12 Aralık 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün 1 2 sahife 2 n d sahifede: Siyasî Icmal Muharrem Feyzi 4 üncü sahifede: Hikâye, Bibliyografya. 5 inci sahifede: Tayyare piyangosunda kazananların tam listesi 6 ncı sahifede: Spor haberleri 7 nci sahifede: İngilterede buhran ve Kralın mevkii Muharrem Feyzi, Son buhranm tahlili Andre Moris n p T n UnUÇUnCU yil Sajfl ! 4ÛZİ l umhuri JCO1 İSTANBUL CA&ALOĞLU Rayramda misaHrlerin kahvesile ağırlayjtnız. Daima halis, nefjs ve en ucuzdur. üUmancSI \L PnmartoPİ 19 Kurukahvecioglı» İ H S A N\f Telgraf ve mekimb adresl: Cumhuriyet, tstanbul Posta kntasu: tstanbul, No 246 Satış yalnız: Sahibi olduğu Kurukahveci hanı altında. Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrlr heyeti: 24298. tdare ve matbaa kısmı 24299 . 24290 J Kral Edvard milletine veda etti Dük dü York Bugün 6 ncı Corc unvanile Ingiltere tahtına çıkacak Tasarruf Haftası Münasebetile Ferd ve cemiyet ugün son yıllarda artık ulusal âdetlerımiz arasına girerek adeta an'aneleşmış olan Tasarruf Haftasına başlıyoruz. Ve bu haftaya gene Cumhuriyet Türkiyesinde yeni ekonomi zihniyetmin mübdıi uğurlu Başbakan lsmet Inönünün bir nutku ile gireceğiz. Sevimli Başbakanımız bugün Ankara Halkevinde bütün millete söyliyeceğı bir hitabe ile 1936 yılının Tasarruf Haftasını açacak, o vesile ile tasarruf fikrinin bize kazandırdıklan kadar kazandıra caklannı anlatacaktır. Başbakanm dilinde efsunlaşan bu mevzuun ne gönül alıcı güzellik esrarile dolu olduğunu bir daha görmek için bugün bütün memlekette radyolanmızı açacağız ve kulaklarımızı Ankaraya vereceğiz. Adana hâlâ tehlike içinde yaşıyor! Daima tahribe maruz olan şehirde fabrikalarda hasara uğradı Vaktinde tedbir alınmah... Eski Kralın radyo ile nutkü «25 senedir hizmet ettiğim memleketimi unutmadım. Yalnız şahsımı alâkadar eden bu kararı ciddiyetle verdim!» Bugün Ingiltereyi terkedecek olan Sekizînci Edvardın Adriyatiğe gelmesi muhtemel Karsıyakada su altında kalan dükkânlar Adana 11 (A.A.) Dun daha altı köyle irtıbat temın edüdi. Burada da ölü ve yıkık ev olmadığı anlaşıldı. Kızılay faaliyetine hararetle devam etmektedir. Butün felâketzedeler ısı tılmakta, giydirilmekte ve iaşe edilmektedir. Giydırme, iş bulma ve iaşe ol mak üzere üç komite vardır. Vaziyet erinden malumat alınamıyan yalnız Tuzla mmtakası kalmıştır. Bugün, ya rın burasile de irtibat imkânı hâsıl olacağı tahmin edilmektedir. Tesbite göre, ölü miktarı 33 tür. Fakat bu henüz kat'î bir rakam değildir. Dünkü teberrularla birlikte şimdiye kadar 10,000 lira top lanmıştır. Belediye bütün binaları birer birer muayene ettirmekte ve tehlikeli olanlarım yıktırmaktadır. Fen heyeti ruhsat vermedikçe çürük kerpiç bina lara kimse girmiyecektir. Belediye re isi işleri bizzat kontrol etmekte ve her İArkası Sa, 5 sütun 3 te~\ | Cumhuriyetin yardım listesi Adanadaki felâketzede kardeşlerimizin imdadına koşmak vazifemizdir! Esaml Dünkü yekun Zingal Şırketi Zingal ticaret müdürü M. Fişer Osmanlı Bankası Galata Mer kezi şef ve memurları Yüksek îktısad ve Ticaret mektebi profesör ve talebeleri lArkası Sa. 5 sutun Kuruş 100960 10000 1000 5040 5480 5 ic] Yeni tngiltere Kralı Altıncı Corc Ulusal tasarruf siyasetinin memleketimizde ilk başladığı zamanla bugüne kadar almış olduğu yol arasındaki mesafe akıllara hayret verecek büyük bir mer hale teşkil etmiştir. Ulusal tasarrufa niçin ve nasıl başlamıştık? Dünyanm içinde yüzdüğü buhran sevkile günün birinde millî Türk parasınm, sıklet merkezinden kurtulmuş cisimler gibi, kendi kıymetinden kaybederek avare ve perişan **~^ruvâ*l*ndığını gördüğümüzde adeta akıllarımız başlanmızdan gitmişti. Adeta can hevlile ayaklanarak bu bozguna bir çare bulmağa koyulduk. Bulabildiğimiz ilk çareler millî paranın kıymetini tutacak surette hareket etmek kararlanndan ibaret olmuştu. Bu maksadla haricden mümkün olduğu kadar az eşya alacaktık, ve bunlann da yalnız elzemlerini. Üst tarafında kanaatkâr bir hayatı düstur ittihaz ederken yerli mala rağbeti en büyük millî kıymet bilecektik. Londrada bugün yapılacak merasim Yeni Kralın beyannamesi Mecliste pazartesi günü okunacak Londra 11 (A. A.) Dün akşam Avam kamarasınm ceTsesî tekrar açildığı zaman dört mühim hâdise olmuştur: Bu hâdiselere müstakil amele fırkası lideri M. Maxtonun amele fırkasına mensub M. Wedgwooeun komünist M. Gallacherin ve müstakil amele fırkası mensuplarından M. Buchananm söylemiş ol* dukları nutuklar sebebyet vermiştir. M. Maxton, beyanatmda son hâdiselerin Krallığm Ingiltereye bu asırlarda uygun gelmemekte ve Büyük Britanyamn cumhuriyet istemekte olduğunu isbat e y lemekte bulunduğunu söylemiştir. Yeni Kral ve refikası halk arasında c J Londra radyosu dün gece tstanbul saatile saat tam 12 de şu haberi verdi: Son Altes Royal Prens Edvard în 'giliz dinleyicilerine bir hitabe irad ede cektir. Bir kaç dakikalık sükuttan sonra, eski Kral Edvard hazin bır sesle ve kelimeleri teker teker irad ederek şunlan söyledi: « Nihayet şahsım hakkmda bir kaç kelime söyliyebileceğim. Bu hususta sizden bir şeyi saklamak istemiyordum. Fakat kanunu esasî hükümleri şimdiye ka Başbakan lsmet înönü ulusal tasarrufun ilk kuruluşunu memlekete bildirirken dar bunlardan bahsetmeği menediyordu. Avrupanın en ince kokuları yerine mem Bir kaç saat evvel Krallık ve İmparator leket kırlannm yetiştirdiği çiçeklerden çı luk vazifem hitam buldu ve benim yeri • karılma kokuları seve seve kullanacağı me kardeşim Dük dö York geçti. mızı bir misal diye anlatıyor ve onun di Beni tahttan ferağate sevkeden sebeblinde bu dağ çiçeklerimizin esanslan eşsiz buketler manzarasile gözlerimizin önünden kucak kucak geçiyordu. O günle bugün arasında ne büyük fark! Az zamanda hakikat olan hayaller Başbakanın ümid ve intizannı bile gölgede bırakan dev adımlarile tahakkuk etmiştir. Kır çiçeklerimizin burunlanmıza burcu kokan buketleri ulusal ekonomiyi anlatmak için müracaat olunmuş ilk basit misallerden biriydi. Beş altı yıl içinde ulusal ekonomi artık bu türlü delillerden ders almağa ihtiyacı kalmamış denilecek daha yüksek bir kavrayış, daha derin bir anlayış ve çok uzun bir ilerleyişle temayüz etmiştir. Kazandığının birini ye, birini kara günler için sakla diyor ve bu nu millî bir terbiye olarak memleket hayatına sokmak istiyorduk. Halk tasarruf fikrinde o kadar ileri gitti ki millî bankalanmızın kasalannı dolduran bu birikintiler herhangi bir kara günün zorluklarını karşılamağı beklemeğe koyulacak yerde büyük millî teşebbüsleri arkalamağa gittiler. Bir yandan memlekette hergün daha mütekâmil büyük küçük bir sürü sanayi kuruldu ve kuruluyor, diğer yandan damla damla göl olan ulusal tasarrufun hayret veren yığınları memlekette ileri götürülecek millî teşebbüsleri anyor. Atatürk Türkiyesinin en büy'Sk zaferi burada tecelli etmeğe başlıyor denilse hata ve mübalâğa olmaz. Filhakika millî tasarrufun en hakikî ve en yüksek tahakkuk ve tecelli sahası Mrs. Simpsonun Londrada alınmış resimlerinden biri buradadır. Ferdin tasarruf ettiği para Cannes şehrinden, Pariste intişar e çıkmda, küpte, sandıkta veya kasada saklı kalmıyacak, kendisine ve camiaya den Paris Soir gazetesine 8 kânunuevfaydalı olmak üzere yeni yeni faaliyet vel tarihile yazılıyor: Mrs. Simpsonun, burada muhtelif tasahalarına atılacaktır. Ekonomik hayarihlerdeki ikameti esnasmda kendisile tını bu merhaleye götürmüş olan bir millet, iktısaden yeni bir devreye geçmiş de dost olanların hepsi, onun, dün akşam, mektir. Bu devreye vâsıl olmuş olan mil Lord Brownlow vasıtasile gazetelere letse ferdiyetçilikten kurtularak umum yaptığı beyanatı bu sabah tefsir etmekle meşguldürler. Bu beyanat şundan iba YUNUS NADÎ lArkası §a, 2 sütun i fe] rettirj [Arkası Sa. 8 sutun 1 de] General Franko müşkül mevkide bulunuyormuş Litvinof, Sovyet Rusyanın İspanya dahilî harbini durdurmak için yapılacak tavassuta iştirake hazır olduğunu bildirdi bir endişe hissetmektedir. Bu itibarla, bazı devletlerin îspanya işlerine müdahalesinden doğan tehlıkenin önlenmesi hususunda alâkadar devletlerin yapacaklan herhangi tavassut hareVetini şayanı arzu bulmaktadır. Beynelmilel kaideleri çiğniyen asıl müdahale, meşru hükumete karşı ayak lanan asilere silâh ve cepane verilmesi keyfiyetidir. Bu asiler idarecilerinin de keyfî bir şekılde hükumet olarak tanın ması bir müdahale mahiyetindedir. Sovyetler Birliği hükumeti öteki hü kumetlere iltihak ederek şunu bir kere lArkası Sa. 3 sütun 1 de] Sabık Kral Sekizinci Edvard Tayyare ile Londradan Kana yollanan çiçekler Mrs. sakin bir gün geçirdi Madamın misafir olduğu köşkün etrafmda sıkı bir kordon devam ediyor Madrid 11 (A.A.) Asilerin ta M. Maxton, feragatnamenin miHetin arruzları püskürtülmüştür. ve İmparatorluğun cumhuriyet istemekte Sovyetlerin cevabı olduğu şeklinde tadil edilmesi hakkında Moskova 11 (A.A.) Dış İşleri bir takrir vermiştir. Bakanı M. Litvinof Fransız ve îngiliz lArkası Sa. 2 sutun 1 de] hükumetlerinin, Ispanyadaki dihilî harbe nihayet vermek için bir tavassut hareketinde bulunmak hususundaki teklıflerine Sovyet Rusyanın verdiği cevabı Lord Şilstona ve M. Kulondra tevdi eylemiştir. Bu cevabda ezcümle denilıyor ki: «Sovyet hükumeti, îspanya hâdısele rinden ve bu hâdiselerin kültür, medeni yet ve sulh davası üzerinde uyandırması muhtemel menfi akislerden dolayı büyük Tasarruf Haftası Bugün Başvekilin nutkile açılıyor 2,000 ilk mektebde temsiller verilecek IIMIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIMIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMIIlMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllMIIIIIIMIIIIIMIIIMIllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIinill Millî îktısad ve Tasarruf Haftası bugün başlamaktadır. Bu sene hafta için fevkalâde zengin bir program yapılmış tır. Bugün hafta Başvekil îsmet înönünün Ankara Halkevinden vereceği bir nu tukla açılacak ve nutuk Ankara Ve îs [Arkası Sa. 8 sütun 3 te] Suriyeli Vataniler acaba Türk düşmanhğından ne bekliyorlar? Antakyadan Milletler Cemiyetine çektirtilen telgraflarda Sancağın Suriyeye aid olduğu söy lenmiş! Antakyada zulüm açığa vurduL İtalya Bulgarîstanı tazyik ediyor Roma; Habeş ilhakının ve Burgos hükumetinin tanınmasını istiyor Moskova 11 (A. A.) Tas A jansı bildiriyor: Mrs. Simpson ilk izdivactnda Gazetelerin neşgelinlik elbisesile rettiği ve Viyana«Mrs. Simpson, son haftalar zarfmda, dan gelen bir hagerek Sekizinci Edvardın şahsına gerek bere göre, italya Ingiltere tahtına zarar verebilecek her hükumeti, Habeşishangi hareket veya tekliften daima ka tanm ilhakını ve çınmak istemiştir. Bugün vaziyeti değiş General Franko Hergün binbir tazyike uğrayan memiştir ve şayed meselenin hallini te hükumetini tanımamin edeceğine emin bulunsa, şayam te sı için Bulgar hü Sofya 11 (Telefonla) Hariciye essüf ve tahammül edilemez bir hale ge kumeti Vekilimizin riyasetinde Cenevreye gıdcn üzerinde M. Kose Ivanof tirilmiş olan şu vaziyetten derhal çekile şiddetli bir tazyik icra etmektedir. Bu heyetimiz bugün saat 14 te ekspresle cektir.â lArkası Sa. 3 sutun 4 te\ lArkası Sa. 8 sutun 3 te\ Sofya istasyonuna geldi. îstasyonda Antakya Türklerinden bir grup Başvekil Köse îvanof, kalemi mahsut müdürleri, Kralın müşaviri ve saray Mareşah General Bonof, Yunan ve Rumen [Arkast Sa. 3 sütun 5 te]