3 Aralık 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Saatli Maarif Duvar Takvimisri çıklı. MAARİF KİTABHANESİ'dir. Bu kıymetli, emsalsiz takvimlerin taklidleri vardır. Aldanmamak için takvimlerin mukavvasında ve takvim toplarının üstünde (Saatli Maarif Takvimi) adma dikkat edilmeli. Merkezi: İstanbul 18 umhurtyet 6214 MiLLÎ PİYANGO 3 5 40 60 120 800 1200 ^80 300 rjre25OOCUPJ| 10 000 5 000 . 2 000 I 000 . • 50 0 .. 100, 50: İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresı: Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 İSTANBUL CAĞALOĞLU ^ ^ 3 1941 Ingiliz Başvekili erkek, kadın bütün milleti seferber ediyor «Şimdi çalışmanın yeni bir mükellefiyeti karşısmdayız» Londra 2 (Radyo, saat 20) Mister Çörçil Avam Kamarasında bu akşam söylediği nutukta İngilterenin müsellâh kuvvetlerini azami hadde vardırmak için en geniş tedbirlerj aldığım anlatmıştır. Mister Çörçil demiştir ki: « Teçhizat buhranı tamamen izale edilmiş ve harb teçhizaünın hergün arlan ve büyüyen bir dalga halinde devamı temin edilmiştir. Kadın ve erkek insan (Arkası sahife 3. sütıın 5 te) Çörçil'in nutku Milli korunma kanuinda yapılacak tadilât Lâyihanm Mecliste bir muhtelit encümene havalesi düşünülüyor Ankara 2 (Telefonla) Meclis Parti Grupunda teşkil edilen komite bugünlerde tekrar tcplanarak milli korunma kanunundj yapdacak tadilâta dair proje üzerindeki tetkiklerini ikmal edecek'ir. Tadili derplş edilen maddelerle alâkalı o'.arak istenilen malumat komisyona variimiş bulunuyor. Projeye bundan sonra hükumet tarafından 'son şekli verilmiş olacak ve kanun lâyihası Meclise sevkedilecektir. Ehemır.iyet ve müstaceliyeüne binp.en lâyihanm Mecliste muhtelit bir encümene havale edi'mesi ih'dmali kuvvetüdir. Diğer taraftan bir Tevzi Ofisi kurulması yolundaki tetkikler ve çalışmalar iîerlemektedir. Bu teşküât lüzumlu maddelerin tevziinin bir eiden ve bir mekanizma ile yapüması faydalı o'acağı mülâhazesile kurulacaktır. Bu suretle Uıtiyaclar mümkün oiduğu kadar halkin yakınına getirilecektir. Her hangi bir ihtıyac maddesi bir şehlr veya kasabada muhtelif satış jerlerinde ofis tarafmdan piyasaya çıkanlacak, bu kuretle ihtikâra ve fiatlar üzerinde oynanmasma da meydan verilmiyecektir. Başvekilimiz Dr. Rcfik Saydamın Morsinde Detıiz Lisesindeu ınezun olan talebeye diplomalarını Lizzat vernıis oldıık larını bildirmiştik. Yukarıki resim yapılan merasim esnasında bir genc denizcimize diplomasını vırirken gösteriyor. Parti Grupunda Mayi mahrukun daha idareli kullanılması meselesi görüşüldü Ankara 2 (a.a.) C. H. Partisi Meclis Grupu umumi heyeti bugün 2/12/941 saat 15 te reis vekili Seyhan meb'usu Hilmi Uranın reisliginde toplandı. Celsenin açümasını müteakıb, geçen toplantıya aid zabıt hulâsası okundu. Ruznamede, nakil vasıtalarında kullanılacak mayi mahrukun daha idareli bir surette kullamlmasını temine yarar hükumetçe ne gibi tedbirler düşünüldügü ve ittihaz edildiği hakkındaki sual takriri ile tren kazalarında zarar gören vatandaşlara ne şekilde tazminat verilebilmekte olduğunu hükumetten soran diğer bir sual takrirl vardı. Takrirlerin okunmasmı müteakıb kürsüye gelen alâkadar Milli Müdafaa, Ticaret. İktısad, Ziraat ve Münakalât vekillerl kendi vekâletlerinl ilgüiyen rrususlara cevab vermek suretlle Grup umumt heyetini ten\ir ermişlerdir. 70 milyon Toıı patates nemli bir gıda maddesi olan patates Almanyada his bir kayda tâbi olmıyarak nasıl serbestçe satüıyor ve Utenildiği kadar almabiliyor diye hayret edenlere orada 19401941 yıh patafes mahsulünün 70 milyon ton olarak clde edilmiş olduğunu ve bu yıl belki bu miktarm geçilmiş olacağını haber vennek, onlann hayretini gidermeğe yeter sanım. Uzaklara gitmeğe hacet olmaksızın İstanbulun etrafı ve birçok evlerin bahçeleri fcoş toprak dolu olduğu halde bi? burada patatesin kilosu nedcn 1518 kuruş ohıyor diye söziimona ihtikâr münakaşası yapıyoroz da kimsenin aklına nıemlekette beş on kök fazla patates jehştirmek gelmiyor. 1 Afrika harbi İngilizlere göre j ^ Mihvere göre j Esas cephe Tobruktaki üzerinde muharebe muharebeîer sona erdi Hayat palıalılığına karşı koymanın en kestirme yollarından biri zanıri ihtivac maddelerinde istihsali artıhnaktâıt 1ba*" Kahire t fs.İJ Ortaşark İngiliz uret olduğunda siiphe yoktur. Biz gıda mumt karargâhının tebliği: maddelerimizde kör degneğini beller gi20 sonteşrindenberi 2560 kilometre bi hep köylünün kendiliğ;nden yetişti murabbahk bir bölg?de bir esas cephe rip istihlâkimize arzedeceği Allahlık is üzerinde mevziî temevvüçlerle cereyan tihsale göz dikmişizdir. Gene bereket edeh bu değişik safhalı meydan muhareversin köylünün görenek usullerle elde besinde siklet merkezi hemen her gün ederek imdadımıza yoiladığı toprak mah bizim veya düşmanın hücum arabalarısullerine. Tohuraun var mı, hayvanuı mız hücuma veya mukabil hücuma geçvar mı. işlerinde ve hayatında her hangi (Arkası sahile 3, sütun 5 te) bir sıkıntıya nıaruz nııısun diye köylünün hal ve hatırını sorduğumuz yok. Daha fazla istih«al temin edebilmesi için köylüye rtıaddî ve manevî yardım ctmek hatınmızdan bile geçmiyerek sadece onun bize mahsul yetiştirmesinl bekliyoruz. Sonra da hayatUrunızda zorluktan. darlıktan ve pahalılıktan şikâyet ediyoruz. Nc hakla rica ederiz? Memleketin münevver kısmı istihsale Ankaradan gelen haberlere göre, hiç yardım etmez ve yalnız sıkıntıdan münhal bulunan Örfi tdare Komutanşikayet mi eder? Her çeşid ihtivac madlığına General Saolt Noyon tayin edildelcrini meydana getiren müstahsil sımiştir. Milli Müdafaa Vekâleti müstenıfın işlerini kolaylaştırmak suretile isşan General Sedad, faal vazifeye aluıtihsali artırmağa yardım edebileeeğimiz mış, onun yerine de Korgeneral Galib çüphesiz iken ve bu da içinde bulunduDeniz tayin olunmuştur. ğumuz hallere ve sartlaıa görc en önde gelen bir vazife iken bu vazifeyi Ifa etmek şöyle dursun onu hatınmızdan bile geçirmiyonız. Bunun feci bir bakikat olduğumı kiydetmck İâ7imdır. Tobrukla irtibat ke Mahsur askerleri kursildi, maamafih mü tarmağa gelen İngicadele devam ediyor lizler püskurtuldü Berlin 2 (a.a.) Alman resmî tebliği: Şimal Afrikada, Tobruğun cenub doğusundaki karşılıklı çarpışmalar, son günlerde Alman îtalyan kıt'alarının muvaffakiyetlerile bitmiştir. Muhasara altındaki kuvvetleri kurtarmağa teşebbüs eden düşman geri püskürtübsıüş ve ciddî kayıblara uğratılmışür. Alman savaş tayyareleri Sollum cephesinin ikmal işlerine yarıyan İngiliz demiryolunu bombalamış ve Sidi Barrani ve Mersa Matruh civarındaki iaşe tesislerine ciddî hasarlar verdirmişlerdir. Şimdiye kadar elde edilen malumata göre Libyada çarpışnnaların başlangıcındanberi dokuz binden fazla esir alınnuştır. Bu esirler arasmda üç generai vardır. Bir çok toptan başka, 814 İngiliz tankı tahrib edilmiş ve ele geçirilmiştir. 127 İngiliz tayyaresi de düşürülmüştüı. (Arkası sahife 3. sü'un 6 âa) Şark cephe»inden resimler: Bir Bus sehrine giren Alman kuvvetleıi Büyük Okyanusta Sydney zırhlıst battrtldt Bu gemiyi batıran Alman korsan gemisi de battı Londra 2 (a.a.) Avustralya hüku.T.eti. Sydney kruvazörünün kuvvetle müsellâh bir ticaret korsan rçemisüe muharebeye turuştuğunu haber ver7 mektedir. Sydney kruvazörü, bu korsan eemisini topla batırmışsa da kruvazör'» den bilâhare hiç bir haber alınmadığmdan onun da battığı tahmin edilmektedir. Sydney kruvazö'rü tarafından babrılan ticaret gemisi, sefere başladığı zarhandanberi birkaç İngiüz gemisi ve 2 Yunan gemisi batırmıştı. Tayyareler ve gemiler Sydney kazaledelerini" bulmak ihtiroalile araştırmalar yapmağa devam ediyorlar. Bu araştırmalartn sebebi, daha ziyade stratejiktlr. (Arkası sahife 3. sütun General Noyon Orfî Idare komutanlığma tayin edildi ŞİMALÎ KARELİDE Fittlerle yapılan muharebeîer yeniden şiddetlendi Mareşal Timoçenko Sovyet harb tebliği MOSKOVA KESİMİNDE Düşman istihkâm sisteminde yeni gedikler açıldı Alman harb tebliği Yeşilköyde dün geceki yaıtgın Almanyada 70 milyon ton patates istilısalini gözününe aldığımız zaman bu milletin neden dolayı her cephede dev gibi harbctmekte olduğunu daha iyi anlarız. Çünkü o menılekette böyle bol yetiştirilen bir tek patatesten ibaret değildir. Orada istihsalin her çeşidi ayni ileri öneme mazhardır. Buğday ziraati İçin fazla toprağı olnııyan Almanya geçen yıl un yapmfcça yarar hububattan 24 milyon tonluk istihsal elde ctmiştir, ki ihtiyaca tamamen yetmese bile her halde az bir nıiktar değildir. Almanya ekmeklik huhubatı diğer memleketlerden yaptığı ithalâtla telâfı etmekte ve nüfus başına haftada 2 kilogram 250 gram ekmeği raha'ca verebilmektedir. Ruslar Karelide Fin kuvvetlerini 4 sırttan Uç ev tamamen, bir ev kovdular de kısmen yandı Moskova 2 (a.a.) Sovyet öğle tebliği: Dün gece saat 22,15 te Yeşilköyde, 1 ilkkânun gecesi kıt'alarımız bütün Köyiçi mahaUesinde büyük bir yangın cephelerde düşmanla çarpışmışlardır. olmuş ve ateş üç evi tamamen, bir evi Tebliğin zeyli de kısmen yaktıktan sonra söndürüinıüştür. Yangın Köyiçi mahallesinde Moskova (a.a.) Sovyet tebliği ekinMavroyani'ye aid 17 numarah evden de deniliyor ki: çıkmıştır. Sebebi henüz anlaşılamıyan Moskova batısındaki bir kesimde hareateş, gene ayni zata aid 19 ve 21 nu kât yapan birliklerirriz, takviye almış bir maralı evlere sirayet etmiş ve bunları düşman taburunu bozguna uğrarmış ve tamamüe yaktıktan sonra 15 numarah 14 havantopu, gayet büyük üç mitralyöz üç katlı Lefter"in evine geçmiş, bunu ve bir miktar mühimmat iğtinam etmişda kısmen yakmıştır. lerdir. Cenub batı cephesinin bir kesiTamamile yanan ilk üç ev, üç bin 11minde Sovyet süvarisi düşmanı bir karaya sigortalı bulunuyordu. Tahkikata sabadan tardetmiş, subaylan da dahil oldevam olunmaktadır. (Arkası sahife 3, sütun 2 de) Rostov geri alındı? Rus birliklerinin şiddetli baskın hücumuna Şehir halkı pencerelerden ateş ederek yardımda bulundu Ukrayna hududu 2 (a.a.) Telemondiai ajansmm hususî muhabıri bildiriyor; İyi bir kaynaktan haber verildigine göre Rostov'un Ruslar tarafından tekrar işgalini temin eden harekât, şu şekilde cereyan etmiştir: Şehrin şimaline doğru yapılan ilk hücum teşebbüsü, Almanlar tarafından püskürtüldükten sonra Rus kuvvetleri komutanı Don nehrinin cenub sahilmde ve Maniç nehrinin boyunca yığılmış olup Rostov'da bulunan çetecilerin yardımına mazhar bulunan Serviçenko kıtalarile cenubdan harekât yapmak üzere büyük bir ketumiyetle hazırlanmıştır. Rus küvvetlerile kat'î bir elbirliği yapan bu çeteler, Don nehrinin sol sahilile irtibatlarını mütemadiyen radyo ve ışıkh işaretlerle temin etmiştir. Don nehri 28 sonteşrinde şehrin iki kilometre cenub batısında bulunan sağlam bir köpıü vaSitasile ve ArmavirRostovVoıoşilovgrad yolile aşılmıştır. Çeteciler, köprüyü muhafaza eden Alman ku'alarına bücum etmişler ve Rus birliklerinin geçmesi için yol hazırlamışlardır. Rus birliklerinin ilk kolu General Aritonov'un kumandasmdaki 9 uncu ordu idi. Bu ordu, köprüden ve kauçuk sandallarla nehirden geçerek şehre bF.skın şeklinde girmiştir. Rostov'da bulunan (Arkası sahife 3, sütun 4 te). Rostov cephesinde çarpışmalar devam ediyor Berlin 2 (a.a.) Alman nrduları ba§kumandanh&ınm tebllği: Doğu cephesinde Rostov kesiminde çarpışmalar devam etmektedir. • Moskova kesiminde Alman kıt'alan, düşman istihkâm sisteminin yeni' kısunlarında derin gedikler açmışlardır. (Arkası sahife 3. süran Yeni Bu yıl Lkraynada tahrib olunmaktan % 80 nisbetir.de masun kalan hububat toplanarak arabarlanmış ve c,'c 60 nisbeÜnde yeni zer'iyat yaptınlmıştır. Yazlık zer'iyatla bu miktann çoğaltılacağı şüphesizdir. Evvelâ Rusyada işgal olıınan toprakların kalabalık nüfus ihtijacla. rını karşılamak, sonra da Ukraynanın mümbit topraklarından ahnacak fazla buğdayla başta Almanyanın kendisi olarak diğer Avrupa memleketlerine yardım etmek lâzımdır. Bunun azami miktarile böyle talıakkuk etürileceğinde kimsenin şüphcsi olamaz. Almanyada istihsal olıınan 70 milyon ton patates, her çesid istihsalin ^ok güzel bir örneğidir. Valnız patates mahsulünü bu miktarda yetistiren bir milletin Bç kalması ihtimalinden bahsolunamaz. Kıicük çocuklar bir tarafa bırakılırsa insan basına yılda hemen hemen bir ton patates düşer. Bu miktann dahilî halk îhtiyacından çok fi7İa olduğu mevdandadır. Onun içindir ki Almanya FranBiıya dahi milyonlarla ton patates yarintıba Dünkü cenaze merasiıninden dımı vermiştir. Bunvnla beraber AlnıanMerhumun hasianeden Süleymaniyedeki evine kaldıVefatım teessürle yazdığımu Maarif Müdürü Tevfik yada halka alım satımı serbest olan Kur'un eenazesi, dün hazin merasimlc kaldırıfanıştır. Cerılan na'şı, saat 12 de Süleymaniye camiine getirilraiştir. patatesin soyıılmadrn p'şirilmesi tavsi naze merasiminde Vali ve Bclediye Reisi Doktor Lütfi Namazdan sonra tabut, eller üzerinde taşınmak suretile ye olunmakta ve çünkü soyııltna ame Kırdar, Vniversite Reklörü Cemil Bilsel. Vali Ve Bplediye Beya/.ıd, Şehzadebaşı yolile Fatihe kadar gütürülnıüş ve Isyesinde patatesin Tf 15 nisbetinde za Reis muavinleri, Maarif erkânı, resmî. hususî, ecnebi ve talnu butada cena/e otonıolıiline konularak Merkezefenjiat verdijji hatırlatiimaktadır. Gorülü tkallivet orta mekteb ve list'rrile muallim, meslek ve san dideki aile mezarlıiîına götürülmüştür. Maaıif Vekili Ilasan Âli Yüfel, resmî ve hususî mekYUNUS NADİ at mekıebleri tedris heyeti ve talebe mümes&illeri, mertebler tatafından birçflk celenk jönderilmi^tir. (Aıkası sahife 3 sütun 4 te) bumun dostlan bulnnınuştur. Örfî İdare komutanımız General Sabit Noyon Izmirde büyük yangın Ateş, Kemeraltında birçok mağazayı yaktıktan sonra müşkülâtla söndürüldü İzmir 2 (Telefonla) Bu gece saat rından çıktığı zannolunuyor. Ateş derhal kısmen ahşab olan Evli24 ten sonra İzminn K?meraltı caddesinde bir yangın çlkmış ' ve esmekfe vazade oteline sirayet etmiş ve bu otelolan sert rüzgârm tesirile ateş süratle de bulun?nlar cidden büjKik bir tehlike genişlenıiştir. Yangın. Itfaiyeye geç ha atlatmışlardır. Her nekadar miişteriber verildiği için, tehlikeli bir şekil al lerden bir ç6ğ\üJ8q^iilerini gecelik kımıştır. Ateşin bu mahallede, Evliyaz?de yafetlerile sokağa atmışlarsa da içeriotelinin arka tarafrnda bulunan bir fı(Arkasf Sa. 3, sütun 3 te) Tevfik Kııfıııı eenazesi Dün baünldjjfi haber verilen Avustralyanın Sydney kruvazörü