14 Şubat 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
/ " • ASYANIN ÜstÜRİiiğü ve Diişkünlüğü ( AVBUPAN1N İKBALİ ) îçinde Osmanlı İmparatorluğunun yükselis ve alçalışı en büyük mevki tutan bu kitab, her Türk münevverinin dikkatle okuyacağı bir eserdir. Yeni çıkmıştır. Tevzi yeri Cumhuriyet Matbaası ve Ankara caddesinde Üniversite Kitabevidir. Fıatı 100 kuruş. Çiftciye Ingiltere iein ilk harb hedefi ingapurun kısa bir zamanda Japonlar tarafından zaptedilivermesi biitün dunyada fevkalâde hallere mahsus bir hayret ve heyecan uyandırdı. Bu hâdiseyi yalnız harbin umumî gidisi bakımından değıl, insanlık tarihinin inkişafı bakımından da dikkate değer görenler pek çok. Hatta daha da ileri giderek Singapurun duşmesi hâdisesile beş yuz sene evvel Istanbulun Ikinci Mehmed tarafından laptedilmesi hâdisesi arasında benzerUk görenler bile var. Japon kuvvetleri LzakşarktaUi bu en muhim adakaleyi ele geçirdikten sonra İngiliz efkân uraumiyesinin gösterdiği aksülâmele dair henüı bir şey dujmadık. Bununla beraber bu aksülâraelin her hangi siyasi bir karışıklığa sebebiyet verecek derece şiddetli olacaçını zannetmiyoruz. İngiliz efkân umumiye»inin bilhassa Uzakşarkla yakından ilgili malijeciler ve büyük sermayedarlar nlmresi, daha Japonlar Malezya yarımadasında yer kazanmaya başlar başlamaz büyük bir asabi krize tutulmuş J 18 inci yılsayı: 6283 u m h u r iyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresı: Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 İZZET KAYAOĞLU nun Cumartesi 14 Şubat 1942 A DL I Kfl» E R İ Pek yakında tati: iecektir um kanunîçinde: Polisle alâka* me tahriratı lar, nizaıtınameler, kararları ve umumiye, Tevhidi tefsirleri mevcuddur. Polis Mevzuatı Ziraat Bankası, krediyi yüzde 50 artırdı ve faizi yüzde 6 ya indirdi Manş'ta büyük deniz ve hava harbi Bir Almaıt zırhlı filosnKaleboğazını zayiatsız geçraeğe muvaffak oldn Ingilizler 43, Almanlar 18 tayyare kaybettiler Londra 13 (a.a.) Cuma sabahı erkenden İngiltere Hava Nezaretile İngiliz Amiralhk dairesinin neşrertiği müşretek tebliğ: Dunkü perşembe takriben saat 11 de İngiliz hava kuvvetleri, muhribler, torpidolar ve mayin gemileri refakatinde olarak Alman Schamhorst, Gneisenau ve Prinz Eugen harb gemilerinden murekkeb bir filonun batıdan gelmekte ve Pas de Calais istikameânde yaklaşmakta olduğunu bildirmişlerdir. Diışman (Arkası sahife 3, sütun 4 te) r Singapı İlkbahar ziraatine tohumluk temini için alındı Ankara 13 (Telefonla) ilkbahar ekınn seferberlığine dair Ziraat Vekâletı vilâyetlere ve teşkilâtına muhim bir tamim gondermiştir. Bu tamimde yazlık ckimın en az ikı kaüna çıkanlması için Başvekihmizin emri ve bunun temini hususunda koordinasyon sermayesınden 2,600,000 lira ayrıldığı hatırlauldıktan sonra her vilâyete, mısır, akdan, kumdan ve patates istihsalini iki katrna çıkarmak için kâfi miktarda tohumluk tahsis edildiği, her vİ14yetin hissesıne düşen tohumluk tahsisatının o vüâyet(Arkası sahife 3, sütun 5 te) Vekâletin, vilâyetiere mühim bir tamimi Ingılız müdafaası şiddetlendi Bütün iddialara rağmen, Japonlar şehre ve t e r s a n e y e yaklasamadîlar Ağır topların batarya ateşleri Japonlara za. yiat verdirmektedir Singapur 13 (a a.) Cuma günü neşredilen Singapur tebliği: Son 24 saat içinde garb cephesinde düsmanın sıkı baskısı devam etmiştir. Düşmanın taarruzuna adedleri gittikçe artan hava kuvvetleri ve toplar iştirak etmektedir. Düşman topçulan bütün Ue(Arkası sahife 3, sütun 7 de) • •«• Sinjrapunı müdafaa eden afır tnylliı toplan, mevzllere yerleştırıh\or İngiliz Anerikaa tebliği Askerı vaztyet ve: Singapur ne olacak? Diye feryadı basarak Başvekil Churchill'i sorgu>a çekmişti O zaman Cburchill'in verdiği cevablar bütün İngiliz efkân umumiyesile beraber bu zümreyi de tarmin etmiş ve Başvekil Avam Ramarasında bir tek muhalife karşı bütün bir meclisin tam itimadını kazanmıştı. Churchill bu itimadı bir takım vaidlerle meclisi kandırarak almamıştı. Aradan çok az bir zaman geçtiği için hep hatırlarız, Churchill sadece hükumetto (iyaseB'ni izah etmiş ve Malezyadaki Japon taarruzuna dair de: Buralardan daha fena haberler alaDiyerek efkân umumıyeye bugunku hâdiseyi daha o zamandan haber vermişti. Şu halde bir sürprize uğramıyan İngiliz halkının Singapur faciasını soğukkanlıhkla karşıladığına hukmedebiliriz. Zaten İngiliz harb politikasınm ana hatlannı arhk öğrenmiş bulunujoruz. ChurchiU'in Avam Kamarasında söylediği gibi bu politika: Evvelâ Avrupada galib geltnek, sonra Uzakşarkta Japonyanın eline geçen yerleri geri almaktır. Başında bin bir gaile bulunan bir imparatorluğun böjlece güçlükleri sıraya dizmesi ve en mühimmini ön plâna alarak giriştiği mücadeleyi bir bütün içinde toplamaya çalısması, İngiltere hesabma takib edilecek yegâne yoldur. Bu suretle İngiltere 1812 de ve 1914 te güttüğ* an'anevî politika sistemini tekrar ele alarak 1939 harbini de ayni sistemle başarmayı ümid ediyor. 1812 de Madridden Moskovaya ve KSnigsbergden Napoliye kadar varan büyük Napoleon İmparatorluğunu yenmek Için, İngiltere, şu parolayı kullanıyordu: Mürtefikler ne kadar darbe yerfer«e jesinler Napoleon'un peşini bırakmamak, onun muazzam imparatorluğunu kendi genişliği içinde boğmak! 1914 te Almanj aya karşı da tatbik sahasına konan bu sistem, bir asır farkla, arka arkaya ild defa muvaffakıyet kazandı. Napoleon, kendi imparatorluğunun genişliği içinde boğuldu. Kaiser Wühelm Almanyası da kansızlıktan zayıf düştü. neticede pes dedi. Fakat 1812 ve 1914 harblerile şimdiki arasında esash bir iki fark gdrüyonız kl, İngiltere tarafından bu sefer de ayni neticelerin ahnmasına oldukça kuvvetli birer engel sayılabilirler. 1800 Avrupası (Fransa müsfesna) İngiltereye rakib olamazdı. Bilâkis bu Av*** (Arkası sahife 3, sütun 6 da) Manş kanaluu zorlıyarak geçen Alnısn xırhiı filosuna mensub gemUVrden. Scharnborst'un ön taretleri T« Iklncl plânda Gneisenaa zırhUsı " , ' ' '• Birmanyada durum çok nazik Japon taarruzu muvakkaten . püskürtüldüJ Celebes adasındaki Nacassar limanı hâlâ yanıyor Singapurdan sonra Japonların bütün kara ve hava kuvvetlerile Birmanyaya yüklenmeleri şimdilik en müstacel hareket oluyor ^+i*r • ? * « H, £mı> Erkilet Yazan: Emekli General Şark cephesinde harekât Ayın 15 inden itibaren seferler halkm Hararet, sıfırın altınihtiyaclarmı karşılıyabilecek şekilde da 11 e kadar yüktanzim olunacaktır seldi, bttzlar erimeğe başladı Cephenin muhtelif kesimlerinde iki tarafın da hücumları devam ediyor Berlin 13 (a a.) Alman orduları başkumandanlığının tebliği: Doğuda, düşman yeniden birçok noktalarda tarruzlarını tekrarlamış, kanh ve ağır zayiatla püskürtülmüştür. Donetz cephesinde taarruzumuz, düşmamn gosterdiği anudane mukavemete rağmen bize yeni topraklar kazandırmıştır. Kırım doğusunda hava kuvvetlerimiz bombalarla büyük bir deniz taş'ıtını hasara uğratmışlardır. Havaîar düzeKyor Demiryollarında yeni tariîeler Pityon Svilîngrad köpriüeri Âncak iki aya kadar ikmal edilecek Ankara 13 (Telefonla) Münakalât Vekılı Amıral Fahri Engin bugün şu beyanatta bulunmuştur: « 15 şubattan itibaren tatbikına geçilecek yeni tren tarıfelen, halkm ıhtiyaclannı karşılıyacak şekilde tanzim edilmıştır. Fevkalâde bir sebeb olmazsa trenlerin gecikmemesi ve yollanna muntazam devam etmeleri bu tarife ile temin edümiş olacaktır. Gidış geliş biletleri de bu aym onundan itibaren kaldırılmıştır. Cephelerde umumî vaziyet Fazla eîttmimyeti haiz nakliyatımız Moskova 13 (a.a.) Cepheden gelen İspanya De\let Reisi General Franko olduğu ıçın yolcu trenlerınm sayısını son haberler şöyle hulâsa edilebilir: önce azaltmak mecburiyetınde kalmışnk. ve Portekiı Başvekili M. Salazar (Arkası Sa, 3, sütun 3 te) Avrupa ile muvasalayı temin etmek için Pityon SvüingTad koprülerinin inşası bugün durmuştur. Bu yıl memleketımız. de oldugu gıbi Bulganstanda da fazla kış hükum sürmuş, yağan yağmurlax ve karlardan hasıl olan sular ve Meriç ve Arda nehirlerinin taşkınlıklarına sebeb olmuştur. Gelen buz kütleleri de köprülerin tesisine yanyan ağac iskelelerinden bir kısmını tahrib etmiş. bu yüzden inşaat bir miktar gecikmiştır. İki gundür sular tekrar bu nehirlerde fazlaca kabarmıştır. Faalıyete geçmek için suların inmesi bekleniyor. Köprülerm in(Arkası sahHe 3, sütun 1 de) Japonlar geçen pazartesi sabahı Johor'dan Singapur adasının simal batı kısmına gcçcrek orada bir koprubası kurmağa muraffak olmuslardı. Buradan Singapur şehrine kadar 20 kilomere >ani ayakla yalnız bir günlük yürüjüş mesafesi vardı. Fakat Japonlar adanın şimal batı kısmından, asıl hedef olan Rangoon 13 (a.a.) Birmanya İngiliz Singapur şehir ve limanına yurümek başkumandanlığının verdiği habere gore, için mütcbaki kuvvetlerini de geçirerek müdafiler Paan kesıminde Salveen ır kâfi surette kuvveüenmeğe mecburdumağı üzermde Mataban'ın 50 küometre lar. kadar şimalinde tahkim ettıkleri mevziİngiliz müdafaa kuv\etleri. adanm silerine sıkı surette sanlmaktadırlar. Kara l mal ve şimal batı sahillerini kaybettikku\%etleri İngiliz ve Amerikan avcılannın yardımile Japonların ormandan ten sonra yapacakları se> tabiatiie SinPaan'a kadar Salveen'i aşmak üzere gapur şehir ve limanına doğru geniş yaptıkları gayretleri hiç olmazsa muvak bir cephe ile geri giderek şehir ve likaten püskürtmeğe muvaffak olmuşlar manı en az bes altı kiloraetre uzaklardan müdafaa edebilecek bir hat tutmaktı. Odır. nun için Ingilizler Johor kanalınm kePaan bölgesinde vaziyet karışık Rangoon 13 (a.a.) Cuma teblıgınde narındaki uçak mev danile doklar arasında bulunan genişçe bir haliçten itibaren deniliyor ki: Salveen cephesinde Paan bö'gesinde su mahzenlerinden ve Posir de Toneank tekrar şiddetli bir muharebe başîpmış mahallesinden geçerek Singapurun taktır. Bu cephede durum karanlıktır. Daha riben 7 kilometre kadar batısmda. denizde biten, her halde evvelden hazırcenubda vaziyet sakindir. lanmış, yeni bir müdafaa hattına girdiMacassar limanı yanıyor ler.. Batavia 13 (a a.) Cuma günü neşre. Japonlar iste bu yeni müdafaa hattına dilen Holanda tebliği: Macassardan gelen telgraf rapoılan 11 şubat çarşamba sabahı taarıuza başJaponların Balangniyapa'da karaya çık ladılar. Japon İmparatorunun doğduğu tıklarına dair bundan evvel verilen ha gün olduğu için clbette Japon ordusu berin doğru olmadığını göstermektedir. Singapuru 11 şubatta zaptederek hüSon alınan raporlara göre, yapılan geniş kümdarlarına bir doğum yıldöniimü heölçüde laLrıbat neticesınde Macassar diyesi takdim etmek isterlerdi. Gelen liman mahallesi dün akşam hâ'â yan malumata göre de bazi Japon kıt'aları maktaydı. Bu tahnbat Celeves'ın cenu o gün İnşriiiz müdafaa hattını Singapura bunda yapılan tahribat dolayısile düş giden demir yolunun cenubıuıdan vahud man burada işine yarıyacak bır şey bu batıdan yararak şehrin batı dış mahalIelerinin içlerine kadar sızmışlardı. Falamıyacaktır. Holanda Hindistanı takım adalarının kat anlaşılan o ci\aıda bulunan İngiliz diğer harb sahnelerinden yeni bir ra ihtijat ku\rvetleri müdafaa hattmın sopor alınamamısnr. lunun bozuhnası üzerine sehrin batı dıs (Arkası sahife 2 sütun 1 de) (Arkası sahife 3, sütun 2 de) ı AFRIKADA İki tarafda keşiftaarruzlan yapıyor Berlın 13 (a a.) Alman resml teb« ligr Afnka şımalınde her ıkı tarafta keşif faalıyetlen olmuştur. Gündüz ve gece taarruzlan yapan Alman savaş vs pike tayyareleri Tobruk lımanındakl mühim tesısleri bombalamış ve ateşe vermişlerdir. Bu limandaki askerl tesisler tam isabetlerle savaş dışında bırakılmıştır. Marmarıka'da hava alanlarındaki İngiliz taryareleri yerde tahrib edılmiş veya hasara ugratılmıştır. Bııradaki hava savaşlannda düşman bes tayyare kaybetmiştir Savaş tayyarelerüniz tarafHidan yapılan taarruzlar esnasında Malta ada smdakı hava ve deniz uslerı bombalannvş ve av tayyarelenmiz iki düşman tayyaresi düsürmüşlerdir. İngiliz tebliği Kahire 13 (a a.) İngıliz Ortaşark teblıği: Umumi vaziyette kayda değer bir değışıklık olmamıştır. Keşif koîlarımız Tmımi'nin cenub bölgesinde ve Mekılı'ye doğru yeniden faaliyet gös termışlerdir. Italyan tebliği Roma 13 (a.a) İtalyan tebliği: Mekili'nin doğu ve cenubunda keşif mufrezelerimizin mevzii hareketleri olmuştur. Bardia civanııda Balbia yolu uzerin(Arkası sahife 3, sütun l d e ) Avrupada yeni uzlasmalar İspanya ve Portekiz daha sıkı el birliğine karar verdiler Hitler, Norveç Başvekili Kuisling ve Nareşal Antonesco ile mülâkatta (Telgarfalar 3 ünctt sahifemizde) Akdenize bir İngiliz filosu geliyor Algesiras 13 (a.a.) Cebelitarığa İngılız donanmasına mensub küllıyeüı bırlıkler gelmış ve petrol ve yiyecek tedarık ettıkten sonra Akdenız istikams.tınde bu lımandan ayrılmışlardır. Harb gemileri arasında bir tayyare gemisi ve iki arhlı kruvazör bulunuyordu. 6ark cepheslnden resimler: Kınmda Alman piyadesl Singapur adası üzerinde jimalden cenuba muharebelerin cereyan ettiği hattı fösttrir harita
