7 Aralık 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURİYET 7 BirincBcâmm 1938 TARiHDE BuyUK DENİZ Tefrika No. 26 MUHAREBELERil Nakleden: AB1D1N DAVER ( Şehir ve Memleket HaberlerQ Siyasî icmal Türkiye İsveç Sebebi bilinmiyen Üniversitede burs alacak talebeler ticarî münasebatı garib bir vaziyet Şimdiye kadar Rektör iki memleket arasmdaki Et istihlâki azaldı, lüğe on iki burs verildi mubayaat genişletilecek toptan fiatlar düşüyor İstanbul Universitesinde talebeye yapılacak yardımlarm başhcalarından bi rini «Burs» teşkil etmektedir. Burs, kabiliyetli ve çalışkan Türk çocuklarmın tahsillerine devamlanm temin edebilmek için yapılacak maddî yardımdır. Burs, ır.üteaddid şartlara tâbi olmak üzere iki türlüdür. Birincisi, Üniversite tarahndan verilecek olan resmî burstur ki, bu şekilde yardım edilecek talebenin sayısı senede yirmi beşı aşmıyacaktır. Her burs, ayda 15 lira olmak ve senede on ay verilmek üzere 150 Kradır. Yüksek sınıflarda bu miktar senede 175 liraya çıkanlabilecektir. Resmî burs, liselerden pek iyi derece ile mezun olup Üniversitede pek iyi derece ile terfi eden talebeler arasmda geçimi olmıyanlara Üniversite tahsiline devam edebilmek için verilecektir. Bursa istihkak kesbedecek talebenin resmî bir liseden pek iyi derece ile mezun ve Üni versitede gene bu derece ile terfi eteniş olması, geçimi bulunmaması lâzımdır. Bu şeraiti haiz, burs istiyen talebenin geçim vaziyeti de Dekanlık vasıtasile mensub olduğu vilâyet veya kazadan sorulacak, müspet cevab geldikten sonra tahsil derecesile çalışma ve ahlâk vaziyeti tetkik edilecektir. Burs verilmesi münasib görülürse Rektörlüğe teklif yapılacaktır. Dekanlığm bu teklifi Üniversite heyetince tetkik edilecek, kabul olunduğu takdirde, Rektör tarafmdan talebeye istenilen burs verilecektir. Kendilerine burs tevcih edilen talebelerin çaltşmalan, profesörler tarafmdan takib edilecek ve her sömestr sonunda haklanndaki notlar Dekanlığa bildirile cektir. Burs alan taîebenin kendilerini yalnız tahsile vermeleri ve başka bir işle meşgul almamalan şarthr, resmî veya hususî vazife gören talebeden burs geri almacakrır. Burs alan talebe, imtihanda döner, inzıbatî ceza alır, laboratuar veya söminerine devam etmez ve çalışmazsa burs hakkının istirdadı cihetine gidilecektir. îkinci şekildeki burs, haricden temin edilecek olanlardır. Yalmz burs tahsis ve teberru edenler, pek iyi derecede terfi edebilmeleri muhtemel olanlara burs veriîmesim istiyebileceklerdir. Bunun için, üniversite Rektörlüğü, tatil başlannda, memleketin maruf adamlanna, müesseselere, banka ve şirketlere, burs vermek suretile talebeye yardım yapılması hususunda müracaatte bulunacaktır. Burs verenlerin adı şeref defterine yazılacak, kendilerine alenen teşekkür edilecektir. Burs verenlerin tahsis edecekleri para, makbuz mukabilinde, muhasebeye yatırılacak ve gene muhasebece sarfolunacaktır. Yalnız hükumetçe iaşe edilen ve Askerî Tıbbiye ile Tıb talebe yurdunda ve Yüksek Muallim mektebinde okuyan talebelere, vilâyet ve belediyelerce tahsil ettirilenlere, veyahud hususî yardımda bulunulanlara burs verilmiyecektir. Üniversite tarafmdan yapılacak yar d m teklifinin miktarı 120 liradır. Kırk beş teklif yapılmıştır. Birkaç gün içinde, daha bazı teklifler yapılacaktır. Halen Üniversiteye 12 burs verilmiştir. Bunlardan beşi İş Bankası, beşi Ziraat Bankası, ikisi de yardım sever iki zat tarafmdan verilmiştir. Bursları verenler hiçbir şart ileri sürmemişler, sureti tevziini Üniversitenin takdir ve tensibine bırakmıslardır. Bu çok faydalı tesebbüsle geçimi oimıyan çalışkan ve kabiliyetli ppnclerin tahsili ve bu suretle halkın da Üniversiteye yardım3 alıstınlması temin ediimis olacakrır. îsveç Umum İthalât birliği, yakm şark memleketleri ve bilhassa Türkiye ile iktısadî alâkasını arttırmak gayesile bir büro teşkil etmiştir. Bu büronun müdürlü ğüne getirilen ve bu mevzu üzerinde esasen vukufu bulunan Olssoen, temasiar yapmak üzere doğruca şehrimize gel miştir. Direktör Olssoen, dün Türkofis İstanbul şubesine gelerek müdür Cemal Ziya ile uzun müddet görüşmüştür. îsveç ile Türkiyenin iktısadî münasebatınm çok pratik bir şekle sokulacağını söyIiyen direktör, tsveç'in Türkiyeden mubayaatmı genişleteceğini ve şimdiye kadar almadığı mallan da alacağını ilâve etmiştir. Yeni tedbirler sayesinde iki memleketin ticarî münasebatında birbirlerine çok uzak bulunmalarına rağmen, tarihin hiçbir devrinde görülmemiş bir inkişaf ze mini hazırlanacağı muhakkak addedili yor. Türk ithalât ve îhracat tacirleri de buna muzaheret edeceklerdir. îstanbul kasablık hayvan piyasasında on senedenberi görülmemiş bir vaziyet husule gelmiştir. Şehrimizde normal olarak her zaman en fazla 5 6 bin koyun bulunurken şimdi 20,000 e çıkmıştır. Sırf koyun nakliyatına tahsis edi len Ankara vapuru, Trabzondan 20,000 koyun daha yüklemektedır. Bu vaziyet karşısında Belediyenin narhı sabit kaldığı halde, Mezbahada toptan satışlarda fiatlar inmiş ve hatta bir kısım kasablar narhtan ucuza et satmağa baş lamışlardır. Belediyedeki narh komisvonunun ilk toplantı sında fiatlan indireceğinden şüphe edilmiyor. Yaptığımız tahkikata göre, şehrimizdeki kasablık hayvan miktannın bu kadar çoğalışına sebeb, et istihlâkinin çok azalmış olmasıdır. Bunun sebebi, bir türlü tahlil edilememektedir. İstihlâkin böylece azalmış olması stoklan çoğaltmıştır. Halbuki bu mevsimde istihlâk daima yükselirdi. Japonya ve devletler zakşarktaki harb, askerlik noktasından halledilmiş gibidir. Japon orduları, evvelâ şimalî Çinle Mavinehir arasmda Çinin topladığı bü yük kuvvetleri üç ay süren büyük hare kâtla imha ettikten sonra merkezi Han kov olmak üzere, Mavinehrin orta havzasında Mareşal ÇanKayŞek'in toplıyabildiği son büyük kuvvetleri de iki ay devam eden ve dört büyük eyalete şamil olan geniş harekât neticesinde yok etmişti. Çin hükumetinin cenubî Çine göçederek Kanton'da yerleşmemesi için de, Bias körfezinde karaya çıkanlan bir Japon ordusu Kanton'u almışh. Japon ordusu, şimdi, Çin ordusunun son dökdn^'lerıle muhtelif sahalarda çete harbi yapmaktadır. Japon ordusunun karşısında bellibaşlı bir kuvvet olarak yalnız Şensi ve Kansu eyaletlerinde yerleşmiş olan sekizinci komünist ordusu kalmıştır. Şimdi bir Japon ordusu kendi işgali altında bulunan Şansi eyaletini üssülhareke yaparak komünistlerin elinde bulunan Şansi üzerine yürümekte, bu eyaletin merkezi ve ayni zamanda komünist ordusunun karargâhı bulunan Sian şehrini al mağa çalışmaktadır. Burasını aldıktan sonra Kansu'nun merkezi Lançov üzerine yürüyecek ve sonradan asıl Çinle Tibet arasmdaki hudud hattını takib ederek Hindistana sarkacaktır. Japonlann gayesi millî ve komünist Çin hükumetlerini ve kuvvetlerini denizden tecrid ettikleri gibi bunlann, Sovyet Rusya, îngiliz Hindistanı ve Fransız Hindiçinisi gibi haricle muvasaIası olan memleketlerden de temasını keserek tam bir çember altına almaktır. Bu çemberin içinde kalan Çinli kuvvetlerin çete harbi şeklindeki mukavemeti haricden yardım alamamalanndan dolayı çot geçmeden kendiliğinden eriyecektir. Roma Kartaca Pontus ordusu, Asyadaki Romalıları, kundaktaki çocuklan da dahil olduğu halde boğazladı «Bu adam Fenike kıyü'anndan birkaç gecni topladı ve birkaç geminin daha iştirakini temin ederek küçük bir filo ile kendini saklıya saklıya Rodos'a yaklaştı ve limandan içeri ginneğe muvaffak oldu. Bu sırada Mihirdat Rodos'un üç sene süren ablukasına devam etmekte idi. Donanması oldukça yıpranmışü. Lukölüs, Kinidos civannda Mihirdat'm do nanmasüe yaptığı muharebeyi kazandı •e Çanakkaleyi işgal etti. Bu suretle Miv hirdat, deniz hakimiyetini elinden büstütün kaçırmıştı; daha fenası Çanakkale geçidini de diişmana venmşti. Böylece iaşe, takviye ve ricat yolu kapanmıştı. Mihirdat Midilli'ye kapandı; geri kalan 30 bin kişi ile 200 parça gemisini tensika uğraştı. Artık zaferden ümidmi kesmişti. Silla'ran suHı sartlannı kabul ederek küçük Asyada zaptettiği yerleri, adalan, evvelce aldığı ganakn ve esirferi iadeye ve bir miktar da tazminat vermeğe razı oldu (Milâddan önce 84). Bu ağır fedakârlığa mukabil Çanakkale ve İstanbul boğazlanndan geçerek Karadenize çı kabildi. Roma, donamnasızhktan büyük bir tehlike geçinnişti; fakat MSrirdat'ın ikinci defa bir talflı tecrübesine kalkışmıyacağmi kim temin edebilirdi? Halbuki Rotnalılar, bundan sonra, bir donanma vücude getirmedikten başka devşinne usulile topladıklan tekneleri de elden kaçırmışlar ve Ege denizi tekrar korsanlarm eline geçmiştL «Fühakika, Mihirdat, yem bir donanma yaptı. Kırım'ı tekrar itaat albna aldı (Milâddan önce 75). Romalılarla fldnci harb, Karadeniz boğazı kat'î hakkniyeti için Bitinya KrallığınHi, Romalılar tarahndan ilhakı üzerine çıkmıştır. Bu suretle Romalılar donanmalannı istedikleri zaman Karadenize geçirebilecek veyahud boğazları kapatarak Mihirdat'a nefes aldırmıyacaklardı. Roma, bu ilhak esna sında bir donanma teşkil edebilecek nekadar gemisi varsa hepsini Boğaza gön derdi. Diğer taraftan Lukölüs'e, kuv retli bir filo vücude getirebilmesi.için, külliyetli para da verdi. «Mihirdat'ın yeni donanmasım teşkil eden gemiler, üç ve beş sıra kürekli 400 parça muharebe teknesile bir hayli nakLyeden mürekkebdi. Mihirdat, korsan larla bu defa da anlaştnıştı; Bitmya'yı zaptetti. Halkidon (Kadtköy) mevkünde bir muharebe verdi. Roma ordusunu zayiatla püskürttü. Pontus donanması da Romalılara denizden hücum ederek onu zapt ve tahrib etti. Karadeniz boğazmı tekrar açtı. Mihirdat'ın donanması Çanakkaleden tekrar Ege denizine çıkarak iki filoya ayrıldı. Fılolardan birisini Girid korsanlarına iltihaka, diğerini de Ispanyada aslen Romalı fakat Mihirdat tarafmdan olan General Sertoryas'a gönderdi. «Pontus ordusu, Bidinya'nın işgalinden sonra Roma'nın Asya eyaletleri üzerine yürümeğe başladı. Çanakkale kıyıîannı da ele geçirdi. Bu ordu, küçük Asyadaki Romalılan kundaktaki çocuklan da dahil olduğu halde, boğazladı. Yerli ahali de esasen Ramalılardan nefret ediyordu; Romalı tefeci ve zorbalardan bıkmış ve usanmışlardı. «Bu esnada, Lukölüs Romahlarm yardrmlarile kuvvetli bir filo vücude getirmişti. Bu donanma Ege korsanlarile birlikte faaliyette bulunan Pontus'luları mağlub etti. Mihirdat, Egedeki filosunun bakiyesile İspanyadan dönen filosunu Roma faik kuvvetleri önünde bir mağIubiyete daha uğratmamak için, Çanakkaleden içeri girdi ve Karadenize geçti (Milâddan önce 73). Bu esnada bir fırtmaya tutularak mahvoldu. Mihirdat'ın deniz hakimiyeti söndü. Roma donan ması Karadenize çıktı. «Mihirdat ümidini Kınm'a bağlamışh. Fakat buraya geçebilmek için, deniz, kendisine kapalı idi. K»fVas dağlannı bin zahmetle aşarak ve dağlıların elinden güç belâ kurtularak karadan Kınm'a gide bildi. Fakat Romalılar Kırnmı da abluka ettiler. Nihayet Mihirdat intihar etti. [Romalılar Karadenizde de hâkim oldular. «Mihirdat donanmasma güveniyordu. ^akat askerleri ne karada ve ne de denizde cenkçilikte mahir değillerdi. Adedce tefevvuklan olduğu halde, ne ordusu, Ine de donanması kat'î mağlubiyetten ken|disini kurtaramamış ve Boğazları açarak ^.kdenizde Roma'nm yeTİni tutamajnışIfcr. Denizciliği ve deniz kuvvetini kanlı savaşlarla öğrenmiş olan Romalılar donanmalannı ihmal etaıelerinin cezasmı çekmedilerse, bunu, yeniden ve çabuk donanma yapabilmez. tecrube ve iktidarlarma bordudurlar. Zira deniz hakimiyetile aIman topraklar ancak deniz hakimiyetile tutulabilirdi.» Mihirdat'ın macerası hakkında deniz Binbaşısı Osman Nurinin kitabından aldığım kısım bu kadardır. Fakat Mihirdat ismi bana birşey hatırlattı. Italya, 1911 sonbaharında, Trablusgarba taarruz ettiği zaman, îtalyan do nanmasına nazaran çok zayıf olan Türk filosu, pek hakh olarak, denize çıkip 1talyanlarla muharebe etanyordu ve o zaman Süleyman Nazif merhum «Mihirdat'ın taa» diye ateşli fakat sadece şairane bir makale yazdı. Bu yazıya göre, Mihirdat donanmastmn düşmanla harbetmediğini görünce tacını çıkarıp bununla intihar etmişti. Süleyman Nazif merhrnu, Tiirk filosunu Müıirdat'm donanması gibi harbetmemekle itham etmişti. Merhum üstad, Mihirdat'nı denizde değil, karada mağlub olduğu için intihar ettiğini bir tarafa brrakıyorum yalnrz bir noktada hata ediyordu. Mihirdat'ın donanması son defa, sayıca üstün olduğu halde, Romalılarla çarpışmaktan korkmuştu. Trablusgarb harbinde ise Türk filosu ttalyan donanmasından, en az, on defa daha zayıftı ve zamammızm deniz harblerinde kifayetsiz gemilerle yapılan kahramanlık, düşmana hiçbir zarar vermeden kat'î bir inhizatnla netkelenir. Misal: Beyrut limanmda Italyanlann Avni llâhı babr tnasL Eski zamanlarda ise böyle bir kahramanca hareket, netkesi mağlubiyet olsa bile, düsjmana ağjr zayiat verdirebilirdi. Merhum Süleyman Nazif, güzel bir yazı yazmış olmak için, Türk filosunu kurban etmek istemişti. Bereket versin ki o ateşli, fakat haksız ve manasız hücuma kimse kulak asmadı ve donanma, Boğazdan çıkmadı. Beo, o vakit Süleyman Nazifin ateşli makalesine teknik bir yazile cevab vererek, Tüpk denizcilerini müdafa etmiştim. *** Aksiom muiharebesinden ve dünyada essiz, kavvetli bir Roma imparatorluğu kurulduktan sonra, uzuo zaman Akde nizde ve medenî milletlerin bildikleri diğer bütün denizlerde Roma galeTİeri, rakibsiz ve şartsız, hâkim oldular. Akdenizin muhtelif yerlerinde deniz istasyonlan tesis edilrnişti; bunlar, o sırada harb gemilerine kalan yegâne iş için kurulmuşlardı. Bu iş de, korsanları takibdi. Ortaçağa kadar devam eden bu devrede, gemi inşaiyeciliğinde vuku bulan terakkiler hakkmda hiç malumat yok gibidir. Ancak müslümanlarla hıristiyanlar arasmdaki harblerde alçak bordalı galerler kullanıldığı malumdur. Bazı müverrihler, bu galerlerin bir veya iki sıra kürekli olduğunu iddia ediyorlar. Gene bu neviden iddialara göre, Antuan'm emrinde harbeden Mısır donanmasmda 5 ilâ 10 sıra kürekli gemiler bulunduğu doğru ise kürek sıralan bahsinde anlattığımız »ibi bir ve nihayet iki sıra kürekli gemilerden daha fazla kürekli harb gemisinin mevcudiyeti kat'iyetle ispat edilememistir bunların ise yaramadığı anlaşılmıs ve inşalarından vaz geçilmiştir. Filvaki 10 sıra kürekli bir geminin yukanya doğru cıkhkca mecburen yükselen ve büvüyen küreklerini çekebilemek imkâ sansız 2oriinmektedir. Suya en yakm kürekleri bir veya iki kişi çekiyorsa onuncu kattaki kürekleri 10 veya 20 kişinin çekmesi lâzım scelir. Yalnız bir bordada beher sırası 50 kürek olmak üzere üstüste 10 sıra 500 kürek eder. Bir bordada 500 olmak üzere sancak ve iskele 1000 kişiye ayni vezinde kürek çektirmek mümkün olur mu? Her sıradaki küreklerin de boyları bosları başka başka olduğunu da unutmayınız. Aksiom'dan sonra, eb'ad ve evsafı malum olan gemiler, Miîâddan sonra 9 uncu asrın gemileridir. Onlarda da, dedi ğimiz gibi, bir ve nihayet iki sıra kürekten bahsedilmektedir. *** Bizans ve Arab muharefcelerinden bahsetmeden evvel, Romalılarla Vandal'lar arasmda Romanm inhitat ve inkıraz devirlerinde vuku bulan ehemmiyetsiz deniz muharebelerinden de bir iki satırla bahsedelim. Talihin garib bir cilvesi ve tekerrürü neticesinde, Vandal şefi Genserik, Kartacayı yeni bir krallığm payitahtı yapmıştı. Genserik burada vücude getirdiği donanma ile bütün Akdenizi silip süpürdü. Milâddan sonra 455 te, yani Roma Kartacadan intikammı aldıktan altı asır sonra, Vandal filosu Tibr nehri ağzıaa demirledi. Hiçbir mukavemete uğramadan oraya çıkardığı ordu, Roma'ya yüriidü. LJzun asır Yeni mendirekler Amasra limanmda tathir ameliyesi ikmal ediliyor Deniz Ticaret müdürlüğünün bu seneki proğramma dahil bulunan mendireklerin sonuncusu da bitmek üzeredir. Kumkapıda yapılan bu yeni mendireğin havalar bozmadan ikmaline çalışılmak tadir. Mendireğin taşlan Kumkapı sahillerinden temin edilmiştir. Deniz Ticaret müdürlüğünün Amasra limanındaki temizleme ameliyesi de ikmal edilmektedir. Burada batmış bulunan iki vapurdan Rize vapuru, yüzdürülmüştür. Şahin vapuru ise parçalanmış, son parçaları da sudan çıkanlmıştır. Amasra limanı yeni şeklile fırtmalı havalarda 12 vapurun tehlikesizce sığınabileceği bir hale getirilmiştir. Kartalda da bir mendirek yapılması için harekete geçilmiştir. Denizbank da Yalovada bir mendirek yaptırmakta, Yalova deresinin ağzını da temizletmektedir. MÜTEFERRtK Tütün fiatlan yükseliyor r ÜNİVERSİTEDE Lisan muafiyet imtihanları Üniversite Lisan Enstitüsü muafiyet imtihanlarına dün saat 14,30 da başlanmıştır. îmtihan neticeleri bu ayın 13 ünde belli olacaktır. Kazanan talebe, l'san kurlarından muaf tutulacağı gibi, lisan muallimi olmak hakkım da kazanacaklardır. Avrupa seyahati Üniversite talebeîerinden mürekkeb bir grup sömestr tatilinden istifade ederek, Avrupanın bazı şehirlerinde bir tetkik seyahati yapacaktır. Ikincikânunun 15 inde hareket edecek olan bu grup, Bükreş, Varşova, Berlin, Viyana ve Peşteye gidecektir. Se vahat, 22 gün devam edecektir. Asistan olacak talebeler Üniversitede Sıhhat Vekâleti namma leylî meccanî olarak tıb tahsili gören talebelerden muvaffakivet ?n<?terenler istedikleri takdirde tstanbul Üniversi tesinde asistan olarak çalışabilecekler dir. Meşhur Fantomanın kardeşi Halen Hapisanede bulunan meşhur hasa hırsızlanndan Fantoma Mehmedin kardeşi Abdullah, evvelki gün ikinci şube ikinci kısım memurları tarafmdan Galatada Perşembepazarında kundu racı Mehmed oğlu Ömerin dükkânın dan kösele, deri ve saire çalarken ya kalanmıstır. VlLÂYETTE Kaymakamlığa tayin edilen maiyet memurları İstanbul Vilâyeti maiyet memurlarından Asım Eceabat, Muzaffer de Uluburlu kaymakamlıklanna tayin edilm'şlerdir. lar, dünyaya hâkim olan Roma imparatorluğunun payitahtını, büyük bir medeniyete ismini vermiş olan bu meşhur §ehri yağtna etti. Pax Romana'nın yani Roma'nın zorla kabul ettirdiği sulhun hüküm sürdüğü dört asır içinde, tarih ve medeniyet için Roroa filolannın, rakibsiz denizlere hâ kim olmalannın ehemmiyetini izaha ha cet yoktur. Roma medeniyeti, tarihin eı büyük medeniyetlerinden biri olarak deni yolları, nehir yollan ve Romalıların inş ettikleri meşhur askerî yollar vasrtasile her tarafa yayılmıştır. Vandal'ler tara fından Italya yarımadasmda ve hatta Roma'da yapılan tahribat, Karadenizden Büyük Britanya adalarma ve Elbe nehden rinde Nil kıyılanna kadar uzanan Roma medeniyetinin mirasını mahvedememiştir. LArJcast vgr). Karadeniz mmtakasında tütun fiat lan son ylllarda görülmemiş derecede yükselmiştir. Samsunda tütünün bat manı 8 14, Bafrada 7 1 0 lira arasın dadır. Samsunun bu seneki bütün rekoltesi olan 2,200,000 kilomın 800,000 kilosu kısa bir müddet zarfında satılmıştır. Amerikalılarla yerli tüccarlar hararetli bir şekilde ahş yapmaktadırîar. Egenin bu seneki rekoîtesinden 25 milyon kilosu satılmış ve ancak 5 6 milyon kilo kalmıştır. Burada înhisar 5 40, tüccar 10 70 kuruşlar arasından Şu kadar var ki Japon ordusunun isgaî mubayaat yapmaktadırîar. înhisarın sahası haricinde şarkî Türkistan ve Tibet verdiği fiat, alman malın kalitesine uy gibi eskiden Çine tâbi olan memleketler gun bulunmaktadır. ve geniş ülkâlar kalacaktır. îhtimal Ja Dokuma sanayii erbabı ponya bu yerlerin mukadderatını Sovyet Rusya ile yapacağı bir harbin sonunda müşkül vaziyette! Pamuklu dokuma sanayii erbabı, tayin etmek istiyecektir. Millî Sanayi Birliğine müracaat ederek Japonya, asıl Çini tamamile alsa bile son zamanlarda haricden fazla pamuklu Çin harbine nihayet bulmuş nazarile ithal edildiği için fena vaziyete dütük bakmıyacakhr. Japon Başvekili Prens lerini bildirmişlerdir. Bu iş için bugün Konoe bunu birkaç gün evvel şu suretle Sanayi Birliğinde bir toplantı yapıla izah etmiştir: caktır. «Çin hâdisesî, 1894 senesinde Çlnle Tramvay amelesinin üe 1904 senesinİe Çarlık Rusyasîle yap' tığimız harblere benzemez. Muhasamatm şikâyetleri üe askerî harekâiın nihayet bulmasile hâTramvay şirketi işçilerinin, şirketin avanslarm defaten tahsili ve mahnıkat dise bitmiş olmıyacakhr. Ancak tedrict avansı vermemek suretile tazvik gör bir suretle nihayet bulacakttr. dükleri yolundaki şikâyet. tş dairesi Işgal edeceğimiz bütün Çinde asayiş merkezine bildirilmistir. Bu mesele le üe sükun aüdet edip Çinde yeni bir nizam Nafıa Vekâleti de alâkadar olmaktadır. ve inlizam kurulduğu zaman, harb hâdiNevyork sergisİ hazırlıkla sesi bitmiş sayılacaktır. Yani Japonya, Mançuri üe Çin birlikte şarkî Asyada rına hız verilecek yeni bir nizam ve inlizam kurduğu zaman 1939 senesi nisanında açılacak olan beynelmilel Nevyork sergisinin küşa mesele halledilmiş olacakttr.» Japonya hükumeti, Çindeki askerî zadıca ancak dört beş aylık bir zaman kaldığı halde, memleketim'zdeki hazır feri takib edecek yeni nizam ve intizamı lıklar ağırca gidivor. Alâkadarlar, bu kurmak siyasetinde kendisine parti ve sıyüzden sergiye bütün varlıgımızla işti nıf farkı gözetmeksizin bütün milletin rak edemiyeceğimizden endişe etmek muzaheret etmesi için yeni bir plân da tedirler. hazırlamıştır. Tek parti teşkil etmek taDiger taraftan verilen bir'habere gö savvurundan bu suretle feragat edilmiş re, Nevyorktaki paviyonumuzun inşası. oluyor. Amerikadaki işçi çalıştırma hususivet Japonya hükumeti şimdi asıl mücadelerine intibak zorluğu dolavısile, lâzım leyi Çinle değil, büyük devletlerle yapı gelen süratle ilerliyemiyor. Hazırlıklara yor. Mavinehre ve binaenaleyh bunun vem'den hız verilecektir. bir kolu üzerinde bulunan Şanghaya ATedavülden k»ldırılacak merikan, tngiliz ve Fransız harb ve ticaparalar ret gemilerinin girmesini menetmesine Bu ay sonunda bronz yüz paralıklarla karşı, bu üç büyük devletin üstüste yapbeş kuruşluklar ve nikel bir kuruşlar tıklan protestolan Japon hükumeti redtedavülden kaldınlacaktır. detmiştir. Japon donanması, bu nehrin ağzını tutmuş bulunuyor. Japonva, bu Yesilköy hava istasyonu meselede sebat etmekle, Çinde îngi'iz, Yeşilköyde modern hava istasyonu nun tesisi için bir hevetin şehrimize ge Amerikan ve Fransız kapitülâsyon ve !mlerek tetkikat yaptığı ve bu ışe 400,000 tiyazlarının da ilgasını tazammun edecek lira tahsis edileceğini yazmıştık Öğren yeni nizam ve intizamı kabul ettirmek diğimize göre bu inşaata ilkbaharda için bir engel ve zorluk karşısında kal baslanacaktır. mamağı şimdiden temin etmek istiyor. f Halk Opereti bu akşam faaliyete geçiyor J Muharrem Feyzi TOGAY Roma elçimiz Roma büyük elçimiz Hüseyin Ragıb, şehrimize gelmiştir. Hüseyin Ragıb buradan Ankaraya giderek hükumet merkezinde temaslarda bulunacaktır. Müştak Mayakon için Mevlid tsmail Müştak Mayakonun ruhuna ithaf edilmek üzere ayın on birinci pazar günü Yenicamide öğle namazını müteakıb Mevlid okunacaktır. Arzu edenlerin teşriflerini rica ederim. Refikası Sadiye tsmail Müştak Mayakon C u m h u riyet Nüshası 5 knrnştur. İstanbul Halk Opereti bu akşamdan itibaren yeni ve zengin bir kadro ve mükemmel bir müzikle kış mevsimi faaliyetine geçecektir. Bu yıl, kadrosuna 8 kişiden mürekkeb bir Macar heyetini de alan operet, bir müddet san'atkâr Raşid Rızanm fahrî reisliği altında çalışacaktır. Resim, balet kızlannı provada hep bir arada göstermektedin ^,, Abone şeraiti: Senelik Alb aylık Üç aylık Bir ıtylık Türkiye için 1400 Kr. 750 > 400 » 150 • Harie için 2700 Kr. 1450 • 800 * Yoktnr ,