30 Mart 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

İbrahim Paşanın güttüğü fikir O, Viyanayı dilerse harabeye çevirebileceğini iki tacıdar kardeşe hissettirdikten sonra Bir edibin tahirince gerçekten esalta- nat kuşuk olan bu tacın macerası hayli yzundur. Bir aralık çocukların - başına beşiklerde sallanmış gmen - iki bin vekiz yüz altın mukabilinde terhin edilerek tam 23 yıl ” Viyanada İmiğtr. Türklerin — Mohacde Kral Lüt'yi öldürmeleri üzerine tac, giztedi kalesine kaçırlmıyt. - Şimdi Jan Zapolya onu başma geçirebilmek — için Türkle a yüz türüyordu. Garib olan cihet, Zapolya'nın - Kral Li sağken - Macar tacını muhafazaya memer bulunmasıdır. Bu / anil görelye, "Türk gücünün Macar tahtnı yıkacağını sezince tacın muhalızi olmaktan ise sa - Hibi olmayı tercih eti ve Türklere el - zatı. Fakat Macarların milli tacına bir ta-| Jib daha vardı: İbrahim Paşal.. Pargakı | gemici zade, Rum dönmesi - eaki köle Mehac zaferinden sonta Macar Kaallı | jana göz koymuştu. Hatta, Budin'in A - Yusturyalılar tarafından işeal edilmesini vesile iltihaz ederek padişaha — açtırmış | ü daha doğrusu bizzat açmış olduğu bul “yeni seferin - sonunda - kendini Macar Krah ilân ettirmeği düşünüyordu. Bu, şüphe yok ki, yaman bir düşün. ceydi. Fakat haris vezir, üç yıldanberi Ona Kapılmış bulünüyordu. Kendisinin Yürünüğü mahakemeye göre av, vura - zandı. Mohacda Macarlar yenen - ve) Kral Lü'yi ortadan kaldınp Macar cimı dül buraktıransa kendisiydi. -Sanr Ortada bir örtek vardı. Almanya İmps Tatoru Şarl Ken Avusturya tahtını ka g Ferdinand'a vermişti. Osmanlı pe Türklerin saman zaman dağittiklerı Taclardan Diri bi Süleyman da Macar tacını - kendinin| kadehtaşı, yoldaşı, eniştesi ve bu bakım dan kardeşi olan - İbrahime elbet çok görmezdi. İbrabimin hulyaları bu kadarla bit -| amiyordu. O, Macar tacım ve tahtını, bir elçabukluğile, yakaladıktan sonra Ör » anlı tahima da el atmayı tasarlıyordu. Sadnazamlıkla © taht arasındaki mesa- Fe hayli genişti. Lükin Macar tahtile O mmanlı tahtıaı ayıran yal, pek uzun ol - yüzündendir ki Tbrahim, Mehac zaferi sonunda Macar tacını yar kalatmak istememiş ve Macaristamı için den anançiye düşürmek için ilzam edip kuvvetlendirdiği Jan Zapolya'ya ea Bir krallık vadetmişti. Zeki vezir, Ma - garların kendi milli taclarını — taşımıyan| sir adama, Arpadlar soyundan da olsa, Be bağlamıyacaklarını bildiği için Za - golya'ı tacuz birakıyordu. O tacı, ge Tekli gördüğü gün buldurmak ise sade bir emir işiydi. Tbrahimi, teenniye ve İhtiyata sevke - 'den Avusturyalıların - vaziyetiyd. Al - aanlıktan kuvvet alan Avusturya sara » v Macaristanın Türk bayrağı — değil Türk nüfuzu alında dahi bulunmasına| göz yumamamak — mecburiyetindeydi. Çöünkü Macaristan fathleri pek az za mman sonra Avusturyayı ve onun ardın. gan Almanyayı fethedebilirlerdi. Böyle Bir htimali karşılamak için ya Mac ittamı müstakil ve kuvvetli - Türklerden tokat yemeği göze alarak Budini zaptetmesi, hep bu . hayati za - Terete boyun eğmerindendi. İbrahim, Avusturyalıların elini ve hat v dilini Miacar işlerinden uzaklaştırmak için ilkin kuvvete, sonra siyasete baş vur- aak fikrini güdüyodu. Niyeti, Viyana ya kadar gitmek, Kral Ferdinanla İm - patator Şarlken'i korkutmaktı. O büyük Bayıtahtı, dileme, bir yığın harabeye çe | beliriyor ve Yirebileceğini iki tacidar kardeşe ü dürdikten sonra lötufkâr görünecek, Vi - İSıra vıra dizilen saray ve ordu ağalar, bir devlet Halinde yaşatmak, yahud o Ülkeyi elde bulundurmak lâzımdı. İşte Ferdinand'ın tacımı giyecekti. İstanbulla Viyana ara -| kında şahsının bulunuşu, Ormanlıların Al-| mmanya içerilerine sarkmalarına mâni ola- fından ve Budinle Viyanada dolaşa ağından Avusturyalıların vaziyeti şük ranla kanılıyacaklarını umuyordu. Tbrakim, zihninde tavazladığı plâmı pek mükemmel buluyordu. Padişahin ne dü- Fünectğine değer vemiyordu. Zapolya ise önun gözünde bir Eyüh oyuncağı kadar) 'da kiymet almış değildi. Birzat orlaya| Çıkardığı bu ahmak şövalyeyi tacsız bir, Kral olarak dolaştırdıktan sonra bir fir| ke ile tarimar edeceğine pürüzsüz bir kanaat besliyordu. yunla beraber görünüşü korumakta gekâsül etmedi, sinsi ve ihtiyatlı davran- aaktan geri kalamadı, Zapolyayı mere- İsimle karşladı. Ne tacı, ne de payıtahtı Olmiyan bu Kral alt bin süvari ile geli- yordu. İbrahim, onun şahtına değil, ya Tın kendirine intikal edecek olan Macar Kırallığı ünvanma saygı.göstermiş olmak için elli Yeniçeri ve eli azlı ile konı mmu istikbale çıktı, karargâhtan bin adım ötede onunla karşılaştı. at üstünde el ve- Tip selimlaştı. evvelce hazırlanan ça - dira yakın bir yere kadar birlikte yürüdü ve gene attan inmeğe İüzüm / görmeden yedalaşıp aynıldı. Hünkâr, siyasi bir tedbir olarak Ma-) çarktana Kral yapılmasına nza göster dizi bu adarı, İbrahimin hatırı için, hu zununa kabul etmeğe muvafakat etmişti. Kilici elinde, miğferi “başında / olduğu halde batakliğa gömülen Kral Lüni'nin cenedi bulunup ta © sırada karargâha ge- Hirise, Jan Zapolyan'ın yanına gelişin den daha çok daha heyecan düyacak, o) mmerd ölüye candan saygı / gösterecekli. Zapalya'yı manasız bir ölüden farkuz buluyor ve isteksizce kabul ediyordu. Zapalya, siyasette alik olua da güneşi görmiyecek kadar kör değildi. Nereye Ve kimin yanına götürüldüğünü biliyordu. Süleyman, onun” hakikate uygun olan görüşüne göre, sade bir hükümdar değil- di tarihi yaratarı ve sahife sahife deldir. İçan bir milletin mümessili idi. O konu dürken tarih konuşmuş, haşmet konuşmuş, azamet konuşmuş ve ona söz söylenir - İken de her türlü yüceliğin kaynağı olan Türklüğe hitab edilmiş olacaktı Zapolya bu hakikati sezdiği için ili -| döne kadar tiriyordu, tarihin — huzuruna çikar gibi davranarak kendine çeki dü -| zen veriyorda. Rumeli ve Anadolu at kerlerinin, sipahilerin, akmcıların, azeb- lerin, yeniçerilerin insan kılığına temer- sül etmiş çelikten birer tarih satın gihi Mohaç ovasında — dizilii, Zapolya'nın idtakine zaten sarsıntı vermişti. Kendini dört yandan sarmış olan mütefemmikalar İçavuşlar, sol cenah ağaları arasında yü- Tümekten - ziyade / sürüklenmeğe benzer otağa doğru ilerliyordu. | bir şavrruzluk Otağ, © ipekten ve urmadan yapılma İkocu saray, bir renk ve ziya mahşeri idi. baltacılar, sulaklar renk renk kavukları kahtaları, cepkenleri ve pınl pınl par Jıyan silâhlarile bu mahyere gözkamaş tıncı bir sima çiziyordu. Padişah yük sekçe bir sedir üzerinde oturuyordu. İb- zahimle iki vezir solunda ve ayakta du- ruyorlardı. daydı. yüzü biraz soluktu. fakat bakışı eyman, © tarihte otuz dört yaşm- CUVMURİYET Şehir ve Memleket Haberleri İş kanununun | Fantoma Mehmed ' tatbikma hazırlık gene mahküm oldu Devlet sigorta idaresi için de tetkikler yapılıyor. On beş hazirandan itlbaren meriyete geçecek olan iş kanununun tatbikatı hak- kında tetkiklerde bulunmuk ve beyan name tevzii işle yakından alâkadar ol mak üzere Bolu, İzmit ve Kocaeli mın - Takalarında bir haftadanberi tetkikat ya- pan iş idaresi İstanbul mümessili Halük dün şehrimize gelmiştir İn dairesi hazirandan evvel iş yerleri- ni tesbiti ve en işçiden az eleman kul - İanan müessese adedlerinin merkeze bil- dörilmesi için çalışmaktadır. Bundan bay- ka gelecek sene kurulması kararlaştınlan devlet sigorla idaresi için şimdiden tet - kiklere başlamıştır. Bu cümleden olarak  dairesi, işçi çalıştran mücsyese sahib -| Jerine gönderilmek üzere matbu anket!| yazıkalar hazırlamıştır. Bu anketlerde iş kazaları vukuunda mücsteseye mihle - T£ eualler sorulmaktadır. Çalışma ema - İsında müenserede vukua gelecek kazalar Gerhal iş dairesi — tarafından — dağıtıları dantbu varakalara - kazazedenin vaziyeti k alâkadarlara yazı makinesile yazıl gönderilecekt 1 ineikânun 1937 den ilbaren vukun geelen iş kazaları da bundan böyle iş da- iesine bildirilecektir. Sırf işçinin men - fanti ve dolayısile müessesenin de men - fenti ile alâkadar olan bu anket vara - kalarında kaza / vukua . geldikten sonta bilhasın aşağıdaki husular tesbit edile - cektir: A — İkci veya müstahdemin kazadan bir gün evvelki kazancı. 'B — İşci veya müstahdemin iş yerin ki vazifesinin mahiyeti. C — İkçi veya müsahdemin kazaya uğradığı mahal ve tarit D — Kara nasil oldu ve kazaya mey- dan veren harici sebebler. E — Kazazedenin hangi vzv: katlandığı, ne şekilde sakatlandığı veya ölümü, F — İşçinin kaç gün çalışmıyacağı. G — Kazazedenin - hangi hastaneye kaldınldı H — Kazazedenin hastaneye kaldı -| nlmadığı takdirde kendisini tedavi ve mayene eden döktorün adı. Bütün bu vaziyetler kazayı takih eden 24 sant zarfında kazaya uğrayan het igi| üstahdem için ayrı ayn doldur- dairesi bölge ömürliğine gönde -| iecel Bu sünllere alınacak cevablar, hazır Janmaktar olan sigorta kanununun yapıl- mmasında müracaat edilecek kıymelli mem- Balar olacaktır. Bundan başka bedeni bir| sakatlık neticesinde en az kazanın vuku bulduğu gün çalışamamazlığı mucib olan ve işten veya iş yüzünden vukua gelen vzalar iş kazasından addedilmektedir. Kurulacak olan devlet sigorta idaresi- İnin geliri ayni zamanda mücssese sahib- Terinden ahaacak primlerle temin edile - cek, ve rin kaza hakkında ve Şecekleri vaporda kaza günü müessesele- finde mevcud işçi veya müstahdem ade iş dairesine bildirilmesi vergi ve - Şibi hususlarla alâkadar bulunmuya cağından. müessese sahiblerinin bu husun a gevyek davranmaları ayıca cezayı mü- cib olacaktır. Tn dairesi mümenili Halük özümüzde ki halta Zonguldak havzasındaki beyan- İneme tevzü ve iş yerlerinin tesbili mese- lesle alâkadar olmak üzere Zonguldak ve havalisinde tehtişlerine devam edecek- MÜTEFERRİK Talebe pasoları Talebeye verilen min mekteb tatili zamanında da müte- ber tutulması için Belediye taratından Şirket nerdinde teşebbüsle - bulunul - Kuştur. Şirket buna henüz bir cevab ““Idari müsteşarlıklar lerdeki idari müsteşarlıkların ee Di umumiliğe tahvil e öleceği bi muşur. Almanyada arkeoloji tahsil eden talebelerimiz ü eden Türk şerti, ince görünen boynunda — zindelik yumuşak huylulağu bir araya getiren ga rib bir mana kıvnlıyordu. yanayı onlara bağılayıp kendisi Mac a barnunda gurur ile| Maruf kasa hırsızı dört sene hapiste yatacak n birmü * l6 a Mi ha raz Mekmedin Sülür İme aa v yar Biz ee ll Tn |ND hei aüaekr gada ser t araba gel farara n aa trerieri yerarı Rarrağra gn taneyedei Knür kamama ll Sf çe d İğ n n Dalak SA Ve l Ü e besik Tesint ümmi ve mödürlüğü tekeik bürasma eönderik. Bi Be aai Feklı' di İ yesk İi gz sülerık göcüle Bd başillrmdelei e mari, Saadli Dünküeeledi Aairilin şönimüm vrer dükcşe BU AİDİL Çinlik ŞÜNAk pi Göelie b Bi D sanâğ b nn dRARE GARİ Tn n dlenek ünciye ha yer Bi klerin dti lari bernda Vedu Dü el DKM Brmak klerk Ti aa bel bemlt bar bit el di e elagenlirdersec et keyelilim «i bi t baraik pti ei ellğn bdlecilr z Bi öt Bilndemm kğ n ni Ghümde rarai” BK üle ea ietlm Hüti ae perşbanlan B aclliğee ae lirkiği Pa Kobara göriryedi ÜŞ Pa taşum besle z Tek FÇ p y erişerkema yi Mahkeme, Fantomanın cürmünü sabit gördüğünden $ sene 10 ay haprine karar vermiştir. Tramvay seferleri İlk ve son istasyonlar farasında doğru postalar tesisi düşünülüyor Tramvaylarda fazla kalabalığın önü- 'ne geçmek üzere ilk ve son istasyon - lar arasında doğru seferler açilmek 1 - çin tetkikat yapılmaktadır. Doğru se - ferler ihdas edildiği takdirde Şişliden kalkan arabalar Hamam İstesyanuna kadar yalcu Alacak ve ondan sonra hiç bir yerde durmdan Karatöye inecek Maçka ve Kurtuluş hatları için ara du- » Harbiye olacaktır. Yedikule tram| mezden; Topkapı arabalar| ' Çapadan; Edirnekapı arabaları Atik- alipaşadan aonra yalmz Beyazıdda du- racaklardır. Doğru posta elmız iğer arabalar şimdiki SAĞLIK İŞLERİ Gülhane müsamereleri Cuma günü Gülhane tıbbi müsame - relerine prafesör De. Lütfi Aksunun yazeti altında devam edilmiştir 1 — Ree sifilizi Dr. Sedad 2 — Pollagrag vak'ası Dr. Esad 3 — Demetn prokosın visi Dr. Mevlüdi 4 — Mezanteri sipesifik olmıyan 1 -| abı bir tümör Dr. operatör Mustafa Profesör Dr. Abdülkadir. Noyan, Na- zwa Şakir, Zeki Bürhan, Bürkeneddin Osman, Murad münakaşalara iştirak et-| mmişlerdir. İzmir Atlı Spor kuli Soğuk hava depolaı yapılıyor | Yaş meyva ve sebzeler bu depolarda muha- faza edilecek İktisad. Vekkleti önürmüzdeki istihsal Tlmazından başlıyı him ihrae ve ist ek üzere İzmi ak memleketin mü miştir. Ba bildirilerek teklifler ist Yeni soğukhava de; karar 150 tona kadar ist dilltör veya salr bir soğutma tertibatlı kamyonetler de mubayaa edilmek 9 zeredir. Bu depolar yı Denizyollarının Avrupaya — usmarladığı soğukhava te da gelecektir. Aymıca a tertibatlı iki vapor daha 1sr İtına tahsis edilecektir. Devlet Demiryolları da mühim mik tarde soğukhava tertibatlı vegon getir. Şi Belediye temizlik —amelesi ücretlerinin artırılmasını tiyor İstanbul Belediyesi temizlik işleri a- melesinden 80 kişi, aldıkları” paranın azlığından ve ellerine geçen para ile yaptıkları iş arasında bir nisbet olma - dığından ve bunun için maaşlarının ar- tırılmasından bâhis bir istida yazarak Aalâkadar makama müracast etmişler -| dir. Şu şekilde bir istida “tanzimi görüldüğünden zabıta 'ta başlamış ve istidada imzaları bulu 'nar çöpçüler sorguya çekilmişt 've arkadaşlarına da ğ anlaşılmıştır. bizez| tasyonu teşkili düşünülüyor oplanan çöplerin denize dö- külmesi kararı verilmesi üzerine Bele- iye bu iş için hazırlıklar yapmakta - dır. Lüzumu kadar mavna ile ba mav-| maları çekmek ürere motörler tedarik dilecektir. Bü vesnit çok kısa zaman- a kazırlanacaktır. Bir de çöplerin mav- malra verilmesine mahsıs - munlazam bir ükele yapılmam düşünülmektedir. Mevcud iskeleler harab elduğundan bunlardan lâyakile istifade edilemiye - cektir. “Yeni sokak isimleri Yeni sokak isimlerini tesbitle meş - gu olan kamisyon pek yakında mesa - isini bitirmek z 4 banı| darihi isimler hakkında türihçilerle te- mas edilmektedir. Bu temuslar netice-| ginde tarihi isimler hakkında da bir karar verilecek ve ondan sanra da ye-| ni Te konmasına başlanacak - Cenaze işlerile uğraşacak idare Cenaze işlerile bir hazirandan 1tiba-| ten doğrudan doğruya Belediye meşital Slacaktır. Bunun için de bir cen merker memurluğu ihdas edilmekte - dir. Bu teşkilâtin kadrosu da hazırlan. maktadır. Ölüm vükuetma mıntakalı daki zabıta memurları alika göstere -| cek ve ölüm haberlerini yeni teşitilâta haber verecektir. Merkez. memurluğu öa teçhiz ve tekfin hususlarında icab eden tesbirleri derhal alacaktır. Kefalet aidatı Vekileten ahar mahallere gönderiler İmükellef memurların almakta olduk - ki kefalet aldatı kesilmesi kararlaştı « Tilemş ve keyliyet Maliye Vekiletince Tesmi dairelere tamim edilmiştir. lübünde verilen balo k merkezlerinde so Zukhava depoları inşatına karar ver » Avrupa Cemalarına b haeminde olacak ve yaş meyvalarımız- la yaş sebzlere tahsis edilecektir. Ay. ea iztihsal merkezlerile depolar ara: sında nakliyatı temin etmek üzere van. yeni vapurlarımız Tanacak 've bunlar yaş sebze ve meyva ihraca « TİR İŞLERİ 20 Mart 1sa7 İspanya işleri ve Türkiye B ça işlerisin. Avrıpada, bir hare be sebeb olmamanna çalan Loa » VP öradaki beyaelmilel ademi müdelale komiteri bundan sonra harieden h ve gönüllü - girmemeni için bu memlekein keycaiben ve kaca eelac, dişada hağanıl konulmasm, uzun münakaşa ve müza « kasülerale. haaklatam D " İnizdeki kontrolu İngiliz, Alman, Frennz ve İtalyan dotanmaları yapacaktır. Fa- kat gerek nti kantrol ” ilerini genk denitdeki kontrolu iki Holandalı amiral 'dare edecektir. Binenalerh dört büyük derlcin danasmalari biteral İ deelekin . amirelinden, diriklif alacaklardı. Kura hududlarında, İspanya toprak « Tancın dipda olmak Özere alınacak kon t tertibatı dahi gene bitaraf memle » İkctlere mensob zabir ve meratilara bura İkilmştr. Bunlardan Fransiz ve Pontkir İsopraklarıadaki ” kontrel vazifeleri öte - denberi bitaraf tanınan — İskandinavya derletlerile Holanda ve İniçte zabir ve srlarma terdi ediminir İpaayaya karadın mücavir öçüncü devlein yasi, İngilterenin elinde bulunan Cebelütta « pian kara tarafındaki kontuol işi de bir Tük kamiyonuna tevdi edilmiştr. İspanyaya yakm olan eenebi Kmanlar ada dahi İspanyaya gidecek gemilerin hamule ve yolcuların musyene ve kor val için gene Bitaraf devletlere mennib memarlar tayin edilmişir. Cebelitarı - b kara bududunu kontrol edecek Türk el ayni zamanda buradaki ticaret l manından İspanyaya gidecek vapırların amale ve yolcular aralarıda eıliha İve cabi göztllü aha G n ayene edecekir. k Umum Harbde, gerek daha sonteli işlerde, daima bitarafliklarını mu hafaza etmek ve isikamet göntermek n retile dünya poliikanmın itmadımı ka < zanmış bulunan — İskandinavya ve Ho - danda ve İsviçre devletlerinin memur ve zabileri aranında, Türk zabit ve memur latıa yer verilmiş olman, Türkiye Cumr kariyetnin eynelmilel politika âleminde nekadar büyük bir zandıiğına yeni ve ” İlildir. devletleri arasında böyle itmad ve emniyete yalmz Türkiye Cumhuriyeti âyık görülmüştür. İngillere- ye ile elan an'anevi dortluğu - Filvaki, Akdeniz nin Türi 'aun canlaamasının en yeni ve fIR delik Cebelüttank gibi İagiliz İmparatorlu < Hunun en mühim bir naktasında kontrol isinin Türkiye zabit ve memurlarını zakılınış bulunmasıdır. Cebelüttarkta kı pılacak kontrol ile Cebelüttark Boğazın 'da yapılacak deniz kontrolu arasında münasebet yoktur. Bu iş, bambaşkar Malaga'nın ” sükütile/ Cebelüttarık ve 'namı diğerle Sebte beğazının her iki va- Bili ve civanı tamamile General Franco'- e Timanda 'nun eline geçmiştir. Tspanya sahilleri, n ve müstem- kebelak YAK “barecmelerı bi kazulacak kantrel ileri dört büyük der letin donanmalarına birakılirken İ: ya bükümel elide bulenan yerler e . Tükian eee alima banalan İ Al iman ve İlelyan donunmalarıa, Generel Fance'mın eli alandaki kapılarm et mafmda gee Srakian konulan Tonvel işleri de İngiliz ve Fransız donanma b bi Hü sahli de Generel / Franca'mın elinde bulandağırdan Beğazın Akdenir ciher * İngilir donanmasına ve Atlas Okya » bara Frantz deniz bevretlerine bi HĞA MA pe arada yeni bir hüğie 1 kılan bütün kenvsl teribetin borup Anapada bi arte webeb olacaka( M solininin kendisine ve politikasına garbi | ee Tablasub - seyaheinder onra Madrid cephesinde harbeden İtal an Faşist gönüllü - fırkalarının meğlüb içok Bücumlara venile olan / | döndükten olmasından ve bu srada Londradaki koe . Sovyetlerin bürün gönüllülerin geri alınmanı husucunda urar etmesinden münleil olarak İspanyaya yeni İtalyan kolardulan göndermeğe hazırlandığı ta- Frana, İlpanyada İtalyanın leşmesini kendi siyasi ve askeri em » söyeti için bir tehlike saydı. Fakat Tagil vi elantaf! bu tehlike bertaraf edildi Muharrem Feyzi TOGAY Cumhurıye! Abone şerati | Tüb ü Sendik — üleka e Ka ü | öceşik - ae ee