7 Eylül 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: İkinci sahifemizde: Siyasî İcmal Habeş davası son safhasında. Beşinci sahifemizde: Aduanın acı ha tırası. Altıncı sahifemizde: Hıkâye Akmdan Akına. Yedinci sahifemizde: Çocuk sahifesi. Sekizinci sahifemizde: Spor haberleri. Oflbirjnci yıl sayı: 4064 İSTANBUL . CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet, tstanbtu . posta fcntusu: tstanbul, Vo 248 Teiefon: Baçmuharrtr re evi: 22366, Tahriı fafvetl: 24298, Idare n matbaa kumfl« Matbaacılık Neşrtyat Şlrketl 24299 2429a um urıyef Gumartesl 7 Eyiul 1935 Bir Isviçre Gazetesinin Küstahhğı Uluslar Kurumu Konseyinde fırtma dindi, hava değişti ünkü Cumhuriyette, Italyanlarin resmî ajansı olan îstefaninin önemli bir teblıği vardı: «Journale de Geneve İtalyanın meşru ge nişlemek ihtiyaclan hakkında yazdığı bir makalede Anadoluyu telmıh ederek bu topraklann da İtalyanın fazla nüfusunu alabileceğini işaret etmesi üzerine Gior nale d'ltalia gazetesi îtalyanın Türkiyeye samimî ve emin bir dostlukla bağh olduğunu ve İtalyanın Anadolu kıyılarına el atmayı asla düşünmedığini ve bu topraklann hiçbir veçhile Habeşlerle kıyas götürmez bir ulusa aid olduğunu» yazarak «Italya, Türkiyenin bütün haklarına, egemenliğine ve topjak tamamlığma hürCenevre 6 Özel) îngiliz Bakan met eder» demiştir. Edenle Fransız Başbakanı Laval Ulus italyanın yan resmî bir gazetesi olan Giornale d'Italia tarafından Isviçre ga ar Kurumu konseyinin dünkü toplantı zetesine verilen cevabdan, bılhassa bu ya sında çıkan hâdiseyi tetkık etmek üzere zının lisanından ve ifade şeklinden mem toplantıdan sonra Uluslar Kurumu Gene nun olduğumuzu saklamağa lüzum yok Sekreterini ziyaret etmişlerdir. Bu top tur. Giornale d'ltalıanın bu yazısına mem lantı eoey uzun sürmüştür. Habeşistan baş delegesini Hazırlanan andlaşm azletti, Italya da yerine döndü Cenevrede imzalanaca Ihtilâfı hal için beş kişilik bir komisyon kuruldu, komisyonda Dış Bakammız da var Italyan delegeleri dün konsey toplantısını bir daha terkettiler Ut IranIrak ihtilâfı bitti Dün gelen İran Drç İşferi Bakanı Cenevreye buni için gittiğini ve yurdumuza Şahinşahın Atatürkl hürmetlerini iblâğ için uğradığını söyledi t nun olduğumuz kadar Journale de Geneve adlı Isviçre gazetesinin küstahlığına da o kadar kızdığımızı gizlemeğe lüzum yoktur. Türkiye topraklannı Italyanlara peş ke$ çekmek gibi bir sersemlikte bulunan gazete, yalnız bu Isviçre gazetesi değildir. Onu, ilk defa Fransızlann meşhur ağırDajlı «Le Temps» gazetesi yapmış, sonra, Türk gazetelerinin şiddetli mukabelesi karşısında kırdığı potu anlıyarak ikinci bir yazı ile tamir ve tevile kalkmışh. Dost diplomat Kâzımi Han istasyondan çıkarken, Dış isleri Genel Sekreterile görüsürken ve Dol mabahçe saraymda Dost ve komşu Iranm Dış Işleri Bakanı Kâzımî Han dün sa7 bahki ekspresle Ankaradan Is tanbula gelmiştir. Beraberinde Dış leri Bakanlığımızın iki teşrifatçısı bunan Kâzımî Han Haydarpaşa Dün Habesistanın Uluslar Kurumundaki bafdelegeliğine tayin edüen Habeş Diplomatı Tehle Havariat Italyan delegesi tarziye istiyor Italyan Başdelegesi Baron Aloizi bu abah Uluslar Kurumu genel sekreterine müracaat ederek Habeş delegesi Jezin arziye vermesini istemiştir. Baron Aloizi yrıca Habeş delegesinin tabiiyeti mqseesini öne sürmüş, bir Fransızın Hab* CTrtaâa ıstanı temsil edemıyeceğıni söylemiş ve beş delegesi söylevinin metnini değiştir miyeceğini, Italyanlara tarziye de ver miyeceğini açıkça bildirmiştir. Bunun üzerine Baron Aloizi İtalyanın konsey de Habeşistanla karşı karşıya gelmekten bundan sonra imtina edeceğini genel sekreterliğe resmen heber vermiştir. nnda Iç îşleri Bakanı ve Dış lşl« Bakanı vekili Sükrü Kaya, Îstanbul II (Arkan 6 net tahifede) Bazı Avrupa gazetelerinin, genişlemek îstiyen emperyalist devletlere «el kesesinl den ihsan» kabilinden, baska memleketlel rin topraklannı göstermeleri, ancak ahmaklıkla tavsif edilebilir. Bunlara «ki min malını kime veriyorsun mösyö?» di~r komîayona üyelerit ye sorabilirfz. Böyle bir yazı, onu yaran Tevfık Rüştü Aras, sağda Laval, solctoğiçtirılmmm miştir. ve basanlann amiyane, fakat çok yerinde da Bek, yukanda tagda Eden, solda Bu müracaattan haberdar edilen H a Itpanyol delegen Madariaga bir tabirle «kafadan gayri müsellâh» olduklannı gösterir. Bir gazete, hangi hak ve »»lâhiyete istinaden, kendi mensub olduğu milUtten başka bir milletin topraklannı, dığer bir devlete bol keseden ihsan etmeğe ve bu vadide 5una buna akıl öğretmeğe kalkışabilir? """"»^ Müsakkafat tahriri Tahrir şeklinin değiştirileceği ve bunun için yeni biı kanun yapılacağı hakkındaki haberler doğru değil l»t<uJ>uL4aVs esas Yeni bir toplantt ^««ly«Di.» l>u karan üzerine L«TT«1. E den, Tevfık Rüştü Aras ve başlıca he (Arkan 3 uncu tahifede) « Musadağında 40 gün » Isviçrede, bir ev sahibine «sizin evi filân mösyö çok begeniyor; adamcağızın ailesi kalabalıktır da, evinizi ona verseniz iyi edersiniz» demek âdet midir, bilmeyiz; fakat böyle âdet olduğunu zannet meyiz; o halde bu Isviçre gazetesinin, Habeşistan meselesini halletmek için, Türk topraklannı, Italyaya, kolayca, ikrama kalkışmasının manası nedir? Bu işde, asıl garib nokta, Anadoluya Bir Yauhidinin gitmesini söyliyerek Italyaya akıl hocalı «Musa dağında 40 A RECEKT KOVH HAIUD THE W0RLD OVER ğı eden bu gazetenin, milletleri barış için gün» isimli, aleyhi AS ONE OF THE MASTERP1KES Of OUR TIME de yaşatmak maksadile teşekkül etmiş o mizde şeni iftiralar Ian Milletler Cemiyetinin kurulduğu ve la dolu bir eser yazbulunduğu Cenevre şehrinde çıkan sözde dığı, bunun Metro demokrat bir gazete olmasıdır. Journal Goldvvin Mayer Ade Genevein muharriri, Anadolu top merikan sosyetesi taraklanna göz dıkenlerin gözlerine bir bu rafından filme çekilBY FRANZ çuk milyon Türk süngüsünün saplana mek üzere satın alıncağını ve Türkiyenin bu toprakları mu dığı malumudr. mm boub you £ramne yMtmif t* rtad Bu hususta sor hafaza için, Mıllî Mücadelede, dört sene harbettiğini bilmiyor mu? Bilmiyorsa son günlerdeki neşriya yıllann yakm tarihini bile bilmiyenlere, tımızı takib eden ogazetelere yazı yazmak değil; orta mek kuyuculanmız hükumetimizin böyle bir teblerde tarih dersi okumak yaraşır. filmin çevrilmemesi Journal de Geneve de, herkes gibi bilteşebbüslerde melidir ki Türkiye cumhuriyetinin bu için günkü sınırları içinde bulunan yerlerden bulunduğunu, bu te bir karış toprağa el uzatmak, derakab, şebbüsler karşısında çok kanlı bir harbe sebebiyet verir. Dün (M. G. M.) sos yayı banş içinde yaşatmak için kurulmuş yetesinin fılmi çevi olan Milletler Cemiyetinin bulunduğu rip çevirmemekte teşehirde çıkan Journal de Geneve bunu reddüde düştüğünü öğrenmişlerdir. mu istiyor? Gazete, Habeş meselesini Bu hâdisenin sa hal için, Avrupa sulhu bakımından çok fahatını takibe de «Musadağında 40 gün» Romanının Amerika gazedaha tehlikeli bir yol tavsiye ettiğinin fartelerinde çıkan reklâmlardan bir parça vam ediyoruz. bu kında değil galiba.. Giornale d'Italianm çok doğru olarak safhalar hakkmda yeni malumat vermeyi gördüğü ve çok haklı olarak yazdığı gibi, yarına bırakarak bugün filme mevzu seAnadolu toprakları hiçbir veçhile H a çilen mahud eserden bahsedelim. beşjilerle kıyas götürmez bir ulusa aid «Musa dağında 40 gün» romanı şimdir. Bu ulus, Milletler Kurumu azasın diye kadar yalnız Amerikada 170,000 dan, Avrupalı, beyaz, medenî ve hassa nüsha satılmıştır. Bu miktar günden gü Türkler aleyhinde şeni iftiralarla tan kahraman Türk milletidir: Yurdunu ne artmaktadır. Birçok Amerikan gazeteleri buna aid reklâmlarla doludur. Türk dolu «Musadağında 40 Gün» romaye istiklâlini kurtarmak için kanının son damlasına, hazinesinin tek kuruşuna ve silâ düşmanları tarafından tertib edilen pro nı için Amerikada yapılan reklâmla hının tek kurşununa kadar dayanacak o paganda neticesi Amerika halkının na rın resimlerini ve muhteviyatını bu salan ve bunu Tarihe mürekkeble değil, ka sıl zehirlendiğini anlatmak üzere aşağıda yımızda görecek ve okuyacaksınız. bunlardan bir misal veriyoruz: Bunlardan Türk düşmanları tarafın nile yazmış bulunan Türk milleti... Amerikanın en çok satılan gazetele dan yapılan propagandanın kudreti, îsviçre gazetesinin tegafül ettiği bu ha18 ağus usul ve neticeleri hakkında edıneceğikikati, faşist İtalyanın yarı resmî orgânı rinden «Nevyork Taymis» miz fıkir bızi ibrete olduğu kadar, deholan Giornale d'İtalîanın anlamış ve îs tos tarihli nüshasmda yeni çıkan kitablaşete de sevkedebilir. Duşman propa ra mahsus ilâvesinde mahud «Musada ABÎDtN DAVER Amerikalılar aleyhimizCenevredeki Italyan dele Habeş Imparatoru Eritre! de nasıl zehirleniyor? gesi Dış Işleri Bakanımıza hududuna gidiyor teessürünü bildirdi Amerika gazeteleri «Bu kitabı herkesin okuması (Arkan 8 inci tahifede) ıtlllllMillllltfinıllllMIHIIItlltMlllillltllflMltlltllltilllMlllfllllMlflliniltlllftliminiinilMIHIItMllitilllltltllllfllMlllllllllltHIHIMMMMIttllllinMIMI I Jurnal dö Jönevin hezeyanları lmak üzere tahriri müsakkafat japıld»ğı malumdur. Butahririn yapılış ;ekinden hemen, hemen bütün emlâk sahibleri şikâyetçidir. Dün bir refikimiz bundan bahsederek tahririn yenileşfirilmesi ihtimalini ileri sürmüstüt Düp b!z Je bu me fında yeniden inceleme yapfiî dar zevat tahririn yenileşmesine ihthnı vermemektedirler. Çünkü halk mümes sillerinin de dahil olduğu tahrir kor yonlannın verdikleri karan mal sahib lâzımdır, tarihî bir vak'ayı bu derece doğru anlatan (!) başka eser yoktur» diyorlar THE FORTY DAYS OF MUSA DAGH Cenevre 5 Bugünkü Journal de Geneve gazetfeinde başmakale yerinde şark işlerinde mütehassıs biri tarafından yazıldığı ve haricden gönderilmi; oldu ğu kaydedilen İtalyanın iktısadî ihtiyaclarından bahseden bir makale çıkmıştır. Bu makalede şu satırlar vardır: «İktısadî münasebetler ve nüfus ha reketleri sahasında vaziyet, bu olunca herhangi bir Italyan hükumeti, gözlerini 43 milyonluk bir milletin müstakbel in kişafını temin edebilecek memleketlere çevirmeğe mecbur olacaktır. İtalyanın elde edebileceği bu topraklar, iptidaî maddeler için Habeşistan ve nüfusu yerleş Habeşistan, kabileler kendi başlarma harb etmezlerse 2 sene dayanabilecek Bir Amerikalı gazetecinin müşahedeleri (Aarkan 2 nei aahitede} Yeni okul açılsa da gene açıkda talebe kalıyor "îstanbul Kültür Işleri Direktörlüğü ortaokul ve liselerde açıkta kalan tale beoin tahsilsiz kalmaması için Ortaköyde Inönü yatıokulunu, ortaokul olarak hazırladığını ve aynca bütün liselerde üçer dörder çube açılabileceğini Bakanhğa bildirmişti. Haber aldığımıza göre bu şubeler ve Örtaköydeki okul da açıldık tan sonra* gene bir kısım talebe açıkta Habesistanm modern nlâhlarla mücehhez muntazam askerleri kalacaktır. Bakanlık bu talebelerin de Adisababa 31 aaçıkta kalmaması için bazı ilkmektebler ğustos Habeşistan de ortaokul sınıflarının açılıp açılamı harbe hazırdır. Fayacağını dün telgrafla Kültür Direktör kat, Habeş hükume lüğünden sormuştur. Bakanlık lüzumu ti, harb baslasa bil& Cenevredfr kadar orta tedrisat öğretmenlerinin tayin belki sulhu kurtarmab edilmekte olduğunu da ilâve etmekte kabil olur kanaadir. tile Uluslar Kuru • Îstanbul Kültür Direktörlüğü, ilk muna protestolar okullarda ortaokul smıflannın açılıp göndermekte de acılamıyacağını henüz incelememiştir. vam ediyor. İmparator Ha Bununla beraber ilgili zevat ilkokul binalannda boş oda bulmanın mümkün ol ıle Selâse, bugün madığı ve orta tedrisatta olduğu gibi ilk ruhanî âyinde hazır bulundu. Ken tedrisatta da bu sene fazla talib oldu disi Eritre hudu ğunu, herşeyden evvel tahsil çağına yedunda bulunan orKabile reislerinden bazıları dirii torende ni girmiş yavrulara mutlak surette ve dularma iltıhak etmecburî olarak yer temin edilmek lüzu mek uzere tayyare ile yola çıkacağı ı Safak vaktındenberı, cıvarlardan gemunu, bunun için de ihtiyac nisbetinde çin bunun son ruhani âyın olduğu tah len binlerce Habeş, kuçük bir Ökalip (Aarkan 2 nei tahifede) min edılmektedir. (Arkan S inci tahifede) Istiyoruz! «Musadağı» için mukabil propaganda! '(Aarkan 2 nei tahifede) (Aarkan 2 nei tahifede) (Aarkan 2 nei tahifede)