10 Ocak 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

Dünkü zelzeleler iBa? tarajı ı tnct sahifede) şaatm şekli bir kanunla tayin edilecektir. Bu kanun lâyihasınm ilk hazırhkları etrafında çalışmalara başlanmıştır. IkmcKânun 194CL CUMHURIYET ingiltere ve harb essürlerini beyan ettikten sonra bu devlet adamınm söylediği son üç nutku tebcil etmiş ve demiştir ki: « Ben şuna eminim ki, Ingiltere, önüne geçilemiyen bu harbe ne kadar çetin olursa olsun metanetle ve azimle de vam hususunda Fransadan geri kalmıyacaktır.» Cephe gerisinden bahseden Çember layn, ilk ve ikinci silâh altına davette 500,000 askerin celbedildiğini ve I kâ • nunusani 1940 da yapılan davet neticesinde de 18 den 28 e kadar iki m'lyon kişinin askere alınabileceğinin tespit edilmiş olduğunu hatırlatmış ve demiştir ki: « Eğer buna haziranda celbedilmiş olanları ilâve ederseniz 2,750,000 e yakm bir yekun elde edersiniz. Buna sulh zamanının muvazzaf ve yardımcı kuv vetlerini, büyük bir rakam tutan gönüllüleri, sayısı her an müthiş surete artan tayyarecileri, bahriye efradını ilâve ediniz, İngiliz seferberliğinin daha şimdiden ne muazzam bir nispet olduğunu görürsünüz. Mükemmel bir pasif müdaraa teşkilâtımız olduğunu da unutmayınız.» Çemberlayn, pasif müdafaa tertibatını gözden geçirerek hava defi toplanndan, balonlardan, düşman tayyarelerinin yaklaştığını haber veren tarassud teşkilâtmdan, munzam polis ve itfaiye kıtaatından, sıhhiye, nakliye, tahliye ve diğer servislerden bahsetmiştir. Harb, sanki yarım asır sürecekmiş gibi müthiş bir harb mekanizmasını harekete getirmekle hükumetın fazla ileri gitmekte olduğu mütaleasını ileri sürmüş olan bazı meb'uslara cevab olarak Çember layn söyle demiştir: « Evvelâ şunu söyliyeyim ki, hava hücum ve tehlikeleri bertaraf edilmiş olduğunu zannetmiyorum ve bugün dünden daha az vahim değildir. Binaenaleyh gayretlerimizi kısmak deliliktir. Dünyada bizim milletimizden daha vatan perver, sahsı ve vatan ve prensipleri için daha fazla fedakârlığa katlanır bir millet bulunduğunu zannetmiyorum. Şuna katiyyen eminim ki, harbi kazanmak ve Alman siyasetine hâkim olan zihniyeti imha etmek azminde milletimiz müttehiddir. Fakat emin olmadığım bir şey varsa, o da şudur: Şimdiye kadar asla görülmedik bir dehşette olacağı tebarüz eden bu harbde ne sıkıntılar çekileceğini bu milletin müdrik olup olmadığıdır. de tayin usulüne tâbi tutacağız. Fakat zarurî olandan kat'iyyen mahrum kalmıyacağız. Bilhassa halkın sıhhatile alâkadar olan maddeler eksik olmıyacaktır. Fakat tekrar ediyorum, icabında yiyeceğimizin miktannı azaltacağız, hükumetin size göstermeğe çalıştığı şey bu demokratik memlekette halkın muvafakatile zaferi temin edecek plânları tatbik edebileceğidir. (Uzun alkışlar) Eğer harbi takib edecek uzun senelerde varlığımızı rnuhafaza etmek istiyorsak evvelâ harbi kazanmakhğımız lâzımdır. Bunun için şimdi muvakkaten hepimizin menfaati icabı olan kontrolu kabul etmek zarureti vardır. Hükumet, harb kudretinin inkişafını idame ettirmek, denizaşm malzemenin mubayaasını ve naklini temin eylemek, ithalâta mukabil ihracatı artırmak, Alman menşeli malları bitaraflara en az zarar verecek şekilde musadere eylemek, dahilî istihsalâtı kontrol etmek, fiatları tanzim eylemek ve saire gibi bir çok avamıli nazarı itibara almak mecburiyetindedir. Memleketimin tahakkuk ettirdiğini gör mek istediğim bir şey varsa o da milletten kabulü istenilen her tahdidin zaferi en kısa bir müddet içinde temin edecek plânının bir parçasını teşkil eylemesidir. Hergün biraz daha aşikâr oluyor ki, Alman hükumeti bir fütuhat plânımn muhtelif safhalarını uzun zamandanberi tasarlamış ve yedikçe iştihası kabarmıştır. Bugün Alman hükumeti erkânı, İngiliz Imparatorluğunun yıkıldığını görmek arzusunda olduklarını izhar etmekten çekinmiyorlar. Hiç şüphe yok ki, şimdi kurbanlarına ettikleri muameleyi bize yapmakla bahtiyar olacaklardır. Biz kendi hesabımıza bu gibi intikamcl fikirler beslemiyoruz. Müttefiklerin Al i man milletini imha etmek istedikleri iddiaları ancak Almanyada geçebilecek gülünc uydurmalardır, fakat Alman milieti bilmelidir ki, harbin uzaması ve gelecek senelerde bu harbin bize yüklıyeceği acı neticelerin bütün mes'uliyeti Alman hükumetine aiddir. Alman milleti keza bilmelidir ki, müttefiklerin içtimaî, insanî, âdılâne bir tarzı hal bulmak arzuları bir çok defalar hiçbir kıymeti haiz olmadığı sabit olan teminatlarla tatmin edıiemez. Almanların Führeri tarafından tatbik edilen usuller Avrupada her küçük millet için daimî bir tehlike teşkil etmektedir. Bu usuller bütün garb medeniyetinın dayandığı manevî esasları tehdid eylemektedir. Zelzelelerin Reşadiyede yaptığt büyük tahribat Reşadiye (Hususî muhabirimizden) Tokad vilâyetindeki zelzelenin en kor kunc bilânçosu Reşadiyededir. Burada öyle tiiyler ürpertici vaziyet var ki, insan dehşet ve haşyetle idrakini kaybediyor. Denilebilir ki Erzincan bile bu kadar felâkete maruz kalmamıştır. Reşadiye kazasının merkez ve köylerindeki ölü beş bin kişiye baliğ olmaktadır. Reşadiyenin mahv ve perişan olduğu zeİ7eleden tam beş gün sonra Tokad vilâyetine haber verilmiştir. Vilâyet dahilindeki şose yollar berbad ve kış ol duğu için Reşadiyeye gitmek imkânsız ve gayrikabil bir şekil almıştır. Faciadan beş gün sonra develerle imdad ekipleri gönderilmiştir. Fakat, ekipler az olduğundan facianm büyüklüğü karşısında hiç mesabesinde kalmıştır. Reşadijede zelzele, çöküntü şeklinde lmuşfur. Oyle bir çöküntü ki yerler şerha şerha yarılmış, evleı yerin dibine batmış, 400 metre uzunluğunda ve 3,50 metre genişliğinde, uzun uzun yarıklar husule gelmiştir. Bu kâfi değilmiş gibi, Damadın otelinden çıkan yangın şehri kızıl ve korkunc alevlere garketmiştir. Evler çökmüş, tavanlar kalmış olduğun dan ateş, sirayetini bütün kasabaya teş mil eımiştir. O zaman evlerin alt katlarında olanlar zelzeleden ölmüş, üst kattakiler de diri diri yanmağa başlamıştır. Kaymakam Ahmed Ferid enkaz arasında kalmış, güçbelâ kurtulmuş, ayakları çıplak ve don gömlekle sokağa fırlamıştır. Sağ kalanlar, yavrusunu, karısını, annesini kurtarmak için çırpınmış, fakat Reşadiyede tek bir bina dahi kalmıyarak dümdüz olmuştur. Reşadiye köyleri de çok feci bir haldedir. Yalnız Meadün köyünde 750 ölü vardır. Reşadiyede ölenler arasında Maarif memuru Tahsin, Vilâyet Meclisi umumî azasından Tahir, Müddeiumumî Ali Nizami, tüccardan Baki, Askerlik şubesi re1si, Orman fen memuru, Maliye Sandıkemini. varidat kâtibi, birçok memurlar aileleri ve çocuklarile beraber yanmışlardır. Maalesef Reşadiye faciası çok sonra öğrenilebilmiştir. Köylerdeki ölüler hâlâ yerlerindedir. Yaralıların imdadına da yeni koşulmuştur. Yol olmaması, vesaitin gidememesi, Reşadiyenin felâketini katmerleştirmiş :ir. 200 asker, imdad ekipleri yeni yeni, felâket sahasına koşmaktadır. Kar, kış, fırtına ve zelzele hâlâ devam etmektedir. Sağ kalan halk, un peltesi yaparak, soğan yiyerek, sert mısır tanelerini dişliyerek açlıktan kurtulmağa çalışmış lardır. Hemen hepsi çorabsız, ayakkabısız, fanilâ ve don, gömlekle kalmışlar, günlerce böyle gezmişlerdir. Buldukları, bulabildikleri çul ve ça putları sırtlarına, kurtardıkları yavrulanna mesken yapmağa gayret etmektedir 1er. Şimdi, Niksar, Erbaa, Reşadiye, Tokad zelzele sahasına her türlü hükumet yardımı bütün cüs'atile başlamıştır. Zelzelenin kahnna kurban giden va tandaşlar, hele o zavallı köylüler, bu yardımı, minnet, şükran hislerile karşılıyor, gözleri sevinc yaşlarile dolarak söylüyor1ar. İsveç Kralının taziyesi Ankara 9 (a.a.) İsveç elçiliği, ls veç Kralının hareketiarz felâketi dolayısile vaki taziyetlerinin Reisicumhur Inönüne iblâğını Hariciye Vekâletinden rica eylemiştir. Erzincan boşaltılıyor Erzincan 9 (Zelzele mıntakasında bulunan arkadaşımız bildiriyor) Erzincan mıntakasmda umumî insan zayiatının yüzde elli olduğu anlaşılmakatdır. Müfettişi Umumî General Alpdoğan, on köye gitmiş, elile felâketzedelere çadır, giyecek ve yiyecek dağıtmıştır. Orgeneral Kâzım Orbay da yardım tedbirlerine nezaret etmektedir. Ekşisu mevkiinde büyük çöküntüler olmuştur. Hufreler, beş kilometre murabbalık bir saha dabilinde oldukça tehlikeli ve korkunc bir manzara arzetmektedir. Bu sahada yeniden sular fışkırmaya başlamıştır. Müddeiumumiliğin emrile, mahpuslar, yıkılmıyan Japon sistemi barakalar yapmağa ve felâketzedeleri kısmen olsun çadırlardan kurtarmağa çalışıyorlar. Susehrine muhtelif yardım ekipleri sevkedilmiştir. Enkaz altındaki serveti çapulcuların elinden kurtarmak için şehrin bütün kapıları tutulmuş, tertibat almmıştır. Erzincanın boşaltılmasına devam olunuvor. Emniyet dairesi, Ankaradan gelen polislerle teşekkül etmiştir. İlk iş olarak birinci komiser Hazımla arkadaşlannın cenazeleri nakledilmiştir. Kızılhaç umumi kâtibi Ankara 9 (a.a.) İki gündenberi şehrimizde bulunmakta olan ve felâketzedelere yapılacak yaıdım için Kızılay merkezile temasta bulunan Kızılhaç Birliği umumî kâtibi Kont dö Rouge bu akşam çehrimizden ayrılmış ve İstanbula gitmiştir. Kont dö Rouge bugün hareketinden önce Başvekil doktor Refik Saydam tarafından kabul edilmiştir. Kızılhaç Bir liği umumî kâtibi istasyonda Kızılay umumî merkezi erkânile Başvekil adına Hususî Kalem müdürü tarafından uğurlanmıştır. Şehrimizde Millî Yardım komitesi dün de Vilâyette toplanarak adedi kırkı mütecaviz tüccar ve servet sahibinin teberru taahhüdlerini kaydetmiştir. Dün sabahtan akşama kadar kaydedien teberru miktarı otuz bin liraya yakaşmıştır. Kaza Kızılay veznelerine yatırılan para miktarı 36154 lira 44 kuruştur. Doğrudan doğruya Kızılay merkezine yatırıan para miktarı ise 17,05 3 liradır. Bunarın heyeti umumiyesi 5 3,207 lira 44 kuruş etmektedir. Bu yekun dünkü yekuna lâve edildiği takdirde bugüne kadar ls:anbulun topladığı para miktarı 175,640 ira 44 kuruştur. Kazaların dün Kızılay veznelerine yaırdıkları para miktarı şudur: Fatih 1026 lira 50 kuruş, Kartal 112 ira 80 kuruş, Beşiktaş 1250 lira, Bakırköy 150 lira, Sarıyer 422 lira, Beyoğlu 19528 lira 68 kuruş, Üsküdar 1078 lira 55 kuruş, Eminönü 10765 lira, Kadıköy 621 lira 25 kuruş, Eyüb 895 lira 51 kuruş, Yalova 100 lira, Silivri 72 lira 15 kuruş... Bahri Turgud Yeni zelzeleler Burdur, tsparta ve Samsunda Ankara 9 (a.a.) Alınan malumata göre, Burdurda ve İspartada saat 7,40 ta ve Samsunda da 1,18 ve 4,45 te hafif •e zararsız geçen zelzeleler olmuştur. v Izmirde İzmir 9 (a.a.) Diin sabah şehri mizde hafif bir zelzele olmuştur. Dün sabah Dikilide saat 1,30 da 5 saniye ve 2,30 da 15 saniye ve 6,30 da 6 saniye devam eden üç zelzele duyulmuştur. Bunlardan 1 5 saniye süren zelzele orta şid dette bir darbe idi. Geçen zelzelede Dikili civarında Kaynarca mevkiinde bir sıcak su çıkmıştı. Bu son hafta içinde su artmış ve fışkırmağa başlamıştır. Zelzele Bergama mıntakasında da hissedilmiş ve evvelki gün saat 19 da, sabah 2,25 te ve 2.55 te olmak üzere üc defa tekerrür etmiştir. İkinci zelzele şiddetli olmuş ve 6 saniye sürmüstür. (Baştaraft 1 tnci sahifede) diğine dair kendi kendimize sarih bir fikir edinebiliriz. Oraya bakarsak filomuzun istihsal ettiği neticeleri daha memnuniyetbahş addetmek kabil olabilir. Bu dört ay zarfında büyük denizler Alman gemilerinden tamamile tahliye edilmiştir. Haıbin başlangıcında bizimkine nazaran dörtte bir kuvvette olan Alman nakliyat filosu bu müddet zarfında zaptedilen, tarafımızdan veya kendi tayfası tarafından garkedilen gemiler dahil olarak «228,000» ton zayiat vermiştir. üstarafı ise ya Baltık denizinden dışarı çıkama makta ve yahud ecnebi limanlarında mahsur bulunmaktadır. Diğer taraftan de nizaltı gemilerine veya düşman tarafından her tarafa serpilen mayinlere kolay bir hedef teşkil eden bizim ticaret filo muzun buna rağmen uğradığı zayiat ehemmiyetsiz derecede azdır. Zayiatımızdan gerek düşmandan zaptetmek suretile elde ettiğimiz gemilerin ve gerek yeniden inşa etmek veya ecnebi memleketlerden satın almak suretile bayrağımiz altma geçirdiğimiz gemilerin umumî tonajını terzil edersek geriye hakikî zayiat olarak <120» bin ton kalır ki, yekunu «on bir milyon» tondan mürekkeb olan ticaret filomuzun ancak yüzde biri demek tir. Bu müddet zarfında kaybettiğimiz harb oemileri. Royal Oak ve Curaceus olmak üzere iki büyük gemi ile bazı daha ehemmiyetsiz sefinelerden ibarettir. Fakat bizim için daha ehemmiyetli olan, daha acı olan şey harb gemilerimizde, ticaet gemilerimizde ve müdafaasız ve zararsız nakliye vasıtalarımızda verdiğimiz insan zayiatıdır. Maamafih bütün bunlara rağmen deniz hakimiyetini en kat'î manasile muhafaza ediyoruz. Graf von Sp,enin, en parlak deniz muharebelerinden biri sonunda mağlub olması ve yeniden karşılaşmağa cesaret edemıyerek kendi kendini batırması neticesinde yalnız cenubî Atlantik denizini bu mütearrızdan kurtarmakla kalmamış, asıl Alman bahriyesinin cihanşümul şöhretine tamir kabul etmez bir darbe indirmiş bulunuyoruz. Dün limanımıza gelen Rumen bandıalı Besarabya vapuru, Mısır har.edanı arafından zelzele felâketzedeleri için gönderilen eşyayı getirmiştir. Eşya, Kızılay memurlan tarafından tesellüm edi'miştir. Bu eşya 361 balya çadır, battaniye, giyecek eşyasile 16 denk eczayı tıbbiyeden mürekkebdir. Gümüşanede Gümüşane 9 (a.a.) Son günler içinde de vilâyetimizde her gün fasılalarla yer sarsıntıları hissedilmektedir. Halk, 27 birincikânundanberi baraka ve çadırlarda bannmaktadırlar. Şehrimizde hareketiarz neticesi 40 evin vaziyeti tehlikeli görül düğünden bu evler tahliye ettirilmiştir. Şehirdeki di&er evlerin de yüzde sekse ninde çatlaklar vardır. Resmî binalar da bu meyandadır. Yağmakta devam eden kar 60 santimetreye çıkmıştır. Kop, Zigana ve Sipik^T dağlan kapanmıştır. Bayındırda Bayîndır 9 (a.a.) Bayındırda bu gün biri 9 elli beste ikinci ve kuvvetlisi de 1.56 da olmak üzere şimalden cenuba 2 zelzele hissedilmiştir. Karahisarda Şarkî Karahisar 9 (a.a.) Son 24 saat içinde burada iki defa zelzele ol muştur. Telefat ve hasarat yoktur. Ecnebi devletlerîn vardımı Fransa teberruu arttırıyor Erbaa 9 (a.a.) Bugün saat üç buAnkara 9 (a.a.) Fransa büyük el çukta burada dört saniye süren çok şiddetli ve gürültülü, bir hareketiarz duyul çiliği Fransa hükumeti tarafından verilmesi karar altma alınmış olan 5 milyon muştur. Hiçbir hasar yoktur. frangın tezvid edileceğini Hariciye Ve Akhisarda ''^etine bildirmiştir. Akhisar 9 (a.a.) Gece saat 20 de Yunanistan umumî iane topluyor burada hafif bir zelzele olmuştur. HasaAnkara 9 (a.a.) Felâketzedeler irat voktur. çîn Yunanistanda umumî bir iane toolanKop ve Zigana dağlarında fırtına masına karar verildiği bildirilmektedir. Gümüşane 9 (a.a.) Kop ve Zigana Polonya elçisinin yardımı dağlan on beş gündenberi kapalı oldu Ankara 9 (a.a.) Polonya büyük elğundan posta gelmemekte ve kar fırtınacisi hareketiarz felâketzedelerine bir yarM devam etmektedir. dım olarak şahsı namma 1 00 lira tebemı Soğuktan ölen yaralılar evlemiştir. Tokad 7 (Hususî muhabirimizden) Dün Ankara Nümune hastanesinden üç, Alman hastanesî yaralılar emrlnde Ankara 9 (a.a.) Almanva büvük Cebeci Askerî hastanesinden de, dört doktor, şehrimize gelmiştir. Şehrimize ge elçisi von Papen. Hariciye Vekâletine len bu sıhhî imdad heyetinin dördü ope müracaat ederek tstanbulda bulunan Alratör, üçü de dahiliyecidir. man hastanesinin bütün boş yerlerini yaOperatörlerden ikisi Niksara, birisi Re ralılara tahsis ettiâini bildirmis ve bu haşadiyeye, birisi de Erbaaya hareket et reket hükumet tarafından teşekkürle karmişlerdir. şılanmıştır. Dahiliye Vekili Faik Öztraktan, alınan ttalyan kolonisinin yardımı talimat üzerine, Tokad Niksar, Niksar îstanbul 9 (a.a.) îtalva baskonsolosu Reşadiye arasında ve her on kilometrede bir menzil barakaları yapılmağa başlan Istaribul Valisi Lutfi Kırd^rı zivaret edemıştır. Bu mühim iş, binbaşı Nâzımm ne rek tstanbulda bulunan Italvan tebaasızaretine tevdi edilmiştir. Bu barakalar nm yardım olarak aTaiarında toolâdıkda, felâketzedelerin, Tokada nakilleri a lan 11,000 liravı Kızilaya tevdi etmiş nmda, hasbelicab istirahatleri temin edi b'nirUıŞunu bildirmiştir. Vali tarafından başkonsolosa teşekkür lecektir. < Vali Salâhaddin Ünerinin, emri ve ne edilmi =tir. zareti altında; kapanan Niksar ReşadiBelaradda toplanan para ye yolunda, bir mühendis, üç fen memuAnkara 9 (a.a.) Belgradda felâketru, döıt yüz asker, yüzlerce amele, humzedeler için toplanmış olan 46,370 dimalı bir faaliyetle çahşmaktadırlar. Niksar Belediye reisinden alınan ma narla 1 1 Ingiliz lirasmın ve eşyaların gönlumata göre; Tokaddan gelen erzak, ve derilmiş olduğu bildirilmektedir. saire, mübrem ihtiyacları oldukça karşıKızılaya verilen iki kamyonet lamış bir vaziyettedir. Ancak, Niksar Ankara 9 (a.a.) Amerika büyük köyleıinin hali pek fecidir. Henüz bu elçiliği, Amerika büvük elçiliği için müköylere hiçbir yardımda bulunulmamış bayaa edilmiş olan iki kamyonetin Kızıtır. Dieer taraftan bastıran soğuk ve ka lay cemiyetine verilmek üzere Ford Morın tesirile, grip, zatürrie ve buna benzer tor Kumpanyasına iade edilmiş olduğuhastalara raslandığı gibi, maalesef yara nu Hariciye Vekâletine bildirm' ct ''T. lıların da üçü ölmüştür. Şu saatte Niksar merkezinde ölü adedi, tam üç yüz yirmidir. Çadırlarda, kar ve yağmur altında daİngiliz müzaheret cemiyetinin ha uzıın zaman barınamıyacağını kesti teessürü ren halk, kısmen daha mahfuz olan bir Ankara 9 (a.a.) İngiliz müzaheret baraka yapmak zaruretini duymuştur. Bu sebebden, diğer hasara uğrayan yerlerde cemiyeti Îstanbul Üniversitesine gönder olduğu gibi, Niksar ve Tokadda müthiş diği bir telgrafla hareketiarz felâketi kar bİT çivi buhranı başgöstermiştir. Samsun şısında duyulan teessürü bildirmis ve ta ve İstanbula siparişatta bulunulmuştur. ziyede bulunmuştur. Erbaada Taziyeler Bu müddet zarfında bahriye kuvvetimizin aman vermiyen tazyikı günden güne artarak Almanyanın iktısadî müşküâtını artırmakta ve harbe devam etmek kabiliyetini mümkün olduğu derecede aşağıya indirmektedir. Eğer elde edilen neticeler bugünden tamamile meydana çıkmış bulunmuyorsa da emin olabilirsiBirçok mahrumiyetler çekeceğiz ve bu niz ki bu neticeye vasıl olmak üzere elimizde bulunan bütün vesaitle çalısıyoruz. bizim için pek acı olacaktır. Henüz karaMisafirhanede iskân Hakikî vaziyeti anlamak için Alman zi da harbetmiyoruz. Fakat zamanı geldiği Şehrimize gelen felâketzedelerden bir mamdarlarının nutuklarını okumakla bu vakit bütün şiddetile yapmaya hazırlanıkısmı Îstanbul İskân müdürlüğünce mu neticenin onlar tarafından her dakika dü yoruz. Onun içindir ki, nefes almadan siBu usuller şimalî ve cenubî Amerikahacir misafirhanesine yerleştirilmişlerdir. şünülmekte olduğunu görmekle de iktifa lâh yapıyoruz, mütemadiyen silâh ve cepane yapıyoruz ve işte bunun için de si da uyandırdığı nefreti hiç bir yerde uKendiliklerinden bazılan da otellere yer edebiliriz. Reisicumhuru vil esya imalâtı icin işçi noksanı cekiyoruz. yandırmamıştır. Amerika .şmişlerdir. Misafirhaneye yerleştirilmiş Almanya, Polonyaya karşı merhametolanlara Kızılay tarafından sabahlan çay, Arasıra 500 bin kadar amelenin mu Papaya gönderdiği son mesajında, fenaekmek, zeytin, öğle üzeri de sıcak ye siz bir tarzda kuvvetini tatbik etmiştir. vskkat bir tarzda ve bir fabrikadan diğer lık kuvvetlerine ancak sulh âşıkı olan aBugün Polonyalılar ve Çekler hakkmda fabrikaya nakil esnasında işsiz kaldığı damların dostane elbirliğile karşı konulamekler verilmektedir. Bunlardan bir kısmı mühitnmi de tanı nasıl muamele tatbik ettiğini, onların el vakidir. Fakat buna iŞsizlik denılemez. bileceğini beyan etmiştir. lerinden kendi servet membalarmı ve Bi'âkis işci ek«ik!iği vardır.•>> Yainız, dedıklarının yanlarına nakletm 1 Jerdir. Bu sözleri tamamile tasvib ediyorum. hatta yiyeceklerini kaparak kendilerini Kızılaya verilmiş olan eşya hemen heir sanayii bugün 1 00 bin işçi istemekte Fakat buna şunu da ilâve etmeliyim ki, men kâmilen sevkedilmiş gibidir. Dün nasıl ölüme mahkum ettiğini, masumları dir. eğer hak kuvvetleri galebe çalacaksa, kalkacak olan Cumhuriyet vapurile de nasıl kurşuna dizdiğini veya Almanları Harb levazımı imalâtını bu derece ar böyle asil bir hedefe varmak için paramı~iresun ve Orduya eşya sevkediîecekti. yerleştirmek için birçok nesillerdenberi ırmak'a iptidaî maddeler itha'âtımızı zı ve kanımızı feda etmekte tereddüd göstoprak^rdan Fakat fırtına dolayısile vapur hareket e yerlestikleri yerlerden ve dehsetli surette tezyid etmek mecburiye lermiyeceğiz. (Alkışlar) kendilerini nasıl kovduğunu ibretle seydememiştir. indeviz. Bu itha'âtı temin hususunda da Vazifemizi ifadaki azmimizde her zaBundan evvel hareket eden İzmir va rediyoruz. ancak kendi vapurlarımıza güvenebiliriz. mandan ziyade birleşik bulunuyoruz. ImBugün Almanya ile menfur bir pakt Çünkü altın ve ecnebi döviz ihtivacımız puru da Ereğliye sığınmıştır. paratorluğumuzun bütün insanları, bü akdetmiş ve taarruz misalini ondan öğ mahduddur. Bunu muhafaza etmek zaruyük ve kahraman müttefikimiz Fransa Mekteblerde renmiş olan diğer bir milletin hücumlarının kudreti, medeniyet istikbalinin bize Bütün mekteblerde felâketzedeleıe yar na maruz kalmak sırası Finlandiyava düş retindeyiz. Harb çok uzun sürebilir. Binaenaleyh ihracatımızı artırmak ve zaferimize bağlı bulunduğunu anlıyein. dım faaliyeti hararetle devam ediyor. müstür. Finlandija karlarla veya donmuş Muallimlerin yaptığı para teberruu 2310 göllerle mestur arazi üzerinde tıpkı biz vaz geçebileceğimiz ithalâtı azaltmak lâ herkesin manevî tasvibi hep bize muzahirdir. lirayı, talebelerinki de 4744 lirayı bul lerin yaptığımız gibi, merhametsiz korsan zımdır.» Çemberlayn, bilâvasıta vergilerin fazBu derece müthiş kuvvet ve kudretlemuştur. Teberru edilen eşya miktan 14 sürülerinin taarruzlanna mukabele etmeasile artırıldığını hatırlattıktan sonra şöy rin ittihadı karşısında içlerinde sahtelik bin 550 parçaya baliğ olmuştur. ğe çalışmaktadır. Finlandiya tıpkı bizim taşıyan kuvvetlerin, yalan kuvvetlerinin Dün gelenler gibi ayni hedef için ayni hürriyet ve a e demiştir: Ancak henüz Zelzele mmtakasından dün de şehri dalet için çarpışmakta ve elde ettiği ha« Halkımızın üçte ikîsi işçidir. Di mücadelesi beyhudedir. mize 49 kişi gelmiştir. Bunlar arasında rikulâde neticelerle herkesi hayran bırak ğer ücte birini de azamî vergiye tâbi tut senenin başında bulunnvoruz. Isükbali biri hafif, ikisi ağırca olmak üzere üç ya maktadır. Finlandiya milleti kahramandır tuk. Ş^mdi bu üçte ikisini de vergilemek sarsılmaz bir imanla, kollarımızın kuvveralı vardır. Edib ve Lutfi adlannda olan fakat, bizim sempatimize ve bizim mua lâzımdır. Bunlar da yalnız totaliter dev tine ve davamızın doğruluğuna dayanaağır yaralılar, Haydarpaşa Nümune has venetimize muhtacdır. Bu âlicenab millet lettekiler gibi değil demokratik bir mem rak bek'eyoruz. (Alkışlar).» tanesine yatırılmışlardır. Hafif yaTalı Or bilmelidir ki Cenevrede son ittihaz ed'l leket olan Fransa işçileri derecesinde bir Kral, Çemberlayn'i kabul etti mecburiyetinde han Toprak isminde bir talebedir. Felâ mis olan kar^ra bizim vereceğimiz cevab fedakârlığa katlanmak Londra 9 (Hususî) Kral Majeste ketzedeler Haydarpaşa istasyonunda Kı alelâde bir formaliteden ibaret kalmıya bulunuyorlar. Ücretleri artırmıyacağız deÇorc bugün öğleden sonra Başvekil Çemmiyorum. Keza zengin sınıfları daha ağır zılay mümessilleri tarafından karşılanmış, caktır. berlayni' Buckingham sarayında kabul buradan eşyalarile birlikte Şirketi HayriFakat, diğer bir memleket ve diğer â vergiye tâbi tutmıyacağımızı da söylemi etmiştir. Istifa eden Harbiye Nazırı Hor yenin bir vapurile İstanbula geçirilerek licenab bir dost daha vardır ki ona da yorum. Fakat demek istediğim şudur ki, Belişa da huzura kabul edilmiş ve Nezaret Kızılayın Sirkecide tesis eylediği misafir derin sempatilerimizi buradan arzediyo ücretler baremini hayat pahalılığına bağ nıührünü Kral Çorc'a teslim etmiştiı. haneye yerleştirilmişlerdir. Bugünkü tren ruz. Evvelâ bugün harb halinde bulunmı lamamak lâzımdır. Çünkü hayatı pahalı le de Erzincandan bir kafile daha gele yan ve fakat birkaç gün zarfında zelzele, laştırırsak bu hepimizin zararına olur. Çünkü ücretler arttıkça hayat pahalılaşı Ayancıkta yardım faaliyeti cektir. tuğyanlarla bütün muharib devletler mectnhisarlar memurlarımn hamiyeti muunun birçok haftPİık muharebeler ne yor ve hayat pahalılaştıkça ücretler artar Ayancık (Hususî) Zelzele felâ lnhisarlar idaresi memurlan zelzele fe ticesinde gördüğü bütün zararlarriin da ve bunun sonu gelmez. Hepimizin vazi ketine maruz kalan vatandaşlara yardım yapılmak üzere ilk günü burada hum lâketzedelerine ilk yardım olmak üzere ha büyük zararlar görmüş olan Türk di fesi bunun önüne geçmektir. Bunu önlemenin yegâne çaresi de, dün malı bir faaliyet başlamıştır. Bilhassa Zinikincikânun aylıklarından yüzde bir nis yarıdır. Hatta bugün bile bu dostun uğpetinde teberruatta bulunmuslardı. Ha radığı zararm miktannı tespit etmekten birkaç yiyecek maddesi için başlayan ta gal işçilerinden kendi çocuklarını düşünber aldığımıza göre, bu kere bu yardım âciz bulunuyoruz. Çünkü her saat yeni yin usulüdür. Mademki bunlann hemen meyerek 15» günlük yevmiyelerini veren200 liraya kadar maaş alanlar için yüz tefsilâtla vaziyet değişmektedir. Bizzat hemen tamamını haricden satın alıyoruz. ler pek çoktur. Şimdiye kadar 6840 lira de beşe, 200 liradan fazla maası olanlar Reisicumhurunun yüksek idaresi altında Ithalâtımızı azaltmakla hayat pahahlığı toplanmış, bundan başka 1635 parça da esva teberru edilmiştir. için de yüzde dokuza iblâğ ed'1^ "i'ir. bütün bu felâketzede yerlere yardım ede nı düsürürüz. Yakında diğer maddeleri bilmek için ne yapmak kabilse hepsi yapılmaktadır. Insanı hayretler içinde bırakan metin Türk köylüsü, bu büyük feBir yaralt kafilesi Antakyada lâketlere millî hasleti olan sabir ve cesaAntakya 9 (a.a.) Felâketzeciderden retle karşı koymaktadır. Fakat, tabiidir ilk kahleler dün Hataya gelmiş, başta ki bizler, onların dostlan olan bizler, bu Valimiz Sökmensüer olmak üzere hü millî felâket karşısında kendilerine yalnız kumet erkânı ve yardım komitesi tarafınsempatilerimizi değil, ayni zamanda mudan karşılanmışlardır. 300 nüfustan ibaavenet ellerimizi de uzatmak mecburiyeret olan felâketzedeleri evlerine misafir tindeyiz. etmek, yarah kalblerine şifa ve teselli İngiliz ve Fransız hükumetleri yaptıkvermek için Hatayhlar birbirile müsabaları ilk yardıma ilâve olarak yenider mukaya girmişlerdlr. Vali Sökmensüerle avenetlerde bulunmağa amade oliuklangörüştüm. Bana dedi ki: : Millî felâket karşısında Hataylıla nı Türk hükumetine bildirmişlerdir. Her flâk k rın gösterdikleri alâka Türküm diye ifti üç hükumet bu muavenete ne suretle derın har eden her vatandaşı mütehassis ede vam edebilmek lâzım geldiği noktasını cek kadar parlaktır. Milletçe harekete ge birlikte tetkik etmektedir. Fransa ile arazımızdaki bu teşriki me çilmesi icab ettiği anlarda, Türk milleti nin, ne harikalar yaratacağına, bu hare sai, Fransız ve İngiliz milletlerinin askeket, en güzel misaldir. Hataylılann gös rî, siyasî, malî, muaveneti bütün saha termiş olduğu bu candan hareketi, en larda nasıl samimî olarak birleşmiş. olduyüksek, bir fazilet eseri olarak ıfade et ğunun bir başka delilidir. Fransızlarla îngilizler arasındaki samimiyet öyle bir mek isterim.» noktaya gelmiştir ki, harb bittikten sonra tzmirde da nihayet bulmasım ne biz ne de onlar Kar altında îstanbul caddelerinden biri İzmir 9 (a.a.) Dün akşamki trenle arzu ediyorlar. Bunu daha derin bir şekle felâket mmtakasından 1 1 i yaralı olmak sokmak kabildir, öyle bir şekil ki dünyaDün, hava, Egenin cenubunda çok bu orta kuvvette, diğer bölgelerde kuvvetli üzere şehrimize 55 yolcu gelmiştri. Ya nın muslihane yeni bir şekilde kurulması lutlu ve mevziî yağışlı, diğer bölgelerde esmiştir. Denizlerde fırtına devam etmekralılar, memleket hastanesine yatmlmış, na yardım edebilsin.» kapalı ve yağışlı geçmiştir. Rüzgârlar tedir. Dün, İstanbulda hava karlı geçmiş, diğerleri de, istasyonda, çorba ve sıcak 57 Çemberlayn, Fransız hükumet reisi doğu bölgelerinde cenub, diğer bölgeler rüzgâr şimali şarkiden saniyede yemek ikram edildikten sonra muhtelif Daladye'nin uğradığı kazadan dolayı te de şimal istikametinde, doğu bölgelerde metre süratle esmiştir. otellere yerleştirilmişleıdir. Mı&ırdan gelen eşya M^mlekette Dünkü hava vaziyeti