30 Temmuz 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r HARAÇÇI KARDEŞLER Izmir ve Ankarada olduğu gibi İstanbulda da büyük bir MOBiLYE Mağazası açtılar. Salonlan bir defa görünüz. Adres: Fincancılar Rırapaşa yokuşu No. 61 İZMİR A.VKARA İSTANBUL J 17 I1CI Vll 5 8 2 6 umhuriyef İSTANBUL Telgraf ™ «n«ktub adresi: Cumhuriyet, İstanbul ĞĞ kutusu: fstanbuL No. 246 Posta Telefon: Ba§muharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 İSTANBUL CAĞALOĞLU MECMUASI 30 1940 PEK YAKIND\ Aİman birliği Karşısında Avrupa Avrupa devletleri realiteyi olduğu gibi görmeli ve yollarını ona göre tayin etmelidirler. Realite karşısında nikbin bulunmak da şarttır. ünya, realiteyi olduğu gibi görmeğe mecburdur. Fransız ordusu ortadan kalkah bir buçuk aya yakiaştığı halde, birçokları, hâlâ, müspet vakıalar üzerinde durmaktansa istikbale dair tahminler ileri srümeyi tercih ediyor gorüniiyorlar. j;Nihai safha nasıl olacak?», «lr.giltere zaptedilebilir mi?», «Hava harbini Almanlar kazanacaklar mı?» gibi yanna aid meseleler lıakkında mütalea yiirütenler ekseriyet teşkil ediyor. bir milleti, devamlı olarak, parçalamak kabil olmıyacaktır. Avrupa devletleri realiteyi olduğu gibi görmeli ve yollarını ona göre tayin etmelidirler. Realite karşısında nikbin bulunmak da şarttır. Tarih cemiyetlerin tekâmül oluşu ise tekâmül «daima daha iyiye doğru gidiş» demektır. NADİR NADİ Balkanlarda j Almanya Macar, Bulgar talebine muzahirdir Yarı resmî bir teblig, Almanyanın bu talebleri her zaman mantıkî bulduğunu bildiriyor tayyare ile Peşte'ye gittiler Jngiitere sahillerıne dun şiddetli hücumlarda bulunan Alman filolarından biri uçuş halinde Bulgar nazırları Yarını düşünmek, yarını bulmaya çalışmak herkesin vazifesi olmakla beraber, bu işi başarabilmek için, her şeyden önce «bu gün» üzerinde kâfi derecede durmak şarttır. Unutmıyalım ki haMoskova 29 (a.a.) Tas Ajansı, dun yat biraz «dün», biraz «yarın» ise gece Kâbıl mahreci ile neşrettiği bir te!hepsinden fazla «bu gün» dür. grafta, Sovyet Efgan ticaret anlaşma Bu gün Avrupada bir Aİman kudreti yaşavor. Bu kudretin membaı, kemiyet ve keyfiyet it;barilc Aİman birliğinden gelir. Aİman birliği ise bir veya birkaç şahsın değil. tekâmül eden bir fikrin, binaenaleyh tarihin eseridir. 18 inci asır filozofları yeni insan düşüncesile birlikte «milliyet» duygusunun nüvesini hazırlarlarken Almanya, ileri fikir cereyanlanndan habersiz olarak ya.şamakta devam edemezdi. Ve Fransada baslayarak, Balkanlara kadar bütün Avrupaya yayılan bir «fikir» Almanyada her hangi bir reaksyon uyandırmasın olmazdı. Son tahlilde «dil birliği, kültür birliği, beraber yaşama isteği» esaslarına dayanan milliyet fikri, kütlelerin şuurunda yer edinmeye başladığı günderberi, Avrupa, bir Aİman birliği davasile kaıft karşıya kaldı. Fakat bu birlik bazı milietleri korkutuyordu. Avrupanın ortasında. muazzam bir nüfus kesafetine malik, endüstrici bir devletin teşekkülü, şüphesiz birçoklaıının zararına olacaktı. Onun içindir ki, milliyet fikrini müdafaa edenler bile Aİman birliğine mâni olmak maksadile ellerinden geleni yapıyorlardı. Rusya ile Efganistan Ingiliz Italyan arasında bir ticaret anlaşması imzalandı kuvvetleri çarpışıyor Hava muharebelerine Fransız pilotları da iştirak ediyorlar AFRIKADA İngiltereye DENIZ HARBİ yapttan Bir Ingiliz harb hava aktm gemisi batırıldı 100 Alman tayyaresi **• •> sının imzalandlğl hakkmda ük haberi vermiştir. Öğrenildiğine göre bu ticaret muahedesı Kâbilde uç veya dört gün evvei ımKahire 29 (a a.) Şarki Afrikada zalanmışür. arkadaşları Ingiliz hava kuvvetleri yaYarıresmî Efgan «İslah» gazetesine gö nında Fransız pilot ve mürettebatınm , anlaşma neticesinde iki memlpket harekâta iştirak etmekte oldukları bu arasmda ticaret mühım surette artacak günkü İngüiz hava kuvvetleri kumanve bu anlaşma «Efgan istiklâlinin ılk gü danhğının tebliğinden anlaşılmaktadır: Bu tebliğın metni aşağıda yazılmıştıf: nündenberi iki memleket arasında mev«Şarkî Libva ıızerınde avcıların recud dostluk ve iyi komşuluk münasebetlerini» daha ziyade sıklaştırmaya yardım fakatıle bombardıman tayyareleri tarafından müteaddıd keşifler yapılmışedecektir. tır. Bu uçuşlar esnasında bir büyuk Efganistan, Sovyetler Birliğinden tuz. düşman avcı teşekkülune hucum edilşeker madenî yağlar ve mensucat ijhal miştir. Musademeler esnasında bir duşetmekte ve ezcumle yün, deri ve otlar man avcısı düşürülmüştür. Bir tavyaihrac eylemektedir. remiz avdet etmemiştir. V. > dalga halinde hücum etti İngiltere Bahriahmer ve Akdenizde tam bir hakimiyet tesis etti Londra 29 (a a.) Amirallık dairesinin tebliği: Wren torpito muhribi, düşman faaliyeti neticesinde batmıştır. Wren'e duşman hava kuvvetlerile karakol gezen torpito muhriblerimiz arasında vukua gelen bir çarpışma esnasında bir bomba isabet etmiş ve bunun neticesinde batmıştır. Bu çarpışma esna>»nda torpiLondra 29 (a.a.) «Reuter» İngilte to muhriblerimizden diğer birisi Monıenin cenubu şarkî sahillerinde bir şe trose torpito muhribi, iki düşman bomhır bu sabah erken yuz tayyare taıafın bardıman tays'aresi düşürmüştür. dan bir hucuma uğramıştır. Bu tayyareKızıldeniz ve Akdenizde Ingiliz lerden ellı ılâ altmışı, pike suretile bomhakimiyeti bardıman etmıslerdir. Buyuk mıktarda Kahirs 29 (a.a.) «Reuter» Süvoyş [Arkası sahife 4 sütun 4 te] [Arkası sahife 4 sütun 2 del [Arkası sahife 4 sühın 3 te] Alman tayyarelerinden yirmisi düşürüldü, Ingilizlerin de zayiatı var Berlin 29 (a.a.) D. N. B. Ajansı bildiriyor: Almanyada, doğu cenub meselelerinin serbest bir anlaşma ile bizzat Balkan memleketleri tarafından halleJUmesi ve bu hattı harekette her devletin kendi mes'ulıyetini mudrik bulunması icab edeceği kanaati mevcuddur. Almanya ve ttalya dıktatlar ihdası tasavvurunda değillerdir. Bir taraftan Rumanya ile Bu'garistan, •iiğer taraftan da Rumanya ile Macaristan arasındaki arazi meselelerine gelince, bızi Macaristanla Bulgaristana Umumî Harbdeki silâh kardeşliğile takviye edilmış olan eski ve samimî bir dostluk bağ , lamaktadır. Salzburg'un iyi malumat alan mahfil • lerinde Almanyanın Macar ve Bulgar devlet adamlarile yaptığı müzakerelera dair olarak beyan edildiği veçhile, Ai manya Macaristanla Bulgaristanın tadil mutalebelerine karşı sempatisini ve bunjarı mantıkî bulduğunu hiç bir zaman gızlememiştir. Hnrbden sonraki Fumanya muahedeler tarafından şuursuz bir surettr kurulmuş[Arkası sahife 4 sütun 1 del Saz çalarken Evvelki geceyarısından sonra Kabataşta bir cinayet oldu Havacılık dersleri Âmerikalılarıtı müdafaa tedbirleri Havana konferansında verilen kararlar îngilterede müsaid karşılandı Havana 29 (a.a.) Çok BalâhiyetJi bir kaynaktan öğrenildiğine göre, Panamerikan mukavele projesi Amerika bölgesindeki Avrupa müstemlekelerinin yalnız kuvvete müracaatle deği) muahedelerle de başka bir devlete terk veya devrini reddetmektedir. Maarif Vekâleti programlara havacılık dersleri de koyacak Alman notlar, askerlik dersleri gibi sınıf geçmeğe de müessir olacaktır Neticenin ehemmiyeti Nevyork 29 (a.a.) NewYork Herald Tribune gazetesi, Havana itilâfının beynelmilel İşler üzerinde doğrudan doğruya tesirler icra edebileceğini yazmaktadır. Reisicumhurun haricî politihareketini ka siyasetinde temel taşını teskil eden garb nısıf Küresinin müdafaa politikası hususunda Havana'da verilmiş olan kararlar büyük bir zafer teşkd etmektedir. Fransız tarihçisi Jacques Bainville Uçüncü Napoleon'un siyasetini tenkid ederek: «1860 1870 seneleri arasında muhtelif Aİman devletlerini birbirine düşman yapan ihtilâflardan istifade etmesini bilemedi, bu suretle 1871 hezimetini kendi ellerile hazırladı» derken haksızdır. Tarihte müspet hareketler, menfi hareketlere daima galebe çalmıslardır. Üçüncü Napoleon harikulâde mahir bir diplomat olsaydı da Aİman birliğine sed çekebilseydi. hâdiselerin akışını ancak geciktirmiş olacaktı; bundan dolayı tarihî neticeler değismiyecekti. Nitekim Onsekizinci asrın ikinci yansındanberi tekâmül eden milliyet fikri, aradaki hâdiseler ne olursa olsun, Büyük Frederic ve Bismark merhalelerinden çeçtikten sonra nihavet bu gün Hitler'in şahsında en kuvvetli sembolünü bulmustur. Aynı dili konuşan, aynı kültüre ve aynı emellere malik 90 milyonluk bir kütle. Avrupanın ortasında artık tek devlet teşkil ediyor. Bu bir realitedir ve bunu olduğu gibi kabul etmek lâzımdır. 90 milyon insanın Avrupa için bir tehlike olacağını ileri sürerek Aİman birliğini parçalamaya uğraşmak tarihi tersine yürütmek gayretine benzer. Aİman birliğini parçalamak için «milliyet» fikrini öldürmekten başka çare kalmamıştır. Bu fikir yaşadığı müddetçe hiç Turkkuşu talebelerine havacılık dersi veriliyor Memleketimizde havacılığı inkişaf etürmek uzere Turk Hava kurumu tarafından hazırlanan geniş programın tatbikına başlanmıştır. Bu itibarla bu sene yeniden on vilâyetimizde Turk kuşu şubesi açüacaktır. Bu vilâyetler arasında Gaziayıntab, Diyarbakır, Elâzığ, Trabzon, Samsun da bulunmaktadır. Bu vilâyetlerde açılacak şubeler için lâzım gelen malzeme kurum fabrikalan tarafından hazırlanmağa başlanmıştır. Şehrimizde bir paraşüt kulesi ya pılmasına karar verildığini yazmıştık. Yapılan tetkikata göre kulenin Tak simde inşası münasib görülmüştür. Paraşüt kuleleri tedricen diğer vilâyetlerimizde de yapılacaktır. Beden terbiyesi mükellefiyeti kanunu tatbika başlandığı zaman hava bilgilerine de ehemmiyet verilecektir. Bu hususta bir talimatname hazırlanmaktadır. Burdan başka Maarif Vekâleti bu ders yılı başından itibaren bütün mekteblerde havacılığı ders programına ithal edecektir. Bu dersin haftada kaç saat ve ne suretle okutulacağı hakkında Talim ve Terbiye heyeti tarafından tetkiklere başlanmıştır. Verılen karara göre havacılıktan alınan notlar. askerlik dersleri gibi sınıf geçmeğe de mü essir olacaktır. Havacılık teşkilâtı Üniversitede daha esaslı bir şekilde o lacaktır. İlk ve orta tedrisatta alınan bilgiler burada tekemmül ettirilecektir Bu suretle az bir zamanda memleketimizde binlerce genc bilfiil havacı ola'ak yetiştirilmiş olacaktır. Bu sene İnönü kampında talim yap.ıakta olan 490 gencin 300 den fazlası oaraşütçü olarak yetiştirilecektir. Ö aümüzdeki devrede paraşütçü sayısı bini bulacaktır. Bu sene Gedikli Yu vasına bir misli fazla talebe almacakttSL Japonyanın Çinde son ihrac tespit eder harıta JAPONYADA BİR HÂDİSE •Times'in memnuniyeti Londra 29 (a.a.) Panamerikan konferansınm vardığı tam anlaşmadan bahseden Times gazetesi şu natırlan y a a yor: <Bu suretle akdedilen anlaşma Monroe prensipi tarihinde yeni bir merhaledir. Amerika dışmda hiç bir devlet ve hatta üzerinde bayrağı dalgalanan araziyi her hangi bir mütearrıza karşı himaye edebileceğine sarsılmaz itimadı o[Arkası sahife 3 sütun 6 da] Arkadaşını olduren Huseyin Deliosmanj Adliyeye getiriliyor Evvelki gece saat 1,5 ta Kabataşta sarhoşluk yuzünden bir cinayet ol muştur. Cumartesi günü İstanbula gelerek Fındıklıdaki hemşiresine misafir olan Hüseyin Deliosman, evvelki gece uzaktan akrabası olan İnhisarlar ida resinde sandalcı Abdülmuttalible beraber Kabataşta bir şarab deposuna giderek bir hayli içmişlerdir. Oldukça [Arkası sahife 4 sütun 6 da] Dün on bir İngiliz casusluk töhmetile tevkif olundu Bunlardan Reuter ajansının muhabiri kendini jandarma karargâhınm penceresinden attı, öldü Şanghay 29 (a.a.) Reuter muhabirinin salâhiyettar bir membadan oğren diğine göre, Japonyada İngiliz tebaasından on kişi tevkif edilmiştir. Tevkifin sebebleri henüz malum değildir. Bu İngilizlerin tevkif edildiği haberi dahi Japonyada henüz neşredUmemişür. Tevkifat, memleketin muhtelif mıntakalarında yapılmıştu. Tevkif edilenler, arasında, Japonyada en yüksek İngiliz şahsiyetlerinin bir kaçı da vardır. Bu on tnçilizin tevkifi hakkında yabancı memleketlere lelgraf çekilmesi dahi memnudur. Mete şiiepi geldi Vapur süvarisi, geminin geçirdiği heyecanlı macerayı anlatıyor «İtalyadan aynldıktan sonra yolda önümüze İngiliz ve İtalyan denizaltıları çıkıyor, tayyareler üstümüzde dolaşıyorlardı» Reuter'in muhabiri nasıl öldü Sabık Fransız nr.zırlanndan Georges Mandel Tokyo 29 (a.a.) Domei Ajansının verdıği bir habere göre, Reuter'in Tokyo muhabiri, Cox, jandarma umumî karargâhında cisticvab edilmekte iken» binarıın ikinci katındaki bir pencereden kendısini sokağa atmıştır. Cox, aldığı yaralar neticesinde bir saat 45 dakika sonra ölmüştür. Cox, Japonlar tarafından tevkif edilen İngiliz tebaası arasında bulunmakta idi. Tevkif olunanların miktarı, henüz ismi bulunmıyan bir şahsın daha yeniden tevkifi üzerine 11 e çıkmıştır. WGÜN ? üncü Sahifemizde Harb mes'ulleri Hükumet yiiksek bir mahkeme kurmaya karar verdi Şimalî Afrikada bulu nan nazırlar İngiliz hükumetile temasa gecmisler Stratosfer uçuşlan Bir Türk havacılık mütehassısının çok şayanı dikkat makal^ sini okuyunuz. İngiliz elçisinin ziyareti Tokyo 29 (a a.) İngiliz büvük elçisi Sır Robert Craigie, bu sabah saat 11 de Japon Hariciye Nazırı Matsuoka'yı ziyaret etmiştir. Domei ajansı, go'.üşme mevzuunun bildirilmemiş olduğunu söylemektedir. Mevkuflar a r a s ı n d a fahrî konsoloslar d a v a r Tokyo 29 (a a.) Tevkif edilen İngiliz tebaası arasında, Ringer birader[Arkası sahife i sütun 3 te] ^^andel de muha ı k**rne eHîlecek ! ! (Yazt8i 4 üncü sahifede) Dün Umanımıza.gelen Mete silepi (Yçaısı 4 üncü sahifede}