25 Haziran 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

C Bütün Türkiye Mehmet Efendi Mahtumları Kaavesini içiyor îst Mısırçarşısı kapısı karçismda Onbirinci sene: No. 3640 « S I I B H P ^ ( J K ^ S J ^ L T tenMna *s Pazartesi 25 Hazfran 1934 . . Telefon: Başmuharrir ve evl: 24290, Tahrir heyetl: 24298, îdare Te matbaa tasmfle Matbaacılık ve Neşriyat şirketl. 24299 umhuri \ Bütün Türkiye Mehmet Efendi Mahtumları Kahvesini içiyor st. Misırçarşısı kapısı karjısmd» Yol inşaatında iki eksik: Esas ve program O stanbul Edirne jrolunun asfalt ola11 rak yapılması teşebbüsü yemden canlammştır. Bu yol bizi Avrupaya baghyan kara yoludur. Otomobilcfliğin büUİD dünyada kazanmakta olduğu inkifaf ve terakkiye göre yalnız ba yolun yapümasile kara yolile Avrupadan memleketimize yapılacak otomobfl seyahatlerinin pek ziyade artacağına hükmolunabilir, ve birgün Avrupalı seyyahaı Balkanlar içinde azçok zahmet çekiliyor, fakat Edirneden itibaren Türkiye hududuna girüince öyle bir yol fizerinde kayılıyor ki değme key • fuıel Dedirebümek, memleketimize binbir kitabın temin edemiyeceği propagandayı kazandırmak demek olacakbr. Fflhakika Avrupadan memleketi roize kendi otomobüi ile karadan dönmüş olan bir arkadaşımız büim Avrupa parçamtzdaki yolun pek iyi olma • raasma mukabil, hududumuzdan daba Derideld komşu Balkan ınemleketleri yollannın da Avrupadald etnsaline nisbetle pek geride bulunduklarmı, Pbizzat müşahede ve tetkiklerine istinaHeo bize tafsilâtile anlatmtştı. Bu ar fcadaşa göre Edirne Istanbul yolu • surasında btvumda ve bühassa köprülerinde tamir etmekle fimdilik hemen hemen diğer Balkan memcetlerinin yollan ayarmda bir yol vöİcude getirmiş olabüiriz. Bu ULhamuda i fartüe üzerinde Uunamen rahat bile tamamen emin olarak se • olunabilecek yolun esası pekilâ tnevcutturi j | Mesele Edirne tstanbul yoluna ta • feüuk edince evvelâ bu arkadafin tav•iye ettiği umumi ve seri tamir ympu • •nak, ve ayni Mmında ajroî yohm dalıa esasu surette yapılmaa çareleri de laynca düfüniilmelidir. Şu aebepten dolayı ki bütün Edirne tstanbul yolunun çok para istemiyen tamirini bir sene • de başarabiliriz. Ayni yolun, dediklerl gibi asfalt nev'inden yeni ve esasu su«rette inşası daha büyük masraflara ve. bünassa senelere tevakkuf edecek daha büyük bir istir. '( Zaten yalnız Edirne • tıtanbul yolunun değü, bütün Türkiye yollannın nasıl yapılroaaı meselesi bütün heye • tile ortada ve önümüzde duran henüs nallolunmamış büyük bir meselemiz dir. Yol insaahnda Avrupanm vâsıl ©1duğu hayret olunacak kadar güzel te • rakki ve tekâmüle nisbetle biz henüs dörtyol ağznıda emekliyen bir vaziyette bulunuyoruz. Şose yollarınm mem* leketimiz için en muvafık ve en mü kemmel olarak ne suretle yapüacağı meselesini heniiz halletmedik. Yol inşaah nanvna umumî ve hususî çaJış • malann adeta heder denilecek kadar nakıs ve iptidaî olduğunu kabul ve îtî raf etmek mecburiyetindeyiz. Her se • ne şurada burada birçok yollar yap • maktayız. Yapmak, yapmamaktan elbet iyi olduğu için bu yoldaki gayret leri takdir etmemek elde olmaz. Fa kat yol diye yaptığunız şeylerin fiç beş sene sonra yok olacak çürük esaslara istinat ettiğini anlarsak bu uğurda sarfettiğimiz emekleri bekliyen bu feci akıbet önünde müteessir olmaktan da kendimizi alamayu. Bu son şıkka nazaran da insanm sağlam usul ve esası bulununcıya kadar Türkiyede hiç yol yapümasın diyeceği gelir. Mademki o kadar masraf ve emek birkaç sene sonra heder olmağa mahkumdur! Memlekeb'miz için yollarm ehem miyeti şimendiferlerden geri değildir. Bu memleket üstünde oldumolasıya yol yapıyoruz. Birçok vilâyetlerimizde birçok eski valiler halk arasmda yal • mz yolculuklanndan mütevellit şöh • retlerini hâlâ bir dasitan gibi muhafaza eder dururlar. Sıva* Valisi Halil Rifat Paşanın yol güzergâhlanna ça dırlar kurdurarak yol inşaatma bizzat nezaret ettiğini babadan oğla intikal etmis masallar gibi hâlâ o havalide bugün dahi dinliyebilirsiniz. Halil Ri fat Pasanm birçok emsali vardır. Hâlâ bugün dahi yolculuğa fazla ehemmiyet veren ve bu sahada oldukça nravaf • fakiyetle çalışan değerli idare memur • lanmız eksik değildir. Eksik olan şey yalnız iki tanecnctir: Şehinşah Hz. Izmîrde Gazi Hz. nin validelerinin mezarına çelenk koydular tzmir 2 4 (A.A.) Iran Şehmsahı Hazretlerile Reisicumhur Hazretleri, Izmir şehri tarafından şereflerine verilen ziyafeti müteakıp Bahkesire hare • ket buyurmuslardır. tstasyonda bu • lunan mülkî, askeri ve adlî erkânla C. H. Fırkası idare heyeti azalan ve belediye reis ve azalan, müessesat ve teşekkuller mümessilleri ve vaktin geç olmasma rağmen toplanan binlerce hal» km candan gelen sevgi ve şükran his • leri ve yasa, varol avazeleri arasmda uğurlanmiflardır. Gazi Hz.ile Şehinşah Hz. dünItalya Cemiyeti AkvamBalıkesiri şereflendirdiler dan çekilmek üzere imiş Gazeteler silâhsızlanma konferansile Milletler Cemiyeti aleyhinde şiddetli neşriyat yapıyorlar «Manchester Guardian» gazeteıf yanyort «Musolini Hitler mülâkatmın Cenevredeki intıbalan ümitten zi • yade endişe uyandırmıstır. Mülâ • katın arifesinde bütün Italya matbuatınm silâhsızlanma konferan sile Milletler Cemiyeti aleyhinde müttehit neşriyatı fena bir tesir hasıl etmistir. Bugün, «Journal des Nations» ta Italyan gazetelerinden Sctibasen çıkan yazılarda kullamlan lisandaU fiddete bakılırsa, bu tarzdaki neşriyahn şkndiye kadar faşit Italyanm matbuatında görülmediği anlaşılır. Gazetelerin en hafif mütalealarmda bile silâhsızlanma konfe • ransının <Umüş ve defnedilmiş ol duğuna ve Cenevreden arhk birşey beklenemiyeceğine isaret ediliyor. Toto Sürt&gt MusoliniHitler mülâkatının neticeleri Şehinşah Hazretleri, Gazi Haz retlerinin validelerinin mezarına çelenk koydular fzmtr 2 4 (A.A.) Şehinşah Haz • retleri, Reisicumhur Hazretlerinin va • Bdeleri Zübeyde Hanunefendinin Karşryakada Osmanpasa camisindeki kabristanda metrun bulundugunu haber •Imalan fizerine dün basroabeymcflerile aervayeverleri ve maiyeti Şehînşahilerile bir çelenk göndererek merhu • menla mezarma merasimle koydurmuslardnr. Şehinşah Hz. nanuna giden heyeti, Karsıyakada belediye, C. H. Furkası ve Hilâliahmer heyetleri karsı Gazi Hazretterile büyük mi$afirimiz Şehinşah Hz. oiomobtlde... Uımşlardır. Çelenk, konurken C H. Fırkaa nanuna söz söyh'yen Hüsnü Bey, Alâhazreti Hümayuna bu kadirsinas • lıgından dolayı teşekkür etmistir. Şehinşah Hazretlerinin Saray nazın verdiği oevapta Şehinşah Hazretleri Gazi Hazretlerine bir kardey gibi olan •evgisini ifade eylemistir, demiftir. Bu şartlar dahilmde, Musolmintn Almanyayı tekrar Milletler meclisine ge Ftalyan pe 'Alman karşıkarsıya tirmege çanşacağı şüphelklir. Son mfilâkattan sonra, Italya tekrar Milletler meclismden çekilmek tehdidme kal • karsa hiç knme hayret etmiyecekHr.» Iran gazetelerinin neşriyatı Tahran 24 (A.A.) Settan Cinan gazeteai, Şehmsah Hazretleri • nin Türkiyeyi ziyaretleri münase • betile ezcümle divor kiı (Mabadi beşinci tahifede) Kadınerkek rekabeti Kadın Birliğine erkekler tarafından kadırilariıt ekmeklerini ellerinden aldıkları hakkında birçok şikâyetler yapılmış! Erganide faaliyet mühim Dil Kurultayı bir safhaya girdi Ikinci Kurultayda Büyük bir bakır kuyusu açılıyor, Elâziz hattindan Isletme kuyusuna şube hath inşasına başlaaıcLj Dil Cemiyeti nıznameyi bildiriyor neler görüşülecek? Şfadm aahanndaki faaliyetten bir int ıbaı Beş dakikada toprağt bir delen makine çahftrken FJâzîz cHu. Mu.» Memleketi • tibath bir makine ile bir bakır kuyraa mize milyonlarca liralık servet girme açılmaktadn, Makine beş dakâca zarsini temin edecek olan Ergani bakın hnda bir metre derinlik delecek kud • sahasmdaki ameliyat mühim bir saf • rettedir. haya girmistir. Sahada, muazzam ter (Mabadi dSrdüncS aahifede) miMiiMiıınııııııııiMiıınıııııııııımıııııııııııııııııııııııııtiHiıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııtııını ııııııııııntıııifiııııııııını ıııııııııııııııımııı Karlm Birfiginra kadm erkek farkının her sahada kaldınlması ve tam bir musavat tMssüui yolundaki faaliyet', erkeklere aJt iıleri derukde eden kadmlanmızm gittikçe çoğalman bazı erkekieri endişeye düşürmüştür. Hatta son günlerde Kadın birliğine bu endişeleri bildirmek üzere şifahî, tahriri birçok müracaatler de yapümışbr. Bu meyanda, ΫWIÎIMTI gazeteye yazdmasuu istemiyen bir zat, dün Birlik reisi Lâtife Bekir Hanıma, kadmlann, evvelce *~ Ankara 24 (A.A.) T. D. T. I yalnız erkeklerin yaptıklan ij'eri de C. umumî kâtipliğinden: ruhde etmelerini aykm buldogunu isa1 Onceden de bildirildiği gibi ret ederek: «Erkeklerin ekmeğini elikinci Türk Dili Kurultayı Istanbullerinden alıyorunuz!.. Kadmlann müda 18 ağusto* 1934 tarihinde top • savat isteklerini bu derece ileri götürlanacaktır. mesi doğru değildir!» demiştir. 2 lkincİ Türk Dili Kurultayı • Lâtife Bekir Hanun, kadınlar aley • Mt, birinci Kuruhay azalarile cemi • hinde nyanan bir cereyanm ifadesi olan yetin merkez ve dışan teskilâfa abu sözlere karsı derhal itiraz ederek s&lanndan istek edenler iştüak e • şunlan söylemistir: debileceklerdir. Ancak iştirmk ede« Kadmlar, bazı erkeklerin zancekler önceden bilinmek iizere bunnettikleri gibi, kendüerine rakip ola lardan Kurultaya istirak edecek o rak degfl, ymrduncı sıfatile çabşıyorlanlar en geç 15 temmuz 1934 akm lar. Zaten musavat istemekliğimiz, muf* »nw kadar Ankarada T. D. T. hakkak her kadınm harict hayata atılC unnnnî kâtipliğine isim ve ad • reslerini bildirmelidirler. Bu tarihten sonra yapılacak müracaatler hiç olmamış gibi tutulacaktır. 3 Kurultayın gündelik çalıs • ma programı aynca bazırlanacak ve ilân edilecekth. Umumt nızname şadurt Açılma nutku, J (Mabadi dSrdüncü aahifede) Kadın Birliği Reiti Lâtife Bekir, idare heyetinden Allye Eaat H. lar ması için değfl, hanımlarm da erkek • ler kadar kabiliyetli ve tekâmül etmiş insan olduklannı ispat etmek maksa diledir.» Birlik idare heyeti azasmdan Aliye Esat Hanun da erkeklerin endişelerine mahal obnadığmı fleri sttrerekt « Erkekler, kadmlann çalışmasından şikâyet etmemeli, bflâkis memnun olmalıdırlar. Çünkü erkeklere bu suretle ekmek getirmeğe imkân buluyorlar.» demiştir. Kabzımalların cevabı «Israr ediyoruz: Yeni hal garaj bile olamaz, hava şeraiti malların bozulmasmı intaç edecektir» Esas ve program, ki bunlann ikmali bugünün devletinin aynen ve tamamen simendifercilik ayarmda çok mühim bir vazifesidir. Eğer fazla değilse. Filhakika son senelerde şose yollarile demiryollannm mukayesesinde yer yer şoseye rüçhan veren kuvvetli mütalealara tesadüf edilmektedir. Bu müna kaşalar bize göre değildir. Biz her iki medeniyet vasıtasına ayni kuvvetle muhtacız da onun için. Esas, yol inşaatında kabul olunacak en iyi usulü bulup tesbit etmekte ta • ayyün edecektir. Program ise bütün Türkiyeyi yollarla teçhiz etmek için takip edilecek sistemi tayin ve tatbik etmekte görülecektir. Umumî surette üç smıf yol tasavvur edebiliriz: Umumî ve mülî yollar, hususî ve mahallî yollar, köy yollan. Biz bütün sınıflarile bütün yollarm devletçe sağlam esastara ve muntazam programa tâbi tutulmasmı istiyoruz. Köy yolumı köylü bile yapacak olsa herhalde orada'dahi devletçe konulmuş olan esas ve program tatbik edilmek lâ umdır. * ^ Nafıa Vekili Hilmi Bey zamanından baslamıs yol tecrübeleri vardu Onla nn nekadar terakki ettiğini bilmiyo ruz. Herhalde her sınıf yolların en saglam olarak nasıl yapılacağı hakkında Nafıa Vekâletimizin mükerrer tecrü belere müstenit sağlam kanaatlere varması lâbüttür. Biz bu meselede prensip olarak az, fakat öz i» yapılması esasını kabul et • miş bulunuyoruz. Uç beş senede bozulacak daha çok yol yapmaktansa lâ akal yirmi otuz sene devam edecek daha az yol yapmak nazaruntzda elbet bin kat daha müreccahhr. Hiç müte madi tamiraUız yirmi otuz sene. Yol islerinde roütemadi tamirat, yol insası kadar ehemmiyeti haiz ikinci bir me seledir, ve bu sayede bir yolun hayah adeta ebediyete sürecek veçhile temin olunmuş olabilir. Yollar meselemiz birinci ehemrr«yet derecesini haiz çok büyük meseleleri • mizin en önde gelenlerinden biridir, ki itikadımızca biz ona henüz el atmaroış vaziyetteyiz. Hiçbir misaka ğirmiyeceklermiş! Buîgar Hariciye Nazın M. Batalofun beyanatı Sofya (Hususî) Bulgar Hariciye Nazın M. Batalof, Budapeştede inrti çar eden Az Eş gazetesinin Sofyaya gönderdi ği hususî muhabirine »u beyanatta bulunmuştur: < Bugün B; garistan aabak Bulgar Hariciye Nakabinehin hari «n M. Batalof .cî siyasetini takip etmektedir. Yeni kaBkıe de M. Muşanofun Budapestede Macarlara karşı olan beyanatım tamamile kabul etmektedV. Komsularımızla samimî olarak ya(Mabadi besinci aahifede) Belediye tarafmdan Kerestedlerde yapttrdmakta olan yeni hal binan Kabzunallar Kerestecilerde yapıl • Beyin takdir ettiğine şüphe yoktur. makta olan yeni hal binasının işe yaraKabzımallar, Türkiye Cumhuriyetinin nnyacağmı ileri sürmüsler, Vali ve Bekanunlanna istmaden tstanbul Vilâyelediye Reisi Mubittin Bey bunun ü.e • tinde b'caret ve ikamet eden vatan rine beyanatta bulunmustu. daşlardan oîmak itibarile, sehre ait bir müessesenin yapılışındaki yanlışlıkJ*n Kabzımallar cemiyeti reisî Ziya Bey görerek müteessir olmuşlar ve nazan dün Vali Bey.n beyanatı hakk nda bir dikkafa' celbetmislerdir. muharririmize şunlan söylemiştirv « "Vali Beyin : «KaDzımallar da Lhn oluyor?..» demiş olmasuu tasavvur biîe etmek istemiyoruz. . Çünkü, 'memleketin herhangi bir zümresmi teşkil eden vatandaşlann bir kıymef ve mana ifade etiğini muhterem Münittin Hal isint'fki vaziyetimiz bundan ibareltir. Hale verilen paralarm mahalline masruf clmadığı muhakkakfar. Çunkü yapılan bma ihbyacı temin edemiyecektir. (Mabadİ altmct sahifede) YUNUS.NADt