24 Şubat 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

CUMHURIYET ROMANUB HIKAYELER /AASALLAR Kiiabcılardan arayınız. ffiSff u oo7n tSTANBUL . CAĞALOGLU P<?OP S8116 NO. 0 0 f Z Telgraf ve mektnp »dresi: Cumhurlyet, İatanbui . Posta Iratosu: tstanbnl. No. Mfl r t i d r £ r ÇUUai 1 Teiefon: Basmuharrlr ve evt: 22366, Tthrlr heyeti: 24298, ldare ve matbaa tosmlle Matbaaalık ve Nejrlyat şirketL 24299 3429a umh Kitabcılardan arayınız. Halkevlerimiz 3 yaşına bastı, Sayıları 103 oldu alkevlerinin her yıldönümii Başbakan tsmet înönünün bir söylevile başlamak sanki bir türe oldu, ve pek iyi bir türe. Halkevleri ulusal varhğımızın titiz, temiz, güzel tutumlu bir aile ocağı olmak özeninde bir kurumumuzdur. Başbakan bu aıle ocaklannın büyiik ağabeyisi olmak rolünü kenciliğinden gelmis bir durum olarak üstüne almıs, bulundu. Ailenin, kendi yüksek yerinde arasız parlayıp duran büyük başını aynca beîirtmeğe yer bile yoktur: Bütiin ulusal varlığımızm başı olan Gazi Atatürk. O her ocağın büyük maşalası (mes/alesi) ve her Türkün yüreğinin canı ve kanıdır. Ismet İnönü her yıl olduğu gibi bu üçüncü yıldönümünde de Halkevlerile yürekten konuşarak onlar sayımına yapılan is.lerle övünmekten daha çok yapılacak işlerin büyüklüğü ve yapış biçimlerinin çok özen (gayret) istiyen değerliliği, zorluğu ve çokluğu üstünde durdu. Kendisinin açıkça dediği gibi nice ve nice yüzyıllar bakımsız bırakılmaktan büyük yıkıntılar topluluğu halinde ele aldığımız yurdun ve bu yurd içinde her yandan yoksul kalmış ulusun binbir eksiğini tamlamak için göreceğimiz işler gerçekten çok ve gerçekten çok çalışma istiyen büyüklüktedir. Onun için son yıllarda başanlan isler nekadar güzel olursa olsun bunların yapılan kadan Başbakanı^üm (tam) olarak sevindirmekten uzaktır. Onun gözü daha başarılacak olan \ş\»rln çokluğu«» ^ikilidir Ru^okluga gÖre zaten kısa olan henüz üçüncü! ilk yaşlarda yapılabilenleri az görmekten ve bunu açık söylemekten kendini alamıyor. I3met İnönü Halkevlerinin sayısını bu yıl 80 den 103 e çıkararak hepsine görecekleri işler üzerinde canh yol göstericikler yapmıştır. Bu yolların her biri ulusumuzun yükselmesinde başlıbaşına büyük dokunaklığı görülecek temelli tutumlardır. Başbakan Halkevlerinin çalışmalannı en çok kültürel alana çeviriyor. Güzel san'atlerin hepsi bu alanın bellibaşh uğraşılıp yükselme destekleridir. Edebiyatın tiyatroda beliren güzellikleri ve musikinin tinleri (ruhlan) yıkıyan sesleri Halkevlerinin hergün daha artık hız verecekleri işlerdir. Ulu«un maddî varhkta ve ekonomik yollarda ileri gidebilmesi bile herkesin güzel san'atlerin parlak kanadlan üstünde yükselmesine bağlıdır. Başbakan pek haklı olarak bu nokta üzerinde çok durmuş ve onu evireçevire güzel olduğu kadar kuvvetli sözlerle anlatmıştır. Ismet Inönünün Halkevlerile konuşan son söylevinde çok özenle tuttuğu bir nokta da genel bir tez olarak bilgiye verdiği büyük değerdir. O onun ulus sayımına inandığı en büyük gerçekliklerden biridir. Yurddas herşeyden önce bilgi yönünden zengin olmahdır. Ismet Inönünün sağlam inanına göre ulus için olduğu gibi ulus kışileri için de gerçek zenginlik, bilgi zenginliğidir. İdarede ve ulusal yaşayışta çekilen zorlukların en çoğu hiç kuşkusuz bu yoldaki eksiklerden ileri geliyor. Yüreği bu inanın ateşile tutuşuk halde olan Başbakan Halkevlerindeki kitablar sayısını az buluyor, okuyanların sayısını az buluyor. Geçen yıl, daha önceki yıla göre gerek kitab gerek okuyanlar sayısı bir iki kat artmış olmakla beraber eldeki ye•kunlar Başbakanı gene memnun edemiyor. O daha fazla istiyor. O kadar ki söylevinin bu konku çevresindeki sözlerinin bir yerinde 80 binin 8 milyon olmasınî istemiştir. Başbakanın yüreğinden fırlıyan bu hızın Halkevlerimizi ayaklandırmasını isteriz. İsmet inönü bu yıl da yeniden ve pek açık olarak anlatmıştır ki Halkevlerimiz siyasal kulübler de Italya ffabeş ihtilâfı Italya limanları seykedilecek askerlerle dolu Napoliden 2000, Cenevreden 1300, Mesînadan 2000 asker vapura bindirildi. 3000 asker de bugün Afrikaya hareket ediyor Atatürk Evvelki akşam Fethiyeyi şereflendirdiler Fethiye 22 (A.A.) Bu «bah alınmıştır: Dün aksam (21.2.935) saat 13 te Ege vapurile Mersmden yola çıkan Reisicumhurunjuz Ata türk ba aksam saat 20.30 da liroanuntza geldiler. Halk sevinc içindedir. Atatürkün geceyi linnanımızda geçirmesi umulmaktadır. Mannaris 23 (A.A.) Reisi • crnnhnr Atatürk Eğe vapurile saat 19 da limanimiza geldfler. Mar maru şimdiye kadar görülmiyen bir tevinç ve senlik içindedir. BaşbaUan natkana söyierken ve Ankara Halkevinde söylevi dinliyen halk İngiliz Dış Bakanının Eski Maarif Bakanı Berlin ziyareti kararlaştı izah ediyor O^manlı İmparatorluğu kâğıd üzerinde nasıl parçalanmıştı? 23 (A.A.) Royter a jansı muhabirinden: Dün aksam, Napoliden 2,000, Ceneveden 1,300 İtalyan askeri, Italyanın sarkî Afrikadaki müs « temlekelerine gönderilroek üzere vapura bindiriltniştir. Mesinada 2,000 kisi bugün, 3,000 kiçi de pazar günü vapura binmeğe hazırdır. Vulcanio vapnru dün akşam, 400 mütehassıs amelc ile istihkâm ve sıhhiyeye mensub 700 asker yükleyip Napoliden hareket etmiftir. Bu vapur, ayni zamanda Mesina • dan da 1,000 asker yiikliyecektir. Sefere çıkan kıtaat kmnandani ve İtalyanin en genc generali olan General Graziani de Vulcanio va • puruna binecektir. Cenova 23 (A.A.) Toprak tes viyesi islerinde çalismak üzere 1300 ame'e Eritreye müteveccihen vapura binmislerdir. Mesinada büyük tezahürat Mesina 23 (A.A.) Şimalî Afri kaya gitmek üzere burada toplanmiş olan askeri kıtaatin Habenstana ba • Eski Maarif Vekili Hikmet Inkı. !âb derslerine dün de devam etti. Hikmet, geçen konferansım, ttal • yanm harbe girisine sebeb olan mu* ahedeyi anlatarak bitirmifti. Dün» kü dersrae, Italya ile diğer Müttefikler arasında, Italyanın harbe gi(Arkan befinci sahifede) Almanya, ingiliz Bakanile yapılacak müzakerelerin bütün tekliflere şamil olacağını bildirdi Londra 23 (A. A.) Sir Con Siraonun mart a yının ilk günle • rinde, Berlini ziyaretine, artık muhakkak nazarile bakılabilir. ingiliz Dıs isleri Bakanı, geIecek perfembe günü, Pariste f*v giliz teşkilâtı csasiyesinin saf halan hakkuı da bir konferans verecek re ertesi günü Londra • ya avdet edecek tir. Sir Con Simo nun, M. Flandiıı . : ^ ve M. Lavalle kıM bir mülâkafr Ingîltere Dış Bakanı Sir Con Simon Parit ta bulunmak ü seyahatinde tayyareden inerken zere, bu fırsattan istifade etmesi çok linde yapacağı mükâlemeler, genel muhtemeldir. •iyasa vaziyetini tetkik maksadile tngiliz Dıs lşleri Bakanının, Ber(Arkast dördüncü sahifede) Casus kadınlar idam edilirken Cellad, baloya gider gibi fraklı ve beyaz eldivenli imiş Yukartda italyan Somallttne gön • derilen Italyan milislertnin vapura bildirilmelerinden intıbalar, aşağtda İtalya ile Habeçiıtant ve teokiyat güzergâhını göterir harita reketi münasebeüle büyük tezahürat olmustur. Amerikadan Habeşistana yardıma giden Zenci tayyareciler Nevyork 23 (A.A.) Harlen şeh(Arkast bejinci sahi/ede) Askerî rütbelerin öz türkçeleri bulundu Yeni karşılıklarda Mülâzim Asteğmen, Kaymakam Yarbay, Miralay • Albay, Mirliva Tugeneral, Fırka Ku. Tümgeneral, Kolordu Ku. • Korgeneral, kumandari Komutandır İdam edüen Anita von Faütenhayın tie sevgüist LehU Sosnotoski Almanyada casusluk yapan yüksek tabakaya mensub iki kadının nasıl îdam edildikleri hakkında dün bazı malumat vermistik. Son gelen Avrupa gazetelerinde bu hususa dair tesadüf ettiğimiz merakh bazı noktaları da bugün naklediyonız. Madam Anita Falkenhayn ile Matmazel Renate von Natzmer son güne kadar idam edilmiyeceklerini (Arkast dördüncü sahiiede) Ankara 23 (Telefonla) öğrendiğime göre askerî rütbelerin öz türkçeleri soyle tesbit edilmiftir: Nefer = Er. Efrad = Erap. Küçükzabit = Erbas. Onbası = Onbasi. Çavus = Çavuş. Basçavus muavini =: Üstçavus. Basçavus = Başçavuş. Zabit vekili ^ Asubay. Zabit = Subay. Mülâzim = Asteğmen. Birinci mülâzim = Teğmen. Yüzbau = Yüzbaşi. Kıdemlî yüzbaşi = önyüzbafi. Binbaşı = Binbasi. Kaymakam = Yarbay. Miralay = Albay. Liva kumandanı miralay = Tubay. Liva kumandanı mirIiva=Tugeneral. Fırka kumandanı = Tümgeneral. Kolordu kumandanı = Korgeneral. Birinci ferik = GeneraL Müsir = MaresaL Kumandan = Komutan. Kumandanlık = Komutanbk. Liva kumandanı = Tukomutan. Fırka kumandanı = Tümkomutan. Kolordu kumandanı = Korkomutan Baskumandan = Baçbug. liva = Tuay. Fırka = Tümen» Zabitan = Subaylar. ümera = Üstbaylar. Erkân = Generaller. Mafevk = Üst. Madun = Ast. Erkâniharbiye = Kurmay. Erkâniharbiyei umumiye = Genel • kurmay. Erkâmharb zabiti = Kurmaysubay. Ordu erkâniharbi = Korkurmay. lllllllPIIIIIIIMItlllllllllllllllllllllllMIIIHIIIIIIIMI(llin Kızılordunun 17 inci yıldönümü kutlulandı Sovyet ordusunun mevcudu 940 bine çıktı, tayyareler % 330, toplar % 450 çoğaldı Diktatör istemeyiz demokrasi isteriz Bulgar sosyalistlerinin lideri böyle dediği için Sofyadan sürüldü Sofya 22 (Hususî Muhabinmb den) Bulgaristanda seddedüen sosyalîst fnkası liderlerinden Krasto Pastuhof Bulgar Başvekfli General Zlotefe hitaben eçtk bir mektub yazıp bunu bizzat Basvekflin eline teslim et • mi* ve bu vesile ile de Basvekille u zun uzadıya görüsmuştür. Bu mektubda Buîgaristandaki bu • günkü diktatör idaresinin birrn evvel bırakılıp memleketin yeniden parla • (Arkast 4 üncü sahifede) Italya Arnavudluk Kızdorduya mensub bir piyade kıfası, MoskoVada Ktzdmeydanda yapuan bir geçid resminde Sovyet marstm aoyiayarlar Moskova 23 subat (Hususî muhabirimizden) Kızılordunun kurulma • sinin 17 nci yıldönümü münasebetile bugün Moskova bayraklarla donatıl • miştir. Gazeteler, uzun makaleler ve resim'er basmijlar, ihtuâl ve dabilî harb esnasmda Kızılordunun kazandı ğildir, bunlar hiç siyasal oy (fikir) ayırdımı olmaksızın kadm erkek bütün ulus kişilerinin girecekleri ulusal aile ocaklarıdır. Halkevlerinin bu alanda yapacağı ulusal yükümler (vazîfeîer) gerçekten paha biçilemiyecek kadar yüksek ve Ueri değerdedir. Ulusun toplu yaşıyarak birlikte konuşup ğı muvaffakiyetler bakkmda yazdık • Ian yazilarda birçok miihim hâdisele ri hatirlatmişlardir. Mfllî Müdafaa Vekfli Voroşilof Yol. daş, Kizilorduya hitaben bir emriyevmî nesrederek kara, deniz ve hava (Arkast üçüncü sahifede) anlaşması, uygurluğun en yüksek biçimini gösterir. Halkevlerimizin bu yolda ulusa yararhğı gerçekten sonsuz iyilikler olacaktır. İsmet Inönünün candan yol göstericiliklerile Halkevlerimizin üçüncü yıhna büyük çalışma isteklerile giriyoruz. Çok sıkıştığı için Arnavudluk, Roma ile uzlaşmaya mecbur oldu ve yeniden 3 milyon kredi aldı dıktan sonra önü alınan Muharrem Bayraktar harekerinin arkasından İtalya Yugoslavya arasındaki rekabet görülmüstür. İngiliz gazeteleriae göre Kral Ahmed Zogonun İtalyan vesayetinden yakayı hurtarmak için uğraş mağa baflaması üzeriae Arnavud • luk maliyesi İtalyanın verdiği tahsisattan mahrutn kaldığı için ka saları bombos kalmıstır. Hariçten bir kredi bulunabilmesi de imkânsız bulunduğundan artık Arnavudluk için ya mutlaka iflâs veyahud da Arnavudluğu İtalyanın bir müstemlekesi halme getirip gene Ital(Arkast dördüncü «ahifede) ıııııııiHiııııııııtııııııtıtııııııııııtııiııııııııııııııınıııııııııııiııııııııınıııııııııııııııııııııııııınntııııııııııııiıııııııiıııiıııııııuııııııııııııuııııııııııımıııın< YUNUS NADt Atrâa (Hu susi) Burada çıkan Tipos gaze tesi yazıyor: İngiliz gaze teleri Arnavud luk ahvaline dair çok ecıteresan haberler vermekBug&n tedirler. (Deyli üç&ncu tahifede: Şansolye M. Şus Telgraf) gaze niğin «Cumhuriyet» e beyanatı tesine göre hü kumetin becerikBeşinci »ahifede: Müzelerimizi knsizliği ve bilhas Arr.avud Kralı Zooo ran Hamdi Osman. Yazan Asanatisa tç Bakanı Musa Yukanın eski ka Müzeleri mimarı Kemal Altan kafayla tatbik ettiği yanm tedbir • Haftalık radyo programı ler iîzerine tevessü etmeğe ba'sla