20 Haziran 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

T OPA N E TERATUrkiyenin en bi ... .. rıncı terazı fabrı Alametl ' kasının mamulâtıdır. i Taklitlerinden sakınmız. Her yerde arayı nız. Toptan satış yeri Tahtakale 66 68 N umhuri RR OR tSTAÎTOUL CAĞALOGLL r Mai ve Siyah Muellifin hayatı ve eserleri'Jbakkmda avnca bir mütalea ^r , . . . „ , .„« H3Z1T3fl l;JüO HALİD ZiYA UŞAKLIGiL Büyük millî rolptTn^ * * Fransız memurlan, çeteciler ve komisyon azası sistemli bir tedhiş plânı tatbik ediyorlar, şehre bir ihtilâl havası verilmek isteniliyor Hatay mes'elesinde muhatabımız Fransadır Dost olarak veya hasım halinde Eğer Franaa cidden Türk dostluğu nu istiyorsa anl bu karısık ve ka rıştırıct vaziyete bir nihayet ver mek için teferruatı bir tarafa btra karak meselenin kendisini gözönü ne almağa ve her seyden evvel onu halletmeğe karar vermek lâzımdır ransa Hariciye Nazırı M. Jorj Bone birkaç gün evvel Meb'uslar meclisindeki beyanatmda Tiırkiye ile dostluk münasebetlerini artırmağa çalışmak yolunda yürüdüklerini söylemiştır. Bizım de Fransa ile esasen dostluğumuzu daha ciddî ve daha kuvvetli olarak devam ettirmekten başka bir maksadımız olamıyacağma göre Fransız Hariciye Nazırının beyanatından bize taalluk eden sözleri memnuniyetle karşılamamağa sebeb yoktur. Şu tek şartla ki Fransız Türk münasebetlerinin Fransız tarafı hakıkaten ıki memleketin dostluğu bakımmdan hıç olmazsa bizimki kadar ciddî ve samımî olsun. Şimdiki halde Fransa ile aramızda Hatay işinden başka bir mesele yoktur. Türkiye Cumhuriyeti Reisi Atatürk Meclisin açılış nutkunda bu noktayı tebarüz ettirerek Hatay davasının Türk Fransız nünasebetlerinin alacağı şekıl için mehenk taşı vazifesini göreceğini kısa ve kat'î ifade buyurmuştu. Filhakıka son haftalar zarfında Fransa Hatay işınde gittikçe hâd bir hale gelen buhranı gıdermek için elbette tarafımızdan dostane telâkki olunan bazı ciddî ve fılî tedbirler almıştır, ve M. Jorj Bonenın dedıği gibi iki devlet arasında bazı müzakereler de cereyan eylemektedir. Fakat diğer taraftan karışmakta ve bu defa da Mılletler Cemiyeti mümessillerinin ellerıle karıştırılmakta devam eden Hatay işi sürpriz ihtimallerile dolu bir vaziyet içinde yüzüp gidiyor. Eğer Fransa cidden Türk dostluğu istiyorsa asıl bu karışık ve karıştıncı vaziyete bir nihayet vermek için teferruatı bir tarafa bırakarak meselenin kendisini gözönüne almağa ve herşeyden evvel onu halletmeğe karar vermek lâzımdır. Mesele ş u d u r : Hatay da maddi ve manevî Türk ekseriyetine müstenid müstakil bir idare kurulacaktır. Bu da Milletler Cemiyeti kararile müeyyed ahdî bir mecburiyettir. Hatır ve hayale gelen ve gelmiyen her vasıtaya başvurularak Türk çokluğunu şüpheli göstermek için sarfedilen bütün gayretlere rağmen Hatayda Türklük, kendisinden başka olan cemaatlerin her birine nisbetle çok kahir bir ekseriyettedir. Beş altı cemaatin ayn ayrı nüfusları mecmuunun tek Türklüğe karşı % 23 fazla çıkabılmesi tekbaşına kesif bir kütle teşkıl eden Türklüğün çokluğunu hiç şüpheye düşürebilir mi? Nazarî olarak belki, fakat filî ve hakikî olarak asla. Yekpare büyük bir çokluk teşkil eden tek unsurun karşısında beş altı cemaatin azhklan bir araya gelerek bir çokluk yapamazlar. Bunu ekseriyet işlerini pek iyi bilmesi icab eden Fransa derhal takdir eder. Orgeneral Asun Gündüzün Hatayda istikbalinden intıbalar (ortada, Abdürrahman Melekle görüşüyor) Orgeneral, Hatay Valisi Hatay, Türklere cehennem kesildi OUDD Telsrar ve mektub adresl: Cumhurlyet İstanbul Posta feutusu: Lstanbul No 246 l 3Z3n6SI l" Teıefrm Basmuharrtr ve evi: 2236B Tahrtı hevetl 24298 tdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 Hilmi No. 43 Fiatı 100 kuru'ş kitabevi Beykoz önlerinde bir balıkçı kayığı battı Harab kayığın içinde bulunan yirmi kişiden dördü öldü. Dördü de kayboldu Dün, Beykoz önlerinde tüyler ürpertici bir deniz kazası olmuştur. Saat 17,45 te Hasköy Belediye icra memuru Tahirle karısı Emine, çocukları Mübeccel. Vefiye, Nejad, Semahat, Halıcıoğlundan Arşiyak, çocukları Anayit, Harman, Jirayir, gene Halıcıoğlundan Angino ve İstınye fabrikası makinistlerinden Hamdi, karısı A\şe, bunlardan başka Rostorami, Fehmi ve karısı, mütekaid malive memurlarından Münir, karısı Zeyneb, oğlu Beh çetten ibaret yirmi kişi balıkçı Zaidden aldıklan balıkçı kayığile gezmeğe çıkmıslardır. Harab san dal, Beykoz önlerinde dolaşırken yavaş yavaş su almağa başlamış, bütün gavretlere rağmen sabile yaklaşmanm bir türlü imkânı bulunamamıştır. Kayık su almağa başladıktan beş dakika sonra ta mamen batmıştır. Boğulmak üzere bulunanlarm feryadlarmı duyan 65 numaralı Şirket vapurile sandalcı Galib ve Şevket kazazedelerin yardımma koşmuşlar, bunlardan bazılarını kurtarabilmişlerdir. Yapılan bütün tedavilere rağmen Arşiyak'ın kocası Artin, Hamdinin karısı Ayşe ve Angino ile mütekaid maliye memurlarından Münir ölmüşlerdir. Sandala binen diğer yolculardan Tahirle oğlu Nejad, kızı Semahat ve Arşiyakın çocuğu Jirayir henüz bulunamamışlardır. Fecî deniz kazası Jandarma kumandanının küstahlığı Suriyenin "Şimalas Italya, Ispanya harbini Serinir, köylülere, Fransızların Sancağı Sadullah Cabiri Haleb bırakmıyacağını, halkın Türklere Türklerini guya satın almağa çalışıyor rey vermemesini söylüyor lanıı,, gene faaliyelte.. çabuk bitirmek istiyor J Bütün cephelerde Frankist'lerin tazyikı birdenbire arttı ve birçok şehirler alındı, hükumetçiler her yerde ric'at ediyor Halk ve aşiretler «Yaşa Müstemlekeciler, validen habersiz Usbeci hainle sm Türkiye!» diye Salamanka 19 Umumî krargâh tebliğ ediyor: rini serbest bıraktılar, Hükumet Konağının «Teruel cephesinde düşmanm muka bağırmaktaH'r vemetine rağmen kıtaatımız ilerlemekte etrafı telörgü ile çevrildi dir. Muhtelif mmtakalarda düşmanm Büyük Şefimiz, dün Vekilleri Savarona yatmda kabul etti Erkânıharbiye Reisi ve Millî Müdafaa Vekili şehrimize geliyorlar Şehrimizde bulunan Dahiliye Vekili Şükrü Kaya ve Hariciye Vekıli Tevfik Rüstü Aras, dün öğleye kadar Perapalas atelinde kalmışlar ve öğleden sonra, Savarona yatına giderek Atatürk tarafmdan kabul edilmişlerdir. [Arkası Sa. 3 sütun 5 te"\ Antakya 19 (Hususî) Antakya mn her tarafında tesçil başlamıjtır. Fransız müstemleke istihbarat memurlanle Usbeci ittihadcılar, tethiş ve tahrik hareketlerine devam ediyorlar. Türk listesine yazılmak istiyenlere zorluk gösterilmek tedır. Süveydiyede Türk yazılmak istiyen bir kaç kişiye öfkelenen Milletler Cemiyeti kontrol heyeti reisi, intihab dairesini kapatmıştır. Tahrikçi anasırın tehdid ve teşvikile şehirdeki bir kısım Alevilerle hıristiyan lar dü^kânlarını tekrar kapatmışlardır. Örfî idare me\cud olduğu halde hüku met daıresine Usbecilerin hücumundan korkularak konağm etrafı telörgülerle çev rilmiştir. Bir katil hâdisesile alâkadar görülerek tevkif edilen on bir Usbeci haini, bugün iArkası Sa. 7 sütun 5 re] Değerli tayyarecimiz Sabiha Bükreşe vardı Dost Rumen payitahtında da muazzam tezahüratla karşılandı, Sabiha Gökçen dünkü hava mitingine iştirak etti Romanya gazeteleri sitayiskâr neşriyat yapıyor yaptığı mukabil taarruzlar ağır zayiatla tardedilmiştir. ' ^ Kastellon cephesind* Sece nehrine kadar ilerledik ve Burriana civanna kadar geldik. Pennaroya mıntakasında Elkuejigo, Mozon Blance, Cerro Corchito, Cerro Pozo Porkuero, Elcuchilar kasabalarile Corraco ve Castuera geçidlerini işgal ettik. Monterrubeo yolunu kestik ve Cala var geçidine kadar ilerledik. Franko ordularının tazyikı Madrid 19 Estramador cephesinde Mühim bir nutuk söyliyen tspanya Suriye Dahiliye Nazın Sadullah Cabiri iArkası Sa. 7 sütun l de] Başvekili M. Negrin Antakya 19 (Hususî) Suriye Dahiliye Veziri Sadullah Cabiri, külliyetli bir para ile Halebe gelmiştir. Vezir, vaid, tehdid, cebir ve tazyikle aleyhimize çeviremedıği Haleb Türklerini para ile elde etmek teşebbüsünde bulunmuş, fakat muvaffak olamamıştır. Şimdi, Türk halk, mazbatalar tanzim ederek Türk lüklerini ilâna başlamıştır. Sinema ve eğlence yerlerinde ucuzluk temîn ediliyor Bütün aşiretler arasında sık sıt yapılan tezahüratta: «Yaşasın Türkiye!», «Kahrolsun müstemlekecilerin aletleri!» diye bağırısılıyor. Sadullah Cabiri, son bir teşebbüs olmak üzere Sancağı guya kurtarmak için bir propaganda cemiyeti viicude getir miştir. Bu cemiyete Filistin firarilerinden Muayyenilimad reis olarak seçilmiştir. Cemiyete sık sık propaganda için direktifler verilmektedir. [Arkası Sa. 7 sütun 2 de] ıııııııııııı Dahiliye ve Maliye Vekillerimiz, dün bu hususta sinemacı ve kazinocularla esaslı şekilde görüştüler kırka yakm tenzilât yapılabileceği ve gazinolardaki istihlâkin de hayli ucuzlatılabileceği anlaşılmışnr. Bundan başka sinemalarda cumartesî ve pazar günleri ucuz halk matineleri ve haftada bir gün de mekteblilere ve genclere gayet ucuz olarak öğretici ve eğlen celi fiLmler gösterilmesi takarrür et miştir. iArkası Sa. 3 sütun 6 da] ıııııııııı ıııııılııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiıııııın Dahiliye Vekili ve Cumhuriyet Halk Partisi Genel sekreteri Şükrü Kaya ve Maliye Vekili Fuad Ağralı dün, pazar olmasına rağmen, sinemacı ve gazinoculan davet ederek görüşmüşler, sinema ve eğlenti yerlerinin duhuliyeleri, yenilen, içilen şeylerin ucuzlatılması çarelerini araştırmışlardır. Vergilerden yapılacak tenziller ve alınacak bazı diğer tedbirler sayesinde sinema duhuliyelerinde yüzde ıııııııı ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııtıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı Belgrad 19 Anadolu Ajansının hususî muhabiri bildiriyor: Bayan Sabiha Gökçen, bu sabah saat 10 da Bükreşe müteveccihen Be! grad tayyare meydanından uçmuştur. İstıkbalde bulunanlarm cümlesi, teşyide de hazır bulunmustur. Yugoslav askerî hava kuvvetleri kumandanı, refakatınde ktfkı mütecaviz tayyare zabitile, tayyare meydanma gelmiş ve Bayan Sabiha Gökceni selâmlamıstır. Türk ve Yugosav marşları çalındıktan ve rasimei veda ifa olunduktan sonra Bayan Gökçen beYUNUS NADI şuş bir çehre ile hazirunun birer birer el[Arkası Sa. 7 sütun 3 te\ lerini sıkmış ve pek dinc ve zinde bir halde tayyaresine binerek havalanmış ve üç Sabiha Gökçen, Atinada, sefirimizLn defa tavyare karargâhını selâmladıktan refikasile beraber, Tayyare sonra Bükres yolunu tutmuştur. meydanından ayrılırken Dün aksam elçimizle refikası Ba öğle yemeği esnasında Yugoslav askerî yan Haydar Aktay tarafmdan bir ak hava kuvvetleri kumandanı General şam yemeği verilmis ve onu takib eden Yankoviç tarafmdan Yugoslav Hava niBirkaç güne kadar Cumhuriyet suvare sabahın dördüne kadar büyük bir şanı ve akşam elçilikte verilen ziyafet essütunlarında nese içinde gecmistir. nasında da Kral namma Naib tarafın Bayan Gökçene, dün, şerefine verilen iArkası Sa. 7 sütun 4 tej Dünkü spor hareketleri Fenerbahçe, Atinalı futbolcuları 20, Beşiktaş da Beykozu 41 yendiler •* * ı 3 ŞEYTAN Millî romanımız İ Sağda: Yunan kalesine birinci gol olurkeo, solda: r Dünkü "m . " "' . ıj atletizm maçında yüksek atlıyan bir atlet (Yazuı 6 JICI sahifemizde)