22 Aralık 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Saatli Maarif Duvar fakvimleri çıktı. Bu eşsiz ve emsalsiz takvimlerin taklidleri vardır. Aldanmamak için, takvimlerin gerek kartonunda gerek blokların üstünde (Saatli Maarif Takvimi) adına dikkat edilmelidir. umhuriyet J I 0 IIICI .... İSTANBUL CAĞALOĞLU 6232 Telgraf ve mektub adresı: Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Seçme KÖY TÜRKÜLERİ MUZAFFER SARISÖZEN Devlet Konservatuarı Folklor Arşivi Şefl. Bize bitab eden, bizi söyliyen, bizi. anlatan muhtelif mıntakaların v e M l d f öğre tilen haik türkülerinin e ^ P H V V seçme ömekleri. Fiaü V. I 22 Buğdayı koruma vergisi MiIIet Meclisinin bugünkü içti maında kabulü ihtimali var Ankara 21 (Telefonla) Buğday fiatlarmın artırılması dolayısıle ekmek uatlarındaki yükseklıği azaltmak gayesile hükumetçe almmakta olan tedbirler arasmda buğdayı konıma vergisıni ilga eden kanun lâyihası da Meclise verilmiştir. Muvakkat Encünıen kanun projesi üzerinde tetkiklerini bitirmiş, mazbatasını hazırlamıştır. Lâyihanın rumameye alınması için yannki umumî heyette Maliye Vekilinin teklifte bulunacağı anlaşılıyor. Butakdirde buğdayı koruma vergisi yarınki Meclis heyetl umunvyesinde kaldırılmış olacaktır. Dünya Strateji MiHîŞef Diin at yarışlarıni takib ettiler aktındc adına çelik ittiiak denilmiş olan Almanya İAnkaıp 21 (Telefonla) Mılli Şefitalya ittifakmın Japonyayı da miz Cumhur Reisi İsmet tnönü bugün içine alarak uçüzlıi pakt halıne kalbeHıpodromu şereflendirerek sonbahar at dilmesinin her alakadar için temin etmek yanşlannın 13 üncü hafta koşulannı istediği maksadlar arasmda Almanyaya takib buyurdular. Mıllî Şef teşnfleringore Amerikajı gozonunde tutan bir de ve dönüşlerinde halk tarafından hamaksadı ^ardı. Buna gore Amerika, raretle alkışlanmışlardır. Almama ale>hinde harb ilân etmek için Japoıı\a\ı hesaba katmağa mecbur olacak \e bu düsünce ile belki Avrupa barbine kanşmaktan çekinecekti. Alman \amn bu duşüncesi tahakkuk etmedi. Amerikan Cumhur Reisi Avıupa harbile ilgilenmekteki siyasetini de\amh surette ileri gotürmekten geri durmadı. Gerçi Almanjaja harb ilân edemedi. Fakat Japonya ile ipi kırarak dünva harbine resmen Atlantiktcn degil, Pasifıkten karısmış bulundu. Şimdi Bırleşik Devletler dahil ve yalnu Fransa haric olarak dünjanın butun bü>ük de\letleri harbin içindedirler artık. Japornanın harbe girmemesi ihtimali var mıydı? Bu sütunlarda defalarla miitalea edilen sebeblerden dolayı bunun pek imkânı >oktu. Yalnız bizim fikrünİ7ce Japon}a harbe erken girmeğe icbar edilmiştir. Amerika ile Japonja arasındaki müzakerelerde prensip meseleleri üzerinde anlasılmak imkânı olmiimasına rağmen eğer AngloSaksonlar Japonyayı Kiskıvrak bagujan öi ablukayı kaldırntağa veya hafıfl muvafakat etselcrdi, hiç şuphe yol Japonya harbe girmekte istical gostermiyecekti. Prensip meselelerinden ziyade iktısadi abluka üzerindeki ısrardır ki Japonyayı maddeten zarar ve sıkıntı içinde bıraktıktan başka onun büjıik devlet olmak haysiyet ve şerefine artık daha ziyade talıammül edilemijecek Vaşington 21 (a a.) Askerî müşadarbeler indirijordu. Bu noktada herhidlere gore Filipinlerde şimdı büyuk bsr hangi bir yumuşaklık elde edilememesi muharebe cereyan etmektedir. Japon Japonyayı çilleden çıkarmıs ve onu hareketı goıunuşe gore bllhassa ALndalıiran evvel ateşe atılmak mecbuıijetile nao adasına ve Fihpin adalanrun umumî karşı karsıya koymuşhır. heyetine muteveccihtir. Uzaksark ve Pasifik harbinin bir müdHarbiye Nezaretının tebliğinde haredet daha gecikmesi sulh için herhangi kât hakkında tafsilât verılmemekte İse bir fayda temin eder miydi? Pek zayıf de Fılıpm ku\r\'etleri başkumandam Geolsa da belki evet. Umumî kaide clarak reral Mac Artur tarafından gonde>"ılen barb ve sulh isinde de\Ietlere terettub l>ir mesajda Japonlarm yeniden Davaoeden varife müsellâh Ihtilâfı mümkün ya asker çıkarmağa teşebbüs ettikleri olduğu kadar tehir farclcrinc kıymct bıldırılmektedir. Ahalisinin büyük bir vermekten ibarettir. Bu bahiste eğer kısmı Japon olan Davao'da toprağm Amerika iktısadi ablukada. velevki tecyüzde elhsı zıraate elverişhdır. Burada riibe olarak. bir parça fedakârlığa muvabir çok fabrikalar da vardır. Davao'da fakat etseydi pek galib bir ihtimalie lıâbe=;nci kolun büyuk bir faaliyet gösterlâ btıgün ve hafta daha bir hiyli müddiği tahmin edilebilir. det harbin Uzaksarka ve Pasifiğe yayıldığmı görmiyecektik. General Mac Artur kıt'alarının şimdiBerlin 21 (a.a.) D. N. B.: Führer, Amma AngloSaksonlar hesabına har 19 ılkkânun tarlhinıîe ordu Başkuman ye kadar muvaffakıyetle mukavemet ettıkleri anlaşılmaktadır. bi L'zakşarkta tacil etmek de belki bir danlığuıı ele slmıstır. Bahriye Nezaretınin tebliğinde yeniden strateji hesabıdır. Uzakşarkta harbin Resmî tebliğ bir Japon nakliye gemisinin bir denizaltı ıfr an önce patlak vermemesi için yuBerlin 21 (a.a.) D. N. B.: Ordu ku tarafından batırıldığı kaydedılmek+edir. "muşatılmasına muvafakat olunacak iktısadî ablukanın gevşemesinden sonra mandanlığınm bizzat Fuhrer tarafmdan Davao'da vaziyet karanlık belki Japonların daha ziyade kuvvet deruhde edilmesi münasebetile aşağıdaManila 21 (a.a.) Cumartesi gecesi lenmeğe zaman ve imkân bulacakları ve ki tebliğ neşredilmiştir: saat 2.15 te «mahallî saat» emin bir «Führer, 4 şubat 1938 tarihinde Alman buna gore de ijisi mi, ne olacaksa biran ordulan Baskumandanlığını aldığı za membadan öğrenildiğine göre cumartesi evvel olmasının daha kârlı olacağı diigünü öğleden sonra umumî karargâhla şunülmüş olabilir. Şu kadar var ki harb tnan bu tedbirin saiki, Alman mületinm hürriyeti uğrunda vukuu muhtemel bir Davao arasmda muhabere kesilmiştır. siz geçecek bu müddet zarfmda Japonlar Davao'da vaziyet karanlıktır. kadar AngloSaksonlar da hazırlanmıs. askerî ihtilâf zuhuru endışesi idı. Dev(Arkası sahife 3, siitun % de) let işleri bütün kuvvetlerin bir tek elde bazırlıklarını ileriletmiş olacaklardı. toplanmasmı şiddetle âmir bulunuyorOlaylarla anlaşılnor ki onlar da bu ihtidu. Topyekun harbe, ayni düşmanlar tayacdan vareste değillermiş. Japonyanın iiçüzlü pakta iltihakı A rafmdan Alman milletine tahmil edilen merikanın harbe ginnesine mâni olaına 19141918 Cihan Harbinden daha fazla «hkfan sonra şimdild kanlı ve ateşli yeni sebebiyet vereceği bilinen tesirli bir mukavemeti hazırlamağa ancak bu şedurumdan da diinja ölçüsünde yeni kılde muvaffak olmak kabildi. Bu müstrateji imkânlan meydan almıs buhmulâhazalara inzimam eden şahsî bir istiyor: Almanja\a gore İngrvfere ile Amedad duygusu ve mes'uliyet yüklenme tikaya Uzakşarkta ve PaMİ.kte cok büemeli, Devlet Reisi Adolf Hitler'i kendı YUNUÎ NADt kendmm kumandanı olmağa sevkeHi. (Arkası sahife 5, PJİun 4 te) (Arkası sahife 3, sütun 7 de) Dernenin Sıvastopolda = Şark cephesinde batısında durum vahim GÖRDÜKLERİM 2 1 [*] ileri harekât HİTLER Filipinlerde şekle girdi durum Merkez kesiminde de Kr i woi Roga giderken Ingilizler Italyan tüKara ordulan menlerini mütemadiciddileşti şiddetli muharebe Başkumandanlığını yen tazyik ediyorlar cereyan ediyor Ovalar ekin ve harmanlarla dolu idi. uhdesine aldı Hong Kong şehri et Sovyet kıt'aları bacaları tüten birçok demir fabrikala İtalyanlar, Afrikaya rafında çok şiddetli [İngilizAmerikan ı I tebliği 1 Karar, mes'uliyeti muharebeler oîuyor bizzat yüklenme ar:ndân doğmuştur Amerikan donanmasının Japon filosunu Hitlerin beyannamesi aramakla olduğu " Doğudaki muzaffer bildirüiyor orduyu mevzi cephesine yerleştirmek lâzımdır ,, «İlkbaharda faarruz harbine derhal başlanması için hazırlıklar yapılacakfır, daha başka kat'î harb ledbirlerinin tatbikı da yakındır» Yeniden muharebelerin şiddetlendiği şark cephesinden bir intıba: Sokaklarında çetin çarpışma olan bir şehir yamyofi yeniden bazı rının çalışmağa başladığı görülüyordu kasabaları işgal ettiler Berlin 21 (a.a.) Alman orduları Başkumandanlığınuı tebliği: Doğu cephesinin merkez kesiminde muharebeler ayni şiddetle devam etmektedir. Bir koîordu kesiminde 20 tane zırhlı Sovj'et tankı tahrib edümiştir. Leningrad çember cephesinde, Sovyetlerın hücum arabaları yardımile yaptığı çıkıs tesebbüsleri, düsman tarafm hissedüir kayıblarile püskültulmuştur.. 19 Sovyet zırhh arabası tahrib edilmiştir. Hava kuvvetlerimiz, düşmanm asker ve araba topluluklanna, zırlılı teşkıllerine. bataryalarına ve blokhavzlanna muvaffakıyetle hücum etmişlerdir. Sımal kesiminde ve şark cephesinin Finlandiya kesiminde, duşman taşıtları muvaffakiyetle bozguna uğratılmıştır. (Arkası Sa. 3, sütnn 3 tel H. Emir Erhilet Yazan: Emekli General mühim takviye kıt'aları geçirdiklerini söylüyorlar Kahire 21 (a a.) Ortaşark tngiliz tebliği: Diın bütün gün hükıim süren şlddetli bir kum fırtınasuıa rağmen kuvvetlerimiz, ric'at halinde bulunan düş* manı kovalamağa devam etmiştir. Düşmanm 12 tankı tahrib edümiş, ve orta bumMukte 8 İtalvan tankı da saflam olarak ele geçınlmlştir. Dün, hava kuvsetlerımiz duşman h e •ieflerine arka arkava hücumlarda bu» lunmuşlar. ve muvaffakiyetli neticeler elde etmişlerdir. Bingazinın cenubunda ric'at halind» bulunan duşman kollan uzun ve de« vamlı hücumlara maruz kalmışlajdır. Alman tebliği Berlin 21 (a a.) Resmt tebliğ: Şimalî Afrikada çarpışmalar devanl etmekte ve müttefiklerin bütün kara ve hava kuvvetlerı kahramanca dövüş» mektedir. Bir Alman savaş tayyareleri rteşkiH, Korgeneral Ali Fuad E.den ve General Erkilet şark cephesinde ordu foto ve haAjuatölyelerindeh aynlırlarken, en sağdaki büronun sefi olan Alman yüzbaşısı, bir İngiliz tayyare meydanına düşmaa arabalannın toplanmalan esnasında , ' ' en solda binbaşı ve sefir .Von Hennig yaptığı hücumda müteaddld tayyare vo i ç a a , As^anya Nova'dan evvelâ şî yük bir yol gibi görünen str d*olu ya kamyoıı' tahrib etmiştir. mal batıya, Berîsla(w'a, ve sonra şıma tağınuı üstünde butunuyoruz. Almanîâr Italyan tebliğ! le Kriwoi Rog 'büyük maden sanayi Dinyeper'i Kıyefin şimal ve cetıub doRoma 21 (a a.) ttalyan ordulan W şehfine ddğru'ldu. Yerden yükseîdıkçe kylarında olduğu gibi 7 hafta evvel •Kıpçak veyahud Nogay bozkırlannm da Befislav/da dahl, garbdan do|uva geç mumî karargâhının 567 numaralı tebfeîtmıızda sonstız diızîükler teşkil eıtik mişlerdi. Düşmanm, karşı sahillerini kği: Duşman kuvretlerîtarafından tekrat Ierîni göfüyorduk. Fakat uçağmuz yer mfidaf aa ettiği Dinyeper . gibi, geniş bir den' o' kadar makul •<5ft"l®0 metre) bir nehrizorla geçmek hareketlerine askerî işgal edilen Dernenin .garbında düşma« yüksekhkten' uçuyordu ki, bigılmi^ tar tarihte pok istifadeli bir misa} teşkil nm tümenlerünizi tazyikl d.svam. et« Iaları, harmanları, Köyleri, ev ve so edecek olan Berislaw geçiş hareketmi mektedir. Sollum ve Bardia etrafında nıevzS kakları, sürüleri ve çamurhı yollarda cenub ordulan gruüu karargâhından dqileri geri gitmeğe çalışan türlü türlü nüşümüzde ^öreceğimiz için o vakıt an rrahryette muharebeler" olmaktadır. • 561 numaralı tebliğde şarki Akdente» Aln»an motörlü nakıl vasıtalannı, seçe latacağım. de bir denizallınuz tarafından torpil» •biliyorduk, Berislaw'dan Kriwoi Rog"a yol alıyolendiği bildinlen kruvazörün battıği f ' " "Uçuş meydamndan Berislaw'a kadar ruz. Ukrayna YB bütün Rusya düz olteej'yud etmîştir, olan * 5055 'kilometreük hava jnesafe duğu kadar birçok büyük ve orta neSirt körfezinde bîr deniz sîhi uçaklabir çejTek saatte ahverdik. hirler, göller ve bataklarla doludur. Bu muharebesi Öaftuki dün' ajni mesafeyi iersıne ola derece sulak bir memleket nadir.bulurak otoTnobille almak için çamurlu,yol nur. Irmaklar >ukarıdan bevaz sırma Roma 21 (a.a:) " Akdenizde K r t da bütün gece çaijalamıştık.' «•• dan yollar ve göl ve batakhkkr da gü* körfezinSe cereyan eden deniz. muha«» İşfte' şimdi, şimalden cenuba ve sonra müş tep^iler gibi gbrünüyorlar. rebesi, İtalyada TDU harbin en mühinS çentfb batıya doğru Jovıanarak bazı yerŞimdi Jngulez suvunun doğu kena deniz muharebelerinden' hiri telâkk'i eierde bir gbl kadar genisliyen, kollara. rmda inşa edilmîş UkrajTiaıun me^hur dılmektedır. Bu muharebeye iştirak e< ayfılarak ve adalar yaprakakpn koca maden sanayii şehrine artık yaklaşı den jngiliz kuvvetlerinin Malaya tipin* Dînyeper'in yırkarıdan gümüsten bü' (Arkası Sa 3, sütun 5 te> (Arttası sahife 3, siitun 4 t e j Japon harb ı HongKongun çarpışmalar Siyamla 10 senelik bir .askerî Jttifak; ımzalandı v > ' " / *• Londrada ^ BirHalhevi açıhyor Bir Tokyo telgrafı, Avustralyanın şimaünde Wellesley eyaîelinin işgal edildiğini haber veriyor Tokyo 21, (a.a) Umumî karargâhın deniz şubesi tarafından bugıin.bildırıldığıne göre, bahrıyeye mensJD silâhlı kuvvetler Japon kara ordusu iîe sıkı bir işbirlıği yaparak HongKcngun ıçmde muhtelîf~ müstahkem . noktalara taarruz etmişleVdir.Tebliğde, bundan' sonra Japon harb gemilerinin Hong Kong'u 900 deniz mili genişlığinde bir daire içıne alchkları kaydedılmektedir. Bu vaziyette tayyarelerin, muhriblerin, mayin gemilerinin ve adedleri takrıben yüzü bulan diğer duşman gemilerinın kendilermi yok veya esir edılmekten kurtarmolarına imkân kalmamıştır. Times, halkevlerinin sosyal hizmetini ve Türk Ingiliz dostluğunu övüyor Pasin'kte Amerikan donanması tarafından aramlmakta olduğu bildirilenJapon donanmasındaja bazı gemilere havadan bir Londra 21 (a.a.) Londrada yakında bir Halkevi açılacağı bıldirilmektedır. Halkevleri Türk sosyal ve kültür merkezleridir. Bdyle bir merkezin Ingilız payitahtında açılması Sir Wyndgham Deeds tarafından teklif edilmişür. Halkevi teşkilâtı yapmağa memur olan komitenin azası arasmda Türkiyenin Londra buyuk elçisi ile Britit,h Councıl reisi bulunmaktadır. Bu hâdise hakkında başmakalesinde tefsirlerde bulunan T'mes gazetesi bilhassa şöyle yazmaktadır: «Halkevleri, yeni Türkiyenin bânisi olan meshur Kemal Atatürkun baslıca gayelerinden birinı ^'Ihassa açık bir se(Arkası sahife 3, siitun Wellesley eyaleti işgal edildi Tokyo 21 (a a.) Asahi gazetesi, Japon ku'alarının Wellesley eyaletini tamamen işgal ettiklerini haber vermektedir. (Cumhuriyet Wellesley atlaslara nazaran Şimalî Avu<=tralyada Carpentarie körfezinin karaya yakm yerinde. eyalet olan bir adadır.) jArkası Sa, 3, sütnn 3 te) Ubjada, Dernenin isgalinden sonra sıiratle inldsaf etmeğe başlıyan ingiliz ileri bareketbıe sahne olan bölgeleri gösterir