4 Haziran 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

4 Hariran 1937 CUMHURİYET aa a a KAHRAMANLARI ARASINDA Tayyare defi bataryalan.. Herhangi bir hava hücumunda bizi, bütün yurdu korumak vazifesıle mükel lef olan, traktörlerle çekilen bu bataryalar, önümüzdeki binbir arızalı, kanna kanşık toprak üzerinde birer lâstik top gibi kayıyorlar. Dinleme aletleri kulaklarımı göke dikmişler, projektörleri fırıl fınl dönen gözler gibi parıl parıl ışıldıyorlar. Türk şoförünün elinde saatte 25, 30 kilometro süratle koşan bu bataryalar, havalanmızı karadan koruyacak en mükemmel silâhlanmızdır. Bır tayyare defi bataryası, bulunduğu yerde, kendi kendine düşman tayyarelerinin, 10, 15 kilometroluk bir uzaklıktan sesini duyan ve gene ayni mesafeden onu projektörlerile gören ve bu düşmanı dikine 10 bin metrodan, ufkide 16 bin metrodan ateşe tutabilen yaman birer kud rettir. Sancak istediği isim ve Havalanmızı karadan mü bayrağı alacak; Türkçe hâkim olacak dafaa eden yaman kuvvet: Yazan : Kandemir Hatay için kazanılanlar Bunları kullanan Mehmedciğin imanı büyüktür ((Bu topların önünden uçan kuş bile kurtulamaz)) Tayyare" defi topları Muhtemel bir taarruza karşı alınan müdafaa tertibatı Bu toplarda herşey riyazî bir surette hesab ve halledilmiştir. Gerideki kumandan aletinden gelen, düşman tayyaresinin yan, yükseklik ve tıpa mıktarı, bır anda, elektnk tertıbatıle topların kadranlarına intıkal ediyor ve topun nişancıları önlerinde bulunan bu ladranlann müş'irlerini sıfıra getirince topta yan ve yükseklik nişan kendiliğin den alınmış oluyor. Mehmedcik bu işin de sırnna ermiştir. Onun, topunun başında sorguya çeken cevablan dinliyo >komutanma, verdiği Bu toplarla hiç atış yaptınız mı? Yaptık komutanım, her zaman yaparız! Sen hangi vazifeleri yaptın? Topta her vazifede çhştıam, hepsini yaptım, yaparım komutanım! Atışlarda vazife aldın mı, ne tesir Tayyare defi bataryalarımızdan ikı top, ateşe hazırlanmış vaziyette gördün? dogruluğunu temin eden hangi alettir, Aldım komutanım... Hedef, attı nasıl işler? ğımız atımlarla deîikdeşik olmuştu. HiçMehmedcik, insanı hayrette bırakan bir atışunız boşa gitmedi. Bu topların ö bir kolaylık ve kavrayışla anlatıyor: nünden uçan kuş bile kurtulamaz! Kumanda aletidir komutanım.. Tepemizdeki düşman tayyaresinin şimdi bu\ lunduğu mevkıi, mermisini patlatacağı anda bulunacağı mçykie göre hesab jsderek ve düzelterek verdiği için atım şaş maz, daima duşmantn gözünün bebeğin dedir komutanım! Traktörün ata nazaran faydalannı mrak ediyor ve şunları öğreniyorum. «Traktör daha serıdir. Attan en az üç, dört mislı daha çabuk gider. Sonra yol aramaz, ne yana çevirsen, asfalt şose bulmuş gibi zıplıya zıplıya, b'nüne geleni aşarak, bayır, dere, çukur nedır bilmeden gider. At kullanmak güçtür. Bilhassa dört beş çift koşulan toplarda atlan ıdare etmekte çok zahmet çekılir. Traktör ise bir şofbrün elındedir. Hele zehirli gaz yağdı mı, bunca atı maskelemek bir meseledir. Tratktörde şoförün yüzüne maskeyi Muazzam ve seyyar projektorlerden geçirdın mi korkma, gir gazin içine..» birısi faaliyette Bır tayyare defi topu dakıkada kaç Filhakika, tayyarelerimizin arkalarına mermi atar? 25, 30 kadarına yolu vardır. takılan, on metro boyundakı manş (tor Ya tayyare çok alçalırsa.. O zaman ba) rara ateş edilmek suretıle yapılan talimkrde bu torbalann Mehmedciğin de ne yaparsınız? Fil sürülerini andıran bir korkunclukla diği gibi deîikdeşik oduğunu görmüştük. gözün alabildığine uzanıp gitmiş olan muBu torbalar tayyarelerimizin 7, 8 yüz metro gerilerinden gelmekte olmalanna azzam kafıleyi göstererek: Burada herşeyimiz tamamdır, di rağmen, nıhayet bir yanlışlıkla öz tayyayorlar, binlerle metro yüksekten uçacağm relerimize bir zarar vermek korkusu, bu talimlerde fazla ihtiyat ve itinaya lüzum da, bi: kuş gibi tepemize konmak istiyeceduyurduğu için, düşmana karşı atışlarda ğin de haddini bildirecek silâhlarımız hem isabctin daha yaman olacağı da muhak de diledığinzden mükemmel, dilediğinizHava toplarının gozü ve Tctdağı olan âletler den boldur. kaktır. te 13 : 20 milimetrelık en ağır makineli lik makineli toplanmız... Ve, devam ediyorlar: Komutan gene soruyor: Bu muazzam kafıle yeri sarsarak hare Bu toplarda atışın çabukluğunu ve Alçaktan uçan tayyarelere karşı iş tüfeklerimiz ve işte 3,7 ve 4,5 santimetreket ediyor. Şimdi bu batarya bir tayyare tehlikesi altında Davudpaşadan Sırkeciye gidecek ve orada istasyondan trene binecektir. İstanbulu koruma vazifesini bu esnada başka bataryalar üzerlerine almış olduklan için, hareket eden bu batarya, yalnız kendisini koruyarak Sirkeciye varacaktır. Bindirme komutanı en öndeki otomobilde yol açıyor. İşte tayyareler baskın veriyorlar.. Kamyonlardaki makinelitüfekler der hal harekete hazırlanıyorlar. Biraz sonra havada bir başka akm keşfedıliyor. Kafile hemen şoseyi bırakıyor, sağa sola, arızalı araziye dalıyor. Sonra gene yola düzeliyorlar. Bir yerde gene başka hücum karşısında aralarındaki mesafeleri açarak oldukları yerde duruyorlar. Düşman bizi görmüş olabilir. Bu vaziyette en doğru hareket hiç kıpırdamadan olduğumuz yerde durmaktır. Ve böylece bütün ihtimallere göre her türlü tedbirler alınarak, Ayasofya mey danma geliyoruz. Unutmayınız ki tayyare tehlikesi de [Baştaraft 1 ind sahifede] « Tam mukadderatına hâkim müstakil bir şekilde bir Hatay teşekkül etti. Dıl meselesi, türkçenin ilk konsey kararile resmî dili olarak kabulü, ve bu defa ikinci resmî dil olarak kabul edilen arabLondra 3 (Hususî) Suriyede Acanm istimal şekillerinin tesbitile hallo rablar bugün umumî grev ilân edelunmuştur. Yani, hakikatte, türkçe Ha rek, Hatay meselesi hakkında Cetaym şamil bir resmî dil mahiyetini muha nevre'de verilen son karar aleyhine faza etmiş, arabcanm ise ikinci bir dil protesto nümavişleri vapmışlardır. Nümayişçiler avrıca Milletler Cemiolarak bazı ahval ve şeraitte resmî mahi yetine de protesto telgraflan gönderyeti haiz olarak istimal edileceği tayin e mişlerdir. dilmiştir. Hatay ekseriyetinin, yani, Türk ulusunun dili şüphe yok ki Hatayda müketimizin ecnebi transitinden istifadesi tefevvik lisandır. tahtı zamâna almmış olacaktır. Bunun Bayır, Bucak nahiyeleri için Hatay müstakil hükumetile bir muBayır, Bucak meselesıle nekadar uğ kavele akdedeceğiz ve icab eden istimraşUğımızı biliyorsunuz. Ancak bu na lâkleri yaparak limanı kuracağız. hiyelerin 1921 de Sancağa merbut naHatay bayrağı hiyeler olmaması ve hatta Osmanlı Im Hatay, istediği bayrağı intihab edcparatorluğu zamanında Sancaktan ayrı rek, bunu bir kanunla veya anayasaya ve Lâzkıyeye merbut olmalan bu defa ilâve suretıle tesbit etmek ve bütün memtam müstakil bir hale gelen Sancakla ir lekette kullanmak hakkmı tam istiklâlinin tibatım maalesef mümkün kılmamıştır. icabı olarak kazanmış bulunuyor. Nasıl Buna mukabil, Bayır, Bucaktaki Türk bir bayrak intihab edeceği Hatay millelerin Türk dılini istedikleri gibi kullana tine aiddir. bilmeleri, mahkemelerde, Türk dili ile Sancağın resmî itmi davalannı görebilmelerini ve hepsinin Vesikalarda Sancak denilen te fevkinde olarak resmî dılın mekteblerde, şekkülün ismi ne olacaktır? Türk ekseriyeti olan bütün Suriye arazi Bu hususta anayasada hususî kasinde Türk dilinin tedris lisanı olması yıd vardır. Sancak teşriî meclisi ismini kuvvetli esaslara raptedilmiştir. dilediği şekilde tesbit etmek ve bunu anaYasa tefrinisanide meriyete yasaya ve statüye kaydermek hakkını girecek Hatayın her türlü teşkilâtı haiz müs haizdir. Bu ismin Hatay olacağından takil bir idare altmda hayata doğmasını şüphemiz yoktur, çünkü bu yeni müstakil temin edecek olan müstakil bir anayasa hükumete en çok yaraşan isim Hataydır. Suriyede protesto nümayişleri yapıyorlar Hatayın oynıyacağı rol Milletler Cemiyeti konseyi tarafından Netice itibarile 1921 de bizden elemkabulünden altı ay sonra, yani, 1937 teşrinisanisinde meriyete girmiş olacaktır. lerle aynlan bu araziye Türkiye Cumhuriyetinin siyaseti göz dıkmek değil, oratntihabat daki Türkleri lâyık oldukları rejime isal Hatayda intıhabat 'ki Türk ulusunun oradaki ekseriyetini meydana çıkarmış o eylemek olduğu son kararlarda görül lacaktır anayasanın meriyetinden itiba müştür. Hatayın mes'ud bir atiye namren üç dört ay zarfında, azamî 1938 se zed olduğu şüphesizdir. Hatay Türklenesi nisanına kadar yapılmış bulunacak rinin anavatandan feyiz alarak bu mestır. întihabatta her sandığm başında ud atiyi kuracaklarına eminim. Bu kü' Milletler Cemiyetinin bir murahhası, ya çük memleket beynelmilel teşriki mesainmda bütün Hataydaki müliyetlerin de kuvvetli bir unsur olacaktır. Fransa mümessillerinden mürekkeb bir heyetle ıle aramızda bu memlekete aid birçok ifayi vazife edecek ve intihabın azamî mukaveleler imza edilmiştir. bitaraflık dairesinde yapılmasım temine Suriye ile de Hatayın istiklâli mefhuçalışacakhr. mu dairesinde en yakm münasebetlerin îskenderunda Türk mmtakan teessüs edeceği ve böylece Türkiye îskenderun limanında, Yugoslavyanm Suriye dostluğunun Hatay istiklâlinde Selânikte haiz olduğu hukuk dairesinde, kuvvetli bir mesned olacağı muhakkak bir Türk mıntakası bulunacaktır. Bura tır. da kendi gümrükçülerimiz, Türkiye Hatayhların oynıyacağı rol Cumhuriyeti kanunlarını tatbik ederek Türkiye, Hatay Türkleri için olan vazife göreceklerdir. Türk mıntakası davazifesini yapmış bulunuyor. Bundan hilinde bütün rüsum ve tekâlif Türkiye sonra o memlekette Türk ruhunun temnikanunları mucibince tarafımızdan görüyesi, her yerde bir olan Türk disiplininin lecek ve bundan gayri hiçbir resim ödentesisi Hataylılara mevdu bulunmakta miyecektir. dır. Türk milleti nerede olsa bir tek ideTürk mıntakasmı hususî bir hatla Is al tanır, o ideal Hatay istiklâlinde en kenderunun Payas şimendiferine rapte kuvvetli rolü oynıyacaktır kanaatinde deceğiz ve transitimiz bu suretle yalnız yim. bizim murakabemiz altında Îskenderun Muahedelerin tasdiki limanından olacaktır. Bu transit yalnız Neticeden, şahsan uğraşmış bir adam Türk emtiasına değil, atide Irak ve cesıfatile, tamamile memnunum. Hükume nubî Iran emtiasma dahi teşmil edilebi lecek ve böylece hem kendimiz için en tim ve büyük şeflerim de bu memnuniyeti iktısadî yolun temini ve hem de memle bana ifade etmek suretile en büyük mükâfatı vermişlerdir. vam etmektedir. Bu sebeble Sirkeci meydanına yığılmamak için Ayasofyanm geniş ağaclıkları kafileye bir gizli bekleme sahası oluyor. Burada toplar ve makinelitüfekler ateşe hazırlanıyorlar. Batarya bekleme yerinde kendini yakın hava hücumlanna karşı korumak üzere müteaddid makineli tü feklerinden birini de Ayasofya minaresine çıkarmıştır. Ve bu tertibat ahnırken, grup grup hareket te başlıyor. Hareket emrini bekliyenlerden bir grupa yaklaşıyoruz. Komutan erlerden birine soruyor: Sen söyle Ahmed, bu silâhı niçin seversin? Elbet severim komutanım,. Bu si lâh ordumuzun ve yurdumuzun havadan gelecek düşman taarruzlanna karşı en iyi koruyan, en yeni ve son sistem bir silâhtır. Bu silâh bizi yalnız havaya karşı mı korur? Karaya karşı da korur komutanım.. Düşman tanklan cephelerimizi yarar, top mevzilerimize saldırırsa bu toplarla onun önüne ateşten bir sed çekeriz komutanım! Şimdi bir lâhza durunuz. Ve zaten çelik iradesi, yenilmez azmile yeryüzünün tanıdığı o muazzam sed olan Mehmedciği, bir de elindeki bu yaman silâhlarla gözlerinizin önüne getiriniz. Yann (bugün) Ankaraya giderek metinleri hükumete takdim edecek ve Türkiye Fransa muahedelerinın Büyük Millet Meclisince biran evvel tasdıkı için icab eden muameleleri yapacağım.» Fransız sefiri geliyor Hatay meselesinin müzakerelerine iştirak etmek üzere mezunen Parise, oradan da Cenevreye giden Fransız büyük elçisi Henri Ponsot önümüzdeki hafta zarfında İstanbula dönecektir. Zahire Borsasında dünkü vaziyet Dün istanbula Trakya ve Anadoludan 586 ton buğday, 86 ton un, 30 ton arpa, 30 ton çavdar, 5 ton fasulye, 27 ton tiftık, 17 ton peynir, 4 ton kaşer ve 16 ton da pamuk gelmiştir. İstanbuldan hance 30 ton keçi kılı ile 2 1/4 ton iç fındığı gonderil miştır. Dün İstanbul Borsasında şu fiatlara mal satılmıstır: Yumuşak buğday kilosu 6,12 kuruştan 6,15 kuruşa kadar, çuvallı arpa 4,20 kuruş, dokme arpa 4,01 1/2 kuruştan 4,02 1/2 kuruşa kadar, çavdar 4,18 kuruş, beyaz mısır 4,30 kuruş, sarı mısır 4,38 kuruştan 5,02 kuruşa kadar, kuşyemi 9,22 1/2 kuruştan 9,32 1/2 kuruşa kadar, iç ceviz 40 kuruş, Trakya yapağısı 64,20 kuruş, beyaz peynir 25,30 kuruştan 29,21 kuruşa kadar, kaşer peyniri 43 kuruştan 51 kuruşa kadar, zeytinyagı 55 kuruştan 65 kuruşa kadar. Dun yabancı borsalarda şu fiatlara alivre mal satümıştır: Buğday kiîosu 5,16 kuruştan 6,34 kuruşa kadar, arpa 4,92 kuruş, mısır 3,89 kuruş, ketentohumu 8,16 kuruş, İç îındığı M,67 kunıg. Ayasofya minaresine yerleştirüen bir ağtr makineli KANDEMİR