18 Aralık 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İÇ SAHİFfeLERDE 3 ünciide : tstanbul nasıl imar edile bilir? Cajer Seno 4 ünciide : Hikâye: Unuttuğum roller Mahmud Yesari 5 incide : Büyük davalar Lloyd Ceorge OndörduncO yıl sayı: 4884 umhuriyet Telefon: Başmunarrir ve evl: 22368 rahrtr beyeti: 24298. Idare ve matbaa tastaı 24299 24290 Hayat Ansiklopedi Her eve lâzım olan faydalı bir eserdi : **** m> 248 Cumartesî 18 Birincikânun 1937 Hatay işleri için Milletler Cemiyeti nezdinde teşebbüsümüz Fransa, Hatayda temelü kalmak istiyor ve Milletler Ce miyeti buna göz yumuyor. Eğer bunlara ehemmiyet verilmezse, bu takdirde yalnız Hatay meselesi halledilme miş olmakla kalmıyarak bü tün cenub hududumuzun da ha büyük bir mesele halinde ortaya çıkması gayrikabili ictinab olur. Ankara: 17 ilkkânun Başmuharririmizden illetler Cemiyetince istiklâline kavuşması takarrür eden Hatayda tatbik olunacak yeni rejim için bundan bir müddet önce Milletler Cemiyeti tarafından Hataya bir heyet gelmişti. Gazetelerde görüldüğüne nezaran bu heyet Hataya verilecek yeni rejimin usulünü tesbit için tetkikler icrasile iştigal etmek vazifesile tavzif kılınmıştı. Heyetin Hatayda bulunduğu müddetçe daha ziyade Fransız müstemleke memurlarile temas ettiği nazarı dikkati mizi celbetmiş ve Hatay Türkleri de birçok noktalarda heyetten şikâyetçi görünmüşlerdi. Anlaşılan bu tetkikler üzerine Cenevrede Hatayda bilhassa seçim işlerile bunların neticesi olacak teşekküllere aid olarak seksen bu kadar maddelik bir talımatname hazırlanmış ve tatbikatı temin olunmak. üzere mandater Fransız hükumetine tevdi olunan bu talimatnamenin bir sureti de malumatımız olsun diye bize, yani Türkiye Cumhuriyeti hükumetine tebliğ olunmuştur. Bu suretle Milletler Cemiyetince Hataya mandater devletle müştereken tatbik olunacak usulün prensipleri ve şekilleri iyiden iyiye teressüm etmiş bulunuyor, ve Milletler Cemiyeti heyetinin Hatayda yaptığı tetkiklere hâkim olmuş olan zihniyet de artık taıramile anlaşılmış oluyor. Polonya ve Belçika da Hariciye Vekili, Umumî Kâtib ve Cenevreyi terkediyor Serbest İrlanda hükumetinin Romaya bir sefir Konsey daimî murahhasımız Hatay göndermeğe ve Habeşistan ilhakını tanımağa intihab raporu etrafında görüştüler karar vermesi Londrada hayret uyandırdı Belgrad 17 (A.A.) Avala ajansı Fransızlarla müzakerelere dün Ankarada başlandı italyanın çekilişinden sonra Daimî murahhasımıza talimat verildi, pazartesi günü Cenevreye giderek Konseyde bulunacak Suriye Başvekili Ankaraya geliyor bildiriyor: Gazeteler, Lehistan ve Belçikanın milletler Cemiyetinden çekilmeleri ihti mali hakkmdaki haberleri hususî bir dikkatle takib etmektedirler. Bu münasebetle ecnebi matbuatının tefsirlerine ve bilhassa Information Politique Polonaise'de çıkan ve milletler cemiyelinin yalnız ci hanşümullük mefkuresinden uzaklaşmakla kalmayıp bir Avrupa müessesesi sıfatile hâkim bir hol oynamaktan da âciz kaldığı hakkmdaki tefsirleri iktibas etmek tedirler. Diğer cihetten Brüksel'den gelen ha berleri tefsir etmekte olan Vreme gaze tesi, Italyanın milletler Cemiyetinden çekilmesinin Belçika hükumet merke zinde kuvvetli bir tesir bıraktığı ve burada Cenevrenin Italyaya karşı büyük ve sayısız kusurlarda bulunduğu söylenildi ğini yazmaktadır. Mussolini, faşist meclisinin son kararını îrlanda, kararını Krala bildirdi sarayın penceresinden halka bildirirken Londra 17 (A.A.) Daily Mail De Valera, bu tasavvuru altıncı Ge Fransız heyetinin Ankarada istikbalinden iki intıba gazetesinin bildirdiğine göre irlanda «Ital orge'a bildirmiştir, , Mısafirler öğle ve akşam yemeklerini ya Kralı ve Habeşistan împaratoru» nezLondrada hayret ve tefsirler Ankara palasta yemişlerdir. dine bir fevkalâde murahhas göndermek Londra 17 (A.A.) irlanda hükutasavvurundadır. {Arkası Sa. 7 sütun 6 da) Cemil Mürdüm geliyor Ankara 17 (A.A.) Hariciye Vekili doktor Rüştü Aras, Kâtibi Umumî Numan Menemencioğlu ve Milletler Ce miyetinde Türk daimî murahhası Necmeddin Sadık bugün Hatay intıhabatı akkmda Milletler Cemiyeti tarafından Hataya gönderilen komisyonun hazır adığı rapor etrafında görüşmüşlerdir. Hükumetimizin bu husustaki noktai lazarı hakkında talimat alan daimî muahhasımız Bay Necmeddin Sadık, Mılletler Cemiyeti konseyinde hazır bu Suriye Başvekilinin şehrimizde Numan Menemencioğlu ile bir arada Bu hareket tarz1 Türk noktai nazarına unmak üzere pazartesi günü Cenevrealınmış resmi ye gidecektir. mutabık değildir. Çünkii Hatay davası Fransız askerî heyetile miş olan Fransız askerî heyetile müzaFransadan evvel ve elbette Fransadan çok müzakereler başladı kerelere bugün Genel Kurmay Başkanziyade olarak bizım davamızdır. Bu daAnkara 17 (A.A.) Şehrimize gel lığmda başlanmıştır. vanın halline taalluk eden usullerde ve şekıllerde hiç olmazsa Fransa ile müsavi haklara malik bulunduğumuz asla söz götürmez bi hakikattir. İleride nahoş neticeler ve hâdiselerle karşılaşılmamış olmak üzere hükumetimiz bu pek ehemmiyetli noktalar üzerine Milletler Cemiyetinin nazan dikkatini celbetmiş ve vaziyet muvacehesinde icrasına mecbur olduğumuz protestoyu Milletler Cemiyetine vermi«tir. Milletler Cemiyetinin Hatay işinde hakkı ve hakikati kabul eylemek suretile temin ettiği muvaffakiyeti, icraya aid sakatlıklarla bozmaması temenni olunur. Mııletler Cemiyetinin sarahatle Hatay istiklâlini istihdaf eden ve yalnız bu itibarla bizirı kabulümüz gibi şükranlarr mızı da davet eden kararı ancak bir prensipi muzaffer kılmak itibarile ve onu muzaffer kıldığı kadar muhteremdir. Bir müddettenberi tevali eden tezahürlerine göre Fransa Milletler Cemiyetince Hatay için kabul olunan haklan, tatbikata aid bazı usullerin karışıklığına dayanarak baltalamak ve Hataydaki, hatta Suriyedeki bazı Fransız memurlarının bazı kulaklara fısıldadıklarına göre el çabukluğu marifet denilecek bazı usul kanşıklıklarından bilistifade Hatayda temelli oturup kalmak istiyor. Bu düşünceye göre Fransızlar için husulü istihdaf olunan gaveler sunlar olmak lâzım gelir: Ankara 17 (Telefonla) Suriye Başvekili Cemil Mürdüm birkaç güne kadar Ankaraya gelecek ve devlet ricalimizle temaslarda bulunacaktır. Başvekilin Paristeki konuşmaları nihayete ermiştrr. Komşu Suriyenin istiklâline gider bir yol açmakta olan Fransız Suriye muahedesinin nihayet mevcud pürüzler izale «dilerek tatbik mevkiine konulması şüphesiz bizi de memnun edecektir. Esasen ötedenberi söylediğimiz gibi Türkiye bu istiklâle taraftarlığmda samimidir ve Hatay meselesi ise bundan tamamen ayrı olarak mütalea olunmak lâzımdır. lArkası Sa. 3, sütun 1 de] Ihtiyarı kimler öldürdü? Bulunan cesed, feci bir cinayetin işlendiğini gösteriyor. Katiller henüz yakalanamadı Dün Üsküdar Müddeiumumiliği ve Emniyet ikinci şube müdürlüğü, bulunan iki kanlı cesed üzerinde tetkikler yapmıştır. Bunlardan birinin ölümüne aid esrar derhal çözülmüştür. Diğer cesedin esrar perdesi bütün çalışmalara rağmen henüz yırtılamamıştır. dört saattenberi evden çıkmadığını, bu vaziyetten şüphelenerek karakola haber vermek mecburiyetinde kaldığını söyle miştir. Bu ihbar üzerine muhbirle birlikte Yenimahallede İğrioğlu sokağında 106 numarah Onnik'in evine giden polisler, kapıyı biraz zorladıktan sonra içeriye girmişler ve Onnik'in cesedini yatak odasında ağzı tıkalı ve kanlar içinde bulmuşlardır. Üsküdar Müddeiumumiliği vaziyet ten haberdar edilmiş, muavin orhan eve gelerek tahkikata başlamıştır. Yapılan tahkikatta Onnik'in ağzma mendil tıkamak suretile başına bıçak vu" lArkası Sa. 6 sütun 4 fe] Amerika, ikinci bir nota daha verdi 50 fırkalık bir Çin ordusu vücude getîriliyor Fransız matbuatı, Avrupalılara elbirliği teklif ediyor: «Ecnebiler, aralarındaki mânasız rekabeti bırakmalı, mütesanid şekilde hareket etmeli» diyor Otobüs mes'elesi Müddeiumumilik de bir dava açtı Müfettişler, tahkikata devam ediyorlar Otobüs meselesi tahkikatı, dünden itibaren, yeni bir safhaya girmiş bulunmaktadır. Cinayet Dün bir muharririmizin mahallinde yaptığı tetkiklere göre cinayet şöyle ce reyan etmiştir: Evvelki akşam saat 17 raddelerinde Usküdar Emniyet âmirliğine bir şahıs gelerek Üsküdarda Yenimahallede oturmakta olduğunu, komşusu Onnik'in yirmi M. Delbos ziyaretlerini bugün bitiriyor Dün Prag'da yapılan müzakerelerde Çekoslovakya ekalliyetleri meselesi mevzuu bahsoldu Müddeiumumiliğin açtığı dava Müddeiumumilik, bu mesele etrafın da, birkaç gündenberi neşriyat yapan gazetenin dünkü sayısmda «Şef Atatürke minnet ve şükran» başlığı altmda çıkan yazının bazı fıkralarını memurların şeref ve haysiyetine nakise verecek mahiyette bulduğundan matbuat kanununun 30 uncu maddesine istinaden bu gazete aleyhine re'sen bir dava açmıştır. Gazete başmuharririnin davası Diğer taraftan ayni gazete başmuharriri tarafından da dün şahsî bir istida ile Müddeiumumiliğe müracaat edilmiştir. Başmuharrir istidasmda, Avni Bayer tarafından madde tayini suretile iftiraya maruz kalarak haysiyet ve şerefinin rencide edildiğinden bahsetmekte ve manevî j zarar ve ziyan olarak 35 bin lira istemektedir. lArkast Sa. 5 sütun 4 te] Bir tank himayesinde nehri aşan bir Japon kıt'ası miştir. Amerikan hükumetinin Japonyaya karşı daha azimkâr bir hattı hareket ittiLondra 17 (A.A.) Gazetelerin haz edeceği anlaşılmaktadır. yazdığma göre, Amerika Tokyo'ya Diğer taraftan Nankin'deki AmeriYangtze hâdiseleri hakkında yeni bir pro kan büyük elçiliğinin Japon askerleri taratesto notası tevdi etmiştir. fından işgal edildiğine dair gazetelerde çıkan haberler resmen teeyyüd edecek oVaşington 17 (A.A.) Panoy top lursa, Amerikan hükumeti Tokyo nezdinde şiddetli ikinci bir protestoda daha çekerinin batırılması hâdisesi etrafında bulunacaktır. Hariciye Nezaretine gelen son malumat, lArkası Sa. 7 sütun 1 de] Vaşingtonda çok fena bir tesir hâsıl et Kendisine sureta kendi kendini idare hakkı verifen Hatayın Suriyeden alâkası kesilecek ve fakat buna YUNUS NADt fArkası Sa. 7 sütun 3 <el Bugün başladı Siyasî vaziyet Tedfin merasimi Halil Vedad Uşaklıgilin Tirandan nakledilen cenazesi Bakırköy Çarşıiçi camiine götürülmüştür. Yarınki pazar günü oradan Bakırköy mezarlığına nakledilerek defnolunacaktır. Toplantı saat birde camide olacaktır. Şehırden hazır bulunmak istiyenler için Sirkeciden saat 12,10 da ve Yeşilköyden gelecek olanlar için saat 12,45 te t»en vardır. Eğlenemiyen Istanbul Arkadaşımız Salâhaddin Güngörün bu güzel anketinden ilk yazıyı beşinci sahifemizde bulacaksınız. M. Delbos'un Belgrad ziyaretinden iki intıba: İstasyonda istikbal ve müteveffa Kral Aleksandır'ın mezarmda Yıınan Kralı Jorj Belgrada geldi Prague 17 (A.A.) Lany'de, Delbos, Masaryk'in mezarı önünde eğildıkten sonra Prague'a avdet ederek Hodza'nın ziyaretini kabul etmiştir. Delbos, Benes ile başbaşa öğle yemeğini yemiştir. Yemekte Fransız Nazın Amerikanın şiddetli hareketi ziyaretinin en mühim mülâkatını yapmak fırsatını elde etmiştir. Akşam Delbos, Fransanın Prague sefiri tarafından verilen ziyafette hazır bulunacak ve yann saat 11.55 te Parise avdet edççektır. Müzakereler '*;j> Prague 17 (A.A.) PÜfrDelbos ile Krofta arasında yapılan mülâkat Çekoslovakya ile Fransa arasroda tam bir lArkası Sa. 7 sütun 5 te\