30 Temmuz 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

30 Tenmraz 1935 CUMHURİYET Tabiatin yurdumuza bahşettiği güzellikler Adanalıların plâj ihtiyacını temin eden Karataş plâjı dünyanın en güzel plâjı olmağa namzeddir Laval kanunları aşlığı görüp te Laplas kanunları filân gibi yeni fen kaideleri bulundu, zannetmeyin... Yeni Fransız Başvekilinin arıtımla nndan (ıslahatlarından) bahsetmek istiyorum. M. Laval bütçe açığmı kapamak üzere bir sürü kanunlar çıkardı. Maaşlarda, ücret ve tahsisatlarda yüz de on beş, yirmi tenzilât yaptı. Şim dıye kadar keyfine dokundurmamak için mütemadiyen kabine düşürüp hü kumet değiştiren Fransada, bu kestir me hareket friç kuşkusuz hoşa gitmi yecekti. Şimdi sol partiler ve birçok kurumlar kıyameti koparıyorlar. O yandan olan gazeteler de ya Lavale çatıyorlar, ya acı acı alay edivorlar. Meselâ bir çocuğa soruyorlar: Lilian Harvey Avrupaya döndü, eski arkadaşı Villi Friçe kavuştu Alman sinema tarihinde çok önemli bir mevkii olan sevîmli yıldız yakında almanca, fransızca, ingilizce yeni filmini çevirmeğe başlıyacak Karataş plâjında banyo yapanlar Adana (Özel) Geçenlerde Florya| Eğer bu mevzuu biraz daha geniş plâjı hakkında bir yazı okumuştum. çerçeve ile inceliyecek olursak haya Floryanm mevkii ve özelliği itibarile limizde şöylece bir tablo yaratmak ta diğer A\Tupa plâjlarına üstünluğünü hiç güç değil: anlatan bu yazımn bir yerinde FloryaToroslarda büyük bir sanatoryom ve mn bir buçuk kilometroluk temiz bir yayla şehri kurulabılir. Karataşta mo uzunluğa malik olduğu da işaret edili dern ve her türlü konforu haiz bır plâj yordu. Bu satırlar bana, bizim «Kara tesisatı ve bu iki merkez arasında da taş> plâjını, onun eşsız bir kum kadi en çok 150 kilometroluk bir asfalt yol fesi halinde ve en aşağı sekiz kilomet yapmak kabil. Sonra, Adana şehri bu ro uzayan özelliğmi hatırlattı. iki nokta arasında birçok bakımlardan Bütün ülkemiz ve bilhassa tstanbul. mükemmel bir merkezdir. Kışı çok ılık Karataşı, balık yumurtalarımn üstün geçen Adanada yaz gelince yayla ve d.eğerile tanır. Fakat onun belki de plâj ihtıyacları için bütün imkân ve adünyada en mükemmel bir plâj oldu raçlar böylece sağlanabilir.. ğunu birçok kimseler bilmez.. FilhakiKarataş, deniz yolile ve Adana ise ka Karataş plâjı, İskenderun körfezine demiryolile her tarafa bağlanmıştır. bakan ve sanki cetvel tahtasile çizil Böylece Toros ve Amanoslann çevre miş gibi küçük bir kıvrım bile yap lediği bu nefis vatan parçası, toprağı madan ayni evsafta Akdenize kıyı olan nın feyiz ve berektinden başka yaşama müstesna bir yerdir. Akdenizden esen ve rahat etme bakımmdan da yurdu serin rüzgârla okşanan bu kıvının ya muzun en üstün bir turıng merkezi okın iki yamndan Sevhan ve Ceyhan ırlabilir. maklan denize dökülür. Arkasında, ÇuBugün Karataş plâjında bazı basit tekurovanm en verimli bir toprak böl sisat vardır. Haftanm yorgunluğunu gigesi olan Yüreğir ovası ve onun daha yukarısmda da güzel ve heybetli To dermek istiyenler Adanadan her pazar roslann çam, katran ve ledinler süs veya hafta arası otomobillerle buraya gelerek banyolarını almaktadırlar. Bir lü yalçm gövdesi uzanır.. kazino ve müteaddid soyunma ve isti Dünyanın en mutedil iklim şartlarile rahat barakaları vardır. Gündüz deniz değeri artan Çukurovanın Akdenize a banyosunu aldıktan sonra akşama doğçılan bu nefis penceresi biraz himmet ru, 150 kilometroluk bir otomobil yolgörürse, yalnız Türkiyenin değil, bjel culuğuna katlanmak istiyenler geceyi ki de dünyanın eşsiz bir sağlık ve dın Toroslann en güzel yaylası olan Bü lenme bucağı olabilır. Çünkü bir krre rücekte pekâlâ geçırebılirler. Hulâsa deniz taşıt araçları, dünyanın dort kö tabiat bu vatan parçasına her çeşid deşesinden buraya kolayca gelebılir, ya ğer ve üstünlük mevzularını bol bol kınındaki Yumurtalık tabiî lımanında vermiştir. Lâkin bunu bugünün ıcab barmabılır. Sonra, 50 kilometroluk bir larına göre istismar edebümek için, yuyol, burayı Adana gibi önemli bir merkeze bağlar. Adanadan 80100 kilomet karıda da dedığim gibi buraya hiç olroluk dığer bir yolla Torosların eşsiz mazsa mılyonluk bir himmet gerek. güzellıklerine kavuşmak mumkun... NACİ AKVERDİ Lilian Harvey Amerikadan ddndü; üç şeye kavuştu: Avrupaya, Almanyaya ve Villi Friçe. Lilian Harvey Amerıkada muhakkak kı yükseldi. Şöhreti de Avrupa çevresini aşarak arsıulusal oldu Fakat hani bir tâbir vardır: «Bülbülü altın kafese koymuşlar, ille yuvam!» diye bağırmış. Amerika fi lımlerinde de Lilian nekadar neş'eli görünmek isterse istesin ruhunda bir tedirgınlik mevcud olduğu duyuluyor Eyfel kulesinin vüksekliği kaç du. metrodur? Liliandan bahsetmek aşağı yukarı 300 Alman filimcilik âlemindeki evrim Yok canım, Laval kanunlarından (tekâmül) in bir tarihçesini yazmak sonra o da 270 e indi! demektir. Çünkü Lilian 1924 tenberi, yani onbir senedir bu âlemde çalkan Bir kırkayağın kaç ayağı vardır' maktadır. O zamanlar henüz liseden çıkmıştı. Ekseri kordelâlardaki partö Kırk, tabiî! Yanlış, o dedigin Laval kanun • neri ve en samimî dostu Vıllı Friçle Almanyada ilk filmini çevirmek üzere lanndan evveldi' Ufa ile bir kontrat imzaladı. O sıralar Monblan tepesi şimdi 4810 metro sessiz filmin en son yüksekliğme var yükseklıktedir, Laval kanunlarına gö dığı bir çağdı. Lilian bundan evvel Viyanada bir fılim çevirmiş, fakat mu vaffakiyet elde edemediği için eski yerine, Viyanada Ronahar varyete tiyatrosundaki balet artistliğine dönmüştü. Fılim âmili Richar Eicberg işte onu orada gördü ve Ufa vasıtasile sinema cılık sahasına yeniden attı. «Çapkın Suzan!», «Prenses Trulal la», cKaçık Lola» birbirini takib etti ve Lilian Alman sinema muhitinde tanınmış bir san'atkâr oldu. Bundan sonra «Elveda Maskot!», «însan kalbini bir kere başkasma verince!» yi yaptı. Bu işler 1928 29 seneleri esnasmda cereyan edıyordu. Sesli fılim dünyaya gelmiş ve emekliyerek yürümeğe başlamıştı. «Aşk Valsi» çevrilmek üzere kadar re 936 sonlarında kaç metro olması lâ idi. Lâkin seyircıîerde olduğu fılim âmillerinde ve artistlerde de bir zım gelir? Bu binbir misalle Laval, madde, eş tereddüd hâkimdi: ya, ve kıymet olarak her gözüne ili Acaba sesli fılim tutacak mı? şenden yüzde on beş, yirmi indirmegi Onun için filmin sesli veya sessiz usul tutmuş ve bu usulü metozori yü yapılması hakkmda derin münakaşa rutmeğe kalkmış bir hükumet başkanı lar cereyan ediyordu. Halbuki Lilian olarak belirtılmek isteniyor. Yukarı Londrada, Amerikada yapılan ilk sesli ki resim de o alaylı tarizlerin alabildi fılimlerden «Beyaz Gölğeler» i görmüş ğıne ileri gıden bir nümunesidir. Fran ve sesli filmin tutacağına inananların sız gazetesine gore Laval dişçidir, ilk smıfina geçmişti. Fransa da hasta.. Başucunda Cumhur Bınaenaleyh onun ısran üzerine Başkanı duruyor. Resmin altmda şun«Aşk Valsi» sesli olarak çevrildi ve lar var: «Fedakârlıkta müsavat.. FranLilian sesli fıhmde, sessiz kordelâlar sa M. Lavalın keyfını yerıne getirmek dakınden birkaç mısli şöhret ve mu için otuz iki üzerinden iki buçuk dı vaffakiyet kazandı. şini terkediyor!» Hıç şüphesiz onun en iyi oynadığı Basın özgörlüğü (serbestisi) şüphekordelâlardan biri «Kongre Eğleni siz bir hazim, bir itiyad meselesıdır ve yor!..» dur. Bu eserin fransızca, al bizim mevzuumuz haricidir. Fransada manca, ingilizce versiyonlarının üçünise yurddaşın yurddaşlarına dair telâkde de ayni rolü yaşatmak, hem büyük kılerını açık görüşmek o kadar âdet bir san'at kudretine, hem de yorulmaleşmiş ki alâka acı da olsa gayretleri dan, dinlenmeden çalışmağa tevakkuf kamçılıyor. edı> ordu. Evet, küçük eldıvenci kız Maahaza Laval kanunları en çok kadınların işine yaradı. Kımbılır Avru pa karesinde kaç milyon bayan; her şeyde % 20 tenzilât yapılan Fransa hududları içinde bulunamadığına yanıp duruyordur! Doğuroa göre 60 yaşmda olup ta «resment ve kanunen» 40 ında sayıl mak.. Voronofun beceremediğini La val tahakkuk ettirdü. Lilian Harveyin Amerikaya gitmezden gazetemize hediye ettiği resmi makla beraber yukarıda da soyledıği miz veçhıle Almanyada yapılmışlar kadar bize yakın değıldi. Şimdi Lilian tekrar Avrupaya dbn dü. Ötedenberi alışmış olduğu san'at evvel muhitme ve ebedî partöneri Villi Friçe kavuştu. Onunla birlikte ingilizce, fransızca, almanca olmak üzere üç versiyonda «Kara Gül» filmini yakın da çevirmeğe başlıyacak! P. R. Villm hangi rolleri sever? San'atkâr daima yerde gezmemeli, arasıra san'atin kanadlarına binip hayal ufuklarma çıkmalıdır Sinemada en •iyade ne gibi şahsiyetleri yaratmak istediğimi sordu lar? Tıyatroda da, sinemada da alelâ de tipler şekline girmeği sevmem. Bılâkıs rollerimiozel hayatımın, her gün yaşanan ha, yatm dışında ararım. «Buyük o yun», «Moskova geceleri» bu arzu mun en iyi misal • leridir. Yeni çevirmek • te olduğum «Şaha hane yol» da ayni veçhile gerçek hayattan epey uzak tayım. Macera pe şinde koşan bir adamım. Fakat doğrusunu söylemek lâzım gelirse macerayı ancak rüya da ve sinemada severim. Bu suretle bir müddet için hayatm yeknesak Tecim Borsası seçimi Tecim borsası yeni idare heyeti seçimi bugün saat 10 dan 12 ye kadar borsada yapılacaktır. Bugünkü seçime borsa tü züğüne (nizamnamesıne) uygun olarak ancak birinci ve ikinci sınıf tecimenler iştirak edebılecektir. Seçılecek olanlar ıse yalnız birinci smıf tecımenlerdır. Borsa ıdare heyeti dokuz üyeden mürekkebdir. Bunun yedı üyesi yarın seçilecek, 2 üye Oda Meclisi tarafından seçilecektir. Italyadaki patlamada altmış kişi öldü Varese (îtalya) 29 (A.A.) Cepane fabrikasının patlamasında b'len iş çılerin sayısı 34 tür. Bunlardan üçü kadındır. Yıkmtılar altından yalnız 12 ölü çı karılmış ve bunlar, fabrikanın içerisinde hazırlanan bir kiliseye konmuştur. Ölenlerin ailelerine yardım edilmiştir. Adlî makamlar, kazanm sebeblerini a raştırmaktadırlar. Torinoda bulunan topçu askerleri, molozlan kaldırmakla meşgudürler. Varese 29 (A.A.) Patlamanın halihazırdaki bilânçosu judur: 60 Ölü. Bu sayının artması muhtemeldir. Çünkü enkazın ortadan kaldırılması isi henüz bitmemistir. Genel satış mağazası kurulacak Tecim Odası, Ankarada toplanan Tecim Odaları kongresinde verilen karar mucibince İstanbulda bir genel magaza açmak için hazırlıkh bulunmaktadır. Oda bu hususta Bakanlıktan emir alır almaz derhal harekete geçecek ve şehrimizde bir genel mağaza kuracaktır. Ya Indirmeseymiş! ir arkadaşımdan şu mektubu aldım: «Dun tatıldi. Bir yere gıtmeği düşündük. Ehh, dedik. Belediye kazi no, birahane ve benzerlerinm tarifelerini adamakıllı indirdi diye gazeteler harıl harıl yazıp duruyorlar. Trenler de ucuzlamış. Floryaya gidelım bari ka rarmı verdik ve öyle de yaptık. Refi kam, ben, bir de arkadaşım... Alelâde, çalgısız ve kazinomtırak bir yere gi rıp oturduk. Yemeklerimizi çıkardık. Yetişmedi, kazinodan iki porsivon ba lık, bir salâtacık, üç dılım karpuz ge tirttik. Hava sıcaktı, 8 duble de bira içmişız. Hesab pusulasını görürce fazla kaçırdığımızı ve rakamlan yanlış gördüğumuzü sandık. Garsona sorduk. Doğru imiş: Yekun 480 kuruş! Bu alelâde ve kazinomtırak kazinoya 5 lirayı acıyarak verırken Belediye komisyonuna içımden şükürler ediyor dum. Öyle ya.. Bu muhterem komis yon bu tarıfeleri indirdiği halde fiat ler affedersınız çiçeği burnunda mükemmel birer kazık vasfını muhafaza edip duruyor. Ya indirmeden ev vel nasıldı, ya indirmeseydi ne olacaktı kimbilir?» Bunda bilmiyecek ne var, arkadaşı mın bahşettiği o muhteşem kazık «ni zamî» leşmemiş olurdu! FERİDÜN OSMAN Rumen heyeti dün tetkiklerine başladı Bir kısım ihrac mallarımızm çıkış işı üzerinde şehrimizde incelemeler yapmak ve temaslarda bulunmak üzere evvelkı gün gelen Rumen heyeti dün bu incele tnelerine ve değetlerine başlamıştır. Rumen heyeti dün Tecim Odasına gelmiş ve bu hususta hükumetimizce go'steril miş olan ilgıli zevatla birlikte bir toplantı yapılmıştır. Toplantı geç \akte kadar devam etmıştir. Dünkü toplanhda Rumen heyeti bazı flırac maddelerimizin çıkısının Romanya üzerinden geçerse yapılabilecek fedakârlıklan göstermiş ve mukabil teklıflerimiz kendilerine bildirilmiştir. Rumenlerle bugün de görüşmeler devam edecektir. Gümrük ve İnhisarlarda ceza landırılan 195 memur Ankara 29 (Telefonla) Gümrük \e İnhisarlar Bakanlığmda, nisan, ma yıs ve haziran aylarında 195 memur muhtelif cezalarla cezalandmlmışlardır. Bunlardan 132 sine ihtar, 43 üne tevbih cezası verilmiştir. 3 memurun da nmaşı kesilmiştir. Bunlardan biri müdürdür ki, bir memuru haksız yere sorguya çekti ğinden, bir mümeyyiz de iki gün isine gelmedığınden cezalandırılmıştır. Bir müdür muavini ile bir muayene memuru bahsiş aldıklanndan, bir ambar memu ru da sarhoşluğu dolayısile işinden çıkarılmış, 7 memur da Vekâlet emrine ahnmıştır. Bunlardan başka, bir tetkik memurunun da kumar oynadığı görüldüğünden sınfı indirilmiştir. Lilian Harvey Amerikadan dönap hğından kurtulmuş olurum. Bir ak Avrupaya ve Villi Friçe Pierre Richard Willm kavustuktan sonra tör ıçm zannedıyorum KI bu, pek ge Bence sırema aktorunun en enteresban bu filmin üç versıyonunda da ayn partönerlerle ve ayrı ayn mükâleme re jısörlerıle çalıştı. Artık Avrupanın en tanınmış ve sevilmiş artistı olmuştu. Amerika bütün bu seviyeye yükselmiş artistler gıbı onu da kendine çekti. Lilian eşyasım toparlayıp Holivud yolunu tuttu. Fakat bu gezi (seyahat) ye çıkmak ona oldukça ağır geldi. Sade Almanyadan, Avrupadan değil, çok sevdiğı Villi Friçınden de ayrılıyordu. Oratia Foks hesabına John Boles ve Lev Ayresle çevirdığı «Fındıkçı Kız», Sevddlı Dudakîar» ı evvdki ve geçen sene gördük. Bu kordelâlar fena olmareklı bır şeydır. San'atkârm arasıra hayal ufuklarma çıkması lâzımdır. tşte sinema bana sık sık bu fırsatı verir. Yalnız doğrusunu söylemek lâzım gelirse hayal ufuklarında fılmi çevirirken dolaşamam. Buna imkân yoktur. Maddî bır takım engeller böj'le manevî bir yükselişe mâni olur. Benim hayal ufuklarma çıkmam rolümü kavra mak için (senaryo) yu okurken olur. İnsan, o filimde ne olacağını, kımi yaşatacağını anladıkça yavaş yavaş kendı şahsiyetmden çıkar, o yeni şahsiyetın ruhunu edmir. Yani adeta tatlı bır rüyaya, guzel bir hulyaya kapılır. faalıyetı bu kısımdadır. San'atin her günkü hayattan bir par* ca olmasma taraftar görünenler, benim, yarattığım rollerde fazla romantik ta vırlar almamı tenkid edivorlar. Hal buki ben bütün muvaffakiyetımi bu tavırlarıma medyunum. Hakıkati romantızm nedir? Bir şeyi ülküleştirme zevk ve gayreti değil mi? Alelâde tiplerden zıvade kahramanlarla alâkadar ; olan ve cereyan eden vukuatın daha gu'i zel bir dekor ve muhit içinde geçmesini1; ıstiyen, yani daha cesur, daha az menfaatını duşunen, daha ateşlı gorünen a : Mısır yaş mevvalarımıza talib îskenderiyeden gelen haberlere gbre bu yıl Mısır kavun, karpuz, vişne ve üzüm Çİbi yaş çıkanlabilecek ürünlerimize iyi bir müşteri olabilecektir. Yalnız bize nazaran dövizleri daha düşük olmasmdan ötürü Mısırda ltalyan ve Yunan ürünleri bize rekabet etmektedir. Türk ihrac tecimenlerinin fazla reklâm yapmalan icab etmektedir. Almanyada garib bir haydudluk Berlin 29 (Özel) Bir Ingiliz ve bir Alman gazetecisini dağa kaldıran Çinli haydudlar 100 bin Meksika dolan ile 200 mavzer gönderilmedikçe garetecileri serbest bırakmıyacaklannı bildiı mişlerdir. (Lutfen sahifeyi çeviriniz)