18 Ağustos 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3
18 Agustos SOJST HâdiseSer arasında ürkiyenin sulh siyaseti L takdirle karşılanıyor tnerika maslahatgüzarı Amerika hükumetinin tebriklerini Hariciye Vekilimize tebliğ etti \nkara 17 (A.A.) Öğrendiğimigöre, Birleşmiş Amerika Devletleri slahatgüzan vekili, hükumetinden alı talimat üzerine 11 ağustos 1937 tande Türkiye Hariciye Vekilini zi •et ederek, Türkiye hükumetinin 8 ımuz 1937 de Tahranda imza edilen ıdâbad paktının akdi suretile komşu vletlerle müsalemetperverane münase:ın inkişaf ve idamesi hususunda Cum• Başkanı Ekselans Atatürkün idaresi mda oynadığı rolden dolayı Birleşmiş nerika Devletleri Hariciye Nazırı Cordell Hull'un samimî tebriklerini ib lâğ etmiştir. Maslahatgüzar, Hull'un bir kopyasını aldığı pakt mündericatma göre, Türkiye hükumetile alâkadar diğer üç hü kumetin, Birleşmiş Amerika Devletleri hükumetinin taraftar bulunduğu iyi komşuluk siyasetini, Amerika Hariciye Na zırının 16 temmuz 1937 tarihinde dev letlere gönderdiği beyannamede tafsilâtile tasrih edildiği şekilde, aralannda açık bir surette tatbik ettiklerini memnuniyetle kaydetmiş olduğunu ilâve eylemiştir. Manevralar Filistinde M. Lansbury arışıklıklar ve cinayet Bu sefer de orta Avrupa ricalile görüşecek er devam etmektedir Kudüs 17 (A.A.) T a a r r u z vak'aı devam etmektedir. Tulkerimde arazi sahiblerinden ve eşFtan bir Arab sokakta ö'Idürülmüştür. Beisanda polise yardım eden bir A b katledilmiş, diğer bir mahalde de şka bir Arab öldürülmüştür. Londra 17 (A.A.) M. Lansbury önümüzdeki aylar içinde Lehistan, Çe koslovakya ve Avusturyaya gitmek ni yetinde olduğunu bildirmiştir. M. Lansbury Mareşal Ridz Smigly, M. Beneş ve M. Schuchnig ile görüşerek Hitler ve Mussolini ile yaptığı görüşmelere devam etmek niyetindedir. Kanlı ve ölümlü harblerin dram Fransamn verdiği plân Prag ve Varjova'ya Noelden evvel rnüelliflerini alâkadar eden ihtiras taParis 17 (A.A.) Salâhiyettar gidecektir. rafından ziyade, hakikî bir erkânıaihfiller, Fransa tarafından Filistinin harbe heyecan veren kahramanlık, ksim plânı hakkmda îngiliz kabinesine teknik ve mekanizma tarafım merak vdi edilen notaya dair bir ecnebi gazeedenler için manevraların muharebesinde çıkan haberleri tavzih etmekte ve Londra 17 (Hususî) Moskovadan lerden farkı pek azalır. »tanın hiçbir veçhile protesto mahiyetm* bildirildiğine göre, devlet plân mües Biz de, gazete sahifelerinde bile ol: olmadığım tasrih etmektedirler. sesesinde mühim bir casusluk şebekesi »a» yiğit ordumuzun manevralarına Notanm metni hakkmda diplomatik keşfedilmiş, müessesenin ikinci müdiirü bir locada değil, bir erkânıharb çadıahfiller, Fransız hükumetinin Filistinin de dahil olmak üzere 12 kişi tevkif o rında imişiz gibi halis bir asker temıbaşında bulunan Suriyede mandater lunmuştur. cessüsile bakalım. r devlet sıfatile umumî menfaatlerini, Ucretle çalışan mütekaidler PEYAM1 SAFA rkta Islâm ve Arab âleminde ve şimalî Ankara 17 (Telefonla) Hudud ıfrikadaki vaziyetlerini tebarüz ettir ve sahiller, tahlisiye ve nakliye, inhisarlar, iğini söylemekle iktifa etmektedirler. orman, posta ve telgraf ve Devlet De eon Tolstoı'un şuna benzer bir sözü vardır: «Bu dünyada pek çok inkılâblar olacak, fakat bir askerî bando geçerken içimizi sarsan güzel heyecan daima ayni kalacaktır.» Bu heyecan, manevralar karşısında, musikinin güzel delâletini aratmıyan daha ulvî bir galeyana yükseliyor. Manevra, içinde ölüm olmadığı için, husranlarından, matemlerinden ve biitün trajedi unsurlanndan tasfiye edilmiş, fakat çapraşık mekanizması, irade ve zekâ oyunlan bakımından tam bir harbdir. Manevralara bir asker ruhile bakanlar, onu bir tecrübe, bir imtihan, bir prova sistemini çok aşan, tam bir mücadele haysiyeti içinde kabul ve takib ederler. Manevralarda biitün bir mületin iradesini temsil eden ordunun, karşısmda hangi neviden bir engel olursa olsun, bir veya birkaç değil, vatanın bütün düşmanlarmı sembolize eden hayaline karşı, metod ve disiplin içinde ruhunu şişiren büyük hayat hamlesini boşaltmasıdır. Bu bir tecrübe ve imtihandan ziyade, muhayyel düşmanın kendisine değil, sembolüne karşı bile mukaddes öfkesile kuşanan ordunun kabiliyetini tayin eden bir mücadele realitesidir; yalancıktan bir harb değil, nafile trajik teferruatından ayrılmış ve mücadele prensiplerine irca edilerek en saf mahiyetini bulmuş, ciddî ve hakikî bir karşılaşmadır. Dün Yugoslav ve Rumen askerî heyetleri geldi Musademeden Dost Rumen Generalı Şikityu «Biz Türkiyeye yalnız sevgi değil, ayni zamanda minnettarlık hislerile de bağlıyız» diyor Aziz misafirlerimiz Seyid Rızanın oğlu 30 avenesile beraber imha edildi yakasınî kurtaran Seyid Rıza şiddetle takib ediliyor Heyetler hugün Tehirdağa gidiyorlar Ovacık 17 (Hususî) Ovacık jandarma müfrezesi tarafından takib edilen Seyid Rıza ve avenesi bugün Sanoğlan mevkiinde bir müfreze ile karşılaşarak musademe etmiş ve musademe sonunda Seyid Rızanın oğlu Şeyh Hasan ve otuz avenesi kâmilen imha edilmiştir. Firar eden Seyid Rıza şiddetle takib edilmektedir. Yakında yakalanması çok muh temeldir. Salâhaddin Trakyada başlıyan ordu manevraları [Başmakaleden devam'] Rusyada yeni bir casusluk şebekesi mi? raet edeceğini tahmin ettim. Onu öldürBrezilyada karışıklıklar meğe karar verdim» demiştir. Rio de Janeyro 1 7 (A.A.) Rio Ömer tevkif edilmiştir. de Janeyro vilâyeti içindeki Campos'da Romanya şimendifer memur sükun tekrar teessüs etmiştir. Ölülerin adedi 15 ve yaralılann 100 kadardır. Bir ları arasında tahrikât kaç tahrikâtçı tevkif edılmiştir. Bükreş 17 (A.A.) Romanya deBelgradda yapılan maçlar miryollarımn profesyonel cemiyetleri feBelgrad (Hususî) Belgradda Viyaderasyonununun komitesine mensub altı nanın Florisdorf futbol takımile Bel aza ikinci kolordunun askerî mahkeme gradın B. S. K. ve Yugoslavya kulübleri since tevkif edilmişlerdir. Neşredilen bir arasında yapılan maçların birisini Flotebliğde şimendifer memurları arasında risdorf kulübü 4 1 ve diğerini de Yutahrikât yapılmağa teşebbüs edilmesi ü goslav kulübü 2 1 kazanmıştır. zerine bu tedbirin almdığı bildirilmektedir. Almanya Çin arasında miryollan idarelerinde ücretle çalışan Zurich 17 (A.A.) Siyonist kon mütekaid doktor, baytar, eczacı ve müresi, Londrada da siyasî bir meclis ih hendislere tekaüd maaşlarının tam olarak as edilmesine karar verdikten sonra me verilmesi takarrür etmiştir. îisine nihayet vermiştir. Şimdiki icra 25 liralık evrakı nakdiye omitesinde hiçbir değişiklik yapılmamış basılıyor e Wezmann Siyonist teşekkülünün riyaAflkara 17 (Telefonla) Merkez stinde ipka edilmiştir. Bankasınca 25 liralık evrakı nakdiyenin Çekirdeksiz üzüm basılmasına başlanmıştır. 100, 500 ve 1000 liralıklann da mevkii tedavüle çınizamnamesi karılması için emir verilmiştir. Ankara 17 (Telefonla) Iktısad Yunan torpito filosu /ekâletince hazırlanan çekirdeksiz kuruzüm ihracatımn murakabesine dair olan manevrada izamname Vekiller Heyetince tasdik eAtina 17 (Hususî) Torpito muh blmiştir. Nizamnamede ihrac edilecek riblerinden mürekkeb bir fılo dün Giekirdeksîz kuruüzümlerin ne suretle am rid sularına hareket etmiştir. Bu ftlo alâj yapılacağı ve kontrol şeklile nizam bir buçuk ay sürecek manevralar yapa:ameye muhalif hareket edenler hak caktır. Yunan Veliahdi Prens Pol da manevraları takib etmek üzere fılo ile .mda cezaî ahkâm vardır. Nizamnameye birlıkte gitmiştir. ;öre ihrac edilecek üzümler, îzmirde Ankarada yapılacak Tıb nürakabe ve muayene edilecektir. VekâFakültesi et lüzum görürse başka yerlerde de şube ıçabilecektir. 25 kilo kadar olan üzum Ankara 17 (Telefonla) Ankarada orbaları bu nizamname hükümlerinden yapılacak Tıb fakültesi binası için ha nuaftır. zırhklara devam olunmaktadır. Yeni Tıb Elâziz Kız San'at mektebi fakültesi binası, devlet merkezine yakışacak bir mükemmeliyette olacaktır. Fa Ankara 17 (Telefonla) Kültüı külte, Nümune hastanesinin yanında ve 3akanlığı bu sene Elâzizde yeniden biı eski erkek lisesinin bulunduğu tepede ocız san'at mektebi açmağa karar vermişlacaktır. ir. Fakülte mahallesi için şimdiye kadar Izmir Adliyesi önünde 25 evin istimlâkine karar verilmiştir. Bu evlere verilecek istimlak bedeli 1,000,000 bir cinayet liradır. Erkek lisesi de bu binalar ara Izmir 17 (Hususî muhabirimizden) sındadır. \dliye dairesi kapısı önünde bekliyen Muır Kredi Fonsiye Dmer isminde birisi, Ağırceza mahkeraetahvilleri ;ine getirilen Süleyman isminde bir maznunu tabanca ile öldürmeğe teşebbüs etKahire 17 (A.A.) Yüzde 3 faizli miştir. Attığı kurşun, Süleymanın sol om ve ikramiyeli Mısır kredi fonsiye tahvilzuna saplanmış, jandarmalar Ömerin da' lerinin dünkü çekilişinde: ha fazla ateş etmesine mâni olmuşlardır. 1903 senesi tahvillerınden 744,574 numarah tahvil, Ömer verdiği ifadede: 1911 senesi tahvillerinden 306,144 « Süleyman, sekiz ay evvel Bozyakada beni belimden yaraladı. Sakat kal numarah tahvil ellişer bin frank ikramiye dım. Ağırcezadaki muhakemesinde be kazanmışlardır. Siyonist kongresi dağıldı Franco ordusu üç şehir daha zaptetti Ihtilâlciler arasında isyan çıktığı haber veriliyor • • i Bilbao 17 (A.A.) Nasyonalist ler, Barello, Chirco, Arroya kasabalarını ve Santander'in 55 kilometro cenubunda kâin Beinosa şehrıni işgal etmişlerdir. thtilâlciler arasında isyan mı? Madrid 17 (A.A.) Askerî mahfiller, Toledo ve Talavera'da asi saflarında isyan çıktığmı bildirmektedirler. Bu mahfiller, dün sabah asi hatlarında şiddetli tüfek ve mitralyöz ateşjeri işitilmekte olduğunu ilâve etmektedirler. Asi layyarelerinin Talavera'nın üzerinde uçarak şehre bomba attıklan görülmüştür. Madridde merasim Madrid 17 (A.A.) General Miaja, dün 14 üncü fırkaya cumhuriyet bayrağı tevdi etmiştir. Fırkanın şefi, maruf anarşist Mera, bu münasebetle bir nutuk söylemiştir. Mera, anarşistlerin enternasyonalist olmakla beraber bu harbde nasyonalist bir tarzı hareket ittihaz etmeğe karar vermis olduklarını ve ecnebi mü dahalesinin harbi bir istiklâl harbi şeklıne sokmus olduğunu tebarüz ettirmiştir. Hükumetçilerin muvaffakiyeti Madrid 17 (A.A.) Dün cumhuriyet kıt'aları Ciempozuelas mıntakasm da 12 hizasında işgal eüikleri mevzilerden bir kilometro kadar ileri git mişlerdir. Asilerin şiddetli mukavemetine rağmen birkac siper zaptedilmistir. Osmanlı Rasputini rımızı ikmal etmekten ve ordumuzu takviye etmekten geri kalmadık. Sılâhlan azaltma teşebbüslerinde iki nokta dikkat gözümüzü çekiyordu: 1 : Sılâkları azaltalrm diyenler hakikaYugoslav nt.n.ii Sirkecide karşılanıyor ten silâhlan azaltmak mı istiyorlar, yoksa Trakya manevralarında bulunacak o manyanın Anakra ataşemiliteri yarbay kendileri silâhlandıklan halde başkalarılan Yugoslav askerî heyeti dün sabah İoan Jorj'dan mürekkeb bulunan Ru nın silâhsız kalmasım mı iltizam ediyorsaat 10,20 de Konvansıyonel trenile men heyeti saat 15,15 te Romanya va lardı? Sirkeci garma gelmiş ve askerî mera purile şehrimize gelmiş ve Galata rıhtı2: Silâhlanmada olduğu gibi, muhali mmda Genel Kurmay ikinci başkanı simle karşılanmıştır. farzederek şayed yapılabildiğıni kabul Korgeneral Asım Gündüz, İstanbul KoHeyet, Yugoslavya orduları Ge nel Kurmay Başkanı General Ne mutan vekili Korgeneral Cemil Cahid etsek, silâhsızlanmada da m'Iîetler arasmdiç'le Genel Kurmay ikinci başka Toydemir, Genel Kurmay yarbaşkanı daki velevki nisbî muvazenenin ölçüsü ne nı General Broşiç, kurmay önyüzba Tümgeneral Veysel Ünivar, İstanbul olabilirdi? şısı Mılovan Grigoriyeviç ve Yugoslav Merkez Komutam Tuğgeneral İhsan IlMalumdur ki devlet mefhumu istiklâlgaz, Protokol şef muavini Kudret, Ro le mukayyed bir keyfiyettır, o da ancak manya elçisi ve General Konsolosu tarahiç olmazsa nisbî bir prensip müsavat vefından karşılanmıştır. ya muvazatını zarurî kılar. Her millî Mızıka, Rumen ve Türk marşlarım çalmış, askerî kıt'a ihtiram resmini yap müstakil varlık kolay kolay baş vurulamıyan çetin bir kaya olacaktır. Sulhun ve mıştır. millî varlıklann muhafazası için herkese Heyet, Perapalas oteline misafir edilmiştir. General Lakobiç, albay Stefba itminan veren müşterek bir emniyet, yani ve yarbay İoan Jorj'un da iştirak icabmda tehdidini ikaa kadir mü|terek ettiği heyet saat 5 te Dolmabahçe sara bir kuvvet temin edilmiş olmadıkça siyma giderek defteri mahsusu imzala lâhsızlanmadan bahsetmek kadar abes mış ve bunu müteakib Taksim abidesi birşey olamazdı. ne bir çelenk koymuştur. Nitekim silâhsız milletler o kadar siRumen erkânıharbiye reisinin lâhlandılar ki müşterek bir emniyetin mabeyanatı lihulyasile avunarak bekliyenler günün Rumen Erkânıharbiye reisi General birınde korkulu bir rüyadan uyanmışçasıŞıkıtyu gazetecilere şu beyanatta bu na ve adeta canhevlile geceyi gündüze lunmuştur: katarak silâhlanmağa koyuldular. De« Dostluk bağlarüe bağlı bulundu mek ki münferid emniyet gibi müşterek ğumuz Türkiyeye geldiğimden çok emniyet dahi ancak silâh kuvvetile temin memnunum. İki millet arasmdaki asır olunabilir bir keyfiyetmiş!... dıde dostluk, bilhassa Cumhuriyet devSulhun cihanşümul bir mahiyet almarinde son derece samimî bir şekil ala sını isteriz. Fakat insanlık henüz bu ideYugoslav heyeti reisi Taksim abidesine rak inkişaf etmiştir. Biz Türkiyeve sevale varmaktan uzaktır. Realist bir millet çelenk koyduktan sonra... olarak sulhun dahi ancak kuvvetle ayakyanm Ankara ataşemiliteri albay Rata tutulabileceğine bütün samimiyetimizkoçeviç'ten mürekkebdir. le inanıyoruz, ve işte bu sulhsever vazifeDost memleket askerî heyeti. Sirkeci mizi iyi ifa etmek için ordumuza fazla garmda Mareşal Çakmak namma Ge kıymet ve fazla ehemmiyet veriyoruz. nel Kurmay ikinci başkanı Korgeneral Kendi vatarumız çevresindeki ülkelerAsım Gündüz, İstanbul Komutam Korden başlıyarak birçok milletlerle sulh general Cemil Cahid Toydemir, Genel gayesinde birleşen çok samimî dostluklaKurmay yarbaşkanı Tümgeneral Vey rımız vardır. Başta bizzat kendi devletisel Ünivar, İstanbul Merkez Komutam Tuğgeneral İhsan Ilgaz, Hariciye Pro mız olarak sulh gayesinde bızimle sözbirtokol şef muavini Kudret, Yugoslavya liği etmiş olan milletler icabında bu inmaslahatgüzarı, General Konsolosu, el sanca, merdce yüksek gaye uğrunda çılik ve konsolosluk erkânı tarafından Türk ordusunun kendisine düşen vazifekarşılanmışlardır. Mızıka, Yugoslav ve leri kemalile ifa edeceğinden emindirler* Turk marşlarını çalmış, askerî kıt'a se YUNUS NADt lâm resmini ifa etmiştir. Heyet reisi General Nediç selâm resmıni ifa eden askerlerimızi teftiş ederek, türkçe: Merbaba asker! demiş, ve askerlerimizin hatırını sormuştur. (Baştaratı l incl sahifeâe) Rumen Generali Taksim General Brosiç, albay Rakoçeviç ve abidesi önünde senin Bekir Sıtkı Paşanm öldüriilmesile topçu yüzbaşısı Grigoriyeviç'ten mü gi ile değil, ayni zamanda minnettarlık alâkadar olduğu bildirilmektedir. Öğle« rekkeb olan heyet, Korgeneral Asım Gündüzle kendderini karşılıyan diğer hislerile bağlıyız. Tarıh buna şahiddir.» ye doğru, tekmil telgraf ve telefon muhagenerallerimizin refakatinde olarak SırDün geceki ziyafet beratı birdenbire kesildiğinden tafsilât a« keciden Perapalas oteline gitmişlerdir. Korgeneral Asım Gündüz, Trakya lınamadığı ilâve edilmektedir. General Nediç'in riyaseti altmda bu manevralarında bulunacak olan misaŞehib lunan dost ve müttefık Yugoslavya as fir askerî heyetler şerefine dün gece saAjansın verdiği malumat kerî heyeti öğleden sonra saat 4 te Dol at 20 de Perapalas otelmde 70 kişılik bir Kudüs 17 (A.A.) Royter muhamabahçe sarayma giderek defteri mah ziyafet vermiştir. Zıyafette Yugoslav, susu imzalamış ve bilâhare Taksim. Yunan, Rumen, İran, Irak, Efgan erkâ biri bildiriyor: Cumhuriyet abidesine bir çelenk koy nıharbiye heyetlerıle bu devletlerin Irak ordusunda ciddî karışıklıklar çıkTürkiyedeki askerî ataşeleri ve mih tığı hakkmda burada teyid olunmıyan muştur. mandar heyetlerile Vali vekili Şükrü kuvvetli şayialar deveran etmektedir. TeRumen heyeti Rumen orduları Genel Kurmay Baş hazır bulunmuşlardır. lefon muhaberatı dün öğledenberi kesilMisafir heyetler bugün saat 17 de İz miştir. kanı General Şıkityu'nun başkanlığın da Genel Kurmay ikinci başkanı Ge mir vapurıle Tekırdağa hareketle ma nerai Lakobiç'le albay Ştefba ve Ro nevralan takib edeceklerdir. 1 Musulda ve Irak ordusunda hâdiseler Çekoslovak Polonya münasebatı M. Londra 17 (Hususî) Almanyanm Lufthansa tayyare şirketi Almanya ile Belgrad 17 (A.A.) Başvekil Sto Çin arasında bir tayyare servisi kur yadinoviç, Adriyatik sahilinde kısa bir maya karar vermiştir. Yunan hükumeti seyahatten sonra dün Belgrada dönmüş bu tayyarelerin Atinadan geçmesine [tre istasyonda merasimle karşılanmıştır. müsaade etmiştir. Stoyadinoviç Belgrada döndü hava seferleri CINCIHOCA Osmanlı saltanatının en sefih devri Pazar günü başlıyoruz : M. TURHAN TAN Rumen heyeti vapurdan çıkarken Prague 17 (A.A.) Ceteka Ajansı tebliğ ediyor: Gazeteler, M. Hodza'mn Slovak li deri M. Hlinka'ya Polonia Restituta nişanını kabul etmesine müsaade eyleme sinden dolayı müttefikan memnuniyet izhar etmektedirler. M. Hlinka, halihazırda Lehistanda gayet dostane bir kabule mazhar olmuş tur. M. Hodza'nın kararı, Prague'm Varşova ile mukarenet arzusunda bulundu ğunun bir delilidir. Malum olduğu veç • hile iki memleket arasmdaki münasebat, ıslaha muhtacdır ve birkaç senedenberi hiçbir Çekoslovak devlet adamı Leh nijanını almamıştır.
