6 Kasım 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

6 îkinciteşrin 1939 CUMHURÎYET Müttefiklerin Amerikaya deniz kuvvetleri sipariş edecekleri silâh Müttefik donanma, deniz Denizaltı gemilerini kolayca avlamak için mühim miktarda yeni sistem gemiler alınacak Ambargonun nasıl ilgan Almanyada karşılandt? Amerika bitarafîık kanunu Yazan: Faztl Ahmed Amerikada ambargo kanununun Mebusan meclisinden de çıkarak muhtelit heyete geldiğini öğrendik. Uzun zamandır bütün dünya basınını işgal eden bu meselenin mahiyeti muhitimizce meçhul değildir. Ancak harbin ilânından evvel ve sonra Amerikanın bitarafîık vaziyeti hakkında o kadar çok şey yazılmıştır ki ortaya sürülen fikirlerin kalabalığı arasmda muhakemelerimizin sağa sola sapması ihtimali mevcuddur. §u sebeble bugün kü savaş ve yannki barış üzerinde en büyük tesirler icra edecek olan bu mesele hakkmda Türk okuyucularına kısaca bazı malumat vermeği faydalı gördük. Son harb başlamadan evvel, silâh ambargosu kanunu ve bu vesile ile Amerikanın alacağı karar, yeni dünyanın eski cihan hakkmda beslediği siyasî kanaatlerle niyetleri bildirecek en mühim barometre diye gösteriliyordu. Ve deniliyordu ki eski durumunda büyük mahzurlar bulunan kanunun alacağı yeni şekildeki ehemmiyet iki esash noktada toplanır: 1 Umumî bir cihan harbi çıktığı takdirde, yeni kanun Amerikanın sonsuz iktısadî servetlerile muhtelif sınaî kay naklanndan muhariblerin ne gibi şerait altında faydalanmalan mümkün olabileceğini tayin edecek. 2 içinde durmadan harb kıvılcımları parlayan emniyetsiz sulh devresinde ise Amerikalıların Avrupa meseleleri karşısmda almak istedikleri vaziyeti gösterecek.. Bu sözler söylenileli beş ay oluyor. O zamandanberi dünya azim değişikliklere uğradı. Ve yann için daha muazzam hâdiselerin doğma ihtimallerini saklayan bir vaziyet ortasmda üç büyük devlet savaşmaktadır. Şu sebeble halihazırm pek canlı bir meselesi, yalnız Amerikanın ihtiyar edeceği politikanın tarzmda değil, bu politikayı tespit ve tatbik için Cum hurreisine vereceği salâhiyet ve iktidarda toplanıyor. Ancak yeni vaziyeti iyi kavramak hususunda düne biraz göz gezdirmenin zarurî olduğunu bütün bu meseleyi eşeleyenler daima söylemektedirler. Biz de onlara uyuyoruz: îptida 1936 yılında müzakere edilen bitarafîık kanunu başhca bir esash maksaddan mülhem bulunuyordu: Birleşik Amerika Cumhuriyetlerini, diğer devletler arasmda çıkacak bir harbin zararlı neticelerinden korumak. Zira Avrupa vaziyeti günden güne endişeleri çoğaltıyordu. Ve Amerikada ise bu vaziyet belki Avrupadakinden ziyade titizlik peyda etmekteydi. 1914 cihan boğuşmasına Amerikanın işn'raki bu memlekette o kadar fena bir hatıra bırakmıştı ki ne yapıp yapıp, Birleşik Cumhuriyetleri bir daha böyle bir badireye sokmamak gayesi, bitarafîık ve infirad politikası lehine birçok gönül kazanmıştı. Halbuki mevcud kanunlarla milletlerarası müna sebatm tarzı, muhariblerle iktısadî mü nasebetlerin temadisine mâni olamazdı. Bunu gören bir takım kimseler, şu vaziyete nihayet vermek ve Amerikayı behemchal Avrupadan ve bilhassa herhangi bir harb muhitinden tecrid etmek arzusun daydılar. Bununla beraber 1914 savaşı içinde Amerika ticaretinin kazandığı inkişaf ve memlekete getirdiği refahtan bahsedenler de vardı. İşte 1937 yıhnda kabul edilen kanun böyle iki zıd cereyanın hasılası idi denilebilir. GÜNÜN MEVZULARI IHEM NALINA MIHINA Akdenize de geldiler mi? hakîmiyetîni temin ediyorlar Londra 5 (a.a.) T.ig<'l>'z îstihbarat Nezareti, îngiliz ve Fransız *ilolannın taşriki mesaisi hakkmda verdiği izahatta Fransız bahriyesine dair sitayişi ihtiva etmektedir : «îngiliz Bahriye Nazın Winston Churchill'in Paris ziyareti ve Fransi7 Bahriye Nazın Campanchi ve Fransız donanma kı»mandaru amiral DarLn ile yaptığı konuşmalar iki memleket donanmasının Almanyaya karşı yaptıkları mücadeledeki sıkj teşriki mesaisini tebfriiz e'tirmiştir. Şimdiki Fransız donanması çok kuv\etli ve fevkalâde müessi'Hir. Bütün silâhlarda Almanyaya faikti' ve teşekkülü itibarile de Alman deniz harbi usullerine tarsı koyacak evsaftadır. Filhakika Fransız rea! 7mi o'dnün birinde Almanyanm tekrar ?arb demokras'lerine hücum edeceğini kat'iyyen gözden kaçırmamışhr. ; Muhasamatm daha bldayetlnde Fransanın hizmette yedi zırhlısı vard:. Bunun ikisi 26 bin tonilâtoluk seri saffı harb kruvazörüdür ve 13 pusluk toplarla mücehhezdir. Alman cab zırhlılnrile boy ölçüşecek kabiliyettedir. Esases bu saffı harb kruvazörleri Almanlan Lu zırhlılarma karşıhk olarak yapılmıştı. Fransanm kruva^ör olarak 8 pusluk toplarla mücehhez 7 büyiik ve 6 pusluk toplarla mücehhez 11 gemisi vardır. Bundan başka Fransa fevkalâde seri 32 hafif kruvazöre malikfr.» Torpito mevcudu ise, modern 46 destroyerdir. Diğer taraftan 79 denizaltısı vardır ki .harbin başmda Almanvanm malik olduğu denizaltı adedinden hafifçe vüksektir. Bu miktardan da fazla vardtmci gcmilere malik olan Fransız donanması müttefiklerin deniz hakimiyetini idarre hu susunda birinci derecede rol oynayan bir kuvvet teşkil eder. Londra 5 (a.a.) îngiliz matbuatı, Amerikada silâh ambargosunun kaldırılmasından müttefiklerin yapacağı maddî istifadelerle meşgul olmaktadır. Gazetelerin mütaleasma göre, deniz altı avcıları haric olmak üzere en müstacel siparişler tayyareler içindir. Müttefiklerin siparişleri hakkmda A merikan gazetelerinin zikrettiği 350 jıilyon sterling bir tahminden ibarettir. Bir îngiliz heyeti yakında Amerikaya giderek yeni siparişlerde bulunacaktır. Silâh siparişlerinin peşin para ile olacağı hakkındaki hüküm, îngiltereyi düşündü • • recek mahiyette değildir. îngilterenin Amerikada bir milyar iki yüz milyon sterling tutannda kıymetleri vardır. îngilterede de 500 milyon sterling altın mevcuddur. Berlin 5 (a.a.) Amerikada silâh ambargosunun kaldınlmasuu mcvzuu bahseden Alman gazeteleri bu tedbiri, Amerika ekonomisini düştüğü durgua vaziyetten kurtarmak için Amerikan iş adamlannın eseri olduğunu yazmakudır. Amerikadan alınacak iHâhları deniz Amerika vapurlarinm muharebe mıntakalart Londra 5 (a.a.) People gazetesinin verdiği malumata göre, müttefikler Amerikadan mühim miktarda denizaltı şasör (avcı) lan satın almak üzeredirler. Bu şasörlerin tesir sahaları Atlas denizine muadil bir mesafeyi geçmelerine imkân verecek derecede büyüktür. Şasörlerin ustura şeklinde yapılmış olan ön kısımlan girmiyeceği bir denizaltı gemisini ikiye bölmektedir. Vaşington 5 (a.a.) Reisicumhur Ruzvelt, denizlerde muharebe bölgesini tayin ve ilân eylemiştir. Bu bölge İngiliz, Norveç, îsveç ve Baltık sahillerini ve Almanya, Danimarka, Holanda, Belçika, Fransa ve îspanya sularını ihtiva etmektedir. Amerika gemileri bu bölgeye giremiyeceklerdir. "••• '. • •• • Amerika, donanmaaınt takviye ediyor Vaşington 5 (a.a.) Birleşik Amerika bugünkü müsellâh kuvvetlerine pek yakında 3 tayyare gemisi, 8 kruvazör, 52 destroyer, 32 denizaltı, 31 yardımcı gemi ilâve edeceği gibi 32 tane de «havadan daha hafif» sevkedilir balon yapacaktır. '»" <m»>ıtıııımıifflnmnııınııııınıınıınıııi!oıi!iııııııııııııın Amerika Japonya J Pasif korunma Amerika, Çinde nizamın Edirnede tayyarelere karşı tecrübeler yapıldı tesisini istiyor Tokyo 5 (a.a.) Amerika büyük elçisi Grew, japon Hariciye Nazın Namura ile dün yiptığı mülâkat esnasında ju üç nokta üzerinde ısrar etmiştir: Amerika, mevcud muahedelere Japonyanm riayet edeceğini ve Çin meselelerinin memnuniyet verici bir tarzda halledileceğini ümid eder. Amerika, Japonyanın Çinde kurmak istediği nizama itiraz eyler. Çünkü Amerikanın Çindeki menafiini nıahvedecek ve Uzakşark kapılanru Amerikaya kapayacaktır. Amerika efkârıumumiyesi Amerikanın Asya ve Uzakşarktaki menatiini ve haklarını ihlâl eden bazı hareketleri kabul Ispanya harbinde ölen edemez. Amerika efkârıumunıiyesini tatttalyanlar min etmek lâzımdır. Aksi takdirde iki memleket arasındaki münasebetlcri dü Madrid 5 (a.a.) îcnlya büyük elzeltmek imkânı yoktur. çisi General Sorio, îspanya harbinde ölen îtalyanlar için yapılan merasimde pek Japonyanın kararı çok tefsirlere yol a^an î ır nuruk söyleTokio 5 (a.a.) Shimbun gazetesinin yazdığma göre, Hariciye Nazın Na miştir. Büyük elçi demistii ki: « Harb esnasınd» h c ne olursa olraura Çin harekâtı dolayısile Japonya ile sun, îspanya dahilî müca'elesirde oldudiğer devletler arasmda çıkan bazı an laşamamazhkları halletmek fikrindedir. ğu gibi îtalya ve îspanva Markisistlige Bu münasebetle ecnebilerin uğradığı karşı gelmek üzere daima beraber kalazararlar ve para meseleleri halledilecek cakbr. Bizim Akdenizimiz hiçbir vakit enternasyonal deniz olmıydcnktir. Bu detir. riz Lâtin denizi olacaktr.» Edirne 5 (Hususî) Vilâyet pasif korunma komisyonu, halkı havadan korunmağa alıştırmak ve ek'plerin vazifelerini kontrol etmek için bugün Edirne ve mülhakatında bir, havadan korunma tecrübesi yapmıştır. Saat ! 5 te yangın kulesinden verilen alarm işareti üzerine bütün halk evlerinde kapdlı kalmış, yollarda tutulanlar en yakm sığınak ve siperlere iltica etmişlerdir. Tecrübenin devamı müddetince ekipler vaja ve motosikletlerle şehirde dolaşarak kontrol ve yaralananlan kurtarma vazifeferini yapmış ve her hangi bir yanşrm tehlikesine kcrşı hazır bulunmak üzere itfsiye otomobilleri şehri baştanbası dolaşmışlardır Egede tütün piyasası açılıyor îzmir 5 (a.a.) Tütün mahsulünün bütÜD mmtakalarda toplaoarak deok haline getirildiği anlaşılmaktadır. Tütün piyasası bayram ertesi büt^n tüt$n mıntakalarında birden açılacaktır. Mubayaacılann eksperleri ve mubayaa memurları tütün mıntakalannda tetkikat yapmaktadırlar. Dahiliye Vekili Sivasta Sıvas 5 (a.a.) Dahiliye Vekilimiz bu sabah saat 9 da Sıvasa gelmiş ve başta Vali ve Komutan olmak üzere mülkî ve askeıi erkân tarafından selâmlanmıştır. janslar bahsetmediler amma fransızca Le Temps gazetesinde okuduğum iki telgraf, Ahnan 1937 kanununun en esash maddelen, ilân ve tasdik edilmiş herhangi bir mu denizaltı gemiievinin Akdenize geldikleharebe zuhurunda muhariblere silâh, mü rini gösteriyor. Bu iki telgraf şunlardır: himmat ve sair bilcümle harb teçh'zatı Akdenizde hücuma uğrayan bir verilmesini menediyordu. Fakat, becMleri İngiliz vapuru peşin ödenmek ve Amerikan gemilerile Londra 25 birinciieşrin Ajans nakledilmemek şartile diğer mahsul Röyier'e (ycrin ısmi sansür edilmiş) den lerin satılması yasak değildi. İngilizce bildirildiğine göre 3529 tonluk Ledbury (Cash a n d carry) kelimelerile ifade oapmu hücurra uğramışttr. edilen bu prensipin manası parayı ver, îkincı telgrar da şudur: malı al demektir. Ancak onu kendin taCebelüttank 25 birinciteşrin Resşımak şartile! men haber oerıldiğine göre Rafna vapuBurada dikkat edilecek bir nokta var ru, (meokiin ismi sansür edilmiş) de, bir dır: Kanun yalnız usulü dairesinde ilân Alman denizaltı gemisi tarafından toredilmiş ve zuhuru resmen tasdik olun pillcnip batmlmıstır. muş harbleri derpiş ediyordu. Halbuki şer ve mel'aneti hergün yeni bir ambalâi Alman denizaltı gemilerinin yukanda kâğıdına sararak üzerine daima yeni yeni ismi geçen iki vapuru nerede batırdıklan yaftalar yapıştıran politika hilekârlığı Fransız sans'irü tarafından çıkanlmış olbunun da çaresini bulmuştu demek yan makla beraber, gazetenin koyduğu serIış olmaz. Zira malumdur ki son zaman levhadan gemüerden ikisinin ve en az biIarda harbin kendisini en kanh surette rincisinin Akdenizde batırıldığı anîasılıyapmaktan çekinmemekle beraber harb yor. Demek ki Alman denizaltı gemileri, hali mevcud olduğunu ilâna asla yanaş Cebelüttank Boğazındaki suüstü ve sualb mıyan hükumetler görüldü. Misalleri maniasmı aşjp Akdenize de girmişlerdir. saymağa lüzum yok. Çünkü hepsi ma Esasen Skapa Flow gibi, sımsıkı müdafaa lumdur. edilen son derece mühim bir deniz üssüne Gene bitarafîık bahsindeki en ehem girmeğe muvaffak olan denizaltı gemilemiyetli hususlardan bir tanesini hangi rinin Akdenize de girebilecekleri tabiidir. maddelerin harb malzemesi addedilip Çünkü Septe Boğ^zı daha geniş ve daha edilmiyeceği hakkmda Cumhurreisine bıderin olduğu için müdafaası daha güçrakılan geniş takdir hakkı teşkil etmek tür. teydi. Sonra ortada bir Johnson kanunu Akdenize giren denizaltı gemileri, oravardı ki Amerikaya karşı eski malî ta da kendilerine gi^li üsler temin etmedikahhüdlerini ifa etmemiş olanlara yeniden ikrazatta bulunulmasına müsaade etmı çe bu denizde uzunboylu kalamazlar. Bunlara gizlice üs hizmetini görebilecek yordu. yerler, ancak bitaraf memleketlerin kıyıMeselenin bu bir cephesi. Ş'radi kanularında bulunabilır. îspanya sahillerile nu, ondan istifade edeceklerin hususî adaları, îspanyaya aid Afrikadaki Rif b mevkii bakımından da biraz mütalea edeyıları, îtalya sahilleri ve adalarile Arnalim. vud'uk ve Trablusgarb kıyılan gibi... Bu Bir taraftan Almanya ve îtalya, diğer devletler, bilerek veya bilmiyerek Alman taraftan Fransa ve îngiltere arasmda denizaltı gemilerine yardım edebilirler. patlayacak bir muharebede ikinciler le Bilmiyerek yardımdan kasdım şudur: hine mevcud olan sarih faikiyet meydanMeselâ hücra bir sahilin veya ıssız bir adaydı. Zira Fransa ve îngiltere deniz danın kuytu bir koyuna bir yelkenli veya lere hâkim ve nakliyat için lâzım gelen küçük bir vapur, denizaltı gemisinin mahgemilere malik bulunmaktadırlar. Al rukat, su, yiyecek, hatta mermi ve torpil manya ile İtalyamn ise ne parası, ne de gibi ihtiyaclann; getirir; denizaltı gemisî aldığını nakletmek imkânı var! de oraya gelerek bunları alır. Ayni yerde 3u son mülâhazayı ortaya sürenlere veya başka b'"r mevkide birbirlerine yeni bazı cevab verildi. Bazı mütehassıslar bir randevu vererek ayrılırlar. Almanya ve îtalyanın da icabında bitaBilerek yardım ise devletler hukukuna raflar delâletile vaziyetten istifadeye çaIışacağını, ve denizlere hâkim olmakia göre, resmen yapılır. Bir Alman denizalberaber, Büyük Harbde görüldüğü veç tı gemisi bitaraf bir limana gelerek orada hile îngiltere ve Fransamn ister istemez 24 saat kalabilir ve en yakın Alman li * birçok gemi zayiatına uğrayacağını söy manına gidebilectk kadar mahrukat ve sair levazım alebilir; küçük tamirlerini lediler. îngiliz ve Fransız dostlanmızm, Ame de yapabilir. Aykaç I Moskovada yapılan FinSovyet müzakereleri {Baştarafı 1 inci sahifede) kpvaya çagırılmış olan Sovyetlerin îsveçteki elçisi Bayan Kolontai, Stalin'i Finlandiya işinde mutedil davranmağa ve îskandinav devletlerine yüklenmemeğe davet eylemiştir. Ayni gazeteye göre, vaziyet şudur: Stalin, Sovyetler Birliğinin zayıfhğını ortaya koyacağmdan korktuğu için bir harbe girişmek istemiyor. Finlandiya metin dayrandığı ve îskandinav devletle rinden teminat aldığı takdirde Rusya taarruz etmiyecek ve bir mutavassıt tarzı halli kabul edecektir. Finlandiya zâf gösterdiği ve îskandinav devletleri de kararsız bir vaziyet takmdıklan takdirde, Rusya belki de şiddetle hareket edecektir. Von Papen geliyor Belgrad 5 (a.a.) Alrnanyanın Londra 5 (a.a.) 1 loyd George, Ankara büyük elçisi von Papen, bugüSundau Express'ie yazdıgı bir makalede nü, Belgrad'da Alman e.'çisiniıı misafiri diyor ki: olarak geçirmiştir. «Geçen harbde Mühimmat NazırhgıSabahleyin Berlir.den buraya gelen nî yapmış olmak sıfatile diyonım ki, Avvon Papen, karşıhk Simplor. Orıent Exrupanın ve hatta Avrupa aşıns'mn hürripress'i kaçınnış ve bizzan;*e bur?da kalyeti yeni Amerika bitarafîık kanununun miştır. Fakat resmî Yugo'lav mehafilile 1 abulüne mütevakkıftır » Hçbir temasta bulunmam ştır. Loid Corcun bir makalesi rika sanayi kaynaklarından istifade hududlarım darlaşmış göstermek için ortaya sürülen iddialar arasmda şöyle söz ler de vardır: Denilmektedir ki Amerikada bitaraf lık kanununun alacağı yeni şekil derookrasi devletlerine nekadar kolaylık temin ederse etsin bu devletlerin malî kuvvetleri 1914 harbindeki nispette değildir, ilâh... Bütün bunlar âlâ! Fakat hemen ilâve edelim: Roosevelt'in siyasî rakib ve hasımlan tarafından muhtelif muhalefet engellerine uğarayan kanun, işte şu pek kısa olarak anlattığımız şartlar ortasın dadır ki muzafferane ilerleyip duruyor. Hatta bugün nihaî zafer $afhasma gel miştir. Ikinci bir makalemizde meselenin diğer safhalarmdan bahsedeceğiz. Îtalya ve îspanyadan başka Akdeniz» deki diğer devletlerin siyasî veya coğrafi vaziyetleri Alman denizaltı gemilerine yardıma müsaid değildir. Meselâ, Yugoslavya, Adriyatik denizinde ve faaÜyet sahasından uzaktadır. Türkiyenin vaziyeti malumdur. Yalnız dağımk ve sayılari pek çok olan Yunan adalan gizlice, ka* çak surette yard;ma müsaiddir. Nitekimi 1914 ağustosunda Göben ile Breslâv Ça« nakkaleye gelirlerken ıssız Yunan adalax rının birinde, kendilerini bekliyen bir Yu^ nan vapurundan kömür almışlardı. Fakat, Yunan adaluı, İngiliz Fransız ticaret gemilerinin geçtikleri deniz yollarındaqj uzaktırlar. Alman denizaltı gemileri, Akdenizdfli] tutunabilirlerse İngiliz ve Fransız denidj ticaretine haylı zarar verebilirler. Çünki|j bu deniz, denizaltı harbine her bakımdan j çok müsaiddir. Büyük Harbde, Almanyadan j nize gelen ilk Alman denizaltı gemisi | U. 21 di. 25 nısan 1915 te Emden'deo 1 yola çıkmış, yolda hiç mahrukat Alma< dan 13 mayısta Kattaro'ya gelmişti. O* rada eksiklerini tamamladıktan sonra, Çanakkale önüne gelmiş, îı\giliz!eria Triumph ve Majestic zırhlılanm batırmış» Fazd Ahmed AYKAÇ Yunan ttalyan anlaşmasî ve Bulgaristan Sofya 5 (a.a.) Son îtalyan Yucan anlaşmasî hakkmda Sofyada müntefir Slovo gazetesi yazıycr: «Yunanistanın politikarmî Akdenizde deniz tefevvukunu haiz olan devletlerle daima iyi münasebetler idamesi»ie matuf bulunmuştur. Bu tefevvuk evvelemirde îngiltere ve Fransaya aiâdir. Müteakıben îtalya geliyor. HuJjuları icin îngiltere ve Fransadan garar.h ald.ktan sonra, Yunanistanın îtalya ile müi.asebetlerini tanzim etmesi tabiî büunuyordu. Her halde, yeni Yunan İc.lyan anlaşması Balkanlar için bir barış ur.suru ve gittikçe daha sarih olarak bellrmekte olan yeni bir diplomatik faaliyeun başlangıcıdır.» tmparatorluk konferansî Macaristanda tahriri nüfus Budapeşte 5 (a.a ) Mülî müdafaa kanunu mucibince hukunîf t 19 teşrinisani gecesi tahriri nüfus yapılmasını emı etmiştir. Tahriri nüfus erkekler ;rin 17 den 70 yaşma ve mütehassıs kadnlar i^in de 16 dan 50 yaşma kadardır. Kadınlann ihtısosı biltassa demir sanayii, elektrik, yiyecek Sanayii, doktorluk ve sıhhiyedir. Londra 5 (a.a.) îngiltere împaratorluğu kaynaklannm ve zenginlikîeriNikbinlik başladt nin tanzimi maksadile tnplanacak olan Helsinki 5 (a.a.) Dün akşam yeni konferansa iştirak eden Dominyon müRus tekliflerinin Molotof ve StaÜn taramessilleri dün îngilterenin en mühim hafmdan tevdiinden sonra Finlandiya heve va müdafaa merkezlerinden Lirini ziyatinin Moskova'da kalmış olması Finlanret etmişlerdir. diya efkânumumiyesinde nikbin bir sii Skandinavya devletlerinin kunet tevlid etmiştir. Sovyet ihtilâlinin yıldönümü şenlikledürüst hareketi rinin, müzakereleri tehir etmesi muhte Londra 5 (a.a.) «Reuter» Îngiliz gazeteleri, Ciry of Flint'i tahliye eden meldir. Finlandiya neler verecek Norveçi takdir ve tazircle yad*rmekte ve Bern 5 (a.a.) Bosl:r Nachrichtenîskandinav devletlerinin dürüst davranmayı bilen devletler old'.sğunu yazmak ia Oslo muhabiri bilJiriyor: îskandinavya siyasî mehafili Rus tadırlar. Finlandiya müzakerelerin;n mus'ihane bir Fransada yeni bir makam tarzda neticeleneceği ünHindedir. Finkuruldu landiyanın şu üç yeri Rusyaya »erkedereParis 5 (a.a.) Neşredil<*r bir ka ğine muhakkak nazarile b?kılrnaktadır: rarname, Fransız devletinın bilhassa A Finlandiya körfezinin şimeli şarkisindeki merikadaki masraflarını f.tsviye <şile meş adalar, Buz denizinde B »Lkcsiar yarıgul olmak üzere bir umumî haz^ne ve te madası ve Kareli'de hucîud tashihatı. d>ye idaresi ihdas etmekteJir. Fakat Finlandiya Hp.r^oe'de Ruslara bir deniz üssü vermeği re'Jrledt' ektir. Fransız vapurları îzmir Japon limanlarındaki Alman vapurları Paris 5 (a.a.) İngiliz deniz ma kamlarınm 10,000 tonluk Alman «Admiral Scheer» zırhlısımn Büyük Okya nusta bulunup bulunmadığını tetkik ct mekte olduklarına dair Şanghay'dan verilen ve «Sunday Times» gazetesi tara fmdan neşredilen haber burada alâka ile karşılanmaktadır. Şanghay'da bir Japon membamdan verilen bir habere göre Japon limanlarırcda ve bilhassa «Nagasaki» de bulunan Alman ticaret gemileri çok miktarda kömür ve benzin almakta fakat henüz limanlardan ayrılmamaktadırlar. Macaristanın yaptığı ticarî anlaşmalar Budapeşte 5 (a.a.) M&caristanla Slovakya arasmda yapıLn iktısadî görüşmeler dört sonteşrindi bir itilâfla netlcelenmiştir. Bu itilâf dorhal mer'iyete girecek ve 31/10/940 larihine kadar muteber olacaktır. Sovyetler harb istemiyor Moskova 5 (a.a.) Pravda gazetesi, teşrinisani ihtilâline tahsis ettiği başmakalesinde şöyle diyor: «Sovyetler Birliği harb istemiyor ve hiçbir kimseyi harble tehdid etmiyor. Fakat bizi karıştırmağa cesaret edeceklerin vay haline. Bize meydan okumağa cesaret edeceklerin ve hududlanmızda tahri kât oyunu oynıyanların vay haline.» limanına geliyorlar îzmir 5 a.a.) Ey!ul ipt''dasmdanberi şark seferlerini tatil e<m;ş olan Fransi7 vapurlan önümüzdek* perşembe gür.ünden itibaren Iimanımi2i» mutad seferlerini yapmağa basIryacaLbr. Tebrik telgrafları Hertürlü tebriklerinizi şık, zarif yeni telgraf kâğıdlarıle gitmesi için müsveddeuize (Lülcs) yazınız. Bu suretle hem muhataıunıa memnun etmiş, hem de yoksul yavrulara yardım etmiş olursunuz. Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Mcrirezi Riga'dan Almanyaya gidenler Londra 5 (a.a.) Steuben vapuru Alman ekalliyetinden 3000 kişiyi hâmil olduğu halde dün akşam geç vakit Rigadan Almanyaya hareket etmiştir. tiI Diğer cihetten bir ticarî aplaşma ile Müttefikler de. Alman denizaltı gemigümrük, baytarî kontrol ve vaiıe hakkmda pek yakında husuiî mukavtleier imza lerine karşı, Akd^nizde ayn bir mücadele cephesi kurmuşlardı. Fakat bu denizin edilecektir. genişliği, derinliği, müteaddid kısımlara İktısadî itilâf mucibince >üz milyon aynlmış olması, hava şartlarının müsaadeSlovak kronu kıymetinde e?ya mübadele «i, ve Ispanyanın müsamahakâr davranedilecektir. Macarista», domuz, ziraî ması, Avusturya sahillerile Türkiye kıyımahsulât ve manifatura eşvası. Slovakya larında, Ege denizindeki Bulgar sahillef cdun, sellüloz ve manifa urd cşyası ihrinde ve bazı Yunan adalarında kurulaa rac edeceklerdir. daimî veya muvakkat üslerde barınmalaÖğrenildiğine göre Mı>rar Yugoslav rı, Fas ve Trabîusgarb kıyılarında, yerliiktısadî görüşmeleri iki nı^nleket arasın lerden yardım görmeleri, denizaltı gemiledaki mübadeleleri artırmak maksadile rini, Akdenizde, çok faal ve çok tehlikeli îonteşrinde Belgrad'da başkyacaktır. bir hale koymustu. Bu defa, vaziyet, o Söylendiğine göre Macaristan makine, zamankı gibi olmamakla beraber, gene kimyevî maddeler ve ms.aifatura eşyası Şimal denizinden daha müsaiddir. Yalnız ihracatını artırmak tasavvurundadır. kâfi derecede rlenizaltı gemisine sahib olmak ve Akdenizde üsler bulmak lâzımdır. Gökte kuvvetli olmıyan mllFransız gazetesıni okuduğumdanberi, letlerin yaşıyabilmeleri güçAlman denizaltı gemilerinin Akdenize leşmiş olduğunu bugün daha iyi anlamış bulunuyoruz. IVii geîdiklerini teyid eden haberler ahnmaII havacılığımıza kuvvet ve dığını da ilâve edeyim. hız vermek zorundayız.