19 Mayıs 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

2 CUMHURÎYET 1 9 Mayi$ 1940 Karaazca bir iş Tarihî tefrika: Yazan: ZtYA ŞAK1R Gerektir ki, namei hümayunumuz va I Elızabet'in mamleketine ettiği hizmetl?. yalnız döviz kaçakçılığı mahiyetinde olTütün istihsali ve ticaretimiz ve Fransaya yapılan tütün ziyette tütün almaması dolayısile Türk türönlerl için hemen rıp vusul buldukta. Asitanei saadet âşı rin manevî r.ıükâfatı, tam zamanında o mayıp hem millî paramm koruma kayanımıza olan vüiuru sadakat ve ihti nun imdadına yetişmişti... Ancak şu var nununa muhalif hareket, hem de vergi alınsatışlarının munhasıran Tütün Limited şırketi tarafından hemen yalnız ingiltere ve Fransanın müşteri vaziyetinde alınması dolayısile Ticaret, Gümruk ve Inhisarlar Vekâletleri kaldığını, bu memleketlerin evvelce senede 23 yüz biner sAsınız mucibince, mezburlar hassai hü ki. tantanalı bir isim verdiği filosunun kaçakçılığı mahiyetini arzetmektedir. mayunumuza lâzım olan meta ve gay bu acı mağlubiyeti, İspanya Kralı Fi • Yaptığımız tahkikata göre, bu mühim ile temasta bulunmak üzere Ankaraya giden tütun ihraoat kilo tütün alırken şimdi anlaşmalar mucibince alışı artırdıktacirleri heyeti şehrimize dönmüştür. larını, fakat İngiltereyi yalnız bir firmanın kapattığını, Franriden her ne ise, palıasıle almak iste lip'i, İngilizlefe büsbütün düşman etti. kaçakçıhk hâdisesinin tafsilâtı şudur: Dünya iktısadî vaziyetinin bugünkü şekli dolayı?ile sanın mufaavaatını ise devletin kurduğu bir şirket olan Tüdikte, hüsnü muavenetiniz diriğ olun Şarkî Türkistenh Abdurrahim AhunArtık İngiliz ticaret gemileri; Atlas mayıp, geru emin ve salim bu canibe Okyanusunda serbestçe gezemiyorlar, bay adında biri, Türkistandan Hindis çok daralan imkânlar içinde hemen hemen yegâne tütiın tün Limitedin üzerine aldığuıı gözönüne koyarak Parise giirsal olunmak babında hüsnü muave Septe boğazını kolaylıkla geçemiyorlar, tana iltica etmiş ve uzun müddet Hin alıcısı haline gelmiş olan ingiltereye tütün satışmın bir fir den inhisar heyetinin vasatî 88 kuruştan tütün satmak gibi netiniz zuhura getüresinlz. hele Akdenizde sefer yapabilmek için dıstanda kaldıktan sonra 935 senesinde maya inhisarından sonra Fransaya yapılacak 3,5 milyon kılo bir hataya düştüğünü, halbuki evvelce 130140 kuruşa vasa19 muharrem 988» çok büyük korkular geçiriyorlardı. Çün İstanbula gelerek yerleşmiş ve 938 se tütünün de inhisarların bir kolu olan Türk Tütun Limited tî fiatla tütün satıldığını, bunun Türk tütününün haric piGörülüyor ki bu namei hümayun, sa kü, Filip'in emrüe, ispanyol korsan ge nesinde de tâbiiyetimize girerek Çarşı tarafından munhasıran deruhde edilmesi, hükumeti ehemmı yasalardaki mevkii, Türk tütün müstahsilinin eski ve haritnimî bir lisanla yazılmış olup, tama mileri, tesadüf ettikleri Ingüiz gemile kapıda iki apartıman yaptırmış ve mü yetle meşgul eden bir mesele haline gelmiştir. Çünkü bu cî ticaret menfaatlerimiz aleyhine islenmiş büyük bir hata vaziyet karşısmda ihracat imkânı bulamıyan tüccarın isüh olduğunu tebarüz ettirerek vaziyetin tashihini istemişlerdir. men hususî bir mahiyette idi. Bundan rini derhal zabıt ve muhasara ediyor reffeh bir hayat sürmeğe başlamıştır. sal piyasalarından çekilmesile tütün fiatları düşmeğe başla Bu meyanda Fransanın Yunanistandan yapacağı mubayaat da anlaşılıyor ki; biri Avrupanın bir lardı. Fakat zabıta, iki apartur.an yaptıratnış ve ilk günlerde kiloda 15 kuruş bir düşuklük kaydolun için bir tek firma ile mukavele yapılmışken Yunan hükumeköşesinde, diğeri öbür köşesinde yaşa Filip, hain ve zalimdi. İspanyadaki rak iyi bir hayat yaşamağa başlıyan A muştur. Bunun üzerine müstahsiller her taraftan Büyük tinin mukaveleyi feshederek ihrac olunacak miktarı bütün yan, biri kadın ve diğeri erkek bu ik; müslümanlara ve musevilere rahat ve hunbayın vaziyetini şüpheli görmüş ve hükümdar arasında, şahsiyetlerinin hu gizli bir surette yaptığı tahkikatta bu a Millet Meclisi riyaseti, Başvekâlet ve Ticaret Vekâletine tel tacirlere tevzi ettiği, Tütün Limitedin İskenderiye piyasahuzur vermiyor, onları parti parti memgraflar çekerek bu hale çare bulunmasını istemişlerdir. susiyetlerine taalluk eden islerinden sından yanılan talebi de ucuz tütün arzederek karşıladığı leketten sürüp çıkarıyor; mallarını, dam:n Hindistanla mühim miktarda çay bahsedecek derecede bir münasebet teTütün ihracat tacirlerı, Ankarada Ticaret Vekili Nazmi zikredılerek bu halden dolayı bundan sonra yüksek fiatla ticareti yaptığını tespit etmiştir. Fakat mülklerini zaptediyordu. Eğer, Akdeessüs etmişti. nizi titreten Türk korsanlarile, her se çay ticareti yapan Ahunbayın çay tica Topçoğlu ve müteakıben Inhisarlar Vekili Raif Karadenız tütün arzetmenin güçleşeceği gibi, müstahsilin de tütün ekiKraliçe Elizabet; Üçüncü Muradın bı ne mutad zamanlarda denize çıkıp is retile meşgul olanların kurduğu İthalât tarafından kabul edilmişlir. Heyet, evvelce tütün ihrac olu mine ehemmivet vermiyeceğini bildirmişlerdir. hususî mektubunu büyük bir memnu panya sahillerine kadar uzanan Türk Birliğine dahil bulunmaması dolayısile nan Almanya, Çekoslovakya, Avusturya, Polonya, Belçika, Ticaret Vekili Nazmi Topçoğlu, heyetin dileklerini doğru niyetle kabul etti. Tüccar Ahmedle ter donanmasının korkusu olmasaydı, hiç icab eden akreditifi nereden temin etti Holanda, İskandinav ve Baltık memleketlerinin bugünkü va görmüştür. Bu hususta verilecek karara intizar edilmektedir. cümanı Nikolaya kolaylık gösterilmes; şüphesiz ki bu zalim kral bütün Ispan ği üzerinde durulmuştur. Tahkikat neiçin kat'î emirler verdi. yada bir tek müslüman ve bir tek mu ticesinde Ahunbayın 939 senesinde HinO zamana kadar İngiltere topraklarına sevi bırakmıyacaktı. Ve hatta, Türk hü distana gittiği ve giderken de buradaki hiç bir Türkün ayağı basmamıştı. Tiic kumetinin dostlarını boğazdan geçirmek Hındistanlı ve şarkî Türkistanlı kimsecar Ahmed, her temas ettiği Ingilizin şu tarafa dursun, Türk ve müslüman lerin oralardakl paralarını tahsil etmek muhitinde, büyük hayretler ve hürmet ülkelerine bir tek ku» uçurmıyacaktı. üzere kendilerinden çekler aldığı ve lerle karşılandı. tahsil ettiği paralarla memlekete külli*** yetli miktarda çay getirdiği tespit edilBirçok İngiliz tüccarları, Ahmedi ikaİşte, yukarıda yazdığımız sebeblerden miştir. Ahunbayın, çaylan getirdikten metgâhlanna davet ettiler. Ziyafetle dolayı, ticaret için Akdeniz limanlarına sonra ayrıca döviz almak ve takas teverdiler. İmalâthanelerini gezdirdiler, gelip gitmek isteyen İngiliz ticaret ge nıin suretile mühim miktarda döviz kaOna birçok sualler sorarak Türkiyeni mileri, İkinci Filip'in her tarafa dağıt çırdığı da anlaşılmıştır. Ayni zamanda ticaret hayatına dair birçok şeyler öğtığı İspanyol ve Katalan korsanlarmın bu adamın tâbiiyetimize girdiği halde 19 mayıs genclik ve spor bayramı burendiler. Aynı zamanda, İngiltere sanataarruz ve tecavüzlerinden, fena halde paralarını memleketimize getirmiyerek gün yurdun her tarafında olduğu gibi, yiine aid birçok hediyeler verdiler. İstanbulun ekmeklik un ve buğdayının temini işi ehemmiyet kesbettiğinden bunalmışlardı. Bu gidisle, artık İngiliz Almanlar yalnız Avrupada değil buAhmed, büyük bir memnuniyetle dö ticareti büsbütün felce uğrayacak; hat Jlındistanda ve sarkî Türkistanda tut Vali ve Belediye Reisi Lutfl Kırdar dün sabah İstanhul değirmencilerini kabul İstanbulda da değer ve ehemmiyetine nun haricinde dahi İngiliz imparatoruyaraşır bir şekilde kutlulanacaktır. tuğu ve 940 senesi mart ayında Hindisnüp İstanbula geldi. Doğruca saraya gi ta İngiltere, haricden tedarike mecbur ederek kendilerile uzunboylu görüşmüştıir. Bu göruşmede Belediye İktısad müHazulanan programa göre biri Fener, ğunun manevî kuvvetini sarsmağa çalıderek İngilterede gördüklerini ve işjt olduğu gıda ve sanayi maddelerinden tandan döndüğü zaman beraberinde 200 diirii Saffet de bulnmuştur. diğeri de Beşiktaş Şeref stadında olmak şıyorlar. İtalyanın şüpheli hareketi üzeİıigiliz lirasını habersizce memleketimize tiklerini en ince teferrüatına kadar sa tamamile mahrum kalacaktı. Valinin riyaseti altında yapılan toplantıda değirmenciler, Toprak Mahsulleri üzere iki yerde büyük merasim yapıla rine İngiliz gemileri Akdenizi, bırakarak soktuğu öğrenilmiştir. ray erkânına nakletti. Saray erkânı da Ofısinden buğday alış vaziyetini, bu alışta intizamın temin edilememesi yüzün caktır. Ümidburnunu dolaşmaktadırlar. AnlaşıElizabet; zekâ ve dirayetini, işte bubunlan Üçüncü Murada anlattılar. İn Hemşerileri, Ahunbaydan paralarını den değirmenlerdeki stokların şimdiye kadar görülmenuş şekilde düştüğıinü Fener stadındaki hareketlere Üniver lan bazı Alman harb gemileri Narveçin giltereye ve bilhassa Kraliçe Elizabet' rada göstermişti. Akdenize hâkim olan istedikleri zaman, kendilerini çay ticagözönüne koyarak normal olarak İstanbul değirmen ve fırınlarında iki aylık un site ile liseler, enstitü ve muallim mek Atlas Okyanusu sahillerin'den istifade karşı, Padişahın üzerinde daha fazla bi' Türk korsanlarmın «metbuu mufahha retine ortak göstermek suretile bunlan mi ile derhal münasebete girişerek, bu oyalamıştır. Fakat zabıtanın sıkı tahki ve buğday stoku bulunması lâzım gelirken şimdi bir haftalık bile stok olmadı tebleri sporcu talebeleri iştirak edecek ederek enginlere açıbnışlar ve Afrikanm lempati uyandırdılar. sayede Türklerin muzaheretini temin katı bu mühim mikyastaki kaçakçılık ğını söylemişlerdir. Bu meyanda, İstanbul değirmenlerinc verilen buğdayın 100 tir. Şeref stadındaki merasimde ise orta cenub sahillerindeki seyrisefain yolları¥** tonunun Eskişehir değirmenlerine verilmesile İstanbul değirmenlerinin işletme nıekteblerin sporcu talebeleri buluna na mayin dökmüşlerdir. eylemekte çok büyük fayda olacağını hâdisesini meydana çıkarmıştır. Kraliçe Elizabet, büyük bir zekâ vı masraflarını dahi çıkartması güçleştiğinden bunun her türlü ahvalde İstanbulun caktır. tahmin etmişti. Ve buna da, derhal teMuharrem Feyzi TOCAY yükaek bir dirayete malikti. Hem vaz* Kaçakçılık bürosu memurları, dün ekmek ihtiyacının karşılanmasına yapacağı tesirler tctkik olunmuştur. •ebbüs eylemiftL Bayramm muntazam olması için alâfesini ve hem de İngilterenin hakikl akşam geç vakit Ahunbayın ÇarşıkapıVali Lutfi Kırdar, vaziyeti ehemmiyetle karşılamış ve bu hususta bazı ted kadarlar icab eden tedbirleri almış Elizabet'in ne büyük isabette bulun daki apartımanmın altıncı dairesinde menfaatlerini bihakkin müdrikti. İngil birler alınması takarrür etmiştir. lardır. Talebeleri ve davetlileri götürterenin ilim ve irfanını, sanayi ve tica' duğu, yukanya dercettiğimiz ahidname Ahunbayın iki ay evvel getirmiş oldulerinden anlaşılabilir. Nitekim, bu mu ğu 200 İngiliz lirasını da bulmuşlardır. mek üzere bugün sabah saat 8 den itireüni, ordu ve donanmasının kuvve Elektrik, Tramvay, Tünel Ticaret Vekili dün baren Köprüden müteaddid vapur tahAhunbay. hem geniş mikyasta döviz ve kudretini arltırmış, memleketinin ahedenin akdinden sonra, Akdenizde Türk korsanlarınm himayesine girmiş kaçakçılığı yapmış, hem yaptığı çay ti müstahdemlerinin elbiseleri şehrimize geldi rik edilecek, gerek Fenere ve gerekse en kıymetli adamlarını etrafına topla olan İngiliz ticaret gemileri, artık ser caretine aid vergilerini vermemiş ve ni İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel Ticaret Vekili Nazmi Topçoğlu dün Şeref stadyomunun bulunduğu hatlara mıştı. bestçe işlerine devam etmek muvaffa hayet millî paramızı koruma kanununa İşletmeleri Umum Müdürlüğünce her sabah Ankaradan şehrimize gelmiştir. işleyecek tramvay arabaları fazlalaştırıAhlâk ve şahsiyetine aid ban hu kiyetini ihraz etmişlerdir. sene kontrol, vatman, biletçi ve sair müs Bazı hususî ve ailevî işleri için İstan lacaktır. Bu suretle talebeler saat 8,30 muhalif hareket etmiştir. •uslardan dolayı kendisini hafif bulan • *• da stadlarda yer almıs bulunacaklardır. lar az değildi. Fakat, memleketine ettl Zabıtammn muvafafkiyetle meydana tahdemlere verilmekte olan yazhk elbi bula gelmiş olan Ticaret Vekili buna Merasime saat 9,30 da başlanacaktır. Kraliçe Elizabet, Üçüncü Muradla ç;kardığı bu geniş kaçakçılık hâdisesi selerin bu sene iyi keten kumaştan yap rağmen dun evinde bazı ziyaretleri kaJi hizmetlerden dolayı bir çoklan da onu, (Millî Azize) ünvanile yâdetmek başlayan münasebetini kuvvetlendirmek nin suçUısu, Abdurrahim Ahunbay, ya tırılması kararlaştırılmıştı. Fakat bu ne bul etmiştir. Ticaıet Vekilinin bir kaç Vilâyet adına yapılan Fenerbahçe stadBeJçika ye Isviçredeki talebemit, merr, vi kumaşm maalosef piyasada bulun gün şehrimizde kalarak piyasanın yen; yomundaki merasimde, ev\felâ Valinin için hiç bir fırsatı fevtetmemisti. İstaft rın Adliveye tesMm edilecelctir. telerdi. eketimize donmeğe hazılanmaktadular. masına imkân olmadığı anlaşılması üze. vaziyeti üzerinde temaslar yapacağı tah başkanlığındaki bir heyet sahada topAvrupanın ban krallan onunla Izdi buldan İngiltereye avdet eden <Gabriel rine, daima halk ile temasta bulunan bu min edilrr.ektedir. Vekilin İzmire gitme lanan sporcuları selâmlayacaktır. Bunu Dün, İsviçrede tahsilde bulunan genclevac etmek istemişlerdi. Lâkin, hiç kim. Deziyens» isminde bir tüccarla göndeGelen muhacirler müteakıb stadyomdaki Atatürk büstüne imizden bir kaç kişi şehrimize gelmişsenin. hâkimiyeti altına girmeyi kabu rilmiç olan Üçüncü Muradın ikinci mekBulgaristandan 80 kişilik, Yugos müstahdemlerin güzel ve temiz bir kı si de ihtimal darıilindedir. tubundan da çok mütehassis olarak, lavyadan 18 kişilik muhacir kafileleri yafet arzetmeleri gayesile evvelce giyçelenkler konacak ve bandonun iştiraki erdir. Diğer talebemiz de peyderpey etmiyen bu muhteşem kadın, bütün V u Altın 2230 kuruş! 1581 senesi kânunuevvel tarihli bir mek şehrimize gelmiçtir. dirilen kışhk kumaşlarm ıslahile her iki le bütün sporcu talebe ve sporcular ta geleceklerdir. Dünkü trenle, İsviçrede talebleri reddetmişti. Reddolunan bu Evvelkı gun biı sukut gosteren altın rafından İstiklâl marşı söylenecekür. bulunan tebaamızdan bazı kimseler de tubla bu namei hümayuna da derhal mevsimde giyilebilecek bir surette imal taliblerden biri de İspanya Kralı İkinc: mukabele etmis; Türk dostluğunu taettirilecek yünlü kumaştan elbise dikti fiatları dün tekrar yükselmeğe başlamış Bu esnada 14 izci merasim yerindeki di istanbula gelmişlerdir. Bunların anlatKlip'ti. T Bir çikâyetin cevabı tıklarına göre, İsviçrede 120 talebemiz rilmesine karar verildiği haber alınmış ve 22 lira 30 ku usa kadar yükselmiştir. reee Türk bayrağını çekecektir. Bunun üzerine Filip'in kalbinJe Ell mamile temin ve tarsin edecek sözlervardır. Hususî surette tahsillerini yapÇorlu Cumhuriyet Müddeiumumili tır. den sonra, İngilteredeki dahilt karıııkBayrak çekme merasiminden so|ra sabete karşı büyük bir kin ve intikam İhracat artıyor makta olan talebemizin bugünlerde İs lıklann ıslahını müteakıb İstanbula bir ğinden şu tezkereyi aldık: evvelâ Vali ve Belediye reisi Dr. Lutfi hissi uyanmıştı. Bu müntekim İspanyol, Dünya siyasî vaziyetinin nezaketine içreden hareket edeceklerine dair aile«Gazetenizin 10 mayıs 940 tarihli nüssefaret heyeti göndermek arzusunda buKırdar bir nutuk söyleyerek bu günün Yenice panayırı Elizabet'in mahvına yürümek için, ar ve harbin şiddet kesbetmesine rağmen lerine malumat gelmiştir. Hükumet hehasının soruyoruz sütununda intişar elunduğunu bildirmistir. Anadolu ajansının verdiği bir habere ihracat ticaretimizdeki hareket ve artış ehemmiyetini tebarüz ettirecek, Valiyi sabına gönderilen talebemiz, henüz avtık fırsat kollamaya başlamıştı. Aylar ve seneler geçtikçe, Türk İn den (Çorluda ev kiralannda niçin ihti atfen Çanakkale Yenice panayırının müteakıb talebeler adına birkaç genc O esnada, İngilterede şu iki mühim det için bir emir almamışlardır. giliz dostluğu kuvvetini artırmıştır. İn kâr) başlıkh yazı üzerine yapılan tah 25 mayısta açılacağmı yazmıştık. Yeni na7arı dikkati celbetmektedir. Dün yal tarafından birer nutuk söylenecektir. hâdise'vukua geldi: nız İstanbuldan altı saat zarfmda 139 kikata nazaran: Dünkü trenle gelen yolcuların anlatgiltere ticareti, İstanbulda' ve Türk lice Belediye reisinden aldığımız bir telNutuklardan sonra sporcu gencler Birincisi Elizabet, kendisini tahttan 1 Kariinizin, ev kiralarında maruz grafta panayırın 21 mayısta açılacağı bin liralık ihracat muamelesi kaydetti. programda gösterilen sıraya göre, bir tıklanna göre, İsviçrede her dakika bir manlarında büyük bir revac bulmaya Iskat etmek için teşekkül eden gizli bir rilmişür ki bu normal zamanlarda dahi başlamıştır. Istanbul, Izmir, Haleb, İs kaldığı ihtikârdan dolayı gazetenize bildirilmiştir. geçid resmi yapacaklar, bilâhare aynı Alman taarruzu beklenmekte, hududcemiyete, (İskoçya Kraliçesi Mari Stuaz görülmüş bir miktardır. Dünkü ihrakenderiye, Trablusşam, Cezayir, Tunus, mektub göndermezden evel, takibat yaprograma göre jimnastik hareketlerine larda, mühim askerî müdafaa tedbirleri •rt) ın riyaset ettiğini haber aldı. Der Trablusgarb, Sakızda birer İngiliz kon pılmasuu temin için, ceza usulü muhacat harb haricinde bulunan bütün memalınmaktadır. Cenevredeki Alman talebaşlanacktır. Bir motör battı hal Mari'yi tevkif ve hapsettirdi. Son soloshanesi açılmıştır. leketlere yapılmıştır. Bu meyanda Rukemeleri kanununun 151 inci maddesinŞehrimizdeki merasimden başka, ka besinin evlerinde araştUTnalarda, İsviçra da, balta ile kafasını kestirdi. ingiliz bandıralı Kulla şilepi Kuru nıanyaya susam, nohud, İngiltereye tiftik Bu konsoloslara imtiyazlar verilmiş, de yazılı makamlardan birisine mürazalarda da kaymakamlarm idaresinde reli posta memurlarına mahsus resmî İkincisi Elizabet, Protestanlığı, İn çeşme önünde manevra yaparken rıh İtalyaya balık, Amerikaya deri, bağırüniformalar bulunmuştur. Bunların Alİngiliz tebaasmın ve tüccarlarınm şah caat ederek ihbar ve şikâyette bulungilterenin resmî mezhebi olarak kabu tımda yanaşık bulunan Osman Şişmana sak, Almanyaya 3usam, ayçiçeği küs öğleden sonra saat 16 da şenlik yapıla man taarruzu vuku bulur bulmaz, memmamıştır. sî haklarının muhafaza ve sıyaneti için caktır. etti. Fransa ve İspanyadaki katolikle2 Okuyucunuzun, Belediye tarafın aid 20 tonluk Bereketi Hayriye motörü besi, Fransaya fasulye ihrac olunmuf. Bunlara taalluk eden fermanlardan da Bu günkü idman şenlikleri dolayısi leketi içinden vurmağa kalkışacaklan rin zulmünden kaçıp İngiltereye iltica en geniş salâhiyetler bahşedilmiştir... dan tasdikli kira muhavelenamesile 22/ ne çarpmış ve parçahyarak batırmıştır. tur. le Denizyolları idaresi ve Şirketi Hay anlaşılmaktadır. Evlerinde İsviçre posta edenlere de yer verdi. bunlara taalluk eden fermanlardan da 2 940 tarihinden itibaren yirmi lira ayriye mevcud postalara yeni seferler ilâ memurlarma mahsus üniforma bulunan Birinci hâdise. bütün Avrupa hüküm bir iki misal gösterelim: lıkla kiraladığı evin, bu tarihten evvel ve edecekleıdir. Köprüden Kadıköyüne Alman talebesi İsviçre zabıtasınca tevkif dar saraylarmda, Elizabet aleyhinde edilmişür. (İngiltereli ve ona tâbi olanların bir on altı lira aylıkla kiraya verildiği anmevcud vapurlardan maada 8.45, 9,15 büyük bir infial uyandırdı. Tkinci hâhususu ve sair umuru şer'iyeleri vâki laşılmıştır. Isviçreden memleketimize gelen taleve 9.45 te üç vapur hareket ederek haldise ise, bütün Katolik alemini sarstı oldukta, konsolosları veya tercümanlaAncak, mahallî sebebler yüzünden nükı Fener stadında yapılacak şenliğe ye beye, dönüş vizesi verilmemiştir. TehKElizabet'e hücum için büyük bir vesi. rı hazır olmadıkça hükkâm 1] fasıl ve fusun artması dolayısile ev buhranının tistirecekler ve sonra halkı döndüre kenin pek yakın görünmesine rağmen le yarattı. istima etmeyip, ve dört bin akçeden zi mevcudiyeti işitilmekte ise de, bu buhİsviçre halkının maneviyatı çok sağlamceklerdir. (İspanya Kralı Filip), kendisini (mu yade olan davaları asitanei saadette is ranın ihtikâr mahiyetini alabilecek şeŞirketi Hayriye de Boğazdan halkm dır. kaddes kilisenin en sadık evlâdı ve. tima olunup gayri yerlerde istima olun kilde ev kiralarını yükselttiğıne dair ve talebenin Şeref stadına gelmeleri ve katolik ordusunun baskumandanı) ad mıya.) simdiye kiıdar bir müracaat vuku bulAmerikadan gelen demir avdetleri için zuhurat postaları yapadediyordu. (Papa Beşinci Sikist) de (İngiltere tacirlerinin himayesi için mamıştır. Amerikadan gelmesi beklenen demircaktır. (Filip) e müzaheret eyleyordu. Esasen 3/4'940 gün ve 2'13217 sayıh Memaliki Mahrusede nasıb ve tayin oler dün Eksport Amerikan vapurile liKadıköy Halkevinden: Taassubdan zivade intikam hislerine lunan konsoloslar, asla hapsolunmayıp. kararname ile «Ankara ve İstanbul şe19 mayıs genclik ve spor bayrammcla manımıza gelmiştir. Bu vapurdaki dekapılan Filip, derhal harekete geçti kendilerini aramıyalar. Ve defolunmı hirleri belediye hududlarile diğer biıusaat 16 da Süreyya sineması salonunda mir partisi, şimdiye kadar memleketi(Nâmağlub armada) namını verdiğ yalar. Ve. her ne makule davalan o mum vilâyet merkezi olan şehlr ve kagüreş müsabakaları yapılacaktır. Her mize gelmiş o!an partilerin en ehemminıüthiş donanmasının İngil'ere üzerıne lursa, siddei saadete arzolunalar.) sabalarda» tatbikı hasr ve tayin olunan yetlisini teşkil etmektedir. kes eelebilir. yürümesi için emir verdi. Donanmanın (İngiltereliden ve Ingiltere bayrağı 3780 sayıh millî korunma kanununun Bu demirlerin satış ve tevzi şekline vazifesi, bütün İngiltereyi işgal etır>ek altında yürüyenlerden biri. kan 2] ve 30 uncu maddesinin, bu açık sarahat dair Mıntaka Ticaret müdürü Avni SakHukukçuların gezmesi ve bilhassa Kraliçe Elizabet'i ele geçir kabahat edip emri şer'î vaki oldukta. karşısmda kazamızda tatbik kabiliyeti Üniversite Hukuk Fakültesi yeni re man şu izahatı vermiştir: mekü. konsolosları maan hazır olmayınca dava mevcud bulunmamaktadır. • Bu gün gelen demirler evvelemirjime göre bu sene ilk mezunlannı vere109 gemi, 2000 top, 40.000 silâhendaz ları istima olıınmayıp konsolosları mariMeriyet mevkiinde bulunan kanun ve ceğinden son sınıf talebeleri ayrılış hatı de resmî ve yarı resmî ihtiyaclarm kardan mürekkeb büyük bir kuvveto ma. fetile maan görüp, yalnız görmekle, hi nizamnamelerin çizdiği salâhiyetler darası olarak Adapazarına bir gezinti tertib şılanmasında kullanılacaktır. Bunun için lik olan bu mühib donanma, (Amiral lâfı Şer'i Şetif ve mugayiri ahidnamei iresinde verilen vazifeyi ifa ile mükeletmişlerdir. Adapazarı kaymakamı, demirler birlik emrinde tutulacakür. Marki Santakroze) nin . kumandasında hümayun, rencide olunmıyalnr.) lef memuriyetimizin, bu vaziyeti hukugenclerin bu arzularını memnuniyetle Ticaret Vekâ'eti. demir kararnamesinin olduğu halde, (1588 senesi mayıs [Arkası var] kiye karşısmda başka türlü hareket etkarşılayarak dün kendilerini davet et 14 üncü maddesine giren ve hükumetçe 28 inci günü) Lizbon limanından haremesine imkân görülemediğinin bu yami?tir. Gencler bu sabah bütün pro n'.übayaası tekarrür eden demirlerin fi1] Kadılar. ket etti... Vaziyete nazaran, İngilterenin zımızm tavzihan gazetenizde neşrini riYeniden tanzim edilen Hürrjyetiebedlye tepesi parkı bugün halka fesörlerile beraber Adapazarına gide atlarmı tespit etmiştir. Bu itibarla satış, 2] Cinayet. ve Krliçe Elizabet'in vaziyeti. çok miitca eder ve saygılarımı sunarım.» bu fiatlar üzerinden \e Amerikaya sipaaçılacaktır. Parka 40 bank konmuştur. cekler ve akşama avdet edeceklerdir. hişti. Bütün İngilterede, herkes büyük riş olunan demirler için tutulan fiat esas dahilinde yapılacaktır. Bunun haribir korku içinde idi. Korkmıyan tek Garibler köyü; gunün yorgunluklarmı, Hikâye I ğunu bildirmeğe karar verdi... Ve gün cinde fiat istedikleri haber aiınanlar bir insan varsa o da, Kr*liçe Elizabefti. gecelerin verdiği derin bir uyku ile 31aşırı köye inen bir uşakla Ahmede ha millî korunma ksnununun 32 nci madElizabet, hayrete şayan bir sükunet dermeğe çalışan insanlan, müşfik bir ber yolladı. Cevab geldi: desindeki ağır cezaiarı görecektir.» gösterdi. Otuzu harb gemisi, diğerleri anne gibi koynuna almış. uyuyordu. Ahmed askerden gelmiş, bir ay evde yardımcı olmak üzere 80 gemiden ılık bir mayıs rüzgârının dallara ve yap vel de evlenmişti! mürekkeb olan İngiliz filosunun, vatan raklara temasile hasıl ettiği hafif hışırmüdafaasına hazırlanması için enıir ver tılardan başka hlçbir ses, sada yoktu. Bu haber, Ayşenin maneviyatı üzerinŞehircilik mütehassısı Prost. BursaCemal Her şey ve herkes derin bir uykuda idi. hel yuvadan uzun uzadıya bahsederde müthiş bir tesir yaptı, onu altüst nın imar plânını ikmal etmiştir. Plân di. Vay kahbe vay! Gizli gizli gönlünü Çiftliğin sahibi iyi kalbli bir adamdı. etti, demek kendisini rezil eden, lekele. bu gün Bursaya gönderilecek, bir müdİngiliz donanması, büyük bir cesarct Sabah ezanı okunurken, tok bir gürüllü ler, bu mutlu günün vereceği saadeti eğlemiş de haberimiz yokmuş! Ayşenin tam bir safiyet ve sam'miyetle yen erkek, Ayşenin katlandığı fevkal det sonra mütehassis da Bursaya gidele, (Nâmağlub armada) yı karşıladı. Fa le açılan köyün tâ nihayetindeki kulü düşünürlerdi. Ahmed, bağbozumunda Tuuuh, yazıklar olsun! Zaten onun anlattığı macerasını dikkatle diniedikbeşer ıstırablara, büyük fedakârlıklaıa cektir. kat, iki bin topun cehennemî ateşleri benin kapısından başı yemeni ile sarılı askere gidecekti. Henüz nisanlanmalan günahı suraündan da belli idi ya... ten sonra: ehemmiyet bile vormemiş; ve.. fazla olakarşısında bu mütevazi filo derhal da bir genc kadın dışanya çıktı, etrafı din na rağmen Ayşe, onun dönüşünü bek. Ne çok ıstırab çekmiş, kendinı ne çok Kızım, dedi, gözyaşlarını sil artık... rak da bir başkasile evlenmişti! ğıldı. (Nâmağlub armada), İngiltere sa edikten sonra, sabahın bu erken saatin. leyecek ve güzel bir düğünden sonra yemişü? Pek çok yoksulluklara kat'an. Burasmı öz evin bil ve hiç sık>lma! hillerine yanaşü. Asker çıkarmağa baş de «Sipahi» çiftliğinin yolunu tuttu. evlenecekler, ölünceye kadar sevişecek maya mecbur olan zavalh Ayse, fırtınah, Çiftlik binasınm köye bakan alt kat Ayşe, çiftliğin yeknasak hayatına ça. ladı. Eğer talih, Kraliçe Elizabet'in im lerdi... Bu hal, her gün biraz daha ha soğuk bir gece, sancılar içinde kıvranaodasında yanan mum, bir veremli gibi buk ahştı. Vaktini, tasavvur edemerliği Nüshası 5 kuruştur. dadına yetişmeseydi, artık hem kendiAyşe, günlük nafakasını muhtar Ali raretlenerek bütün bir yıl devam etü. rak doğurdu. Sefalet; vücudünü harab nefes cekişerek erirken, Ayşe, yanaklasinin ve hem de memleketin âkıbet ve Ağanın evinde çahşarak çıkaran Gül Genclik, çılgınlık, gönülden taşan sev etmişti. Hiçbir dostu kalmamış, herkes bir sükun havası içinde geçiriyordu. Ya rma sızan birkaç damla iri gözyasını eli. Türkiye Haric vaş, yavaş toplandı, güzelleşti, yanakmukadderatı, pek feci olacaktı. için için süm kadının kızı idi. İhtiyar anası ge gi... Ve nihayet, mukadder âkıbet gelip ondan yüz çevirmişti. Yardımına koşan larma kan doldu. Bir tek düşüncesi kal le kuruladı; ve.. birdenbire bir deli gibi 1400 Kr. 2700 Kr. Lâkin, olmadı... İspanyollar, asker çı çen sene ölmüş, hizmetçisiz kalan muh çattı: Ahmed, Ayşeyi iki canlı bırakarak olmadığı için, nihayet, çocuğu da talihdısarıya fırladı... Köye doğru yürüyordu. Senehk mıştı: 750 . 1450 > karmağa başladıkları zaman, dehşetli bir tar da Ayşeyi anasımn yerine geçirmiş askere gitti!.. siz ananın gözyaşları arasında çabucak Başı önde ve düşöhceli idi. Belli ki, o Altı aylık Ahmed! **• 400 > fırtına patladı. O vakte kadar İngiltere 800 > Ayşe, âşıktı. Altı aydanberi köyün öldü, gitti. Olenle ölünmezdi; yaşamak nun kafası da, her înkisara uğrayan in Üç aylık Ondan mektub alamıyordu. Geçirdıği 150 > Yoktur. sahillerinde g.irülmemiş olan bu fırtına, dehkanlılarından Ahmedle sevişiyorlar Gülsüm kadının Ayşe plç doğur lâzımdı. Köyde kalırsa yavrusunun âkı müthiş haileden sonra köyünü, bayaîin san gibi çetin bir mücadele geçiriyordu. Bir aylık büyük armadayı kayalara çarpa çarpa dı. Her akşam sular karannca «Nazlı. muş! betine uğrayacağı tabiî idi. Şuhalde, köKöye ysklaşmıştı. O kadar dalmıştı ki den dahi silmeğe mecbur oimıı$tu. Araparçaladı. Gemilerin mürettebatile si epe> de buluşuyor, fundahklar, çalılıkBu haber, yıldırım sür'atile köye'ya yünden ayrılmalı idi. Civarda bir çiftlik dan iki sene geçtiği için, şimdiye kadar «viran köprü» nün üzerinde bulunduğu. lâhendazlardan da tek bir insan kur ardan geçerek saatlerce dolaşıyorlardı. yıldı. Artık, çeşme başında. evde, her vardı; oraya başvuracaktı. Belki acırlar nun farkmda olmadı ve bir an müvaAhmedin de askerden dönmesı icab edi. Gazefemize gönderilen evrak ve yanlar tulmadı. Ekseriya, menekşe kokulu bir çalı ya i köşede bir fiskostur gidiyordu: &uvc da, ahrlardı zavallıyı!. zenesini kaybedereV yuvarlandı... yordu. düşündü, Uşmdı: Ahmede mutneşredilsin, edilmesin iade edilmez ve Bu, faiç füpheıiz ki bir mucize idi. nına çömelir, kuracaklan miistakJ A 1 1 L. Ne ayıb!laka bir haber gönderip giftiikte oldu, Cemal Atahan zıyamdan mes'uliyet kabul olunmaz. Türkistanlı bir tacir Ankaraya giden heyet geldi Akdenizde Türk korsanlarmın himaye el altından birçok sine girmiş olan İngiliz ticaret gemileri işler görüyormuş Fransa ve İngiltereye yapılan tütün satışlarınm tek elden Zabıta, dün çok mühim bir döviz kaserbestçe işlerini görmeğe başladılar idare edilmesi, tütün tacirlerini hakb itirazlara sevketti çakçıhğı meydana çıkarmıştır. Vak'a Bu muahedenin akdinden sonra. Döviz kaçıran adam yakalandı Tütün ihracat işinde başgösteren müşkülât Siyasî icmal Harb ve Fransız kabinesi elçikanın müstahkem mevkilerinden, Louvain ve Malin sukut etükten sonra payitaht olduğun Brüksel açık bir şehir dan mukavemet etmemiştir. Harbin bütıin sıklet merkezi şimdi geçen Umumî Harbde dört sene mütemadiyen en kanll muharebelere saha teşkil eden Fransanın jsimali şarkisine intikal etmiştir. Bclçikadaki Fransız ve diğer müttefıkin kuvvetleri cenubda yeni mevzilere çekilmişlerdir. Daha aşağıda harb cephesi Maubeuge müstahkem mevkiinin sukutundan sonra Meuse nehrinden Oise vadisine doğru kaymıştır. İngilterede vaziyetin vahim olduğu gizlenmiyor. Fransa ise hayat memat mücadelesinin lıâd devresine gelmiş olduğunu takılir ettiğinden bütün kuvvet ve gayretini Alman ordıısunu önlemeğe tahsis ettıkten başka harbin siyasî ve teknik idaresini de esasından değiştirmeği zarurî bulmuştur. Bu maksadla kabinede değişiklik yapılmış, ötedenberi Fransanın müdafaa isleri başında bulunan Daladye Hariciye Nazırı olmuştur. Harbiye Nezaretini Başvekil Reynaud deruhde etmiştir. Fakat bu işleri tecrübeli ve mütehassis bir asker elile Idare için Maresal Petain'i seksen yaşını geçmiş olduğu halde kendisine Başvekil muavini olarak almıştır. Ordu kumandasında dahi mühim bir değişiklik yapılmıştır. Cereyan etmekte olan harekâtın kumandanlığına General Jiraud tayin edilmişür. Yakın şarktaki nıüttefıkin kuvvetleri başkumandanı General VV'eygand'ın Parise gitmiş olması geçen Umumî Harb sonunda Başkumandan Mareşal Foch'un erkânıharbiye reisi sulhtan sonra da Fransa erkânıharbiye umumî reisi olan ve Varşovanın üç kilonıetrc ilerisinde Kızılordunun kalıir kuvvetini hem durdurmuş hem de hezimete uğratmış olmakla büyük şöhret kazanan bu meşhur Generale Almanlan durdurabilmek için bir vazife verileceği anlaşılıyor. Şchrin un ihtiyaa Istanbul değirmenlerinde iki aylık un stoku bulunması icab ederken bu miktar şimdi çok azalmıştır 19«ayısgendik •e spor bayram Bu gün memleketin her tarafında büyük merasim yapılacak talcbeaiı donnyor tsviçreden gelenler dik'kate şayan vaziyetler anlatıyorlar Gülsüm kadının Ayşe Bursanın imar plânı CUMHURIYET Abone şeraiti { Dikkat