14 Kasım 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî icmal Iran ve Hindistan 5 inci sahifemizde: Loid Corc hücum ediyor. 6 nci sahifemizde: Tahlil ve tenkid, Askerlik bahisleri, Spor haberleri. 8 inci sahifemizde: Tarih aıaştırma ları Ahmed Refik .J Onbirîncî yıl sayı: 4132 umhuri ve matbaa bamfle Matbaacılık HASAN Gülsuyu ve yağı Perşeınbe 14 ikinciteşrin 1935 • ~ \ Teigra* re mektup adresi: cumhuriyet tstanbu]. posta sutusu: tstanbui NO. 246 Çiçeksularınm Dünyada eşi yoktur. Telefon: Başmnharrtr re evi: 22366 Tahrlı bfyetl: 24298. tdare Te Neşriyat şiricetı 24299 24290. Zecrî tedbirlerin Tatbikine Türkiyenin de Katılması • ugün Kamutayda onaylanan bir kanun, Milletler Cemıyeti irtibat komitesince alınan zecrî tedbirlerin tatbiki hususunda hükumete salâhiyet vermektedir. Komite kara^Ia nndan Türkiyeyi alâkadar edebilecek olanlarm nisbetle pek mahdud bırkaç maddeye taalluk etmekte bulunduğunu söylemeğe ihtiyac bile yoktur. T'arkiye İtalyaya malî yardımda bulunabilecck devletlerden olmadığı gibi endüstrimizin şimdiki halınde henüz sılâh ve mühim mat gıbı savaş kereçleri çık'.tı (ıhracatı) yapacak bir duruma ulaşmamış bulun duğumuz da malumdur. Savaş kereçle rinde kullanılır ham madde çıkıtımız da sayılı denilecek kadar azdır. Krom madenleri cevherlerimizden bir kısmınm İtalyaya gittiği farzolunsa bile bu metain merkez pazarlan dahi esasen Italya dışında yerler olup olsa olsa velev ki dolayısile İtalyaya giden bu tiirlü maliarı mızdan dolayı az çok biz teessür duya rız. Şu kadar ki dünya ihtiyacları itibarile krom çıkıtımızm bu tedbırlerder dolayı azalacağını farzetmeğe de pek yer yoktur. Bu zecrî tedbirler meseitsinde bizi ilgindiren en önemli alan ekonomik maddelere tealluk eder. Zaten kanşık ve zorlukla dolu dünya ekoıomısine şımdı bu zecrî tedbirlerden dolayı îtalya ile münasebetlerin karışmış olması zorluğu da eklenmiş bulunmaktadır. Zecrî ted birlerin Türkiye noktai nazarından ifade edebileceği en açık anlam budur, ve buradadır. Ancak biz Milletler Cemiyeti üyesi olarak bu kadarını yapmağa mecbur idik. îtalya, ötedenberi ve zaman zaman Milletler Cemiyetini az çok şiddetli tenJcidlere maruz tutmuş olmakla beraber l.eU~ konJio. g Inebolunun süvarisi dün 17 de Kanun lâyihası dün sorguy a çekilerek te vkif edildi Kamutayda kabul edildi Zecri tedbirleri tatbik ediyoruz Çarkçıbaşı ((Emir verilseydi karaya oturabilirdik, vapur demirledikten yarımsaatsonrabattı))diyor Bütün araştırmalara rağmen yeni cesed bulunamadı, şehrimizden giden heyet işe başladı, Adliyede bir m ütehassıslar heyeti teşkil ediyor Dış Bakanımız «Vak'alan İtalya ile iyi münasebetlerimiz ve Uluslar Sosyetesine karşı vazifelerimize göre takib mecburiyetindeyiz» dedi Ankara 13 (A A.) Bugün Fikret Sılayın başkan lığında yapılan Ka mutay toplantısında Uluslar Sosyetes; heyeti umumiyesin ce teşkil edilen irti • bat komitesinin al mış olduğu ekonomik ve finansal tedbirle rin tatbiki hususun da hükumete salâ hiyet veren kanur. lâyihası müzekere edilmiştir. Berç Türkerin MÖzlerin Bu münasebetlr söz alan Berç Tü ker (Afyon) demiştir ki: ^W Dünkü Kamutayda mühim bir töylev veren Dış tşleri Bakanımız Tevfik Rüştü Arasla söz alan Afyon taylavı Berç Türker ne kuvvet vermektir. Bir de, yurdumuzu asla alâkadar »tmiyen kavgalardan uzak durmak siyaseti vardır ki, buna da bitaraflık derler, ve bitaraflık sulhle beraber yürür. Bugün, îatlya Habeşistan harbi dolayısile ve bizim de Uluslar Kurumunun üyesi olmamız hasebile bu kurumun konseyi, İtalyaya karşı alınacak zecri tcd birlere bizim de iştirak etmemizi istiyor. Şimdi îtalya bizden mal alıyor vt bu memleketle olan ticaretimizin inkişaf edebileceği bir zamartda, zecrî tedbirlere ıjtirak edersek, olabilir ki, îtalya, ara Facianm ilk resimleri: Izmir Memlenet hattanetine yattrılan kazazedelerden iki grup Kurbanların adedi ilk yekundan biraz fazla îzmir 13 (özel) tnebolu vapuru süvarisi Mehmed Ali kaptan bugün saat 14 ten 17 ye kadar îzmir sulh ceza mahkemesinde sorguya çekilmiş ve saat 17 de tevkifine karar verilmiştir. Bu mahkemenin kararı derhal yerine getirilmiştir. Mehmed• Ali kaptanla bugün tekrar görüştüm. Bana dedi ki: < Kabahat bende değil. Mürettebat vazifesini ivi yapamadı. Vaktinden evvel telâşa düştüler. Benim vaziyetimde bulunan bir adam gemiyi karaya o turtamazdı. Ben üzerime düşen vazi feyi hakkile yaptığıma kaniim. Hatam yoktur. İddia edildiği gibi gemide faza yük yoktu. 1080 tonluk gemiye 950 ton yük koymuştuk.> « u C*miyct içind» bulu nuyor. Cemıyete katılan milletlerin bunu (Arkan 7 nci tahifede) manasız bir gösteriş için yapmış olmıyacaklarını kabul etmek muvafıktır. Nasıl gösteriş için olabilir ki Cemiyette üye olmanın sadece masraf ve zahmetleri bile başlıbaşına bir meseledir. Bu külfet ve masrafların yanında ise onlardan daha ağır mahiyetli diğer ödevler vardır ki zaten Cemiyet içinde bulunmanın mak sad ve hikmeti arsıulusal banşa hizmet edeceklerine kanaat edilen bu ödevlerin hükümlerini yerine getirmekten ibarettir. Çarkçıbaşı Salim şunları söylemek Inebolu vapuru »üvarisl Mehmeâ Işte bu mecburiyettir ki son İtalyan edir: (Arkatt yedinci tahifede) I Ali faciadan sonra Habeş anlaşmazlığına Cemiyette üye bulunan elli milleti İtalya aleyhmde karar almağa sevketmiş bulunmaktadır. Yal nız üç millet îtalyayı Milletler Cemiyeti paktını ihlâl etmiş olmakla itham eden karara iştirak etmemişlerdir: Avusturya, Macaristan ve Arnavudluk. İtalya iddia edemez ki salt bu üç millet İtalyanın dostlandırlar da diğer elli mılletin hepsi İtalyaya düşmanlık besliyorlar. Hayır, mesele asla bu değildir. İtalyan dostluğu ile Milletler Cemiyeti paktının vazifele Polis göstericilere ateş açtı, rini biribirlerinden iyice ayırd etmeğe ih39 yaralı var tiyac vardır. Mısal olarak Fransanın tahsisan bu Izmir 13 (Özel) • Kahire 13 (A.A.) Erkinlık gü îtalyan Habeş anlaşmazlığında italya Facia kurbanlarının nünün bayranması ilgisile talebe ile po ya nekadar dostluk etmiş olduğunu bil enaze töreni bu lis arasında boğuşmalar olmuş, 19 u poYerli italyan askerleri bir tepeyi tırmamrlarken miyen yoktur. Bununla beraber Fransa gün yapıldı ve çok lis olmak üzere 39 kişi yaralanmıştır. CENUB CEPHESİNDE: dahi zecrî tedbirleri kabul etmek ıstıra hazin oldu. 9 tabut, Bazılarının yarası ağırdır. Adisababa 13 (A.A.) Ogaden nnda bulunan devletlerdendir. İtalyanın önde asker ve polis Talebe, Sir Samuel Hoare aleyrir.de cephesinde, Anela mevkiinde Habeş kuvHabeşistanda emri vaki şeklinde savaşa müfrezeleri, mızıka bağrışmış ve muhalefet partisi lideri Navetlerinin kazandığı zafer, resmî kay başlamakla ortaya çıkardığı durum kar larla Celâl Bayann, has Paşayı alkışlamıştır. îlbaylığın ve diğer naktan teyid edilmektedir. Habeşler bu şısında hiçbir millete göre ' başka türlü Kahire 13 (A.A.) Talebe ile pohereket etmek imkânı kalmamıştır. Ora makamların çelenk lis arasındaki çarpışmalardan sonra, şid muharebede 6 tank ele geçirmişlerdir. da yapılan şey Milletler Cemiyeti misa leri arkada olduğu det taraftarı bazı unsurlar, talebeye ilti îtalyanlardan 12 kişi ölmüş ve 1000 Sohalde saat 14,30 kının o misakı kabul etmiş olanlara yük(Arkası S inci sahifede) malili asker esir edilmiştir. Resmî tebliğ, Habeşlerin Gorrahai ve İettiği vazifelerin ifasından ibarettir, ve da Memleket has Hâdisenin yerine ilk gelen ve 114 kişiyî tanesinden kaldı Daggabura daima hâkim bulunduklarını bizim kanaatimizce îtalyanınki haric olkurtaran tstikbal vapuru ilâve etmektedir. mamak üzere bütün milletlerin menfaati nldı. Mızıkanın arkasında batan vapurun mürettebaö, I Atatürk bulvanna gelince alay durdu. Ras Destanın Kenya sının boyunca, bundadır. Temenni olunur ki hâdiseler, Dolodaki İtalyan mevzilerinin renubunCemiyetin herhangi bir zayıfhğile mey sonra îlbay, Parti başkanı, gentraller, îlbay konsoloslara ve ve ecnebi kaptar»' da, hatta İtalyan Somalisi içinde ilerledan alabilecek hercümerçlerdn dünyayı askerî, mülkî, adlî erkân, acentalar, li lara teşekkür etti. Çelenkler otomobil diği şayiası dolaşmaktadır. ve ezcümle Avrupayı korusun. Savaşın mandaki ecnebi ve Türk vapur kap lerin üstüne yerleştirildi. En öndeki ototanlan ve mürettebatı, ecnebi konsoloslar mobilde şoförün yanında oğlu 6 yaşınHarrardaki Habeş telsiz istasyonu yene zor şey olduğu işte şu Habeş dava niden işlemektedir. cığında bile hatta şimdiden görülüp dur ve kalabalık bir halk kütlesi vardı. Alay da Aliyi kaybeden polis Necmettin ogeçerken sokaklan iki sıra dolduran halk turuyordu. Gözleri yaşla dolu idi. Habeşler, Ciciga bölgesinde cereyan mağa başlamış bulunmuyor mu? Izmir tlbayımn nutku edecek muharebeye hazırlik olmak üzere Milletler Cemiyeti zecrî tedbirleri yal ağlıyordu. Bayraklar yarıya indirilmişti. îlbay mezarhkta şu nutku söyledi: bu mevkiin cenubundaki mevzilerini tdhnîz finansal ve ekonomik konulara has « Şu dakikada toprağa bıraktığımız kim etmektedirler. retmekle banşa verdiği ehemmiyeti ve talrhsiz ölüler bir felâket kurbanı clmak Külliyetli miktarda silâh ve mühimmat Refttiz îeeyyüd etmiyen bir habere göİtalyaya karşı da ne olsa gene dostluğunoktasından insanlık hesabına canını feLondra 13 (A.A.) Royler Ajangeldiği için, Habeşlerin şimdiki durum re İmparatorun büyük oğlu Prens Asnun örneğini göstermekten geri durma da edenler başında yer almağa 'âyıktır sının Cenevreden öğrendiğine göre, İtallarınm daha iyi olduğu kaydolunmakta jao tayyareden düşerek ölmüştür. Di « mıştır. îlk günlerde eğer zecrî tedbirler lar. Bunlann canına mal olan felâket yan notasının metni, Cenevrede tahkır eğer bir şayiaya göre de Prensle babast dır. yalnız finansal ve ekonomik alanlara hepimizi teessürlere garketti. Bilhassa bi dici mahiyette sayılmamıştır. Umutnî kaarasında ihtilâf çıkmıştır. Prensin İtaU münhasır kalırsa Itaîyanın bu kadanna Bugün, son sistem 5000 tüfekle sıhhirer uzvunu kaybetmek suretile derin ke naate göre, yakında İtalyanın Uluslar yanlara iltihak etmek niyetinde tah.ammül edeceği Romadan yüksek baolduğu söylenmektedir derlere düşen ailelerin derdi çok buyük Sosyetesinden çekilmesi mevzuu bahsola ye levazımı, tüfek ve mitralyözlerin taS'inlıyordu. Şimdi iş buna münhasır kal miri için 12 tane makine gelmi't.r. tür. Bunlara ve Türk milletîne sağ'ık dile caktır. dığı halde İtalyanın ,'azla sinirlilik göster ratorunun bir memuru uçakla Direduaya Habeşler Ogaden cephesini rim. Felâketlerin acıklı tarafı olduğu gibi Çünkü bugünkü vaziyet, daha uzun diğine dikkat olunnnktadır. Bizce bu si gelmiştir Sanıldığma göre bu memur, Otakviye ediyorlar hakikî mahiyetlerile faydalı cepheWi de müddet süremez. Büyük faşist kunılunun YUNUS NADİ (Arkan 8 inci aahitede) (Arkast 3 üncü sahifede) Harrar 13 (A.A.) Habeş împa(Arkan yedinci aahifede) htikbal vapurunun kaptanları (Arkau 3 üncü sahifede) Çarkçıbaşı itham ediyor « Bu meseleye dair bendeniz de iki söz söylemek isterim. Maksadım jizi vereceğiniz karardan geri çevirmek değildir. Ben sırf yurdumuzu alâkadar eden bu meselede, şahsî mülâhazatımı huzuru âlinizde söylemekle vazifemi ifa « Vapur demirlediği zaman ocak etmiş olacağımı düşünerek kürsüye çık lar faaliyetteydi. Emir verilseydi ka tım. raya oturabilirdik. Vapur demirledik Sayın arkadaşlar, bugün Türkiye cumten yarım saat sonra battı. îstikbal va huriyetinin yüksek siyaseti şudur: puru yetişmeseydi bugün hepimizin ceYurdumuzun müdafaasını, yenilırez, naze merasimimiz yapılacaktı.» yılmaz, kahraman askerlerimize tevdi ettikten sonra, dünyanın her ulusu ile dost yaşamak ve, banş içinde yurdumu7un Haber aldığıma göre Inebolu vapuru ticarî, iktısadî, imar, kültür ve sair iş'eriRodos açıklarından tzmire gelirken yolculardan bazıları telâşa düşmüşler ve yükün bir kısmını denize atmak iste mişlerdir. Süvari buna mümanaat et miş, telâşa lüzum olmadığmı, geminin batmak tehlikesine maruz bulunmadı ğını söylemiştir. Hatta kaptan yolcular tarafından denize atılmak üzere ku caklanan bazı çuvalları bizzat kendi e lile yerlerine koymuştur. Bazı yolcula rın söylediklerine bakılırsa gemi batar ken de süvari hâlâ tehlike olmadığım Kaptan mürettebatı itham ediyor Yolculann anlattıktarı Habeşler dünden itibaren mukavemete başladılar Cenub ordusunun kazandığı zaf er tahakkuk ediyor, Habeşler burada İtalyanlardan 1000 esir aldılar Facia kurbanları dün öğleden Mısırda İngiltere sonra İzmirlilerin gözyaşları aleyhînde gösteriler Ingiliz konsolosluğunun arasında defnedildiler camları parçalandı Cenaze töreni çok hazin oldu, Izmir İlbayı güzel bir nutuk söyledi İtalya Uluslar Cemiyetinden çekiliyor mu? Faşist Meclisinin buna karar vereceği umuluyor