25 Ekim 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Jürklerle Süngü Süngüye No. 7 Nakili: A. DAVER Çanakkâlede f Şehir ve Memleket Haberleri ) Siyasî icmal Tütün piyasası acılmak üzere •• * İnhisar nâzım rolünü yapmağa hazırlandı Yeni tütün mahsulümüzün iç satıs piyasalan açılmak üzeredir. Ege mıntakasmda yeni *ene tü • tünleri tamamen derambar edil • miîtir. Bu mıntakada yeni mahsul miktarca az, fakat keyfiyet itiba • rile çok îyidir. Büyük ihracat mü esseseleri Ege mıntakası tütünleri nin kısmı azammı peylemişlerdir. Karad«niz ve Marmara nrmtakaIarında da tüccarlar tarafından mah•ulleri çok iyi olan ekicilere vâsi mikyasta avans dağıtılmıştır. înhisar idaresi de müstahsil mmtakalarda yeni tütün mübayaatı için ieap eden tedbirlerini alrnı» Karadeniz, Marmara mıntakalan zürraına avans tevziine ba^laraıştır. Tütün tnhisanmn muhtelif gnt< takalarda bulunan baçekesperleri talimat almak üzere tstanbula gelmişler ve aldıklan emir üzerine mü* bayaata başlamak üzere mübayaa mahallerine dönmüşlerdir. tnhisar idaresi, bu sene tütün piyasasında gerek zürraın, gerekse ihracatçılarm zarar görmemelerî ve tütünlerimizin iyi fiatlerle satılabilmelerini temin için nazımhk vazifesini dikkatle yapabilmek üzere tedbirler almıştır. Bu arada idarenin fen müfettifleri, tzmir, Marmara ve Karadeniz mıntakalannda başlıyacak olan mübayaatı, bizzat ve mahallen kfare etmeğe memur edilnîslerdir. Diş Tababeti Kurultayı Universite konferans salonunda açıldı. Nurettin Ali ve Kâzım Esat B. ler birer hitabe söylediler Fransada yeni bir buhrar ransız Başvekili M. Du« merg, Marsilya suikastinin Fransada dahilî siyasette kopardığı fırtınayı kabinesinde tadilât yapmakla atlatmıştı. Fakat aradan uzun bir zaman geçmeden kabine çok tehlikeli ve Fransanın mukadderatile çok yakından alâkadar yeni bir buhran karşısmda kalmıştır. M. Dumerg fırkalan yatıştırmak ve adaleti yerine getire* rek efkân teskin etmek maksadile millî birlik hükumetini teşkil etmişse de ötedenberi asıl hedefi kanunu esasiyi tadil ederek hükurr.eti kuvvetlendirmek, icraî ve teşriî kuvvetler arasında muvazene husule getirmek suretile Fransanın dahilî ahvaline ve siyasetine devamlı bir istikrar temin etmekti. Başvekil bunun için Marsilya hâdisesinin çıkardığı fırtınayı atlattıktan sonra kanunu esasiyi tadil ve ıslah teşebbüsüne devam rt miştir. Fakat şimdi karşısına gayet kuvvetli bir mâni çıktığından M. Dumerg hükumeti ve bu hükumetin tasavvur ettiği ıslahat tehlikei* kalmıştır. Harpte güzel hareket, cesaretten ibarettir, sözler, yalnız onun güzelligini bozar.. Mandro$ limantnda Fransız topçalartmn ordagâht Taret kumandanı deniz yüzba45 dereceyi bulunca, zırhlı birdenşt Boutroux (Butru), ciğerleri zebire ve şiddetle devriliyor, direklehirlenerek muharebe mevkiinden ri uzun bastonlar gibi suyun yüaşağı yuvarlandı. Yüzbaşıda hiçbir hayat eseri yoktu. Taretin bütün mürettebatı da ya c'imüş,, yahut boğulmuştur. Mermınin patladığı yere, zırhlmm doktoru tabip binbaşı Camuzard alelâcele geliyor ve cansız yatan taret kumandanı yüzbaşıyı taretten dışarı, güverteye çıkararak tedaviye başlıyor. Yanındaki sıhhiye neferile beraber yüzbasıya tun'î teneffüa yapıyor, muntazam bir surette dilini çtkerek ciğerlerine hava vermeğe çalışıyor. İşte tam bu esnadadır ki o beklenmiyen, haşin ve kat'î felâket vuku bulmuştu. Buve, Fransız filosile ate» hatbndan çıkmak üzere dönerken zırhlmm sancak tarafında boğuk bir infilak gürültüsü duyuldu. Şimdi, kızıl ve kara, muazzam bir duman bulutu bütün gemiyi «armıştı. Buve uğradığı sademe ile baştanaşağı titriyor. Sanki sağlam çelik vücudü, bu ölüm darbesine mukavemet etmek istiyor gibiydi. İnsan dehasının >arattığ\ ve kudretli damgasını vurduğu bu dev, hiçbirşey olmaz gibi görünen bu muazzam demir kütl<*si, teknesine çarpan küçük bir seyyar maymn te«irile kaybolup gidecek miydi? Daha bunu düşünmeğe vakit bile kalmadan zırhlı bir tarafına yatmağa başladı. Buve'un mukadderatı tamamdır. İşte tam bu nrada şu sahneye şahit oluyoruz: Korkudan gözleri büyümüş bir bahriye neferi, taretin önünde doktora bağırıyor: Doktor efendi kaçınız, batıyoruz. Ayaklannın altından kaymağa başlamıs, olan güvertenin üstünde, taret kumandanı yüzbaşıyı tedaviye uğraşan doktor, heyecansız ve sakin cevap veriyor: A»la, benim vazifem burada, ölmek üzere bulunanlann vanındadır. Onlardan ayrılmak istemem. Bu esnada Buve gittikçe sancak tarafma yatmakta idi, bu meyil züne çarpıyor. Biraz sonra, zırhl1., dalgalann içine gömüldü ve Boğazm suları onun üzerine kapandı. Şimdi köpüklü girdaplar denizin yüzünü kanştınrken Buve canlı ve eansız bütün hamulesile, zabit, doktor, nefer herkesi ve her» şeyi beraber «ürükliyerek dibe gidiyor. Bahriye neferi, hikâyesini bitirirken üâve etmişti: Bütün bunlar bir dakikadan fazla sürmedi. Kendisine, o esnada ne yaptığını sorduğumuz vakit şimalî Fransız lehçesüe çu cevabı verdi: Kendimi dalçalann arasına attım. Harpte ne güzel hareketler, ne de güzel sözler aramamalıdır. Harpte güzel hareket cesaretten ibarettir. Sözler, yalnız, onun güzelliğini bozar. Kurultaydan bir intıba ve Dişçi m*ktebi mudiirü Profesöf Kâzım Esat Bey nutkanu söylerken İkinci millî diş tababeti kurul tayı dün Universite konferans sa • lonunda açıldı. Toplantıda diş ta biplerinden başka Universite fen dersleri profesörlerinden bazılan, dişçi mektebi talebeleri ve davetliler hazır bulunuyorlardı. Kongre askerî bandonun çaldıgi istiklâl marşile açılmıştır. Saat 14,30 da Belediye reis muavini Hâmit Bey kürsüye gelerek, Vali ve Belediye Reisi Muhittin Beyin mazeretine binaen gelemediğini beyandan sonra kongreyi şehir namına açmıştır. Hâmit Bey, «özü Tıp fakültesi Dekanı profesör Dr. Nurettin Ali Beye bırakmıştır. Nurettin Bey, kurultayın açılışmı >evin<;)e karşıladığını söyiedikten sonra iki sene evvel kurul an birinci kurultayın tnuvaffakiyetle netîce • lenen mesaisinin bıraktığı întibaın ikinci kurultayın dolgun bir pro • ğramla açılmasınJa en büyük ftmil olduğunu soylemiştir. Müteakıben diş tababeti mektebi müdürü profesör Dr. Kâzım Esat Bey sözlerine başlarken hanrunu mesleğin, diş tababeti mektebinin ve cemiyetin banisi merhum Halit Şazi Beyin ruhunu takdisen bir dakika ayakta dutrmağa davet et miştir. Esat Bey iki sene evvel toplanan kurultayla bu seneki arasmda leğin geçirdiği safahatı ve cemiyetin faaliyetlerini izah ederek de miştir ki: < Aldığımız hayırh kararlar • dan birisi olarak mekteplerde diş tabipleri ittihdamı teklifi hükumetimizce kabul edilmiş ve tatbiki ciheti tetkik edilmege başlanmıştır. Keza 52 diş tabibi geçen sene bütün tstanbul viliyeti ilkmektepleri talebesinm dişlerini muayene et • miştir lri bu talebelerin adedi tam 31,000 kişidir. Ceoıiyet azası arasmda bir de yardım sandıgi tesis edilmiştir. MÜTEFERRtK Iktisat Müsteşarının yeni memuriyeti tktıtat Vekâleti Müsteşan Hüsnü Beyin Erzurum Demiryolu Müdürlü • ğüne tayin edildiği haber alınmıştır. Hüsnü B«yin yerine kimin tayin edileceği henüz malum değildir. River klayd şilebi 19 nisan, Mundros limanında. Mundros kasabasının dibindeki küçük koyun içinde, bizim gemimizden birkaç palamar boyu ötede, sahile amut vaziyette demirlemiş muhteşem bir Ingiliz şilebi yatıyor. Donanmaya kömür getirmiş olan bu gemi, şimdi boştur ve teknesi iyiden iyiye suyun yüzüne çıkmıştır. Uydurma boyacılann fırçalan altında kübik renklere boyanan bu şilep, herkesin merakını celbediyor. Filvaki, birkaç gündenberi, vapura, garip bir tuvalet yapılmakta4ır. Siyah boyalı olan teknesi şimdi kirli bir kahve rengine boyanmıştır. Sonra baştanaşağı kahve rengine boyansa iyi... Birbirinden aralıklı parçaları kahve rengine boyanmış,, diğer yerleri gene siyah kalmıştır. Teknenin iki tarafına lumbarlar açılıyor. (Büyük vapurlarda tekneye girilip çıkılan kapı gibi yerlere lumbar denilir.) Vapurun baş tarafına, siperlerin kenarlarına konulduğu gibi kum torbalan yerleştiriliyor. Bu peçelemenin manası nedir? Romanyadan 2.000 muhacir daha geliyor Romanya, Yufoslavya ve Bul • garistandan memleketimize muhacir akım devam etmektedir. Bu ayın ikinci günii Nilüfer ve Adana vapurları Köstenceye giderek orada bulunan on bine yakm muhacir den iki bin kifiyi Utan bula getirecektir. Balkanlardan ve Dobriçadan Köstenceye inen bu muhacirler teşrini$ani iyi içinde tamamen fehrimize naklolunacak Trakyanın muhtelif yerlerinde iskân edileceklerdir. Türk Bulgar protokolu Miralây Lükofun gazetemize beyanatı Türk • Bulgar tahdidi hudut komisyonu Bulgar ımırahhas heye ' ti reisi miralaj Lükof dün ken dlsini ziyaret eden bir muharririmize şu beya • 'Mirtdary Lühof natta bulunmuştur: «İstanbulu ilk defa ziyaret etmek ftrsatmı eldeettim. Türkiyeyi tstanbula gelmeden evvel de tanıyor dum. Kahraman Türk milleti hakkmdaki ihtisaslarım, genç bir zabit bulunduğum zaman Türk silâh arkadaşlarımla omuz omza mâlletlerimizin ferefini müdafaa ettiğimiz zamandan ba*Iar. Bu intıbalarım bu komisyonda üç aydanberi birlikte çalıştığım Türk meslekta;larım!a tanıştığım zamandanberi kuvvet • lenmiştir. Komisyonda dostça ve tam bir itimat havası içind'e çalıştsk ki bunu ancak bir asker kalbi tanıyabilir ve takdir eder. Türk milletine kar • şı esassn mevcut olan muhabbetle, tamimi bir surette bağlı bulundu ğunuz terakki ve asrile;mek hu susundaki gayretinizi hayretle değil, fakat takdirle müşahede ettim. Türkiyede en ziyade nazarı dikkatimi celbeden şey ıslahata karşı beslediğiniz arzu ve muvaffakiyetinize karsı mevcut olan itimat ve Gazinize karşı beslediğiniz sada kattir. Bunlar size emin bir istikbal vadeden yeni kudVetleria mevcu • diyetine delildir. Biz Bulgarlar içtunaî hayatmızm seri tekâmülünii, herkesten daha iyi anlarız. Çünkü biz de ayni suretle aarileşmek arzusunu besliyoruz. Hudut komisyonunun mesaisine gelmee; tstanbuldaki mesainin yedi sekiz gündsn fazla sürmiyece • ğ'ni ümit ediyorum. Bundan sonra komisyon Sofyaya gidecek ve i>«ini orada bîtirecektir.» Kadro mecmuası kapanıyor Yakup Kadri Beyin Tiran elçi • Hğine tayini münasebetile Kadro mecmuaıını tatil edeceği haber verilmektedir. ADIAYEDE Bir terbiyesiz mahkemede tevkif edildi Dün Ağırceza mahkemesinde muhakeme cereyan ederken samiin a • rasında bulunan Balatta tranlı kahveci Ali isminde biri alenen ve hayasızca vazi ve hareketlerde bu lunmak »uçile yakalanmış; Sulta • nahmet birinci sulh ceza mahkemesine verilmiştir. Suçlu; hâkim Reçit Beyin vak'a hakkında sorduğu suale şu cevabı vermiştir: «Davacı kadının arkasında duruyordum. Elim eline sürtündü. Baçka birşey yapmadım.» Bunun üzerine hâkim Reşit Bey; mevcut delillere ve suçun âdabı umumiyeyi alâkadar eden suçlardan olmasına mebni Alinin tevkifine karar vermi^tir. (Mabadî var) Küçük ve Balkan İtilâflarının tesanüt misali Başmakaleden mabatt iki tebliğle iki Itilâf daimî meclislerinin Romanya Kralı ve Yugoslavya Krallığı birinci naibi huzurundaki beyanatları, şimdiye kadar azçok karışık ve mütereddit bocalıyan dünya siyasetine dosdoğru bir istikamet verecek kıymst ve ehemmiyettedir. Beş devlette altmış milyonluk bir kütlenin ifadesi olan bu çok ciddî tezahürlere nararan: 1 : Millî vaziyetlere halel vo.rmek istiyecek hareketler gayrımakbuldür, statükonun gelişi güzel ihlâli gayretleri kısaca harp sebebidir. 2 : Beynelmilel sahada siyasî einayetlere cevaz ve imkân bırakmamak elzemdir. * Dikkate lâyıktır ki bu fikirler yalnız Küçük ve Balkan ttilâfları* nın fikirleri olmayıp onun Avrupada bu iki zümreden başka ve daha birçok taraftarları vardır. Tecavüzü en iyi surette tarif ederek bütün dünyaya kabul ettirmiş olan Sovyetler İttihadı Marsilya cinayetinden sonra siyasî cinayetlerin de aleyhine şiddetle ayaklantnıştır. Binaenaleyh bu iki fikir etrafında altmış milyonluk Küçük ve Balkan İtilâflarına 160 milyonluk Rusyayı da ilâve etîebiliriz. 50 ve belki askerî müstemleke'erile 80 milyonluk Fransayı da bu zümrenin içine koyabiliriz. Sulhun muhafazasına taraftarhğı münakaşaya mütehammil olmıyacak kadar bedihî olan İngiltere vicdanmın derinliklerinde bu siyasetle beraberdir. İşte Belgıat tebliğlerinin mütebellir bir mahiyet vermeğe azmettiği dünya siyaseti bu haldedir. Bunun içindir ki Belgrat tebliğleri insanl'ğın Kayrına, çünkü sulha hâdim kat'î kararlannda dünyanın kararsız siyasetine işte böyle canlı bir mahiyet ve istikamet vermekte ve ondan dolayı tasavvur olunabileceğinden daha büyük ve daha şamil bir ehemmiyeti haiz bulunmaktadır. Yugoslavyanm büyük bir facia önünde çok akıllı bir r.»ttı hareket takip etmiş olmasmıı; henüz ilk neticeleri muvacehesindeyiz. Hayatında sulha hizmet eden Kral Aleksandrın ölümü de böylece sulha hâdim olmakla müşarünileyhin iyi adına ebediyet veıeceğe benziyor. Çocuklarını denize atan kadın hastaneye yollanacak Bundan bir müddet evvel üç çocuğundan ikisini Haliçte denize atan Defterdada otuan maliye memularından Mustafa Efendinin zevcesi Lutfiye Hanım hakkmdaki davaya dün Ağırceza mahkemesinde bakılmıçtır. Lutfiye Hanımın akıl hastalığına müptelâ olduğ anla • filmasına binaen kanunen hakkında takibat yapılamıyacağına ve kendisinin emrzı akliye hastane sine gönderilmesine karar verilmiştir. Denize atılan çocuklar o zaman etraftan yetisilerek kurtarılmıstı. YUNUS NAD1 Türk Yunan ticaret itilâfı uzatıldı Şehrimizdeki Yunan mehafilin den alınan malumata göre, Türk • Yunan ticaret itilâfnaraesinin kâ • nunuevvel nihayetine kadar tem didi hususunda tarafeyn ara»ında bir anlaşraa husule gelmiştir. Beyoglu Belediyesindeki Bayragın hali Dün bir Universite talebesinden aldığımız bir mektupta Beyoğlu Belediye dairesinde asılı Türk bayrağının soluk ve ay ve yıldızının çarpık çupuk olduğu ve bezinin de lime litne kesilmis bulunduğu ya • zilmaktadar. Alâkadarların nazan dikkatini eelbederiz. Tramvaydan atlarken yaralandı Dün bir tramvay kazası olmuş tur. Gedikpaşada Cami sokağında 26 numarada otucan 55 yaşlannda Hanım nammdaki kadın, Edirnekapıya giden vatman Mehmedin idaresindeki tramvayın rooaorkundan arabamn durmasını beklemedn atlıyarak başından yaralanmıştır. Fransa parlamentosunun gerek meb'usan, gerek âyan medislerinde en kuvvetli fırka radikal sosyalistlerdir. Bu fırka âyand? (sol Jemokrat) ismini taşımaktadır. (Sol demokrat) fırkasının idare komitesi son içtimaında M. Dumergin kanunu esasinin ıslahma ait tasavvurlarından bazılarına ve Esat Beyin nutkundan sonra lrubilhassa âyan meclisine danışmakrultay bugün saat 10 daEtıbba Osızm meb'usan meclisini feshetdasında toplanmak üzere dagılmışmek ve yeni intihabat yaptırmak tır. Haber aldıgımıza göre kurul • hakkınm hükumet yahut devlet tay Balkanlarda epey alâka top reisine verilmesi tasavvuruna mulamıştır. Yunanh meslekdaşlar tahalefet etmeğe karar vermiş, keyrafından kumltaya tebrik telgraf fiyeti bir heyeti murahhasa ile lan gelmiştir. Kurultay ayın 30 unM. Dumerge bildirmiştir. eu sah günü mesaisini ikmal ede • rek kapanacaktır. Kurultay münaBaşvekil âyandaki bu en büyük sebetile diş malzemesi alât ve edefırkanın tazyik ve tehdidine şidvatı satan bazı müesseseler Etibba detle cevap vermiş, tasavvur eyleOdasmda hususî bir sergi vücudft diği ıslahatı ve bilhassa bunlarm getirmişlerdir. Bunlardan Mebmet meb'usan meclisinin feshine ait Ibrahim Bey Kongre ismile bir gakısmını kuvveden file çıkarmak zete neşrederek azaya meccanen için kanunu esasî dahilinde her dağıtmıştır. türlü çareye müracaat edeceğini bildirmiştir. Yani M. Dumerg ıslahat tasav•M»ı4a»t» parlamentoya?t«küf edccek, kabul edilmediği takdirde meb'usan meclisinin feshini âyandan istiyecek, âyan da buna razı olmadığı takdirde kendisi istifa tdecektir. M. Dumergin millî birlik kabinesi ortadan çekildikten sonra Fransada vaziyetin ne hal alacağı lktısat Vekâlettnoe memleket liherkesi düşündüren bir mesele om?nlaroun bir elden ve bir talimat • lacaktır. Sağların bir ekseriyet hüname ile idaresîne dair tetkikler kumeti yapması kabil değildir. yapmak üzere Ankarada Deniz ve Sosyalistler ve komünistlerin teşHava tşleri Müsteşan Sadullah Bekil ettikleri müttehit cephenin rayin riyasetinde bir komisyon top • dikal sosyalistlerle birleşmesi cok lamnıştrr. güçtür. Merkez gruplannın sağlar Limanlarımızda tahmil ve tah • yahut sollarla kuvvetli bir hükuKye, kontrol, nhhrn, ktavnzluk ve met yapmaları da imkânsızdır. köprüler işlerinin bir idare tara Âyandaki radikal sosyalistlerin fmdan tedvir olunması için bir lâFransayı anarşiye sevkedecek bir yiha projest bazırlanmıştır. vaziyet ihdasına böyle birdenbire Bu projeye göre bir tstanbul Hkarar vermelerine zâhirde makul manı umum müdürlüğü teşkili ve sebepler yoktur. Şu kadar var ki nhtım işleri de dahil oldugu halde mezkur fırka bugün Nantede konKmanımıza ait bütün muamelâtın gresini aktetmeğe başlıyor. Bu fırbu müd«riyet emrine verilmesi mev» ka kongrelerinin ekseriya zamazuubahistir. nın hükumetini devirmekle netiYeni müessese önümüzd'eki sene celendiği malumdur. Radikal sos" başından itibareeı faaliyete geçe yalistler hükumete dahil buluncektir. Istanbul limanı umum mü dürlüğüne tktısat Vekâleti Liman makla beraber bu hükumetin şimIar umum müdürü Muhsin Naim Be diye kadar gösterdiği icraattan ve y'n tayin edj'eceği »öylenn'ektedîr. bilhassa ıslahat tasavvurlanndan hiç te memnun değillerdir. Ayın Deniz idarelerinin yeni bütçesi sonuna kadar devam edecek konDenizyolları, Akay, Fabrifa ve Havuzlar idareleri tarafıpdan 935 grede millî birlik hükumeti aleysenesine ait bütçe hazırlıklarına hinde karar verileceği muhakkak baslanmıştır. gibidir. Anlaşılan âyandaki radikal sosyalistlerin şimdiden hükuTeşrinisani avı başında Deniz yollan müdürü Sadettin, Akay mümete karşı vaziyet almalan kondürü Cemil, Fabrika ve Havuzlar grenin vereceği hasmane kararlara idaresi müdürü CemU Beyler yeni zemin hazırlamak içindir. Fransabütçe'er hakkında l ' t ı n t Vekâîetile da dahilî vaziyetin atisi bu kongretemaslarda bulunm*.k üzere An nin sonunda belli olacaktır. karaya gideceklerdir. MUHARREM FEYZİ Denizyolları idaresinin yeni le ne bütçesile bu idareye ait vapur • ların yenileştirilmesi de tetkik e dilecektir. Uyuşturucu maddeler inhisan Akay müdürlüğünün 935 bütçesile yeni vapurlar mübavaası, Köp müdin umumisi Ali Sami Bey dün rüdeki Kadıköy iskelesinin asrî bir A"'>'»<'<»TI «eh'înize gelmi^tir. tarzda inası ve Yalovada yeni bir otel yapılması için tahsisat ilâvesi mevzuu bahsolmaktadır. Her üç müessesenin son yapılan bilânçolarında kâr nîsbetleri mem Nüshası S Kuruştur nuniyeti mucip bir hadde yüksel miştir. j Türkiye Hariç Limanların bir îdiaresî Ankaradaki komisyon bir proje haznrlıyor Ali Sami Bey ge'di Cumhuriyet Araba çarptı Dün Hüseyin Rıza Efendinin idaresinde bulunan 3594 numaralı a • raba Hüseyin namında bir çocuğa çarparak zavallı yavrunun mecru • hiyetine sebep olmuştur. Arabacı zabıtaca yakalanmıstır. Senelik 1400 Kr. Altıayhk 750 Üç aylık 400 Bir ayhk 150 şeraiti i '?'" '«'" 170Ö tfr. 1450 800. yoktur