27 Nisan 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

27 NUan 1940 CUMHURİYET A B E F 2 IER Hadlseler arasında Harb ve kadın modasi ( Askerlik Bahisleri arbin kadın modasi üstünde bir tesiri var mı? Ben bundan şüphe etmiyorum. Geçen sonbahar. da kınından çıkan kılıclar, düşmanın kafasından evvel kadının eteğini kesti. Mubarib memleketlerde • ki Avrupanın büyiik moda payitahtlarıdır fikirlere sansür konurken, bir teselli gibi, kadınlann dizkapaklanna hürriyet veriliyordu. Freud sağ olsaydı bunu kendi müthij kanunlari. le izah etmek isterdi: Büyük heyecan ve keder anlannda Libido, kâfir Lıbido coşar, insan ruhu üstiine abanan kâbusa i karşı mukavemet hazırlamak için kendi cennetinden yemişler yollar. Mahzun Yazan : ABİDİN DAVER gözlere ziyafet. Fakat bir ekonomist bu tesiri barabafka izah edebilirs Hele durun bakalım, bir jey değil bu, harb uzadıkça etekler kısalacak, kadın ayaklaruun yunıuk ve güzel noktalaruıı ortaya çıkarmak bahanesıle iskarpinlerin derileri daha fazla oyulacak ve azaldıkça azalacak. Siz bunu estetik zannediniz, biz bunun bir istihsal sıkıntuı (Ba$ tarafı \ tnct sahtfede) günkü durumu etrafında izahat vererek, olduğunu biliriz; siz bunu ruha aid ıstı . evvel bazı efrad silâh altına celbedilmis memleketimizde yılda üç milyon litreyi rabları telâfi eden bir vücud hürriycü ti. Bilâhare terhia olundu. Celbedilen bu bulamıyan bira istihlâkinin geçen yıl yazannediniz, biz bunun ham ınadde kıthefradm ailelerine yapılan yardımlar hak pılan tenzilâttan sonra, birdenbire arttı ğı, isçi azlığı, endüstri buhranı olduğunu kında Dahiliye Vekili arkadaşım tetki ğını, tenzilât tarihi olan ağustos ortala biliriz. Şimdiye kadar bir sayfiye müsakat yaptırdılar. Aldıkları neticeye göre nndan ikincikânun bidayetine kadar bü mahası halinde kalan çorabsız gezmek, icab eden tedbirler alınacaktır. tün istekleri karşılayamamış olduğu hal önümüzdeki yaz, en kalabalık caddelerİkinci miihim mesele, şimdi sayın ge de üç milyon litre bira sarfedildiğini söy de, en resmî toplantılarda da caiz bir neralin bahis buyurduklan mevzudur. O lemiş ve demiştir ki: moda haline gelirse, bunda harb ekono. da, cephede çarpışan efradın vakti sefer« Netice şudur ki, elimizdeki ra misinden başka sebeb aramayınız. Ipekde geride kalan ailelerine yapılacak yar kamlara gbre biz artış nispeti yüzde elli böcekleri cepheye gönüllü olarak gitmidım meselesidir. Bunu, hükumet ehem olarak tahmin ettiğimiz halde tenzilâttan yorlar, fakat koza istihsal eden köylü simiyetle derpiş etmiştir. Tetkikat yapmak sonra istihlâk yüzde yüz değil, hatta yüz lâh başındadır. Fransada, Büyük Harbin tadır. Bütün cephe efradının geride kalan de iki yüz artmıştır.» üçiincü senesi ithalât 7 nıilyar frankmıs; efradı ailesinin tam manasile ve tabiî bütbu harbin alhncı ayuıda 5 0 milyar lnhisarlar Vekili, bira istihlâkinin bu frank... Artık Almanyayı bir düsününüz. çemizin ve takatimizin kaldıracağı nisartışı karşısında vâki talebleri karşılayaHarb iki sene daha sürsün, orada her ev pette, iaşe ve ibatesi için lâzım gelen kaBir îsveç, hava defi topu faallyete hazulaoırkea bilmenin Ankara bira fabrikası tesisatıbir çıplaklar cemiyeti haline gelecek. nun teklifleri tetkik olunmaktadır. Vakti nın altı milyon litre istihsal edebilecek bir Almanyanın Isveçe taarruz etmesi ihzamanı geldiği zaman huzuru âlinize arKadın ve erkek elbiselerinin, son ay. kabiliyete getirilmesine rağmen mümkün timalleri gittikçe kuvvetlenmektedir. Alzedilecektir.» olamadığını da kaydederek bu günkü ah lannı yasayan kısımları hangisi? evvelâ Bu izahattan sonra Meclis Dahiliye val ve şerait altmda icab eden makine bütün faziahklar: Erkeğin kravatı tehli manyanın, lsveçi istilâya kalkışması üç sebeble olabilir: encümeni mazbatasını tasvib evlemiştir. lerin getirtilerek yeni bir fabrika kurul kede görünüyor. Modanın gizli kralı, bir 1. Norveçteki Alman ordusunu, Bomonti . Nektar fabrikalarımn masının uzun senelere mütevakkıf bulun emirle, boynumuzu bu güzel ve nafile tefikler büyük kuvvetler sevkile fena müthalborcdan kurtarabilir. Sonra kışın yelek mubayaeuına dair kanun ve izahat duğu nazan dîkkate ahnarak, kurulmuş ve yazın caket yolcu gibi görünüyor. de sıkıştmrlar. lngiliz Franaız donanmaMeclis ruznamesine dahil bulunan di olan bu fabrikaların satın alınması cihe Harb devam ederse, 1941 yazında, ca ları denize hâkim olduklan için, Almanğer maddelerden Bomonti Nektar fab tine gidildiğini, bu fabrikaların tesisatın ketle sokağa çıkmıs bir adama bütün ya, Norveçe ihrac ettiği orduyu denizden, rikalannın satın alınmalan ve bedelinin da bira istihsal kudretinin bir eksper he baslar hayretle çevrilecek: Ne zevksiz matlub derecede takviye ve ikmal edetediyesi şekline aid kanun lâyihasının yeti tarafindan tetkik ve kıymetinin tak adam! Hatta... Ne terbiyesiz! mez. Kaçamak suretile veya havadan tayGümrük ve lnhisarlar Vekili Raif Kara dir ettirildiğini söyleyerek, bu tesisatın Kadın kıyafetlerinde de belki bütün yarelerle yapılan yarım yamalak muvadenizin talebi üzerine müstacelen müza tahmin edilen kıymetleri hakkmda malu gamitürlere paydos. Kısacık, daracık, sala ihtiyaca kifayet etmez. Alman başkeresini tasvib eylemiş ve bu münasebet mat vermiştir. tenin her noktası üstiine yapışık bir el • kumandanlığı, bu orduyu kat'î bir mağRaif Karadeniz, bir milyon yüz altmış bise. Dizkapaktan yukarıya, derinin üs lubiyetten kurtarmak için Isveçe asker le söz alan Ziya Gevher Etili (Çanakkale), mubayaa bedeli olarak tespit edilen üç bin lira olarak takdir edilen bu tesisa tünde ikinci bir hicab deıisi. Ijte o kadar. çıkarmak ve muvasalayı karadan emin 400,000 liranın yüksek olduğuna işaret tın yüz bin liraya satın alınmış olduğunu Eteğinden beş çocuk elbisesı çıkan tu bir şekilde temin etmek ıstırarında kolır. ederek bu fabrikaların tesis bedellerini ve bunun harice satılacak olan kısmının valetlere elveda! 2. Müttefikler, Norveçe yerlestikten çoktan amorti etmiş olduklarını söylemiş tütün olarak ödeneceğini bildirmiştir. Bu Geçen harbde böyle olmamıştı. Fakat sonra lsveçi çu veya bu şekilde kendileve bilhassa satın alma bedelinin tütün mevzu etrafında bazı hatibler tarafından Büyük Harb bu günkünün yanında, ekorine imale edip bu memleketin demırini olarak harice çıkanlması yüzünden bu ileri sürülen mütalealara karşı lnhisarlar nomiden ötürü, pek küçük kalır. 1914 ve diğer ham maddelerini Almanyaya nun bir döviz meselesi teşkil eylediği hu Vekilinin verdiği cevablar kâfi görülerek ten evvel, diinya, büyük bir ekonomi göndermesine mâni olabilirler. Bunu önmaddelere geçilmîş ve kanun olduğu gi krizmden çıkmamısh; bu harbe, iktısadî susuna nazarı dikkati celbeylemiştir. ve malî, görülmemis *r muvazene kıtlığı lemek için Alman başkumandanlığı, gimlsveçin Gotland adasında meşhur Gümrük ve lnhisarlar Vekili Raif Ka bi tasvib olunmuştur. içinde girildi. Tahminlerimden saka mu diden lsveçi ele geçirmek isteyebilir. Visby kalesi ve muhafızları Meclis pazartesi günü toplanacaktır. radeniz, bira istihlâk ve istihsalinin bu 3. Almanlar, müttefiklerin Norveçe balâgası indirilirse geriye kalan ihtimal lara mahsus olmak üzere muhtelif dered e bizi ürkütmeğe kâfidir. Bu korku, büyük kuvvetlerle iyice yerlestikten sonsimdiden, «Ulusal Ekonomi ve Arttırma» ra, lsveçin hiç olmazsa demir mıntakası cede yedi askerî mekteb mevcuddur. Millet Meclisinde G. Kâzım Karabekirin asker ailelerîne dair teklifi kabul edilmedi Hükumet bütün askere gidenlerin ailelerîne umumî ve tam yardım için bir kanun hazırlıyor Isveç ordusu NALINA MIH1NA Heyecanla bekliyoruz ski şairler, jarab için medhiyeler yazmışlardır; zamanımızda ise petrol, kasideler ilham eden bir mayi olmuştur. Bakınız, thtiyar Kaplan, Klemanso, Büyük Harbde: « Bir damla petrol, bir damla kana 6cdeldir.» Isveçte eli silâh tutar, az çok talim ve terbiye görmüş 800 900 bin kişi varsa da bunların ancak yarısını seferber etmek mümkündür Demişti. lhtiyar lngiliz Lordu Kürzon, harbden sonra: « Zafere, benzin dalgaları laştık.* üstünde, u „««**=«.**«••' • Diye, petrolün en mühim zafer âmili olduğunu söylemişti. Petrol için söylenmij bu nevi vecizeler pek çoktur. dir» gibi. lstcrseniz bir tane de ben söyleyeyim: «Petrol harbin kanı, zaferin usaresidir.» «Bu harb petrol harbi ve petrol için harb~ lnfilâkli motör icad edildiğindenberi petrol yalnız harbin değil, medeniyetin de en kıymetli unsuru olmuştur. Medenî milletler. sulhta da, harbde de, petrole su kadar, muhtacdırlar. Onun içindir ki Almanya petrole susamıştır. Müttefikler, onu büsbütün petrol atşı içinde bırakiP yakmak ve öyle mağlub etmek isteyorlar. Hitler, petrol aşkiledir ki Sovyetlere gönül vermiştir ve ağzına damla damla dökülen Rumanya petrolleri karşısında, «Tantal işkencesi» ne uğramış bir vaziyette yutkunup durmaktadır. Thyssen* Hitler'i itham ediyor Rumanyada tedbirler kurumunun telkinlerini çabucak almamıza uygun bir ruh remini hanrlarsa teker teker hepimize ve topyekun memlekete faydalı olur. Meşhur sanayici, Alman Şüpheli Almanların huGelibolu Harbi Rus itilâfına şiddetle dud haricine çıkarılmasına devam olunuyor Dün Pariste de merasim hüciim etmiş Bükreş, 26 (a.a.) «Röyter»: HüNevyork 26 (a.a.) «Reuter» Life yapıldı, sefirimiz mecmuası, Führer'in iktidar mevkiine kumetin her türlü gayrimeşru faaliyete geçmesi için yardım etmiş olan meşhur karşı aldığı kat'î tedbirler pek ziyade hazır bulundu Alman sanayicisi Fritz Thyssen tarafın takvıye edılmiştir. Itimada lâyık bir kaydan Hitler'e yazılan bazı mektublan neşrediyor. Thyssen bu mektublarında, Hitler'i geçen kânunuevvelde, neticede Almanyayı mahvedecek olan kararından vaz geçmeğe davet ediyordu. Thyssen bilhassa Alman Sovyet anlaşmalarını protesto ve takbih elmekte ve şöyle demektedir: «Bu günkü politikanız intihar demektir. Bundan istifade edecek kimse, bu günkü dostunuz olan dünkü büyük düşmanınızdır. Yeni hattı hareketiniz Alman milletini mahvolmağa sevkedecektir.» Bundan başka Thyssen Almanya tarafından harb ilânmın Rayştag'da karar altına alındığı gün içtimada 100 azanın hazır bulunmadığı ve bunların yerini parti azasının işgal ettiğini iddia etmektedir. Bizzat Thyssen de aleyhte rey vermişti. Malumdur ki Thyssen birkaç ay evvel Almanyadan kaçmıştır. naktan bildirüdiğine göre, Bukovin vilâyetinde bir kaç yüz Alman tebaası Rumanya Macar hududu haricine çıkarılmıştır. Diğer şüpheli ziyaretçilerin teb'idi de bütün memleket dahilinde devam etmektedir. Rumen makamları bütün Alman propaganda bültenlerinin tevzunı yasak etmiştir. Paris, 26 (a.a.) Müttefiklerin geçen Umumî Harbde Geliboluya »sker çıkarmalannın 25 inci yıldönümü münasebetile, zafer takı altında Meçhul asker mezarındaki alev, şark ordusu eski muharibleri tarafından yenilenmiştir. Bu merasim esnasında Hariciye Müsteşan Cnmpetier de Ribes, Türkiye büyükelçisi Behiç Erkin ve lngiliz denizataşesi de hazır bulunmuştur. PEYAMt SAFA nı istilâ edeceklerinden korkarak sevkulceyşin «düşmandan evvel davranmak» kaidesine tevfikan Isveçe hâkim ilmak isterler. lsveçten gelen haberler, bu memleketin bir Alman istilâsından son derece endişe ettiğini ve Norveç gibi gafil avlanmamak için, siyasî, inzıbatî, askerî her türlü ihtiyat tedbirlerine başvurduğunu göstermektedir. Şu halde, Isveç kuvvetlerini şöyle bir gözden geçirmek faydahdır. Bükreş 26 (a.a.) Kral Karol memleket dahilinde huzur ve sukunu temin maksadile yaptığı icraata devam ederek mücrimler müstesna, siyasî suç mahkumlarının hepsine şamil bir af kararnamesi imzalamıştır. Rumanyada siyasî mahkumlar affedildi Yabancı dil imtihanları Ankara 26 (a.a.) Maarif Vekilli ğinden bildirilmektedir: 3656 ve 3659 numaralı kanunlara göre İcra Vekilleri Heyetinin 20 şubat 1940 tarih ve 2/12916 numaralı kararile kabul buyurulan talimatnamesi dahilinde 1940 mayısında açılacak yabancı dil imtihan ları Ankara Dil, Tarih coğrafya Fakül tesile Istanbul Üniversitesinde 7 mayıs 1940 salı günü saat 14 te yapılacaktır. Müracaatleri üzerine bu imtihana kabul edilecekleri kendilerine bildirilmiş bulu nanlarla anılan talimatnameye göre ni san nihayetine kadar müracaat edip kabul cevabı alacakların imtihan zamanı yer lerinde bulunmalar: ilân olunur. 3 üncü tümen: 4 piyade, 1 süvari, 2 topAnkara, 26 (Telefonla) Temyiz çu alayı, 1 servis kıt'aları taburu, 1 topçu mahkemesi, Sürp Agob mezarlığı meselemalzemesi bölüğü, sinden dolayı eski tstanbul Valisi Muhid4 üncü tümen: 6 piyade, 1 süvari, \ top din Üstündağ aleyhine açılan davayı tetçu alayr, 1 istihkâm taburu, 1 muhahere kik ederek, mahkemenin kararını nakzetalayı, 1 servis kıt'aları taburu, 1 topçu mal miştir. Dava, mayısın on beşinde yeniden zemesi bölüğü, görü'ecektir. Yukarı INorrland birlikleri: 2 piyade, 1 süvari, 1 topçu alayı, 1 müstakil topçu tuOrdu ğayı, 1 istihkâm taburu. 1 muhabere bölüğü. Ankara, 26 (Telefonla) Ticaret Isveç ordusu, daha ziyade milis siste 1 topçu malzemesi bölüğü, Ankara, 26 (Hususî) Bir Yunan Vekâleti kambiyo (Fob) ve (CİF) farkminde bir askerlige dayanır. Isveç, HüGotland adası birlikleri: 1 piyade alayı, firması, memleketimizden demir mubaların ne suretle hesab edileceği hakkında yük Harbde, 200,000 kişiyi silâh altına 1 müstakil topçu tıığayı vaası için hükumete müracaat etmiştir. r talimatname hazırlamaktadır. alarak bitaraflığını muhafaza etmişti. (Topçu tuğaylarınm da birer alay kuvve Bu müracaat tetkik edilmektedir. ' Harbden sonra tehlike geçip de Baltık tİT\A"' oldtıihı anlasıltvor.). Cif Fob kambiyo farklarının tespiti Norveç gibi dar ve uzun bir memleket olan lsveçin satıh mesahası 449,000 murabba kilometredir. Nüfusu 1937 başında 6,267,000 kişi idi. Kara hududları Finlandiya ile 5 36, Norveçle 1,657 kilometredir. Bu 2,193 kilometre uzunluğundaki kara hududlanna 7,624 kilomelrelik sahilleri de ilâve etmek lâzımdır. lsveçin 1937 başındaki demiryollan 16709 kilometre uzunluğunda idi; fakat !sveçte yollar, bilhassa merkezle cenubda bol ve güzeldir. Memlekette mevcud 150 bin turist otomobilile 50 bin kamyon bu güzel yollarda, her türlü askerî nakliyatı sür'atle başarabilirler; hatta demiryollarından daha emniyetli olarak. bu dört kumandanlıkta 4 piyade tümeni vardı; fakat her tümenin birlikleri birbirine uymaz. Bunları da hulâsa edelim: 1 inci tümen: 5 pivade, 1 süvari, 2 topçu alayı, 1 istihkâm taburu, 1 servis kıt'aları taburu, 2 nci tümen: 4 piyade, 1 süvari alayı, 1 servis kıt'aları taburu, Fakat petrole susamış olan yalnız Almanya mıdır? İtalya da, ayni vaziyettedir, Onu Arnavudluğa götüren sebeblerden biri de bu memleketteki petrol kaynaklarından bir kaç avuç olsun petrol içebilmektir. Biz de, Musul elimizde iken kadir ve kıymetini pek iyi bilemediğimiz ve, ağır kokusile mide bulandıran bir mayi telâkki ettiğimiz petrole, susamış bulunuyoruz. Ismet tnönü, Celâl Bayar ve Dr. Refik Saydam kabineleri, kaç yıldır, petrol aramalarına ehemmiyetle devam ediyorlardı. Petrol bulmak ihtimali olan her yerde jeolojik araştırmalar ve sondajlar yapılıyordu. Sondaj makinelerinin de, sondajların da pek pahalıya mal olmasına rağmen, ısrarla petrol aranıyordu. Bazan, Petrol bulunuyor, ümidlenip seviniyorduk. Fakat, sonra bu zuhurat, iktısadî bir işletmeye müsaid çıkmıyor; o vakit sevincimiz yanm kalıyordu amma, arayıcıların ümidleri kırılmıyordu. Nihayet evvelki gün Siird vilâyetinin Beşiri kazasmda Raman dağında yapılan sondajlarda petrol bulunduğu müjdesi geldi. Bu defa bulunan petrolün iktısadî olduğu da söylendi. Beyhude bir ümide kapılıp inkisara uğraBaşvekilimiz, reOrdu teşkilâtı ı * mamak için muhterem ve Maden Tetkik fakatinde lktısad Vekili Isveç dört kumandanlık mıntakasina ve Arama Enstitüsü Umumî Müdürü olayrılmıştır. Ayrıca iki askerî mıntaka duğu halde, vaziyeti yerinde, bizzat tetkik etmek maksadile, hemen bu mıntakadaha vardır: ya koştu. Eğer, Dr. Refik Saydam, ilk 1. Cenub kumandanlığı, haberlerde bildirildiği gibi, bulunan pet2. Garb kumandanhğı, 3. Şark kumandanhğı, rol kaynağmı çok ümidli, zengin ve iktısa4. Şimal kumandanhğı, dî işletmeye uygun görünce, yurdun müba Yukarı Vorrland mmtakası, rek topraklan, bize büyük bir servet ve Gotland ad^sı mıntakası. medeniyet kaynağı daha hediye etmiş olacaktır. Onun için muhterem Başvekilitı Büyük birlikler yanmakta olduğu tetkikin neticesini büSulh zamanında, hazarî teşkilâta göre, yük heyecan ve sabırsızlıkla bekliyoruz. Muhiddin Üstündağ muhakeme edilecek Bir Yunan firması demir istiyor Peşte fuarı açıldı Serbest Irlânda, Almanyaya iptidai maddeler satmaya hazırlanıyor! Dublin 26 (a.a.) De Valera, par lamentoda Irlanda İaşe ve Ziraat Nazırlarının muallâk meseleleri görüşmek üzere önümüzdeki hafta içinde Berline gide ceklerini sö>lemiştir. Zannolunduğuna gö re, görüşülecek meseleler, iptidaî mad delerle ziraî mahsullerin fiatı meseleleri dir. Budapeşte 26 (a.a.) 35 inci beynelmilel Budapeşte fuarı bu gün Naib tarafından açılmıştır. İtalya, Arnavudluk, Yugoslavya, Tür kıye, Isviçre, Slovakya ve Brezilya, fuara Tesmî paviyonla istirak etmektedirler. Harbin tevlid ettiği zorluklara rağmen fuar, geçen senelera nispetle mühim bir inkişaf arzetmektedir. Amerikada yakalanan kaçakçılar Kanada kadınlarîna rey hakkı verildi Ouebec 26 (a.a.) Quebec teşriî ıneclisi, eyalet meclisleri intihablarında kadınlara intihaba iştirak hakkmı veren kanunun üçüncü okunmasım müteakib tasdik etmiştir. Bu kanun, kadınlara bu intihabatta namzedliklerini koymak hakkmı r*a bahşetmekfedir. Erzincanda son ze^ele tahribat yaomadı Ankara 26 (a.a.) Erzincanda vukua gelen son zelzele etrafında bazı haberler intisar etmişti. Aldığımız mütemmim malumata göre, geçen pazartesi günü Erzincan merkezile Tercan, Kemah ve Refahiye kazalarında vukua gdmiş olan zelzelede insan, hay van ve bina zayiatı vuku bulmamıgtır. ı Nevyork, 26 (a.a.) Uzun arastırmalardan sonra iki milyon dolarlık vergı kaçakçılığından dolayı 122 altın kaçakMacar hükumeti, matbuatını cısı aleyhine takibata başlanmıstır. Bunarın teşkil ettikleri şebeke. şimdiye kadar ecnebi tesirlerden kurtarmak Amerikada meydana çıkarılan kacakç» cetelerinin en büyüğüdür. Bu scbekenin istiyor Budapeşte 26 (a.a.) Adliye Nazırı 90 tane arabası vardı ve bu arabalarla aybu gün meclise bir matbuat kanunu pro da 1 500 hektolitre alkol kaçakçı^ğı yapjesi tevdi etmiştir. Kanun, Macar gazete m^kta idi. lerinin fikir bakımından idareleri üzerinKISA HABERLER ) de ecnebi tebaasımn nüfuzunu kaldırmak C gayesini istihdaf etmektedir. Hiç bir ya* Madrid 26 İstatistık umum müdürlüf'u, bancı Macar gazetelerini çıkaran neşriyat sDanvinm umumî nüfusunun 26 milyon olduşirketlerinin idare meclislerine dahil ola ğunu bildirmektedir. mıyacaktır. Hükumet bu kanunla haric * Roma 26 Bu gün İsviçre ile İtalya araden gelen bütün neşriyatı murakabe edebi smda ticaret mürakerelerine başlanmışlır. * Edirne 26 Müreftenin 2,271,000 kilo olan lecek ve memleket menafii aleyhine olanların ithaline mâni olabilecektir. Ayni şarab rekoltesinden bu senenin ilk 5, 6 aylık proje heyecan uyandırmak maksadile ya hrsca+ı 1.450,000 kiloyu bulmuştur. * Akhisar 26 Belediyemizin yaptıracagı pılan mübalâğah neşriyatı durdurmağa eni hastaneye bir yardım olarak bin lira veren da matuftur. Gazetelerin birinci sahife lerinde cinayet haberleri neşredilmiye kerest<»ci Halil İbrahim Gürsele şehir meclisi kararile teşekkür edilmiştir. cektir. Meb'uslar ve resmî makamat bu * Ankara 26 (Telefonla) Konservatuar kanun projesile bilhassa himaye edilmekfkilâtı hpkındaki kanun lâyihası Büyük Miilet tedir. •leclisine sevkedildi. j taki sevkulceyşî vaziyet esaslı surette deHazarda alayların miktarı ğişince, bu memleket de, millî müdafaa Böylece hazar teşkilâtı şu birliklerden işlerini gevşetmişti. Bir asır süren bitaraflık ve fazla sulhperver fikirlerin tesirile mürekkebdir: 22 piyade alayı (47 tabur), 1925 te parlamento, orduyu küçülttü \e 4 su\ari alayı, zabitlerin sayısını yüzde 25 azalttı. 1925 4 topçu alayı, kanunile muvazzaflık müddeti de azaİMİ2 müstakil topçu tuğayı, mış; piyade sınıfında, 150 güne indiril1 kale topçu alayı, mişti. Fakat 1933 ten itibaren nazi reji1 hava defi topçu alayı, minin harbculuğu lsveçlileri de harekete 3 istihkâm taburu, getirdi; 1936 da ordunun yeniden tensik 1 muhabere alayı, ve takviyesine baslandı. Askerlik müddeti Askerlik mecburidir. 20 yaşında başlar ve 45 yaşının sonuna kadar devam eder. Fakat dinî kanaatler ve buna btnzer vicdanî sebeblerle askerlik yapmak istemiyenlere bir takım müsaadeler verilmiştir. Muvazzaf hizmet kara, deniz ve hava ordularında umumiyetle 260 gündür. Kara ordusu zabit namzedleri 34 ay hizmet ederler. Kara ordusu mecburî hizmete tâbi olanlardan başka «muvazzaf kadro», «hususî ihtiyat» ve «ihtiyat» sınıflarından mürekkebdir. Muvazzif kadro, gönüllü olarak hizmete girenlerden teşekkül eder. Hususî ihtiyat, muvazzaf hizmetten ayrılan subay ve erbaşlardan müteşekkildir; bunlar, kısa bir müddet bu hizmette kalmağa mecburdurlar. İhtiyat ise, üç senede, pek kısa bir zaman talim görenlerle tekaüde sevkedilenlerden mürekkebdir. Muvazzaf subaylardan başka, emeklilerden, üniversite ve yüksek mektebler mezunlarından yetiştirilmiş yedek subaylar da vardır. Biri erbaş 4 servis kıt'aları taburu. 3 topru malzemeM hölüğü. Ordu mevcudü Her sene askerlik çağına girenler 58 bin ile 63 bin arasındadır. 1937 senesinde bunlardan 25,854 kişi kara ordusuna, 2,362 kişi donanmaya, 700 kişi hava ordusuna ayrılmıştır. 5000 küsur kişi istisna edilmiş, mütebakisi ihtiyat sınıflarına geçirilmiştir. 1937 de hazarî mevcud şöyle idi: 9376 subay, 3,974 erbaş, 21,196 er. Hava ordusu Ordunun talim ve terbiye görmüş büHava ordusunda 257 haTb ve 80 mektün mevcudu 800 900 bin kişidir. Fateb tayyaresi vardır. Bu ordunun hazarî kat bu mevcudun ancak yansına yetişecek silâh ve teçhizat vardır. Şimdi 200 mev'tdu 2000 kişidir. bin ki^iden fa^la asker silâh altındadır. Harb sanayii Boden kalesine kadar, şarka müteveccih bir tahkimat hattı vücude getirmişlerdir. Deniz cephesindeki Isveç tahkimatı ise Baltıktaki Gotland adasile Botni körfezi ağzını tutan Aland adalarındadır. Bu adalar grupu, Finlandiya ile beraber tahkim edilmiş olup Botni körfezini bir Isveç Fin gölü haline getirmiştir. Finlandiya körfezine müteveccih olan İsveç kıyıları, kuvvetli sahil bataryalarile müdafaa edilmektedir. Gotland adası ise, 3000 kilomtre murabbamda bir kayalıktır ve burada yapılan tahkimat cenubî Norveçin şark sahillerini müdafaa etmektedir. Danimarka ve Norveçe karşı tahkimat mevcud değildir. Almanyaya karşı olan cenubî Norveçte daime usulü tahkimat yoktur; fakat yolların çokluğu sayesinde buralara sür'atle asker yetiştirmek mümkündür. Ayni zamanda epey kuvvetli clan îsveç donanması, bu sahilleri müda** edebilir. Tahkimat Isveç, tarihinden ders alarak düşmanı hep şarkta, Rusyada aramıştır. Onun için, tahkimatı da şarka karşı yapmıştır. Fin hududu civarında 1900 de yapılmış Boden kalesi vardır. 1930 da lsveçlileı en şimaldeki demir madenleri olan Kirunadan itibaren, Botni körfezi civarındaki * lsveçin harb sanayii çok ileridedir. 2 10 milimetrelik toplara varıncaya kadar bütün silâhlarını meşhur Bofors fabrikasında ve diğer silâh fabrikalarında kendisi imal eder. Tankları mahduddur. Isveç donanması, ayrı bir makalemize mevzu olacaktır. ABİDİN DAVER