4 Hayat Ansiklopedisi inci cüzü çıktı 75 umhuriy S6I16 NO. 3 8 8 7 TeUrraf ve mektup adresi: Cumhuriyet. İstanbuı . Posta Scutusu: tstanbu!. No. 246 râZ&riGSİ I I İTİHn l ö d ö Teiefon: Başmuharriı ve evl: 22366. Tahrlı heyeti: 24298. îdare ve matbaa fcısmlle Matbaacılıfc ve Neşriyat şirketi 24299 24290. ~^^^^^~ ^^^^^ ^ ^ ^ ^ ^^^^r ^^^^* ^ ^ ^ ^ ^^^ İ Hayat Ansiklopedisi Büyök bir külüphaneyi bir arada evinize gefiren en faydalı eserdir. Her evde bir fane bnlunmak *lâzımdır. iMiıiMinıınıııniMnıiHiıiHiııııııuıııuınnııınıııııtıınıiıiHiMiııınnııııınıuıiHiMinnıiıu Yunan ordusu taarruza geçii asiler kaçıyor M. Çaldaris "Zafer bizimdir. Ne yazık ki vatana Türk Sovyet dostluğu İsmet Millet Meclisindeki sözleri karşı silâha davranmış olanlar da Yunanlıî,, diyor Sovyet İnönününbüyük memnuniyet uyandırdı Rusyada ^^^r ^^^r ^^^^r ^^^^ ^ Bulgar manevrası Karşısında Ankara 9 Başmuharririmizden: eğer bizim Başbakan tsmet tnönü Türkiye Biiyük Kamu tayinda komşu Bulgaristanla dostluğuna ö z e n vermekte olduğumuzn bildiren kuvvetli v e kalb den sözlerini söylerken Bulgaristan da Uluslar Kurumuna bizden şikâyet et mek işile uğraşiyormus. Guya biz Trakyada asker kuvvelterimizi artınyonnu • şuz. V e arkasindan su haberler: 1 ı Bulgaristan Türk ve Yunan hu • dudlarina asker göndermeğe baslamiş. 2 : Bulgaristan iki staif askerini yeniden silâh altma çağirmif. Bulgaristanin Cenevreye başvurmasi kendisince başvurulacak bazi askerlik Atina 10 (Hususî) General Konislermi mazur göstermek maksadile oldilis dün sabaha karşı.beşte Selânik • duğunda kuşkunun kiymiğina yer yokten cepheye hareket etmiştir. tur. Çünkü Türkiyenin durup dururken Büyük taarruz bu sabah altıda başBulgaristana saldırmak için askerlik tedlamistir. Evvelâ 3 0 tayyare asüeria birleri almamiş olduğunu her yerden önce Bulgaristan biiir. Bulgar manevrasinin mantıksizlığı ortadadir. Olmayacağı söyliyerek biz gerçekten Trakyada askerlik kuvvetlerimizi ço^altmş bile olsaydık Uluslararasi andlari bakimindan buna hiçbir engel bu'u.jmadğı için bu bir şikâyet sebebi olamazd. Bulgaristana gelince Nöyyi andı (muahedesi) onu kukivrak bağlamif olduğu için yaptığı ve yapacağı askeriik i*lerinc!en dolayi önünde sonunda ancak kendisi hesaba çekilebilirdi. ö y l e anlaşilır ki glzli düşüncelerle bafvurduğu manevradan doJcoıısMinHiJi DulgBi'utazı * Şarkî Makedonyada taarruz gün doğarken başladı Venizelos Giridin istiklâlini ilân etti. İhtilâl reisinin Italyanm himayesini rica ettiği söyle niyor Ordu pek az mukavemet gördü, Serez asiler den alınmak üzeredir Moskova 10 (Hususî Muhabirimizden, telsizle) Türkiye Başbakanı İsmet inönünün Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabinenin programını izah maksadUe irad ettigi nutukta TürkSovyet dostluğu için söylediği sözler bura siyasî mehafilinde çok de • rin intıbalar uyandırmıştır. Bütün gazeteler, bugün İsmet İnönünün beyanatını aynen ve memnuniyetle neçir ve bu sözlerin TürkSovyet dosthığunun yeni bir tezahürii olduğunu kaydetmekte dirler. Jurnal do Mosku, İsmet İnö • nünün ve Tevfik Rü;tü Arasın Ba^bakanhkla Dı? İsleri Bakanlığında onuncu yıldönümleri vesilesile hususî îbir makale neçretmi«, Türk Sovyet dostluğunun inkis,afı tarüıçesini hulâsa ederek Türkiyede Atatürkün Onderliğile başarlan mühim eserleri anlat mıç, İsmet İnönünün muvaffakiyetlerini saymış, Tevfik Rüştü Arasın mesaisini methetmiç Kamutay Encümenleri genişliyor Dün Teşkilâtı Esasiye Encümeni kararını verdi Encümenler üyeleri çoğaltılacak Köy kanununa ilâve Hilecek maddeler Ankara 1 0 (Telefonla) Kamutay yann saat 14 te toplanacaktır. Teşkilâtı Esasiye encümeni bugün toplanmıs, Kamutay encihnenlerindeki üye sayumın artınbnası hususundaki teklifi tetkik ederek karara bağlanmıştır. Bu karara göre Bütçe encümeni 3 5 , Adliye encümeni 25, Dahiliye encü • meni 30, tktısad encümeni 30, Mülîî müdafaa encümeni 2 5 , Ziraat encü • meni 25, Arzuhal encümeni 2 5 üye • den teşekkül etmektedir. Diğer encümenler d e yirmişer aza olarak tesbit edilmiştir. heıabı vermeğe çağirilmağı hakketmek yoîuna girmis bulunmaktadir. Bulgaristanin Cenevreye verdîği notada fazla olarak bir de asilsu haber var. Guya bizim Trakyadaki askerlerimizi niçin çcğalttığimizi o bizden sor • dukça biz bunu hep Boğazi korumak dibüncesile yaptığimiz cevabmı veri • yormuşuz. Bu, Bulgaristanin Boğazlar rejimOe alâkadar olacaklara verdiği bir is kanştırma vesilesi oluyor. Ger ç c k l i ğ e gelince n e Bulgaristan bizden öyîe birsey sordu, ne de biz ona böyle bir cevab verdik. Boğazlar Uluslararasi kararile verümiş rejime tâbidir, v e hiç gizli birsey değildir ki bütün bu rejime rağmen Boğazlarin sahibi ve hâkimi gene Türkiyedir. Şu kisa gözden geçirme ile anlasilır ki Bulgaristanin Cenevreye verdiği muhtiranm iler tutar yeri yoktur. O hald e Bulgaristan niçin görünüşte bütün bütün manasiz sayilabiîecek bir hare • kette bulunmuştur? Bu sorgunun cevabl çok açiktır: Bulgaristan durup dururken hernedense kendisi süâbJanmağa, kendisi askerlerini çoğaltmağa lü • zum görmüştür de onttn için! Asil ağir roes'uliyetli hareketin burada bulunduğu hiç kimsenin gözünden kaçamaz. Atinadan Şarki Makedonyaya tevkedilen atkerler trene bindirilirlerken Şarkî Makedonya cepherifte kamyonlarla asker ve mühimmat sevki mevzilerini bombardiman etmişlerdir. Bunu müteakıb hükumet kiaatı Strum • cayi 3 muhtelif noktadan geçmişler, ve hiç bir mukavemete maruz kalmakilerlemeğe başlamişlardir. Pra • Meelise gelen lâyihalar Türkiye, Italya arasında imzalanan ticaret mukavelenamesile roerbutatırtın 9 ay daha temdidi hakkmdaki lâyiha Kamutaya gelmiştir. Hükumet köy kanununun 1 3 üncü maddesine müzeyyel kanun lâyihasmı Kamutaya vermistir. LâyDıaya göre köye harie • •den bir şahıs geldiği vakit kimin evind e misafir kalacaksa ev sahibi misafiri Isyanın hariçteki akisteri Ispanyada bir avukat Yunan Krallığını istiyor Venizelos Yunan hükumetile pazarhğa mı girişecek? . İsyan ve Italya Büyük devletlerin verdikleri karar Madridden Fransrz gazetelerme büdirfliyor: cYunanîstandaki isyan hareketi dev î m ededursun, burada, Saragos seh • ruıin baro reisi bulunan öjen Laskaris adında bir adam, Yunan krallığma talib çıkmıstır. öjen Laskaris, ortaçağda Bizans !mparatorloğunda bulunmuş dört büyük hanedanın varisidir. Bu defa bir beyrnname neşrede rek, Yunan kralhğı üzerindeki iddialarim fleri sürmüştür. Bu beyannamede, f Arkası alUnct sahifede] Teşkliâtı Etaıiye Encümeni mazbata muharriri Kenan (Maniua) muhtara haber vermeğe mecburdur. \ Lcs milius officiels sont profonctemeııt o jgj i m \%J e. s <ı A* j n r ı Zaharof da sahnede! Girid ve Kavalaya mühimmat yollamış, Venizelosa para ilede yardım ediyormuş Dün îstanbul da, Yunan me hafiline mensul iyi bir kaynak tan aldığunız malumata göre, roeshuı Rum milyonerle rinden olup în gilteredeki baz büyük silân fab rikalannda his sedar ve öteden beri dünya tesli hatında gizli do Sir Bazil Zaharof lablarile meşhur olan Sir Bazil Zaharof asi kuvvetlere mühimmat göndertnek suretile yardım etmek • tedîr. Zaharofun gönderdiği bu mühimmat vapurlarla Kavala ve Giri de gönderilmiştir. Yunan milyone • rinin sahsi dostu Venizelosa nakden de yardımda bulunduğu temin edil • mektedir. Haber hususi membalardan verildiği için ihtiyatla telâkki etmek icab ederse de, dünyanın şurasında bura • sında harbler çıkarıp silâh satarak milyonlar yaptnakla meshur olan Zaharofun Yunan isyanında da ayni şeyi yapması hiç umulmıyan bir hareket değildir. Veizelosa para vermis olması, hatta isyanı ha nrlamak işlerinde dahi perde ar kasmdan amil olmus bulumnası daima ihtimal dahilindedir. Bulgaristanı bu yolda yürümeğe sürükliyen sebeblerin en yakinlarinı her kes kolaylıkla oranîiyabilir: Yunanis tandaki azihk (isyan) hareketleri Bulgaristanin iştihasinı giciklamiş ve ona belki hemen kollanilacak firsatlar karşisinda bulunduğu veya bulunabüeceği sanUinı vermistir. Yunanistan kendi Selönikte intlşar eden bir gazetenin kuvvetlerile kendi ülkesi iç'tnde kendi sansiir tarafından delikdeşik kendine boğuşurken Bulgarlar Adalaredilen ilk sahifesi denizine kadar iniverseler belki bu is vates köyü bir tek kimsenin burnu kaon'ara böylece olup bhiverir düşüncesinamadan almmistir. Biraz sonra asileni vermktir. Bunun için asker tophyarin. ilk mukavemeti görülmüş, fakat çok rak smirlara yiğmak ve Kazir bulünmak •• (Atina Muhabiri Mahsusamız yazıyor) • • zayif olan bu mukavemet kolaylıkla kıgerekti. Sonra Nöyyi andımn Bulganlmıştir. Asiler çok telefat vermiîlerdir. ristanı kiskivrak bağllyan bağlarini çöBun'ardan baziları teslim olmuşlar, iszüp atmağa da bflki bu firsatta dokuyana zabitlerinin teşvikile iştirak ettiknaklı (müessir) bir çare vardı. BÖylelerini söylemişlerdir. likle Bulgaristan bir taşla birkaç kuşu : (Arkası ikirici sahifede) birden vurabileceğini^üjröerek iîeri atılmftttta her »asrfş» ^ri*»$Ffcin hiçbir luııııtııııııııttıııııııııııınmımuıııııuHtuımıııuımiiiıuııımimnHiııı zıne mivern^ek fıayalİBe g e l i n c e bu,g.örmemiştır, ,Kgi hjfpîânio henun bir ^ u l g a r • Yunan sorusu o l ber noktasinda yanlnş olduğunu mayıp bütün Balkanlıları a l â k a sanıyoruz. Bulgaristan bu hareket landıran bir s o m olduğunu bilmek lerinin hesabmı vermekte düsündüğ ü kadar kolaylıklar bulamasa g e • gerektir. Fırsat düstü diye su ulus bu ulus konukomsusunun toprak • rektir. l a n n a saldırarak y a ğ m a y a giris • Uluslar arasi nizamı Türkiyenin mek devri geçmiştir artık. BulgarisStrumca ırmağı üzerinde asilerin tahrib ettikleri şimendifer köprüsü Trakyadaki askerlerini çoğalttığinı ileri tanin içine girmediği Balkan and lerln kumandani bu beyannamesiııde Atina 8 (Hususî rauhabirimizden)süren Bulgaristandan Nöyyi andı kar • lasması işte bü medeniyet merhale Tsalya, More, Orta Yunanistan v e SeAtina gazeteleri bugün General Kon şisinda nasil bir durakta bulunduğunu »ini kurrhustur. "1$ "• • ". • lânik kuvvetlerinin kendi idaresi al • dilisin byan eden askerlere nedamet sorabüir. öteyandan Yunânîstandaki Icartmda toplanmasi hareketinin hitam. edip geri dönmelerine r vakit birakıl Bulgaristan h e r s e y d e n önce gasahğın etrafta ne gibi istihalar bulduğunu, ordunun hüeuma hazir bir mak üzere son bir mühlet verildiğinî k e n d i s m e g e l e c e k bu arastır • uyadırdığım görmek, Yunan azi halde bulunduğunu,r f akat kardeş kani bildiren beyannamesini neşrettüer* manın sonularım düşünmelidir. Yuyanlarımn (asilecinin) da akılla General Kondilisin beyannamen dökülmesi için igfal edilen askere son nanistanm içinde bulunduğu kar • rını başlarına getirse srerektir. {Arkası beşinci sahifeddî İsyan hareketini basUracak kuvvetg a s a l ı ğ ı fırsat sayıp Adalar deni Asiler Yunanistanı harabeye çeviriyorlar Yarım milyona mal olan Strumca bara jını hükumet kuvvetleri ilerlemesin diye tahrib eitUeigr ııııııiP"'>uııuınıııııııınııııınnınıııınıııııııııııııınıııııııniıııımıııınıııımııııııiHinıiMtınuHiıımııııunınnııınHinııiNiıımııımınıııııııınm Atlas vapuru Halice sokuluyor m : hareketlerine müssade edilmiyen dört Yunan şilebînden başka Iimanımızda durduruhnuş başka gemi yoktur. Son olarak yakîlanan Atlas vapuru müşteil mevad yüklü olduğu için Haydarpaşa açıklannda nezaret altında Atlas vapuru Haydarpaşa açıklannda durmaktadır. Bu vapur, köprü açıhrsa bu sabah Halice sokulacaktır. Asi gemilerin Türk vapurlannı tevkif ettaderi şayiasınm ash çıkmadığndan vapurlanmız Akdeniz postalanna muntazaman devam etmektedirler. Inönü vapuru da dün Mersin* hareket etmistir. YÜNUŞ NAOI