2 Haziran 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

19 ıraev yıl*yi: 6391 umhuriyet ISTANBUL fCAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhurivet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefoa: Basrmıharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Hitler İle İki Sene Sir Nevil Henderson'un bu kıymetli eseri Refl Cevad Ulunay atarafından türkçeye çevrilmlştir. Herkesin^^UHknesİ için fiatı 75 Fransayı K e M M l Kurd Alfred Luce'nin bu C. Ulunay tarafından edilmiştir. Fiatı SEMİH LÛTFİ eserj de R. nımıza tercüme ;tur. EVİ Salı 2 Haziran 1942 Dünkii Mediste Türkiyeİtalya ticaret muahedesiıtin uzatılması kabul edildi Numaralı düşmanlar ir aralık Amerikada moda olmuştu: Ortahğa dehşet saçan gangsterlerden en azılısı seçilir, bir numaralı halk duşmanı di>e Uan edilirdi. Boyle bir adamı diri ve olu olarak ele geçirmek için polis memurları, aralarında adeta yarışa çıkarlar: halk da, gazete sahifelerinde olsun, radyo makinesi başında olsun, kıyasıya bir Cotch and Catch maçının tııyler ürperüci heyecanını jaşardı. Bir numaralı gangster seçilınek, haydudlar ara<unda da kıskanclık uyandıran bir rütbe sayılıyordu. Gupegundıız bankaları soyan, 57 nci caddedeki kuyumcu dukkânlarını polisin gozü onunde boşaltan, miljonerleri sokak ortasmda durdurarak karınlanna tabanca da>ayıp gık demesine meydan vermeden çek inualatan haydudlar, herşejin rökora bağlandığı bu tuhaflıklar dhannda bir numaralı halk düşmanı seçilmeyi kendileri için bir seref biliyorlardı. Harbden once Amerikadaki halk düşmanlannın felsefesini japan muharrirler çıktndı. Bunlar şoyle diyorlardı: • Gangsterler halk düşmanı değil, olsa olsa rejim duşnıanıdırlar. Onlann halka hücum ettiği, halkı zarara soktuğu hiç görüldü mu? Zavalhlar, liberalkapitalist rejiminin nimetlerinden istifade eden ufak bir ekalliyetten başka kimseye sataşnorlar mı? İçlerinde servetü sâman sahibi olup da. herhangi bir trost direktoründen daha bujük bir eömerdllkle fakir fıkaraya yardım edenler çıkmıyor mu? Gangsterleri halk düşmanı olarak gostermek istiyenler, liberalkapitalist rejiminin koruyuculandır. Tarafsız bir gozle bakıldığı zaman bu adamlan cahil fakat samimî birer anarşist olarak gdrmemek elden gelmez!> Harbden önce şurada burada gözümüze çarpan bu felsefeye kulak asan pek olmazdı Amerikan polisi. iktidar mevkiinde bulunan bir numaralı bir halk dusmanı yakayi ele verdi mi. geri kalaa gangsterlerden en Byakatlisini onun yerine seçer, heyecan peşinde koşmaktan bıkmıyan halk ve matbuat da bu yeni maçı keyif ve neşe ile seyre dalardı. Bir numaralı halk düsmanlanna karşı halk tabakalan arasında kin ve düşmanlık duygulan görülmezdi. Büyük kütlelerin sempatisini kazanmağa muvaffak olmuş, adına şarkılar, fokstrctlar bestelenmiş gangsterler bile işitilirdi. ' Harb basladığmdar«beri bu moda eskidi. Artık bir numaralı halk düsmanlarından bahsedilmez oldu. Fakat simdi de bütün dunyaya yayılan yeni bir moda türedi: Bir numaralı millet düşmanlan. Bunlann sayısı o kadar çok ki, rökor memleketi olan Amerikadaki halk düşmanları bile Avrupada adı geçen bu millet düsmanlaruıı dujduklan zaman herhalde şaşırıyor, hatta belki parmaklarını da ısırıyorlardır. Işgal altında bulunan, yahud harb variyeti karşısında tereddüdlü bir tavır takınan devletlerin, biri içeride, öteki dışarıda ikizli bir takım hükumetlere malik olduklarım bilijoruz. Bu hükumetlerden her biri ötekinin nazarında millet düsmanıdır ve o hükumetleri meydana getiren şahıslar da derece derece bir. iki, üç numaralı millet düşmanlarıdır. Dün radyoda beyanatta bulunan Hacha. Çekoslovakya parçalandığı gün Amerikaya kaçan doktor Benesch'i bir numaralı millet düşmanı olarak ilân ediyordu. Bu haberi duyan doktor Benesrh'in de sayın Hachayı ayni şekilde bir numaralı millet düşmanı diye adlandıracağından hiç şüphemiz olmasm Hür Fransızlara komuta eden General De Gaulle'ün rütbesi geri *** (Arkafl sahife 3 sütun 4 te) Kolonya akınına karşılık Almanyanın Almanyadan satın alınacak harb malzemesine tahsis edilecek Bir teknik heyeti Berline gitti Ankara 1 (a.a.) 1939 senesi llkkânun avında yapılmlş olan müzakerelerle Turklye ile Almanya arasında 100 milyon markhk bir kredinin Türkiye Cumhurİveti hükumeti emrine açılmasını lstihdaf eden bir anlasma akdedilmiştl. Bu kredi, Türkiye tarafından Almanyadan satın alınacak harb malzemesine tahsis edılecektir. Bu malzemeye mütedair mukaveleleri akid ve İmza etmek üzere »eknik bir Türk komisyonu Berline gonderılmiştir. Almanlar İngilterede Canterbury şehrini ağır surette tahrib ettiler Evvelki sabah Kolonyanın üzerinde 5000 metreye kadar çıkan dumanlar tütüyordu Berlin 1 (a.a.) Alman resmî tebliği Manş sahilinde düşman dün 9 tayyare kaybetmiştir. Kolonya şehrinin merke?ine İngiliz hava kuvvetleri tarafından yapılan tethiş akınına bir mukabele olmak üzere mühim muharebe teşkillerj dün gece İngilterenin cenubu şarkisınde Canterbury peskoposluk merkezine taarruz ederek binlerce yangın ve infılâk bombası atmışlajdır. İyi gorüş şartlan içinde alçaktan uçan teşkiller geniş yangınlar çıktığını görmüşlerdir. İngiliz tayyareleri 31 mayıs gecesi Almanyanın garb kısmı üzerinde hiç bir tesiri olmıyan hırpalama akınları yapmışlardır. 700 milyonluk kredi Inhisarlar Vekili Nemlekette şarab satışının serbest bırakılmasım mfidafaa etti Ankara 1 (Telefonla) Büyük Millet Meclısi bugün Dr. Mazhar Germenin reislığinde toplanmış' ve celsenin açılmesını müteakıb Millî Piyango İdaresinin 1941 malî yılı bilânçosu hakkındaki mazbata okunmuştur. Bundan sonra ruznamenin diğer maddelerine geçilerek Ankara şehri İmar müdürluğünün 1939 mrlî yılı hesabı kat'isine, Gümrük tarife kanununa bağlı gürrrük ithalâtı umurnî tarifesinin 815 incı numarasınm değıştırilmesine ve 816 ncı numarasmın kaldırılmasına, gümrük tarife kanununa bağh ithalât umumî tarifesinin muhtelif pozisyonlarına dnhil bazı maddelerin gümrük resimlerinde İcra VekiHeri Heyetince ya(Arkası sahife 3 sütun 5 te) Ankara 1 (Telefonla) Suikasd davasımn çarşamba günkü celsesinde maznunlar müdafaalannı yapacaklardır. Müdafaalara berber Süleymanınkinden başlanması muhtemeldir. Abdurrahman Saymarun avukatı Şakir Ziya tarafından hazırlanan müdafaa evrakı 100 sahifeden fazla tutmaktadır. Sovyet tebaası maznunlar da evrak üzerindeki tetkiklerini tamamlamıslar ve müdafaalannı hazırlamışlardır. Suikasd suçluları müdafaanamelerini hazırladılar Cephelerde bir sükunet havası esiyor an harpS tohligi i Cologne şehrine akında Ingilizler 1250 tayyare kuUandtlar Londra 1 (a.a.) Cumartesi gecesi 1000 den fazla İngiliz uçağının garbî Almanya üzerine yaptığı hava akını hr.kkında şu tafsilât elde edilmiştir. Kolonya şehri üzerine varan İngiliz (Arkası sahife 3 sütun 5 te) Fakat hava kuvvetleri büyük mikyasta faaliyet gösteriyor Pike ve bombardıman uçakları asker yığınaklarına, demiryollarına ve eephe geriierine miiessir akınlar yapfılar Berlin 1 (a.a.) Alman ordulan başkumandanlığınln tebliği: Şark cephesinde mevziî taarnızlanmız muvaffakıyetli neticeler vermiştir. Düşman tarafından yapılan birkaç taarruz geri püskürtülmüştür. Hava kuvvetlerimiz Sıvastopol şehrinde ve limanında askerî hedefleri pek müessir blr ekilde bombalamışlardır. Murmansk suarmda Stukalar bombalarla iki büyük şilepi hasara uğratmlşlardır. Alman hava kuvvetleri tarafından mütemadiyen botnbalanmağa ba$lanan Sıvastopol harb limanından bir manzara Kızgın çölde yapılan savaş İki taraf da başka başka haberler veriyolar İngilizler; düşmanın iki gedik açtığını, Almanlar da İngiliz mukabil hücumunım puskurtuldugunu bildiriyorlar Bir Alman generali İngilizlere esir diiştii Japon ceb denizaltılan Sidney limanına bir taarruz yaptı, bunlardan üçü batırıldı Çin Marcşalı, Amerikadan daha fazla yardım beklivor Çungking 1 (a.a.) Geçen çarşamba gunü, 4 bın kişidan ibaret Japon kuvveti, bu vilâyet merkez kısmında çarpışan kıt'aları takviye için Çekiyang kıyısına çıkmışlardır. Kanton civannda onemli Japon kuvvetlerinin hareket yapmakta oldukları da bildırilmektedir. Bu çevrede bulunan Çın kuvvetleri Japonlar tarafından tutulan noktalara karşı birbiri ardınca bir sıra baskın taarruzları yapmışlardır. Kanton Kovlon demiryolu boyunca ve Van gong'un başka yerlerınde münferid çarpışmalar yapılmaktadır. Hopel cenu bunda ve batı Şantung vilâyetinde cereyan. eden savaşlarda Japonlara binlerce kayıblar verdiribniştir. Bu çevrede çarpışmalar devam etmekte olduğu gibi Japonlar misilleme hareketi olarak sivil halktan iki kişiyi süngüden geçirmiş lerdır. Alman hava kuvvetleri cephenin her kesiminde büyük faaliyet gösteriyor 86 ve 87 nci Çin ordulan sarılmif Vişi 1 (a a.) Tokyodan bildirildiğine göre 86 ncı ve 87 nci Çin ordulan sarılmış bir vaziyettedir. Japonlar, Çekiyang sahilinde Linguen (Arkası sahife 3 sütun 3 te) Çln pivade kuvretleri bir mevzii müdafaa ediyorlar Berlin 1 (a.a.) D.N.B.: Askert kayHarkof harekâtını idare eden Sovyet naktan öğrenildiğine göre önemli AlMarefah Timoçenko savaş uçak teşkilleri, dün doğu cephesinin cenub keslmindeki Sovyet sahra mevzilerile bataryalarını bombaamak vazifesini almışlardır. Alman birlikleri iyi neticelerle blrAlman tayyareleri tarafından bir İngiliz şehrinin bombardımanı çok defalar demiryollarına, Sovyet cephesinin gerilerindeki önemli muvasala yollarmın birleşme noktalarına taarruzKahire 1 (a.a.) İngiliz tebliği: lar yapmışlardır. 30 mayıs oğledenberi düşman başîıca (Arkası sahife 3 sütun 2 de) zırlılı kuvvetlerini batı istikametinde yığmağa çalışmakta ve bu maksadla mayln sahalarımızda TrighCapuzzo'ya az çok muvazi olarak açtığı iki gediği kullanmaktadır. Düşman, arasız olarak zırhlı kuvvetlerimizin ve tayyarelerimiı taarruzlarına uğramasına rağmen kısmen muvaffak olmuş ve gedikleri koruyan mevzilere buraların zırhlı kuvvetlerimiz taarfmdan kapatılmasına mâni olmak için büyük miktarda tank karşıkoyma kuvveti tesis etmiştir. Bu Ankara 1 (Telefonla) Sıhhat Vegedikler devamlı olarak topçumuzun akâleti teşkilât kadrosunun değiştirılnıeteşine ve hava kuvvetlerimizin hücumsine daır lâyıha ile mevcud 475 hükularına uğramaktadır. Geri kalan düşmet tabibliğı 645 e çıkarılmakta. sıhhat man tanklarınm ve taşıtlarının büyük menıurlannın sayıları artmldığı gıbi bir kısmı hâlâ mayin sahasının doğusunAnkara 1 (Telefonla) Maarif maaş kadroları 3000 kuruşa kadar dedadır ve bunlara kıt'alanmızla hava Vekâletıne bağlanan Beden Terbirecelendirilmektedir. Bunlar hakkında kuvvetlerimiz taarruz etmekledir. yesi TJmum Mudurluğu teşkilât ve başlangıc maaşile terfih imkânlan, ecAlman kumandanı General Ludwig kadrolan Vekâletçe tetkik edilmekzacı, dişçi ve hastabakıcı hemşire ve Moskova 1 (a.a.) Sovyet öğle tebCrüwell esir edildiği gibi bindiği keşif tedir. Teşkilâtta vazife almış olanebelere de şamil olacaktır. tayyaresi de hatlarımızın içine düşmüş liği: ların sicilleri de aynca gözden geBu lâyiha ile küçük san'at memurla31 mayıs gecesi cephede önemli hiç tür. çirilmiştir. Tetkikler sonunda harı, ebeler ve hemşirelerin maaşlarına bir değişiklik olmamıştır. Alman tebliği zırlanacak bir programla spor işlebir miktar zam yapılmaktadır. Sıhhat Berlin 1 (a.a.) Alman resmî tebliği: merkezleri de tanzim edilecektir. Mü rlmize yeni bir veçhe verileceği anMoskova 1 (a.a.) Sovyet geceyalaşılıyor. Şimalî Afrıkada İngiliz mukabil tatehassıslarm maaşları 70 lira olarak arruzları mühim kayıblarla geri püs rısı tebliği: (Arkası sahife 3 sütun 6 da) 31 mayls günü cephede önemli bir f4rkası sahife 3 sötnn 4 t«) değişiklik olmamıştır. Tetkik edilen haberlere göre, 29 mayısta, eVvelce biîdiSofya 1 (a.a.) Sofya harb divanı rildiği gibi 94 değil, U3 Alman uçağı eski topçu müfettişi mutekaıd General tahrib olunmuştur. *' * * Saimof aleyhine açılan davada kararını Harb gemilerimiz ve hava kuvvetlebildirmiştir. General Saimof firar halinrimiz Karadenizde 8 bin tonilâtoluk Mr de olan Praşofla birlikte idama ve düşman taşıt gemisini batırmışlar, Fmmaznunlardan Çençirof da müebbed landiya körfezinde de düşmana aid bir kürek cezasına mahkum ediloıişlerdir. balıkçı gemisile başka bir taşıt daha Diğer üç maznun beraet etmiştir. Hu batırılmlştır. küm galib bir ihtimalle bugün infaz Cephelerde değişiklik yok edılecektir. Londra 1 (a.a.) Dün, Rus cepheAlman malumata göre muhakeme essinde fazla bir değişiklik olmamıştır. nasında General Saimof Sovyetler Birİzyum Barvenkovo keflhninde Almanliği hesabına casusluk yaptığını, Sovyet lar Rusların zayıf noktalarını aramışdostlarına Varna müstahkem mevkiinin lar. fakat bir netice elde edememişlerplânlarını temin ettiğini ve Sofyadan dir. Varnaya gizli bir verici alet getirdiğini Bir nehri geçmeğe çalışan Almanlar itiraf etmiştir. Maznun bundan başka Rus topçusu tarafından geri atılmlstır. bu hizmetlerine mukabil Sovyet RusKalinin cephesinde yeniden çarpışmayadan para aldığını da söylemiştir. lar başlamıştır. Ruslar burada muvafH a r b karşısında Bulgaristan ? ! fakıyetle İlerlemişler ve birçok köyderi Sofya 1 (a.a.) D.N.B.: Utro gazegeri almışlardır. CArkası gahife 3, sütun 3 te) Libya harekât sabasma sevkedilen son sistem Amerikan tankJan , 143 Alman uçağı tahrib edilmiştir. Sıhhat kadroları genişletiliyor Cepbelerde önemli bir degişiklıkyok Karadenizde 8 bin tonluk bir nakliye gemisi batırıldı Höknmet tabibleri 645 e çıkarılıyor, teşkilâtta çabşanların maaşları artırılacak Kadrolarla teşkilâta girenlerin sicilleri gözden geçiriliyor Beden Terbiyesi U. üüidürlüğiinde Bulgarlstanda 5 incijol Almanlar, İzyum Barvenkovo kesiminden Rusların zayıf yerlerini arıyorlarmış Eski topçu müfettişi General Saimof idam ediliyor