11 Haziran 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

11 Haziran 1934 Trakyanın itaarı Yeni kurulan modern bir şehir İbrahim Tali Bey Rıza Şah Hazretleri Bütün binalar 9 yahut 11 katlı, her evde kalorifer, sıcak tetkikatını bitirdi su, asansör, otomatik çöp tesisatı, elektrik ve hava gazî var Edirne 9 (H susî) bir ay kadar evvel başladıgı tetkik seyahatinden avdet e> den Trakya Umumî Müfettisi İbrahim Tali Bey, bu sabah saat alh buçukta maka mmda mesaisine başlanuşar. «Cumhuriyet» ibrahim Taîi Bey namma beni kabul eden İbrahim Tali Bey, seyahatinin neticelerinden memnun oldugunu, Trakya mnıtakasmdaki imar, iskân, nüfus ve arazi işle • r » e dair esaslı notlar tespit ettiğini, bunlan ayrı ayn tertip ve tasnif ettik • ten sonra alacağı muhassalaya göre icaplarma bakacağuu söyledi. Trakya halkının maarife ve mekteplere karşı gösterdigi alâka ve Oıfa'yacı çok yerin • de bularak takdirle karşıladıguu, her tarafta kendisine karfi gösterilen samimi tezahürattan pek ziyade mütehassis bulunduğunu ilâve etti. tbrahim Tali Bey bir müddet sonra Ankaraya giderek tetkiklerrnin neti • celeri hakkında yüksek makamlarla temaslarda bulunacak ve bazı islere dair fifahî izahat verecektir. Camkariydt memleketimizde K&şkm mmratimi* bayrak Ankaraya giderek aldığı neticeleri bildirecek (Birinci Mtüüfmdtm mabat) (Birinci tafıifeden tnabat) bulden memnun oldvgsna beyan etti ler ve selam vasiyetiııde olaa adurl*rhmzi teftiş ettfler. Bu sırada mızıka Iran marfon cah yordu. Bir sahra bataryamm 21 top •thnOe büyük misafiri selâmladı. Haduttakt otağ Şah Hazretlerinm bir müddet isti • rahatleri için takra yanmda bîr otağ knrulmuştu. Rıza Şah Hazretleri askerlerimizi teftişten sonra çadırtn onüne geldiler. Çadırm önüne rekzedilmiş o lan direğe merasimle tran bayrağı çe • kfldi. Otağ ve civan Türk tran bayrsk • larile süslenmişti. tranlı miralay Sadık Kubal Han t • ran z'bit'erini heyetimize tkdim etti. Şah Hazretleri çadırlanna girdiler. Büfe Tokathyana kurdurulmuşta. Sah Hazretlerinin arzusile çadırlanna cay, bisküvi ve pasta gö'ürüldü. Sah Haz • retleri burada 40 dakika kadar istira • hat buyurdular. Diğer misafirler de, baska bir çadır daki büyük büfede izaz edildiler Bevazıta hareket Saat 10 da muhafız kıt'ası otobüsü arkasmda kılâvuz otomobili olduğu halde kafile hareket ettî. Şah Hazretleri otomobillerinde yalnızdılar. Kdavuz otomobilinde Beyazit Va lisi Imadettin ve Ağndağ tiva ku mandanı Muharrem Mazlüm Paşa vardı. Heyet ve misafirler teşrifat sırasile diğer otomobülerle Şah Hazretlerini takip ediyorlardı. Şehinsah Hazretleri 10,55 te Beyazıt süvari karargâhına muvasalat bu • yurdular. Yolda her yüz metroda muhafızlar vardı. Haşmetlu misafirimiz bir askeri kıt'a tarafmdan karşdandu Mızıka Iran ve Türk marşlannı çaldu Şah Hazretleri karargâha giderler • ken, binaya tran Şahhk bayrağı me • rasimle çekildi. Her taraf Türk ve tran bayraklarüe süslenmis, yerlere hahlar serilmişti. Şah Hazretleri 11,15 te taam bu • yurdular ve yemekte sadece kabak musakkasile kuzu kızartması yediler. Müteakıben bir buçuk saat kadar u • yudular. Bundaa MH*U A 5 Saft Pasa, Kamal v« Şeflnrtİ 9#y!«r v» bcytti» djfrr a • saian ŞeHnsah HasretiernM mbatfak t » memusmde Sahmank b«surlj>nn<)4n aynldılar. HasnvetlA ınisaffrhnzm Jkamet hm • yurduklan kSffc* m * «tlastan yapd a* J n u ortasmda MTI refdrte taç Işaretf bulunan Şehlnşahhk bayrağı merasrm!* çekflmisti. Şah Hazrrtlerî odasma ça • kilerek yalmzea meşgtrl oîdolar. Iğdır baştanbasa donanmutu Ak • şam saat 20 de HaDcevmde rmsafirler fereftne mükeüef bh ziyafet verfldf. Şeh Hazretleri de kösklerinde yalmz ca taam ettiler. Ve geceyi köşkte ge • çirdfler. Bn"un Ktrsa hareket edüecek embannede yeni şehrin amamt manzaram. Son ©n sene içerîsmde dünyanın Bu kiradan baska yüzde on da fen ve edebiyat mezunu oldu, sonra tekâlif için alınacak, kalorifer üc hemen her tarafmda, ve bilhassa da tıbbiyeye girip, doktor çıktı. reti 3000 franlık kiralara kadar yüzFransada, siddetli bir aehircilik Bugünkü modern eser, ifte bu de 8, ondan ziyadesi için yüzde 7 (ürbanizm) htimması hükifan «ürüazim ve iradenin mahsulüdür. olacaktır. Altmış derece sıcak su • yor. Belediyelerin ekserisi, kendi Doktor Lazar Gujon, idare ettiği beyun litresi bir santfanedir. > ehtrlerine aırın icap ettirdiği yeni lediyenin varidatını çok kıskanan bir Şimdiye kadar inşası tamamlanan liği ve cazibeyi temm için projeler, reittir. Şehri büyütmek, güzel ve sıhht 1122 apartımanın 743 tanesi * % pitnlar yaphnyorlar. Ancak bu kadar istekle, hırsla vücude getirüen projelerle plânlar ekseriya tatbik sahaama geçmeden bırakılıyor, unutuluyor, ve yahut tatbik olunsa bile, tahrif ediliyor, kısaltılıyor, mahiyet ve ehemmiyetini kaybediyor. tnsanlar, daima böyle, hayallerinln yanbuçuk tahakkuküe iktifa etmeğe meyyaldirler. Bu umumi kaideye bir istiana ©larak bu defa Fransada Villeurbaıme de tatnamile modern bir fehir merkezi te*is edilmiftir. I t Şehinsah Hazretlerile nnuyetlerbı den ve muhafızlarmdan müteşekkfl kafile yann sabah Karsa hareket ede • cektir. Yann öğle taarm yol azerinde Kâ • ğızmanda yenecekb'r. Şehinsah Haz retleri perşembe günü Trabzona varacaklardır. Şehnişah Hazretlerine hududumuza gVişIerinden itibaren yapılan merasim fırka sinemacıları tarafmdan sesli fHme alınmaktadır. Yann da güzergâhta fiIim ahnacaktır. RÜŞTÜ Samsunda hazırhk Samsun 10 (A.A.) Aym on beşinde samsunu teşrif buyuracak o • lan tran Şahi Hazretlerini istikbal ve teşyi için Samsun Belediyesince fevkalâde istihzarat yapılmaktadır. Gazi iskelesi tran ve Türk bayrak larile tezyin ve crvarmda muazzam bh* tak inaa edilmektedir. Şah Haz • retlerine hediye edilmek üzere Sarasun ve Baframn en nefis ve kokuln tütünlerinden sigaralar hazrrlan • mıştır. Çırağan sarayı önündeld kaza Tevkifine karar verilen Vehbi B. neler söylüyor? Geçen cuma gimü saat yirmiye doğru Bebekten Besiktasa gelen Sait Pa • fa zade Vehbi Beyin idaresindeki hususî otomobilin Çcagan sarayı önünde tnegöllü Bekir oğlu Osman Efendi isminde bir gence çarparak ölümüne •ebep oldugunu yazmıtık. Beşiktaş sulh mahkemesi kararile tevkif edilen Vehbi Bey dün Müddeiumumilik tarafın dan yedinci müstanriklige verümiştir. Müddeiumumilik vak'a yerinde yapbgı keşfe ait raporu da müstantikuge tevdi etmiştir. Yedinci müstantik Âdil Bey, maznunu sorguya çekmiş ve hakkuKİaki tahkScahn mevkufen yapıl • masına karar vermistir. Müstantikligm tevkif karan, üçüncü ceza mahkemesi riyasetince tasdik edilmiftir. Bunun üzerine tevkıfhaneye gönderilen Vehbi Bey tevkif karanna mraz hakkmı kullanmak üzere Agırceza mahkemesi riyasetine müracaat edecegini söylemiftir. Müddeiumumilik, kaza esnasmda Vehbi Beyin otomobilinde genç bir kadm da bulunduğunu tespit etmiştir. Ve asıl zikre şayan olan cihet, bu Şehrimizdeki hazırhklar tran Şahı Hazretlerinin sehrimizde istikballerine ait hanrlıklar devam et • mektedir. Şah Hazretleri seıefiae Dolmabahçe saraymda Belediye namma bir de balo verilecektir. eehrin teaisinde, evvelden hazırlanmış olan proje, plân ve resimlerin tamann tamamına tatbik edilmiş dahttl mustur. Belediye dairesini yapan minutr, M. Jkudur. Hariçte 60 met • reye yükselen bh kulesi vardır. En son modern mimariye göre yapıl mış, nefis bir san'at eseridir. tçinde, tezyinat sade fakat harikulâde güzeldir. Ortada bulunan cesrm bir merdiven Belediye reisile muavinlerinin, kalem şeflerinm odalannm bulunduğu ortakata isal etmektedir. Bir ucunda cesim bir kütüpane, öbür ucunda meclis salonile evlenme dairesi vardır. Ev • lenme dairesuıe yerlestirilmis olan erganonun sayesinde, nikâhlar çalğile aktolunmaktadır. Ne hoş, değil mi? Belediye dairesinin dışansında • ki meydanda. bir yüzme havuzu tesis olunmustur. Bu havuzun suyu arteziyen bir kuyudan almmaktadnr. tş sarayında, birüıci katta bir lokanta, birahane, üstkatta 1500 kişi istiap edebilecek bir tiyatro ve zemin katında da bir kışlık yüzme havuzu yapıhnıstır. tşte bu tamamile modern ve med'enî konförıin her türlüsünü cami şehir, bütün sehtrcilik merakhlanna nümune olacak böyle bir şaheserdir. olmasıdn*. Şehircilik kolay bh iş değildrr. bir hale koymak arzusunu duyduğu vakit, başkalan gibi o da btikraz yoluna sapabüirken bunu yapmamıştır. Yeni • sehir, bir şirketin eseridir. Şirket bü • tün oradaki tesisat ve mşaab, birkaç sene bunlann bazılanndan intîfa etmek Şirketin bu iş ve sonra belediyeye devretmek şarti • le vücude getirmiştir. için ihraç ettiği hisse senetlerinden bir kısmı da belediye namına satın alın • mıştır. Bu suretle, şirketin hâsıl edeceği kârdan, belediye sandığı da aynca pay alacakhr. Villeurbannedeki evler mimar Mo • ris Lörunun eseridir. Modern tekniğe göre yapılmıs olan bu evler dokuzar ve on birer katlıdır. Yalmz şehrin methalmdeki iki tanesi on sekizer katlı ve alt • mışar metre yüksekliğindedir. Bu evlerin başlıca hususiyetleri şun • lardtr: Her kahn arasmda aynca bir muvasala terfa'bab vardu, Bu tertibat, yangın vukuunda, içeridekilerin kolayca çıkabflmelerini temin içindir. Her evin içinde, kalorifer, sıcak akar havagazi tesisatı mevcuttur. Asıl caddenin temizliğine halel gelmemek için, evlerin arkasmda bir geçit yeri bırakılm^tır. Esnaf, hizmetkârlar, odun ve kömür gibi seyler hep buradan işliyecek, bu • radan gethrilip götürülecektir. Bu evlerdeki apartımanlarm kîrası oda basına senevî 700 ile 1000 frank arasındadır. Mutfak, ayak • yolu, banyo ve antre, hep bir arada bir tek oda sayılmaktadır. su, asansör, otomatik çöplük, elektrik ve Bu mealeğîn daima iiç esa« hedefi takip etmesi lâzıtndır: Genifletmek, »ıhhilestirmek ve güzellestirmek. Villeurbannei vücude getirenler bu üç hedefin üçüne de erismişler • dir. Yenİ sehir, eski şehri 1487 bkıa il&ve etmekle genişletmiş, onu fabrika dumanlarından kurtanp sanayie iktiza eden muharrik merkezî tesisatla dairesi, modern kuvveti vermek suretile bir iş sarayi inşa Hariciye Vekilimiz Hariciye Vekilimiz Tevfik RuştB Bey, bu sabahki trenle Ankaradan şehrimize gelecek ve Haydarpasadan motörle doğru Yavuz zrrhhsma geçecek tir. Rıza Şah Hazretlerini hükumet namma Trabzonda istikbal edecek olan Hariciye Vekilimiz öğleye doğru Ya • vuzla Karadenize hareket edecektir. Şah Hazretlerini Reisicumhur Hazret • leri namma karşıhyacak olan Riyaseii» cumhur Umumî Kân'p vekfli Hasan Rıza Bey de Yavuzla Tarbzona gidecektir. Hariciye Vekflimuc Şah Hazretierinl Trabzonda istikbal ederek büyük mi • safirimizin refakatlerinde gene Yavuzla Samnma dönecek ve oradan trenle Ankaraya gidecektir. Meddiye kruvazörümüzle Kocatepe, Adatepe, Tmaatepe ve Zafer torpitolan da bugün Yavuzla birlikte Trabzona hareket edeceklerdir. Iğdıra muvasalat Şehinsah Hazretleri saat 14 te Be • yazıttan hareket buyurdular ve merasimle teşyi olundular. Saat 16 da kafile Iğdıra muvasa • lat etti. Şah Hazretlerile maiyetinde bulunan heyetler tğdır kaza hodudunda kaymakam, belediye reisi, mektepLTer, halk, tran kolonisi tarafmdan karşılandılar. Askeri bir kıt'a burada da resmi selâmı ifa etti ve mızıka Türk tran marşlannı çaldı. Şah Hazretleri burada otomobille rinden merek kaza istikbal heyetine teşekkür ettiler. Iğdırda fabrikator AIi Beyin köskü Haşmetlu mbafirimizin ihametlerine tahsis olunmuştu. Şehinsah Hazretleri doğruca kösklerine ghtiler. Köskiin bahçe yolu sokağa kadar halılarla örtül • müştü. nhhileştirmiş, yenîden bir belediye etmekle de güzelleştirmiş bulun • maktadır. Villeurbanne eski bir fehir dahilînde yepyeni bir şehir ol • rouştur. Belediye dairesi, iş sarayı, evler, nararet dağıtan bir merkez, çöpleri yakan bh* kazan ve daha buna benzer mütekfimil tesisatla nazan okşayan, her tarafı uygun, mantıkî, zarif bh* sehir nümunesidir. ı Bu nefis ve azametli eserin mü • M. Lazar Gujondur. btrinde, bir grev essiri Villeurbanne belediye reisi ve Ron tneb'usu Bu zatrn baban maden amelesiydi; •e eğer, güniin hâdisesi yüziinden işmden çıkanl • mamış ohtaydı, oğlu da kendi gibi amele olacakb. Çocuk on iki yaşında mesleğe mtisap ettrrildi: başka bir Duvarcı Vehbi Bey ne diyor? Vehbi Bey dün kendisile görüsen bir muharririmize otomobilinde bulunan hanımm akrabasmdan oldugunu söy lemif ve vak'ayı şu suretle anlatmış • nr: « Otomobilimle Bebekten dönüyordum. Kaza yerinde Eminönü Bebek hatbnda ifliyen bir tramvay ara bası gördüm. Otomobilimi, tramvayın sağına aldun. Bu vaziyette giderken tramvaym arka tarafmdan çıkan bir adamla birdenbire karşdaşhm. Ara mızda ancak yarun metre kadar me • safe vardı. Çarpmağa mâni olmak için derhal direksiyonu kullandun ve »ola çevirdim. Ayni zamanda frene de bastnn. Bu adam sağa doğrn koştuğundan, ben otomobili sola çevhmiştim. Fakat aramızdaki mesafenm kısalığı yüzünden otomobilin sağ çamurluğunun dokunmasma mâni olamadım. Ben tamamen nizamî surette hareket ettiğime kaniim. Soğukkan lıhğnnı muhafaza ettiğim için vaziyeti gayet iyi hatırlıyorum. Kaza esnasmda otomobilimin süratİ iddia edildiği gibi 1 0 0 1 2 0 kilometre değil, ancak 25 kilometre kadardı. Bunu kat'î olarak bilmiyorum. Çünkü o sırada kontrola bakmamiftım. Maamafih zaten faz1a süratle gitmiyordum. Otomobili, daha ziyade sola almak imkânsız • dı. Çünkü tramvay vardı ve vakit te kalmamıştı. Ben kazanın önüne geçmek için klokson da çaldım. Fakat işittiremedkn. Kazaya uğrayan adam otomo'bil altında kalmıs veya •ürükienmif Dalak hastalıgına ugrıyan koyunlar Tekirdağı 10 (A.A.) Hayrebo hmun Cene ve Kıknçlar koyunlannda dalak hastahğı çdanıstır. Koyunlarda te» lefat görülerek yapılan muayene ne ticesinde 1400 koyunun sirayete ma ruz kaldığı anlasılmıştır. Mezkur köyler hayvanatuun raer'ası değiftirilerek kordon konulmuştur. Baytar müdm • yetince bunlara aşı yapılaeakbr. Sah Hz. nin iltifatlart Şiddetli bîr dolu Trabzon Erzurnm yolunun bir kısmmı tahrip etti Gümüşhane 10 (Hususî) Bugün saat iki buçukta Trabzon Erzurum yolunun merkez kazasına isabet eden knk kilometroluk kumuıa düşen şid detli dolu günlerdenberi Nafıaca büyük gayretler sarfedilerek ıslah ve temizlettirilen yohm teressübatla birçok yerlerinde Teressübat tahribat yapmış ve birçok noktalannı kapatmışhr. iki bin mikâp olarak tahmin edilmek • tedir. Vali Key refakab'ne basmühen • dis beyi alarak derhal ve yolda eski halin faaliyete başlanmışfar. yola gitmisler iadesi için azamî Sah HazreMeri saat 16 buçulrta, ev sahibi Ali Bevî huzurlann^ kabul buyurdular ve Ali Beye şu iltifatta bulundular: oldu. Fakat bir taraf tan da mekte be devam ederek, on altı yasında feakaloryasını yaph. Tahsflm bir kere tadnu tadmca da bırakmadıj « Milli Mücadele genelerîn de memlekstinize yararlık gös > terdisinîzt Uittim, onan için n zînle söruçmek istedim. Evinizi bana bırakttğımzdan dolayı te • şekjıur ederim. Evirizin harttnnda bir fab rika eördüm. Size ait oldugana soylediler. Çok memnun oldam. Ben de vaktile fabrika islettim. Ticaretle hayli uzrastım. Bu iti • barla alâkomı celbetti.r> Ali Bey de Sah Hazretlerme yiîVsek nb'ratlanndan dolayı minnettfr oldu • ğunu arzetmistir. değildir. Ancak çamurluğa çarpması tesirile ileriye doğru fırlayarak düsmüştür.» Otomobil sadmesine uğrayan zavallı Osman Efendinin, bu çarpma tesirile havaya fırladığı ve ototno bilden epeyce uzak mesafede yere yuvarlandığı, ayakkabıla • rının da 60 metre öteye düştü ğü tesbit edilmiştir. Bugün müstantiklik tarafmdan hâdise şahitlerinin ifadeleri ahnacaktır. Cesedin mistir. defnine müsaade edil • Kovvnoda mahkum edilen komünistler Varşova 10 (A.A.) Kowno mankemesi komünist harekâfale müttehim 63 kişi hakkmdaki hükmünü vermiş tir Bunlar bir seneden 7 seneye kadar muhtelif hapis cezalarma mahkum olmuşlardır. 2 4 kişi beraet etmiştir. Yeni Beîçika kabinesi müşküllerle karşılaştı Brüksel 10 (A.A.) Yeni kabinenin teşekkülü, anî bir takım müşkülle re tesadüf etmiştir. Resmî bir tebliğ de deniliyor ki: M. de Brokvil, Anvers âyanmdan Uberal M. Gaddinge yeni kabmeye gir • mesini teklif etmiştir. M. Gadding husus* sî bir takım sebepler ileri sürerek bu tekhfi kabul etmiştir. M. Brokvil M. Pol Hymans nezdinde Adliye Nezaretmi kabul etmesi için ısrar etmişse de mumaileyh bu teklifi kabul etmemiştir. Siyasî mehaffl, bu müşküüeri libe • rallerin ve bilhassa Anvers liberaÜe • rinin ik> ctmekte olduklanm söylemistir. Nişancılar vergiden muaf Berlin 10 (A.A.) hiye vergilermden Scheningen şehri, en iyi nişancıların bu sene na muaf tutulmasına gSrunÛfÖ karar vermistir. Iparaymm