21 Aralık 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

21 Birfocik&nım 1939 CUMHUR1YET GÜNÜN MEVZULARI Graf V. Spee kâfi itina ile muhafazaya alınmamıştı Montevideo deniz harbi etrafında.. Garb cephesinde vaziyet (Bas taraft 1 tnci sahifede) nalığı cephe yakmındaki mıntakalarda tayyare faaliyetine meydan bırakmamıştır. Buna mukabil Almanların uzak keşif tayyareleri, her zamankinden biraz daha faaliyetle çalışmış ve Fransanm Şimal, şimali garbî ve garb mıntakalarında yüksekten uçuşlar yapmışlardır. Diğer taraftan Rhin nehrinin yukarı mecrasında Alman tahşidatının umumî vaziyetinde hiçbir değişiklik vukuu bildirilmiyor. Şiddetli Rus hücumları (Bastarafı 1 inci sahifede) Kızılordu mutlaka bir zafer kazanmak istiyor Bern 20 (a.a.) Finlandiya cephe sindeki Sovyet faaliyetinde görülen te zayüd Basler Nachrichten gazetesinin Stokholm muhabiri tarafından, Rusların perşembe gününden, yani Stalin'in altmı şıncı yıldönümünün tes'idi tarihinden evvel ehemmiyetli bir zafer kazanmayı her ne pahasına olursa olsun arzu ettikleri şeklinde tefsir ediliyor. Tezyinî sanatler şefi L. Sue ile bir mülâkat Akademiye yeni tayin edilen profesör, modern dekorasyon hakkında izahat veriyor lngilizlerin yeni bir usulü Kopenhag, 20 (a.a.) Politiken gazetesinin muhabiri yazıyor: Ingilizler Alman sahillerine yeni bir taarruz usulü kullanmaktadırlar. Dün Saat 6 da ve 14 te iki büyük ingiliz bombardıman tayyaresi yalnız başına Almanyanın Bantum ve Hörnüm üslerini bombardıman etmişlerdir. İngiliz tayyareleri kendilerini takibs çıkan Alman avcı tayyareleri üzerine mitralyöz ateşi açmışlardır. Tayyareler askerî hedeflere bomba attıktan aonra ortadan kaybolmuşlardır. Muharebe 15 dakika sürmüştür. Bir Ras kolu muhasara edildi Helsinki 20 (a.a.) Soumsali cephesinde mühim bir Sovyet kolu Finlandiya kıtaatı tarafından tamamile çevrilmiştir. Şimaldeki vaziyet Oslo 20 (a.a.) D. N. B. Ajansı bildiriyor: Norsk Telegram Büroya Finlan diya hududundan bildirildiğine göre, Sovyet kıta'ları bugün Norveç şimali şarkî müntehasını Sovyet Rusyadan ayıran berzahı tamamen işgal etmişlerdir. Sov yetlerin şimal cephesi üzerindeki yeni umumî karargâhı Salmijaervi'de tesis edilmiş olduğu ve Petsamo'dan cenuba doğru külliyetli efrad ve malzeme nakline devam edildiği söyleniyor. Petsamo'dan gelen Sovyet kıt'alan iyi teçhiz edilmiş tir. Halen şimal cephesinde sıfırdan aşağı 30 derece soğuk kaydedilmekte ve bu soğuk artacak gibi görünmektedir. Son günlerde Norveçin şimali şarkisinde Kike naes'ten 65 Finlandiyalı mülteci gelmiştir. Londranın tekzibi Londra 20 (a.a.) Hava Nezaretinden tebliğ edilmiştir: ingiliz tayyarecilerinin Rantum ve Hörnum şehirlerine bomba attıkları hakkında Alman ajansı tarafından verilen haber tamamen asılsızdır. • *A ^* •V.'J Fransız tebliği Normandıe gemisinde salon koşesı (Dekoratör Louis Sue'nin eseri) YAZAN: **• Almanlar 1931 de bu geminin on Admiral Graf bin ton hacmindeki bütün kruvaVon Spee adındaki Alman zırhhsımn zörleri saffı harb haricine çıkaracak üç hafif İngiliz kruvazöriine karşı yenilmiş olduğu mu . kabiliyette olduğunu söylüyorlardı harebeye aid ge len haberler muhtasar olmakla be raber muharebenin mahiyeti ve bu münasebetle müttefiklerimizin göstermiş oldukları parlak meziyetler hakkında bir fikir edinmemize müsaiddir. Sathî ve haksız bir mütalea, muharebenin üçe karşı bir gibi nispet dahilinde yapılmış olmasını ileri sürerek bu meziyetlerin kıymetini tenzil etmek istiyebilir. Halbuki hatta üç kişinin ellerinde alelâde hafif bir tabanca olduğu haldc, kuv vetli Brovningle müsellâh bir şahsa, hücum etmelerinde güzel ve takdire şayan bir cür'et yok mudur? sualini irad etmek yerinde olur. Graf von Spee, 1931 de denize indirildiği zaman Almanların de nizci gazetelerile teknisyenleri, tamamile orijinal bir tipte olan, Vaşington konferansının mezuniyet vermiş olduğu azamî hadde yani 1 0,000 ton hacmindeki bü tün kruvazörleri saffı harb haricine çı karmak kabiliyetinde bulunan yeni geminin fevkalâde methetmekjçn'hâli kaltnamışlardı. Filvaki bu kadar çok ve hatta bu kadar yekdiğerine zıd~ meziyeueri bu hacimdeki bir cüzütama ithal etmek zâhirde şık ve yeni bir hal sureti idi. Alman Amirallik dairesi Stratej'lerile mühendisleri, yekunu 10,000 tona baliğ bir hacimde, 1. Azamî taarruz kudretini; 2. Azamî sür'ati; 3. Azamî mahfuziyeti, tahakkuk ettirmek iddiasında bulunmuşlardı. Almanlar, kâğıd üzerinde buna muvaffak olmuş görünüyorlardı. Filvaki Admiral Graf ton Spee tipindeki geminin taarıuz kuvveti, 10.000 ton hacmindeki bütiin kruvazörlerin taarruz kuvvetlerine faik görünüyor. On bin ton hacmindeki gemilerin azamî çapları, esas bataryalarının toplannda bile 203 milimetreyi tecavüz etmez. Işte 1931 senesinde servise çıkaıılmış olan Exeter kruvazörii bu çapta toplarla mücehhezdi ve 203 milimetrelik altı, 102 milimetrelik sekiz topu ve 533 milimetrelik altı torpilatma makinesi sayesinde Alman kruvazörüniin üç rakibinin en kuvvetlisi idi; çünkü hafif diye tavsif edilen Ajax ve Achilles kruvazörlerinin hacmi takriben 7000 tondan ibaret idi ve ancak 152 milimetrelik sekizer ve 102 milimetrelik dörder topu ve fakat buna karşı 533 milimetrelik sekizer torpilatma makinesini hamil bulunuyorlardı. taleada bulundukları zannedilmektedir. Fakat Alrnan mühendisleri, nekadar mahir olurlarsa olsunlar, herşeye rağmen birer sihirbaz olmadıklanndan münakaşa götürmeyen bu faydaların elde edilmesi herhalde birçok fedakârlıklara maj olmuş olsa gerek. Geniş bir mikyas dahilinde perçinleme yerine ikame edilmiş ve halen taammüm etmiş bulunan elektrik lehimleme sayesinde mühim tasarruflar elde edilmiş ve yüzlerce ton kazanılmıştır. Yegâne itme aleti olarak iki zamanlı ve 9 silindirli, sikleti az, ve pek ciiz'i mahrukat sarfettiği halde harurî tesiri yüksek derecede bulunan sekiz tane büyük Man Diesel motörünün kabul edilmesi, motörle uskur arasında umumî cehdi birçok motörler arasında taksim etmek imkânını bahşeden Vulcan tipinde çark tertibatının kullanılması yüzünden mühim ta sarruflar temin edilmiştir. Bu gemiler yapıldığı zamanda bütün bunlar münakaşa kabuî etmei ve cür'etkârane bir takım yeniliklefdj. »Fakat muharebenin çetin realitesinin tecrübesi, bunların hepsinin müessiriyetlerini teyid etmiş değildir. Daha tecrübeler esnasında bilhassa ateş edildiği sırada endişe verecek bir takım ihtizazlar müşahede edilmiş olduğu zannedilmektedir. Bu hal, esas organlardan birçoğunun fevkalâde hafif olmasını istilzam ediyordu. Bugün bu endişelerin mubalâğalı olmadığı an laşılmıştır. Çünkü top kulelerile endaht blokhavzları gibi ihtimamla muhafaza altına alınmış olan hayatî noktalar, 203 lük ve 52 lik topların iyi tevcih ve icra edilmiş endahtlarına karşı masun kalama mışlardır. Şu halde Admiral Graf Spee kâfi derecede himaye ve muhafaza altına ahnmamış demektir. Üç İngiliz kruvazörü tarafından takib edilmiş olan tabiyeye gelince bunun cüretkârane olduğu kadar mahırane de olduğu zannolunuyor. Bunlardan birisi Amerika sahilindeki bir adayı siper slarak, başlıca toplarını azamî tesirle kullanabilmesine kifayet edecek derecede kısa menzile birdenbire gelmiştir. Diğer iki arkadaşının muhalif taraftan hücum etmiş olduklan ve üç taraftan ayni zamanda mukabelede bulunmak mecburiyetinin Alman kruvazörünün santralize edilmiş olan endaht idaresinin mükemmeliyetini bozmuş olduğu muhtemel görülüyor. Son derece elâstikî ve mahiren olan bu tabiye, İngiliz filosu kumandanına şeref bahşedecek bir tabiyedir. Ayni zamanda bu tabiyeyi kullanmış olanlarda yüksek bir feraeat bulunduğunu da göstermek tedir. Filvaki Alman gemisinin kulelerinden birinden yapılacak yerinde bir salvo ateşinin üç mütearrız gemiden birini ba tırması ihtimal dahilinde idi. Galiba, Almanlann endahtları iyi tanzim edilme mişti. Paris, 20 (a.a.) 20 kânunuevvel sabah tebliği: Kayda değer hiçbir hâdise Rus tebliği olmamıştır. Moskova 20 (a.a.) Tebliğ:: Paris, 20 (a.a.) 20 kânunuevvel ak1 9 kânunuevvelde keşif müfrezelerinin şam tebliği: Gündüzün mühim hiçbir hâ faaliyeti, küçük musademeler ve bazı dise olmamıştır. yerlerde de topçu faaliyeti kaydedilmiştir. Alman tebliği Bazı mıntakalarda Sovyet tayyareleri Berlin, 20 (a.a.) D. N. B. ajansı bil istikşafta bulunmuşlar ve birkaç hava diriyor: Ordu Başkumandanhğı tebliği: muharebesi de olmuştur. Garb cephesinin muhtelif kısımlarında Bu hava muharebeleri esnasında düş keşif kollarımız düşman mevzilerine gir manın 12 tayyaresini düşürdük. Bir Sovmeğe muvaffak olmuşlar ve bir mıktar yet tayyaresi üssüne dönmemiştir. esir almışlardır. Alman hava ordusu, çok Baltık filomuz Bjorkö mıntakasında müşkül hava şeraiti içinde, Şimal denizin sahil bataryalarını muvaffakiyetle bom de, bahrî hedeflere karşı keşif ve taarruz bardıman etmiştir. uşuçlan yapmıştır. Şimdiye kadar alman Tehlike işaretleri neticeye göre, İngiliz hafif cüzütamlar fiHelsinki 20 (a.a.) Bu sabah Hel losuna mensub dört gemi bombalarla tahsinkide hava tehlikesi işareti verilmiştir. rib edilmiştir. Bir Alman keşif tayyaresi, Hiçbir tayyare görülmediğinden tayyarebir büyük İngiliz deniz tayyaresine taar lerin şehre uzak bir mesafeden geçtikleri ruzla, tayyareyi düşürmüştür. Son üç gün anlaşılmaktadır. Halk sükunetle sığınakzarfında, Alman hava ordusu, İngiliz ile lara girmiştir. ri karakol gemilerinden 23 ünü batırmışBu sabah Helsinki'de ikinci defa olatır. Bunlar meyanında, Pearl, Serenity, rak hava tehlikesi işareti verilmiştir. HiçNew Chaice, Eileand Wray, Evelina Sed bir tayyare görülmemiş ve hiçbir bomba gefly, Trinity gemileri de vardır. lngiliz atılmamıştır. lerin, 1 8 kânunuevvel hava harbindeki lngiltere iki vapur tayyare zayiatı iki tayyarenin daha inzımamile artgönderdi mış ve bugün Vickers Wellingt tipi 36 Kopenhag 20 (a.a.) D. N. B. Aharb tayyaresine baliğ olmuştur. jansı bildiriyor: Diplomasi mahfillerinde Fransız donanmast kumandam sall akşamı söylendiğine göre, iki İngiliz vapuru Finlandiya hava ,orduauna ^.teslira Lçndmyagitti ' Londra, 20 (a.a.) Fransız donan edilmek üzere İngiliz tayyareleri yüklü ması kumandanı Amiral Darlart Loridrflya olduğu halde Ingiltereden Finlandiyaya gitmek üzere bugün lngilterenin 'cenub hareket etmiştir. Tayyarelerin miktarı ve nereye gönderildiği belli değildir. sahiline çıkmıştır. Helsinki 20 (a.a.) Askerî müte hassıslar dün gerek hava topları gerek Londra, 20 (a.a.) Avustralya Baş Finlandiya tayyareleri tarafından 10 vekili Menzie, Avustralya kısa dalga rad Sovyet tayyaresinin düşürüldüğünü kayyo istasyonunun açılışında şu sözleri söy detmektedirler. lemiştir: « Britanya milleti, harbe fütuhat gayesile girmiş değildir. Alman arazisinin (Başmakaleden devam) bir karışını bile fethetmek niyetinde değiruz. Yakm tarih bunların kolleksiyonile liz. Sadece dünyaya bir kanun ve nizam koymak isteyoruz. Harbe düşünmeden gir şimdiden doldu ve taştı bile. Hani Avusmedik. Ve harbden ancak galib olarak çı lurya? Hani ÇekoSlovakya ve hani Pokacağız. Almanyayanlış ümidlerle kendi lonya ? ni oyalamamlıdır. Harbi kazanmanın BriDün: tanya imperatorluğu kadar dominyonla Garanti istemeyizî rın, müstemlekelerin ve lngilterenin de işi Diye haykıran Estonya, Letonya ve olduğunu anlayacaktır. Yediden fazla deLitvanya, bugün süngülü Rus askerleriniz üzerinde serpilmiş olmamıza, biribirimizden uzakta yaşamamıza, dahilî işleri nin himayesini cebren kabul etmiş bir halmizi her birimiz ayrı ayrı idare etmemize de yaşıyorlar. rağmen biz bir tek milletiz, Britanya milYa Finlandiya? Irkî üstünlüğünden letiyiz. Birimize dokunmak hepimize dogelen bir kahramanlıkla silâha sanldığım kunmak demektir. Içimizden birisi için hayatî mahiyet taşıyan her hâdise, hepimiz gördüğümüz bu cesur millet, nihayet raiçin en büyük iş sayılır. Içimizden birinin kamın ve miktann ezici sikleti altında fedakârlığmı zaferi kazanıncaya kadar he can vermiyecek mi? pimiz aramızda taksim edeceğiz.» Hâlâ vaziyeti iyi göremiyen milletler Avustralya Başvekilinin mühim beyanatt 10 Sovyet tayyaresi düşürüldii Belçikanın kararı ile de France ve Normandie gibi Fransız ilim ve san'atınm bütün zevkini temsil eden gemilerin dahilî tezyinatını yapan Fransız Dekoratörler cemiyeti reİ3İ Louis Sue'nun Güzel San'atlar Akademisine profesör tayin edıldiğini haber alınca kendisile bir mülâkat yapmak istedik. Şimdiye kadar yaptığı işleri anlatan profesör, tezyinî san'atlar hakkında şu izahatı verdi: « Tezyinî san'atların cemiyette mühim bir rolü vardır. Esasen bu yeni bir san'at şubesidir. Mazide dekoratör yoktu. Mimar, ressam, heykeltraş, halıcı, kuyumcu ilâh. Hertürlü san'atkâr vardı. Dekoratör, zamanımızın bir icadıdır. En semblier denilen dağınık unsurları tanzim edip bunlarla bir bütün meydana getiren tabir caizse bir şef dorkestr vardır. tşte dekoratör budur. Devrimiz bir ihtisas devridıı. Mazide bir ev duvarcılık, ma rangozluk ve dülgerlik ilâh. gibi işlerden mürekkebken bugün bir fabrika olmuştur. içinde kalorifer, ventilation, su, aptesane, bulaşık su yolları, elektrik, havagazi ve saire gibi tesisatı icab ettirdiğin den bir ev veya apartıman birçok güçlükler ve mudillikler doğurmuştur. Bunlar mühendis ve mimarın vazifeleridir. Buna şimdi bir de dekoratör vazifesini ilâve etmek lâzım gelmiştir. Dekoratör bu nok tadan mimarın mütemmimidir. Diğer taraftan eşyanın arzedılmesi, tarzı tanzimi ve eşyîi içm âanayie model hazırlama dt'ni başhbaşına bir mesele teşkil etmektedir, Keza bu vazife de dekoratörün omzun dadır. Bu itibarla dekoratörün hayatın hertürlü tecellisinde hususî ve maşeri mü him bir rolü vardır. Onun, oturduğunuz koltukta, çalıştığınız masada, odanıza serdiğiniz halıda, duvarların kâğıdında, kullandığınız lâmbada ve styloda, oda nızı ısıtan soba veya kaloriferde ve her yerde bir vazifesi vardır. Onun muvaf fak veya gayrimuvaffak bir eseri derhal içtimaî hayatta aksülâmeller yapar. Zira iyi veya kötü eser seri halinde hemen milyonlarca teksir edilir. Tezyinî san'atların insanla ve cemiyetle daimî ve direct bir teması vardır. Bunun içindir ki tezyinî san'atlara (hayatın dekoru) denmekledir.» € Muasır tezyinî san'atların yeni is» tikametleri hakkındakı düşünceniz ne * dir?> « Modern tezyinî san'at formülii yaşama kabiliyetini tüketmiştir. Yirmi, o^ tuz senedenberi tezyinî san'atın hemen her şubesinde namütenahi tecrübeler yapılmıştır. Şimdi artık anlaşılıyor ki bu tecriibelerin sonu gelmiştir. Çıplak, so * yunmuş san'at (art depouille) diyeceği ^ miz şeyin saltanatı bitmek üzeredir. Tez< yinî san'at tezyinattan, süsten soyuna soyuna adeta riyaziyeden çıkmış bir hale gelmiştir. Biliyorsunuz ki bu da muasır cemiyetin alet ve edevatın bir kelime ile makinenin cazibesi, tesiri, nüfuzu altında bulunmasınm neticesidir. Modem tezyinj san'at eserleri adeta scientifique hatlar i dan mürekkeb bir hale gelmiştir. Türkiyeye gelişimden son derece memnunum. Çok eski bir medeniyeti temsil eden Türkiyenin tezyinî san'atlardan garbdaki rönesans pek çok ilham alacaktır. Burada hususî ve resmî mimaride rasgeldiğim tezyinî motifler, çeşmelerin lıeykeltraşisi, dokumaların, işlemelerin renkleri ve çizgileri, fer forge'ler, çiniler, minyatürler, tezhibler, ciltler, halılar ilâh. muazzam bir san'at hazinesi teşkil et mektedir. Talebelerimle bunlardan pek çok istifadeler ederek modern san'atta ecdadlarmın eserleri kadar muvaffak eserler meydana getirmeğe çalışacağız. Talebelerimin ifadelerinde modern nıillı bir üslub bulmalan beni mes'ud edecektir.» « Akademide yapmak istediğinizî de söyler misiniz?» « Tedrisatta talebelerimi uzun tecrübelerimden istifade ettirmeğe çalışaca « ğım. Dekoratörlük pek mütenevvi ifadc tarzlarını icab ettirdiğinden onlar evvelâ umumî kültür ve umumî san'at notion'u elde etmelerini temine uğraşacağım. Mobilya, umumî tezyinat, afiş gibi ihtisas lara gitmeden bu elzemdir. Ben şahsart dekorasyona başlamadan resim ve mi marî ile uğraşmaktan çok istifade ettim. Binaenaleyh talebelerimin insana aid herhangi bir şeye yabancı ve lâkayd kalmamalannı temin etmek ilk işim olacaktır.» Graf Von Spee zırhhsımn kumandanı da intihar etti (Ba? tarafı l inci sahifede) hafilinde kumandan Langsdorff'un ölümü teessür uyandırmıştır. Hitler'in emrile gemisini batırmak mecburiyetinde kalan kumandanın bu şerefsizliğe tahammül etmediği tebarüz ettirilmektedir. mektedirler: Vak'a Panama konferansında tespit edilen emniyet mıntakasının müntehasında cereyan etmiş ve lngiltere, bu mıntakaya tecavüzde bulunmamıştı^ Çemberlayn'in Fransayı ziyareti de, gazeteler tarafından mevzuu bahsedilmekte ve bu ziyaret esnasında verilen kararlara dair etraflı faraziyerler yürütül * mektedir. Alman Ceb kruvazörü ise ufak hacmine nispeten pek fevkalâde olan ağır ve hafif topları hâmil idi: 280 milimetrelik altı; 150 milimetrelik sekiz top ile 88 milimetrelik altı tayyare dafii top, keza layyare dafii 37 milimetrelik sekiz top, on mitralyöz, sekiz torpilatma makinesi. Aslî ve fer'î olan bütün bu topların endahtlarını tanzim için mancınık iistüne yerleştirilmiş iki tayyare ile son derece mükemmelleştirilmiş endaht tevcih ve idare aletleri vardı. Bu 280 milimetrelik toplar, yirmi altışar bin ton hacminde olan Scharnhorst ve Gonreisenan adındaki iki (Le Temps'dnn) büyük harb kruvazörünün toplarmm ayni idi. Jutland harbinde Hipper'in harb kruÜç paket eroini yutmuş! vazörlerile Beatty'nin harb kruvarörleri arasmda vukua gelen ilk çarpışmada ve Evvelki gün Abdurrahman oğlu Ke Queen • Mary ve Indefatizable harb kruva malin, adamı sabıkalı Halim vasıtasile ezörlerinin imhasmda parlak bir muvaffa roin sattırmakta olduğunu haber alan kakiyet göstermiş olan toplar, ayni hacimde çakçılık bürosu memurları, cürmü meşidi. Bu silâhın o zamandanberi Alman de hud neticesinde Halimi suç üstü yakala niz topçu mühendisleri tarafından ıslah e mışlardır. Suçlunun elinde bulunan bir dilmiş bulunduğuna ve menzillerinin efkâ paket eroin musadere edilmiştir. Bu sırarı umumiyeyi daimî surette aldatmak ıti da kurtulamıyacağını anlayan sabıkalı eyadmda olan salnamelerin resmen ve mü Hnde tuttuğu üç paket eroini yok etmek tevaziane bildirildiklerinden pek fazla ol maksadile yutmuştur. duğuna şüphe yoktur. Asıl batarya, üç Halim hastaneye gönderilmiş, midesi katlı iki top kulesinde grup haline getiril yıkanarak eroin paketleri çıkarılmış, yamiştir: Biri önde, biri arkada. pılan sorgusunda eroinleri Kemalden alıp Azamî sür'at, 26 mil olarak gösteril sattığını itiraf etmiştir. Her iki sabıkalı da miştir; hakikati halde 28 i mütecaviz ol tevkif edilerek mahkemeye verilmiştir. sa gerek. En enteresan olan bariz vasıfAlenen teşekkür rı, pek büyük olan tesir daireleridir ki 0 mil sür'atle 10,000 ve bazılannca Istanbul 1 7 nci okulun 24 yoksul ço12,000 mildir. Himaye ve muhafaza ter cuğuna elbise, ayakkabı, çorab, defter, tibatı gizli tutulmuştur. Maamafih bu hu kalem ve muhtelif erzak vermekle büyük susun en can alınacak noktalarda, itme yardımlarda bulunan Bay İlhami ile eşi organları olan kulelerde ve teknenin bo Bayan Selmaya alenen teşekkürierimizin unca oldukça mühim surette kâfi dere iblâğını rica ederim. r t temin edilmiş olduğu ve yahud bu sıIstanbul 1 7 nci mekteb Başmuallimi nıf gemileri icad etmig olanların bu müS. Sözen tngiliz deniz mehafilinin noktai nazarı Londra 20 (a.a.) Graf Spee ku mandanı Langsdorf'un intiharı haberi İngiliz deniz mehafilinde derin bir heye can uyandırmıştır. Zırhlı kumandanının bu hareketi şöyle tefsir ediliyor: Deniz an'anesine ve şerefine bağlı olan bu adam hayatmı feda etmek suretile zırhlmın şerefsiz akıbetini emreden adamla hiçbir alâkası olmadığını bütün dünyaya göstermek istemiştir. Diğer taraftan öyle zannediliyor ki, Langsdorf Montevideo ağzmda büyük îngiliz kuvvetlerinin beklediği hakkında Alman makamatı tarafından kendine verilen malumatm doğru olmadığını b'lâhare öğrenince intihar kararı büsbütün kuvvet bulmuştur. Her ne olursa olsun, bu intihar, Graf Spee'yi denizci şerefile tel'in götürmez sefil bir akıbete mahkum eden devlet adamlarının nüfuzuna ağır bir darbe indirmistir. Sir Samuel Hor'un nutku Londra, 20 (a.a.) Sir Samuel Hoare radyoda söylediği bir nutukta, lngilterenin muhakkak olarak sulh istediğini, fakat bunun bir kurtuluş sulhu olması lâzım geldiğini söylemiş ve demiştir ki: « Bir nazır sıfatile değil, bir İngiliz vatandaşı sıfatile söylüyorum ve diyoıum ki, İngiliz milletinin mücadele karan siyasî ihtirasların icabı olmadığ' gibi Almanya hakkında beslenilen kıskanclıktan, amirallerin, yahud generallerin teşvikinden de değil, sadece tehdide maruz bırakamıyacağımız ezelî prensiplere olan inıanımızdandır. Rahat yaşamak imkânı tamamen selbedilmişti.» Sir Samoel Hoare, tayyare tehlikesinden bahsederek demiştir ki: « Hava taarruzu yapılmadan geçmiyen her gün bizi bu taarruzları defetmek için daha kuvvetle silâhlanmış olarak bırakıyor. Cinnet irtikâb edecek değiliz. Yenmeğe azmettik, yeneceğiz ve havalara mutlak surette hâkim olacağız.» Dikilide yeniden zelzele oldu Dikili 20 (a.a.) Dikilide yeniden Belçikalı devlet adamları, hükumetledört saniye süren ve hasar yapmayan bir rinin karannı sık sık ihsas etmekle hem zelzele olmuştur. var. Hâlâ şeklen bitaraf kalmakla çünki kalben kimse bitaraf değildir tehlikeden kurtulabileceklerini sananlar bulunuyor. Ve bu hal, bozulan Avrupa nizamının bir an evvel teessüs etmesini özleyenler hesabına cidden yazık oluyor. Müstakbel vaziyetlere karşı şimdiden tedbirler almak şüphesiz mutlaka silâha sanlmak demek değildir. Böyle bir karar, hatta filî bitaraflığa bile zarar vermez. İşte Türkiye, işte Belçika. İçinde yaşadığımız harbin dcğurabileceği vaziyetlere karşı takib edecekleri hareket hattını şimdiden çizmekle milletler dünyaya vuzuh vermiş, karanlığı aydmlatmış olacaklardır. Bu aydınlık, vecd içinde çırpınan, herseyi yapabileceğini sanan, gözleri dönmüş kimselere düşünme imkânı verir. İstikbali bulanık hesablarla değil, kat'î ve muayyen şekille görürler. Ve nihayet onlar gene kendilerine gelemezlerse, hiç olmazsa, bu günkü nizamın koruyucusu olarak çarpışan milJetlerin sırtmdaki yük azalır. Von Spee Montevideo'dan çıkmasaydı... Nevyork, 20 (a.a.) N e v y o r k Times gazetesinin Montevideo muhabiri kat'iyyen emin olduğunu söylediği bir m e m b y dan aldığı habere göre, eğer Graf v&t» Spee zırhhsı Montevideo'dan ayrılmak istememiş olsaydı, Amerika milletinin, onu, limandan çıkmağa icbar için harb gemilerini göndereceklerdi t. Amerika şiddetli tedbirler altyor Nevyork 20 (a.a.) Hariciye umumî kâtibi Wells, Birleşik Amerika hükumetinin Panama konferansı tarafından bita rafhklan ilân edilen sulara vaki olacak yeni bir tecavüzü menetmek üzere şid detli tedbirler alacağım beyan efmiştir. Wells, bu tedbirlerin nelerden ibaret olduğunu söylememiştir. Hizmete konulan yeni muhrıbler Çemberlayn Krala izahat verâi Londra, 20 (Hususî) Kral Corc Fransadan dönen Başvekil Çemberlayn'ı bu akşam kabul etmiştir. Başvekil Fransadaki tetkiklerinin neticesi hakkında Krala izahat vermiştir. kendi milletlerine, hem sayesinde yaşadıkları Avrupa nizamına çok değerli bir hizmette bulunmuş oluyorlar. ÇekoSlovakya veya Litvanya akıbetjne uğramak istemiyen milletler, vakit geçirmeden Belçikayı kendilerine örnek edinmelidirler. NADtR NAD1 San Diego (Kaliforniya) 20 (a, a.) 1922 de hizmetten çıkarılmış gemiler den 12 torpido muhribi daha bitaraflık Roma 20 (a.a.) Kolombos vapu murakabe hizmeti için tekrar hizmete korunun, gazeteler tarafından iri başhklar nulmuştur. altında neşıedilen kendi kendini batır ması hâdisesi, Italyada büyük tesir bırakUruguaytn Almanyaya cevabı mıştır. Graf von Spee'den iki gün sonra Montevideo 20 (a.a.) Meclis, Habu büyük Alman transatlantiğinin batmaridye Nazınnı dinledikten sonra, Admi sı, burada hüküm süren kanaate göre, Almanyanın deniz kudretine, oldukça bü ral Graf von Spee'nin ikametinin temdidine müsaade etmiyen hükumetin hattı yük bir darbe vurmuştur. hareketini tamamen tasvib etmiştir. Kolombos'u kovalayan İngiliz gemisiNazır Guani Alman protestosuna cenin, usule riayetle gemiye durması için emir verdiği, mürettebatın bu sayede ge vabını hazırlamakta ve ayni zamanda miyi batıracak vakit bulduğu tebarüz et muharibler tarafından bitaraflık mmta tirilmektedir. kasının ihlâlinden mütevellid meseleyi Gazeteler ayrıca şu noktayı da belirt tetkik eylemektedir. Alman deniz kudretine indirilen darbe