14 Haziran 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

*#•* 14 Hariran 1935 CüTVfHURİYET SO N Kamutay yarın tatil kararı veriyor Son celsede müzakere edilmek iizere 50 kadar lâyiha ruznamye alındı Ânkara 13 (Telefonla) Kamu tay yarın saat on dörtte toplanacaktır. Meclise gelmiş olan clli kadar lâyiha ruznameye ahnmıştır. Encümenler gece sabaha kadar çalışarak ellerındeki işleri bitırmişlerdir. Lâyihalardan bir kısmı müstaceliyetle müzakere olunacaktır. Ruznamede esbabı mücbire ve zaruri ye dolayısile tahsiline imkân olmıyan borcların terkini hakkındaki Başvekâlet tezkeresile amortisman sandığı hakkındaki kanun lâyihası; Ankarada kurulacak Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi ku rumu; Diyanet İsleri teşkilât ve vazi feleri; Posta ve Telgraf memurlannın kefalet borçları; askerî ve mülkî teka üd kanununun 67 nci maddesine bir fıkra ilâvesi; mükellefiyeti askeriye kanununun bazı maddelerinin değiştirilmesi; iimya harbinden korunmağa mahsus malzeme; İstanbul Avrupa Ankara te Iefon devrelerinin ıslah ve teksiri; Usküdar Halk tramvaylan şirketi tarafından satılığa çıkanlan hisse senedlerin den 218,220 liralığının Evkaf Umum Müdürlüğünce satm alınması hakkındaki lâyihalar vardır. büyük manevralan ordusunun Londra deniz görüşmeleToplarm AFLAR İHEM NALINA MIHINA vatanı yoktur! Manevralarda Küçük Antand Erkânıharbiye Alman murahhasları İngilizlere Hitlerin cevabını bildirecekler ve kat'i kararlar verilecek Reisleri de bulundular Londra 13 (Telsizle) İngiliz Alman deniz konuşmalarına yarın yeniden başlanacaktır. Dün Londraya dönen Alman delegeleri İngilterenin ileri sürdüğü dört şarta karşı Hitlerin cevablannı getirmişlerdir. Yarınki konuşmalarda yüzde 35 nis beti meselesile bu nisbetin kategorilere ayrılması meselesi tetkik edilecektir. Bu iki mesele hakkında verilecek kararlar ileride yapılacak olan umumî deniz ?ilâh sızlanma konuşmalanna esas teşkil edecektir. Bundan başka Versay muahede sinin Almanlar tarafından tanınmıyan maddelerinin verini tutacak maddeler de tesbit edilecektir. Almanlann isteklerini pratik bulmadığın: bildirmiştir. Fransaya gelince bu hükumet cevabını bir iki güne kadar bildirecektir. Paris 13 (Telsizle) Fransız Millî Müdafaa Bakanı M. Fabri beraberinde Çekoslovakya, Yugoslavya ve Roman ya erkânıharbiye reisleri olduğu hal de bugün Alman hududundaki tahki matı teftiş etmiştir. Bakanla beraberindeki misafirler bundan sonra Fransız Büyük Erkânıharbiye Reisi General Gamelinle bırleşerek Fransanın doğu hududunda bütün Fransız ordusunun iştirakile ya pılan büyük manevralarda bulunmuş lardır. Bu manevralar bilhassa Ken Yannki Kamutayda Kamutayın ta nehri boyunda yapılmaktadır. tili hakkında da bir karar verilecektir. İtalya noktai nazarım heniiz bildirmedi Londra 13 (Telsizle) İtalya hükumeti İngiliz Alman deniz konuş malan hakkında noktai nazannı henüz Londrava b;ldırmemiştir. Almanya nasıl gemiler yaptıracak ? ra Sofyada çirkin mücadeleler Kral için gene beyannameler dağıtıldı Sofya 13 (Hususî muhabirimizden, ielefonla) Polisin bütün araştırma larırıa rağmen Bulgar Kralı aleyhine yazılan beyannameleri yazanlar bulu namamıştır, ve maalesef Krala karşı blan bu çok çirkin cereyan devam et tnektedir. Bugün Sofyada yeniden birçok kimselere Kral aleyhine yazümış gizli beyannameler gönderilmiştir. ı Bunlar da bu mücadelenin devam fedeceği, polisin bütün gayretlerinin boşuna çıkacağı yazılmaktadır. f Beyannamenin başında sabık Bulgar Kralı Ferdinandm Bulgaristanın başına getirdiği belâlar ve Bulgaristana yaptığı fenalıklar sayılmaktadır. Guya |imdi Ferdinandm oğlu Kral Boris te babasının bu siyasetini takib ediyor muş. i Bundan sonra Kral Borisin idaresi, Rniparistanın riahili. haricî sivasetin 'de oynadığı roller, guya Makedonya Öahilî ihtilâl teşkilâtı ve onun reisi Mihailofla olan sıkı rabıtaları Bulgarıs tanda siyasî partilere karşı vazıyeti bugünkü kabinedeki rolü ve askerî birliğin heyeti idaresine ve umumi yetle orduya karşı olan hattı hareketi tetkik olunmaktadır. \ Sonunda da hiç sıkılmadan bütün lehdid ve araştırmalara rağmen bu çirkin mücadelenin devam edeceği ve onun ancak memlekette hakikî bir millet idaresi teessüs edinciye ve halkın menfaatlerine, arzularına uygun bir hattı hareket takib edeceğine dair Kral tarafından teminat verilinciye kadar devam edeceği pek küstahane bir tarzda yazılmaktadır. Yunan rejimi Leh Yahudilerinin başına gelenler Bir şehirde daha kanlı hâdiseler oldu Varşova 13 (A.A.) Grodonda yahudilere karşı olan hâdiseler üzerine, yakında bulunan Suvalki şehrinde de bir çok yahudi dükânlanna saldırılmıştır. Grodnonun yöresinde (civannda) gelip geçen yolculara da saldınlmıştır. Grodno şar kurulu baş,kanı, bir bildirikle eseflerini anlatmış, ve suçlulann, kim olursa olsun, cezaya çarphnlacaklannı bildirmiştir. Hırpalanan yahudilerden 11 tanesi hâlâ hastanededirler. Grodno yahudilerinden bir delegasyon bu hâdiselere îç Işleri bakanının el koymaıını dilemek üzere Varşovaya gelmiştir. Başbakan, Slavek yahudi azınlığı saylavlanndan Rosmarin ve Hartelası kabul etmiştir. Yahudilere karşı olan ulusal demokrat partinin örgeni Varşavski Cennik Narodove gazetesi diyor ki: «Yahudi davası, kırunlarla (katliâmlarla) başanlamaz. Daha sistematik bir tutum gerektir. Meselâ, Polonya yasa lannda ve devletin azınlık siyasasında değişiklikler yapmalıdır. Yahudilerin yıldızı sonrasız (ilelebed) parlaklığını koruyamaz.» Grodno hâdiselerini uzun uzadıya an latan yahudi gazeteleri toplattınlmıştır. Japonya kabul etmiyor muymuş? Bir Yunan Bakanı «Kralın geri geleceğine kaniim* diyor Atina 13 (Hususî) Başbakan M. Çaldarisle Harbiye Bakanı General Kondilis muhaliflerin reyiâm için yaptıkları teklifleri reddettiklerini ve onlarla pazarlığa girişmeği düşünmediklerini gazetecilere söylemişlerdir. General Kondilis böyle zamanlarda memleketin başında kuvvetli bir hükumetin bulunması zarurî olduğunu, bu günkü hükumetin bu kuvveti haiz bulunduğunu ilâve etmiştir. Londra 13 (Telsızle) Japonyanın Londra elçisi Tokyo hükumetinin Londra konuşmalannda Almanlar tarafından ortaya atılan istekler hakkındaki cevabını bugün Ingılız hükumetine bildirmiştir. «11 ve 12 inçlik toplar taşıyan 22 bin İyi haber alan kaynaklara göre, Japonya tonluk beş harb kruvazörü fılotillâsı, 8 Almanlara İngiliz donanmasının yüzde j pusluk toplar taşıyan 8600 tonluk altı 35 i nisbetinde bir donanma vücude ge• zayıf kruvazör, 1000 tonluk 6 torpito, tirmek hakkının verilmesini kabul etme 800 tonluk birkaç denizaltı gemisi ve 22 miştir. bin tonluk bir uçak gemisi. Dığer taraftan Amerikanm Londra «Bilhassa gemilerin çok yollu olmaîi elçisi de Vaşington hükumetinin ceva bakımından böyle bir filo ile boy ölçii bını bildirmiştir. Amerika hükumeti de şecek gemiler çok azdır. rüllllllHlimimiı,..,......,................. Londra 13 (A.A.) Daily TelegP n gazetesinin denizcilik aytarı Hector Bywater, Alman deniz yapıları progra mının şöyle olacağını sanmaktadır: «Almanyanın hangi tip gemileri tez gâha koyacağı daha bilinmiyor. Fakat bir anlaşmaya varılırsa, Alman programı şu şekilde gelişebilir: Muhalifler ne diyorlar? ninde bulunmak üzere buraya gelmişîsmet İnönü Kız Enstitüsü ti. Ankara 13 (Telefonla) İsmet İnöM. Mavromihalis, Soir gazetesine gu nü Kız Enstitüsünde ders yılının sonu diyevde bulunmuştur: münasebetile yann saat on yedide bir « M. Metaksasın seçimde yenilme sergi açılarak talebenin eserleri gösterisi, Krallığın kaybetmesi demek değil lecektir. Serginin açılış merasiminde KülVarşova 13 (A.A.) Polonyada dir. Bu özel bir yenılmedir. Ben, Kral tür Bakanlığı erkânı hazır bulunacaktır. izinli olarak bulunan, Berlin büyük el lığın geri geleceğine kaniim.» Krala karşı olan bu çirkin haıeket çisi M. Jozef Lipski. birdenbire iznini İngiliz Kralı hasta Sofya siyasî mehafiiinde çok fena bir Kabinenin kararı yarıda bırakarak, uçakla Berline gitmiştesir bırakmaktadır. Herkes bunun soLondra 13 (Teîsizle) İngiliz KraAtina 13 (Telefonla) M. Çaldaris. tir. İyi haber alan bir kaynaktan öğre nu gelmiyecek mi diye birbirine sor nildiğine göre, M. Lipski Berline varır Yunanistanda reyiâm yapıldığı sırada, lı, hafıf surette hastalandığmdan, dokmaktadır. varmaz, Danzing durumu hakkında, Al Dahiliye Nezaretine, umum fırkaların torlar iki hafta istirahat tavsiye etmişrrtan ileri gelenlerile konuşmalara giriş itimadını kazanmış bir zatın getirilme lerdir. Tohum muayene istasyonu sine ve Dahiliye Nezareti müsteşarlarımiştir. İspanyada faşist kulübleri Ankara 13 (Telefonla) Haricden nın da gerek muhaliflerden ve gerek Berlin 13 (A.A.) Danzigde du kapatıldı memlekete gelecek tohum ve nebataün kralcılardan olmasına razı olmuştur. rum çok ağır görülüyor. Guldenin de muayenesi ve harice gönderileceklerin d Madrid 13 (Telsizle) Madriddeğeri düşürüUidenberi hüküm süren fena hastalıktan salim olup olmadığımn konki faşıst kulübünde bugün bir bomba gb'rüşü, dün, iki hâdise daha da artır trolu için kurulacak müessesenin yeri bupatlamıştır. Bu hâdise üzerine, hükumet mıştır. Bunlardan birıncisi özgür şehrin günlerde tesbit edilecektir. Enstitü proİspanyadaki bütün faşist kulüblerini kanasyonal sosyalist hükumetinin ricası üAnkara 13 (Telefonla) Buraya fesörlerinden Gamler bu hususta tetkipatmıştır. zerine, Alman Finans Bakanı M. Şahtın gelen istanbul Tramvay şirketi mümes kat yapmak üzere İzmire gitmiştir. Danzige geleceği haberidir. sıllerı yarın öğleden sonra Bayındırlık Fransanın deniz manevralan 400 isvecli talebe Almanyada Ancak bugün öğrenilmistir ki, Gul Bakanlığında müzakereye geçeceklerdır. bitti Berlin 13 (Telsizle) 400 îsveçli denin değerden düşürülmesi, özgür şeh Şirket tarafından iadesi lâzım gelen iki Paris 13 (Telsizle) Fransanın talebe bugün Almanyaya gelmiştir. Ta rin muhtac olduğu ayda 5,000,000 milyon iki yüz küsur bin liradan şirketçe Akdeniz ve Atlântik fılolannm iştirakile. lebe muhtelif gruplara ayn'ıarak Alman marklık yardımın yapılmasına M. Şahtın yerine getirılen vecibelere aıd paranın eksinlik göstermesi yüzünden olmuştur. enzili hususunda iki taraf arasmda ihti İ f a P l l a n b ^ u k d e n i z manavraları bugün yanın birçok yerlerine dağılmışlardır. bltm tır manevralarına mühim İsviçre Almanya münasebatı İkinci hâdise de, Başkan Greiser ta âf vardır. İzmir Telefon şirketi mümes m ı k 'tŞ r d a Denızv e manev tayyareleri de a k a r a d e n ı z rafından dünkü gün bilkilen (ilân edi »İleri de ay ortas.nda Bayındırlık Ba Cenevre 13 (Telsizle) îsviçre ka len) ekonomik programın yerine getiriiştirak etmiştir. kanlığile temas ve müzakereye geçecekbinesi bugün M. Mottanın başkanlığ: lir gibi olmamasıdır. Danzig ile Polonlerdir. Bu müzakerelerde halktan alınan Belçikada büyük bir yangın altında toplanarak Hitlerin son nutkun ya arasındaki sıkı ekonomik ilgilerden öfazla paranın iadesi ve şehirler arasındaBrüksel 13 (Telsizle) Bugün dan sonraki vaziyeti tetkik etmiştir. Bu türü, Danzigde Almanyanınki gibi bir ki tesisatın fazlalaştırılması görüşülecek Gand şehrinde büyük bir yangm çıkmışmünasebetle Almanya ile İsviçre arasın döviz sistemi kurulması imkânsız görü tir. tır. Zarar bir milyon frangı geçmiştir. daki münasebatın düzeldiği ve hududda lüyor. tabiî vaziyetin yeniden ihya edildıği Danzigdeki durumun hızla geliserek, memnuniyetle görülmüştür. ağır siyasal sonunclar doğurması bek Bolivya Paraguay mütarekesi lenmektedir. Zira Alman devlet ban Buenos Aires 13 (A.A.) Bugün bü kası, Danziğe gereken yardımı göster tün Arjantin, Bolivya ile Paraguay ara mekten, bugün, dünden daha eksin gibi sında imzalanan bırakışmayı (mütare görünüyor. keyi) bayramaktadır. (Tesis etmekte Diplomatik çevenler, Alman Po dir.) lonya ilgilerine herhalde etkiyecek DanGayrimübadillere dağıtılacak zig hâdiselerini pek büyük ö^enle izle mektedirler. Danzigde vaziyet Terakkiperver parti lideri Kafandaris muhaliflerin reyiâma girmeleri için gazetelerle yeni bazı tekliflerde bulunmuştur. Bu teklifler şunlardır: Reyiâmdan önce genel af ilân edil mesi, memurlar arasındaki tasfıyenin Moskova 13 (Telsiz telgrafla) terki, isyan hareketile alâkadar olanÇek Dış İşleri Bakanı M. Benes bugün ların mallarının haczi hakkındaki kanunun ilgası ve kabinenin de bitaraf Leningraddan buraya döndü. Çek sefaretinde gazetecileri kabul ederek beyalardan teşkili. natta bulundu. Gene gazetecilere beyanatta bulunan M. Benes, beyanatında, ÇekoslovakM. Papanastasiu da cumhuriyetçilerin yanın sulhperverliğini anlatmış, Şark, Tureyiâmı hiçbir şekilde kabul etmiye ceklerini, hatta Kral gelse bile onun na ve Akdeniz misaklarına taraftar olaleyhinde olacaklannı, Yunan milleti duğunu söyliyerek: nin son seçimde Kralcılar aleyhinde « Eğer Avrupa 1936 ve 1937 serey vermesinin cumhuriyet rejiminin nelerını harbsız geçirebilirse dünya sulhu faydalannı takdir ettiğine en büyük uzun müddet muhafaza edilecektir. Şahdelil olduğunu söylemiştir. sî kanaatime göre Almanya ile her sahada anlaşmak kabildir» demiştir. Bir Yunan Bakanının diyevi M. Benes Harkofa hareket etmiştir. Brüksel 13 (A.A.) Açıktan Bakan 17 haziranda Prağda bulunacaktır. M. Mavromihalis, serginin açılma töre 19361937 yılları Türk Bulgar harbsiz geçerse... ticaret muahedesi Dünya sulhü ıızun müd tcra Vekilleri heyetince det muhafaza edilecek tasdik edildi Ankara 13 (Telefonla) Türkiye Bulgaristan arasındaki 27 mayıs İ930 tarihli ticaret ve seyrisefain mukave lenamesi hükümleri dahilinde ticari mübadelelerin esaslarını kolaylaştırmak üzere imzalanan ticaret anlaşma sı îcra Vekilleri heyetince tasdik edilmiştir. Anlaşmanın esasları şudur. Alman Finans Bakanı serbest şehre gidiyor Tramvay Şirketile müzakere başlıyor Türkiye kendi arazisi mahsulâtından taze ve canlı balık, zeytin, zeytinyağı, kuru üzüm, incir, portakal ve palamutu miktar tahdid edilmeksizin serbestçe Bulgaristana ithal edecektir. Türkiye gene kendi mahsulâtından havyar. yün, fmdık, balmumu, boynuz, tırnak, kuzu. koyun, keçi derileri. pamuk ve sisamı Bulgaristana ithal ederken her madde için tahdid edilen miktarda ithal edebilecektir. Bulgaristan da kendi arazisi mahsulâtından gliserin; kaolin, tutkal, şeker pancarı tohumunu miktar tahdid edilmeksizin; kömür, kaşkaval, kaşar ve domuzu tahdid edilen miktarlarda Türkiyeye ithal ede bilecektir. Her iki memleket bu maddeler haricinde kendi mahsullerini satabılmek için mer'î olan umumî kon Bunların, satın aldıkları gazeteler vatenjan hükümlerinden de istifade ede sıtasile zaman zaman dünya efkârı umuceklerdir. Muahede 11 haziran 1935 ten miyesini karştırdıkları, yakında harb çıitibaren bir sene mer'idır. kacak şayialannı ortaya atarak genel bir silâhlanma yarışı yaptırdıkları da tahakkuk etmiştir. Harb endüstrısmın, birbırile aras; açık iki milletin bazı gazetelerini elde ederek Berlin 13 (Telsizle) Orta Alman karşılıklı harbcuyane yazılar yazdırdıkyada bugün saat 18 de büyük bir fab ları ve böylece iki ulusun hararetle si • rikada şiddetli bir infilâk olmuştur. lâhlanmasını sağladıklan (temin ettikleri) İnfilâktan sonra fabrikada yangm çık de görülmüştür. mış ve yeni infilâklar olmuştur. Zarar Bu endüstrinin günün birinde, daha çok büyüktür. 10 kişinin öldüğü haber fazla para kazanmak hırsile işi azdınp ahnmıştır. Ölülerin hatırası için bu dünyayı kana boyaması ihtimali de yok gece bütün Almanyada saat 11 de beş değildir, sanki... dakika sükut edilmiş ve radyolar da beş dakika durmuştur. ir Fransız muharriri bir kitab yazmış, topların vatanı yoktur; diyor, bana öyle geliyor, ki topların değil, asıl top yapıp satanların vatanı yoktur. (Bundan umumiyetle silâh endüstrisini kasdediyorum) Çünkü, meşhur sulh mükâfatını koymuş olan dinamitçi Nobel vaktile şöyle diyordu: « Ben dünya vatandaşıyım. Vatanım, çalıştığım yerdir; her yerde de çalışırım.» Krupp fabrikası, ilk hizmet tekliflerini Fransaya yapmıştı. 1870 Alman Fransız harbinde, Fransa, azkalsın Kruppun silâhlarile teçhiz edilecekti. Fakat Mareşal Löböf (Leboeuf) buna itiraz ettiğinden Krupp, İngiltereye müracaat etmiş ve mermi tapalarına aid ihtira beratlarını İngilterede kullanmak hakkını İngilizlere satmıştı. Bu yüzden, Büyük Harbde yüzbınlerce Alman askerî, In gilizlerin Vıkers firması tarafından tapaları Kruppun ihtira beratlarından istifade edilerek yapılmış olan mermilere kurban gitmiştir. 1915 te, Çanakkalede muharebe edea İngiliz gemileri ve askerleri Türklerin İngiltere Vıkers Armstrong evin « den satın aldıkları toplarla cepane Ierin ateşi altında kalmışlardı. Bunun doğru olduğu 2 ağustos 1926 tarihinde, îngiliz Dış İşleri Bakanı M. Çemberlayn (Chamberlain) tarafından parlamentoda tasdik edilmişti. Bulgarlar da Büyük Harbde Makedonya cephesinde Fransızlara ölüm yağdıran toplarının bir kısmını Fransanın Şneyder Krözo (Schneider Creusot) fabrikasından almışlardı. Diğer taraftan Skagerrakta Alman donanmasına karşı harbeden İngiliz donanması, Almanyanın Yena şehrindeki meşhur Zays (Zeıss) fabrikası tarafından verılen dürbünler ve mesafe ölçme aletlerile mücehhezdi. 1916 da Verdunda Duomon (Douaumont) istihkâmına hücum eden Alman askerlerinin takılıp kaldığı dikenlitelleri, Fransızlar iki ay evvel İsviçreden, Isviçreliler de Magdeburger Draht und Kabehverke isimli Alman fabrikasından almışlardı. Büyük Harbde, harb endüstrisi yapan fabrıkaların dost değil düşman milletler de mensub olsalar birbirlerine yardım ettikleri görlümüştür. İngiliz fabrıkaları, Alman fabrikala rının çelik yapmak için muhtac oldukları maddeleri Danimarka, Holanda gibi bitaraf memleketler vasıtasile onlara sat mışlardır. Almanlar da, Fransaya, İsviçre vasıtasile motör manyetoları göndermişlerdir. Harb endüstrisi, bu suretle, dost ve dü«manı birbirinden ayırmaksızın muharib milletlerin savaş kudret ve kabiliyetlerini artırarak Büyük Harbin dört sene sürmesine yardım etmiş, böylece milyarlar kazanmıştır. Görülüyor ki kazancını insan kanından ve ölümünden alan harb endüstrisi, fabrikalar hangi memlekette olursa olsun, adeta bir klik, bir sosyete bir federasyon halınde çahşıyorlar. Bir Alman fabrikasında büyük bir inf ilak oldu Almanyada bir tevkif Yu para Ankara 13 (A.A.) Türk mübadil lerine verümiş olan ikinci tertib tasfiye vesikalan muhteviyatma karşılık yüzde yirmi nisbetinde para dağıtılma•ım Maliye Vekâleti bugün Ziraat Bankası Umum müdürlüğüne bildirilmiştir. îngiltere ve Almanya Berlin 13 (A.A.) Berline detege • ler gönderilmesi için İngiliz eski muharibleri birliğine yazılan çağırılık, bu gün öğleden sonra, yahut yarın Londra ya gönderilecektir. Karlşruhe 13 (A.A.) Gizli polis, Çelik miğfer kurumunun Baden şu I besi başkamnı yakalamıştır. Üzerine al tılan suç, nasyonal sosyalizme karşı' Paris 13 (Telsizle) Fransız kabinesi bu sabah Elize sarayında Cumhur söz söylemiş olmasıdır. Başkanı M. Löbrönün başkanlıği al tmda toplanacaktı. Toplantıdan biraz evvel, Kültür Bakanı M. Marcombes fenalık hissettiğini söyliyerek doktor istemiştir. Kültür Bakanı derhal başka bir salona nakledilmiş, fakat doktor gelinciye kadar kalb sektesinden ölmüş tür. Cumhur Başkanı M. Löbrönle Başbakan M. Laval ve kabine toplantısma gelen Bakanlar, M. Marcombesin cenazesini selâmlamışlardır. Biraz sonra cenaze Kültür Bakanının evine nakledilmiştir. M. Marcombesin cenaze merasimi yarın yapılacaktır. Kültür Bakanının bu anî ölümü üzerine kabinenin toplantısı yarına bıra kılmışür. Fransız Kültür Bakanı Kabine toplantısında kalb sektesinden öldü