19 Mart 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

19 Mart 1939 ABİDE MESELESİ Şehirlerimize dikilen heykellerde israf var mı? Abide işlerile hükumet namına iştigal eden jüri heyeti «fiat» meselesile de alâkadar olmalıdır ' J (Baştarafı 1 ind sahitede) Bazı mahfillerde Almanyanın yeni ha ği kanaatinde olduğunu mükerreren bilnin dihkatini başka taraflara sevkelmek reket hedefinin Budapeşte olduğu tahmin dirmiştir. Ferdî hürriyet ve demokrasi ; üzere muhtelif kaynaklardan müheyyic ?c' Wktedir. prensıplerı üzerine kurulmuş olan /e bu haberler verilmekledir. prensiplere sadık kalan hükumetimiz, Beneş Hitler'i protesto ediyor Bu meyanda İialyanm Arnavudluğa Şıkago 18 (a.a.) Beneş, Ameri serbest ve müstakil bir milletin elinden Cüzel San'atlar Akademisi direktörü en yüksek mütehassısları tayin ediyor. asker çıkardığına, Almanyanın Romanka Cumhur Reisi Roozvelt ile Çember hürrıyetinın muvakkaıen alınmasıle netiBiirhan Toprak geçenlerde gazetemize Bu mütehassıslar, yani jüri, kendilerıne aryaya bir ülümatom verdiğine, YugoslavBerlin 18 (a.a.) Neşredilen layn, Daladye ve Litvinof'a birer pro celenen bir takım hâdıseleri takbih ettibeyanatta bulunarak şehirlerimiz tarafın zedilen skülptörleri tetkik ederken de her yadaki Hırvatlann Almanyadan yardım yarıresmî bir notta dün Çemberlayn testo telgrafı göndermıştır. cihetten en uygun olanını seçerek karanğini bildirmekten geri duramaz. Çekodan yapiınlan abidelerde ekseriyetle isrica ettiklerine, Alman ordusunun Peşte tarafından irad edilen nutuk hakkınBu Jelgrafta şöyle denilmektedir: Slovakya cumhurıyetı, istiklâline kavuşrafa kaçıldığmı tebariiz ettirmişli. Trab nı veriyor. üzerine yürümeğe haşladığına dair asılsız da tefsiratta bulunularak bunun Ber«Çek ve Slovak milletleri beynelmile! tuğu gündenberı Amerıka halkı onunla zon şehri için uüz kırk bin liralık bit eser Şimdiye kadar jürinin yüksek ihtısas ve şayialar çıkanlıyor. Bütün bu şayialar, linde İngiliz Başvekilinin şahsiyeti büyük bir cinayetin kurbanı olmuşlard'.r. bilhassa sıkı ve doslane münasebetler idaüzerinde çalışan heykeltraş Nejadm bu salâhiyetile seçtiği skülptörler, makeller alâkadarlar tarafından şiddetle iekzib e5 itibarile bir alâka tevlid ettiği, ÇemBugün CekoS'ovakya milletı, ne prote me etmiştir. meyanında olan 140,000 liralık TraLzon beyanaia karşı uazdığt cevabı gene dilmektedir. berlayn'in hâdiseleri objektif bir tc, ne de kendisini müdafaa edebilir. abidesinin şekli ve fiatı da böylece taayAmerika hükumetinin tarzı hareketi sütunlarda karilerimize okutmuştuk. Bu asılsız haberler haricinde, vaziyet tarzda tahlıl etmemış olmasının hayPundan dolayı, ÇekoSlovakyanm sab'k daıma sarahat ifade etmiştir. Bu tarzı haMesele, matbuaiia akisler uyandırmış, yün etmiştir. Yani rasyonel hareket edilhalen şu merkezdedir: retle karşılandığı kaydedilmekte ve Cumhur Reisi sıfaîile bu protestoyu biz reket, muahedelere ve verilen söze riayet abidelerin umumiyetle daha ucuza mal miştir. 1 Ingiltere ve Fransa hükumetleri, Münih anlaşmalarından ilk evvel zat ben size tevdi diyorum.» Jüri heyetinin muvafık bir eser bul edilmesini, herhangi bir memleketin diğer edilmesine dair birçoh fikirler ileri sürülBerlindeki elçileri vasıtasile Almanyaya Almanyanın ayrıldığı hakkındakı Beneş, telgrafında, ÇekoSlovakyanın milletlerin dahilî işlerine karışmamasını madığı ve müsabakaları neticesiz bıraktıyı müştür. birer nota vererek, ÇekoSlovakyamn ilbeyanata bilhassa işaret edilerek bageçen eylul ayında kabul etiiği misilsiz ıltızam etmekten ibarettir. Hükumet, asHeykeltraş Nejadın son neşriuata ceda müteaddid defalar vaki olmuştur. hakını tanımadıklarım bildirmişler ve Alzı Avrupa devlet adamlarının Çeko* * * fedakârhklara ka'sıhk olarak gerek Fran kerî tecavüz siyasetinı mükerreren takbih vab teşkil eden bir yazısmı aşağıua koSlovakyada yanlış hareketlere teş sız ve İngiliz teklıflerınin ve gerek MüKıymetli ve sevgili muharrir ve şair manyanın hattı hareketini protesto etmişetmistir. Kasden ve keyfî olarak hakka yuyoruz: vik mahiyetinde tefsir edildiği hatırnih anlaşma'annm ihtiva ettiği mülkî le karşı yapılan cebir hareketlerinin dünya Necib Fazıl Kısakürek arkadaşım üç lerdir. Fransız ve İngiliz elçileri, vaziyet Abide yaptırmak için israfta bulunullatıldıktan sonra Alman matbua minatı hatırlaltıktan sonra şunlan yaz sulhunu ve modern medeniyetin temeÜeyazısile objektif olarak bu bahse girdi. hakkında hükumetlerine malumat vermek duğuna dair resmî biı makamın şahsî beüzere memleketlerine davel ,edılmiş ve tında bu hususta ikaz ve ihtarların maktadır: Sözlerinin birçoklarına Türk san'atkân rini tehdid ettiğine şüphe yoktur. yanatı üzerine birkaç akis daha intişar olarak daima iştirak ederim. Müsaadesi dün akşam Berlinden ayrılmışlardır. El aksi olmadığı, buna mukabil batı «Bu fedakârlıklar yapılmıştır. Fakat Hükumetimizce tavsiye edilen pren etti. «Cumhuriyet» te bundan evvel yazçilerin gaybubetinde elçilik işleri birer Avrupası matbuatını Çek zimamdarle iki noktaya temas edeceğim. buna rağmen, Münih anlaşmalarını ım siplere riayet etmenin zarurî olduğunu dığım yazıyla beyanat sahibine söylenmaslahatgüzar tarafından idare edileceği larını Münih anlaşmasmı Versay zihHarab ve perişan şehirlerimizin abide za eden devletlerden biri bugün arazimi son üç gün zarfında cereyan eden hâdimesini şahsan lâzım gördüğüm sözleri de ne göre, Almanya ile Fransa ve İngiltere niyetinin bir tasfiyesi olduğunu unutyaptırmalannı gülünc bulması bir bakımzi parçalamaktadır. Umumî vicdan ve seler açıkca göstermi'jtır. kısmen söyledim. arasında kat'ı münasebat meselesi mevmaya teşvik için elinden geleni yapdan da doğru değildir. Çünkü şehirlerini carih huzurunda, Çeklerle Slovakların bu Çeklerin Amerika sefirleri jest Son yazılan şeyler, serdedilen düşünzuubahs değildir. tığı bildirilmektedir. imara başhyan halk ve yahud mümes tarzda haklannın ellerinden alınmasıın yaptyorlar celer bana, efkân unıumiyeye, abide ve Diğer taraftan, İngiliz Başvekili Çemsilleri, ekseriyetle ilk nokta olarak Cumasla kabul etmıyeceklerıni ilân etmek Almanyanın yabancı bir ırkı il Vaşington 18 (a.a.) ÇekoSlovakheykel yaptıraniara ve bu yolda teberruhuriyet meydanı ve İnkılâb anıdlarile berlayn dün Birmingham dan acele Lon hak ettiği iddiasına gelince, mezkur mecburıyetındeyim. ÇekoSlovaklar, bu ya sefıri Vladımir Hurban, Pragda atta bulunanlara meseleyi tavzih etmek başlıyorlar. Meydanı tanzim ediyorlar. draya dönmüş ve kabineyi fevkalâde tophakları kendilerine iade edilinciye kadar, yarıresmî not, bizzat Bohemya ve Chvalkowski tarafından gönderilen tali mecburiyetini hissettirdi. Yeni binalarını da yaptırıyorlar. Necib lantıya çağırmıştır. Hariciye Nazırı Lord mücadeleden fariğ olmıyacaklardır.» Moravya için tespit edilen idare şekmata rağmen elçılık bınasını Alman elçılıResmî bir makamda oturan bir zatın Fazılın şairane bir teşbihle çıplak bir vü Halifaks da başta Rumen elçisi olduğu Bu cinayeti tanımamasını ve Avruoa linin bunu izah ettiğini ve esasen Alği rnemurlarına teslım etmekten imtina etşahsî ve yanhş bir hissile, lüzumsuz ola cude takılan bir kravata benzettiği, fakat halde Fransız, Alman, Amerikan ve Sovve dünyanın bugün içinde bulunduğu femanyanın kendi bölgesinde hâkim miştir. rak ortaya atiığı düşüncelerden dolayı büyük müşkülâtla yapılacak heykellerini yet elçilerini kabul etmiştir. ci vaziyetin istilzam ettiği şekilde hareket bir rol oynamak emelinde olmadığı Hurban, gazetecilere beyanatında, yazmağa mecbur olarak, gazete sütunla de ayni zamanda sipariş ediyorlar. Heyetmesini hükumetinizden rica ederim.» Fransaya gelince; meclis, kabinenin is hakkında hiçbir beyanat da mevcud Flacha tarafından gösterilen teslimiyetın rını işgal ettiğimden çok müteessirim. kel hem halkın millî hislerini tatmin edi tediği fevkalâde salâhiyet kanununu dün bulunmadığım kaydetmektedir. Rütenya'da anayasaya muhalif olduğunu ve Çek devAbide işlerile hükumet namına iştigal yor, hem de herhangi bir bina gibi yüz kabul etmiştir> kanun lâyihası bugün âyan Yugoslavya meselesinin hallineden bir jüri heyeti vardır. Bu heyet scnelik bir zamana göre değil yüzlercc Macarların işgal hareketi devam. '.etine müteallik mülkî değişikliklerin, anameclisi iarafından da müzakere edildikden evve! Çemberlayn ile istişare yasa mudbince Çek millî meclisi azası 1/12/937 tarihinde: «Cumhuriyetin te sene için yapıldığından bu abideler muediyor ten sonra mer'iyet mevkiine girccek ve lüzumu hakkında da bir taahhüd nın beşte üçünün tasvibine iktiran etmesi essüsündenberi memleketin bazı şehirle hitlerile beraber bir imar mebdei teşkil Budapeşte 18 (a.a.) Havas: kabine derhal vaziyetin icab ettirdiği tedmevcud değildir. Nasıl ki, İngilterinde dikilen abide ve heykellerin mühim ediyor. icab ettiğini söylemis ve şunlan ilâve etResmen bildirildiğine göre, Karpatlaralbirleri alacakhr. • • • rede buna benzer meseleleri İngiliz bir kısmı gerek proje ve gerekse asıllan miştir: tı Ukraynasında faaliyette bulunan MaHiç şüphesiz şairin larif ettiği gibi pis menfaatlerinin çerçevesi dahilinde Romanyada, Kral Karol'un riyasetinde itibarile tam manasile mütehassıs bir jü« Bu itibarla Berlinde 1531939 car ordusu, Koerosmezoe ve Uzsok'ta hallederken Almanya ile istişare toplanan meclisi hâs, memleketin müda rinin murakabe ve kontrolundan geçme bir yere bir heykel dikmek gülüncdür. Polonya hududuna kadar gelmiştir. Ma tarihinde imza edilen anlaşmanın kıymeti mecburiyetinde değildir. Bundan başka Bay Necib Fazıl ken faası için askerî ve siyasî tedbirleri almışmiş olduğundan memlekette abide ve carların zayiatı şimdiye kadar 37 ölü ve yoktur. Ben ÇekoSlovakya Cumhuriyeti Not şöyle devam ediyor: hududundaki heykel işlerine sarfedilen paranın tama disine verilen bir hesab üzerine de mütır. Bu meyanda Rüienya kanunlarına itaat etmek üzere yemin et 114 yaralıdan ibarettir. «Çemberlayn'in beyanatındaki men mahalline masruf olabilmesi için es talea yürütüyor. Verilen hesablar vukuf kuvvetlere 40 bin kişi ilâvesine karar vemiştim. Beni kimse, kanuna muhalif hareİşgal hareketi devam etmektedir. diğer bir kısım teessüf ve teessürle tetik ve teknik bakımmdan tetkik etmek la verilmiş doğru rakamlar olsaydı müta rilmiştir. Kral Karol'un emrile, RomanMacar kıt'aları işgal edilen mınlaka kette bulunmağa icbar edemez.» karşılanmaktadır. Bu kısımda yanın Paris ve Londra elçileri Romanyaüzere» 10 azadan mürekkeb olarak İra leası itiraz kabul etmezdi. Çek muhaberahna vaz'ıyed larda temizliğe baslamışlardır. Çember'.ayn, ÇekoSlovakya taarŞehrinin ismini zikretmediği abide ya doğru muhtemel bir Alman ileri haredei milliye ile teşekkül etmiştir. Vaşington 18 (a.a.) Posta Nazırı, ruzunun son taarruz olup olmıyaNaib Horti Karpatlaraltı Yukarıki tarihten itibaren memleketi projesi Erzurum içindir. Mevcud maket keii karşısında İngiltere ile Fransanın iaFareley ÇekoSlovakyaya aid bütün posj cağmı ve Almanyanın dünyaya kuvUkraynasında mizde hiçbir abide bir jüri heyetinin es benim pek yakınımda olduğu için vazi kib edecekleri hattı hareketi sarih suretie vetle hâkim olmak teşebbüsünde Budapeşte 18 (a.a.) Naib Horti, ta müraselâtının durdurulmasını emret'î! tetik, ve teknik hatta fiat hususundaki sı yeti bir mütehassıs sıfatile tamam olarak öğrenmeğe memur edilmişlerdir. bulunup bulunmıyacağmı suale debu sabah Macaristan Ukrayna hudu miştir. Bu müraselât, ÇekoSlovakyanm' Yugoslav hükumeti ise dahilî ihiilâflan kı murakabe ve kontrolundan geçmeden biliyorum. bu kadar çabuk işgaline intizar edilmiğer bulmaktadır. Abideyi yapan san'atkâr, eserinin biran evvel hallelmek üzere Hırvatlarla duna gelmiştir. Mumaileyh bugün Karyapılmamıştır. yen mürsillerine geri verilecektir. Çemberlayn, ÇekoSlovakyanm mevkie uygunluğunu, muvafık olup ol müzakerelere başlamıştır. Hırvat lideri patlaraltı Ukraynasında işgal edilen araJüri heyetine müracaat etmeden hiçbir Romanva'da Almanyaya nazaran olan tarihî ve madığını enternasyonal şöhret ve yüksek Doktor Maçek, Almanyadan himaye isziyi ziyaret edecektir. şehrin abide yaptırmaması da müteaddid siyasî vaziyetile Avrupadaki diğer kudretile müdafaa edebilir veya ihtiyac lediğine dair kendisine atfedilen teşebbüVolosin mukavemet tavsiye ediyor Bükreş 18 (a.a.) Rador ajansı tekidlerle hükumet merkezinden lamim devletlerin Almanyaya nazaran ogörmez. Ben bu noktaiarla alâkadar ol sü resmen iekzib etmiştir. edilmiştir. Sighet 18 (a.a.) «Havas» Mcn bildınyor: lan siyasî ve tarihî vaziyetleri aramıyacağım. Yalnız şair arkadaşıma o senyör Volosin dün Cluj'a hareket et Bütün gazeteler, Kraliyet meclisinın Abide yaptıracak bir şehir veya komis hesabı yapan salâhiyetli mimarlann çok Muhtelif memleketlerde bu hâdiseler sındaki farkı hiç şüphesiz bilir. Avmiştir. Mumaileyh şimdi Viyanada bu Kralın, büıün nazırları ve ordu şeflerinın cereyan ederken, Hitler, Viyanada Sloyon evvelâ tahsis ettiği veya teberruatla elim bir hataya düştüklerini söylerim. rupada hiç bir milletin eski Çekolunan Karpatlaraltı Ukraynasının eski iştirakile cuma günkü içtimamda verilen vak Başvekilile görüşlükien sonra Berline topladığı paranın miktannı jüriye bildiSlovakya vaziyetinde bulunmasına Ben abideler yapmış ve bunların maHariciye Nazırı Revay ile telefonla gö kararların ehemmiyetini kaydedıyorlar. hareket etmiştir. Bugün Berlinde Hitler rir. Jüri bildirilen miktarın böyle bir abiveya kendisini onunla mukayese etliyet fiatlarının ne olacağını bilen bir heyrüştükten sonra Cluj'dan Belgrada hareşerefine muazzam tezahürat yapılacaktır. deyi yapmak için az veya çok olduğunu mesine mahal voktur.» Timpul gazetesi diyor ki: keltraş sıfatile o abidenin bütün masrafile ket etmiştir. Hiller'in emrile, eski Alman Hariciye müzakere eder. Kararını verdikten sonra Romanya hükumeti, haiisane tedbirleri (35,000) liranın üstüne 25,000 lira daFransadaki faaliyet müsabakanın ilânma ve yahud işin tehiNazırı Baron fon Neurath Çekyaya uİyi haber alan mahfillerde söylendiği ve iyi komsuluk münasebetlerini kuvvet | ha zammederek yapılsa bile, heykeltraşın Paris 18 (Hususî) Fransız hüku ne göre Revay, Ukraynanın mukavemet lendirmek kararıle bütün komşu hüku ' rine karar verir. Şimdiye kadar, az olan mumı vali tayin edilmiştir. karşısına geçip içmek için bir kahve pameti de Almanyaya bir protesto notas; etmesini hararetle tavsiye etmiş ve «Al rrıetlere örnek olmuştur. Hükumet Ro j miktarlar için, mevzua, şehrin ve meydaBütün bu hâdiseler hakkında dün muhrası bile artmıyacağını korkusuz söyliyenın büyüklüğüne lâyık bir abidenin mevteHf menabiden aldığımız telgrafları sıra tevdi etmiş ve Berlindeki elçisini Pari manyanın henüz vaziyet almadığını» te manyanın kiyasetli ve basiretli hareketi j bilirim. Bahsedilen 100 bin liradan gerise çağırmıştır. Elçi bu gece Berlinden barüz ettirmiştir. cud para ile yapılamıyacağını bildirerek sile aşağıya dercediyoruz: • • • nin bir zâf eseri olmadığını ispat ve millî ye kalan para içinde daha modelâj masayrılacaktır. işi tehir veya reddettiği vakidir. Fakat Söylendiğine göre Volosin, Ukrayna müdafaa mukavemetinin takviyesi için • İngilierenin protestosu rafı da vardır. Bu masrafı da kat'î olarak Kabine bu sabah tekrar toplanarak siparayı çok bularak bu kadar büyük ve hesab etmek kolay bir de değildir. Londra 18 (Hususî) Hariciye yasî vaziyeti tetkik etmiştir. Başvekil Da hükumetine aid hazin^nin bir kısmını da icab eden bütün tedbirleri almıştır. Hü 1 masraflı abidenin lüzumsuz olduğunu kumetin dışarıda Romanya hak ve menı O mimarlann hayatlarında böyle bir Nazın Lord Halifaks bugün Fransız, ladye öğleden sonra meclise giderek vâ beraberinde götürmüştür. karar altına aldığı vaki olmamıştır. Yani faatlerini müdafaa azmi, barış arzusu ka] Amerikan, Sovyet ve Alman elçilerini si salâhiyet kanunu hakkında cereyan e Polonya'da hükumet namına hareket eden resmî jüri şey hesab etmedikleri anlaşılıyor. Belki, dar kat'idir. Bu suretie memleket, sükukabul etmiştir. den müzakerelere iştirak etmiştir. Parlaheyeti şimdiye kadar israf denecek bir san'at eseri olacak bir abideyi duvar inAlmanya aleykine nümayişler netle ve moral ve siyasî tam bir otonte ile; îngiltere hükumeti, Neville Hender mento, 258 reye karşı 334 reyle hükuvaziyete şahid olmamıştır. Hiç şüphesiz şasındaki vâhidi kıyasilerine, yani metVarşova 18 (a.a.) Dün öğleden hâdiselerin hertürlü inkişafmı karşılama; böyle bir vaziyet hissetseydi israfm da re mikâbına vurarak hesab etmek hata son'u, İngiltere hükumetinin Çekos!ovak mete itimad beyan ve muhalefet takrjr sonra Almanya aleyhinde şiddetli bir ğa hazırlanmaktadır. sına düştüler! Bu muhterem zevat acaba ya hâdiselerini Münih itilâflarına ve bu lerini reddetmiştir. Daladye kürsüye çıderhal önüne geçerdi. nümayiş yapılmıştır. Takriben 1000 kişi Diğer gazeteler de ayni şekilde tefsibir tabloyu da badana hesabı metre ka itilâflan imzalıyanlar tarafından taahhüd karak, kanun lâyihasının ne tahdidini, ne Şimdiye kadar bizzat Türk heykel Almanya ve Hitler aleyhinde bağu:p ratta bulunuyorlar. reye mi vuracak?! Vay geldi ressamların edilen muslihane teşriki mesaiye tam bir de tad:'lini kabul etmiyeceğini, bir virgülütraşları hiçbir fiat tayin ve teklif etme çağırarak Hariciye binasma yaklaşmak başına. Herhalde bu salâhiyetli zevatın tecavüz mahiyetinde telâkki ettiğini, Aî nün dahi değıştırılmesıne razı olmadığını İngiliz kabinesi Romanya mesele • misjerdir! Sarfedilecek para miktan simanya hükumetine bildirmeğe memur söylemis ve başladığı işi muhakkak başa istemişlerdir. Süvari polisler, birkaç kebeşer metrelik figürlerin granite nasıl ve sile meşgul oluyor pariş verenlerce bildiıilmiş, jürice kabul re hücum ederek nümayışçilerı geri püsne masrafla yontulduktan, plâstik bir etmiştir. İngiltere hükumeti, bundan ma racağını ilâve etmiştir. Bunun üzerine Londra 18 (a.a.) Havas ajansı edilmiştir. etüdün bakırdan döğülerek ne şekilde ada Almanyanın askerî müdahalesi neti meclis, vâsi salâhiyet kanununu kabul et kürtmüşlerdir. Birçok yaralı vardır. muhabirinın haber aldığına göre, îngiliz Kararlar bu şekilde verildikten sonra Bazı Alman mağazalarının camlar. yapıldığından ve neye mal olduğundan cesinde Çekoslovakyada hasıl olan de^. mi«hr. kabinesinin bu günkü öğleden sonraki jüri heyeti müsabakanm ne şekilde ilân kırılmıştır. tamamen bihaber olduklan muhakkak şikliklerin hiç bir hukukî esasa istinad eiÂyan mecîisi bugün toplanarak kanufevkalâde toplantısına sebeb Romanyamn ; edileceğini sipanşi verecek makama bilîsviçre'de tır. Her masraf içinde olarak ve'rdikleri mediği kanaatindedir. r.u tetkik ve müzakere edecektir. maruz bulunduğu Alman tehlikesidir. dirir. Ve ilân edilir. (35,000) lirayı, vukuflarının derecesine Kabinenin toplantısı Söylendiğine göre, Daladye, askerlik Filhakika, bu fevkalâde toplantıyı temin Mü.Jafaa endişeleri Bütün bu kararlan yazan ve muhabegöre de olsa, teferruatile verebilirlerse müddetini ikiden üç seneye çıkaracak ve Londra 18 (Hususî) Başvekil Bern 18 (a.a.) Havas: Avrupa etmiş olan Lord Halifaks, İngiliz politireyi idare eden, makamı dolayısile jüriben de tam bir ihtısas hesabı neşreder, Çemberlayn Birmingham'dan anî şekilde oıdu mevcudunu derhal takviye edecekhâdiseleri İsviçrenin şark kısmile sevkul kasının derhal bir müdafaa hattı tesbit] nin azası olan, Akademi müdürüdür. Bu efkârı umumiveyi, lüzumundan fazla da Londraya dönerek, kabineyi fevkalâde tir. ceyş rabıtalarının ıslahı projesine yeni bir etmesi lâzım olduğunu, zira İngiltere Romakamı işgal eden muhterem arkadaşm olsa, tenvir ederim. manyanın Almanya tarafından yutulma; toplantıya davet etmiştir. Bu toplantıya Amerikanın protestosu hız vermiştir. israf vaziyetini böyle pek geç keşfetmesi Necib Fazıla verilen rakamın sathî ve büyük bir ehemmiyet atfedilmektedir. Va^ington 18 (Hususî) Amerihayret verici bir iştir. Çünkü israf dediği Çiftçi partisi kabul ettiği bir karar su sına müsaade ettiği takdirde demokrasi j Harbiye Nazırı, toplantıdan evvel, or kan hükumeti, İngiliz Fransız notasına retile millî müdafaanın takviyesini, seri lerin muvaffakiyet ihtimalinin ebediyen| miktarların kabul ve ilânı, müsabakasının yanlış bir hesaba istinad ettirilerek doğru du erkânile görüşmüştür. müşabıh bir nota ile Almanyanın son sevkulceyş muvasalaları ihdasını istemiş tehlikeye düşeceği kanaatinde olduğu, hu< yapılması da oldukça eskidir. Bu fiatları verilmedığıni de ayrıca öğrendım. Londrada bulunan dominyonların bü hattıharekitini protesto etmiş ve Çeko ve buna benzer daha bazı taleblerde bu susu derpis ettiği anlaşJmaktadır: Yazılarını zevkle okuduğum kıymetli kabul edenler meyanında bizzat kendisi 1 Demokrat devletlerinin bir kon '• muharrir Bay Nadir Nadiyi bu yazınm tün yüksek komiserleri bugün öğleden Slovakyanm Almanyaya ilhakını tanımî lunmuştur. de vardır. ferans akdetmeleri. tatmin edeceği kanaatindeyim. Yalnız sonra kabinenin fevkalâde içtimaını mü yacağını bıldırmiştir. Büyük garnizonlar meclisi, sevkulceyş Şu halde israf denilecek bir miktarın 2 İngilterede mccburî askerlik noktasından mühim olan bu mıntakamn şimdiye kadar mevcud olmadığı, hüku affı ve müsaadesini diliyerek söyliyeyim teakıb beynelmilel vaziyet hakkında Çem Çekiyay'da demiryolile bir an evvel bağlanmasmı ve metının tesısi. metin en yüksek mütehassıslanndan ve ki benim de bildiğim Viyanalı heykeltra berlayn'le görüşmeğe davet edilmişlerAlman kıt'alartnın faaliyeti liraya dir. yeni yollar inşası hususlarında ısrar etBerlinle Bükreş arasında Nafıa Vekâletinin de mütehassıs yüksek şm, Taksim abidesini (25,000) Prag 18 (a.a.) Havas: Alman miştır. yapabilmesi maddeten imkân haricindebir mühendisinin de bulunduğu şimdiki müzakereler dir. Keşke sevimli muharrir bu yazısmı de iki yüz san'at hakkı bizim için mev kıt'alarının iki gündenberi durmadan jüri heyeti kararlarile de sabittir. Tessin hükumetile Coire halkı da as Berlin 18 (a.a.) Alman a]ansi| geçmeîeri siyasî müşahıdleri endışeye düJüri heyeti fiatı tayin etmekle beraber 12 sene evvel yazsa da Taksim abidesi zuubahs olmamıştır ve olamaz. bıldınyor: kerî yolların takviyesini istemişlerdir. sürmektedir. Çünkü şimdi mühim miktarnin heykeltraşma (25,000) lira teklif en muvafık eseri seçerken, verilen işin Türk heykeltraşlarının zengin değil, Bükreşte Almanya ile Romanya araAmerika'da tahsis edilen paraya göre olup olmadısını edilse ve bu abide de yapılmasaydı ne iyi orta bir refah içinde olduğunu düşünmek da sevkedilen bu kuvvetler, Bohemya ve sındaki ekonomık müzakereler cereyan Demokrasilere yardım da ehemmiyetle gözönünde tutmaktadır. olurdu! Böylece memlekete büyük bir bile büyük bir haksızlık olur. Yapacağı Moravyanm işgali için lâzım olan miktaretmektedir. Bu münasebetle dışarıda haBiz bunu seçilen eserlerden her vakit gör hızmet de edilirdi! mız işlerle alacağımız san'at hakları da dan çok fazladır. Vaşington 18 (a.a.) Summer vayı zehirlemek ve beynelmilel gerginlihalkı da endişe izhar etmekte ve Welles, beyanatta bulunarak demiştir ki: ği arttırmak için bazı şayialar çıkanlmışj mekteyiz. 180,000 lira verilen Taksim abidesi orta manasile refahı temin etmekten da Çek Almanyanın geniş mikyasta yeni bir hareSu halde, şehre, meydana ve mimarî nin asgarî masrafı 60,000 lira olabilir. ha çok uzaktır. « Amerika hükumeti Avrupa sul ve hatta Almanyanın Romanyaya bir ülj kete başlamak üzere mi bulunduğunu kes hunun beynelmilel bir işbirliği ve hakka timatum verdiği yazılmıştır. Bu haberler muhite göre uyacak bir abidenin vapıl Biz Türk heykeltraşlarının bu kadar Heykeltraş ması için lâzım olan parayı, hükumetin yüksek bir kâr düşüncesi muhaldir. YüzNİJAD SİREL tirememektedir. müstenid bir programla temin edilebildi tamamen uydurmadır. Demokrat devletler Berlini şiddetle protesto ettiler Almanyanın Çemberlayn'e cevabı CUÎ\i»ii RİYET