8 Temmuz 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

8 Temmuz 1940 CUMHURİYET O IV E R Hâdlseier arasında Alman Beyaz kitabı D. N. B. ajansı Daladye'nin el yazısı olduğunu bildirdiği bir notla, bir protokolu neşrediyor Ankara 7 (a.a.) Beş numarah Al olacaktır. Bu gruplar her akında takriman beyaz kitabında çıkrnış olan vesi ben 100 tasfiyehane üzerine ceman 70 ton bomba atabileceklerdir. Düşmanın kaların neşrine devam ediyoruz. Bu husustaM iki D. N. B. telgrafı aşa aksülâmeli ve Alman avcı tayyarelerinin muhtemel mevcudiyeti, bu ameliyenin ğıdadır: Berlin 7 (a.a.) Hariciye Nezaretinin müessirliğini geniş ölçüde azaltacaktır.» Bir gazetenin bu kabil vesikalar yeni neşriyatının 6 numaralı vesikası hakkında mütaleasi Başvekil Daladier'nin 19 sonkânun 1940 Londra 7 (a.a.) Gothenburg'da çıtarihli bir el yazısıdır. Bu vesikada şöykan «Ny Tid» gazetesi, Almanların Franle deniyor: General Gamelin ve Amiral Darlan sada bir vagonda bulduklannı iddia ettidan, Rus petrol sahalarının muhtemel ği ve Alman radyosunun ve İtalyan protahribi için bir muhbra hazırlamalan pagandasmm geniş bir surette yaymakta olduğu vesikalan bahis mevzuu ederek rica edilecektir. Birinci şekil: Karadenizde Alfnanyaya diyor ki: • Almanlann muzır vesikalar bulmakta mahsus petrol nakliyatının inkıtaa uğratılması bahis mevzuu olan bilhassa Al hususî bir meharetleri var. Norveçte, İnman gemileridir. Bu takdirde Rusya har gilterenin bu memleketi işgal etmek niyetinde olduğunu gösteren kâğıdlar keşbe gürüklenmiyecektir. fettiler. Bittabi bu korkunç plân, Al Ikinci şekil: Kafkasyada doğrudan manlann kahraman hareketlerile önlendi doğruya müdahale. Almanlar, siyanet melekleri gibi, NorÜçüncü şekil: Rusyaya karşı doğru veçı kanadlan altına aldılar ve müthiş dan doğruya tevcih edilmiş bir teşebbüs İneiliz işgalinden kurtardılar. Ayni şey, olmaksmn, Kafkasyada grupların ve Belçikada ve Holandada da oldu. müslüman ahalinin istiklâl temayüllerini Bitaraf bir müşahid. kendi kendine şu tervic etmek. suali sorabilir? Nasıl oluyor da hiç kimse Berlin 7 (a.a.) Sekiz numaralı vesi bu sözde plânların maddî bir emaresini ka Fransız ve İngiliz hava genelkurmay görmedi. Bu vesikalar hakikî dahi olsaıan arasındaki 5 nisan 1940 tarihli bir lar. ancak büro fantezileridir. Fransa ve mukavelenamenin protokoluna müteal İngilterenin bu vesikalar muhteviyatma mutabık tedbirler almış olduklannı ispat liktir. eden bir şey yoktur. Almanlar, müttefikProtokol metni şudur: «Kafkasya petrol mmtakasına karşı lerin. İskandinavya da dahil olmak üzeFransız İngiliz hava hücumu münhası re bitaraf devletleri harbe karıştırmak ran Batum, Groznyc ve Baku tasfiyeha ve yanlarında yer almağa mecbur etmek nelerile limanlarını istihdaf eder. İlk altı için plânlar hazırlamış olduklannı söygün zarfında Kafkasya tasfiyehanelerile ledîkleri zaman da insanın zihnine ayni limarların yüzde 30 ilâ 35 şinin tahrib düşünce geliyor. Bu, Alman haberlerini edileceğine itimad olunabilir. Bu hareket ciddiye almak hakikaten çok güç. Mütiçin kullanıl.cak tayyare adedi 6 Fran tefiklerin stratejisi şimdiye kadar insanı sız grupunun ve üç İngiliz filosundan fazla hayranhğa düşürecek bir mahiyet mürekkeb 90 ilâ 100 tayyareye baliğ ola göstermedivse, bundan bu derece aptalcaktır. Fransız grupları Bakuya derpiş ca hareket edecekleri manası her halde edilen tarihlerde akın yapabilecek su çıkmaz. Filiyat şudur ki, bu memleketleri bu gün Almanya işgal etmiş bulunrette teçhiz edileceklerdir. Fransız grupmaktadır ve bu terazide, diğerlerinin ları ihtiyaten yağ depolarile mücehhez plânlarından çok daha ağır çekm°kte iki aded Farman grupundan ve 4 aded Glenn Martin grupundan müteşekkil dir.» ı l l l l . l l l l l l l l l l lııınııniinilimillinillillllllUUUIIIMIIIIUIlılHiıııı» Görülmemiş bir manzara ngiltere müstesna, bütün Avrupa devletleri, (Berlin Roma Moskova) blokunnn etrafında beliren yeni muvazeneye intıbak etmeğe çahşıyorlar. Başta Fransa, liberal demokrasinin öz vatanı Fransa bile! rejimini tadil etmeğe bazırlanıyor. Oran hâdisesinden sonra İngiltere ile münasebetini kesıi. Fransu tayyareleri Cebelüttarıktaki ingiliz gemilerinj boınbardunan etmeğe kadar varmışlar. Franko İspanyaya hâkim olduğu gündenberi İtalya ile Almanyanın izinde yürüyor. Küçük Portekiz, îtalyadan sonra Avrııpanın ilk faşist devleidir ve bu defa sittin senelik müttefiki (ngilterenin yanında harbe girmedi. Hoanda. Belçika, Danimarka, Norveç, doğrudan doğruya Berlinin emri altındadır. Isveç Berlin Moskova hakimiyetioi silkip afamaz. Finlandiya, Estonya, Leonya, Litvanya Moskovaya tâbi devletciklerdir. Polonya baştan aşağı RusAlman işgali altında. Çekoslovakya ve ski Avusturya çoktan Almanya oldu. Macaristan da çoktan mihver politikasının sadık bir uzvudur. Balkanlarda millî emellerine kavuşmak çin heı fırsatı kollayan Bulgaristan, Almanyanın da, Rusyanın da, İtalyanın da a>Ti ayn dostluğunu de\am ettirmek için elinden geleni yapıyor. Balkanların tek fa?ist devleti Yunanistan İtalyanm daima dostu kaldı. Rumanya ve Yugoslavya yalnız dış politikalannı değil, rejimlerini lıile totaliter devletlerin sistemine uydurmak yolundadırlar. Rumanya İngiliz garantısindcn çıktı. Mutlak istiklâlinden başka hedefi olmıyan Türkiye eski dostu Rusyaya karşı hiç bir harekete girnıiyeceğini ahden ve filen ispat etmiş bulunu>or, Berlin ve Roma ile nıünasebetleri de normaldir. Bu tabloda görünen şey, bütün şüplıeleri silecek bir sarahatle, Avrupanm yeni siyasî ımıvazenelere doğru gittnekte olmasıdır. Müşterek emniyet, CeneVTe paktı ve garantiler sistemi tarihe karışlı. Bu, senelerdenberi birbirini kovalayan askerî zaferlerin siyasî neticesidir. Şinıdi bütün gözler, Berlin Roma Moskova bloku tarafmdan Avrupa kıt'asutın kenarında yapyalnız bırakılan İngilterenin akılıetine çevrili. Almanya İngiltere adalarına taarruz edecek nıi? Edecekse nasıl ve ne zaman? Etnıiyccekse İngiltere, Almanyayı ve İtalyayı bir İngiliz sulhu imzalamağa nasıl zorlayacak? , Bu hal, bizi. Avrupa tarihinde misline değil, benzerine bile tesadüf edilmiyen yepyeni bir manzara karşısında bırakıyor. İngilterenin muhteşem infiradı, bu sefer ihtiyan haricindc vukua gelmiş olsa bile, şimdi bütün ihti^anıile gözönünde kabarmıttır. Aslan yalnız dolaşır, derler. Avrupada tekbaşına kalan Büyük Britanya aslanı. bakalun kendisini nasıl müdafaa edecek ve buna muvaffak olıırsa, Berline ve Romaya nasıl boyun eğdirecek? İngilterenin ağzına en büyük şairinin en mcşhur sözü bugün pek yaraşır: «Ya var, ya yok olmak. İşte mesele [ Cünün mevzuu \ D MONROE VE DOKTRİNİ Dün gazetelerde çıkan bir telgraf haberine göre, Almanya Hariciye Nezareri, şimalî Amerika Birleşik Devletleri hükumetine bir nota vermiş ve Monroe kaidesi icabı olarak Amerika işlerine müdahale edilmemesinin, ancak Vaşington hükumetinin de A\Tupa işlerine karışmadığı takdirde kabil olacağını bildirmiştir Zahirde pek ehemmiyetli görünmıyen bu hâdise bizi, yüz küsur senedir bir çok beynelmilel meselelerde olduğu gibi, yeni bir «Monroe doktrini» münakaşasına sürükleyebilir. Esasen, bir türlü, esaslı surette zapt ve rapt altma alınamamış olan milletler hukukunun, etrafında boşuboşuna gürültü koparılan vesikalarından biri de Monroe'nün bu meşhur doktrinidir. Herşeyden evvel şu basit sebeble ki bu doktrin hiç bir hukukî esasa istinad etmez; sadece bir siyaset isükameü gbstEiir. Ve bundan dolayıdır ki, Amerika İttihadmm beşinci Cumhur Reisi Monroe'nün 1823 te Kongreye gönderdiği bir mesajla ortaya çıkan bu kaide, o zamandanberi, Vaşingtonda birbirini takib tden hükumetler tarafmdan daima kendi menfaatlerinin icab ettirdiği şekil de kullanılagelmiştir. Monroe doktrini, ilk ilânında, iki esaslı prensipi ihtiva ediyordu: 1 Amerika kıt'asında her nevi müstemleke istismarı memnudur; 2 Avrupanm Amerika kıt'ası işlerine, ve Amerikanın Avrupa işlerine her üdahalesi memnudur. Doktrin bütün Amerika kıt'asını ihata ettiği halde, Birleşik Devletler Hükumeti bir çok defalar kendisinden gene bu doktrin icabıyardım istenilmesine rağmen yerinden kımıldamak zahmetinde bulunmamışür. raslarına, rekabetlerine, menfaatlerine, keyif ve kaprislerine tâbi kılmak demektir.» 1797 de söylenilmiş olan bu sözler, daha İngiliz müstemlekesi halinde iken dahi, tekemmül etmekten geri kalmamış bir Amerikan idealinin mevcudiyetinden ^^^^^ başka bir şey değildir: Müstakil, ve baştanbaşa Amerika kıt'asına hâkim olmak. Washington'un mesajı gibi Monroe'nün prensipi de bu tahakkuk ettirmeğe ma 1828 de Monroe doktrininin tatbikım is gayeyı den itibaren muhtelif tiyen Rio de la Plata hükumetine, müs tufrur. 1848 teşar Henry Clay şu cevabı vermiştir: siyasî anlaşmalar ve irili ufaklı haberler«Bu beyanatın kendi arzumuzla yapılnu, le vücud bulan ve kuvvetlenen Amerika olduğu gözönünde tutulmahdır. Binae Birliği için yukanya kaydettiğimiz iki naleyh bize ne bir garanti ne de bir va maddecik artık sadece bir oyuncaktır. zife tahmil etmez, ve hiç bir devlete de Bunu bir çok salâhiyetil Amerikalıiar bunun tatbikım istemek hakkını ver dahi daha çok evvelinden anlamışlar, mez.« Amerika Monroe doktrinini tamyıp hatta ilân etmişlerdir. Meselâ 1856 da tınamamak muhtariyetinde icabı halin John Bell ki Senato azasıydı Bu dokde daha ileri gitmekte de tereddüd et trin için «Lâtin Amerikasmın ilhakı ve memiş ve sırasma göre, meselâ İngiltere fethi doktrinidir» diyordu. Filhakika o ile Fransamn, Amerika kıt'asında müs günden bu güne Monroe doktrininin Atemleke tesis etmelerine yardımda bile merika politikasında bundan daha ehembulunmuştur. Monroe"nün, kendisini de miyetli bir rolü olmamıştır. Şimalî Amemeşhur eden mesajı, olsa olsa Amerika rika Itühadını, tabir caizse, kimine deve, nın geçirdiği siyasî istihalenin bir zirve kimine kuş gibi gösteren bu acaib doksini ifade edebilir ve bugün için artık trin, Amerika ticaretini tehlikeye düancak tarihî bir kıymeti kaizdir. Şimalî şürdüğü için Birleşik Devletlerin 1&17 Amerika İttihadının ilk Reisicumhuru de Avrupa harbine müdahalesini icab Washington vazifesinin hitam bulduğu ettirmiş ve gene ayni doktrin 1919 da 1797 senesinde Kongreye gönderdiği ve Cenevrede kurulan Milletler Cemiyetine, da mesajında aşağı yukarı demiştir ki: Amerikanın da iştirakine mâni olmuştur. «Amerikan mukadderatını Avrupanınki Oldumolasıya beynelmilel münakaşaile münasebette bulundurmak, Amerika lara yol açan nokta da zaten Monroe dok nın sulhunu ve refahım, Avrupanm ihti trininin bu nev'i şahsına münhasu tara İHEM NALINA MIHINA] Buda, bir ihtimal! ransa ile İngilterenin birbirlerine karşı ruttukları yol, Akdenizde, yeni bir sevkulceyşl va« ziyet doğuracak gibi görünüyor. İngiltere, Fransız harb gemilerini batırdıkca Fransa, bir anlaşma çaresi aramıyarak, mukabelede bulunuyor. Cebelüttanlun Fransız tayyareleri tarafmdan bombalanması, Fransamn Almanya ve İtalyaya müracaat ederek Fransız donanmasile Toulon. Ajaccio, Bizerte, Oran Merselkebir üslerinin silâhlarmdan tecridi işinin tehirini rica etmesi ve bu ricanm kabul edilmesi, galiblerine karşı mutavaat eden Maresal Pctain'in eski müttcfikine karsı kafa turmak azminde olduçunu göstermektedir. İhtiyar maresal, böyle yapmakla, sadece, kalan Fransız gemilerini kurtarmak mı istiyor; yoksa, Berlin Roma mihverine yardım ederek İnstfiterenin mağlubiyetini temin etmeği mi düsünüyor? Bu takdirde. tabiî, kendisine bir seyler vadedilmistir; bu vaidlerin kafî hesab trününde, tutuluo tutulmıyacağı ayn bir meseledir. Fransız harb gemilerinin ve deniz üslerinin silâhlanndan tecrid edilmemesî, bunlann Fransa tarafmdan İngiltereye karşı kııllanılması demektir. Böylece, Fransa, İngiltere ile muhasamata tutuşunca, eğer Işi yâlnız kendi harb gemilerini kurtarmak cerçevesinden çıkanp daha umumilestirirse, bu. bir harb şeklini alır. O vakit, Fran«:a, hldiselerin tabiî akısîle Almanya ve İtalyanm müttefiki vaziyetine girer. Onlann, mütarekenin donanma ve üslere aid ahkâmının •nmdiiik tatbik edilmemesine razı olmalan da, bu va7Îyetî ihdasa matııf bir hareket gibi görünüyor. Mareşal Petain'îlj, gizlice tesvik edilmedi&i ne malum? Böyle bir vaziyette, Fransız harb gemilerinden kaçabilenler, İtalyan donanmasına iltihak edebilecekleri gibi, bu gemiler de, Fransız deniz iisleri de, Fran sanın şimalî Afrikadaki topraklan da, İtalyanlarla müştereken İngiltereye karşı kullaıulabilir. Bizerte üssünün İngilizlere karşı kullanılması, Sicilya Pantelleria Bizerte hatruun, harb gemiler ine karşı geçilmez bir sed halini alarak Akdenizin kat'î surette ikiye ayni» ması demektir. Şarkta, İtalya Sicilyanın garbda, Korsika Sarden>a'nm teşkil edeceği muhafaza duvarlan arasında kalan Akdeniz parrası, buralardaki İtalyan ve Fransu deniz ve hava üslerinin himayesinde, çok emin bir deniz yolu teşkil edebilir ve bn yoldan Bizerte'ye nakledilecek İtalyan kıfalan, Tunustan Libya'ya geçerek buradaki İtalyan ordusunu mutemadiyen takviye edebilirler. Böylece bu İtalyan müstemlekesinde, Bingaziden Mısıra taamiE edebilecek, büyük bir İtalyan lnıvveti toplamak miimkün olur. İngiliz İmparatorluğunun henüz teşekkül halindo bulunan kara ve hava kuvvetleri yetişinceye kadar da, çölü geçip İskenderiye'yi. Delta'yı ve Süveyş'i rutmak kabil olabilir. Gerçe, bütün bunlar, hurada yazıverdiğimiz gibi kolayca yapılamıyacak kadar güç islerse de. her halde mümkündür. Fransa, İnçiltere ile tam mânasile harbetmeğe kalkışır, Abnanya ve İtalya ile bir müttefik gibi iş birliği yaparsa, Akdenizin sevkülceyş vaziyeti esaslı surette değişir. Mareşal Petain i«i buraya kadar götünneği mi düsünüyor; yoksa, yalnız mütebaki Fran<=ız harb gemilerini Inırtarmak maksadinı mı takib ediyor? Hâdiseler, bir yokunun başmdan asağı doğru yuvarlanmağa baslayan lâstik top gibidir. Bazan topa şöyle dokunan çocuk, arkasından bakakalır. Fihri Süieyman Yazan 1 hava akınları İnkılab Türkiyesinin İngiliz (Baş tarafı birinci sahifede) doğruya Kanada hükumetine verilmişYaptıkları ve tir. Birleşik Amerikaya verilen siparişler, orada bulunan İngiliz mübayaat Yapacakları [Basmakaleden devam] komisyonu tarafmdan tevzi edilecektir. Ufaktefek tadîllerine ve aklımız Londrm 7 (a.a.) Hava Nezareti tebs,ra Meclissiz memleket olamıya liğ ediyor: cagı hakkında 35 inci maddesıne İngiliz hava kuvvetlerine mensub ilâve edilmiş teminata ragmen o bombardıman tayyareleri, dünkü gün gökten gelme kanunu esası zarfında Deichshausen Alman tayyare Padişahın elinde oyuncaktı. Bir fabrikasına, Warlhaven ve Flessinge daha intihabı düşünülmeksizin fes Holanda tayyare meydanlarına karşı holunan Meclisi iade ettirmek için hücumlar yapmıştır, İki tayyaremiz avSıvas kongresinin tazyiki lâzım gel det etmemiştir. Dün gece bombardıman tayyareleridi. Yeni Meclisi düşman kuvvetleri bastı ve onun fesih iradesini miz Kiel ve Wilhelmshaven deniz üslePadişahın memurlan Fındıklıdaki rini bombardıman etmişlerdir. Dok, inMemleketin her taraloş binanın duvarlanna okudular. şaat tezgâhlan ve Wilhelmshaven'de Memleketin eski devlet hangar ve depolar üzerine, Hamburg Ve işte ancak bundan sonradır ve Cuxhaven'de doklara hücumlar yafında konferanslar an'anesine döndüğünü ki Türk milleti kendi talihi hak pılmıj ve müteaddid yangınlar zuhur veriliyor kında kendi kararım vermeğe mec etmiştir. Kolonya'da demiryolları bom«öyledi Sinob 7 (a.a.) Sıvas meb'usu ve bur olmu*ur. Altı asır zarfında bardıman edilmiştir. Holandada EchiBükreş 7 (a.a.) «Stefani» Başvekil Parti bölge müfettişi Hikmet Iışık, dün tereddiden tereddiye yuvarlanarak pol tayyare myedanı da bombardıman Gigurtu Mıllet Partisi şefi sıfatile dün akşam Halkevi salonunda çok kalabalık nihayet izmihlâl uçurumunun ke edilmiştir. Bir bombardıman tayyaremiz akşam radyoda söylediği bir nutukta bil bir halk kutlesi önünde millî birlik, milnarına kadar gelmiş olan millet avdet etmemiştir. hassa Rumen ekonomisinin Avrupanm lî iman mevzulu bir konferans vermiştir kendi mukadderatını doğrudan yeni nizamında büyük değişiklikler ge Hatib bu konferansında, Parti umdele' Bergen bombardıman edildi doğruya kendi eline aldığını ilân çireceğine işaret etmiştir. Rumen ekono rinin remzi olan altı okun mana ve şü Londra 7 (a.a.) Amirallık daıre PEYAMl SAFA etti ve bu karannın bütün netice sinin tebliği: misinin yeni veçhesi memleketin ziraî mulü üzerinde durmuş, halk ile hüku bu.. inkişafına ve ziraat erbabmm hayat se metin işbirliğinden doğan bugünkü kudlerini yerine getirdi: Hakimiyeti Donanma tayyareleri, bu sabah erken viyesine istinad edecektir. retli Türkiyenin cihan siyasetindeki ekayıdsız ve şartsız kendisine alan aptıkları hücumda, Bergen'de Alman Başvekil, Rumanyanın ilk büyük mih hemmiyetli mevkiini tebarüz ettirmiştir. ve kendisine izafeten Türkiye Bü jenzin depolarına ciddi hasarlar iras etver devletinin çerçevesi içinde aldığı hir yük Millet Meclisinde toplayan mişlerdir. Benzin depolarına ve bir sarGaziantebde istikametin artık bir emrivaki olduğunu Türk milleti bu emelini tahakkuk ııc gemisine, pike tayyareleri müessir Anteb 7 (a.a.) Dün Halkevi salosöylemiştir. Bu istikamet ahval dolayısile ettirmek için harice karşı harbetti, ir seri hücum yapmışlardır. Hücumlar, ittihaz edilmiş bir tedbir olmadığı gibi nunda yarbay Ramiz tarafmdan paraşüt ıava dafi bataryalarının şiddetli mukadahilde savaştı, ve her iki cephe emetine ragmen, muvaffakiyelte neticeve beşinci kol mevzulu bir konferans muvakkat mahiyette de değildir. de muzaffer olarak dünyanın kar ienmiştir. Tayyarelerimiz, geri dönerken, Monroe doktrini nasıl Amerikan BİRumanya bu yeni istıkametle devletin verilmiş, paraşütçüler ve bindirilmiş kıtşısına adeta yepyeni bir mevcudi benzin depoları yanmakta ve hücuma yasetinde bir tekemmülün ifadesi ise, eski an'anelerine avdet etmektedir. Bu alara ve beşinci kol denilen kuvvete karşı alınacak tedbirler uzunuzadıya Uah yet halinde dikildi. çjan'aneler şündi artık yeni olmıyan hatuğrayan mıntakamn büyük bir kısmı bu günkü Hitler Almanyasının, bu yata halihazırdaki ihtilâftan evvel bile va edilmiştir. Artık bütün nisbî ehemmiyetle dumanlarla kaplı bulunmakta idi. Tay zınm başına aldığımız iki üç Batırlık telgrafı da, ihtimal, 1870 Prusyası siBu konferans halkımız tarafmdan alâkayii takib edememiş olan bazı sebeblerrıne rağmen Mithat Paşa kanunu arelerin hepsi salimen dönmüşlerdir. yasetinin devammdan başka bir şey deka ile takib olunmuştur. le ihlâl edilmiş bulunuyordu. esasisi etrafındaki öteki hareketğildir. Bu doktrinin tatbik tarzı, muhElmalıda lerin hepsi yalan, bu gerçekti. AtaHatib netice olarak Rumanyahlara, telif tarihlerde, milletlere «Hak kuvElmalı (a.a.) Antalya Cumhuriyet bütün memlekette nizam ve sükunetin türkün Millet Meclisi kürsüsünden: vetindir» düsturunu göstermekten başka temini için, vahdet ve tesanüd tavsiye Halk Partisi merkez idare heyeti reisi Bu paçavra!.. birşey ifade etmedi. Yani Amerika lâyeavukat Niyazi Yüksel, bugün kazamıza etmiştir. Diye hırpaladığı eski kanunu Dün Belgrada vardı ve mut gibi görünen bu, zahiren pek muvagelerek Halkevinde toplanan yüzlerce Memlekette asayis tesis edildi esasî atılmış, yerine hakimiyeti kamerasimle karşılandı fık, prensipini işine geldiği zaman ve işiBükreş 7 (a.a.) «Stefani» yarıresmî vatandaşa siyasî vaziyet, milll tesanüd ne gelen milletlere karşı kullandı; üst yıdsız şartsız millete veren yeni bir notada bildirildiğine göre Yahudilerin mevzulu bir konferans vermiştir. Belgrad 7 (a.a) Avala ajansı bil tarafmda meskut geçti. 43546 numaralı bilete Türk esas teşkilât kanunu konulOrduda diriyor: ve komünistlerin Besarabyaya geçişleri Bize kalırsa Almanya Hariciyesi Va muştu. İcab ettirdiği bütün inkl150 bin lira isabet etti münasebetile sebebiyet verdikleri hâdiSovyetler Birliğinin Belgrad elçisi Ordu 7 (a.a.) Partiye yeni giren lâb hareketlerile birlikte: Din " 5 lotnjikov, refakatinde elçilik memur şingtona nota vermekle lüzumsuz bir 1seler Rumen makamları tarafmdan alı 42 üyenin kabulleri töreni dün belediye Ankara 7 (Hususî) Millî Piyangoleri dünya işlerinden ayırd edile arı ve Tass muhabiri olduğu halde, kuvvet sarfetmiştir. Zira Avrupa karışıknan tedbirlerle bertaraf edilmiştir. parkında yapılmıştır. lığının Amerikaya dokunacak tarafı zu nun son keşidesi, bu gün saat 17 de, rek mahkeme tek asıldan ibaret bu sabah saat altıda Yugoslav hükumet Bugün bütün memlekette de bilhassa Törene Vali vekilile bütün vilâyet mehur ettiği zaman vaziyete tek bir dok 19 mayıs stadyomunda büyük bir kalaillî ve müstakil mahiyetine sa merkezine gelmiş ve istasyonda Hari trin hâkim olcaktır; beynelmilel huku balık huzurunda çekildi. Kazanan nuyeni Sovyet hududu boyunca sükun ve murları, partililer, sporcu gencler ve k«mı ciye yüksek memurlarile matbuat mü kun değişmiyen doktrini: Hak kuvvetin maralan bildiriyorum: asayiş hüküm sürmektedir. labalık bir halk iştirak etmiştir. hib kılınmış, medreselerin ve tek messilleri tarafmdan karsılanmıştır. kelerin kaldırılmasile tedrisat millî İstiklâl marşile başlanan bu törende, dir. Böyle bir devre gelmemize, bütün 24 îngiliz mühendisi hudud Yüz elli bin lira ve modern esaslarında asıl ve ye Litvanyada büyük bir yangın diğer devletler kadar, Almanya da hizsöylediği bir nutukla vilâyet idare heharicine çıkarıldı 43546 gâne birliğine irca olunmuş, Türk Riga 7 (a.a.) Litvanyannı Aluksne met etti. Bükreş 7 (a.a.) Prahova ovasuun yeti reisi Dr. Zieki Mes'ud Sezer, Cumhuriyet Halk PartUinin parlak tarihini, kadınının asırlar imtidadınca mağ şehrinde büyük bir yangın çıkmış 130 petrol şirketlerinin eski müdür ve lekElli bin lira Kim bilir, Cumhur reisliğinden eonra rikçilerinden mürekkeb 24 İngiliz hüku partililerin vazifelerini izahla yeni üyesub hürriyeti kendisine iade edil ev harab olmuştur. Birçok ölü ve ya Virginia Üniversitesinde Rektörlük ya37759 Sovyet elçisi Haydarpaşa metçe verilen bir karar mucibince dün leri tebrik etmiştir. pan ve bir taraftan da serin serin siyasî miş, yeni Türk alfabesile Türk mil rab vardır. ganndan çıkarken Gene bu vesile ile dün akşam belediye Otuz bin lira / Rumen toprakları haricine çıkarılmıştır. Moskovaya gitmek üzere Ankaradan letinin kafasını sıkan zincirler kınl rebilmek için şimdiye kadar az şey felsefeler kaleme alan Monroe, Belki de, Rumen parlamentosu son îşgali parkında tertib edilmiş olan partililer eğ hareket ettiğini haber verdiğimiz Sov mış ve böylelikle büyük Türk mil yapmadık. Bu yoldaki gayretleri meşhur doktrininin çıktığı mesajını yaz23728 lencesi de parlak olmuştur. konuşmadan dağıldı yet büyük elçisi Terentief, dün sabahki leti yepyeni ve toplu bir heyetle miz bütün memleket ölçüsündedir. dığı sırada, onun, günün birinde yalnız On bes bin lira S?.at 24 e kadar neşe içinde geçen bu bu işe yarayacağını biliyor ve demokraBükreş 7 (a.a.) «D. N. B.» Parla ekspresle şehrimize gelmiştir. yeni ve parlak bir istikbale tevec Fakat yapacaklanmıza nispetle sinin son surJarının Amerika olmasını 22749 mento, yaz tatiline başlamıştır. Parla toplanümn sonunda kaza idare heyeti Büyük elçi, Haydarpaşada şehrimiz cüh eylemiştir. yaptıklarımız hiç bir şey demek isteyordu. mentonun içtima devresine nihayet ver azasmdan Ali Rıza Gürsoy, söylediği bir Sovyet general konsolosu tarahndan isOn bin lira Bizce zaferimizin ehemmîyetli değildir. Mübarek Türk vatanı içinmesi şu bakımdan mühimdir ki, par nutukta demiştir ki: FİKRİ SELMAN tikbal edilmiştir. kısmı ve hatta diyebiliriz ki bütün de gayrimamur tek kanş ve büyük « Cumhuriyet Halk Partisi büyük 21535 23480 33718 lamento, siyasî mahfillerin bekledikleri Terentiefin bu gün Odesaya gidecek ferimiz buradadır. Asya ile Av Türk milleti içinde gayrimüreffeh gibi Besarabya ve şimalî Bukovinanın kurucusu Atatürkün dehasile en ümidsiz olan Sovyet bandırah Svanetya vapurile 49349 37579 za terki meselesini müzakere etmivecektir. günlerde çökmüş bir imparatorluğun şehrimizden hareket etmesi muhtemel ., arasındaki tezadı burada biz tek vatandaş bırakmamak isteyen rupa İki bin lira enkazı üstünde bize hür ve müstakil bir dir. kırdık, ve kendimize olduğu ka yüce azmimizin taalluk edeceği bin Viyana münakalât (944) rakamile nihayetlenen elli bllet vatan yaratmış, parlak bir istikbal temin Dün, Sovyet mehafilinde yaptığımız dar insanlığa da en büyük medenî bir işten bir tanesini misal olarak konferansı ikişer bin lira kazan^nıslardır. etmistir. Dürıyamn çok çetin anlar yaşa tahkikata göre, büyük elcinin Moskova hizmeti burada biz gördük. Hazikretmek lâzım gelirse biz ırkıRoma 7 (a.a.) Resmî mehafilden diğı bu sırada Türk milleti değişmez Ge seyahati sadece sıhhî sebeblerden ileri ricî siyasetimizde sarahat ve katYüz elli lira mızı çoğaltmağa gelecek her nev Londra 7 (a.a.) Bale.de çıkan Nabildirildiğine nazaran. Senato azasından nel Baskanımız Millî Şef İsmet İnönü gelmektedir. Terentiefin bir müdde' (04) rakamile nihavefenen ^ 5 yüz tle sulhperver olmaklığımızın zadı ana rahminden itibaren dev tional Zeitung gazetesi, Poincare'nin M. Giannini ile elçiük unvamnı haiz nün etrafında ve emrinde çelikleşerek sonra Ankaraya avdet etmesi muhte ıye ınaları esaslı ve derindir. Baş let eline alıp cemiyet içine mükem <zafer ve mütareke> isimli kitabmdan bilet yüz ellispr lira Vazanmışîardır. Alman delegesi Martius tarafmdan ri şeref ve kudretle imtihan vermeğe ha meldir. mana Yüz lira ladığımız büyük işin bitip tüken mel adamlar halinde ilâve etmeği bahseden bir yazıda, Mareşal Petain'in yaset edilen seyrüsefer konferpnsının zırdır. Türk milletini daima bir hedef (33) rakamile nihayetlenen beş yüz mek bilmiyecek bir çoklukla sı programımıza ithal etmiş inkılâbcı stratejik ve siyasî vaziyetler karşısında müzakeratı hitama ermiş ve tanzim olu üzerinde toplamış olan C. H. Partisi hemen daima bedbin düşüncelere ka bilet yüzer lira kazannv=tır. ram sıram bizi bekleyen safhalar bir nesiliz. Ve bunu böyle söyler pılmış olduğunu göstermektedir. nan protokol, Bulgaristan, Almanya. bundan sonra da tarihimizin, milletimimümkünse bütün gayretlerimizin ken vatan çocuklaTİle ve genclikle Yirmiser lira Yugoslavya, Rumanya, Slovakj a ve Ma zin hayat ve ebediliğinin sarsılmaz gaMakalenin muharriri, Poincare'nin ki(8) le niVıayetienen bes bin bilet yironlar üzerinde teksif edilmesin' olan meşguliyet alâkamızın şimdi tabından cümleler alarak diyor ki: caristan tarafmdan imza edilmiştir. rantisidir.» Mezkur protoko'da alâkadar devletler, ki halde pek az ve ulvî maksadla<Clemenceau, 24 mart 1918 de, Com mispr lira kazanrm=lardır. âmirdir. Samsunda biçki yurdunun Yüz elli bin liralık ikrarniye isabet eseyrüseferlerin teshil edilmesi prensibini rımıza uygunluktan çok uzak ol piegne'de, Petain'i, fevkalâde bedbin düYeni rejimîn on yedi yılhk kısa kabul ederek. tarife ve seyahat meselesergisi şüncelerinden ve ingiliz ordusunun mu rîen 43546 nıırnaralı b^et. tçtanbulda saTBas tarafı 1 inci sahifede devrinde Osmanlı lmparatorluğu duğunu da pek iyi biliyoruz. lerinin halli için 15 temmuza do*ru Vihakkak mağlubiyeti sebebile harbin kay hlmıstır. Bu b'let tamdr ve bu sebeble Samstm 7 (a.a.) Samsunda Öze de muteber bulunmaktadır. nun uzun asırlar imtidadınca yap İlâve edelim ki bütün yüksek ve bedileceği hakkında söylediği sözlerden bilptin hRrnili olan talibM vatandaş. keyanada tekrar içtima etmeğe karar ver Biçki Yurdunun yedinci sergisi dün Yugoslavya Yunanistan ticaret tıklarını gölgede bırakan işler ba asil hedeflerimize yetişmek için dolayı tahtiye etmiştir. Foch, Geenral <;irsİ7' oinrak tnm v\\z elli Vıin lira kazamHerdir. müzakereleri merasimle açılmıştır. Merasimde bir çok na"aktır. Büetm kime sahMıgı dün akşardık. Fakat şunu çok iyi bili güzide davetliler hazır bulunuyordu Bayındırl'lann Kızılaya Belgrad 7 (a a.) D. N. B. ajans: ruz ki bundan sonra yapacakları bizden sonsuz gayretler ve him Petain'in bu derece bedbin düşüncele c?m crpc vakte kadar an1°sılamam'?tı. rinden dolayı Clemenceau nezdinde şimetler isteyen büyük işleri düşüYurd direktörü Hadiye Özelin kısa bir bildiriyor: Flli bîn. ottız bin. on Vteş Vıin lira ikyardımı mız, şimdiye kadaT yaptıklarımız nürken bu gün, yann ve daima kâyetlerde bulunmuştur. Poincare, Pehitabesinden sonra Vali Fuad Tüksa Yann Belgradda Yunanistanla Yuİzmir 7 (a.a.) Baymdır halkı Kı mukabelede bulunmuş dan daha çoktur. Elzcümle büyük üzerinde o büyük emelleri tahak tain'i hâdiselerin daima fena taraflarını '•amive i"=aV>pt eden V>i1pfler dp kâTiiVn ve muvaffaki Roslavya arasında iktısadî müalıerat gören ve bu sebeble çok acayib kararlar zılay Kurumuna bu sene mah^ulünden yetler dileyerek çok kıymetli islerin tes başlayacaktır. Bu müzakeratın başlıca Türk milletinin irfan ve refahı il kuk ettireceğimiz vatan ve milleti veren bir şahıs olarak tavsif etmektedir. 4,738 kilo zeytinyağı teberrü etmktir. hir edildiü;i sergiyi açmıştır. gayesi. tediyat meselelerini yeniden hal güzel Türk memleketinin bizden müdafaa etmek mecburiyetinde olDut ağacmdan düşen çocuk Londradaki kanaat, İsviçre gazetesinin Meksikada Reisicumhur gayretler ve fedakârlıklaZelzele mmtakasına verile letmektir. Bu iki devlet arasında mev sonsuz umranı muazzam birer pro duğumuzu da görmüyor veya unu bu hatırlatmasınm pek yerinde olduğu Çengelköyünde Oymak sokağırda 4 cud olan kliring mukavelesi, nisanda isteyen seçimi tuyor değiliz. merkezindedir. Filhakika, bu, Mareşal numaralı evde oturan garson Ali, ailesile cek kereste feshedilerek, yerine serbest dövh Eİs gram olarak önümüzde duruyor Meksiko 7 (a.a.) Bu gün MeksikaPetain'in Fransayı Alman nüfuzu altında beraber Çengelköyünde İsmailin babçeOnu da yapacağız, bunu da. Anadolu yaylasında adeta step Koyluhisar 7 (a.a.) Hareketiarz fe temi ikame edilmiş ve fakat bu sistem da Reisicumhur intihabatı yaoıîacaktır. ikinci derecede bir Avrupa devleti gibi sine dut yemek üzere gitmiş. Alinin 4 Sarsılmaz kanaatimiz odur ki gören bozguncu düşünüşünün 1918 de . yaşmdaki çocuğu Abdülkadir dut ağalâket mıntakası kereste ihtiyacını karşı iyi neticeler vermemi^ti. Şimdi Yugos ten fışkınp çıkan Ankara mamu Tesrinisanide rivaset makamım terkelavya, ihracatınm yüzde otuz beşinin resi yeni Türkiyenin bir eseridir memleketi yükseltmek için başadecek olan M. Cardenas'ın mevkii için lamak için vazife alan Koyluhisar Dev Fransamn mağlub olacağı hakkındaki cına çıkmış, dal kırılaıak düsmü5, muhracağımız her teşebbüste zaten fıkri gibi tarih tarafmdan tasvib edil telif yerlerinden ağır surette yaralandört namzed mücadele etmektedir. Bun let Orman İsletmesi Revir Amirliği çol döviz olarak verilmesini ve bakiyeniı Eşsiz tabiat incisi güzel Istanbul lardan halkça en ziyade tanınm;<= olanı kısa bir zamanda Iğdır ormanlarınd kliring tarikile tediyesini taleb ptmek süslemek uğrunda şimdilik az da kendiliğinden en kuvvetli bir is miyeceği hakkında Fransızlara bu dü j mıştır. sabık Harbiye Nazırı General Mamıel külliyetli miktarda kerestelik depo et tedir. Halbuki Yunanistan, yalnız yüzd şünceye iştirak etmpmek için iyi bir seYaralı, Haydarpaşa Nümune hastaolsa gene bir şeyler yapmaktayız tihkâm kudreti vardır. Inesine kaldırıkoışür. Avila Canacho'dır. Hükumet namzedi miş ve tahta imalâtı için geceli gündüzl yirmi ikisinin dövizle ve bütün bakiye Izmire lâyık olduğu simasını veYUNUS NADİ 1 beb dahaVermektedir. nin kliringle ödenmesini istemcktedir. çalışmaya başlamıştır. Almanyada yapılan genis tahribat Rumen Başvekili Millî birlik Sovyet elçisi dün sabah geldi Terentieff^in bu gün şehrimizden hareket etmesi muhtemel fıdır. Fakat Monroe demokrarb. Büyük İhtilâlde ve daha sonra Napoleon Bonaparte'ın satvetli zamanlarmda, hususî vazifelerle, Pariste bulunması ihtimal kendisinde bazı demokratik mefkureler uyandırmıştır. Ve sonradan Mukaddes Ittifakın (Monroe'nün Amerikaya son avdet tarihi 1804 tür) gittikçe nüfuzunu artırarak Avrupaya yayılması 1817 de devlet başına geeçn James Monroe'de aksülâmeller yapmıştır. Ve ihtimal bu doktrinile Amerikayı olsun, Avrupadaki Mukaddes İttifak siyasetinden korumayı istihdaf etmiştir. Malum olan hakikat 1794 ün ihtilâlci Fransasüe, siyasî münasebatı çok gergin olan Amerikanın arasını bulan devlet adamınm Monroe olduğudur. Müstakbel Amerika Cumhur Reisi Parise o zamanki ilk seyahatinde, Fransada Amerikaya karşı geniş sevgi hisleri uyandırmıştır. Büyük Ameikan demokratı Thomas Jefferson'un sakirdi olan Monroe'nün, Virginia hükumeti basına geçişi ve kendisini Cumhur Reisliğine kadar götürecek olan siyasî hayata esaslı surette başlayışı bu tarihten sonraya tesadüf eder. *•• Bu günkü Alman birliğinin müessislerinden biri olan Eismarck, bu doktrinin Avrupada en bellibaşlı düşmanlarından biriydi. Zira Monroe doktrini mutemadiyen vayıhp genişlemek isteyen Almanyınm karşısına daima engel olarak çıkmıştır. Demir Başvekilin âdetiydi: Monroe doktrininden ne zaman bahsolunsa sinirlenir <Ne olacak, derdi, Amerikan küstahlığı...» Ve ilâve ederdi: «Bu Amsrikan kendini beğenmişliğinden bir nümunedu*; hiç bir îaman mazur görülemez.» İlk Rus scfiri Millî piyango dün çekildi " .11 A Petain 1918 de de Betbinmiş! Almanya Yunanistanla da ticaret anlaşması yaptı General Yuan Andreu'dir.