19 Ocak 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ELLER YUKARI 5 inci forması yarın çıkıyor Gördüğü fevkalâde rağbet karşısında sahife adedini yirmiye çıkarmıştır. Müvezzilerden arayınız. 5 kurus. 17 • ı umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, lstanbul Posta kutusu: tstanbuL Na 246 Telefon: Başmuhanir. 22366. Tahrir heyeti: 24298. Idare ve matbaa Inmı 24299 24290 iKiısadi yürüyiiş mecmuası Iküsadî Yürüyüş'ün 27 nci sayısında: Avrupa kendi kendine yaşayabilir mi? Dardenizm, reji kooperatiflac, kömür mıntakası, kambiyo, fiat( :ası, ihtikârla mücadele, Muhiddin mektub, köylü ve tasarruf, pamuk :si, portakal, petrol, fabrikaların sigortacıkk mevzuları etrafında şa; kkat etüdler ve yazüar vardır. Umumî satış yeri; desi No. 89 YÜRÜYÜŞ •4 •1 I f IICI Jfll SaVI .' 5 9 0 6 19 İkİllCİkâlilJn I 9 d l Ege'de satılan tütünler 13 nülyon kiloyu buldu Fransada siyasî vaziyet sakinleşti Mareşal Peten'in jerefe çok kıymet veren Fransız asabiyetine pek uygun hareket hattı ağır buhranları muvaffakiyetle atlatmış oldu ve böylelikle Fransa şimdiki ağır mağlubiyet haline rağmen beynelmilel siyaset âleminde yeniden bir varlık halini aldı. Hükumet murakabesi tesirlerîni gösteriyor Düsük fiatla mal alacak ihracatçıların lisans işleri de ona göre yapılacak İtalyada Âlman niifuzu YENİ KITAAT GÖNDERİLİYOR J Roma kadınları Mussolini aleyhine nümayiş yapmışlar iyasî vaziyet diye tasrih etmeğe lüzum gorüyoruz. Çünku bu bedbaht memlekette iklısadi vaziyetle bilhassa bayat şartlannın zorluğu hergun daha ağır oimakta devam ediyor. Vişi hükumetinin bütün gayretlerine rağmen iş hayatını nizamlayıp yürütmek kolay olnıuyor. İhüyac maddelerince çok fazla eksiklik var. İşgal altındaki yerlerin vaziyeti hiç iji dcğil. İşgal olunmıyan kısımda halk lehine yapılabilenler bittabi elden gelebilenle mukayyed. Meselâ bu yıl oralarda şiddetle hüküm süren kışa karşı hatta ihtijacın jarısını karşılayacak kumür yok. Bu tek misal Fransadaki hayat zor. luğunun derecesini anlatmağa kâfidir. Mağlubiyet felâketinin gönüllerde yarattığı sonsuz acı ayrıdır. Hergünku hayat şartlarile iktısadi vaziyet için böyle. Fakat Fransa haricî Türk köylüsünün bir sene, çocuk büyütür gibi itina ile yeüştirdiği İtalyan Başvekili M. Mussolini sijaset bakımından son haftalar zaraaaaaaaaaaa»aaa tütünler, çapa zamanında... fında salah ve kuvvet kazandı. Bir ay ANKARA RADYO GAZETESI : Izmir 18 (Telefonla) Tütün piya i evveline nispetle Fransanın bugün daha sası tedricen normale doğru gitmekajdın bir yolda yürüduğü açık görülütedir. Bugün Torbalı havalisinden bazı yur. Almanya ile işbirliği miizakereleri«Bütün hâdiseler İtalyanın Alman nüküçük ahcılar hakkmda şu şikâyet yanin bir aralık ortaya çıkardığı karanlık fuzu altma girmekte olduğunu gösteripılmıştır. Bunlar tütünün mühim bir yorlar. Hergün trenler dolu Alman asvc sıkıcı vaziyetler ortadan kalktı gibi kısmını iyi fiatla aldıktan sonra yarı kerlerınin şimalî İtalyadan geçerek cegorünüyor. Umumî menfaat için bunu smdan fazlasım ıskarta telâkki ederek nubî İtalyaya geçtikleri haber veriliyor. bir kazanc saymak yerinde olur. Artık 25 30 kuruşa mubayaa etmek, bu su Faşist partisile askerler arasındaki ihtiM. Piyer Laval'in adı anılmaz oldu. retle fiatın vasatisini 4 0 4 5 kurtışa lâflar gittikçe genişlediği cihetle, bütün Filhakika Fransadaki buhranın sebedüşürmek istemektedir. Hattâ buniarm zabitlerin faşist partisine kaydedilmelebi bilhassa bu zatın yanlış gönişlerinin büyük firmalar hesabına çalıştıkları da ri emredilmiştir. Partiye girmiyen zabitve yanlış yürüyüşlerinin neücesijdi, ve ileri sürülmektedir. ler terfi edemiyeceklerdir. bu hal tâ Bordeaux'dan başlamıştı. MağÇeşmeden gelen haberlere göre de lub Fransamn devlet reisi ve hükumeti Diğer taraftan Romada kadınlar taraburada satışlar ağırdır. Millî firmaların Paristen bu şehre gitmişler ve orada fArkası sahife 5 sütun 6 dal fArkası sahife 5 sütun 6 dal iDukavemet kararile şiraalî Afrikaya geçmek kararını vermişlerdi. Pryer Laval işte burada sahneye çıkarak mukavemette devam fikrine ve simalî Afrikaya geçmek kararına muhalefet etmekle işe başladı. Bunu kendisinin bilâhare Vişi'de meb'uslardan ve âyandan eski ana\asanın kaldırılması ve yerine şimAtina 18 (a.a.) Bir İtalyan fırkası, diki Mareşal Peten yeni rejiminin konulması kararını almak için yaptığı mü cepbeııin merkez bölgesinde çok büyük stratejik ehemmiyette bir tepeyi dafaalarda okumuştuk. işgal ediyordu. Bazıhaberlere 3Öre, bu Bu izahlara göre Piyer Laval Bor;epeyi müdafaa eden düşman o derece deaux'ya giderken bütün yollarda bozulseyrek surette takviye alıyordu ki kar tnuş orduların perişan parçalan ve yolve ayni zamanda nakliye noksam yülara diişmüş milyonlarca muharir kütlelerinin sefaletleri içinden geçmişti. zünden dağlık arazideki bu mükemmel Dağlık avazide Manzaranın fecaati karşısında harbde mevzii terketmişür. devam fikri kcndisine faydasız ve muzır muhıeşem surette ilerliyen Yunan kecinnetler gibi görünmüştu. O bunlan şif kolları, bir topçu ateşini müteakıb Vişi'de meb'uslara ve âyana tekrar ha düşmana baskın yaparak bu mevzii alhrlatarak Mareşal Peten'in emir ve ku mışlardır. ınandasında yeni bir rejim kararı verilAmavudlar ttalyaya karşı nıesi için kanaatler yaratmağa çalışıcephe alıyorlar jordu. Ve söz arasında İngilterenin Amavudluk hududu 18 (a a.) RöyFransaya karşı hareketlerini acı acı ter: Dün gece Amavudluk csphesinin Amerika Reisicumhuru M. Ruzvelt, Harbiye Nazırı Stimson ve Senato tenkid ederek... encümen reislerile bir arada.. Pıyer Laval'in izahlan meb'usların ve âyan azalarının bilmedikleri şeyler değildi. Onları ikna etmek için bu izahlar dcğil, ancak kendisine büyük umudlar bağlanan tek ismin sihri müessir olmuştu: Mareşal Peten ismi. Bugün Fransada Mareşal kelimesi Peten'e alem obnuş gibidir. Mareşal denildi mi hep o kasdolunuyor, ve kendisine hakikaten büyük emniyet ve itimad gösteriliyor. Ancak bu emniyet ve itimad Mareşabn yüksek vatanperverliğine ve temiz ahlâkına derin biı imanın ifadesidir. Fransanın şeref ve menfaatinden ne kurtarılmak mümkünse bunu ancak Mareşal yapar diye inanılıyor. Yoksa Fransızlar gibi büyük bir milletin yalnız kuru bir isme körü körüne bağlanmıyacağı malumdur. Londra 18 (a.a.) Almanların İtal Nitekim bir aralık azkalsra Mareşal Vaşington 18 (a.a.) Mister Ruz yaya yardım hakkındaki vaidlerini tatbakkındaki bn itimadın bile sarsılmak bik sahasına koymalarından yani an velt gazetecıler toplantısında demok tehlikesi geçirdiği günler oldu. Bu, Piyer cak dort gündenberi en aşağı elli tay rasilere yardım haklandaki kanun proL?val'in Almanlarla işbirliğini şimdiden jesınde tadilât yapmayı istıhdaf eden yare kaybettikleri tahmin edilmektedir. siyasî bir safhaya nakletmeğc, yani teklifleri hoş görmediğini, projeye baBunlarm 30 ilâ 40 tanesi İngiliz hava zı takyidat konduğu takdirde meselâ Fransaya Almanlarla birlikte İngiltere Amavudluk cephelerinde bir tayyare kuvvetlerinin Sicilyadaki Catania hava aîcyhine cephe aldınnağa çalışmasınreisin ayaklarını havaya kaldırarak nçuşa hazırlanıyor üssüne yaptıkları büyük hücum esnasın başı üzerinde durmak hakkını haiz oldan doğmuştu. Fransız halkı bir arahk «yoksa Mareşal Peten de mi hataya bütün mıntakalarında ve bilhassa mer da yani 12 ikincikânumı 13 ikincikânuna madığını beyan eden bir maddenin de EÜrükleniyor?» diye kuvvetli bir şüpheye kez mmtakasmda şiddetli bir topçu a bağlayan gece tahrib edilmiştir. 12 Al ilâvesi lâzım geleceğıni kaydetmiş, her man tayyaresi de 10 ikincikânun gunü gün değişikliklere sahne olan bugünkü düsmüş ve bu şüphenin derin ve acı teşi işitilmiştir. orta Akdenizde cereyan eden deniz har dünyada icabında âcil tedbirler almak buhranlarını yaşamıştı. Yunanlılann develi vadisinde taarlüzumu hasıl olacağını söylemiştir. bi esnasında düşürülmüştür. Bunlara, Maresal Peten bu süpheyi Piyer La ruza başladıkları ve taarruzun muvaf evvelki gün Malta üzerinde düşürülen Dün meb'usan meclisinde bahis mevval'i hükumetten atmakla önledi, ve Al fakiyetle devam ettiği haber verUmek 10 tayyarenin en büyük kısmını da ilâ zuu edilen ve kanun projesinin Birleşik Amerika devletlerine İngiliz ve manlara Fransadan namus ve şeref ha tedir. ve etmek lâzımdır. [Arkası sahife 5, sütun 5 tel rid işler bekliyemiyeceklerini anlattı. O Arnavud vatanperverleri İtilyanlara [Arkası sahife 3 sütun 7 de] karşı cephe almağa devam etmektedira R Asker yüklü iki İtalyan vapuru battı Yunanlılar yeniden bin esir daha aldılar Arnavttdlar İtalyan lara karşı cephe alıyorlar Winstqn ChurchilV in EN SON ESERİ r Cumhuriyette Yarın okuyunuz! ingiliz y ardımı Kanadadaki buğdayların bir kısmı Ispanyaya verilecek Madrid 18 (a.a.) İngiltere ile İspanya dün bir anlaşma imza etmişlerdir. Bu anlaşmaya göre Kanadada bulunan ve İngiltereye aid olan buğdaydan İs panyaya sevkiyat yapılacaktır. Bu buğday İspanyol vapurları tarafmdan nakledılecektir. 15 bin tonluk ilk hamule bir kaç güne kadar Baltimore'den hareket edecektir. Bu anlaşma, İngiltere büyük elçisile İspanya Ticaret Nazırı arasında yapıan müzakereler neticesinde imzalan mıştır. Sicilyada Alman tayyarelerine ilkjarbe! Ruzvelt, tadile tarattar değil İki hücumda bun Amerikada şimdiden paların 50 tanesi sif korunma tecrübelerine imha edildi başlandı Yardım projesi aynen kabul edilecek ÇORÇIL DİYOR Kİ; "Hitlerizmi Avrupadan sökeceğim!,, «Onümüzde cetin tehlikeler vardır; fakat biz karar vermiş bir milletiz!» «Hitler emin olmalıdır ki eylulde güç olan istilâ nisanda daha kolay olmıyacaktır.» (Yazısı 5 inci sahifede) Bulgar ricali Alman ve Rus sefirlerile sıra mülâkatlar yapıyorlar Sofya 18 (a.a.) Eöyter: Bulgar hükumet merkezi şimdi baa diplcmatik faaliyetlere sahne olmaktadır. Dün Alman elçisi Von Richthofen, Hariciye Nazın Popoff ile UZUJI bir mülâkat yapmıştır. Alman elçisi geçende Başvekil Filoff ile de görüşmüştü. Ayni zamanda Maliye Nazırı Bojiloff, Sovvet elçisi Lanrentief ile ticarî meselelere dair görüşmelerine devam etmektedir. Söylendiğine göre bu görüşmeler iki memleket için memnuniyeti mucib olacak bir şekilde ilerlemektedir. İtalyan Veliahdi ordu kumandanı oldu Roma 18 (a.a.) İtalya Veliahdi Prens Umberto'nun ordu kumandanlıeına terfi edildiği bildinlmektedir Kral Başvekille görüştü Sofya 18 (a.a.) D. N. B. bildiriyor: Kral, evvelki gün Başvekil profesör fArkası sahife 5 sütun 3 tel Birkac soz Şu fotoğrafa bakınız: Göğsüne sıram sıram nişanlar takınmış. parlak üniformalı bir adam, muntazam saflar halinde dizili, gene üniforman vs hazırol vaziyetinde duran bir kütle karşısında nutuk sö\lüyor. Eğer son seneleıde ga/eteleri dikkatlice takib etmiyorsanız o adamı bir general ve karşısındakileri de asker zanncdersiniz. Halbuki mathuatla alâkanız ciddî ise resmiu altını okudujunuzda hayretler içinde kalmıyacaksınız: O adam mihvcr devletlerinden birine mensub bir parti müfettişi, bir maarif müsteşarı, yahud da bir fabrika müdürüdür. Karşısındakiler de asker değii parti mensublan, talebe yahud da işçidirler. Son senelerde makine olan bu kıyafet meselesine, şimdiye kadar dikkat edildiğinı zannetmiyorum. O üniformalı nazırlar. üniformalı kalemî mahstıs müdürleri, üniformalı profesörlor •ı YUNUS NADÎ TArkası sahife 5, sütun 2 del [Arkası sahife 5, sütun 3 te] Deniz navlunları Tarifede tadilât rapılıyor Ankara 18 (Telefonla) A.vrupadaki harb vaziyetinin memleketimizde yapmış olduğu tesirleri gözönünde bulunduran Münakalât Vekâleti, devlet denizyolları yük navlunları tarifesinde bugüne uygun bir şekilde tadilât yapmaya karar vermiştir. Mütehassıs bir komisyonca hazırlanmış bulunan yeni navlun tarifeleri İcra Vekilleri Heyetince tasdika arzedılmek üzere Başvekâlete gönderilmiştir. Ittifak değil, iktısad müzakeresiymiş! Anadolu ajansınm tashihi: Dünkü bültenimizin 24 üncü sahifesi sonundaki Belgrad haberlerinde Bulgaristanm Berlin elçisinin Sofyaya giderken 3elgradda yaptığı beyanatta «Sofyaya yeni iktısad müzakerelerine zemin hazırlamak» üzere gittiği fıkrasında «iktısad» kelimesi yanIışhkla «ittifak» olarak çıknuştır. üzüı Papanın bir , cemilesi s Başvekilimize lâtince bir eser gönderdi Ankara 18 (Telefonla) Papa 12 nci Piex, Akdenizin eski ve nadide haritalarını havi lâtince el yazması kıymetli bir kitabı Başvekil Doktor Refik Saydama hediye etmiştir. Başvekilimiz de bu eseri Tarih Kurumuna armağan etmiştir. Kıyafetlerin dili (Makme Devlet) in tek kumandalı poÜĞkiiina, bir elde toplanar idare sisteınine ve hazırol vaziyethide duran ilim cephcsine ne kadar vecız bir sembol teşkil e^jsrfrlar. Demokrasilerde bu manzarayı görmüyonîi.;Çünkü ontar, isimleri üzerinde, totaliter devlet tarzından hosîSnmıyorlar. Vatan müdafaasır.da asker olarak çajjşaalar miıstesna, hiç bir ferde kumanda edemeyiz! ' "^*v* Diyorlar. * ' "••' Bundan dolayıdir ki demokrasilerde '^ÇJ'^Tt m e m u r ' a r > nazırlar ve devlet reisleri gustolarına uygun^fcupttklan elbiseleri taşunakta devam ediyorlar. Vaktim olsaydı (kıyafet sosyolojisi) diye yeni bir ilnıin esaslarını çizer ve kiıtlenin şekli ile ruhu arasındaki münasebctlerin kanunlannı bulmaya çahşırdun. N.