18 Aralık 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

En Büyük = = = Kaybımız Ebedî Şefin ölümü karşısmda milletin duyduğu ıstırabın destanı Kitabcılardan arayınız 75 kuruş fll umhuri hücuma devam ediyor KIRKYIL 1900 Büyük edib Halid Ziya Uşaklıgilin beş cidlifcp. nefis bir eseridir. ^ Bir Fransız Iialyan harbi Baronun içtimaı olursaAlmanya ne yapacak? Avukatlar, dün hararetli Yüzbaşı Vidman, Hitlerin Fransaya bir toplantı yaptılar verdiği ceyabı dün Parise götürdü Fransayı Mussolini, beklenilen nutkunu söylemek üzere dün Sardunya'ya gitti Paris, 17 (Hususî) Fon Ribbentrop Pariste bulunduğu esnada, Fransız Hariciye Nazın Bone'nin, muhtemel bir Fransız îtalyan harbinde Almanyanm alacağı vaziyet hakkında sormuş olduğu suallere Hitlerin verdiği cevabı Kaptan Vidman Parise getirmiştir. Siyasî mehafılde iddia edildiğint göre, Almanyanm cevabı Fransayı memnun edecek şekilde değildir. " , Mutsollnl bu ahşam nutuk söyliyecek Roma 17 (Hususî) Başvekil Mussolini bir harb gemisile bu akşam Sardenya adasına hareket etmiştir. Mussolini yarın mühim bir nutuk irad ederek, Ital yanın arazi mutalebatını resmen ilân edecektir. lArkast Sa. 3 sütun 3 del „.. ~ " ' ÎSTANBUL CAĞALOĞLÜ • 5244 Telgraf ve mektub .dred: Cumhuriyet. ktanbul Posta kutuu: İstanbul. No 248 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrlr heyetl: 24298. tdare ve matbaa kumı 24299 24290 Her Kitabcıda bulunur Cevab, memnun Italyan matbuatı, Fransaya Baro meclisinin intihabı çok edecek şekilde değilmiş! «Aynaroz Kadısı» adlı filim münaseoetile ünlerce Beyoğlunda 20 30 metrelılc şakulî bir ziyalı ilânla gozleri kmaştıran «Aynaroz Kadısı» fılmi üzerınde ılk olarak Peyami Safa güzel bir yazı yazdı, ve bunda eski hayatımıza, cübbeli şalvarlı imparatorluk devrıne aid bir mevzuun komedi mubalâğasile kendi aramızda sahneye çıkarılmasında pek büyük bir mahzur görülmese bıle ayni mevzuun fılme çekilmesi düşünülecek birşey olduğunu, hele bu filmin hudud aşırı yerlere gitmesi ihtimali varsa bu düşüncenın tep>eden tırnağa dıkkat mahiyetini alacak bir asabiyetle faaliyete geçmesi lâzun geleceğini çok kanaat verici dehllerle anlatıyordu. Galiba bu münasebetle bizi vaktinde pek ziyade işgal etmiş olan (Musadağı) filminden de o bahsederek: Ecnebi bir memlekette milletimîz aleyhine hkirler uyandırmak için (Aynaroz Kadısı) nın (Musadağı) ndan ne farkıolur? • *™*r*4' Diye soruyordu. Bızce (Aynaroz Kadısı) aleyhine olarak fark olur. Çünkü (Musadağı) nda mubalâğalandırılan kıtal, nihayet, hayat ve memat cıdalınde bir milletin arkadan uğradığı ihanetle ayaklanmış mukaddes gazabından nışan \erebilirken (Aynaroz Kadısı) bir mıllet için tasavvur olunabilecek içtımaî sukutun zâhirde olduğu ve byle gösterilmek istenıldıği gıbi komik değıl, belki en trajik safhalarını temsile çalışmaktadır. (Aynaroz Kadısı) nda müellifın kusuru içtimaî bir mevzuu yalnız tek cephesi üzerinde mubalâğalandırmağa çahşmasmda olmuştur. Eğer o şeriat, kadı ve şer'iyye mahkemesi cemiyetini tehzıl etmek isterken binnetice, velevki muvakkaten bu rolleri yiıklenen Türk milletinin de terzil olunmak suretile bundan müteessir olacağmı dü|ünebilseydi, elbette ya böyle bir eser yazmaz veya bu eseri böyle yazmazdı. Edebî bakımdan işin burası bir münakaşa mevzuu olabıjir mi bılmiyoruz. Fakat (Aynaroz Kadısı) nın millî ve şuurlu zevke yaptığı tesirin mutlak surette fena olduğunu söyliyebiliriz. İlk oynandığı zamanlar kadıyı bir kerecik sahnede görmüştük. Olanca kuvvetile hâlâ sakladığımız intıba şudur: însanı yerin dibine geçirecek bir hicab ve hacalet. Bu kadar bayağılığm temaşasma bile nasü katlanılabildiğine hâlâ şaşanz. Anlaşılan eser sahnede ve kendi aramızda kaldıkça kimimiz gülüp, kimimiz kızıp geçmeği kâfi saymıştık. Kadı filme çekilince ve bu filmin ecnebi memleketlere de gidebileceği anlaşılınca meselenin şekli de, rengi de değişmiştir. Peyami Safa saKm ve temiz mütaleasmı yükseltmekte yalnız değildir. Hergün bir iki fazlalaşarak bıze gelmekte olan mektublar, bu filmin ecnebi memleketlere de götürülmesi İhtimaline karşı milletin perde perde ayaklanmakta olduğunu gösteriyor, ve yerden göke kadar haklı olarak. İtiraz olunan nokta şudur: Kendi aramızda belki bir rejım propagandası vazifesini görür farzolunabilen bu eserle onun filmi, haricde yalnız Türk milleti hakkmda fıkir verecektir, ve bu fıkir, çok fena bir fıkirdir. Okuyucularımızdan biri şöyle yazıyor: « Bu filmin dış memleketlere gidebilmesi için balâsına (dün böyle idi) yazmalı ve yanıbaşına da (bugünse böyledir) ibaresile yeni bir filim ilâve etmelidir. Heyhat, ki bu mümkün değildir. İsmet İnönü tzmire davet olunacak Izmir Parti kongresi yapılan teklifi alkıslar arasında kabul etti fzmir 17 (Hususî muhabirimizden) Şehrimiz Parti kongresi bugün mesaisini bitirerek dağılmıştır. Kongre bugünkü son içtimaında Reisicumhur İsmet tnönünün tzmire davet olunması teklifini alkışlarla kabul etmiştir. Dünkü Baro içtimaında bulunanlardan bir grup Bulgar Başvekilinin Hitler'ln Fransaya cevabını Parise götüren Yüzbaşı Vidman Baro reisinin nutku Filistinde çarpışmaiar devam edip duruyor Arablar, bugün bir nümayiş yapacaklar tngiliz kıt'aları, tayyare kuvvetlerinin de iştirakile bazı mıntakalarda mühim harekâtta bulundu «Yeni avukathk kanunu, tufeyli avukatlık yapanları menetmiş, mesleki türedi ve Bu ziyaretin yılbaşından tüf eylilerden tamamen kurtarmıştır» önce yapılması kuvvetle îstanbul Barosuna mensub avukatlar, rıtn saatlik bir fasılayı müteakıb saat 20 dün öğleden sonra İstanbul ağırceza bucuSa kadar sürdü. muhtemel mahkemesi salommda umufnî içtimalannı kâiabalık olan, tıararetlî, müna Ankara ziyareti yaptılar. Celse, saat 15 te açıldı ve ya [Arkası Sa 9 sütun 5 tel Vali Lutfi Kırdarla müiâkat «Iç mahallelerimizde yol namına bir şey yok!» Bulgar Başvekili Köse İvanof Bulgar Başvekili ve Hariciye Nazın Köse İvanof'un önümüzdeki hafta içinde Ankaraya geleceği hakkındaki ha Yeni Vali ve Belediye Reisine hitaben berler teeyyüd etmektedir. Bu zıyare müthiş bir dilek bombardımanı açîidı. tin yılbaşından evvel yapılması muhteMeğer, İstanbul halkının ne kadar çok ismeldir. Sofya sefirtmiz Şevki, bugünlerde teği varmış... Bunlar, çok olduğu kadar şehrimıze gelerek bu ziyarete aid prog bir Belediye Reisini korkutacak mahıyetramı hazırlıyacaktır. İki hükumet ricali, tedir de. Ankarada bılhassa Bulgarıstanm Bal Dün yeni Vali ve Belediye Reisi Lutfi kan Antantma g rmesi işi ve Bulgarıs Kırdarı ziyaret ettim. Kendisinden bu tandaki Türklerle emlâk ve arazısine müthis dilek bombardımanını nasıl karşıaid hususatı müzakere edeceklerdir. ladığmı sordum. Henüz teftişten dönSon hadiseler üezrine Filistine gönderilen İngiliz takviye kıtaatından Yaklaşma arzuları müş olan Lutfi Kırdar şunları söyledi: bir kıstnı Kudüse muvasalatlannda « Bu dılekler yalnız gazetelerde inSofya 17 (a.a ) Koseivanof urr AnKudüs, 17 (a.a.) Ingiliz kıt'aları, ve birçok şüpheli adamlar tevkif olunmuşkarada ikameti esnasında, 1929 tarıhli tişar eden mütalealar ve arzulardır. Şu tayyare kuvvetlerinin de yardımile Sa tur. Nablus civarmda bir askerî kamyoolup 1933 te yenilenmiş ve önümüzdeki gördüğünüz mektub yıgınmın bir kısmı maira mırrtakasında mühim harekâtta bu nun altında vuku bulan bir infılâkten domart aymda müddetı bıtecek bulunan mühimmi de dilekleri ihtiva eden müspet LArkast Sa. 9 sütun 3 tel lunmuşlardır. Beş köy muhasara edilmiş b taraflık ve hakem paktımn beş yıl için işlerdir. Emin olunuz ki, şahsan bunlar•mıllıniNiıııııııııııııııtııııııııııııııııuıııııııtıııııııııııııııııııııııııııııııiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiMiııııı tecdidı mümkün bulunmaktadır. dan çok memnunum. Keza bu ziyaret, Bulgaristanm kendıİstanbul geniş bir şehirdir. Her köşeyi sıle hıçbir politik ihtılâfı bulunmıyan gezip görmek imkânı yoktur. Bu sebeble bir memlekete daha ziyade yaklaşmak gerek gazetelerdeki arzular, gerekse halarzusunu da gösterebilecektir. [Arkası Sa. 9 sütun 4 tel ' Vali ve Belediye Reisi Lutfi Kırdar ııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiııııııııııııııııııııııııııııııiııııııııınnııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiııııııııııııııııııııııııııiıııııııııı Bulgar gazetelerinin neşriyatı Şimdiki halde elde mevcud para ve elemanla günü gününe yapılması lâzım gelen âmme hizmetlerinin ifasına çalışılıyor Beden terbiyı teroıyesı umum müdürlüğünün kararı Bundan sonra subaylar, asker ve sivil talebeler, spor kulüblerine kaydedilmiyecekler Beden Terbiyesi Umum müdürlüğü, teşkilâtma bağlı olan kulübleri alâkadar eden çok mühim bir karar vermiştir. Bu karara göre, bundan sonra sivil ve asker talebeler, gedikli erbaşlar, erler ve zabitler, spor kulüblerine aza olamıyacaklardır. Spor teşkilâtında bu kabil sporculara aid olup muamele görmekte olan bütün dosyalar kulüblere iade edilmiştir. Bu mesele hakkında mıntakalara ve kulüblere birkaç güne kadar tebligat yapılacak tır. Kulüblere kayıdh bulunan talebe, SH bay ve erler için bu hususta henüz veril 1 Sofya 17 (Hususî) Öğrendiğimize göre, Bulgar Başvekili Köse İvanof'un Ankara ziyareti kat'ileşmiştir. Bu zi yaret esasen daha birkaç ay önce ya pılacakken Ulu Önder Atatürkün has talık ve ölümile Bulgaristanda Erkânıharbiye reisı General Peyef in katli ve Bulgar kabinesindeki değışiklikler. Gospodin Köse İvanof'un şımdiye kadar Ankaraya iadei ziyarette bulunmasma mânı olmuştur. Bulgar gazeteleri Atatürkün ölümü dolayısile yazdıkları gayet dostane bir çok yazılardan başka, Reisicumhuru muz General İsmet İnönü hakkında da, her fırsat düştükçe, resimlerile birlikte makaleler yazmaktadır. Bulgar Başve kilinın Ankara ziyareti hakkında Bulgar gazeteleri henüz hiçbir şey yazma mıştır. Maamafih, bu ziyaret hakkında şimdiye kadar Alman ve Türk gazete lerinde yazılanlar da tekzib edilmiş de SERVER BUGU BEDI / /= SAHIFEMIZDE YUNUS NAD1 Sa. 9 sütun 3 tel bir karar yoktu% Jş Beden Terbiyesi Umum Müdürü ^General Cemil î a h «