28 Kasım 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî icmal Zecri tedbirler. 5 inci sahifemizde: Meşhur bir Fransız gazetecisinin görüşü. 6 ncı sahifemizde: Diyarbekir yolunda Ahmed İhsan. Serbest sütun. OnÖİfİllCİ Jflî Sayi: 4 1 4 6 umhuri Telgraf ve mektub adresi: CumhuriyeÛstanbul . Posta kutusu: İstanbul, No 246 PerŞfifllİJe 2 8 İkİnCİteŞIİll 1935 Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrir heyetl: 24298. Idare ve matbaa kısmile Matbaacüık ve Neşriyat Şirketl 24299 24290 Frank Parlamento açılıyor, her kes başının çareslne baksın! ItalyanHabeş Davası içinde Mısır kargaşalığı ısırda bu iilkenin istiklâli sa yımına olarak son günlerdc ortaya çıkan kargaşalıklan, istihdaf ettiği ideal itıbarile, esasen sem patıle karşılamak zarurî ise de sıklet merkezi Akdenizde ve Akdenizin tahsisen bu kıyılarında toplanmış olan bü yük dünya hâdiseleri arasında bu ihtilâlî hareketlere karşı şahsî duygulanmız ne olursa olsun aklî muhakemelerimizJn bizi cabuk ve salim neticelere götüremediğini itiraf etmek zorundayız. Hele dünkü gazetelerde İtalyayı İngiltereye nisbetle daha hafıf bir şey sayan bazı propagandaların döndüğünü bildiren bir Kahire telgrafını gordükten sonra bu meselenin uJusal ve arsıulusal mahiyeti üzerinde bir iki söz söylemekten kendimizi alamamış bulunuyoruz. Aslında Mısıra karşı derin sevgimizden ve istiklâl aşkına ise ezelî ve ebedî bağhlığımızdan kuvvet alan bu sözlerin vatansever Mısır muhitlerinde hüsnü telâkki olunacağını ümid etmek isteriz. Fransız karikatürü Habeş tebliği: "Italyan ordusu perişan bir halde kaçıyor,, Habeşler cenubda iki şebir aldıklarını, düşmanın şimalde de Makalleyi boşalttığını söylüyorlar Italya, bütün bu haberleri tekzib ediyor, yeni Başkumandan işe başladı, îtalyan ordusunun bütün cephelerde taarruza geçmesi bekleniyo Yeniden kurulacak fabrikalar temel törenlerini yapacak General Ismet Inönü akşam şehrimize gelerek yarın Şişe fabrikasını açacak Herşeyden önce şu esas: Bir milletin îstiklâli müdafaa olunurken bu istiklâli ihlâl edici durumda olacak haricî dev letlerin biri diğerinden daha hafif şer teJâkki olunması çok yanlış ve istiklâl fikrile telifi imkânsız bir düşünüş ve gö • rüştür. Ne hacet, bir iilkenin istiklâli esasen hertürlü kayidden ve şarttan, en ufak müdahaleden âri bir hakimiyet demektir. İngiltereden kurtulmağı, fakat îhmef înönünün dün tetkik ettiği Izmit Kâğıd fabrikanndan bir kısım talya ile bağdaşmağı kabul etmiş olacak Merkez Bankası direktörleri olduğu halbir mahkumiyetin çok beyhude bir külfet de saat dokuz buçukta buraya gelmiştir. olacağına hiç şüphe yoktur. İşin fena tattalyanların ifgal tttikleri arazide fasi$t ustılü telâma ahtttrtlan yerli halk Başbakanı getiren tren, kâğıd fabrikasırafı şuradadır ki Mısırlılann son ihtilâl nı istasyona bağlıyan hatta girmiş ve îtalyan Habeş harbi hakkmda Habeş kalmıyarak Italyanlarm iîerlemeye devam kaldık. hareketleri daha büyük dünya meseleleBaşbakanımız, fabrikanın önünde va Ve Îtalyan membalarından gelen haber ellikler'mi bildiriyorlar. Hangisi doğru? I gonlanndan inmişlerdir. rinin çarpıştığı bir zamana tesadüf etmiş ler arasındaki tenakuz dün azamı had En bitaraf membaiar olması lâztm geîzmit 27 (Özel) Başbakan lsmetj' Ismet înönü, kâğıd fabrikasının her olmalan hasebıle Ingilterenin aleyhine dini bulmuşlur. Habeşler llalyanların şi len lngilit ve Fransız ttalyanların uğradıkları ajamlarımn da Inönü, refakatlerinde Ekonomi Bakanı tarafını gezdiler ve fabrika müdürile olduğu kadar Italyanın lehine gibi te malde ve cenubda geri çekildiklerini, hat şimdilik kai'î lir şey söyledikleri yoktur. mağlubiyet Celâl Bayar, Sümer Bank, İş Bankası ve lâkki ve tefsir olunmak istidadlarını be (Arkan 6 ncı aahifede) ta bu geri çekilişin cenubda bir panik Bu vaziyete göre bugün de Îtalyan Paris 27 Mogadişyodan bildiril raberlerinde getirdiler. Karşısında bu şeklini aldığını söylemektedirler. Italyanlunduğumuz büyük dünya meseleleri a lar ise bütün bu haberleri tekzib elmckle Habeş harbi hakkındaki haberleri mem diğine göre cenub cephesinde şiddetli balarına göre lasnif etmek zaruretinde rasında îngiltere aleyhine olarak Mısır(Arkan 7 nci aahifede) da da bu hareketler çıkmca îngilizler derhal bunlara el altından îtalyan teş viklerinin saik olduğu şüphe veya kanaatini edindiler. Haksız bile olsa şimdıki ahval ve şerait içinde böyle bir kanaatin Mısır meselesini Mısırlılar lehine halletmekten uzak ve çok menfi bir rol oynıyacağı hesaba katılmak lâzımdır. Sebebi ise Mısırlıların da pek kolay anlıyabile Atina 27 (A. Meclisin dağıtılmasını, intihabm kuvvetli cekleri kadar basittir: A.) Kral, bir hükumet tarafından vapılmasını tavsiHabeş meselesinin Milletler Cemiyeti yakında affı umu ye ettiğini söylemiştir. Kral kendisine tePaktmı ilgilendiren genel cephesi yanmmî ilân edecek şekkür etmiş ve bu hususta istişarelerden da bır de Ingıliz Imparatorluğunu ilgi tir. Bu Venizelosa onra bir karar verinciye kadar işlerin iFransız parlamentosu bugün toplanı lendiren özel cephesi vardır ki ehemmiolduğu gıbi bütün aresini kendisinden rica etmiştir. yeti birincisinden hiç te az değildır. Giz yor. Laval kabinesinin mukadderatı baaskerlere ve gene Kral bu görüşme esnasında Kondilıse li kapaklı birşey değildir ki İtalya H a kımından çok mühim olan bu toplantı neral Plastrasa da en büyük şeref nişanı olan halâskâr nişabeşistanda kendi iddiası veçhile bir sö bütün dünyaca merak ve alâka ile bek nınin büyük haç rütbesini vermiştir. şamil olacaktır. mürge harbi yapmak için bütün ihtarlara lenmektedir. Kral Caldarise de nişan verdi Atina 27 (A. Fransız Başbakanı Laval evvelki gece rağmen oraya yüz binlerle asker gönderA.) General Atina 27 (Özel) Kral bugün esmekte devam ettiği zaman îngiltere bu parlamentonun beş aylık bir tatil devreKondilisin dün ki Başbakan Çaldarisi kabul ederek, usinden sonra tekrar toplanması münasebesefer hudud ve şümulünün çok geniş olKralla yaptığı müzun müddet görüşmüş ve kendisine Sen masından şüphelenmekte kendisini haklı tile bir söylev vermişti. Parlamentoda Sovör nişnmın büyük kordonunu ver lâkat iki saat ka gördü. Habeşistanı istilâ edecek bir îtal bugün neler olacağını anlatmadan önce miştir. dar sürmüştür. yan ordusu Mısırı Sudandan çevirmeği dünkü nüshamızda hulâsasını koyduğu Kondilis saray Halk Atinada bugün de nümayişler de plânma katan bir sefere çıkmış sayıla muz bu söylevin dün elde ettiğimiz metdan cıkarken ga yapmış ve Kralla General Kondilisi şidnıni koyalım: bilirdi. Fazla olarak İtalyanm Sirenayik (Arkan 7 nci aahifede) zetecilere beyanatta bulunarak, Krala Lavalin söylevi te Mısınn garb hududuna 70 bin aske; IIIHIIIIIIIIIIIIMtllttlllllftlitllllllllHtllfllMlltlllHIMIMIMHMIIIIIIIIinillillllllllltllllllllllllllllillllHlllllltMllllfflllll ıııııııııııııııııııııııııın Laval, radyo ile yayılan söylevinde yığmış olması bu düşünceye kuvvet veFranatz parlamentosu ren bir delil teşkil etmiştir. îngilterenin şöyle demiştir: « Perşembe günü taayyün edecek o ieselerinin muhafazasını üzerine almış nazannda îtalyanın Habeşistan seferi Akdenizde kurulmak istenilen yeni bir lan şey, Fransanm mukadderatıdır. T a tır. Hiçbir hizb, kendi otoritesıni devlet ISir Amerikan gazetesinin gö.j imparatorluğun ilk adımı gibi görülmüş sarruflann yapılmasına devam edilecek otoritesi yerme koymak hakkına malik şile Süveyş ve bekçiri tür. Böyle bir zihniyet için bu teşebbüsün ve frank kıymetinin indirilmesinin önüne değildir. Brest ve Toulon hâdiselen ve Dündü posta ile gelen îngiliz gazete Ingiliz dünya imparatorluğunu en can a geçilecektir. Şayed parlamento, muha son günlerde Limogeste vukua gelen hâlacak bir yerinden vurmakla işe bashyor lif bir fikirde ise, bunu açıkça söylemeli diseler, cumhuriyet rejiminin temin et lerine göre Süveyş kanal kumpanyası însayılmış olmasjnı tabiî görmelidir. İngi dir. Zira memleicet, açık bir durum iste mis olduğu hürriyetleri tehlikeye düşür gilterenin talebi üzerine en büyük îngiliz saffı harbi zırhlıların geçebilmesi için Jiz tmparatorluğu kendisini müdafaa e mek hakkma maliktir. Parlamento ko meksizin tekerrür edemez. CArkası 3 üncii aahifede) nuşmalannın mü^kül olacağı düşüncesi, derken zarurî olarak Mısınn mukadde Kanunlar kâfi değilse, bunlar ikihtimal yalnız başına birçok ziyanlara se mal edilecektir. Fakat hükumet herratını da müdafaa etmek mevki ve mecBirkaç gündür / buriyetinde bulunuyordu. tşte Mısırlıla bebiyet vermiştir. Endişe, yeniden baş halde herkesi kanunlara itaate mecbur e SON DAKtKA: karada bulunan Vaöti Eğ bu d rın İngiltereye karşı ihtilâl hareketleri gösteriyor. Eğer b endişe uzayıp gide decektir. Sulha olan aşkım büyüktür, oli ve Belediye Re, cek olursa finansımız için öldürücü bir nun icin evvelâ memleketimde sulhun hüböyle bir zamana tesadüf ediyor ve söyisimiz Muhittin Üslediğimiz haller ve şartlar içinde vuku bu mahiyet almak tehlikenini arzedecektir. küm sürdüğünü görmek isterim. tündağ dün sabah luyor. Bu tesadüfün çok fena olduğunu Süratle bir oy vermek lâzımdır. Biz parMenşei ne olursa olsun şiddeti tak avdet etmiştir. MuRoma 27 (A.A.) Yeni zecrî hittin Üstündağ gakabul etmek lâzımdır. En fenası daha lamentodan bilâimhal karar vermesini is bih ederim. büyük iki davanın çarpıştığı bir hengâ tiyeceğiz, yoksa vaziyet süratle vehamet Bütün Fransızlara hitab ve onlardan tedbirler tatbiki tehlikesi yüzünden hâsıl zetelere şu beyanatpeyda edecektir.» mede Mısırlıların esasen pek meşru cihana aralanndaki anlaşmazlık ve ni olan vaziyet ve bu tehlikenin yarattığı ta bulunmuştur: Laval, frank kıymetinin her ne suretle faklann manzarasını göstermemelerini beynelmilel endişe dolayısile ihtiyatî süel olan isteklerini dinlemeğe îngilterece hiç « Bu seferki İmkân görülmemek ihtimalidir. Haddi Jursa olsun indirilmesine muarızdır. Mu taleb ediyorum. 1 1 ilkteşrinde Meçhul tedbirler alınmıştır. İtalyayı anî bir mü Ankara seyahati Askerin mezarına doğru giden kafileler, dafaa halinde bulundurmak için bir ta min başlıca mevzuzatinde çok makbul olan istiklâl da maileyh, söylevinde şöyle demiştir: « Bir kolaylık yolu olarak kabul et yekdiğerlerine karsı muaraza etmekle a kım asker nakliyatı yapılmıştır. Bu nak unu lstanbuldaki ekvasının simdiki haller ve sartlar içinde olduğum frank deta birbirlerine meydan okuyorlardı. liyat ve harekât hakkında çıkan haber *• doğruluğundan, iğriliğinden sarfına memekte, reddetmekte mek meselesi teşkil zar hasım bir kuvvetle anlaşmış görü kıymetinin indırilmesi keyfiyetinin yükü Bu, derin bir teşevvüş alâmetidir. Büyük leri tetkike imkân yoktur. Çünkü bu hu etmiştir. Biliyorsu nen şekli belki başkalannm işine yanya nü, ağırlığını küçük tasarruf erbabı çe memleketimizin kendi nefsine hâkim ol susta her türlü haber kat'î olarak yasak nuz ki, son zaman Ankaradan halkımız için edilmiştir. Bu tahaffuzî tedbirlerin res bilir, fakat bittabi Ingilterenin asla ho kecektir. Parlamento seçimleri arifesinde ması lâzim geldiğini anJamaması mümarda buğday fiat kararlarla gelen Vali Muhittin olduğumuzdan dolayı frank kıymetinin kün değildir. Selâmet, ancak millî uzlaş mî olduğu kaydedilmektedir. îzin alma şuna gitmez, ve pek korkulur ki Mısırhleri bir aralık yer Üstündağ ve aehrin un stoklan lan mukarrer yüz bin asker silâh altında indirilmesi keyfiyeti çok daha ziyade teh madadır.» sız ve lüzumsuz surette birdenbire yük Bugünkü ekmek fiati memleketimizin likelidir. Finansal mesele halledilir edılLaval, Fransanm îtalyan Habeş an alıkonulmuştur. selmeğe başlamış ve mevcud stoka rağ cmumî vaziyetine göre yüksek ve pahaYUNUS NAD1 Hükumet vatandaşların nizam ve eı emnı laşmazlığmdaki hattı hareketini muhik P Zecrî tedbirler etraftndaki diğef men bu yükseliş ekmeğe de intıkal et lıdır. Sayın Zrraat Bakanile vuku bulan " (Arkası 2 nci aahifede) vetınden m*>«'ııl<l"i' "» ^ı.~u..:..•. Habeşlere göre Başbakan dün Izmit Kâğıd fabrikasını tetkik etti Fransız kabinesinin mukadderatı bugün belli olacak Sol partiler kabineyi Süveyş kanalı zırhlıların Kızıldenize geçebilmedevirebilecekler mi? leri için derinlestirildi Yunan Kralı umumî bir İngilternin hazırlığı af kanunu çıkarıyor Venizelos ve Plastıras da dahil olduğu balde bütün siyasî mahkumlar affedilecek Parlamento bugün açılıyor, Radikal Sosyalistler dünkü toplantılarında Lavali tutmaya karar verdiler Istanbullulara müjde: ekmek 12 kuruşa iniyor! Dün Ankaradan yeni direktiflerle gelen derhal tatbikata geçecek İtalyada süel müdafaa tedbirlri alınıyor