11 Ağustos 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Camhttrivet I ı Acustos I Casuslar Arasında 106 Nakili: A. DAVER Şehir ve Memleket Haberleri J Siyasî icmal Halk deniz suyu Şimendifercilerin kongresi kullanmaga basladı Şark Demiryoîları Müstahdemîn Cemiyeti dün Sular idaresi hâTâ b'tmiyen tsdbirîeriie meşçul! Şehrm muhtel'f mmtakalannda halk susuzluk s;kâyeSne başlamufar. Terkos mosIukTan tstanbul tarafntdaa son g&nlerde srk sık akmamaktadır. Bımdan başka Kumkapi, Gedikpaş? ve Beyazıt CTvanndaki su har'nelerinde de su bulunmamaktadır. B:!hassa Kumkapı ci hetlerinde halkuı eksersı tic dört saat usrasfıktan sonra ted'rik ett'ği bir te neke suyu nHİbrem ihtiyaçlarma sakla • makta ve ekseriyetle deniz snyu kullanmaktadn. Belediye Şular tdaresi sehrrn susuz semtlerine Terkos suyu vermek için terfa*bat yapmağa k'rar vemv'aHr. Dün sababtan itibaren Beyoğlu ci het^nde de geç vakte kadar Terkos su yu kesflm:stir. Gene Sar meselesi Diişen bir el bombası, Pivkonun havarilerine, Çeklerden ümit kesmek lâzım geldiğini gösterdi Karzano firarileri «Reparto in • tercettatori jugoslavb ismi altmda Italyan ordusuna almdılar. îlk te sebbüsleri muvaffakiyetle netice lemnedi. Bunlar, Zebio ve tnterotto dağlan mıntakasında mermilerin devirdiği ağaçlann altında sürüne siirüne Avusturya hatlanna sokulmuf ve ileri karakol efradını çağırmağa başlamışlardı. Fakat daha ilk çağırmalanna tüfek namhları cevap verdiğinden geri dönmeyi daha ihtiyatlı bulmuşlardı. Frenzela boğazında yaptıkları tesebbüs te ayni neticeyi verdi. Hal* buki o tarihte buradaki Avuaturya mevztlerini tutan kıt'a, ekserisi Çeklerden mürekkep olan 2 nci nisancı alayi idi. Pivkonun sureti mahsusada Çeklerden seçilmis olan bir müfreıe, Avusturya sperlerine •okuldular ve lejyonlarda sürdükleri hayatın zevklerini, vatandaş • nıbaflanna düşen bir el bombası, lanna anlatmak Utedi. Fakat ya • Pivkonun havarilerine, Çeklerdea ümit kesmek lâzım geldiğini gös • terdi. Maamafih Avusturya askerlerinden birkaç tanesi, ırkdaşları • nın tahrikâtıoa kapılmışlardu Er • tesi gün içlerinden biri kaçmak îs • tedi. ltalyanlar kollanm açmış bu firariyi beklerken yanıbaşlanndaki Fransız kit'ası üzerine ates ederek bu kaçağı temizlediler. Gene Çek» lerden mürekkep bir grup, ttalyan hatlanna iltica ederken Fransızla • rın ateşi altmda can verdi. tşi bo • rulaa Pivko Fransızlara gidip şi • kâyet ettiği zaman *u cevabı aldı: Avusturya siperlerinden gelenlerin hepsi bizim indimizde pis boşlardan (Almanlardan) ibarettir. tster hücutn, ister firar etsinler. Dinlemez, basarız kurşunu! Maamafih, Pivkonun emelleri kısmen tahakkuk etmişti. Çekler tarafından büyük yardım gören miilânm, yorulmak bilmez propaganda« sayesinde, Yugotlav lejyonunu teşkile muvaffak olmuştu. Bu lejyon resmen tanınmamıy, sadece mUsaade ve müsamaha ile karşılanmif ohnasına rağmen Italyan efkârı umumiyesini ve matbuatmı alâka • dar etmeğe baflamıştı. Fakat ltal • yan askerî makamatınm itimatsızlıgi hilâ geçmemsti. Yugoslav lej» yonu mensupları, propaganda yapraak üzere, bütün cepheye da • gılmışlardı. Bunlar, Avusturya • Macar devleti dahilinde kullanılan muhtelif dilleri bildikleri için, dhv leme mevkilerinde ve mikrofonlarda da Utihdam ediyorlardı. Çok zeki olanlart, keşif kıt'alarıoa verili • yor, esh* düşen vatandaşlarını ele geçer geçmez sorguya çekiyorlardı. Esirler, bunları felâket arkadaşı sanıyor ve ne biliyorlarsa hepsini söylemekten çekinmiyorlardı. ttalyan • lar bu suretle kendi tercümanlan vasıtasile esirlerden öğrenebileceklerinden çok fazla malumat ahyorlardı. 1918 senesi mayisında, Frenzela mıntakası bir Çek livast tarafından tutuImakU idi. Burada iki tarafın ilk siperleri, birbirînden 20 adım uzakttı idi. Bu yakın mesafeden istifade eden Çekler, karşıdaki Avusturya askerlerile münasebet te* sisinde güçlük çekmediler. Siperin üstüne bir çuval clolusu nefis beyaz ekmek koydular. Avusturyalılar, bu güzel ekmekleri almak ve vatan daşlarmın kendilerine söylediklerini alâka ile dinlemekten nefislerini meaedemediler. Bu hal, günlerce devam etti. Avusturyalılar, beyaz ekmekleri alıyor ve Pivkonun adamları da onları firara tahrik ve teş • vik vazifelerini yapıyorlardı. Bu dostluk günün birinde Avusturya cephesinde Çek olmıyan askerler tarafından açılan şiddetli bir ateşle bozuldu. Yugoslavya lejyonu hayli zayiat verdi ve bu suretle Iejyona iltihak edenler, Avusturyalılar he • sabına, bu zayiatla telâfi edilmiş oldu. ttalyan kıt'alanna gelince, onlar bu faaliyctten memnun de • ğildiler. Çünkü Slâvların Avusturya cephesine yaklaşma teşebbüs leri kendilerine ekseriya çok sid detli tüfek ve topçu ateslerine mal oluyordu. Pivko ile onu bu faaliyete teşvik edenler, elde edilen ehemmiyetsiz neticelerden usanç getirmişlerdi. Avusturya ordusundan yalnız Slâv efrattan mürekkep kıt'alardan fi rarî geliyordu. Bunun için de o kıt'alarm Avusturya Macar devletinin yıkılmasını siddetle istiyen neviden ihtiyat zabitlerinin kuman • dası altında bulunması lâzımdı. Hırvatlarla Müslüman Boşnaklar. çeşit tahrikâta kulak bile asmıyor ve basıyorlardı kursunu... Slovenler de pek az ehemmiyet veriyorlardı. Firariler arasında büyük ekse riyeti Çekler teşkil ediyordu. ttalyadaki üsera karargâhiarm • dan Yugoslav lejyonuna adam bulmak için yapılan teşebbüsler de muvaffak olamıyordu. 1918 mayısı nihayetinde Pivko Avusturya esirleri arasında çalışmak üzere, birdenbire Gaitoya çağırıldı. Burada esirler Garda gölü ile Mincio nehri arasında büyük bir geri çekikne mevzii insa ediyorlardı. Çünkü o tarihte Avusturyalıların bu mıntakada büyük bir taarruz yapmalarından korkuluyordu. Pivko esirler arasında, fevkalâde çalıştı isede aldıgı netice bu çalışmaya hiç mi hiç uygun olmadı, muhtelif mevkileede 838 kişi arasında yaptığı propagandalarla ancak 86 kişiyi kandırabildi. Bir yerde tek bir hain çıkrr.adı, başka bir yerde ise propagandası esirler arasında bir hiddet fırtınasına sebep oldu. Avuaturya Sırplannın bulunduğu bir karargâhtaki askerler, ancak Sırp ordusile beraber harbedecekleri ce • vabmı verdiler ve Yugoslnv lejyonuna girmekten istinkâf ettiler. Şiradiye kadar faaliyeti sadece müsaade ile karşılanan Pivko ve arkadaşlan bundan sonra resmen tamndılar ve kendilerine emieler verildi. Fakat nazır Sonnino, Sırp esirlerinin muharebede kendi memleketlerine karşı istihdammı menetti. Yalnız Çek lejyonlarınm harbetmelerine tnii saade ediliyordu ve bunların ba • şında bir İtalyan jenerali bulunu yordu (Mabudi var) fevkalâde bir kongre yaparak yeni idare heyetini ««*:ti MAARIFTE İlk mektep talebesinin dişleri muayene edilecek tlkmektep talebelerinin disleri bu sene de geçen seneki gibi muayene edilecektir. Talebeden çok fakir olanların disleri meccanen te • davi edilecektir. Vakti hali ye • rinde olan ailelerin çocuklarnın dislerini tedavi ettirmeleri için ken • dilerine tebligatta bulunulacaktır. §EHİR ISLEUt Kararda tadilât istiyen esnaf Kunduracılar, kahveciler, çay cılar, ispirtolu içkiler satan bakkallar, tütüncüler ve fabrikacılar mağazaların erken kapanmasi hak kındaki daimî encümen karannın kendileri lehinde değistirilmesini istemislerdi. Bütün bu istidalar bugün Belediye reis muavini Hâmit Beyin riyasetinde kaycnakamlann istirakile yapılacak içtimada halledile cektir. Diger taraftan bazı berber kalfalan da Belediyeye miiracaat e • derek berber dükkânlarmın da erken kapanmasını istemislerdir. Şimdiye kadar tatbik edilen ka • rarlar bir tecrübe mahiyetinde ol duğundan değistirilmesi lâzım ge < len cihetler te'kikat neticesinde d« ğistirilecektir. Şirket vapurları köprüde fayrap edemiyecek Köprüye yanaşan Akay, Şirketi Hayriye ve Haliç vapurlannın ha reketlerinden evvel sık sık fayrap ederek bacalanndan kesi£ dumao çıkarMalan Köprüden gelen geçen. leri fena halde rahatsız etmekte dir. Bundan başka duıaanlar Köprünün boyalarını da bozduğundan Belediye, Köprüyü duman istilâsından kurtarmak için Akay ve Şir • keti Hayriye ve Haliç idarelerine vapurlann Köprüde fayrap etrae melerini teblig edecektir. POLtSTE Çocugunu rrektebe yazdtrmak için 30 lira dolandırmış ! Beyoğlunda oturan Hatice Ha mm isminde bir kadın on yaşında ki çocuğunu Ieylî br mektebe yer • lestirmek üzere öteye beriye müracaet ederken karşısına Mahmut is« minde biri çıkmış ve kenduinin maarifte birçok tanıdığı bulundu • ğunu söyliyerek kayit muamelesini yaptırmak istemiştir. Mahmut kayit muamelesi hakkında hem iza • ! hat vermek hem de masrafi almak üzere müteaddit defalar Hatice Ha nımı ziyaret etmiş ve otuz lira para alarak ortadan kaybolmuştur. Kadıncağız bir iki gün beklemis, Mahmut Efendi gelmeyince aldatıldığını anlıyarak zabıtaya müracaat etmiştir. Mahmut yakalanmış, tahkikata baflanmıştır. • lmanya ile Fransa arasında bulunan ve gayet zengin bi maden mıntakası olan ve elyevm Cemiyeti Akvam tarafın dan idare edilen Sar meselesi tek • rar Avrupanm siyast vücudünde tehlikeli bir çıban halini almıştır. Celecek senenin ilk pazar gününde bu mıntaka için Alman ve Franaıs ve Cemyeti Akvam idarelerinden hangisinin tercih edileceğini anja mak için buranın yerli halkının a • rayı umumiyesine müracaat «dil • mesi hakkında Cemiyeti Akvam meclisinin son içtimaında verdiği kararla meselenin Avrupa sulhunu cidden tehdit eden vahametinin önU almmıştı. Halkın ârası toplamrken ve toplandıktan sonra müntehiplerin tehDünkü kongrede bulunaniardan bir grup dit ve tazyika maruz kalmaroala • Şark Denvryo'Ian müstahdemin te tesbit edibnesini istem'ştir. Bunun üze rma nezaret için üç kişilik bir heavün cemiyeti dün Yedikuledeld rner • rine murahhaslardan Murat Bey nizamyet dahi teşkil edilmişti. Bu suretle keztnde fevkalâde bir kongre aktetmiş namenin sarahab* karsısmda bu sualin meselenin halli zahiren çok sade • soruhnasına lüzum olmadığuu, kongre tir. Bunlarm bir ay evvel toplanan se • leşmişti. Fakat bundan «onra entri nin fevkalâde olduStmu ve ruznamede nel'k kongrede seçilen idare heyeb' mukalar ve trhrik!.^r lihayet bulma» mevcut olan idare heyeti int'babından rahhaslarmd*n bazilan isb'fa ettiginden mıştır. tki taraf birbirine ağır it • başka birsey müz"kere edilemiyeceği fevkalâde kongrenin toplanmasına ve hamlarda bulunmakta devam edi • yeni bir idare beyeti înHhabına Kizum gö ni söylemiş, fakat bu esnada sağdan solyor. Buradaki Fransız kömür ma • dan sesler yükselerek gürülMi yap''mak rulmüştür. Fevkalâde kongreye 489 Iddenleri işletme şirketinin Alman istenmlşb'r. Nihayet müzakere kâfî gö şi iştirak etmiştir. amelenin çocuklarına mahsus tesis rülraüs ve intiıabat; geçilnrştir. tnti Dünkü kongrede altı aybk faatyet ettiği mekteplerin idaresi ve siya • haptan evvel tekrar söz alan Murat B., hakkmda heyeti umumiyeye anedilen setile tneşgul şubesinde geçenlerde geçen seferki idare heyeh'n'n sam'miyebilânçoda cemiyet varidatının 6353 likay'oolan birçok evrak dolayısile ra oldugu ve bu paranm nerelere sar • ti baltaladtfını ve bu sefer işbas'na ge Fransızlar Almanlara karşı söyle • : tirilecek arkadaslarm h»s»as, yetle ÎP fedüdiği gösterilmiştir. Alb ay zarfuı • mediklerini bırakmamışlardı. Fa • ç'lmesinı tavsiye etmişMr. Eski idare heda eemiyete mensup yedi aza vefat et • kat evrakın muahharen saglam o: miş ve bonlardan bTces kalan dördünün yetinden Yusuf Bey asab yetle ayağa Iarak bulunması hâdisenin vahamet kalkarak, Murat Beyin «bal^alamak ailesine 461 liradan 1844 lira verümişve ehemmiyetini kaybettirmisti. kelhnesini geri almasını istemis ve gü tir. Şimdi ise yeni, lâkin daha ciddi röltü tekrar başlamışbr. N'hayet mü HastPİanan azaya yapılan yardım i • nakaşanm uzayıp (Hmetine müıaacto ve akıbeti vahim bir hâdise zuhur se 1148 Urayı bolmushv. Dünkü kon • edilmernis ve inb*haba başlanmıstır. Yaetmiştir. Sardaki Cemiyeti Akvam grede evvelâ muvakkat bir kongre hepılan tasnifte yeni heyetlere şu zevat se idaresine mensup bir polis komiseyeti seoilmiş ve derhal yeni idare heye • çilmijtir: rinin eşhası meçhule tarafından Sl> tinin intihabına geçilmek istenmiştir. Fakat Edirne murahhası Hakkı Efendi konReis Sabri. fldnci reis Nuri, murah • dürülmüş olması zabıtanın Nazi • greye arzedilecek birçok mesail buhsn • has Rifat, azalar Nihat, Satvet, Abdürlerden şüphelenmesine sebep ol • duğunu söyliyerek evvelâ kongremn a • rahmn, Necmi, Murat, Mus*afa Sıtkı, muştur. Nazilerin teşkilâtı sayılan di mi, yoksa fevkalâde mi oldugunun Asım, tsmat'I, Şak'r Beylerdir. (Alman cephesi) merkezinde ya ECNEBÎ MEHAFtLDE pılacı tahacriyatta elde edilen evral MÜTEFERRtK zabıta memurlan tarafından şüp • heli görülerek mahkemeye verilmiştir. Hâkim bu evrakı vuku bulan Haber aldığımıza göre ikinci Dil cinayetle alâkadar görmediğinden Mısırda çıkan Elmukattam ga • Kurultayma iştirak etmek üzere zetesinin neşriyatına atfen Mısır ile alindıgı , ı c i a d n i n c Karar vermı» meşhur Leh âlimlermden profesör Türkiye arasında aktedilecek mu tir. Larotoroki Karakoviden tstanbula ahedenin imzası için Hariciye VeFakat Cemiyeti Akvam namına kilkniz Tevfik Rüştü Beyin Mısra hareket etmiştir. bu mıntakayı idare eden hükumet davet edildiği yazılmışsa da henüz komisyonu hâkimin kararmı siyasî Mısır sefirinin Vekil Beyle görüf esbaptan dolayı infaz etmemiş ve ev • mediği ve böyle bir davet vâki olmadı ği anlaşılmaktadv. rakı sahiplerine iade etmeyip nez • Şehrimizde bulunan Polonyalı dinde alıkoymuştur. Almanya hü • profesör Zapsaal ile on iki talebesi kumeti ve alelumum Naziler Sar • dün Boğaziçini gezmişlerdir. Prokomisyonu fesörün talebeleri arasında üç te daki hükumet idaresi Bakırköy bez ve pamuklu tnenreisi yani bu hükmetin başi tngilis kız vardır. Heyet burada ihnî tetsucat fabrikasının yeni kısmı pa • zartesi günü açılacaktır. kikatta bulunacaktır. Profesör ve Knoxu ötedenberi Almanya aley « 14 ağuatos aah günü de tş Banka • talebeleri 18 agustosta açılacak olan hinde garazkârlıkta buluncnakla •rara Pasabahçede tesis ettiği şise itham ediyordu. Sbzü ve hükmü ikinci Dil Kurultayında samiin sıfa•e cam fabrikasının temalatma metile bulunmak Uzere Kurultay umum hükumet tarafından kat'î surette rasimi Basvekil tsmet Paşa Haz kâtipliğinden müsaade istemisler « infaz edilmesi lâzım gelen hâkimiı retleri ve tktısat Vekili Celftl Bey Alman cephesi merkezinden alı • dir. tarafından yapılacaktn*. nan evrakın iadesine dair verdigi Vararın nümayişkârane bir surette hükumet reisi tarafından reddedümesi Almanya hükucnetinin ve Nazilerin ithamlarını takviye etmiş oluyor. OV *^ Hariciye Vekilimizin Mısıra daveti BirLeh âlimi Kurultaya geliyor C Şehrimize gelen Leh profesör ile talebeleri Yeni fabrikalanmızın temelatma merasimi Uzunköprüde 199 çocuk sünnet ettirildi Almanyada umumî af ilân edildi (Birinci tahifeden mabat) momak şartOe affedilecektir. Üç aydan aşafı hapis ve bes yuz raarln geçmiyen para cezalan tama • men affedilecektir. 2 agustos 1934 ten e w e l irtikâD edflmîs olan kabahatlere ait dava'ar da sıılcut edecekttr. Aşagıdaki eurümler için hususî bir «yasî af 0»n edilmiştir: Fuhrere karşı yapılan sebbü seb'm • ler, milletin iyiliği veya nüfuzu aley hindeki sözler ve yazılar. Ancak bunlann devlete karşı beslenilen hasmane bir ruhî haletten roülhem olmamalan •e 2 ağustoa 1934 tarihmden mukaddem bulunmalan şarthr. Affı umuminm şumulü dairesine girmiyen curümler şunlardır: Devletin emniyetine karsı yapılan fesat teıtibafa, vatanî hiyanet, askerî esrann ifsası, msan hayatına karsı suikastler, ölumü veya mecruh<yeb° intaç eden înfflâk edici maddelere ait kanuna mohalefet, failinm adiliğine delâlet toecelc ner tuf IxE curuuıler* Üniversitede yeni sene tedrisah (Birinci »ahifeden mabat) ne gore yapacaklardır. trotihan seklî de profesorlerin tensfp edecekleri bir şek le sokulacakbr. Doçentlen'n maas isle • ri bu senei tedrisiye bc'dayetinde halledilecektir. Hnkuk Fakültesine yeni profesörler getirîecek*ir. Tıo Fakültesinin nakli mi? Tıp FaküItesTMn tstanbula naklinin bir fayda temin etmed'ği gibi bIâkis şe hir hastanelerini müşkül vaziyete sok • tvğu, tafebeleri dagmık bir h»lde olan kliniklere gitmek için fazla masraf ih tiy*rma mecbur ettigî dolayısile fakültenîn gene Haydarpasaya naklolunacağı h?kkıni<» deversr eden rîvayetler teeyyut etmemistir. Üniversitedeki Al man muderrislerrn mühim bir kumı ta • til dolayısîle Avrupaya g^tm'şlerdir. Üniversite kadrosunda tebeddüFler oiacağı hakkında dün tekraT çıkanlan fayialarm ash yoktur. Ba, yeniden geb'n'lmesi mevzuubahs eenebi profesör • leri haberinden galat olsa gerektir. Bu vaziyet karşısında Almanya ve Sardaki Alman cephesini teşkil eden Naziler daha doğrusu Alman milliyetperverleri, irayı umumiyeye müracaat ve ondan evvelki is • tihzarat zamanmda Sar hükumetH min bitaraf ve âdil hareket etmiyeceği kanaatine gelmistir. Böyle bir intiba altında Sardaki intihabat mıntakanın Almanyaya iadesi aleyhine çıktığı zaman ne Almanyanın ne de Sardaki milliyetperverler tef kilâtının bu neticeye razı olmıya • cağı ve yalnız sözle değtl işle de bu neticeyi bozmağa çalısacaklan muhakkaktır. Binaenaleyh intihap zamam gene fena bir hava tçinde yak ı A^aşmaktadır. MUHARREM FEYZt UsuflRöprü Halkevlnin terüp etfclgl sünnet dügünundentinintiba: Yukarıda olacak çocuklardan bir kısmı, aşağıda pehlivan gureşlerıni seyreden halk sünnet edilmiştir. Halkevi, bu miina LJzunköprü «Hususî» Uzunköpru HaBcevi çok faydalı faaliyet göster sebetle büyük bir de ziyafet vermiş, gemektedir. Tesekkül taribi yeni olmaida rek sünnet olan çocuklara, gerek ana ve beraber bugâne kadar gördüğü işler babalanna pilâv, zerde ve börek ikram mubittc büyük bir memnuniyet uyan • etmiştir. dırmıştn*. Sünnet düğünii münasebeble büyük Halkevi burada büyük bir sünnet dü bir güreş müsabakası da terb'p edilmis, ğünü terb'p etmif 199 çocuğu sünnet etTrakyanın namdar pehlivanlan güreş • tirmiştir. Sünnet olacak çocuklar içm mişlerdir. Sünnet düğünü çok eğlenceli üç çadır kurnunashzr. Çocuklar burada olmustur Adliye Vekili İstanbula geldi Adliye Vekili Saracoğlu Şükrü Bey düa sabahki trenle Ankaradan şehrimize gelmistir. Saracoğlu Şük. rü Bey doğru Perapala» oteline gitmiş, bir müddet istirahatten sonra bazı ziyaretlerde bulunmuştur. Adliye Vekili şehrimizde birkaç gün kalacaktır. Cumhuriyet Nüshası 5 KuruştuT 1400 Kf. Senelik Altı ayhk 750 Üç ayhk 400 150 Bir ayhk Abone J T ü r k î y e şeraiti I tçm Harîç