22 Ekim 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

CUMHURÎYET 22 Birinciteşrin 1938 Çiçekci kız •• F r a n s ı z Tiyatrosunda BugUn saat 17,5 da MAT1NE En büyük Parisli piyanist RADYO Filimlerde ahlâk meselesi Yaşh bir Amerikalı kadın «Bazı filimleri menettirmeğe çalışanlar gizlice gidip o kordelâyı zevkle seyretmekten geri kalmıyorlar» diyor Holivud'dan yazıhyor: Amerikada şu sırada filimlerin ahlâkî olması meselesi mubalâğa ile nazarı dikkate almmağa başlandı. Enteresan bir eser, orijinal bir filim, müessir bir facia, şpilünc bir komedi görmek ümidile bir sinema salonuna gidiyorsunuz, inkisarı hayale uğrayıp çıkıyorsunuz. Çünkü Amerıkan sansürü en ahlâkî sahneleri umumî edebe mugayirdir, diye kesıp atıyor ve bundan sonra bütün mevzulann safiyane, hareketlerin masumane ve buselerin tamamıle ahlâkî olmasını istiyor. Amerikan sansürünün safiyane mevzu, masumane hareketten ne demek istediğini herkes gibi siz de anladınız, değil mi? Fakat ahlâkî bir buse ne demektir, bunu gene o sansür heyetini idare edenlerden dinlememiz lâzımdır. Onlar filimde ancak beş ayak uzunluğunda bir kordelânın üzerinde tesbit edılen bir busenin ahlâkî olacağma kanidirler. Yani beş ayak aşağı yukan bir buçuk metre.. Buse iki metre, iki buçuk metre devam etti mi, gayriahlâkî oluyor. Rejisör bir buseyi bir buçuk metre devam ettirdikten sonra operatöre bağmyor: Kesiniz! Evet, Amerikada filimlerin ahlâkî olması isi birçok teşekkülleri alâkadar ediyor ve bu teşekküller kendıleri gibi düşünmiyenleri derhal ahlâksızlıkla itham ediyorlar. Bu teşekküller bir zamanlar Amerikada içkinin menedilmesine ve on sene müddetle 100 milyon insanın midelerinin buzlu sudan başka her mayiden mahrum kalmalanna sebebiyet vermişlerdi. Geçen gün bu mesele hakkında artistlerden birinin salonundaki toplantıda bir münakaşa cereyan ediyordu. Yanımdaki orta yaşh, iki çocuk annesi bir kadın: Benim, dedi, gayriahlâkî bir filim taraftan olacağıma ihtimal vermezsiniz zannederim. Senelerdenberi memleke • tımde yapılan birçok filimler seyrettim. Kaliforniya'nın en güzel kızlarını banyo kostümile gördüm ve bunlarda kat'iyyen bir müstehcenlik görmedim. Peki bu mubalâğalı taassuba sebeb ne? Francis Carco'dan ^ 3 MAG. Mösyö, ne olur.. Ne olur.. Lutfen şey söylemeden çiçeklerini okşadı. Adam : çiçeklerimden bir iki demet satın alsanız ! Haydi, gidelim! dedi. Adam durdu, ve geceyı cadde kenannBir bara girdiler, gözleri uykusuzlukdaki bir kanapede geçirmiş olaa küçük satan şişmiş bir garson servis yapıyordu. tıcıya bakarak, sordu : Satıcı kız : Hangi çiçekleri ? İki sütlü kahve! diye bağırdı, sonra Zavallı kız, koynundan buruşmuş iki mavi ve hasta gözlerini arkadaşına dikemenekşe demeti çıkarırken: rek : O h ! dedi, çiçeklerim de benim gi Dışarıda hava soğuk! dedi, geceler bi... Çok yorulmuşlar... çok uzun sürüyor, inanınız. Bereket ver Evet. sin ki, ekseriya, Mösyöler beni alıp götürüyorlar... Sabahleyin... Yahud sinema Onları dün sabahleyin toplamıştım. Gündüzün solgunluğu başlamışh, ve dönüşünde... Ya ! ! ... mavı bir kış ışıgiyle aydınlanan Klisi bulvan sis içinde kayboluyordu. Aam sağ e Evet, götürdükleri olur... lini pardesüsünün cebine daldırdı, ve bir aCanı sıkılan adam, günün çinko gibi dovuç bozuk para çıkarıp kıza uzattı, kız bu nuk bir renkle aydınlattığı caddeye bakıparalardan beyaz bir tanesinı scçti ve son yordu. Derin bir üzüntü ile : ra adama : Mösyöler mi? diye tekrarladı. Hangisini istersiniz? diye sordu. Satıcı kız : Hayır, istemem... O senin.. Kadmlar da! diye izah etti. Kimin hoşuna gidersem. Onlara çiçek veriyorum, Kız : Teşekkür ederim, McsyÖ! cevabını benimle konuşanları da oluyor. Ben, ne olursa olsun, san'atim icabı, onlarjı konuşverdi. masını bekliyorum. Fakat, bazıları da var Adam bir taksi aramak için uzaklaştı, genc kız ısıtamadıgı ağır ayaklarını kal ki, cesaret edemiyorlar... Niçin? dırımlarda sürüyerek onu uzaktan takib En uygun kelimeyi bulmağa çalışarak: etti. On iki yaşlarnda bir çocuktu. Sari saçları iyi taranmıştı, ve alnı üstüne dö'kü Sebebi! diye söylendi. len perçemleri ona kötü bir kadın tavrı veAdam : riyordu. Dizkapaklarına kadar inen yün Ben... dedi... Ben. yapama... etekliği, siyah çorablarm örttüğü ince ve Küçük kız, bir aralık dudaklarmdan uzayif bacaklarını meydana çıkarıyordu. zaklaşmış olan sert ve kederli gülümsemeKüçük : yi tekrar yrka'adı ve : Mösyö I diye bağıfclı ve hızla yürü Yasına göre! dedi... Ve bakışına meğe başladı. Arkasına bakan adam, kıdayanmak güçtü... Anlıyor musunuz? zın yaklaşmasmı bekledi, ve alcak sesle Bazı scbeblerle beni istemiyenler olursa, sordu : onları bu bara getiririm, tramvaylar işle Ne istiyorsun? meğe başlayıncaya kadar otururuz. Fakat O çekinerek : bu hal pek nadiren vaki olur, benimle Sa Burada araba bulamıyacpksınız ! diye söze başladı. Bir barda vakit geçirmek canınızı sıkar mı? Barda mı? Evet. Hâlâ açık olanlan var. Araba buluncaya kadar, bana bir kahve içirmek ıstemez misiniz? Sert ve kederli bir gülüşü vardı, hiç birint Ouen'e kadar gelmiyenlere pek az rastlarım... Nıhayet, küçük kız: Çünkü, Saint Ouen'de, evimizde, ablam vardır, o çok büyüktür! diyerek lâfını tamamladı. Çeviren: GALA TAGLIAFERRO nun KONSERİ aksamki ANKARA: 22/10 '938 cumartesi programı. (Öğle ve akşam neşriyatı tecrube nıahiyetmde olarak yeni studyoda yapılacaktır.) 12 30 müzik Uurkçe plâkı 13 haberler 13,15 muzik (eğlenceli plâk) 14 son 18 30 istasyon hakkında muhtelif lisanlarla izahat ve müzik (cazband) 19.15 komsdi 20 muzik (radyo orkestrası) Şef: Hasan Ferid Alnar 21 arabca söylev 21,10 haberler 21.15 müzik (Türk eserleri) 22 konuşma (posta kutusu) 22,20 muzik (karısık program plâk) 22,45 haberler, istasyon hakkında muhtelif lisanlarla ne§riyat ve İstiklâl marsı 23 son. Bu salı akşamı 21 de Veda konseri Pek yakında SÜMER sinemasında Yabancı merkezlerden (orta dalga) müntehab parçalar Operalar: 22,05 Roma grupu: Tristan ve Isold. 22,35 Paris (P. T. T.): Hoffmann'ın hlkâ yeleri (Offenbach'ın). DEANNADURBIN En son şaheseri Büyük konserlet NE ŞEKER ŞEY! Filminde. İ S T A N B U L U N Biricik WESTERN Ses Tertibatlı 22,05 Brdksel II: Schumann ve SaintSaen'in eserleri. 22,35 Strassburg: Orkestra ve piyano konseri. 23,20 Lıucenburg: Senfonik konser. Oda musikileri Brüksel II: Keman ve şan konseri. 19,05 Doyçlandzender: Schubert'in eserleri. 19,25 Breslav: Klârinet ve piyano k^seri. 19,45 Hilversum II: Çifte org konseri. 20 05 Budapeste: Liszt'in eserleri. 20 45 Bükreş: Rıımen musikLsi. 18,25 meması Alemdar'da 2 büyük eser B O R A Charles Boyer M. Morgan METROPOLİTAN LAVREXCE TİBBETT Hafif konserler: 20,05 Bruksel II: Hafif orkestra musikLsi ve şan. 20,20 Varşova: Operet musikisi. 21,05 Berlin: Sonbahar musikisi. 21,15 Stuttgart: Viyana musikisi. 21.50 Sottens: Hafif musikisi. 22,35 Paris (Radio): Hafif Fransız musikisi. 24,15 Budapeşte: Liszt'in eserleri. Kadıköy Namus Lekesi Tepebaşı Halede (VİCTOR FRANCELL) GARDEN'İ GREGOR'un Dekoru, ve Daima GREGOR SVVİNG Cazı ile Dansı Bugün ve yann Matine ve Suvarelerinde ( Askerlik işleri Şubeye davet ŞER1F HULUS1 PÎRAMİD GECELERl Kervam; Komiği ve 2 Balet heyetile fu akşam Beyo£lunda EskiANBASADöR Sa'onu büyük b'r ga'a ile açılıyor. MUALLA j FLİFL A Saz heyeti Tunus filim ytldızı T A N GUndUzlerl Ikl Illm 8 Leon Tolstoin şaheseri i N G\BY MORLAY E M A MACARiSTAÎT GEGELERi PAULA VESSELY S Foks Juroal dünya haberleri I Pazar 11 de matine UYKUSUZ GECELER Eminönu Askerlik şubesinden: 334 ve bu doğumlularla muameleye tâbi olan kısa hizmetlılerden tahsillerini bitırmlş ve yüksek askerî ehliyetnameyi haiz Amerikan filimlerinde safiyane roller bulunanlarm 1 ikinciteşrin 938 tarihinde Yedek Subay okulunda bulunmak üzere oynamakla şöhret alan Ann Shirley sevkedıleceklerinden 31 birinciteşrin 938 yim. Herhangi bir filmi seyredip de ho günü şubeye müracaatleri ilân olunur. şuna gitmediğini gören beş on aile reisi o kordelâya «gayriahlâkî» kulbunu takıp bu teşekküllerdeH birine mektub gönMevlid Bay Fuad Baban valıdesi deriyorlar. İşsiz güçsüz teşekkül azaları merhume Bayan Hatıce Alıye ruhuna nı bu mektublar tahrik etmeğe kâfi geli ithaf edilmek üzere bugün öğle namazıyor.. Derhal resmî makamlara müracaat nı müteakıb Beyazıd camii şerifinde Bütün orada hazır bulunan kadmlar başlıyor. Halbuki bu vaziyet o filmin Mevlid okunacaktır. Arzu eden zevatı bu mütaleayı alkışladılar. Yaşlıca bir menolunmasmı temin edecek yerde kor kiramm teşrifleri rica olunur. delâya dehşetli bir reklâm vazifesini göbayan: rüyor. Direktörler ve filim aınilleri elle Ben, dedi, sebebini size izah ederini uğuşturuyorlar: c Mevlid ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ Te'efon : 43776 ^ M ^ M ^ M ^ H ^ Keman: Nubar, piyano: Şefik, kemençe: Sotiri, klarnet: Şükrü, Kanun: Ahmed, banço: Selânikli Abdi, banço: Şevket, darbuka: Hasan Tahsin, okuyucu Celâl, okuyucu: Hâmid. Bayanlar: Fayda, Birsen, Ayda, Saadet. B U GÜ N \f I\.AKA Saray *»* t n » Pek yakında İşimiz oldu. Filmimizin her seansında bütün salonlar doluyor! KAZANC VERGiSi TATBiKATI ve KORSAN TUrkçe Sözlü Kontes VALEVSKA Sinemasında Baş rollerde : İ P E K Bütün filimlerin rökorıınıı kıran FREDERIC MARCH FRANZISK4 GAAL Beyaz Melek Pangalh Tepeustö A KI Sinemasında SiMONE SIMON PETER LOR'E Gece ve göndüz 2 film b rden Esraren'iz Mr. Moto LOREL ve HARDİNİN \ bugüne kahkaha FAKAT senenin filimleri kadar bir çok filimlerini ile neş'e ile sördünüz. EN SON ESERLERİ ve bu vegâne büyük ve yeni EŞSİZ BÎR KAHKAHA TUFANI OLAN S Ö Z L Ü G R E T A G A R B O C H A R L E S B O Y E R Bugün saat 12,45 ve 2,30 da Çok ucuz fiatlarla HALK ve TALEBE matineleri. T Ü R K Ç E KaKdar si?I güldürecek, eğlendirecek bu ŞAHESERİ hiç bir vakit hayalinizden bile GEÇİRMİŞ OLAMAZSINIZ. Tekrır tabrar gurülecek haftanın en cazib ve en eğlenceli filmi... LOREL HARDİ R İ SV İ C ED E B U G U N meşhur K A R M E N romanından iktıbas edilen ve dunydiıın enmeşhur ve en guzel Ispanyol dansozü MELEK Sinemasında IMPE^ 10 ARGENT1NA Bu sene VENEDiK Beynelmilel filim sergisine Fransa oamma ganderılerek Birî ncilik mükâfatıni kazaaan Diye seviniyorlar. Peki, san'at için san'at gayesini takib eden filim amillerini ve direktörlerini 3470 numaralı kanunu da ihtiva etmek üzere en son hükümlede bunlar arasına ithal ediyor musunuz? re göre yazılmıştır. Canım, Holivud'da san'at için sanY a za n: at gayesile kim meşgul oluyor... Bütün kumpanyalar estetik kaidelerinden evvel o filmin mümkün merlebe çok para ge616 büyük sayfa, tiatı 3 liradır. tirmesini düşünüyorlar. Yoksa ben de azamî $ekilde ahlâkî ve safiyane filimîer yapılmasına taraftanm. Yalnız hükumet bunlardan evvel gangster'leri ve diğer gayriahlâkî vaziyetleri ortadan kaldırsın. Nitekim o teşekküllerin azalarmın ekserisi menettirmeğe çahştıklan filimleri İTürkçe sözlü : Seanslar 7 ve 9 da kimseye görünmeden gizlice gidip zevkîe seyrediyorlar. Dünyanm bugünkü halkı kadar mürai insanların hiçbir devirde gelmediğine kailim!. Güzide operatörlerimizden Nö•Jc Amerikanın tanınmış radyo artistroşirürjiyen Dr. Cemil Şerif Baylerinden Lanny Ross ilk filmini çevirmek dur tarafından neşredilen bu ki üzeredir. Bu kordelânın ismi «Kadmlar tab, memleketimiz tababetinde daha yeni yer tutmakta olan bu ne isterler?» dir. Partönerleri Gloria bahis hakkında çok mükemmel bir Stuart ile Joan March olacaklardır. eserdir. Bütün meslek mensub • * M. G. M şirketi «1938 in canlı lanna ve tıb talebesine tasviye filmi» adında geçen defa gördüğümüz olunur. tkbal kütübhanesinde satılmaktadır. sekilden biraz daha mütekâmil kısa bir kordelâ vücude getirmiştir. Bu filimde havaî hattan geçen bir tren, müthiş bir ürolog Operatör vangın ve saire canlı şekilde görünmektedir. •Jt Cary Grant ile Jean Arthur ilk deBöbrek. mesane, idrar ve tenafa olarak bir filimde oynıyacaklardır. Bu sül yolları hastalıklan mütehassısı. Beyoglu İş Bankası karşısı Ekordelânın adı «Zevceîerimiz!» dir. mirnevruz sokak 10 Pananlya ap. No. 2 Telefon: 42203. NiHAD ÂLi UÇÜNCU Haşet ve ikbalde satılır |Beşiktaş SUAD PARK sinemasında| Ali Baba Hindistanda Nöroşirürji bahisleri Pr. Behaeddin Lütti Varnalı Endiiliis Geceleri . Sinemalarında birden emsalsiz bir muvatfakiyet kazanmaktadır. S U m e r d e lspanyolca ve T a k s i m d e Almanca nushası. Ilâveten: EK.LER JURNAL son dunya haberleri. Buguıı saat 1 ve 2.30 da tenzilâtlı Halk matineleri. tarafmdan oynanan Filmi SÜMER ve TAKSiM Genc kız rolünde : Corinne Luchaire Direktris rolünde Annie Bucaux Genc doktor rolıinde Roger Duchene ve 200 genc kız Bugün saat 1 ve 2.30 da çok ucuz Hatlarla Halk ve talebe matinesı GOnahkâr Kızlar Behçet Sabit Erduran Ürolog, Operatör Hastalarını bugünden itibaren pazartesi, çarşamba, perşembe ve cumartesi günleri olmak üzere haf tada dört gün görebilecektir. Adres: Taksim Bahçesi karşısmda Ceylân apartımanı. Dördüncü kat. Telefon: 49323 Profesör Doktor