1 Ekim 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BirinciteşTİn 1939 t'UMHURlVET GUNUN Avrupa vaziyeti ve Amerika Birleşik Devletler Harbiye Naarı, bugünkü 'harbin Amerikaya sirayet etmesini men için mümkün olan her şeyin yapılacağını söylüyor Vaşington 30 (a.a.) Harbiye Nazın Woodring, Bırleşik devletlerin sulhtan otorite ile bâhseaebilmelerini temin için Millî Müdafaamn takviye cdileceğini ve hükumetin bugünkü Avrupa harbinin denizleri aşarak Amerika kıt'asına sirayet etmesini men için mümkün olan hre. şeyi yapmağa karar verdiğini beyan etmiştir. «Bunun manası şudur ki, îngiltere geçen sene bitaraf ümanlara çıkanlan mal miktarına aid statistıklere dayanarak fazla malların Almanyaya sevkedilmesi korkusile her şimaJ memleketi için azamî bir deniz ricareti haddi tesis etmek suretile bu hadden fazla miktariann nakline mani olacaktır. Bu karar, bir çok ihtilâflara sebebiyet vereceği gibi bir çok menfaatlen haleldar edecek ve ayni zamanda yüklenilmesi güç bazı tahdidler tahmil etmıj olacaktır. Bundan başka, bir çok anlaşmazlıklara ve çekişmelere meydan verecektir. İngiltere hükumeti, müsadere hakkını bir kanunla tesis etmekten her zaman çekişmelere meydan verecektir. İngiltere hükumeti, müsadere hakkını bir kanunla tesis etmekteıı her zaman çekindiği için bitarat memleketlere aid bütün menfaatler bu surctle Amirallik dairesindeki bir encümenip bilfiil hükümlerine tâbi kalmı? bulunacaktır. Halbuki Almanya, müsadere hakkına dair bir kanun neşretmiştir.» Makale şu suretle bitiyor: «Bugünkü deniz harbinin şeklini değiştirebilecek ârmller, îngiliz tahdidatma karşı şimal memleketlerinden gelecek olan reaksiyonlarla Almanyanm îngiliz ablukasına cevaben deniz harbini şiddetlendirmek hususunda takib edeceği hattı harekettir.» Urfanın bayramı Millî Şefimizin şehri teşrifinin yıldönümü hararetle tes'id edildi Urfa 30 (a.a.) Millî Şefimizin Urfayı teşriflerinin yıldönümü olan dünkü günü bütün Urfalılar bir millî bayram günü sevinci içinde kutlamışlardır. Bu münasebetle büyük tezahürat yapılmış, başta Vali, askerî komutan, askerî ve mülkî erkân olduklan halde bütün memurlar, okullar, esnaf cemiyetleri ve kesif bir halk kütlesinin iştirakile Belediye parkında yapılan toplantada Vilâyet, Belediye, Halkevi, okullar ve teşekküller adına Atatürk büstüne çelenkler konulmuştur. Parktaki merasimden sonra topluca Halkevine gidilerek orada orta okul öğretmeni Ratip Akdeniz tarafından Millî Şefin hayab ve millî varhğımızın tahakkuku uğrundaki sonsuz hizmetlerini tebarüz ettiren veciz bir hitabe yapılmıştır. Hitabeyi, Halkevi başkanı tarafından Millî Şefimizin Urfaya şeref verdiği günü canlandıran bir nutuk takib eylemiştir. Dün bütün okullarda da Millî Şefin hayatî ve yüksek eserleri hakkında öğretmenler tarafından talebeye gerekli bilgiler verilmiştir. Şehir baştan başa bayraklarla süslenmiş ve gece de her taraf tenvir edilmiştir. Belediye tarafından tertib edilen büyük bir fener alayı şehri dolaşmış ve Halkevinde bir toplantı yapılmıştır. Abluka harbi muvaffak olabilir mi? Harbde Almanların şiddetli denizaltı harbi nasıl iflâs etmişti? Yazan: ABÎDtN DAVER Almanya, Büyük Harbde olduğu gibi, şimdiki harbde de, îngilterenin denizüstü ablukasma, bir Alman denizaltı ablukasile cevab vermeğe teşebbüs etti. Almanlar diyorlar ki; «İngiltere bizi abluka ile mağlub edemez; çünkü stoklarımız var; istihsalâtımız var; her türlü iaşe ve ham madde istıhlâkı işlerini bir intizam altına aldık; nihayet, arkamızda Sovyet Rusyanın kaynakları var; fakat, İngiltere, bütün ihtiyaclanm dışandan getirmeğe mecburdur; denizaltı ablukasile asıl biz İngiltereyi aç ve ham maddesiz bırakacağız. Bu mevzuun münakaşası, bizim ayn bir yazıya bıraktığımız denizaltı harm binin de tetkiki demcktir. Şi di, bakahm, Alman denizaltı harbi, acaba İngiltereyi aç ve ham maddesiz bırakmağa muvaffak olabilir mi? Önümüzde, Büyük Harbin dört uzun senesinin ders ve ibret dolu hâdiseleri ve tecrübeleri vardır. Almanlar o harbde, İngiltereyi demValtı ablukasile mağlub etmeğe teşebbüs etmişlerdi. Az kaldı, muvaffak oluyorlardı; fakat bir hesab yanlışı ve bir siyaset hatası, denizaltı harbinin iflâsile neticclendi. Hesab yanlışı: Şiddetli denizaltı harbine, ellerinde kâfi miktarda denizaltı gemisi olmadan başlamalandır. Siyaset hatası: Şiddetli denizaltı harbi üzerine Amerika gibi büyük bir devleti Almanya aleyhine harbe sokmalandır. *** Bu harbde denizaltı harbinin muvaffak olup olamıyacağını iyice anlayabilmek için, Büyük Harbdeki Alman denizaltı harbinden kısaca bahsetmek lâzımdır. Almanya Büyük Harbe başladığı zaman inşası bitmiş veya henüz inşa halinde 43 denizaltı gemisı vardı. îlk anlarda, bunlann yalnız 21 tanesi denize çıkabildi. Almanya, harb içinde 768 denizalb gemisi daha inşa etti veya kızağa koydu. Bunlardan inşa?ın. ikmal edip kullanabildigi gemiler, htrb iptidasmda mevcud olanlarla beraber, 343 tanedir. Bu 343 gemiden 178 tanesi harb içinde muhtelif şekillerde ziyaa uğramıştır. Harbin son ve mütarekenin ilk günlerinde, uzak üslerde bulunan 14 gemi de mürettebatı tarafından tahrib edüdiğirden Almanyanm denizaltı zayiatı 199 u bulmuştur. Diğer gemiler ve inşa halind*» bulunanlann âkıbetine gelince, bunlardan hizmette bulunanlar, düşmana ieslim edilmiş, kızakta veya tezgâhta olanlar da sökülmüştür. Alman denizaîtı gemilerinin batırdıkları düşman ve bitdrar ticaret gemileri ise, bu işe başladıkb.n 1914 birinciteşrininden, 1918 ikinciteşrînimn 11 inci güflüne kadar geçen müddet zarfında, Almanlann hesabına göre eayıisafi tona olarak şöyledir: Ton Torpillenen düşm?n gemileri: 12,967,699 Torpillenen bitaraf gemiler : 2,022,367 Mayinle batan diışman gemileri : 2,988,626 Mayinle batan bitaraf gemiler : 747,796 Umumî yekun : 18,716,982 Bu yekundan tngilizlerin hesabına düşen rakamlar şunlardır: Torpillenen : 9,366,256 Ton Mayinle batan : 1,328,687 » Yekun : 10,694,843 » İngiliz kaynaklan 100 tondan büyük olarak torpil veya mayinle batan bütün ticaret gemilerınin 12,191,996 tonluk 5,554 gemi olduğunu kaydederler. İngiliz Loyidi ise, cenizaltı, mayin veya kruvazör harbi yüzünden Büyük Harbde batan bütün gemileric 5861 tane ve bunların umumî tonajmı da 13,233,672 gayrisafi ton olarak kaydeder. 100 tondan küçük gemileri de hesaba dahil eden diğer bir hesaba göre de denizaltı gemilerinin ve mayinlfrin batırdığı gemi yekunu 12,243,090 gavrisafi tonluk 6520 gemidir. Bütün bu rakamlar arasında bize lâzım olan, 343 denizaîtı gemisinin 4 sene 2 ay 11 gün içinde düşman ve bitaraf 14,990,066 gayrisafi tonluk yuvarlak hesab 15 milyon tonluk gemi batırmış olmalarıdır. (Bu Aloıan hesabıdır, îngilizlere göre zayiat yekunu 12,191,000 tondur.) Alman denizaltı filotillâsı da, harb içinde, 1 78 (Şjemi kaybetmiştir. manki tabirile «biaman tahtelbahir harbı» 1917 şubatında başlamışbr. Alman denizaltı gemilerinin en çok gemi batırdıklan av, 1917 nisanıdır: Düşman gemisi : 772,753 Ton Bitaraf gemi : 227,447 » DENİZLERDE HARB MEVZULARI İHEM L NALINA MIH1NA Kahramanlığa hürmet ehistan, umumî seferberlik ilân ettiğinin ertesi günü, her bakundan üstün Alman kuvvetlerinin baskınına uğradı; kendini toparlayıp iyi kötü müdafaa etmek üzere, çabalarken Kızılordu da müdahale etti. Lehistan için iki kuvvetli düşmana karşı mağlub olmaktan başka yapacak birşey kalmadı. Bu ümidsiz hale rağmen, Lehler, mümkün olan her yerde mukavemette devam ettiler. Bu mukavemet yuvalanndan biri de Varşova oldu. Almanlar, 1915 yazmda, o zaman müstahkem bir mevki olan Varşovayı muharebesiz almışlardı; fakat 1939 da, Polonya payitahh, açık bir şehir olduğu halde. kendini sonuna kadar müdafaa etti. Sivil ve asker, kadın ve erkek, çocuk ve ihtiyar, bütün Lehler, Varşovanm eski tabiyelerinde, kanlarile yeni bir kahramanhk destam yazdılar. Bir milletin en ümidsiz amnda bile istiklâl aşkile nasil dövüşebilecegini bütün dünyaya gösterdiler. Sevkülceys ve tabiye hatalanm yiğitlik harikalarile af fettirdiier. Ordunun 150 nci ytldönümü Vaşington 30 (a.a.) Harb Nazın, Amerika ordusunun 150 nci yıldönümü dolayısile irad ettiği bir nutukta, yurd müdafilerinin, bir harb zuhuru mukadder olduğu takdirde, selefleri kadar azim ve metanetle millî müdafaayı denıhte edebileceklerinden Amerikahların emin olabileceklerini bildirmiştir. Deniz harbi ve îngilterenin alacağı vaziyet Roma, 30 (a.d.) Stefani ajansmdan: Giornale d'Italia gazetesi, deniz harbi hakkında, yazdığı bir makalede ileri sürdüğü mütalealar arasında Londrada kaçak eşyalar için pek uzun listeler neşrinden sonra şimdi de şimal memleketlerinin bütün denİ7 ticaretini kontenjana tâbi tutmak bahc«nesi!e ve hukukan müdafaası kabil olmıyan bir şekilde îngilizler tarafından tam bir kontrola tâbi tutulmasından bahsedüdiğini kaydederek şunlan yazmaktadır: Deniz filomuz Silivride Tekirdag 30 (a.a.) Uç günden beri Tekirdağında bulunan filomuz halk tarafından hergün ziyaret edilmekte ve filomuz zabitan ve efradı da şehri gez mektedir. Dün de sahil kışlasındaki sahada Donanma takımile Tekirdag muhte liti arasında bahriyelilerimizin galibiyetıle neticelenen bir maç yapılmıştır. Filomuz Silivriye hareket edecektir. ırmnnMHMMnUllinüHIIltlllllUlttUIIIIIUUIIIIIllllH Uşakda şiddetli yağ murların tahribatı Serbestçe idhal edilecek eşya Bazı fabrikaları su bastı, Yeni kararname Vekiller Heyetinden çıktı köprüler harab oldu Uşak 30 (a.a.) Bu.gece saat 21 de hiç görülmedik bir fırtmayı müteakıb gök gürlemeleri ve şimşek çakmalairle birlikte sağanak halinde yağmağa başlıyan yağmur sabaha kadar devam etmistir. Uşakm ortasından geçen çay taşmıştır. Seller ciVar köylerden 11 küçük hayvan ve mğır götürmüştür. Yılancı mensucat fabrikası, Alay bahçesi, yün deposu ile înhisarlar deposu, elektrik fabrikası, mahrukat deposu ve bahçesine sel basmış, çay boyunra 24 bahçenin de mahsulleri selin getirdiği miller altmda kalmıştır. Bazı köprü ler de harab olmuştur. Sağanağın devamı müddetince civara saikalar da isabet etmiştir. Nüfusça zayiat yoktur. Ankara 30 (Teİefcnla) Vekiller Heyetinde alman yeni bir karara göje aşağıda zikredilen eşya şeraitine tevafuk ettiği takdirde serbestçe ithal edilecektir: 1 Gümrük tarife kanununun beşinci maddesihin 6. 8, 10. 14, 15. 16 ve 18 ind bendlerinde yazılı şartlar altmda muvakkaten ithal edilmiş ve edilecek eşya nakil vasıtalap, zarf ve ambalâj maddeleri, 2 Gümrük kanununun 51 inci maddesine göre muvakkaten yurda sokulan ta türlü nakil vasıtaları ve hayvanlar, 3 Gümrük tarife kanununun 14 üncü maddesine göre tanzim edilen 1939 yılı bütçe kanununa bağlı 1 cetvelinin 7, 25, 27, 28 ve 32 inci numaralannda yazılı bulunan ve kabulü muvakkat suretile ithal edilen maddelerden millî mahsulât ve mamulâtla dolu olarak tekrar ithal edilecekler. 4 Deniz ve kara nakil vasıtalanna verilecek kumanyalar (a^ntrepolardan çıkarılacak olanlar da dahil). 5 Ecnebi ülkelere gidecek Türk ve ecnebilerin kendi istimallerine mahsus zatî eşyasile kullamlmış ev eşyası. 6 Ecnebiden gelen yolculann zat ve ev eşyası arasında getirilip gümrük resmine tâbi turulmasından dolayı geri gönderilmesi istenecek eşya. 7 Manifesto ve barnameye kaydedilmeksizin yanhşhkla Türkiyeye getirilmiş olup mahallerine iadesine gümrükçe müsaade edilecek eşya. Kararnamenin 10 uncu maddesine gore, hududa mücavir yerlerimizde kurulan pazarlarda mübayaa edilecek ve krymeti bir Hrayı geçmiyen hububat ve sair gıda maddelerile kıymeti 10 lirayı geçmiyen sair eşya ve kıymeti bes lirayı geçmiyen küçük baş hayvanla 15 lirayı geçmiyen büyük baş hayvanla» da serbestçe ithal edilebilecektir. Izrairde feci bir kamyon kazası tzmir, 30 (Telefonla) Gazi Bulvannda bir kamyon kazası olmuş, üzüm yüklü Turgutlu 40 numaralı kamyon 50 yaşında tbrahim isminde birini çiğnemiştir. Adamcağız derhal ölmüştür. Şoför Hasan Şenol tevkif edilmiştir. Muğlada otel inşaatı Muğla 30 (a.a.) Burada Hususî Muhasebe tarafından yaptırılmakta olan otelin ikmaline çalışılmaktadır. İnşaatın on bin liralık son kısmı ihale edilmiştir. Otelin açılma merasimi Cumhuriyet bayrammda yapılacaktır. Yugoslav Alman ticaret anlaşması Belgrad, 30 (a.a.) Alman ve Yugoslav heyetleri arasında perşembe günü Belgradda başlayan ikbsadî müzakereler hakkında gazetecilere beyanatta bulunan Ticaret ve endiHri Nazın halihazırdaki ahval dolayısile bu müzakerelerin hususî bir ehemmiyet aldığını söyliyerek demiştir ki: « Bu müzakeieler bizim içîn büyük bir piyasa teşki) eden bir memlekette bcaretimizin hayatî menfaatlerini temin edecektir. Dığer cihetten bu menfaatlerin bitaraf olan memîeketimizin vaziyetile heır. ahenk olması l?.zundır. Yunanistan, Italya, Macaristan ve daha başka memleketlerle de iktısadî müzakerelere girişeceğiz.» Çinde Yunnan eyaletindeki feyezanların neticesi Kunning, 30 (a.a.) Yunnan eyaletinde yağan devam! yağmurlann sebebiyet verdiği feyezanlar neticesinde yurdsuz kalanlann miktan, 200 bin kadar tahmin edilmektedir. Macaristandaki Yahudi memurlarm vazifelerine nihayet verildi Peşte 30 (Hususî) Mevkii mer'iyete konan yeni kanun ahkâmı mucibince, Yahudi beiediye reislerile bilumum Yahudi memurlannm vazifelerine nihayet verilmiştir. Estonya donanması kumandanı azledildi Londra 30 (Hususî) Sovyet Estonya paktınm tasdikı neticesinde Estonya donanması kumandanı yüzbaşı mery azîedilmiştir. Diğer birçok Estonyalı bahriye za biti de, Talin'e iltica eden Polonyalı tahtelbahiri kaçırmak suçile divanıharbe verilecektir. Umumi af Belgrad, 30 (a.a.) Niyabet meclisi tarafından neşredlien bir kararname ile siyasî cürümlerle alâkadar disiplin cürümleri için umumî af ilân edilmiştir. Eski Harbiye Nazın öldü Belgrad 30 (a.a.) Eski Harbiye Nazın General Terzitch dün Belgrad'da vefat etmistir. General 73 yaşında idi. tngiltereye üzüm satışı Bulgar Başvekili Moskovaya gitmiyor fzmir, 30 (Telefonla) Tarım sahş Sofya 30 (Hususî) Başvekil ve HaBudapeşteye giden Alman heyeti kooperatifleri birligi ingiltere piyasasına riciye Mazın Köseivanof'un Moskovaya Budapeşte 30 (a.a.) Alman îkb 10 bin ton üzüm satışı yapmıştır. gideceğine dair yabancı gazetelerde çıkan sad heyeti, Macaristan ile Almanya araIspanyada tarihî bir mabed dir. haberler resmen tekzib edilmektesındaki ticarî mübadeleler meseleleri hakbulundu kında Macar mümessillerile müzakerelerMilletler Cemiyetinin Danzig Burgos 30 (a.a.) Valansiya civade bulunmak üzere dün Budapeşte'ye komiseri Londrada rında Jerica şehrinde Romalılar zama dönmüştür. Lonrira 30 (Hususî) Milletler Cenından kalma bir mabed bulunmuştur. Bir Îngiliz talim gemisinde Bu mabedin üzerine bilâhare Saint miyetinin Danzig'deki sabık yüksek koyangın Roch isminde bir hıristiyan kilisesi inşa miseri Burkhardt, İngiltere Hariciye Nazın. Lorc Halifaksla görüşmek üzeLondra 30 (a.a.) «Caledonia» ta edilmiştir.' re bugün Cenevreden Londraya hare l?m gemisinde bir yangın çıkmıştır. İtfai Fransız komünist partisinin ket etmiştir. ye efradı birkaç saat uğraştıktan sonra adı| değiştirildi ÇanKayŞek'in oğlu hakkınyangını söndürmüştür. Gemi aığr hasara Paris 2) (Hüsusî) Fransız komü da bir şayia uğramıştır. nistlen iîshedilen komünist fırkasmm Nevyork 30 (a.a.) ÇangKayŞeCaledonia eski Bosmarck 1913 se isınini di^iştirrnişler ve cFransız köylü nesinde Hamburgda inşa edilmiş ve Ci ve ameî grupu> namını vermislerdir. kin oğlunun hususî bir vazife ile NevDenizaltı ha'bi, 1914 birinciteşrinin+ han Harbinden sonra Ingiltereye teslim oDört l' münis meb'usu orduya gö yorkta bulunduğuna dair bir şayia deve den 1917 şubabna kadar, muhtelif sebeb tıpkı 1917 nisarında olduğu gibi 127 de cegız. halde. ran etmektedir. ' lerle hiçbir zaman, şiddetli olmamış, o za nizalb gemisi mevcud bulum* lunmuştur. iiüllü ka!dolmuşlardır. Yekun : 1,000.200 » Bu yekunu eîde eden denizaltı gemileri ise 127 tane idi. Fakat hepsi aynı zamanda denizde bulunamıyordu. Meselâ, 10 nisan 1917 günıi, bu 127 denizalb gemisinden 42 tanesi ccphede, yani düşman karşısmda 40 tenesi yolda, 45 tanesi üsBu kahramanhk karşısmda, kahramanlerde ve tersanede istirahat veya tamirde lığuı beşiği olan bizim memlekerimizde biidi 1917 nisamndaki denizaltı zayiatı yalnız 2 gemiden ibaret olmuş, buna muka le, ne yazık ki cılız da olsa şöyle sözler işitildi ve yazıldı: bil 5 yeni gemi fiîoya dahil olmuştur. Efendim, artık hiçbir ümid kalma»•• Şiddetli denizaltı harbi, bidayette îngi mışhr. Kan dökmek, şehri harabeye dönlizleri çok şaşırtmıştır. Çünkü, böyle bir dürmek boş ve manasızdır. Bütün bu femücadeleye hazır değildiler. Alman de dakârhklar beyhudedir; Lehistanı kurtanizaltı gemileri, bütün düşman sahillerini ramaz. Genc ve güzide arkadaşım Nadir Nac ve denizlerini, harb mıntakası addetmişdi, asıl bu sözlerin boş ve manasız olduler, bu mintaka dahilinde, rasgeldikleri düşman ve bitaraf ticaret vapurunu, ih ğunu güzel bir yazı ile ispat etti. Onun barsız ve muayenesiz denizin dibine gön bu asil düşüncesine, kahramanlığın kordermişlerdir. Fakat, bu vaziyet Ameri kaklıktan, istiklâlin uşaklıktan, ölümün kayı harbe iştirak ettirmiş ve Amerika da esaretten yüksek ve müreccah olduğuna bütün kuvvetile îngiltere ve müttefikleri iman eden bütün ferdler ve milletler iştirak eder. nin yardımma koşmuştur. Eğer, «nasıl olsa mağlub olacağız; Bir taraftan Almanlar, çetin bir müdöğüşmek faydasızdır» düşünceaini prencadele ile her ay yüzbinlerce tonluk gemi sip olarak kabul edersek, sayıca az ve sibatırırken, diğer tbraftan da, Almanyanm lâhça zayıf milletlere, hayat hakkı tanıhasımlan her türlü vasıtalara başvuramamış olunız ve daha fecii kahramanlığı rak bu yeni usul harbe karşı müdafaa çaesasından reddetmiş oluruz. Çünkü kahreleri anyorlardî. Denizaltı gemilerine ramanhk, sayıca ve silâhça üstünler tarakarşı o zaman bulunan ve bu harbde ise fından zayıflara karşı değil; zayıflar taen mütekâmil şekilde kullanılan çare ve rafından kuvvetlilere kar?ı gösterilen bir vasıtalan ayn bir yazıya bırakarak o zameziyettir. manki şiddetli denizalb harbinin seyrini «Nasıl olsa mağlub olacağız; döğüştakib edelim. 1917 şubatında başlayan amek faydasızdır, inb'hardır.» sözü haremansız mücadele, nisanda, en son haddine vasıl oldu; nisan 1917 den sonra har ket düsturunuaz olursa, korkaklığı ve bin nihayetine kadar geçen 18 ay zarfın köleliği, kahramanhk ve istiklâlden üstüîT" da, hiçbir zaman nisanın hasılasmı bula tutmuş oluruz. Faik düşman karşısmda madı. Mayısta 643 bin tona düştü; hazi doğüşerek ölenler değil, asıl böyle düşüranda 904 bin tona çıkta; eylulde 468 bin nenlerdir ki ebediyen inb'har etmiş olurlar. tona, ikinciteşrinde 456 bin tona indi. Eğer 1939 da Lehlilerin Varşovada ingiltere ile müttefikleri, her gün müyapbğını 1919 da Türkler, daha geniç dafaalannı arttınyorlar, bir yandan da mikyasta Anadoluda yapmamış olsalaryeni gemiler inşa ediyorlardı. Amerika dı, bugün müstakil Türkiye devletinin harbe girince, Amerika limanlanna sığınyerinde yeller eserdi. İstiklâl harbi başmış olan Alman ticaret gemilerini de mülarken, Türkiyenin vaziyeti, daha mı üsadere etti. Şiddetü denizalb harbinin bimidli idi? Ankara, her taraftan drç ve rinci yıldönümü olao 1918 şubatuıda, baiç düşmanlarla sanlmış değil miydi? tırılan gemilçr 487 bin tondu. Martta 631 Döğüşmek faydasızdır, intihardır; demebin tona çıktı. Fakat 1918 haziranında dik, bilâkis son nefere, son kurşuna, son 328 bin tona düştü. Ayni senenin birincikuruşa kadar düğüşeceğiz, dedik; böyle teşrininde ise 174 bin tona indi. Almanlayaptık ve muzaffer olduk. însan kala rın, Amerikanın harbe girmesine bile rabalıklannı millet yapan, milletleri müstazı olacak kadar belbağladıklan denizaltı kil yaşatan, yaşamak için ölmekten korkharbi, nihayet, iflâs etmişti. mamak, en ümidsiz anlarda dahi döğüşŞiddetli denız harbi esnasında Alman mekten yılmamak azim ve imanıdır. Bu ların kullandıklan denizalb gemilerinin sa iman olmasaydı, meselâ Preveze, Plevyısına da bir göz atalım: ne, Inönü, Sakarya ve Dumlupmar olaAlmanlann. bu harbi açtıklan 1917 mazdı. şubatında, 111 gemileri vardı; o ay 4 geVarşovada ölenler, Polonyalılann mileri batb, 4 yeEİ gemi hizmete girdi. millet olarak yaşamağa haklan olduğunu Yukanda zikrettigimiz faaliyet aylarile ispat etmişlerdir. Orada dökülen kanlar, diğer bazı aylarda denizaltı mevcuduna, verilen kurbanlar, asla boşa gitmemiştir. zayiatına ve hizmete yeni girenlere bir Yarının Lehistanına bu kurbanlann göz atalım: kemikleri temel ve kanlan harç olacakür. Ay ircuö Batan Hizmete Lehlilerin kahramanlığmı ve fedakârlığıgiren nı en iyi anhyan biz Türkleriz. Onun Mayıs 1917 130 7 5 içindir ki bu mağlub, fakat ölmez mille8 Haziran » 132 2 tin karşısmda, yalnız takdir ve hürmet 11 Temmuz » 7 130 duyuyonız. Türk gencliği ve Türk mille12 Ağustos » 128 3 ti, varlık ve istiklâl uğrunda yapılan bir 8 Eylul » ' 13 r39 lücadele karşısınâa, başka türlü düşüne13 140 5 1 ci teşrin » mez; başka türlü düşünebilen bozguncu 5 7 2 ci teşrin » 137 ruhlar bizden değildir. 6 9 1 ci kânun » 134 6 3 şubat 1918 129 6 8 127 Mart » 16 10 125 Mayıs » yalnız 631 bin ton gemi babrılmışbr. Fa3 12 112 Haziran » kat asıl mühim mükayese 1917 nisanı iîe 121 7 11 1 ci teşrin » Alman denizaltı gemilerinin sayısı, hiç 1918 birinciteşrini arasındadır. Babrıîan gemi itibarile rökor ayı olan 1917 nisabir zaman 140 t?.n tazla olamamışhr. Bu gemilfin zayiatına gelince, nında 127 gemi, 1 milyon küsur tonluk 1918 mayısında on alb gemiye ka gemi batırmışlardı. 1918 birinciteşrininde dar yükselmiştir. Bir ay içinde hiz ise, Alman denizaltı filotillâsı 1917 nimete girenlerin tn yiiksek sayısı ise 13 tür. sanındakine na7art.n, yalnız 15 gemi ekAsıl dikkate değeı cihet, denizalb gemi sik olduğu halde, batmlan gemiler 826 lerinin sayısı as!a 112 den aşağı düşme bin ton eksıkb'r. Bütün bu rakamlar, Aldiği halde, buniarın babrdıklan gemilerin man denizalb harbinin tedricen nasıl ifazala azala, nihayet 1918 birinciteşrinin lâs ettiğini gösterir. Bu iflâsı temin eden de 1 74,000 tona inmesidir. Halbuki 1917 karşı tarafm aldığ. tedbirlerdir. Bugün, birinciteşrini, denizalh gemilerinin çoklu mevcud 66 Alman denizalb gemisine karğu itibarile bir rö'kor ayı olmasına rağ şı (bir tanesi bhım batırayımızdır) en mümen, bu ayda 140 gemi, yalnlz 571 bin kemmel şekilde talbik edilmekte olan bu ton batırabilmişlerJir. 1918 marbnda, tedbirler Jen ayn bir yazımızda bahsede ABÎDtN DAVER