23 Kasım 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hürrem Sultan M. TURHAN'ın eseridir. HEK KİTABCIDA BULUNVR. Fiatı 150 kuruştur. 17 nCİ Vll umhuriyef 5852 TdN İSTANBUL CAĞALOĞLU İSTANBUL CAĞALOĞLU W mektnb «dr«a: Cumhuriyet, Istenbul Posta kutusn: tstanbuL Na 248 Teleion Bssmuhamr: 22366. Tahnr heyeü: 24298. Idare ve matbaa kısmı: 24299 24290 İ 23 İkİliCÎteŞrlII I 940 Işıksız gecelerinizi evde hoş geçirmek istiyorsanız bugUn çıkan Şaka mecmuasını okuyunuz. ŞAKft Altı Vilâyette Ortt Idare Istanbul, Rırklareli, Edirne, Tekirdağ, Çanakkale ve Kocaelide kararın neşrinden itibaren bir ay müddetle orfî idare ilân olundu İ Korgeneral Ati Rtxa Artuokahn bu vaxifeye tayin editdi Ankara 22 (a.a.) Başvekâletten tebliğ tir: Umumî siyasî vaziyetin gösterdiği liizum ve icablart mütalea eden Icra Vekilleri Heyeti, teşkilâtı esasiye kanununtm 86 ncı maddesi hükmüne tevfikan, Istanbul, Kırklareli, Edirne, Tekirdağ, Çanakkale ve Kocaeli Vilâyetleri hudu\iları içinde, ilân tarihinden itibaren bir ay müddetle, örfî idare ilâmna 20/11/940 tarihli içtimaında karar vermiştir. Askert idare Komutanlıfl Orfî Idare Komutanlığı Ankara 22 (a.a.) îstanbul, Kırklareli, Edir, Tekirdağ, Çanakkale, ve Kocaeli Vilâyçtleri dahilinde ilân edilen örfî idare komutanlığına, Jandarma Umutn Komutanlığı uhdesinde kalmak üzere Korgeneral Ali Rıza Artuokahn tayini yüksek tasdika iktirak etmiştir. Yeni tıizam Manevrası acanstaııuı uçuzlıi pakia HI hak edilmeMİe iyicc anlaşıldı M ne olduğu bir turlu sojlenmijen yeni nizam, aıibvtr devletlerince geniş bir manevra mevzuu ittihaz edılmek istenilmektpdir. Avrupada kendi hukum ve jxıd^kr4n£..9a.. hib olmnan menıleketler ya Macaristan gibi uçuziu pakta ieşnk cdılmek veja jeni nızamı kabul cdijnr gosterılmek suretile dunyaya: Iste hemen benıen butun Avrupa jeni nızam fikrinde mihverle beraberdır. Denilecek ve bu manzaraya dajanılarak harbin kazanıldığı ilân olunacaktır Pakta veja ınahiyeti meçhul yeni ııızama ılhak edilmelerine çalısılan mcraleketler bugun ja filen nuhver ışgal ve tazjıkı altında veya hukmen kendi ıradelerile vazijete jeni bir sey ilâve edemıjecek halde bulunduklnrından jeni manevranın muspet hiç bir netice veremiyeceği açıktır. Bunu Macanstanın ucuzlu pakta gıminde işte bu açıkhkla gormoruz. Fılhakika Macaristanın ficıizlu pakta dahıl olmasmı tespit ve tes'id eden Vıjana merasiminde bu kuçuk merkezi Avrupa hukumetinin pakta ıstirak keyfi>etıni bu\uk endişcîer ve intıjatlarla kabul ettığine herkes dikkat clraiş ve ezcumle Macar hukumetinin \azijetf kendi efkân umumıveMne izah için neşjettıği bejanname bu noktayı bılhassa a j (hnlatmıstır. Lçuzlu pakt Avrupa, Afrika \e Asja\ı pajlaşmak hususunda uç bujuk devlet arasmda akdedılmiş sijasî ve askerî bir ittifaktır. Macar hukumetı bej annamesinde Macar millî emellerinın tahakkukuna jarılım eltıklerinden dolayı Almanja ile İtahaja ebedı minnettarlık hissi beslediğini \e bu husustaki sukran borcunu oılemek için biı devletlerin arzulanna tebaan pakta iştirak ettığini kajdedeıek Avrupa ve dııma işlerinin bu yeni nizama gbre jeni bir terakki ve inkisaf toluua dokulmesi temennilerini izhar edijor. Sarihtir ki Macaristan mahıjeti meçhul jeni nizam çerçevesine pirerken askerî kulfetler deruhdc etmek fıkrinden alabildiğine uzak kalmağa ilına etmiş gorunujor Bu hal Macarfctanın pakts istirakindeki mahijetin ne oldugunu bıze anlattnağa kafidir Bu ıstirak, Macaristan hesabına mıhver devîetlerine maddî ve askerî fedakârlıklan asla duşunmeksizin japılmış bir teslimijetten ibarettir. Macaristanın vazijeti dun başka turlu değıldi Onun iun bu devletin bu?un pakta iltihakı elbette bujük bir mana ifade edemez. Lruzlu paktın >aln)7 Macaristanı içine Almakla kalmıjacağı anlaşıhjor Fransanm bile bu fikre kazanılması için çalısjldığı rnalum olduktan sonra Ru^ man>a, Belcıka. Holanda, Danimarka ve Norvec gibi bugun Alraan ısgalj altuıda olan memleketlerden jeni nizama ujraa bejannamelri almması muşkul hır is olamıyacağı takdir olunur Ancak bu gayretler cere\an halinde bulunan harbm istikametini değiştırcbılecek şejler değıldir Is\içre. Portekiz ve hatta I^panva gibi harb baririnde bulunan memleketlerin bu huMista bir karar aîmaktan çekınmeleıi bilâk's çok manalı sajümalıdır. Filen harb haricındo bulunan milletler kendilerini me\cud hercuraerce karıstırîbilerık harcketlere suruklenmektcn hakb olaıak elbel pek çok çekinijorlar. Yeni nizamın ne olduğıınu sarabatle bilmıvoruz amma bunun sajed harbı kazanırlarsa mih\er de\letleıiııın tahak Işık söndürme işinde yanhşhklar düzeltildi 11 gun suren muharebeden sonra dun kahraman Yunan ordusu tarafından işgal edilen Gorice şehrine bir bakıs Şimalde, Yunan kıt'aları Podogradet'te HARB VAZIYETI Yunan ordusu İtalyan hezimeti tam bir bozguna doğru" gitmektedir. Gorice, dun sabah Yunanlılarm eline geçü. Iki gun ev\el jazdığunız bır jazida da «Gorice henuz dusmemişbr ; fakat Gorice etratındakı muharebenın hararet derecesi de dusmemıştır •; demıştık Fıl\akı Yunan ordusu Italjan ussu Goriceyı hır cephe hucumu ile değıl, fakat her taraftan çevırerek ele geçirmek isbjordu Bunda isabet vardı; tabıyevî bir hamleyi sevkulceysî bir hareket halinde yapmak juksek bir sevk ve ıdare kabiliyetine delâlet eder. Yunan sağ cenahı bu suretle hareket ettiğı için Goricenin şimalınde Pogredet mevkiini de zaptederek daha ilenye gitmiş ve Gonce Elbasan yolunu kesmiştir. italyan ordusu taarruz ederken GoriceFlorina jolu boj^unca ilerlemisken sonra Yunan taarruzu başlajuica, geri çekılen fakat artık Goriceye done[Arkası sahife 3 sutun 7 de] dun öğleyin Göriceyi Gorice Elbasan yolu da kesildiL Mühim miktarda ttal yan birlikleri Yugoslav makamlarına teslim oluyor Bütiin memleket şenlik içinde! ttalyan ordusu pek çok esir ve malzeme bırakarak kaçıyor İtalyan tebliği Gorice hezimetini itiraf etmektedir Dun Işık sondurme bazı janlışlıklar tanbul Vılâyetı bu yanlışlıkların noksanları bir Lıldınnıştır. akşam, ışıklan sondürulmuf ve maskeleme ışınde vukua gelHığmden Isseferberlık rrudurlugu tashıba ıçın gorulen tanumle alâkadarlara ve maskelenmi; bir Istanbul sokağından manzara masına karar vermiştir. Dun Dahılıye Vekâletınden Vilâyete >enı bır emır gelmıştır Teblığınde gecıktığı anlaşılan bu emırde sokaklarda ışık sondurme ışının anî yapılmı>arak saat dokuzdan başlamak ve her gun yarıın saat ev'vele alınmak suretıle nıhayet ışıkların ay başında saat dort buçukta tfmamen sondurulmesının temını bildınlmektedır. Bu emır uzenne dun an a caddelerdeki elektrık dıreklenne ellı iîmba takılmış ve bu lâmbalar dun akşam saat sekız buçukta sondurulmaştur Bunlar yarın aksam sekızde ve dığer akşamlar da yarımşar saat ev\e'e aınraak suretile sondurulecek, nıhayet ayın bırınde tamamıle kaldırı'acak'ır. [Arkası sahife 2 sutun 1 de] Ergiri'ye doğru ihata hareketi de devam etmektedir Atına 22 (a a ) Yunan kıtaatı Görıceye bu gun oğle uzerı gırmış ve beledıye daıresme Yunan bayrağını çekmiîtır. Italyanların çekılmesi uzerine bele dıye makamatı Yunan askerî makamatını şehrı almaya davet eylemıştır. Yunan askerlerı geçerken halk, poiis kordonunu yarmış ve General Metaksa; la Yunan orduları Başkumandaru General Papagos ıçın tezahuratta bu m lunmuştur. Otomoblllerin fenerler! Otomobdleım jalnız on kısmındakı ıkı kuçuk fenerın maskelenme6i ıle ıktıfa edılmesı şoforlerın bir kaç metre ılersını bıle gormelerıne mâm ve btı yuzden ufak tefek bazı kazalara da 6ebeb olduğundan dun emnı^et altıncı şubede toplanan bir komısyoiı arabalarm on lâmbalarınm doka boj ası ıîe boyandıktan sonra sekız santımlık bir boş!uk bırakılması ve bojlece maskel°nmenm temın hem de kazalara mânı olun MotörlUvasıtalar Seyriiseferden kalktı Husnsî otomobiHer, motosikletler ve her nevi tenezzüh motörleri beş gün sonradan itibaren kullanılamıyacak Ankara 22 (Telefonla) Vekıller Heyetınce kabul edılmıs olan Koordınas>on he>elııuıı 75 sajılı karanle benzın ve saır petrol muştakkatlarına muteallık bılumum kara \e denız nakıl vasıtalarının seyruseferi şu esaslar daıresınde tahdıd edıldı A Hakıki veya hukmî şahıslara aid olup hususî numara taşıyan bılumum bıntk otomobıllerıle motosikletler ve tenezzühe mahsus motorlu dem7 vasitaları se>ruseferden menedılmıştır. B Aşaeıda yazılı hususî nakıl vasitaları seyrüseferde serbesttirler! a Elcıhklere konsolosluklara ve mermırlanna aıd kara ve deniz (Arkası «ahife 3 sutun 2 de) bıluraum nakıl Vdsıtaları Belgrad 22 (a a ) Belgrada gelen haberlere gore ,Yunan kıt aları, Podogradet e gırmışler ve hatta ılen hareketlerını bu şehrın otesıne kadar goturmuşlerdır. Eger bu dogru ıse, Yunanlılar Gorice ıle Elbasan arasmda yegâııe volu kesmışler demektır Podoğradet aluıdı ıse, cephenın şark muntehasmda Gorice Florına yolu boyunca harekâtta bulunan Italjan kuvvetlerı de tecrıd edılmıştır. Bu kıt'alaAnkara 22 (a a ) Ankara Vılâj etı rın muhım bır kısmı, şımdı Yugoslav Fıat Murakabe komisyonu bu gun geç makamlarına teshm olmaktadır. vakte kadar devam eden bır toplanü Ergırı ıstıkametındekı Yunan taarru yapmış ve bu toplantıda alâkalı tuccar Londra 22 (a a ) Muşahidlenn soy(Arkası sahife 3 sutun 3 te) \e esnafı bırer bırer dınledıkten sonra ledıklerıne ıstınad ederek matbuat tarapasıf korunma tedbırlerının icab ettırfından yapılan tahmınlere gore, Almandıği malzeme fıatlarıru tespit efnıstır. lar, Douvres mmtakasına karşı, belkı de yeni bır ıstılâ teşebbusu maksadıle ku\vetlı bır topçu barajı tesıs etmeğe haterpınsr zırlanmaktadır. Filhakıka, sanıldığına gore Manştaki Fransız sahılıne ağ'r top'ar yerlestırılmıştır. Bunlar şımdı sık sık tecrube aüşları yapmaktadır (Arkası sahife 3 sutun 2 de) Manş sahillerinde Alman istilâ hazırlığı birdenbire arttı Ankarada pasif korunma eşyasının fıatı tespit edildı Yunanistanda şenlikler Goricenin zaptı haberı butun Yuna" nıstanda şehırden şehre, koyden koye jayılmakta, kampanalar çalmakta ve (Arkası sahife 3 sflron 3 te) Grl. Antonesko Berlinde müzakerelerde.. Rumanyanın üçler paktına iltihakı vesikasını imzalaması da muhtemel Yeni Münakalat Vekilinin faaliyeti Berlın 22 (e a ) Alman hukumetinin davetı uzerıne General Amonesco ıle Rumen Harıcıye Nazırı Studza Berlıne muvasalat etmışlerdır. Mısafırkr ıstasjonda Harıcıye Nazın von Rıbbentrop ve devlet, ordu ve parü mumessıllen tarafından ıstıkbal edılmışlerdır. Bukreş 22 (a a ) Havas ajansının hususî muhabırmden: Rumanjanın uçlu pakta ıltıhakı pek yakm telakkı edılmektedır Bas\ekıl Antonesco'nun Almanyayı zıyaretı esnasmda bunun vukuu muhtemeldır. Rumen matbuatı, Almanyanın kendi sıyaset oyununa cenubu şarkî devletlelerını suruklemek ıçın sarfettığı ^ayretlen ehemmıyetle kaydeylemektedır. Eski ve jeni Vekiller, beraberce Slovak Başvekili de Vekâlete gidivorlar çağırıldı Ankara 22 (Telefonlai Munakalât Berhn 22 (a a ) D. N. B bıldıriyor Vekıh Cevdet Kenm Inceda\ı bugun Alman hukumetinin davetı uzerıne, Devlet Demııvollarına gıderek U. Mudurluk erkânıle goruştu ve ışler hak Slovakya Başvekili ve Harıcıye Nazın Dr, Tuka Berlıne geknektedır. lunda ızaJbat aldi, [Arkası sahiie 3 sutun 1 dej YUNUS NADİ Arnavudluk cepheiindeki harekâtın dunku neticelere gore inkişaiını gosterir harila