14 Şubat 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

T4 Şubat 19z CUMMURtYET Almanyanın istediği | eski müstemlekeleri Almanya acaba bunları elde ettiği tak- dirde tatmin edilmiş olacak mı? bi b FayLa ı Üti FERER ee KARYAT . ee A SUŞLTAFON d esdem TEMİZELAND MN Bi ge h HÖ İRA Ham Nam Gd Cödnç tü teşiniemme 1936 de hi e Ha alirğr yüttaği odi li eei eliniş eldığıenı veancn bilir - & İN a ol LN c ae ” sk y e ekeler ae deket'i Sak Bispaganda Nazın M. Cöbeli: bir atik Te medeği ee bti S Öeze aa Böealsin; e ll B aei M ee Fi b ia e İi heen Gldatini çketre| ö M <abale Üt e Gt Badet e | bi eli Bür mbtm ut dazder b tüdlerin ve taleklerin “hbir Sir d K ea Hüi zariğz KUK ÇA G hürdlad v Gesen Alerdler İçe bi seni öyen hei & ldalrnn ei Srdiler. TaketdirHirker np satbı bi ği İlldeki ilnlam semdinden y B zer bütün dünyaya geyet açık bir kosala H kalde xo (lşeşr Z zok Hllm siye ehti Aila vargecmiyeecğin Hdi Yakaz M. Hlilerin bu arada Ver l ömdbeleinde Alatıyna hat elsiyei bini süğkm Bi malde l lkka ö ei bi beeain Veştiri. Böçek Emndir Alkayem inaden ölemiş. olduğu| ©, İePenya ve Portekir Bayelare aanişa a eeti ayüeelii| Berün n Almn minlenlekeleri e- G İi B e li bir eli halkeie ” Tni bader A İkeke ” Nn cek zi SI ve ei dğindesi çik Ze Bdi Akema HoKyNi JZ| eetedir müstemlekelerine mühtac. olduğunu ileri| dili sürmüste de Londrada bu. iddin - varid Çünkü bugünkü ma 'dem Alman sanayünin muhtar olduğu| gevol, bakır, yün, kavçuk, pamuk ve de-| mir gibi maddeler bu. müstemlekelerde) kâfi miktarda bulunmamak'adır. Esnsenl ticari istatiştiklerden elde edilen - çok şa- İyanı dikkat bir netice — Almanyanm eski| müstermlekelerinin ihrac ettiği ham mad Gelerin hemen hepsini satın almakta al -| duğunü meydana - çıkarmıştır. — Meselâ 1935 te Almanya eski Kamenim müs temlekesinin ihrac ettiği maddelerin yüz de 80.6 ©1 Almanyaya gitmiştir. 1933, 1534 ve 1935 senelerinde Almanya AF rikadaki evki müstemlekelerine 1429425 İağilir liran bedelinde mal satımş, buna mükabil ayni yerlerden 1.080.501 İngi-| Tüz Hialik. mal almıştır. - Bunun için bu ler bugün Almanyaya inde edilse-bi. 'e Almanya hiç te fazla bir menfaat te -| anin edemiyecekti görülmemektedir. sak l Şitki Burdan- başka İngilletenin Alman yanın bu talebini kabul etmesile de- İf İhitmez, Çünkü Almaryanın eski müsteme| lekeleri endece İngilizlerin elinde deği dir. Bu topraklar özerinde B kükümetin mandası vardır. Önler da şunlardır.. — | İngiltere, Frama, Cenubi Afrika Üne yonu, Yeni Zelând, Avastralya, Belçi » v bükl zeki okur Kıymetli bir Türk san'at- ted kârını kaybettik Türk matban - ahi çok değerli bir uzvunu — dahi kaybetti. / San'atki Akmed Nazmi kı bir — hastalıktan söntü. evvelki gün Allahin — rahmetine kavuştu. Damga - pollarını memleketimizde İlk vv anmaz dela basmağa n Nzimt vaffak olan Nazmi, müteadaid Avnıpa sergilerinde teşbir ettiği everlerile birçok takdimameler Eskişehir lisesi mesele: halledilmedi mi? eee gleer lli $N Üryer üti gee bap ga T Düi eden eei vertz vi VĞE Vi öi Ha gn Mamal Ve kapgrea ae ga ge n 4 l eĞi e TOA M a sak'ıer İisen üi deekrlüğüne de büsünmiş Hati ge Ot yük tardı Buna rağmen liseye müracsat ed dalebeler geri çevrilmekte ve böyle emrin gelmem5 olduğu, söylenmekt dir. Bu variyet Rekiş izan evvel tev yrüh ederek bu müz - mardalyalar ve alaiyar. Hele hak yan'alında yazalıı ezerler ha Hit bir bda nümümetidi, Tiir bir itinanın ve derin sakıın ölmez ebideleri Avrupa san'at eterlerile sekabet ederi derecede değerli ve oejinal nefitderidir Ahmed Nai e gecilik şan'alım iptidai yeklinden ve bedi minleşen yaranın kapalilmasın ni çemektedir. temen- bir san'at| Elbise hırsızı kadınlar Dün, şehrimizde - garib bir hirsızlık aSi olmuş, Üç kadın bu yakalanmıştır. Vake'a gö olan bu eserler l mek memleketimizde barı Karımpaşada Mezerlik- sokağında 1 İnumaralı evde olurun 50 yaşlarında Şehriban, f0 yaşlarında Hanım ve €5 yaşında Âltın adında üç kadın, dün öğle üzeri Mahımtdpaşeda — elbiseci — İsakın dükkünma gitmişler ve bir çocuk elbi| seki almak üzere pazarlığa başlamışlar. dir, Pazarlıkta uyuşarmıyan . kadınlar, dükkünciya Belli etmeden çocuk- eibi sesini kotukları allma sıkıştırıp İyavaş dükkânden uzaklaşmışlardır. Elkiseci İsak, müşeriler - gittikter sanra elbiseyi yerine koymak - üzere davranmış, fakat tezgühta bir şey bu- lamayınen meseleyi anlıyarak- sokakta ihtiyar kadınların arkasından koşmağa zevkinden mabrum elinden kurtarmış, ona Avtupai bir şekil vermişe tir. Ve maalesef, o da her Türk san'at kân ve san'atının zesvlü gibi unutulmuş. aıkyana terkedilmiytir. Merhumun cenazeri, Matbaacılar Bi Jitinin ve birçok dortlarının iştirakile dün| Cağaloğlu yakuşundaki evinden kaldır. larak Rumelihisardaki ale — mezarl gömülmüştür. Allah sahmet eylesin Darendede şiddetli soğuklar Darende (Hususi) — Purada yazım asırdanberi görülmemiş şiddetle bir kış hüküm sürmektedir. Karın irtifar bir mnetroyu bulduğu gibi hararet derecesi de afirin altında yirmiyi bulmuştur ti danlı başlmış ve bunları yakalı tesiim elmiştir. Kadınların etinden elbise alınarak 6 hiseciye verilmiştir. ak polise daraz Tramvaylarda kadınlara müsavi oldulkarını iddin. haldı Tim? Hem Avrupada bu âdet kalkıyor maş. Yerini bir kadına veren adama kalk | işlettiği çok rahat tramvaylarda gözümel ilçen çu levha olduğu gibi tekrar gözü -| Halbeki böyle nibetle ekseriyeli teşkil kadınlara ve İmiyarlara yerlerini terket - mmeleri takdirle karşıl zabitler için bu adeta bir vazife telâkki e- dilerinden yaşça küçük kadım ve kızlara, Birde ise vaziyet bunun aksidir. Hax ide edilen bu &makamın her türlü insani| almaktadı Fakat Halkımian rühunda terbiye — ve asalet| vardır. Sen hafta zarfında şahid olduğum şu İmüsali, yanbaşımıdaki masada konuşan - İaza,ve pnların taraftarlarına nekadar an- atmak iterdin: Bir gün -her zamanki gibi lam- tamvaylarımızdan birinde çok nkı tavandaki kayışa asılı bir halde bulu < auyordum. Arkamda hafif bir inilti duy-| dum. Başımı çevirdimz benzi sapsan, ikir tutunmağa çalışıyor. Tramvayın her isti- kametleki ver ve şiddeti hareketleri arı sında yere yuvarlanmamak için sarfet meğe mecbur olduğu kuvvet ve enerjiden Yalnız kasketli 14-15 yaşında bir melb| — Biçare, hem ihtiyar, hem hastal Çocuk bir kâbustan kurtulur gibi bi- elinden tutarak kendi yerine oturttu. Ba- kulabalık arasında kayboldu Bo merkez keyeti tarafından Bundan sonra esnaf / cemiyetlerinin panser tesis odilecektir. Yeşilay TLise tat İçtimai bir borc er vermek Tâzımdır yer vermek lâzı ZD T Beyoğlurun Tüks getaharelerider - inde, yanımdaki masada İi gee arar ada iple konuşuyorlardıı e— Kkdnlar her ckeçe akeklere ediyeilar O kendilerine neden yerimizi vese - KONİN k çalıyormuş .» Onlar böyle - konuşularken - yabancı mleketlerde gördüklerimi hatırlamağa ıyardum. Merkezi Avnpanm gürel çok temiz bir şehrinde, - belediyenin 'n önünde canlandı eCenelerin terbiye seviyesine mis sayıgı hilerini izhar etmeleri ne gürl bir harekellir.s in, aslında bu tercümeden çok daha, el ve daha mücsirdir. O memleketin| bu cümleye çok uygum düşüyor. levhalara ne - hacat? et yerde terbiyeli insanlar, saygısızlara ederler. Heri Adanada Hasanağa camii diye arılan kiymetli bir cver vardır. Bu Haran Ağal köndir. camii kim yaptamıştr? Bilemem. Bir kitebesine rasgelemediğim için tarbil —akkında da bir malümat ecinemedim, fa- 'de erkeklerin ve Ja ve içlimai ter yenin derecesine delâlet eden güzel bir reketir. Hele hazı memleketlerde genc/ nanıa keonojisini, hüviyet ve bususiyeti — 'i çerçeveliyebileceğim, Bina dört duvar üzerinde murabba bir plünda yükseldikten sonra yukanda mu. Tabba müsedder olmuş. bu. süretle - tek kubbe ile östü örtülmüştür. binanın önün- 'de dört sünmlü bir son ceamaat mahalli vardır. Bu tarilimi - okuyunca - karilerim derhal anlarlar ki bir Osmanlı - camünin Te haz, Şi C Zalibı kapımık ve adeta Micum e tavlede | Dtenbul (elhinden vonra tebarüz emiş Gi ni ol İ Oldukça yaşlı erkeklerin bile kem- erkeklere yer verdikleri çek, Evet mükemmel bir Osnanlı eseridir. hem de Piri Paşanın H. 926 tarihinde Ülucamide çalıştırdığı mimarin ve işçi din seridir diyebileceğiz, zaten Piri Pa- şanın imara çok İüymet verdiği ve onun zamanında Adananın kiymetli ahideler kazandığı görülmekledir. - İşte birisi de budur. İçeride mimber ve mihrabın işçilik ve san'atında Ülucamidekileri hatırlıyo- Tuz. Fakat ayrcatena edecek diğer ileri| bir hususiyeti yoktur. Yaltz bu cötnün methal üstünde - ve M e iseride Bülün cepheyi işgal etmiş bir ah kalabalık ö şap mahfili vardır ki değeri birkaç eami değer. Çünkü haddizatında - bir san'at gakeseri olduğu halde binanın yapıldığı |güne alddir. Şu halde şöyle böyle dör buçuk asırlk bir ömirü slan. bu . ahtab mahfilin hem san'atına hem de mükave metine hayran olmamak kabil - değildir. Gerçi bu camide de bazı çini - safhaları görüyoruz ki bu çiniler Sinanın von za | İmanlarınn en mütekâmil çinileridir. De- mek ki İkinci - Selim devrinde buras Sinan zamamında tamir — edilmişr. - bul mahfili de bu tamir ameliyesinin mahsukü addekek onun kiymetine halel gelebi mi? Fotoğrafide belli alduğu gibi ger ösülâktitleri ve gerekte Girekleri ve ba, hiklarile milli san'atımızın ahşab mimari- ne ald emsaline seyrek - tesadüf edilen bir örneğidir. Kandil isinden simsiyah olduğu halde| her tarafının fevkalâde nefis kalem işleri Te tezyin edilmiş olduğu gene bellidi. Bugün elektrik sayesinde camilerimiz u| kandil isinden — kurtulmuş olduğu için bunların bir hinmetle temizlenmesi Ada naya dört buçuk asırlık bir çiçek bahçesil müzehheb bir tarih sahifesi kazandıra -| aktır. Mahfilinde bu — kadar — kiymetli kalem işleri saklıyanı bu camtin elbette ki| İelmar sabıhları da bir çok kuymetli tezyi ati mühtevi idi. Fakat bugün bunlardan ezer yaktur. Binanın minaresi de çok kıy-| metlidir. ler hilâfına sımsıkı tutmak girtikçe ta- müm eden çirkin bir âdet - hükmünü| kkat edilime ekseriyetin bu in hareketi kasden değil, çirkin oldu: u bilmiyerek yaptığı göze çarpıyor. bir vaziyelle, adela ortada bir elimle, düm bir ihtiyar, iki ekle' kanapelere) adar muntarib bulunduğu - yüzünden mayordu. İhtiyanın yakımında oturam baktım. — Kimsenin aldırdiğı yok.) çocuğu ihtiyara hayret ve - teemürle iyordu. İşildim ve çocuğun kulağına| racak yer bulabilte nekadar memnun) | diye fisladım. bir sevincle ayağa kalka, — htiyarın da, adeta «Bunu hatınma getirdiğir| ne iyi ettiniz, beni de azabdan kur ınıza. Teşekkür ederim..» tebesümle baktı ve küçük boyu V. BIRSON ÇEMİYETLERDE | Eskicami Halk dilinde Yağ yahud Yağt camil| de denilmekle olan bu cami, hakikaten Adananın en eski bir enmüdit. Çünkü bina plânı ve dahili teşekkülü — itibarile şaşmaz bir Sekçuk camiidir. Binanın bir kiliseden çevirme olduğu- 'mu Adanada söyliyenler vardır. Bu sör 'yalan değil yanlıştır. Şöyle ki Ezasen bu cami kihlesine ettiği mukarrerat * cemiyetleri müşterek bürom bir toplantı k yarlım talimatanmesini mev. 'le koymak ve dernal fanliyete geç. e Üç komisyon seçilmiştir. ve Teükürrerat ittihaz edilmiştir. omisyonlarca, esnaf semiyetleri müs) b göre urun 'mamaz safları alabilecek sürette müstatil bir plân üstünde ve bu mustatil tulünce iki sara direkler ve kemerlerin taşıdığı bir örtü altında bütün gerait ve husmiyetini baiz bir Selçuk camüi olarak yapılınış ol- duğu halde namaz kılanların sahına mu: sadif cephenin birinde bir kiliee bakiyesi görülmektedir.. Bu vaziyetlen açıkça çu Tax hükmedebiliriz ki bu cami yapılırken| burada küçük bir kilise yarmış, bunu y kıp yerine bu camli yapmışlar. Fakat di. bir zevki tatmin için bu kilitenin mih: ab kıtmıni ipka ederek camie mühakl görmiş ©- bırakmışlardır. Vaziyet çok açıktır. Yölel ların yemin elme morasimi yapılmış | sa bu eami bir kiliseden çevirme değildir. | Safiye Hüseyin tarafından iç İkinci bir nokta ise bu camüin öi üze- tinde mazarı dikkati celbeder.. Bu camüni hakiki ni Eskicami-olduğu halde. halk k bürosunun tansimine mali ve sihe| vat mentur edilmişlerdir. 'ti umümiyesini bir arada toplamak | bir bina istisarına karaz verilml Aranılmakta elan bira. bulunduk. sonra burada esnaf için bir de dis- Yeşilay cemiyeti: toplantısı miyetinin —aylık toplantısı yapılmıştır. yesinden cemlyete ırları hakkında büyük alöka uyan bir konferena verilmiştir. Anadoluda San'at teti Adanada diğer Adanada Bokinamsin lçi kat ben gene san'at tarihi bakımından bi-| OLUNDA D a tEr N MALTAĞ eömiteta. adai aü dlinde Yağ yah Yağı tamü de denil imektedir. Bu n Adanalilar ” arasında| bazaaasiyelera va mülakeler ada aematır. Bir kasıı bu. camlün - kilseden| İdeğişme, olduğuna inanmış olduku. çi İs Tarahleki yağı dağı. yeğelik, yabı) İbal ükalmedıli “diyeün ae (basi'kelimmizi ve bünün * gefkannm| İbu camie yakştimyorlar. Hlalbuki ba ea |ai kilseden çevirme olmadığı gihi bil - farz kilieden çevinme. olın da ” düşmen cümü diye bir ti takmakta da'bir mar Sanzlık vardır.. İ , Halbuki ikinci bir iddin “ kuvvetlidir: Bu cami Yağpazarında bulmuyormuş ve günüş birtide de bi enmi yağ. depem yapatışlar ve epeyet mikldet yağ depeni Slarük kalmiş Bu münmebetle ba cami “kinci bir aa olarak Yağcam adını kar 'zermıy, Bu mütelen deha mantkidir. Eokicamide iki kilabe görülüre Birisi cami duvarındadır, bünda (H. 906) 1500 varihinde Rarsazan oğla Hai Be- İyin b camü yetiledişi yazlıdır, ikncii ise soncadan yapılmış güzel bir avlu kapır 'nam üzerindedir. bu kitabede de Sultan onda Piri Pafanın medeese İyi iafa ve caca tamir eliği yamlıdır. Caddeden kiabeiisi okuduğumuz bul İkapınm yeimar Hayrettin İmamile uygun bir olgunluğu ve güzelliği İyardır. Halbuki içerideki - minber dabi| Benaak aeti ol balr cbni Bakı İmından daharevvellere aid görünmekte İ (dir. Kitaberi olmiyan b mimberi böyler| e ütülen edebileceğiz, yani uvlü kapı Selim zams mesleğine t İsini yapan mimar ve uruların eseri de füldir. Ona nazaran san'atta iptidaidir. Mimar SEDAD ÇETİNTAŞ ADLIYEDE Bir hırsız mahküm oldu Külçükpazarda bir otel sahibi Husre. vin çekmecesinden 212 Tira - çalarkzen cürmü meşhud halinde yekalaran Ö - merin dün cürmü meşhud mahkeme sihde muhakemesi yapılmış, üç ay hap: ge konmasına karar verilmiştir. İğneli Fıçı mecmuası toplattırıldı İğneli Fiçin adında — çıkarılan — bir| mecmua, cemiyetin mühtelif sıraflarını için tehlikeli bir et tahrik mahiye -| tinde görüldüğürden - Müddetumümi çe taplattırılmıştır. Merhum Müddeiumumi Hayri için merasir yapılacak Geçen sene elvar züylerden - birine tahkikata giderken yolda soğuktan do narak ölen Çatalca - Müdeelumumisi Hayrinin mezarına yarın merasimle taş umumun emniyeti tarda kin ve ada İkonacaktır. Bu vazife kurbanına yapı Jacak merasimde hazır Bulunmak üze. İve İstanbul Adliyesi namına Nüddet mumt müavinlerinden Hikmet, Kâmil, eti avukat Resim, Ağırcera mabke mesi azasından Mühlis, bâkim / Reşad, Üsküdar Müddelümümi muzvinlerin den Nazif ve müstantik Celile zekkeb bi koyel te Çalalcaya gidecek: İdiyen dönekler gelmez mi>. Lodos unancadan — dilmize — geçen lo- dos, hele İatanbulluların ağzn. da nefes gibi. birey olmuştar, o kadar sik ve tabü kullanılı. Çünkü bu güzel şehrin havanı, lodosun — esip evmer mesine göre değiriz. Yalnız bu kadar mı ya, Lodesun mirac üzerinde de tesiri ta- savvur veya tahayyül olunduğundan keli: mmeye bir de ubbi kıymet verikniştir: Le> dasta insana gevşekliz gelir, deriz. Bu tar sarmıf saretinde biraz da içtmaiyat çe nisi vardır. Zira lodcata vapurlar işliyer mediği için İstanbuldan - Kadkörüne ve oradan İstanbula secilemez, birçok işler yüzüstü kahırl. Lodos midevi vecizeler de yaratmıştır Ladosta balık yenmez gibi!.. Niçin yene mez?.. Mideye mi dokunmur, meçhul. Faz kat / vesizenin tectübeye mümenid bir mmutfak hikmeti taşıdığıma şüphle yak. Ya '2nun mecaz faslına girişine e demeliz Lodas poyraz, denildimi, - hatırımıza va. bahlerin ak dediği şeye aksamlayın kara Hele , lor den poyraz mukatassı sözü, İatanbul unun adeta edibleşmiz tabirlerindendir. aemerin Tiği ifade iin bundan. daha kuvvetli bir söz güç bulunur! Fakat ben bugün lodosun dildeki ye- vini değil, bize tattırdığı cilveleri hatırlatı amak istiyorum: Lodos, Marmaranın sız- tana munallat semavi bir kamçıdır. O, cer zwb illerinden keskin arbklarını öltüre öle türe gelip t Marmaramın zümrüd srtım: da hoyratça oynamağa - başlar başlamaz. mahyeri bir kiyamettir kapar ve ağlıyan zahillere yakın oturanları yataklanında bile rahatmız eder. Marmara, sırtılda - hoyratlaşan lodes kamcıını yakalamak, kırmak ve parça: lamak için şahlanır, dalalaşmış köpükler rile kabarır, yürüyen bir dağ silsilesi ha- Tini alır. Eğer İodor emekte ve denizi kamcılamakta ıstar edene bu kabarış zi- İyadeleşir, kıyılara yayılır. / önüne gelen İsedleri yıkar, yüzlerce melro içerilere so- kulur. Böyle bir mücadele srasında kayıklar limon kabuğuna, Akay vapuıları kayığıa döner ve eoşkun denizin kızgın köpürüsü arasında sallanın durur. Denirin bu cılız Tahmi terdır. onlardan çıkarmak ister, dalgadan yum- ruklarla tekncleri döver - ve böğründen kopanp attığı el parçalarile güventeleri dağıtasıya ıslatır. Vay o sırada hir Akay vapurile bir yakadan öbür yakaya geçene Terin balinel. ... Dünkü lodosta köyden İstanbula ine mek müirarında kaldım. Vapunumuz, akar suya düşmüş seviz tanesi gibi imdesiz bir yürüyüşe kapılmışı, hedetsiz bocalayış larla selâmet noktasını sayıklıyordu. Ere kekler sararmış yürlerini göğüklerine eğe müşlerdi. gamlı gamh — yutkunuyorlardı. Kadınlar, her kuvvetli - sarsıntda acıklı bir feryad koparıyorlar ve yayzaralarına gözyaşı da terfik — etmekten geri kalmı yorlardı. Çocukların oturdukları köşeler, izeiye sa gimemcsine taömen boyuna İşte bu hengâme arasında « terbiyesize Tiğimin hoş görülmesini - ilerim - çirkin ve pek çirkin bir kadın yerinde duramaz. bir hale geldi ve hüyük bir dalganın vaz pur kaburgalarını çatırdatması” urasında #arib bir çığlık kopararak yamındaki gene erkeğin boynuna sanldı. — A, dedi, ölüyorum. Beni kurta O vakte kadar İodostan müteessir ol mamış gibi duran erkek bu sarlış üzerine yerinden firladır — Aman bayan, dedi. lodos şimdi be 'i de ttt Çekimezseniz kusuverecer Şinl. Doğru söylüyordu. 9 sanlış bizzat l dosa bile gaseyan verirdi. M. TURHAN TAN Pün Cit <Cevab verildi mi, veriimaz #i mb Haşlitiı yazımın ellinei satmnank asebenmesinen Yelinesi. durveilenmez” Haedner va aşağıdan . yukarşa ” mydmani Harile oalkinci satrdaki sccwab verimişe Ti dbeesi evevab Yerimemişlim Glasaı tar. Örür Gülyenek düzelürie MT T —e ee Gözünden yaralandı Küçükarasofyada Güngörmez soka « ğında oturan 17 yaşlarında Mazid, tü Tekle oynarken silâh patlamış ve zavallı. gene gözünden yaralanmıştır. Yaralı tee davi altına alınmış, kaza halkında po dis tahkikatg başlamıştır. Bir motörde yangın çıktı Limanda demili duran Ömer Kaplar yangın çıkmıştır. Ateşin önüne çabak geçilerek motör yarmaktan - kurtanı < mıştır. Yapılar şahkikatta motörde yaz kılmakta olan mangaldan sıçrıyan ı « vılsımların yangına sebeb olduğu anlar iir gilmıştır.