evvel iktısadi işle.melere verdiği kayda tabi olmadan çalışan İktısaiî ları da, ayni devrede 350,000 kişinin. tısadî devlet İşletmeleri değil, bu marikayı harbe sokarak savaşı kazanadikleri uçakların çoğunu bu iştc kulla diye teftiş kadrosu, görülen lüzum üze salâhiyetleri çok görmiye, onlan kıs devlet makinesini yaşatmak korkunc gszlandığını, yani gaz tesirine nıaruz kinenin dışında sanılan serbest tuçekbildi. nıyorlar. Yakında Amerika uçak filola rine 17 den 25 e çıkanlmaga karar ve kanmıya koyulmuştu. Müstakil olan bu neticeler verebilirdi. Tahsil, terbiye, ahkaldığını ve bunlardan yalnız 8,750 idarelerin her gün lstiklâllerinden bir lâk, disiplin, çalışma zevki, heyecan, küller (Ticaret Odaları, Borsaîar, bir kişinin öldüğünü bildiriyor. Bu, yüzrilmiştir. Yeni harbe de İngiltere kara ve hava rının iltihakile bu bombardlmaniar dakısmı alınıyor; salâhijetleri daral millî karakter üzerinde birçok yıkıcı likler, kooperatifler vesaire) dahi bü de 2 buçuk demektir. 12,000 tonluk askeri cihetile hazırlıksız girdi. Dcniz ha şiddetli olacakmış. Demek oluyor ki Zam gören muallimler tılıyor; muhtar şekilleri bozularak mer. tesirler yapması tabiî olan bu tezad, rokrasinin bu inkisafına uymağa mecAngloSaksonlar Almanlann kaybettiği kuvvetleri bile 1914 te olduğundan tstanbul orta tedrisa,t müesseselerin keze bağlanıyordu. Devletçiliğimizin bu önünde sonunda tasfiye edilm^k lâzım bur kalmışlardır. Bütün bu müessese infilâk maddesi muhakkak daha fazla daha azdı. O Fransız kara ordulanna her günden, büyük uçak kütleleri yap de zam gören 250 muallimin isimleri dün adam öldürürdü.». güveniyorsa da Fransada kâfi sayı ve mak için btifade ediyorlar. Ayni za maarif müdürlüğüne tebliğ edilmiştir. ikinci devri, idari ve iktısadi devletin geliyordu. Bu müesseseler bugün ehli lerde her İnkişaf, bir kadro büyümesi, Gazcte, sonra, en şiddetli zehirli gazkudrette tank olmadıktan başka Al manda harb ve taşjt gemileri inşa edi Muallimler hazirandan itibaren zamla birbirile mücadelesi tarihi demektir. Bu yetli ır.emur bulmak hususunda elleri bir imza çoğalması ve işlerin karışması lann iyi kapatılmış yerlere giremediğinl ve sür'atini kaybetmesi, şeklinde bir olmücadelelerde, bazan iktısndî devletin kolları barem kanunlarıle vessire ile man tanklarını savabilecek kabiliyctte yorlar. nnı alacaklardır. (Dcniz Bank zamanmda olduğu g!bi) bağlanmış bir durumda iseler, bunun gunluk göstermeğe mahkumsa bunun ve sığınaklardaki modern havalandırma kâfi top da yoktu. Fransa kâfi bir hava Almanlar ve Japonlar ise AngloSaktamamen hâkimiyeti ele aldığı kısa za başlıca sebebi iktısadî devlet makine sebebini, devletçilik telâkkimizdeki bu tertiblerinin gazlan zahmetsizce defetHastalar için verilen kuvvetine malik olmadıği gibi, İngiliz manlar haricinde, idarî devlet safha sini an'anesi ve usulüe kuramamış, dü tarihî seyirle izah kabildir. Bugün tüc tiğini söylüyor. uçak filolan da bu noksanı telâfi e sonlann inşa etmekte oldukları gemitemsiller Zehirli gaz, MısuIı gazetcnin gösterlerden daha fazla gemi batırdıklarını safha, derece derece zafer kazanarak ne. rüst ve ehliyetli şekilde bu müessese car tarafından serbest seçimle teşkil decek bir durunıda değildi. Velhasıl Beyoğlu Halkevi temsil kolu, Valde ticede iktısadi devleti, usul ve kanunla leri İşletr.ıeyi becerememiş olmamızda edilmiş olan Ticaret Odaları ve birlik diği kadar. kolay atlatılabilecek bir söylüyorlar. AngloSaksonlar da, tabii, bu yüzden her iki müttefik çok ağır leri bile bürokrasi makineslnin çarkla belâ değildir, geçen harbdenberi bu if bağındaki prevantoryomda hastalar için rile tamamen kendine benzoten ve bnğ dır. mağlubiyetlere uğradılar. Fakat ycre bunun aksini iddia ediyorlar. üzerinde çalışan mütehassıs kimyagerrından ibarettir. güzel bir temsil vermiştir. Bu heyet, lıyan son durumu elde etmiş'.ir. Devletçilik b?hsinde ikinci bir tezad, O halde ortaya gene bir zaman meserilerek harbden dışan çıktı. İngiltere, Bugünkü halinl kısaca enlattığımız ler, kimbilir, ne korkunc gazlar icad selesi çıkıyor. AngloSaksonlar bu za Efenköy, Yakacık, Heybeliada sanatorumumiyetle de t teşkilâtma girmi= bir ada olduğu için istilâdan kurtultlu; Bu mücadelenin nasıl cereyan etfğini etmişlerdir? Sonra,, geçen harbde gazfakat Almanyaya karşı yalnız kal manın kendi hesablarına işlediğini, karşı yomlanna da giderek temsiller vere Meclis zabıtlanndan, matbuattan, hü olanlarla serbest j atta çalışanlar ara devlet makinesi, tarihî ve zarurî bir lar, yalnız ordulara karşı kullanılmıştı; taraf da zamandan kendilerinin daha cektir. Temsil heyetiıji'n bu harekeü kumet, kararlanndan çıkararak incele sında başlamıştır. iktısadî devletçilik oluş lçinde şeklini almıştır. Bu halden dı. Durumu çok fena ve çetindi. boğucu ve yakıcı tesirlerini cephe geLibyada, Balkanlarda ve Giridde çck çok faydalandıklarını ileri sürüyorlar. büyük bir memnııniyet uyandırmıştır. mek inkılâb tarihimiz için değerli bir anlsmımızı jsurannamış olmamızdan do kimseyl rr.es'ul tanımak yoluna gide rilerine kadar uzatmamışlardı. Cephelayı, devleti yapıcı olmaktan ziyade meyiz. Biz sadece bir sosyai OİU;U taFakat AngloSakson uçak ve genıi in Talebe Yurdu münakasaya şiddetli darbeler yedi. Nihayet Alman etüd olur. Salâhiyet kaldınlması balerin içinde ve hemen gerisinde buluşaatının dev adımlarile ilerlediği bazı Rus harbi onun imdadır.a yetişti. zan her hanği bir kanuna kaçamak yollu İdare edici olarak tanıdlk. Bu İtibarla rihî köklerile anlattık. Böyle şeylere nan kasaba ve şehirler halkından gazkonuldu devletin yapıcı fonksiyonu kurulama «iyi veya fena» diye hüküm vercmekonan bir madde ile yapılıyor; muhİngiltere, Alman Rus harbinden eser ve neticelerinden görülüyor. Onun Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekyiz: bunlar sadece zarurî ve tabiî şuy lara kurban gidenler, azdı. Gazın tesiyalnız kendi hesabına nefes abnak ve için, Japonların Çinde ve Almanlann reterliği hesabma Şehzadebaşmda inça tar idareler bir gün memurlarında, öbür dı, ve bu işler ancak taahüdlerle yaptırildı. Biîha^sa teknik İşler, iktıs3dî lerdir. Bu oluş içinde hâdi?e!er, tnrih, rile hemen ölmiyen; fakat bütün ömürhazırlanmak için değil, Amerikayı kendi Rusyada son zaferi bir an evvel elde olunacak Talebe Yurdu binası inşaa:ı gün alım ve satımlarmda veya idare şeTürk cemiyetinin ve dünyanın hali, hu lerlnce malul kalarak en küçük hastayanında harbe sürüklemek için de is etmeleri kendilerince hayatî bir öncmi dünden itibaren açık eksiltmeye kcnul killerinde tahdidlere uğrıyordu. Bazan devletçiliğin tek yolu ve tek var olrr.a lâsa her türlü amil vardır. Fugünün lıklara dayanamıyanların sayısmı Altifade etti. Birleşik Amerika bir ara haizdir. Çin ve Rusya 1942 sonuna ka muştur.. İnşaat, bu ayın yirmi iksinde, da ayni usulle ik ısadi devlet, büyük sebebi olduğu halde devleıi bu güçten dar ayakta kaldıklan takdirde Mihveuzak bildik. Tekniğe taalluk eden İş sadece zarurî bir oluş, bir son oldu lah bilir. Bütün bir milletin nıilyonsalâhiyetler kazanıyor; idare mec'isl', lık Almanların Norveç, Holanda, Belrin işi cidden kötü olur. Fakat Çin en iyi şartlar ileri süren müteahhide sarfiyatı kontrola tâbi olmıyan idareler lerdeki taahhüdler büyük bir «faz'a ğunu kabul etmezsek A dan Z ye ka Iarca nüfusuna gaz maskesi vermek, çika, Fransa, Balkan, GLrid ve Libbunları yenilemek de kolay bir iş demağlub ediliııce Japonya, Rusyaya >ü ihale edilecektir. kurarak tutunaııya çahşıyordu. Fakat kıymet = plus valus» temin ediyor; ve dar değiştirilmesi lâzım geldiğini ce ğildir. Köylerin, kasabalann, şehir lerin yadaki zaferlerile İngiltereye karşı açBina için sarfma müsaade edilen parüyerek Sovyetlere son darbeyi arkasaretle iddia edemeyiz. Z^ten bu İşte tıklarl amansız hava ve denizaltı harb dan vurabilir. Fakat bunun için, Al ra. I milyon 36 bin 691 liradır. Bu para. aradan kısa zampn gcçince lüzumsuz millete aid olması lâzım ge'en bu fazla en büyük mazhariyet devletçilik teş bütün insanlarını, hayvanlarını, nebatlcrinden dehşete ve hatta ümitlsizliğe manlann Rusyaya taarruzda lüzumun tamamen Parti idare heyeti reisliği em diye idare meclislerinin kaldınlmasile kıymet, devletin kas=sından çıkarak larını, sularını zehirli gazlara karşı salâhiyetlerin geri almması, yeni bir teş. müteahhidlerin kesesine giriyordu. Bun kilâtımızın değiştirilmeğe mahkum ol sığmaklara sokmak da mümkün olmaz. bile düşmüştü. Fakat Alman Rus dan fazla geciknıiyerek Sovyet ordula rine verilmiş bulunmaktadır. dan dolayı devlet makinesinde çalışan duğunu kudretle anlamış clmamızdır. kilât, yeni isirnli müessescler kurulması harbi onda da Almanyayı en sonra rını Volganın ötelerine atabihneleri Yalnız ihsanlan muhafaza etmek için, Yerinde bir terfi birbirini kovalıyor; bir iktrsadî devlet teknik elemanlar, bilhassa mühendisler Altı okurruzdan biri dev'etçilikse cteki gaz sızmaz sımsıkı binalar bulmak ve yenmek hususunda bir ümid uyandır şarttır. vazifelerinden çekilerck, devleiin yapa de İnkılâbcıhktır. İnkılâb Türkiyesinde nıış ve Anglo Sakson işbirliği anZiraat Bankasınm İzmir şubesi müdür işletmesi bazan iki senede üç, dört şeburalara girecek gazlan kovacak moBu takdirde 1943 te Avrupa, Afrika, muavini iken terfian Mersin şubesi mü kil ve makam değişürerek teşkilât yap mıj'acağını zannettiğİT.İz teknik işlerde tasfiyesi realiteler tarafından lcbar edi dern havalandırma vasıtalan temin etcak bu suretle kafilcşnıişti. müteshhid slfatile devletin karşısma len her hangi müesseseyi inkılâb yolu Yakındoğu ve Orta Asyada Alnıanya ile mıya mecbur kalıyordu. Bu yüzden, me O halde geçen sene yaz iptidasındaki müttefikleri, doğu ve cenub Asyada da dürlüğüne tayin clunan Naci Ortaç yeni çıktılar. Bu suretle İdarî devletten lk ile değiştirmeğe mâni okcak hiç bir mek de kabil değildir. vazifesi başına gitmiştir. Yeni müdürün selâ Türkiyenin kalkınmasından sonra vaziyet Mihver bakımından Rusya har Japonya, İngiltere ile uğraşmaya başBu harbde, uçak filolan, bir memlearadan geçen yirmi sene zarfmda li tısadî devlete, oradan da serbest ha kuvvetin mevcud olmadığını bilmek. binin çabuk neticesini, Anglo Sakson lıyacaklardır. O halde Mihverin Çindcn İzmirde gösterdiği faaliyet ve muvaffayata doğru bir kaj.ş ve akış başîadı. görmek ve buna inanmakla bahtiyarız. ketin en uzak ve en hücra köşelerinl manlarda belki yirmi defa yeni teşkilât lar cilıetinden ise bu harbin kabil ola ve Rusyadan sonra hedefi üç yer kıt kıyeti ayni ehemmiye:te bir ticaret mer Ahmed Hamdi BASAR bile gaza boğacak kadar çok ve uzun Bunun neticesi olarak devlet makint!kezimiz olan Mersinde de göstereceğinde yapıldığı halde yirmi rretre yeni rıhbildiği kadar uzamasını lüzumlu kılıyor asında artık doğrudan doğruya İngilmenzillidir. Her halde zehirli gaz kulsinde ekseriya serbest sahaya fırlıyatım yapılamamıştı. Şekil ve teşkilât deEkmek tevziatında yeni şekil lanıldığı takdirde, pex çok insan budu. Onun için İngiltere ve Amerika tere olacaktır. O zaman Mihver için şiiiîhemiz yoktur. ğiştirilrr.esi, yukarıda işaretlediğim üze mamış injanlar kalıyor, ve bunlar haklı Kusyaya yeniden yanaştılar ve müş Ilindistan, Yakındoğu, Süvcyş, Mısır ve Devlet Operasınm şehrimizde Eylül başından itibaren küçüklere 150. na kurban gidecektir. Zaten, şimdiye re muhtelif prensiplere dayanan bir bir psikolojik sebeble para kazananterek düşmana karşı onunla işbirliği bütün Afrika ile Akdeniz bahis mevkadar kullanılmaması da, bu silâha devletçilik an!amma göre yapıldığın lara karşı ruhî bir slcaklık duyamıyor büyüklere 300, işçilere 500 ve ağır işçivereceği konser yapmağa koyuldular. En müstacel ih zuudur. Karşı tarafa gelince AngloSaklardı. Halbııki devletçilikte asıl muvaf lere 1000 gram ekmek verilmesi hak karşı knrunmanın kolay olmamasından Devlet Operssmın birkaç temsil ver dan, bugün şu işi kurmaya yarıyan es fakıyet yolu bilâkis serbest hayattsn, kındaki projenin ta:bik mevkiine ko ileri gelmektedir. Temenni edelim ki tiyac Kusyaya uçak, tank ve top gön sonlar için ilk hedef Almanyayı yıkmek üzere şehrimize geleceğini yazmış babı mucibe, yann ayni işi bozmak için İktısadî devlet rrakine?ine, oradan d» nulması takarrür etmiştir. dermekti. Rusya bunları imal ediyor maktır. Onlann şimdi Rusyanın yardıharb, insanlan rahat nefes almaktan kullanılabiüyordu. Tütün İnhisar İdadu. Fakat Alnıanlara karşı muhare mile ve bin türlü vasıtalarla yapmağa tık. Operanın vereceği temsillerde elde bile menedecek kadar zalim bir şekil resinde «kaldırılmasl lüzumlu olduğunbclerde kaybettiği uçak, top ve tan çalıştıklan budur. Fak.»t bunun için edilecek hasllât, Eminönü Halkevi İçtİalmasın. maî Yardım kolu tarafından yardım gö dan» dolayı İdare meclisi kaldmlırken, kın yerine yenilerini sırf kendi vası Rusyanın ayakta kalması lâzımdır. ayni tarihlerde «konmasi lüzumlu olduren kimslsizlere tahsis edilecektir. tasile derhal koyamıyordu. ğundan» kaydile hemen ayni esbabı mu Japonyaya AngloSakson taarruzu, AIHayvan ve sağlık mektebi Alman ordulan bütiin yaz Rusyada manyadan sonra gelecektir. Bunun için Yankesici çocuklar cibe Afyon Inhlsarına yeni bir meclisi harbettiler ve hududlardan bin kilo de Çinin ayakta ve Avustralyamn elde idare kazandırmıştı. mezunları Dün sabah, Edirnekapı tramvayında metre kadar içerilere girdiler. Nihayet bulunması iktiza eder. Velhasıl iki ta SeHmiyedeki Hay\an Sağlık Memur12 haziran CUMA günü aksamından itibaren yankesicilik eden 15 yaşında Aslan, 14 Hulâsa son on on İki sene içlnde gitMcskova sarılıp düşürülmek üzere iken rafın hedeflerini hulâsa ettiğimiz tak ları mektebinden bu sene 24 tale'ce me tikçe ehemmiyetini, şümulünü genişletyaşmda Salâhaddin, 12 yaşında Feridun, görülmemiş derecede çiddetli bir kış dirde Mihverin Rusya ve Çinden sonra zun olmuştur. Bunlar; memleketteki miş, şiddetlendirmiş bir idarî ve iktı14 yaşında Murad, 14 yaşında Yaşar çok erken bastırdı ki bu olay, Rusla İngiltereyi alt etmcsi ve en nihayet baytarî teşkilâta yardımcı olarak veri sadî devlet mücadelesine, şahid olduk. isminde beş çocuk yakalanmıştır. Küçüi Her akşarn saat 9 da yaz temsillerine bashyscaktır. rın nihayet mağlub olmak üzere ol Amerika ile uğraşması icab ettiği gibi leceklerdir. yankesicüer adliyeye teslim edümişlerdir. Bu mücadele İdarî devletin tam zafernalarmdan dolayı yeise düjen Anglo AngloSaksonlarm da evvelâ AlmanSakson devletlerine hiç beklemedikleri yayı ve ancak daha sonra Japonyayı Dedia bugün saat dörtte gelecek. yor. Bu muhteşem kadınm karşısında = hüçük hiksye bir anda yeniden sevinc ve ümid u mağlub etmeyi düşünecekleri neticesine • Odanm içinç şöyle bir çeki dü I» nuyun ıııneyc ben, söz söylemek san'atını lecrübe etyandırdı. vannz. zen verdlm. Her zaman oturduğu kolmek şöyle dursun, düşüncelerimi, benAmerika, Amanyaya karşı henüz resliğimi bile unuttum. Ah kardeşim, onunH. E. ERKİLfcT tuğa ve yastık aralarına lâvanta ve mor menekşe çiçekleri serptim İnsarm men harbe girmemişti. Fakat hakikatte la buluştuğumuz saatlerin manevl zevhayah kadar sevdiği bir mahluku bekve pratikte girmiş gibiydi. 1941 kışı kini sana nasıl anlatayım?. Onda her Belediye reis muavininin Küseyin Kulki = lemesi kadar üzücü ne olabilir?. Gözbidayetinde Almanya bu harbin en şey, bütün güzellikler birleşmiş duruyor. O beni dinlemiyormuş gibi dalgln bir Bir kadında aranılan her şey..> tetkikleri lerim mineli duvar saatine takıh bir de duramıyorum. Meselâ kaldırım taş Pişkin bir kayıdslzlıkla sırıtarak: müşkül ve en tehlikeli anlarını yaşa Anlaşıldı, beni bekliyordun mu tavır takınarak: vaziyette dakikaları sayıyorum. Bedia ları üzerinde kayan küçük aj'ak stsmıştı. Acaba bu şiddetli kış onun için O söylerken mütemadiyen saate bakı Belediye reis muavini Lutfi Aksoy, pa Fakat itiraf et ki, dedi ,bir çok erbir felâket başlangıcı mı idi?! Böyle ar günü Dudullu, Çekmeköy, Sultan bir çok defalar hemen ayni saaite leri beni pencereye koşturuyor, komşu hakkak... Sonra yüzümün donuklaştığını hisse kekler için kadını anlamak güçtür. Çün yor, yaklaşan dakikalann tatlı ıstırabile dairenin çalınan zili içimi sevincle olmasa bile İngiltere ve Amerika ha çiftliğv Alemda* kcylerine gitmiş; köy geîdiği halde bugün nedense lçimJe kü onlar oldukları gibi değil görünmek söylediklerinin çoğunu akhmda tutamızırlanmak için yeniden 6 ay kazanı lüleri toplıyarak Parti faaliyeti, ziraaî bir sıkıntl var. Bu keder bazan onu doldurarak o tath yeisin derlnliğine derek: bırakıveriyor. Bu anlatılmasl müşkül Korkma canım! dedi! Gelecek mi istedikleri şekilde hareket ederler.. Ve yordum. Yavaş yavaş sinirlenmeğe başlayorlard». Fakat Anglo Saksonların vaziyet, odun kesimi hakkında izahat görmek arzusundan doğan sabırsız lsmıştım.. Mekteb sıralannda bile onun sevinci uzun sürmedi, çünkü Japonya. almıştır. Lutfi Aksoy yeni köy mekteb tekle dağılıyor, sonra tekrar dönüp ruh haleti sevginin kendisi değil de safirini ürkütmem... Allah versin.. Gü kadınlar, ruhuna seçilmiş ve zarif ma bu kabil maceralarını dinllye dinliye nedir?. Bir kadını beklemeniıı ulvi zel bir peri beklediğini zaten farket lumat tohumlarını boşalttıkları zannına doîaşarak bu ruh girdabınm içine giMihverin üçüncü büyü'.: devleti olarak lerlnin inşaatını da tetkik etmiştir. riyorum. Daha bir saat var. Şezlonga aşkla ne alâkası olabilir diyeceksiniz. miştim.. Sana anlatacağun şeyler var. kapıldıkları nispette samimiyetlerinden artık bıkmıştım. Sevgilisi hakkında daha o kadar uzaklaşırlar. Kadm herşeyden uzun medhiyelerde bulunacaktı ama ka. uzanarak Aşk ve İhanet isimli romanı Fakat bir çok erkekler gibi bunu hiç Sonra gideceğim. BU AKŞAM saat 20,30 dan itibaren de basit bir şey telâkki etmiyorum. Onunla ancak kırk beş dakika konu önce bunun bir olta olarak kullanıldığı pının hafifce çalınan çınkırak sadası okuyayım dedim. Ne mümkün, gözlerim gene saatte. Ve her saniye, onun Onu ben değil, duygularım bekllyor. şabilecek vaktim olduğunu, bir kadını m bilir. Bütün dava onlarla açık ve dü üzerine sustu. tkimlz de şaşırmıştık. belki beş, on dakika önce gelebileceği Bu kabil düşüncelerle hayatın eşslz beklemediğimi şöyle yarım ağızla an rüst konuşamamaktan ileri geliyor. Ya Kapıya dogru koştuğum zaman arkadaihtimallîe dikkatim gergin bir hassn dakikalarını yaşarken sertçe çalınan Iatm?ğa çalıştımsa da İnanmadı. Bedi lanlarımızı boş bir fazilet perdesi arka şım gitmek üzere ayağa kalktı. Onu ar2 BÜYÜK VE GÜZEL FİLM BİRDEN: siyet taşıyor. Aşk muhakkak ki biı iki zil sesile uyandım. Kalbimi sevinc anın lavanta çiçcği kokusu serpili kol sında gizlemeğe çahşıyoruz. Fakat gel ka kapıdan geçirmek lstiyordum ama de onlara sor. Yüksek edebiyat talâka kaba hareketimle gücendireceğlm korahşkanllk tezahürü değildir. Bekleme den slkışacak dereceye gelmişti. Ge tuğuna rahatça oîurarak: 7 Seviyorum, diye İçini bir ocak kö tinin, kelime ustalığının manası onlarca kusu tasavvurumu değîştirdi. Kapıyı açsaatinin büyük zevkini tadanlara ne lenin, çok sevdiğim ve beş senedir mutlu. Bazı insanlar hayatlarında bu Anadoluda bulunması dolayısile gör rüğü gibi çekti. Evet bir kadını çılgınca gayenin başlangıcıdır. Düşüncelerimizi tığım zaman arkadaşım anî bir şaşkmeşsiz zamanları göz zevklerile bozmağa mediğirr,; bir erkek arkadaşım olduğu seviyorum. Bilirsin ki eskidenberi bu saklarken kaybettiğimiz şeyin farkında lık geçirdi. Bedia da içeri gireceğine bir çalışırlar. Ne bileyim; meselâ bekleme nu anlayınca neş'em kısa sürdü. Bu kabil maceralarla kafanı şişirdim. Fakat olmuyor, sonunda kıskanclığımızla baş adım geri çekilerek kapı kanadına yasmahalli bir caddede veya kazinoda münasebetsizliğe kızmadım dersem ya dostum bu bir roman ve sinema mev başa kalıyoruz... landı. İradesiz bir hareketle şapkasının Korku ve dehşet filmi İse lüzumsuz şeylerle, çirkin, tuhaf lan söylemiş olurum. Beş senedir var zuu değil. Şimdiye kadar yabancısı bu Şimdi dedim, felsefe hünerlerinl tülünü indirmeğe çahşıyordu. Yabancı Ormanda bir aşk macerası bir adamın yüzünü tetkik ederek, ya lığımdan haberi olmıyan bir adamın lunmak bedbahthğında olduğum hakikî bırak da sevdiğin kadından bahset. Za bir erkeğin mevcudiyeti onu ürkütmüş hud masaların arasmda dolaşan küçük en hassas dakikamda karşıma çlkması aşktır. ten seni beş, on dakika daha dinliyebl olacaktı. Bu sahneyi sessiz bir sükunetle çocuğun yaramazlıklarile oyalanrak fcenl sinirlendirdi ama yüzümün hstTekrar içini çekti. Gözlerini bir nok leceğim?. seyrediyor, takdim merasimini yapmak tarafından tarafından vaktin çabuk geçmesini temin ederler. larını mümkün mertebe yumuşatarak taya dikerek: Gözlerini sözerek. ltizumunu hissediyordum. Ağzımı açmağa. ziyaretinden memnun olduğumu gösteDIKKAT : Bugün Üniversiteliler ve halk tenzilâtlı matineler: Fakat ben tatlı bir şarab içer gibi bu Fakat sana göre bunlar boş ve ge Ancak on beş gün oluyor, onu bir ren bir ifade takmdım. Kucaklaştık. çici şeyler değil mi?.. Bana içinden ne aile toplantısmda tanıdım. Zarif bir meydan kalmadan arkadaşımın Bediaya: 2 30 4^0 ve 6,30 da tek saatin kısalmasl kadar uzamasını Arkadaşım taşkm bir lâübalilik içinrle kadar gülüyorsun kimbilir!.. ürkeklik taşıyan güzel yüzünü ilk gör olıır!. Sen buradasın ha!. Sevim?. Nasü da istiyortım. Onun daha henüz gel ku\n,'etli kollarile belimden kavrıyaıak Neden canım! diyerek sözünü kes düğüm zaman içimden «işte bir kadın ki Diye tltreyen seslnt ıstırabla işittlm. memiş olması duygularım üzerlnde odaya girdiği zaman gözleri yeni ha tim, bunun yalnız kendine aid bir im gözlerinde yalnız sevgiyi, bir kelime ile öyle zevkli tegirler yapıyor ki bir yer zırlanmıs, İki kişlUk maöaya dikildi. tiyaz olduğunu mu zannediyorsun?» hayatı ve mes'ud olmanm sırnnı yaşatiA Hüseyin Hulki İki tarafın zafer ümidleri ve muharebe hedefleri Yazan: Emekli General Sehir haberleri Devletçiliğimızın Millı oyunlar iki nci devr esi testivali Kendi davalarımız Yazan: CUMHURİYET 9 Hazîran 1942 (HEM NALINA MIHINA Zehirli gazlara karşı H. Emir Erkilet Memleketin muhtelif yerlerinden seçilen heyetler şehrimize gelecek A. Hamdi Basar t Ra^ld Hıza Tiyatrosu HALİDE PİŞKİN birîikte Harbiyede: (BELVÜ) I Beklenmiyen misafir SÜMER Sinemasında BEYAZ 2 YÜZLÜ İLAHE CANAVAR İSA MİRANDA BORİS KARLOFF OPERA YILDIZI ve HAVAY GECELERİ