26 Mart 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

26 Mart 1939 CUMHURİYET Intizaoı Hergün acele işi olanlar evlerinde karışıkhğa nasıl mani olabilirler? t kazanan iki kıyafet Beyoğlunda bir facia IBastarafı 1 tnct aahtfedei istmli 5 katlı bir apartıman vardır. Apartıman Galatada makarne fabrikası sahibi Aleko Rakaya aiddir. îçinde beş kiracı bulunmaktadır. Birinci katla beşinci katta ikişer, diğer katlarda da dörder odalı üç daire vardır. Topuzcu sokağı yokuştur. Apartıman bu yokuşun başına yapılmıştır ve alt tarafında iki ufak ahşab ev bulunmakta dır. Çökme, saat 12,30 da anî bir şekilde olmuştur. Civardakiler yalnız şiddetli bir gürültü işitmişler ve bunu takiben de ."nüthiş bir toz ve duman görebilmişlerdir. Koca apartıman, bir iki dakika içinde enkaz halıne gelmiş, yokuş bir harabezara dönmüştür. Vak'ayı Yenişehir caddesinden gören Millî Konserve fabrikası şoförü Mehmed Ali, derhal itfaiyeyi haberdar etmiş, polis de vak'a mahalline yetişmiştir. Biraz sonra da itfaiyeden bir kol gelmiş ve süratle tahlis ameliyesine başlamıştır. Apartımanda oturanlar Atlas apartımanının birinci katmda şoför Naci ile karısı Fatma, ikinci katmda marangoz Simos, karısı Angeliki ve baidızı Eleni, üçüncü katında marangoz Pavli, karısı Katina, oğlu 14 yaşında Todori, kızı 13 yaşında Istasa ıle yedi yaşında Androniki, dördüncü katında halıcı Elâzizli Arab Yusuf, karısı Sultan, iki yaşmdaki kızı İlhan, 12 yaşında oğlu Muzaffer, 10 yaşında kızı Aliye, 4 yaşında oğlu Kâmil ve ayni katta Halıcı Yusuf, karısı Makbule, kızı Fıkriye, oğulları Hıkmet ve Fikret, beşinci katmda da kapıcı Nikoli, Domino ve Atina isimlerindeki kiracılar oturmaktadır. lymnıun Kidinya Kindiya; «Maymur. şehri» olmak üze olarak 250,000 frank ayırmış, maymunre meşhurdur. Bu şehır, Fransız Gınea lan insan gibi yetiştirmek üzere adamlar sındadır. Fransa hükumeti bu hususta göndermiş, onlara bakacak müstahdemler tahsisat vermeğe devam etmek istemedi yollamıştır. Ufak ufak bir sıra ahşab ev ğinden, Kindiyayı idare eden Pa3tör ınşasile beraber sokaklar, meydanlar aEnstitüsü, burasının dağıtılmasına karar çılmış, lokanta tesis olunmuş, her eve evermiştir. Fılozof Darvin, maymunların lektrik ve sıcak, soğuk akar su getirtilinsanların ceddi olduğunu iddia etmişti; miştir. Bu evlerin hepsinde şempanze, goDr. Voronof da, insanlara maymun aşısı ril, orang otang soyundan maymunlar tatbık ederek, onları gencleşrinmek iddia yerleştirilmiştir. Maymunlar, bilhassa arasındadır. Bu ikisinden başka profesör Kal maya çıkan heyetler tarafından seçilen ve met de son zamanlarında Darvin nazari kabiliyetlerine güvenilen maymunlardır. yesini tahakkuk ettirmek istemiş, maymunKindiya şehrindeki yaşayışı, oraya giları insanlaştırmak tecrübesinde bulun den bir gazeteci, şöyle anlatıyor: muştu. Maymundan insan yapmak tecrü«Maymunlar, sabahleyin erkenden çan tnhidam faciası esnasında içeride bu besi, onları nesilden nesle ıstıfaya tâbi tut seslerile uyandırılıyorlar. Derhal uyanan mak suretile yapılmıyor, sadece maymun maymunlar, yataklanndan fırhyor, alellunanların şunlar olduğ uanlaşılmıştır: Ktina, Pavli, Pavliye Fenerden gelen yavrularını devamlı surette nezaret altın acele musluklan çeviriyor, ellerini yıkıyormisafiri Markiri, Eleni ve Ligor, Pavli da, muayyen bir yerde terbiye etmek usu lar. Bu aralık bağınp çağınyorlar, holü gözetiliyor ve bilhassa müstaid çocuk murdanıyorlar, sonra gürültü, patırdı enin oğlu Todori, kızları Istasa ve An maymunlar, Fransız Gineasındaki meşhur derek, kahvalh etmek üzere lokantaya kodroniki, Arab Yusufun karısı Sultan ve Kindiya şehrinde bir araya getiriliyor, şuyorlar. Elleri kırbaçh gardiyanlar, hayk;zı îlhanla Davudpaşadan gelen misafir bunlann yetiştirilmelerine çalışıhyordu. vanları iki ayak üzerine dimdik yürümeâe, Ayşe, diğer Yusufun karısı Makbule, kıBu işe ehemmiyet veren bu Fransız âümi tahta masalar başında sofra adabına uyzı Fikriye, kapıcı Nikoli ve Momino... hayata gözlerini kapadıktan sonra, may gun oturmğa ve arsızlık etmeden yemek Kurtarma mun insan tezinin müdafaası güçleşmiş yemeğe zorlayorlar. Bu dört ayaklı mahMüthiş faciayı müteakıb başlıyan kur ve Kindiyayı himayesi altına almış bulu lukların gıda alması, insanlann yiyip içtarmanın başlangıcmda enkaz altından 10 nan Paristeki Pastör Enstitüsü, Fransa me vaziyetlerine aşağı yukarı uygundur. kişj çıkarılmıştır. Bunlar Adroniki, îsta hükumetinin daha fazla tahsisat vermek Kendilerine çinkodan tabaklar içerisinde sa, Anna, Domita, Ligor, Pavli, Niko ten imtinaı üzerine, bu teşebbüsü yürüt yemek verîlm'ekteâir. Çocukluk çağmda li, Markiri ve Elenidir. Hepsi de imdadı mekten vazgeçmiştir. Fransa hükumeti, olan maymunların yemekleri tabaklarına sıhhî otomobillerile derhal Beyoğlu has şimdiye kadar teşebbüse 400,000 frank konulmakta ise de, büyük maymunlar, yetanesine kaldırılarak tedavi altına alın harcamıştır. Kindiyamn «maymun şehri» meği tabaklarına kendileri almaktadırlar. Bazılarımn iddia ettikleri gibi bugünolmak üzere kurulmasında, Rus profe Maymunlara mahsus ufak ufak evlerde kü genclık, hemen herşeye lâkayd değiliiaşlardır. dir. Bilâkis, genc yaşta olanlar arasınYaralılardan Androniki, îstasa ve An sörü Voronof başlıca âmil olmuştur. Pro toplar, bisikletler v.s. türlü oyuncaklar var da eşya ve insanlarla ciddî surette ilk nanın yaraları hafiftir. Domita, Katina, fesör Alber Kalmet'in dikkatini maymun dır. Yatma işareti verilince, elektrik dügme temas neticesi tereddüde düşenler, haLigor ve Eleninin yaraları ağır olduğun lar üzerine çeken de bu Rustur. Amelî lerini çevirerek ışığı söndürmek işi maykikat yolunu arayanlar çoktur. Bu medan hastanede tedavilerine bir müddet kıymeti üzerinde fazla düşünülmeden na munlara düşer. Ancak maymunlar insan yanda muaşeret kaidelerinden kendilerizariyenin canlandırılmasına teşebbüs edi gibi konuşmayı bir türlü öğrenememişlerdir devam edilecektir. ne taalluk eden hususlann hangileri ollerek, genc maymunlan insan gibi terbi Ben de bundan dolayı, Kindiyadaki haFenerden Pavliye mîsafir gelen Maıduğunu bilmek isteyenler de vardır. Ceye etmek üzere uğraşılmıştır. Maymunla yattan memnun olup olmadıklarma dair miyet içine henüz yeni kanşan genc kızkiri admdaki kadınla üst katta oturan ve rm tamamile insanlar gibi hareket ede suallerime cevab almak imkânını bulamalan esaslı surette iki kısma ayırabiliriz: apartımanın kapıcısı bulunan Nikoli hasbilecekleri, hatta lisan ögrenerek insanlar dım.» Mahcublar ve pervasızlar. Mahcublar, taneye kaldınldıktan bir müddet sonra gibi konuşabilecekleri kuvvetle muhtemel aimması kolay olacak mevkilere asılma benliklerine itimadı olmıyanlar, tabiî şeKindiyada sekiz senedir uğraşıhnasma ölmüşlerdir. görülüyordu. Alber Kalmet şahsî servetinlıdır. Bluzlar, hafif entariler için az da kilde hareket edemiyenler, herşeyde fazYıkılan apartımanın alt tarafmda bu den ehemmiyetli bir kısmını bu maksad rağmen insan dilile konuşmak öğretilemiyanıklı askılar da kullanılabilir. Lâkin la hassasiyet gösterenlerdir. Kendilerine lunan ve bir kısmı yıkılan 16 numaralı uğurunda sarfettikten sonra, Paristeki yen maymunlar, şimdi kısmen yeryüzünmantolar ve ağır çeken elbiseler için mut yakışmadığını zannettikleri bir elbise, evdeki Firdevs adında ihtiyar kadınla kı Pastör Enstitüsüsünün ve daha sonra da deki muhtelif hayvanat bahçelerine misanrantazam olmamış bir saç tuvaleti, karlaka teker teker kuvvetli askılar istimal zı Sivasti ve gene harab olan 18 numaralı Fransa hükumetinin muzaheretini temin fir edilecekler, kısmen de ormanlara salışılanndakinin ağzından gayriihtıyarî etmek gerektir. " evdeki terzi Mihalin karısile kızları fa edince, Fransa hükumeti, Gineada sonra verileceklermiş. Ormanlara salıverilenlerin çıkmış bir cümle, onları sonsuz üzüntülere düşürür. Pervasızlar Lse fazla hassacia vukua gelirken kendilerini dışarı ata dan şehir haline gelen köyü kurarken, iik oralardaki maymunlara az, çok insan medeniveti götürecekleri sanılıyormuş. siyet göstermezler, aşırı derecede nezarak hayatlarını kurtarmışlardır. mek ıstedikleri halde iç çamaşırlannı ve ketten hoşlanmazlar, ziyadesile hodbinİlk tahlis ameliyesi, saat 14,30 da dirler, şahıslannı çok beğenirler. Her iki temizliklerini ihmal ederler. Kombine bitşmiştir. Bu sırada enkaz altında daha me, ben mühendis getirdim, daha yüz sekısma mensub olanlarm vaziyetlerı de zonlarının kopmuş şeridlerini, gömlekleyedi kişinin bulunduğu haber verümiştir. ne garantidir) dedi. Fakat çıkmak istiyorcemiyet içerisinde hoş olmaz. Terbiyeli rinin söküklerini annelerinin dikmesini IBaştarafı 1 inci sahifedel Kısmet olmadı. Şimdi kanm Sultan, Yenişehirin dört bir tarafından j?e!en dum. bir genc kızın lâalettayin bir hitabdan beklerler. Bazı genc kızların davet oluncumhuriyetçi askerlerin çekilmesıni tek kızım İlhan ve baldızım Ayşe bu ankazın kızarması icab etmediği gibi, herhanği dukları yemeklerde mühim müşküller mahşerî kalabalık, polisin aldığı int.zam lif etmişlerdir. General Franko, Mad hal ve mevkide hicab denen histen âri karşısında kalmalan mümkündür. Bil tedbirlerile durdurulmuş, kaza mahalline altında bulunuyor. Beraber oturduğumuz ridin azamî altı günde bütün cumhuri « olması da lâzımgelir. Bir genc kızm, ev memek ayıb değildir, fakat bu bilme kimse sokulmamıştır. îtfaiye koluna b<r Yusufun kansı Makbule ile kızı Fikriye yetçi kıt'alanndan tecridi şartile teslimi de annesi, babası bulunmadığı vakit mezliği kurnazca örtmek büyük bir ma posta da tanzifat amelesi ilâve edilerek de onlann yanmdadır.» kabul etmiştir. dostlan, ahpablan kabulden çekinecek, rifettir. Meselâ tabağınızm etrafma br taş, tuğla ve demir potrellerden ibaret Bir tesadüf ve talih eseri olarak aılece Burgos'la madrid arasında mütemadi onlara hüsnü muamele göstermekten u çok çatallar, bıçaklar dizümiş. Evvelâ olan cesim enkaz yığınının kaldırılmasına misafirlikte oldukları için kurtulan maran muhaberat vardır. Bu muhaberat şifreli tanacak derecede mahcub olması ayıb bunlardan hangisini kullanmak lâzım. geç vakte kadar devam edilmiştir. Bil goz Simo da demiştir ki: olarak Madrid radyosu ile Madrid cep dır. Keza, ziyaret edilen bırini sıkma Fazla üzüntüye lüzum yok. En uzağa hassa itfaiye grupu âmiri Cemalin göshesindeki nasyonpiist radyd arasında « Bizim bayramımız var. Misafir mak için zamanmda müsaade istemek konmuş olanlan. Zaten yemiş takımlan terdiği gayret, takdire şayandır. likte idik. Hayatımızı kurtaran, bu tesa teati edilmektedir. ten korkmak da lüzumsuz ve manasız bir size amud değil, müvazi konmuş olacaMüzakerelerin bu derece ilerlemiş Saat dörde doğru, enkaz arasından bir düftür.» mahcubiyettir. ğına göre onları ayırd etmeği zaten biolmasından dolayı mühasemata yeniden kadınm feryadı duyulmuş, şoför Nacınin Bundan bir müddet evvel apartıma başlanması burada tamamile gayrimümPervasız genc kızların kusurlan ise lirsmiz. karısı Fatma olduğu sonradan anlaşılan nın altındaki 18 numaralı ahşab evde küm addedilmektedir. kimseden çekinmemeleri ve bu hareketSonra ne zaman çatal, bıçak değiştir zavallı yaralı da hastaneye gönderilmişoturan Froso, apartımanın arka duvan lerini küstahça ıbraz etmeleridir. Mese mek lâzım, ne vakit lâzım değil. Bu da Son vaziyet tir. Sol bacağı kırılmış olan felâketzede nm çatlak olduğunu söylemiş, fakat aparlâ, onları bir davete götürmek isteyen kolay. Et ve sebzeler arasında değiştirBurgos 25 (a.a.) Carillo ile Ortegaannelerine, babalanna veyahud akraba meğe lüzum yoktur. Balık ve zevtinyağ nin başmdan da yaralı olduğu tespit edil tıman sahibinin bu ikazı nazarı dikkate nın Burgos'a geldiklerine ve Franko ile miştir. Ayni kısıcnda yapılan 10 dakikahk almadığını da ilâve etmiştir. lanna: lıdan sonra değiştirmek icab eder. Dacumhuriyetçi liderleri arasında bir itilâf Giderim amma, fazla oturamam, ce ha olmazsa göz ucu ile evsahibesine ba bir araştırmayı müteakıb şoför Naci de Çökme esnasında yandaki 10 numa hasıl olduğuna dair ecnebi memleket vabmı verirler, çünkü arkadaşlarımla kınız. O nasıl yapıyorsa öyle hareket e enkaz arasından ölü olarak çıkarılmıştır. ralı ahşab evin duvarı yıkılmış, bu ev de lerde neşredilen haberi matbuat bürosu Bir saat sonra, facianın dördüncü kurbagezmeğe çıkacağım... din'z. tehlikeli bir vaziyet almıştır. kat'î surette tekzib etmektedir. Sonra da kendilerine ikram etmiş kimBir bardak devirdiniz, bir fincan kırdı nı olan Pavli oğlu Todori cansız bir halAvrupa ve Amerikanın muhtelif güİnhidamdan yirmi dakika sonra, nö seden teşekkür etmeği bile unutaraktan nız. Bu bir felâket demek değildir. Ter de bulunmuştur. Fransadaki Ispanya elçisi zellik enstitülerinde yüz cildini güzelleşbetçi müddeiumumî muavini Rifatle Beayrılırlar. Her iki çeşid genc kızlara da biyelice af d lemek kâfidir. O günü veya Tahlis ameliyesine gece de projektörHendaye 25 (a.a.) İspanyanm Patirmek ve tazeleştirmek için sebze ve ye hareketlerini daima kontrol ederek huygeceyı kendinize de, diğerlerine de zehir lerle devam edilmiştir. Gece saat bire ka yoğlu kaymakamı Ahmed, itfaiye mü ris sefiri Jose Felix de Lequelica, bu samiş maskeleri kullanmak âdeta klâsik larım tashiha çahşmalarmı tavsiye edeedecek şekilde ıstırab çekmeğe hiç lüdar enkaz altında başka bir cesed çıkarü dürü îhsan vak'a ahalline gelmişlerdir. bah Saint Sebastien'den Hendaye'a bir usul şekline girmiştir. Hiyar, lâha rim. Aksi takdride hayatta çekilmez bir Emniyet Direktörile Vali Lutfi Kırdar gelmiştir. Mumaileyh aşağı Pirene valnsi zum yoktur. mamıştır. na, limon, domates, kabak, muz dilim hal alacakları ve bedbaht olacaklan muda ayni yerde kurtarma işile yakmdan a tarafından kabul edilmiştir. Sefir bu akKonuşulurken mükâlemeyi siz idare Sultan, Ayşe ve Makbule admdaki kaleri ve yapraklan yüze konarak bir müd hakkaktır. şam Parise hareket edecektir. etmeğe ve meclisin merkezi imişsiniz gi dmlarla İlhan ve Fikriye ismindeki ço lâkadar olmuşlardır. Genc kızların giyinme meselesinden det durdurulmakta, her gün bu ameliye bi hareket etmeğe kalkışmayınız. Bir fırVak'ayı yakından görenlerin ve has muayyen bir zaman devam etmek üzere başlıyarak hayatm her safhasında ria satını bulduğunuz zaman cıdden entere cukların da enkaz altında kalarak öldüktanede tedavi altında bulunanların ifa Yunan istiklâlinin yıldönümü tekrar edilmektedir. Neticede bir iyi ay yet etmeleri icab eden bazı şartlar ve ka san bir vak'a, bir hikâye veya bizzat yap leri tahmin edilmektedir. Atina 25 (a.a.) Yunanistanm isdeleri ahnmıştır. Tahkikata bugün de Arab Yusuf ne diyor? zarfında yüz cildinde mühim bir tazelik ideler vardır. Meselâ bugünün modasma tığınız bir müşahedeyi anlatabilirsiniz. tiklâli yıldönümü bugün burada ve büdevam edilecektir. göre balon omuzlar, pliseli eteklikler ve Karısile kızı ve baldızı ankaz altında görülmektedir. D:ğer taraftan yüz tuvasair şekilde genc kız elbiseleri dururken Yalnız bunda da fazla sesinizi yükselttün memlekette büyük törenle kutlulanSon dakika leti için çilek, kiraz, elma vesaire suyile daracık bir fistan giyip ortaya çıkmak, meyiniz, mübalâğalı hareketler yapma kalarak ölen Arab Yusuf, muharririmize Geceyarısmdan sonra aldığımız ma mıştır. Atinadaki merasimde Kral ve şunları söylemiştir: yapılmış losyonlar da istimal olunmak yahud annelerinin kıyafetine girmeğe ymız. « Bu eve üç ay evvel taşmdım.. Bu Iumata göre, enkaz altında kalanlardan Başvekil Metaksas, hükumet erkânı ve tadır. Resmimizde kabak dilimlerile ta heves etmek doğru değildir. Böyle maGenc kızlara aıd muaşeret kaidelerinin zeleştırilmek ıstenen güzel bir yüz gönasız özentilikler gösteren bazı genc kı esaslılan bunlardır. Teferrüatı siz kendi rasınm sakat olduğunu biliyordum. Apar Ayşe ile kızı Fikriye de ölü olarak geç kor diplomatik de hazır bulunmuş ve büyük bir askerî geçid resmi yapılmıştır. rünüyor. lar, dış kıyafetlerine o kadar itina et liğinizden pekâlâ hal ve fasledebilirsiniz. tıman sahibine söyledim: (Sen merak et vakit çıkanlmışlardır. Yalnız aile yuvasındaki işlerle mükellef olan kadınlarm işlerini görmek için geniş zamanlan vardır. Bunlar ağır aksak sükun ve rahat içinde evlerinin nizam ve intizammı temin edebilirler. Her köşeyi ağır ağır düzeltir, her hususu geniş genış ifa edebilirler. Vaziyet böyledir, diye onlann muayyen kaidelere riayet etmek mecburiyetinden azade olduklarmı söylemek istemiyoruz. Fakat haricde çalışan, dışarıda muayyen meşguliyetleri olan fcadınlar evlerine aid mesaiye fazla vakıt tahsis edemiyeceklerinden kendilerinin alelacele giyinip hazırlanıp vazifeleri başına koşabilmeleri için diğerlermden ziyade intizama dikkat göstermeleri lâzımdır. Onun için tuvalet takımları, elbiseleri hemen el atıldığı vakit herşeyi yerli yerinde bulabilecekleri şekilde sıraya konmuş olmalıdır. Herkesin bütçesi hususî bir tuvalet masası yaptırmaya müsaid değildir. Bir çok evlerde üstüne güzel bir ayna yerleştirilmiş düzgün bir raf, yahud gene üstü aynalı bir konsol, bir dolab pekâlâ bu iş için kullanılabilir. İşte, vazife kadınmm gerek hususî tuvalet masası olsun gerekse onun yerine kaim olan şey olsun ya pencere kenannda bulunarak tabiî ziyaya maruz bulunmalı, yahud da çok yakından bir ampul, bir lâmba ile aydınlanmalıdır. Pudra çanağı, krem kutusu, diş fırçası ve sair levazımatı mutlaka hepsi bir yerde toplanmış olmalıdır. Sağa sola, şuraya buraya dağıtılmış âlât ve edevatm arzu edildiğl anda ele geçirilmesi çok müşkül olur. Onları bulmak için lüzumundan fazla zaman kaybedilir, Berlinde moda müsabakalarından birinde şu iki öğleden sonra kıyafeti tabiatile iş başına da geç kalınır. Keza mükâfat kazanmıştır. Esas kumaşları siyah ipeklidendir. Eldiven, şemşiye, elbiseler, dolaba akşamdan yerli yerin yakadaki fiyango ve elbisenin altıncian eteği görünen kombinezon ise ipekli de olmak üzere konulmalıdır. Elbise as ekasedendir. , kısından iktısad yaparak muhtelif elbiseleri üstüste asmak, vakitten israf etmeği mucib olur. Diğer taraftan bluzlarm, etekliklerin ve sair parçalann buruşuk, berbad bir vaziyete gelmelerine aebebıyeü verir. Yazlık, kışlık, baharlık kıyafetler dolabın ayn" ayrı cihetlerine yerleştirilmeii, her gün giyilen elbiseler Yukarıda: Fotoğrafla resim çeken maymunlar, aşağıda: Maymunlar tarafından resimleri çekilen maymunlar Insan namzedi maymunlar, içlerinde elektrik ve su bulunan küçük evlerde yaşıyorlar Genç kızlar ve muaşeret kaideleri Ne fazla mahcub, ne de büsbütün pervasız olunuz. Cemiyet hayatmda her iki sınıf „ ,. mensublanna da küç tahammül edilir Yüz tuvaleti Teni güzelleştiren yemiş ve sebze maskeleri Franko'nun şartları