10 Şubat 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

10 Şutat 1940 CUMHURIYET S Mannerheim tıattı yarılamadı Kızılordunun bütün hücumları Finlerin kahramanca mukavemeti karşısında tam bir akamete uğradı Helsinki 9 (a.a.) Reuter ajansının Finlandiyadaki hususî muhabiri, Sovyetlerin Mannerheim hattına yaptıklan taarruzun devam ettiğini haber vermektedir. Finlandiyahlar, hattın en zayıf noktası telâkki edilen Summa'da bile kahramanca mukavemet göstermektedirler. Diğeı birçok cephede Sovyet tazyikı devam etmektedir. 1 1 gündenberi, Kuumo civannda, Suomosalmi'nin 40 kilometre cenubu şarkisinde muharebe devam ediyor. Bir Sovyet fırkasının bu noktada, müşkülât içinde çırpındığı zannedilmektedir. Şimal cephesinde, Finlandiyalılar, her biri takriben 100 kişiden mürekkeb birçok Rus müfrezesini imha ettiklerini söylemektedirler. Bu müfrezeler, mevcudi yetlerinin çokluğundan dolayı, diişman kurşunlarma daha iyi hedef teşkil etmektedirler. Buna mukabil, Finlandiya müfrezeleri o derece kalabalık olmadığından ayni tehlikeye maruz değillerdir. Yugoslavya ile Macaristan arasmda Maarif Vekiüne göre Göğüs göğüse muharebeler Helsinki 9 (a.a.) Finlandiyalılar, gönderilen takviye kuvvetleri sayesinde, Ruslan püskiirtmektedirler ve Ruslar, biı defa, Mannerheim hattını yarmak projesine kat'î surette veda etmek zaruretindedirler. Kızıllılar, mühim miktarda malzeme kullanmalarma ve külliyetli efrad feda etmelerine rağmen, hat, kahramanca mukavemet göstermektedir. Helsinki'den Stokholm'e gelen haberlere göre Ruslar dün Finlandiya müdafaa hatlanna girmeğe muvaffak olmuşlardır. Finlandiya ve Sovyet askerleri bir müddet göğüs göğse çarpıştıktan sonra Kızıllılar püskürtülmüşlerdir. Salı ve çarşamba giinkü Sovyet zayiatının 3 ilâ 4,000 nefer miktarında olduğu tahmin edilmektedir. Mannerheim hattı yarılamadı Helsinki 9 (a.a.) DNB ajansı bildiriyor: Resmî mehafil, Kareli berzahındaki Mannerheim hattının yarıldığına dair o'larak ecnebi memleketler radyolarile verilen haberleri tekzib etmektedirler. Sovyet tazyikı devam ediyor » Stokholm 9 (a.a.) Stokholm Tidningen gazetesinin Stokholm muhabiri bildiriyor: «Kubmo mıntakasında Ruslar Fin mevzilerine bir kaç kere taarruz etmişlerse de bu teşebbüsleri muvaffakiyetsizlikle neticelenmiştir. Diğer cihetten Mannerheim hattına yapılan tazyikın devam ettiği anlaşılmaktadır. Rus kıt'aları takviye edilmiştir. Yakmda 4 fırkanın birden taarruza geçeceği zannedilmektedir. 8 şubatta Karelie berzahında yapılan taarruz bundan evvelki taarruzlar kadaı şiddetli olmamıştır. Bu taarruzda Rus kıtaları topçunun, hava kuvvetlerinin ve hücum arabalarının yardımile harekete geçrniş oldukları için ancak birkaç saat devam eden muharebelerden sonra geri püskürtülmüşlerdir. Harekât esnasında Sovyet kıt'alan ilk Fin hattına kadar ilerlemeğe, hatta kanlı muharebelerden sonra bu hatta girmeğe de muvaffak olmuşlardır. Fakat Mannerheim hattının elemanlan o suretle vücude getirilmiştir ki düşman bu hatta girmekle müşkül bir vaziyette kalmış olur. Bu itibarla Sovyet kıt'alan elde ettikleri noktalarda ancak birkaç dakika kalabildikten sonra geri püskürtülmüşlerdir. (Başmakaleden devam) vazîyette dahi faydalı tesirler icrasından hâli kalmıyacağı da göz önünde tutulacak olursa Tuna boyu devletlerden ikisinin, yani Yugoslavya ile Macaristanın Derhal yardım gönderilmezse... böyle bir anlaşmayı karşılıkh sağlam eKopenhag 9 (a.a.) Finlandiyada saslara bağlayabilmelerini mümkün görbulunan Danimarkah gazete muhabirleıi mekte yersiz bir nikbinlik bulunamaz. Finlerin yeni Rus taarruzlarına mukave Eski sulh muahedelerinin kendilerine met imkânları hakkında gittikçe büyük bir bedbinlik göstermekte ve Finlerin ka taalluk eden kısımlarında haksızlığına kazandıkları muzafferiyetlere rağmen, sür ni olon tadilci devletlerden biri de Macaatle mühim miktarda yardım görmedik ristandır. Vatanî hissiyata dokunan husuleri takdirde mukavemet edemiyecek bir satın münakaşaya tahmmülü olmdığı cihale geleceklerini beyan eylemektedirler. hetle Macarları millî duygularının yaraBire karşı on larında hürmete lâyık görmemek doğru Londra 9 (Hususî) Finlandiyadan olmaz. Buna mukabil ayni hissiyat ve idalınan son haberlere göre, Finler, bütün diaların sahibleri olan diğer tarallan da cephelerde Sovyetlere şiddetle mukavearazi terki suretile fedakârlığa çağırmanın met ediyorlar. Mareşal Mannerheim, Fin aşkerlerinin ne kolay, ne de amelî bir yol olmadığı da kahramanca harbettiklerini beyan ederek kezalik kâfi derecede malum diğer bir hademiştir ki: kikattir. Buna binaen biz ötedenberi sulh « Yalnız bir tek • muharebede yüz muahedelerindeki haksızhk ve haklılık idFin askeri, bin Sovyet askerini öldürmüşdialannın zamanla ve iyi niyetlerle komtür. Diğer bir harbde, 80 Fin askeri 600 Sovyet askerine hücum ederek, 300 ünü şular arasında yapılacak anlaşmalar sayesinde düzelebileceğine inana geJiyoruz. öldürmüş, birçok da esir almıştır.» cepheden pek uzak olan Sorta Valla • Hususile bu davaların hallini büyük devUleaborg demiryolu üzerinde kâin Kaja letlerin kendi hesablanna elbette daha büani'de Rus kıtaatının mevcud olduğu ha yük emelleri içine karıştırmakta ddima berini tekzib etmektedirler. Bu haberin mahzur bulunacaktı. Nitekim şimdi içinde bu noktanın Sovyet tayyareleri tarafından bombardıman edilmesi üzerine ortaya çık yaşadığımız Avrupa buhranı bu son mütaleanm isabetini en feci şekillerile ortamış olduğu tahmin edilmektedir. ya koymuş bulunmaktadır. Çekistandan Fin tebliği Helsinki, 9 (a.a.) Resmi tebliğ: aynlmak için haricin teşvik ve himayesine Karelie berzahında Summa mıntakasında kapılan Slovakya misali bu davanın Maki tazyik şiddetini kaybetmiştir. Iki hü car hududunda yerlere serilmiş delilini teşcum tardedilmiş ve dört Ru3 tankı tahrib kil ediyor. Slovak milleti diye bir camia olunmuştur. 6 ve 7 şubat tarihlerindeki vardır. Fakat Slovakya diye bir devlet taarruza topçu kuvvetleri, tanklar ve tayyoktur. Böyle bir halin kendilerine taalluyarelerle bir çok Rus fırkaları iştirak etmiştir. Sovyetlerin zayiatı, bin kişi kadar ku ihtimali karşısında vatanperver Matahmin edilmektedir. Ladoga gölünün şi car kalblerinin en derin endişelerle üıpermali şarkisinde Finlandiya kıtaatı, bütün diğini adeta gözlerimizle görüyor gibiyiz. taarruzları tardetmişlerdir. Bu kıtaat, KubItalyanın bu havali devletlerine söylemo istikametinde mevzilerini ıslah etmiş diği şudur: Haricî büyük istilâ tehlikeleri er ve Suomussalmi'de bir müfrezeyi püsönünde kendi aranızdaki küçük davaları kürterek mühim miktarda malzeme elde etmişlerdir. 7 şubat tarihinde Finlandiya ya iyilikle halledin, yahud onları büyük tayyareleri, bir çok Sovyet kollarmı ve o buhranın devamınca el birliği etmenizi tetomobil depolarını bombardıman etmişler min eyleyecek surette susturun. Hakikadir. Sovyetlerin avcı tayyareleri, Finlan ten böyle yapmak için haricî tehlike gözdiya kıtaatına karşj mitralyöz ateşi aç le görülecek ve elle tutulacak kadar ortamışlar ve memleket dahilinde bir çok kasabalan bombardıman etmişlerdir. Eks dadır, yakmdır ve büyüktür. perler, Ladoga gölünün şimali şaıkisinde Tuna boyu devletlerini ayıran küçük ve Kumbo mıntakasında vaziyetin mem davalara mukabil, şimdi bu havali devletnuniyete şayan olduğunu kaydetmektedirlerinin icabında müştereken müdafaa oluler. Sovyet kıtaatı, tedricî surette erimektedir. İyi malumat almakta olan mehafil, nacak hayatî menfaatleri ve hatta mevcudiyetleri bahis mevzuudur. Faydasız olaSovyet tebliği rak küçük davalar üzerinde ısrar eylemek Moskova 9 (a.a.) Leningrad as ancak tehlikeyi daha katmerli ve dahd ağır kerî mıntakası genelkurmayımn 8 gubat kılabilir. tarihli tebliği: Cephenin muhtelif bölgelerinde keşif faaliyeti olmuştur. Son günler zarfında Kareli berzahında devam eden piyade ileri kıtaatı çarpış malan neticesinde, Sovyet kıt'aları, Summa bölgesinde Hotinen müstahkem mmtakasını işgal etmiştir. îşgal edilen mıntaka, topçu teçhizatını havi sekiz beton istihkâmdır. Sovyet kıt'alan, Ladoga gölü ile Su . vantojarvi arasmdaki bölgede de, topçu teçhizatını havi beş beton istihkâm işgal eylemiştir. Düşman her iki yerde de büyük zayiata uğratılmıştır. Sovyet hava kuvvetleri askerî hedefleri muvaffakiyetle bombardıman etmiştir. îşte bir şartiar îçîndecÜr ki Yugosîavya Macaristana iki komşu memleket arasında samimî bir anlaşma akdi için dost elini uzatmakta bulunuyor demektir. Ekalliyetler idaresine aid olarak iki taraf milletlerinin vicdanlarım tatmin edecek tedbirler samimî bir ademi tecavüz paktı ile iki memleketi bu günden yarına yekdiğerine bağlayacak dostluğun kuvvetli temelini teşkil edebilir, ve bu hal sureti Macaristanla Rumanya ve Rumanya ile Bulgaristan ihtilâflarımn halline de güzel ve örnek bir başlangıc olur. Belgrad toplantısı Tuna boyu iîe Balkanlar havzası devletleri arasında bu türlü anlaşmalann lüzumunu takdir etmiş ve onlann yapılmasını teşvik eylemiştir. Bu anlaşmalarda daha esaslı hal ve tesviyelerin teminini âtiye talik etmek ve şimdiki halde ekalliyetler idaresi üzerinde geniş bir samimiyetle anlaşarak esasta fedakârlık etmemiş bulunmak imkânları eldedir. Ve bunlar zamanın emrettiği ve her tarafm kolayhkla takdir edebileceği âcil zaruretlerdir. Belgrad îçtimaı siyasî gaye olarak Tuna boyu ile Balkanların şimdiki Avrupa harbi haricinde kalmasını birinci ehemmiyet derecesile göz önünde tutmuş ve bundan dolayıdır ki Antant dışında bulunan havali devletlerile komşulan aralarındaki ihtilâflarm hem halen ittihazı mümkün makul ve mantıkî tedbirlerle bir an önce bertaraf edildiğini görmek arzusunu, hem de bunun pek mümkün olduğu kanaatini izhar eylemiştir. Bu sulh sever siyasetin muvaffakiyetle yürümesi hem Tuna boyu ve Balkanlar havalisinin hususî, hem dünya sulhunun umumî menfaatlerine mutabıktır, ve en büyük meziyeti kendisinde hiç bir tarafa tecavüz kasdinin hatta zerresini dahi taşımamasıdır. Onun içindir ki Macaristana yapılacak Yugoslav teklifinin muvaffakiyeti bütün sulh severleri ve hususüe Tuna boyu Balkanlar havalisi milletlerini pek ziyade memnun edecektir. Bundan dolayıdır ki azamî ölçüsü ile Macaristan için de faydalı olan Yugoslav teşebbüsünün bir an önce harekete geçerek muvaffakiyetle yürümesi baş temennimizi teşkil ediyor. Istanbul Üniversitesi tekâmül yolundadır Fransız Sovyet münasebatı gergin (Baştarafr 1 înci sahifede) Meclisin gizli celsesi Paris 9 (a.a.) Meclisin bugünkü ruznamesinde, harbin sevk ve idaresi ve umumî siyaset hakkında muhtelif istizahlar vardı. Daladier, bu istizahların derhal görüşülmesini istemiş ve demiştir ki: « Hükumet, orduda, kat'iyyen lüzumsuz bir teşevvüş ihdas edebilecek olan şayiaların zuhuruna müsaade etmiyecektir. Maginot'nun öte tarafmda malum olmalıdır ki, sinelerden örülen duvan yıkmak kabil olmadığı için memleketin maneviyatını harab etmek maksadile çıkanlan şayialar, beyhude olacaktır.» Daladier, bunu müteakıb, son araştırmalar esnasında ele geçirilen ve Fransadaki Gestapo ajanlarına mahsus olan Gestapo tarafından tertib edilip Fransız zabıtasmın ehemmiyeti, Daladier'in nüfuz ve kudreti ve saire gibi bazı meseleler hakkında sualleri ihtiva eden soTgu kâğıdını okumuş ve «istizahlara derhal cevab vereceğiz» demiştir. Celsenin başında müzakerelerin gizli ya pılmasını istiyen Blüm söz almıştır. Rey toplanmış ve 227 ye kadar 262 reyle gizli komite kararı kabul edilmiştir. Umumî localar ve matbuat locası tahliye edilmiştir. Tahliye esnasında, celse muvakkaten tatil ed'lmistir. Bir İngiliz muhribi iki Alman denizaltısı batırdı (Baş tarafx birinci sahifede) turya milleti, Almanya ile beraber kalıp kalmak istemediğini serbestçe beyan edebilmelidir. Alman milleti de dahil olmak üzere bütün milletlerin haklı menfaatlerinin korunulacağma dair Alman milletine teminat verilecektir.» Fransaya da hitaben, bu beyannamede deniliyor ki: «Her türlü Alman tecavüzüne mukavemet etmek için iki milletimiz yalnız muayyen bir devre için birleşmekle kalmamalı, ebedî olarak kardeşlik etmelidir.» Bu beyanname Alman milletine de şöyle hitab etmektedir: «Almanyamn imhasını îstihdaf eden ve haricden gelecek olan her türlü tecavüze muarız bulunuyoruz. Sizi medenî milletler camiası içine alarak muslihane teşriki mesaiyi bütün kalbimizle arzu ediyoruz. Menfur nazi rejimi devrilmeden evvel aramızda sulh yapmak ümidi katiyyen olamaz.» Nihayet işçi partisi Alman Sovyet paktını tenkid etmekte ve Finlandiyaya karşı yapılan Sovyet taarruzunu takbih eylemektedir. Bir Fransız generalinin şayani dikkat makalesi Paris 9 (a.a.) Askerî muharrirlerin büyük bir kısmı beş ayhk harbden sonraki vaziyet hakkında ve Fransız ordusunun vaziyetine dair mühim makaleler neşretmektedir. Petit Parisien.de General Debeney diyor ki: «Hitler son nutkunda, müttefikler harb imalâtlarmı hızlattıklanndanberi Almanyamn da vakit kaybetmediğini bildirmiş ve şimdi müthiş teçhizata malik bulunduğunu ilâve etmiştir. Bu iddiaların ne birine, ne de ötekisine itiraz edilemez. Düşmanı aşağı görmek hatasına düşemeyiz. Hatta biz öyle zannediyoruz ki, Almanyanın son imalât gayreti yalnız miktarı değil, kaliteyi de istihdaf eylemiştir. Almanyamn Ispanya harbinde pek de te mayüz edemiyen tanklarından daha iyi tanklar yapmış olduğunu sanıyoruz. Dahası da var: Almanya müstahkem hatları yarmak için çok kuvvetli yeni tipte tanklar da yapmışa benziyor. Diğer taraftan Ingilizler fevkalâde müsellâh yeni Alman tayyareleri müşahede etmişlerdir.' Bu tayyarelerde silâhlar ve mühim kısımlar zırhlarla muhafaza altına alınmıştır. Bu tertibatta, Ispanya harbinde de tezahür eden Alman düşüncesinin alâmetlerini görebiliriz. Almanların hedefi harb tayyarelerile kara ordulanna, piyade ve hatta topçuya karşı harekete geçmektir. Hava ordusunun bu suretle kara harblerine doğrudan doğruya iştiraki modern tabiyenin yeniliklerinden biri olmağa namzeddir. Bu suretle esasen mühim vazifesi olan bu silâhın rolü kat'î faciada artırılmış oluyor. Müstakbal büyük taarruzlann ne olacağı pekâlâ tasavvur edilebilir: Piyade fırkalarının istismar edeceği müşterek topçu, tank ve tayyare hücumlan... Bu şekildeki taarruzlar hiç şüphesiz müthiş olacaktır. Fakat mukavemet götürmez de değildir. Meselâ Fransız cephesinde böyle taarruzlar, kıymeti her gün geçtikçe artan şayanı hürmet teçhizat ve bu teçhizatı kullanan cesur ve zeki askerler, mükemmel bir kadro ve harb yapmasmı bilir bir yüksek kumanda heyetile karşılaşacaktır. Hitler, Fransızlan muharebe meydanında görmüştür. Binaenaleyh beyanatile Fransız muhariblerini ürküteceği zannına bir dakika bile düşeceğini tahmin etmiyoruz.» Fransız sabah tebliği Paris 9 (a.a.) 9 şubat sabah tebliği: ''aydedilecek bir şey yoktur. YUNUS NADl Düşürülen Alman tayyareleri Londra 9 (Hususî) Skoçya sahillerinde Firth of Forth mıntakasında uçuşlar yapmak isteyen üç Alman tayyaresi, İngiliz tayyareleri tarafından takib edilerek denize düşürülmüştür. Belçikadaki grev bitti Brüksel 9 (a.a.) Charleroi maden havzasındaki grev, bozguncu Sovyet manevralarını suya düşürmek üzere tekrar işe başlaması için merkezî madenciler teşkilâtı tarafından yapılan davet üzerine nihayet bulmuştur. Bir müddettenberi şehrimizde tetkikat tanbul Üniversitesi tekâmül yolundadır. yapan Maarif Vekili Hasan Âli Yücel dün Eksiklerini tamamlayacak kudrettedir. saat 14,30 da Maarif müdürlüğünde gaKitab meselesi zetecileri kabul etmiş ve muhtelif maaıif Orta okul ve lise kitablarına gelince: meselelerine dair şu izahatı vermiştir: Umumiyetle orta mekteb ve lise okul kiVekil, Üniversiteyi nasıl buluyor? tablan hakkında alâkalı mualhmlerın « On iki gündenberi, bilhassa Istan mürettib yanlışlıklarına varıncıya kadar, bul Üniversitesinin muhtelif fakültelerin gördükleri noksanları ve iyi bulduklan de klinikleri, enstitüleri, laboratuarları ya cihetleri birer rapor halinde hazırlama kından gördüm; bazı derslerde bulun lan kendilerinden rica edilmişti. Bun'ar dum. Umumî olarak edindiğim kanaat yavaş yavaş Vekâlete gelmeğe başlamıştır, yakında tamam olacaktır. Salâhiyelİi şudur: Istanbul Üniversitesi, gerek tedrisat, ilim adamlarına bu raporları vererek, gerek ilmî araştırma ve çalışmalar bakı müşterek olan ve olmayan noktai nazarmından arzu edilen mükemmellik dere ları tespit ettirip esaslı görüşler bu suretcesine varmak için büyük bir gayret sar le meydana çıkarıldıktan sonra, icab eden fetmektedir. Her gün bir evvelkinden ve lüzumlu görülen tadiller yapılacaktır. daha iyi denecek bir vaziyettedir. Husu Lise edebiyat ve orta okul kitabları dasile talebenin sabah derslerine çok er ha âcil tedbiri istilzam ettiği için bildiğiken gelmek zahmetine bile katlanarak niz veçhile bir komisyona verilmişti. Kobüyük bir intizamla ve alâka ile vazifele misyon mesaisini son hafta içinde bi rine bağlı olduklarını sevinerek görmü§ tirmiştir. Talim Terbiye heyeti bu ra porlarla meşguldür. Kendim henüz gör bulunuyorum. Şahsan talebe ile yapmış olduğum te mediğim için size kat'î bir fikir söyhyemaslarda matbuata da aksettiği veçhile, miyeceğim. Üniversitede okuyan büyük kütlenin, aİlk okul kitabları na ihtiyacaları bir kaç noktada toplanıİlk okul kitablarının müddeti bitmiş yor: Bunlardan birisi Tıb Fakültesinde olanlarını müsabakaya koymuştuk. Ba Meclis riyasetinin tebliği tahsilin bitimine doğru yapılan staj za zılarının müsabaka neticeleri alınmıştır. Paris 9 (a.a.) Meclis riyasetinden manlarınm azlığıdır. Alâkadar profesör Elde mevcud kanun hükümlerine göre ler, mevcud programlarda bazı hafiflet teşkil edilmiş olan tetkik heyetlerinin tebliğ edilmiştir: meler yaparak tıb tahsilinin verimini te verdikleri raporlar, maalesef müsabakaMeb'usan Meclisi bugün iki gizli celse min eden bu pratik görme ve alışma dev ya iştirak etmiş olan kitabların, mevcud akdetmiştir. Millî müdafaanın tanzimine resini uzatmaları takarrür etmiştir. lardan daha iyi olmadığını gösterdi. Biz hasredilen müzakereler, etraflı münakaKitab derdi müsabaka sistemine müellifleri alıştırmak şalara mevzu teşkil etmiş ve bu münakaIkinci mesele: Kitab meselesidir. Bun ve bu yolda kıymetli müellifler yetişme şalar en ufak bir hâdise olmadan basiretdan bir sene önce Universite Rektörlüğü sine imkân vermek için bu kitabları ye kâr bir yurdseverlik ve Fransaya has vi. beraber, fakla meşbu bir ittifak duygusu içinde cene Vekillikçe verilmiş direktifler arasın niden müsabakaya koymakla da, Üniversitenin bütün fakültelerinde mevcudları ıslah ettirmek suretile, ço reyan etmiştir. Yarın müzakerata devam manoel kitablar hazırlattırıp basılmadık cuklarımızın eline bu günkünden daha edilecektir. ça travaylar haric olmak üzere, diğer neş iyi kitablar vermeğe çalışmaktayız. Amerikan Sovyet münasebatı riyatın tehiri meselesi de vardı. Bunun filî Gramer çalışmaları gerginleşiyor neticesi hasıl olmuştur. 938 939 ders Gramer terimleri tespit edildi. Her yılında kitabı tamam olan 1 80 ders var şeyden önce bu cihet bir halle bağîanılVaşington 9 (a.a.) Diplomasi meken bu yıl 224 dersin kitablan basılmış madıkça (hikâyei hal filmazi) gibi ta hafili, Hull'ün Sovyetlerle olan diplomasi tır. 36 dersin kitabı kısmen basılmıştır. birlerle gramer öğretimine imkân olma münasebetleri hakkındaki mektubun esTamamlanmak için Maarif matbaası ki dığı için, işe buradan başladık. Müsaba babı mücibesinin aşağıdaki mülâhazalar fayet etmediği takdirde mevcud usuller kaya konup yaptırılacak kitablarda müş olduğunu beyan etmektedirler: dahilinde diğer hususî matbaalara verile terek esasların bulunmasını temin etmek 1. Amerikada komünizm aleyhindeki rek bunların tabılarının ikmali hakkında için de gramerle meşgul arkadaşlarımıza hissiyatın mütemadiyen artan bir kuvvet Universite Rektörlüğüne icab eden emir bir rehber hazırlattırdık. Zâhiren, pek halini alması, verilmiştir. 1 4 kitab yazılı ve hazırdır, ba basif gibi görünen, bu ilk hazırlıklar ya2. Idarenin cumhuriyetçi muhalefet fırsılacaktır. Kitabı olmayan dersler 36 dır. pılmadıkça ayni sistem içinde okul kita kasının dahilî siyasete müteallik gayelere Bunların da, ayni nispet gözönünde tu bı vücude getirilemezdi. Gecikme süm varmak için bu hissiyatı istismar etmesitulunca hazırlanıp bastırılması yakın bir mettedarik iş yapmamak ve metodlu ça ne müsaade etmemek arzusu, zaman işidir. lışmak ıstırarından doğmuştur. Tahrir 3. Amerika hükumetinin bu babdaki Şurasını söyleyeyim ki, bütün bu ma vazifeleri için yapılan tamim gibi, bu ar hattı hareketini bir kere daha tarif etmek noeller tamam da olsa, Üniversitenin ki zettiğim hazırlıkları bir araya getirerek arzusu. tab işi bitmiş sayılamaz. Başka ve ile;i gramer işini salim bir surette halletmek Vandenberg, Sovyetlerin diplomasi müknemleketlerde çok zengin ilim kitablan kabil olacaktır. nasebetlerinin kesilmesini istemekle eznı ihtiva eder kütübhaneler bulunduğu cümle, Ruzvelt'i Sovjret Rusya ile BirleTerimler işi Kelde dairria talebe notlan neşredilrr. şik Amerika arasındaki gerginlikten raaMuallimler kendi notlarını tabederler. Şimdiye kadar, bitmiş olan terimler kable şamil olacak şekilde mes'ul kılmak Çünkü Universite mevcud ve sabit bir orta tahsil derslerini ve kitablarını karşısuretile müşarünileyhi fena bir mevkie takım bilgiler veren yer değildir. Yeni Iamak üzere tertib ve tespit edilmişti. sokmayı istihdaf etmektedir. çalışmalar ve tetkikler talebeye intikal Haklı olarak sorduğunuz veçhile bu teAmerika hükumeti, Sovyetlerin tanınettirilir. Bilhassa biz henüz, ilmin her şu rimlerle okumaya alışmış olan talebe Übesinde bütün mefhumları karşılayacak niversiteye veya yüksek tahsil müessese ması anında Litvinof tarafından yapılmış klişeleri tespit etmediğimiz için bu ihti lerine geldikleri zaman eski şekildeki te olan vaidlerin tutulmamış olduğunu kayac daha barizdir. Diğer taraftan tarih rimlerle karşılaşıyor ve bir ikilik hasıl o bul ve teslim etmekle beraber münasebagibi, edebiyat ve edebiyat tarihi gibi he luyor. Bu defaki ziyaretlerimde de ayni tm kat'ı keyfiyetinin halihazırda faydanüz ilmî usullerle tam tedvin edilmemiş mahzuru görerek Üniversitede terim me sından ziyade mahzuru olacağı mütaleaolan mevzularda, bir el kitabmın klâsik selesini tanzim etmek üzere çahşmalara sındadır. çerçevesine tedrisatı sığdıracak halde de başlanmasını Rektörden rica ettim. Ö Moskova'da Amerika sefirinin bulunğiliz. Bu itibarla biraz önce arzettiğim şe nümüzdeki sömestr başında muhtelif ilim ması, Hariciye Nezaretinin elinde emin kilde, kitab meselesini halletmiş bile ol şubelerinden aynlacak zatlarla, muhtelif bir istihbar membaı bulunmasına, icabınsak, Universite tedrisatını bununla ik heyetler teşkil edilecek ve bir tezada dü da bir nebze nüfuzunu istimal etmesine tifa ettirmeğe imkân yoktur. Onun için şülmemek için bu heyetler arasında ko medar olmaktadır. dir ki Universite talebesi bir ecnebi dili ordinasyon yapılabilmek üzere esaslı bir Hariciye Nezareti, müttefiklerin Mosni, derslerini takib edecek surette, öğ teşekkül vücude getirilecektir. Takdir kova ile olan münasebet hakkındaki efrenmeye mecburdur. Bu meleke elde edersiniz ki orta tahsil için 4000 5000 kârı umumiyelerindeki tahavvülleri dikedilmedikçe bir veya iki kitabın hududu kelime arasında oynayan terim işi bunun katle takib etmektedir. Zira icraatında dahilinde kalarak üniversiter bir tedrisat fevkindeki ilim şubelerinde yüksek bir müttefiklerin icraatı bir nevi müvazat göyapmağa muktedir olamazlar. yekuna baliğ olacaktır. Mesainin özlü o zetmek arzusundadır. labilmesi için fazla emeğe ve o nispette Siyasî mehafil, Sovyetlerle olan diploMemleket realitesi üzerinde zamana ihtiyac olduğu meydandadır. masi münasebetlerinin kesilmesinin Sovçalışmak Kütübhanelerin ıslahı yetleri Finlandiyaya karşı harb ilânına Üçüncü nokta: Umumiyetle yüksek Memleketin muhtelif yerlerinde mev sevkedebileceğine işaret etmektedirler. öğretim müesseseleri için ve bu arada Is cud kütübhaneleri, intizamlı bir hale sokBöyle bir ihtimalin tahakkuku takdltanbul Üniversitemiz için de ehemmiyetle mak için yaptırdığımız teftişler bize her rinde Ruzvelt, muhariblere karşı bitarafgözönünde bulundurulacak noktadır. O şeyden önce bu yerlerin maddî taraflalık kanununu tatbik etmek mecburiyetinda, tedrisatı ve tedrisata esas olan tet rmdan başlamayı telkin etti. Temiz, otude kalacak ve binnetice Amerika hükukiklerimi imkân nispetinde, memleket ıe rulabilir ve okumak için lâzım gelen konmetinin Finlandiyaya yardımı teşçi için alitesine çekmektir. Hâdiseler ve meselâ, förü temin etmek zarurî olduğunu gör sarfetmekte olduğu mesaisine nihayet veErzincan mıntakasında olan büyük zelze dük. Gerek aded ve gerek keyfiyet ıti rilmiş olacaktır. le gibi arzî vakıalar bize Türk ilminin barile kütübhane bakımından birinci deTürk realitesi üstünde çalışıp işlemesini recede mühim olan Istanbulda, bu nokYüksek İktısad ve Ticaret mekhaklı olarak göstermektedir. Jeoloji Ens tanın teminine başlanmıştır. Kütübhanei titüsünü gezerken, bu kürsüyü işgal eden Umumî bu gün başka memleketlerdekı tebi mezunları cemiyetinden: profesör arkadaşıma Türkiyenin jeolojik emsalinden farksız bir intizamdadır; o Cemyietimizin senelik kongresi şuba* haritasını yapmak için çalışıp çahşmadık hale getirilmiştir. Böyle olmayanları da larını sordum. Üniversitenin Fen Fakül sıkı teftiş ve murakabe ile bu vaziyete tın onuna tesadüf eden cumartesi günii saat on beşte Beyoğlunda Parmakkapıda* tesindeki bu şube, Edebiyat Fakültesinde sokulmak yolundadır. Bekâr sokağındaki 10 numaralı merke ki Coğrafya şubesi, Ankaradaki Maden Kütübhaneler için ikinci mesele: Ka zinde toplanacaktır. Azanın teşrifleri rica Arama Enstitüsü, Nafıa Vekâleti Su İşleri dairesi, Yüksek Ziraat Enstitüsü jeoloji taloğlarmın ilmî usullerle yapılması ve olunur. şubesi kendi alâka merkezlerine göre, bu tasnifin, bu suretle vücude getirilme3İdir. mevzuda çalışmaktadırlar. Bu kısmî ça Bunun için de lâzım gelen emirler veıil dikteki çocukları mevcud mektebde mulışmaların bir araya getirilmesi ve sente miş ve tertibat alınmıştır. hafaza ederek, yeni bir muallim heyetine Yeni mektebler zinin yapılması suretile jeolojik harita ihtiyac olmaksızın bu yeni binada bir ormızı vücude getirmemiz mümkün olabiIstanbulda yeni mekteb açmaktan ön ta okul şubesi açılması üzerindeyiz. Bu lecektir. Bunu ilmin, en yakın realite o ce, mevcud mektebleri, topladığı talebe nun hakkında da kat'î karan dün oraya lan, kendi memleketimiz üzerinde işle nin bulunduğu semtlere göre ayarlamak giden müfettiş arkadaşların hazırladıklan mesi lüzumuna canlı bir misal olarak söy 've çocukların gelip gitmesini kolaylaştır raporu gördükten sonra vereceğim. ledim. Diğer sahalarda da vaziyet aynı mak lâzımdır. Meselâ, Emirgân orta okuİslâm Ansiklopedisi dır. lunda Kavaklardan karşı sahilin muhteIslâm Ansiklopedisinin birinci cildi Istanbul Üniversitesinin henüz çalışma lif iskelelerinden gelen ehemmiyetli miktarda çocuk olduğu gibi, Rumeli sahilin bitmiştir. Kontrolu yapılmaktadır. Tercüvasıtaları tamam olmuş değildir. Kimya meler kontrol heyetinin birer birer, satır Enstitüsünde gördüğüm vaziyet bu ka den Fındıklı Kız lisesine giden çocuklarımiz da vardır. Bunları yol sıkmtısmdan satır gözünden geçmekte, geTek tercüme, naatimi takviye etmiştir. Her yıl talebesi gerek ifade bakımından hatalar veya ihbüyük bir nispette artan bu müessesemi kurtarmak için, Emirgân orta okulunun bir şubesi halinde yeniden alınacak tale maller varsa tespit olunmaktadır Bu vezin düne nazaran noksan olan tarafları sile ile muhtelif maddeler içerisinde bazı ikmal edilse bile; yeni ihtiyacların doğa belerle açılmış bir mekteb mahiyetinde olmamak şartile, Sarıyerde Istanbul Parti yanlışlıklar da meydana çıkarılıyor ki, cağı muhakkaktır. Biz bunu tabiî ve bunlar zeyl olarak, eserin neşri bittikten memnuniyeti mucib görmekteyiz. Cum başkanı arkadaşım Fikret Sılayla mahallinde tetkikler yaptık. Mekteb olabilecek sonra kitabın sonuna konacaktır. Bu ahuriyet hükumeti son yıllarda, yalnız inmeliye de bitince, Redaksiyon heyeti bunşaat için iki milyon liradan fazla tahsisat binaları tespit ettik. Maarif müdürlüğü usulü dairesinde sıhhat ve diğer bakım ları birer birer gözden geçirecek ve kat'î vermiştir. Bu günkü ihtiyaclan karşıla şeklini alarak fasikül halinde neşredil mak için 3 milyon lira daha lâzımdır. lardan alâkadarlara yaptıracağı tetkiklerin neticesini Vekilliğe bildirdikten sonra mek üzere, tab'a verilecektir. Ecnebi ke« İmkânların azamisinden istifade ederek limelerin yazılış tarzları tespit olunmuş bu paraları da vermek suretile mevcud kat'î kararımızı vereceğiz. Ayni vaziyet Pendikle Kartalda da vardır. Kartal a tur.» noksanları ceste ceste tamamlamak yo Hasan Âli Yücel bu akşam Ankaray* lundayız. Kısaca ve Üniversiteye dair halisi ve çalışkan kaymakamı güzel bir sözlerimizi bitirmek için diyebiliriz ki Is orta okul binası vücude getirmişler, Pen gidecektir.