4 Haziran 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

4 Haziran 1934 Kıyamet nasıl kopacak? Ingiliz âlimlerinden biri ortaya bütün dünyada alâka ve endişe uyandıran yeni bir iddia attı = Cumhariyt • C Kitaplar Arasmda Sistemim Dünkü maç berabere bitti Fenerbahçe 4 gol attı, Viyanalılar îkinci devrede beraberliği temin ettiler, 800 metro koşnda Balkan rekoru kmldı laman yollan ve ziya bulutlanndan bir kummtn Amerika raaatanelerinden birinde yedi aaatlik bir i dan aonret altnan renmleri tngilterenin Cambrtdge darülfü • bolmağa başlar. mınu profesörlerinden Arthur EdO belezonf saman yoliannm ve ziya dingtonun «k&inahn inbtsan The bulutlarmtn ziya hüzmelerinm de kır Ezpending Univers«> namı altmda mınya mSnkalip olduklan nazan dik neşrettiği bir kitap Avrupa ve Amekate ahnına buna istinat ederek o sarikada birçok münakasalarla beraman yollan ve ziya bulutlarının sani • ber hayli de korkuyu mucip olmusyedeki sfiratleri besap edilebiUr. Faraza kendisme «aslan» namı verilen ziya butur. Çünkü tngiliz âlimi bu kitabmda kâinabn mbisat ede ede bir gün lutu saniyede 20 bin kilometre bir süpathyacağını soylemiş ve öteden • ratle bizden uzaklaşmaktadır. beri kıyamet namı verilen bâduenin Kıyametm kopacağı zamanı tasrih bu auretle vukua geleceği mütaleaeden tngiliz âlimi adam&kılu endişeli «ını dermeyan etmistir. bir eda 3e diyor ki: tngiliz âliminin mütaleasına cid« Dünya, kokteki diğer yıldıziara diyetle nazari dikkate alabihnek nazaran mevkimi daha az bir süratle için bu hususta gözlerîmizi biraz değiştirmektedir. Saman yollan ve zimaziye çevirmek hiç te fena olmaz. yad»r bulutlarm arasmdaki mesafeler 1915 te Einstein ortaya Relativite her btr milyon 300 bin senede bir iki nazariyesini çıkannışb. 1917 de misline baliğ oimaktadır. Bn zaman, aHolandah bir âlkn, profesör Sitter, şağı yukan bir jeolojî devresine, arzın Einsteinin ortaya attıği esasata istikabuğu üzerinde îlk kayalann teşekkü • nat ederek gayet miicerret bir ta • lü için geçen vakte muadfldir.» kım hesaplar neticesi en uzak temaSaman yollan ve ziya bulutlan b:z • •î âlemlerin bile gittikçe bizden uden uzaklaşıyorlar. Nereye gîdiyorlar? saklaşmakta ve gün geçtikçe bu tngiliz âlimi Eddington bu suale: «ızaklıklannın artmakta olduğunu Hiçbir yere! söylemişti. 0 zamandanberi yapı • Cevabmı veriyor. lan felekiyat tetkikatı Sitterin bu Sonra ilâve ediyor: Iddiastıif» değr» olduğupugı meydacYalnız birbirlerinden uzaklasiyorna çıkannışbr. lar, işte o kadar!» Meselâ. bir salonda otuz kişi bîrbi • f Amerikada Wilson tepesi *a«atarinden muayyen uzaklıkta duruyorlar. ' nesi teleskoplarile gorülen, yahut Salomra büyüklüğflnü iki misli orada alınan fotograflarda seyerdilen helezonî »aman yollarmm, » y * yapahm. Onlann arasmdaki mesafeyi bulutlarının birer yıldıriar ftlemi de iki misline çıkaralım. Adamiar, hiçolduklan muhakkakttr. Gtine* te bir yere gitmif değillerdir. Yalnız ara • bu âlemlerden birine men»uptur. lanndaki uzaklık iki misli olmuştur. Gökte gördüğümüz bu taman yollaBeOci şahular yerlerinden oynadıklannı nnm, ziya bulutlannın ber biri birer ada, milyarlarca yıldızlardan mii zannederler. Fakat flim nazannda bu, rekkep birer âlemdirler. Elimizdeki ancak şahsi bir zandan ibaret kahr. Hateelskoplarm rüyet sahası dahilinde ldkatte ortada değişen birşey yoktur. bir milyondan fazla »aman yolu, ziFakat bazı âlimlerin bu nazariyele • ya bulutu vardır ki bu he»aba göre rine mukabfl diger bir takun âlimler de kâinattaki yıldızlar mecmuunun saman yollan ve ziya bulutlannm zi • 100 milyonu mütecaviz olduğu ranyalarmın yavaş yavaş kmnızıya mün nedihnektedir. kalip ohnalarmı, onlann mütemadiyen Bu yıldızlardan bir ln«nile dünyamız arasmdaki mesafe ziya süratile bile ancak bir milyonla 150 milyon senelik zaman arasmda katedilebilir, yani ziya saniyede 300 bin kilometre süratle hareket ettiğine göre oralardan bize ancak 1 ile yöz elli milyon sene ara»nda vâsıl ola bilmektedir. Boyle bir genislik bi zhn hayalimizin fevkindedir. Zira o kadar müddet evvel belkl arzımız bile mevcut değildL Diğer taraftan gerek Einstemm, gerekse Sitterin nazariyatını lâyıkile anlıyabilmek için bu saman yollannın ziya bulutlarının bize uzaklıklarile, ne süratle uzaklaşmakta olduklanm bilmek lâzımdır. Her yrldızıa panltıaını biz ayni derecede göremiyoruz. Acaba birinin fa* la, diğerinin az parlakhğı bize olan uzaklıklanndaki fark dolayısile midir? Eğer oyle i»e her yıldıztn bize olan uzaklığım ölçebilmek gayet kolaydır. Çünkü mesele alelâde bir photometrie meselesi olur. Fakat bu ameliyenin icrası o u zaklığı kafî nırette tayin için kâfi değildir. Bir de onun ziyasmm kâinatın muhtelif noktalannda »aniyede ne kadar mesafe ketettiğine vâkıf olmamız icap eder. Bunu izab için bir misal »öyliyelim: Bir loko • motif yanunızdan geçerken düdüğünü öttürüyor. Bizden uzaklastıkça düdüğün sesi hafiflemeğe başlar. Bu hafifleyiş süratle mebsutaa mü tenasipth*. ' Diğer bir misal, parlak bir nokta sizden ziya süratile uzaklaşacak oknr sa ki bu gayrikabfldir • onun ziya» • nra ihtizazatı gittikçe azahr. Tâbiri diğerle beyaı suaat kurmn foaaU kal . bizden uzaklafmakta olmalanna degü, bflâkis on binlerce, yuz binlerce, mü • yonlarca asırlardanberi bize ziyası geIen ziya bulütlannın gitgide zayıfladık • Iarma, ihtiyarladıklarma atfetmekte dirler. Hangisi doğru? Buna cevap verebilmek için evvelâ şu suale cevap vermek Iâzun gelecek tir: Bu ilem ebedi nudir, de^il midir? Eğer ebedî değilse, irbisat ede ede bir gün pathyacaktar. Ebedî ise kendisi • ne bir inbısat keyfiyeti isnat etmpk manasizdfr. Fakat bugün bunlara aktl er • dirmek biraz da güçtür. Vaktfle insan • lar üç buuttan fazlasmı bOrnedikleri zaman dünyanm yuv^rlak olmasma ih • limel vermîyorlar, onu diiz »anıyorlardı. Binaenaleyh bırjrün gelip bu sua • lin cevabı da verilecek, insanlar, za • man ve mesafe hakkmda yeni yeni mefhumlar elde edeceklerdir. O valdt Nevrtomm carH>e, Einstein relativite ve Sitterin inbîsat k?nunu birbirlerile belki de Hilif edeceklerdir. Lâktn bugün Newtonun cazibe kanununun ancak muayyen bazı yıldızlar ü • «erinde hükmü olduğu tahakkuk et mistir. ÇânkS bu ziya bulutlan arasındaki mesafeler c?ribe kanununun hükmüran olabilmesine imkân vermiyecek kadar muazzamdır. Ayni zamanda hiçbir kuvvet her maddeyi mütemadiyen mbisat ve binnetice mfflâk eylemekten menedememektedir. Bunun neticesi her ziya bulutu ve saman yok insanlann gayet agır hissettikleri, fakat kendi ü • zerlerinde çok süratle cereyan eden bir tebeddül keyfîyetine marn»durlar. Ma•mafih diğer taraftan da şahsiyetlermi muhafaza seklinde bir hassaya da maIik oimalan ciKnpıp «ebediye1» namı verilen müddetçe devam edeceği hakkmda bize kâfi teminat vermektedir. O balde korkuya mahal yok! Balkan Ticaret Odası konseyinde dün birçok temenni kararları verildi fld kıymetli zabitnmz, yüzbası ö . Lutfi ve yüzbası Süleyman Beyler Türk gençliğine çok kıymetli bir eser he • diye ettiler. «Sistemim». «Sistemim» Danimarkah J. P. Mül(Birinet tahi lerin eseridir. J. P. Miiller bütün dünfeden mabat) yaca tanmıruş bir spor üstadıdır. Spor golü athlar. A için, dünya gençGğinm sıhhati için savusturyalılar go ytsız hizmetler görmüş, sporeu ve spor lü yedikten sonnmbamri olarak birçok parlak nra ra curoa gün • vaffaldyetler kazanrmşhr. kü gibi bugün de Sporeu J. P. Müllerin aldıgı mükâ soldan ve sağ • fatlarm mecmuu 132 dir. Bunlardan dan güzel hücum • 123 ü brinci mukâfat ve şampiyon lar yapmağa başmükâfshdır. Elyevm 45 yasında bu ladılar. Oyun gekmmasına rağmen Danimarkada bir • ne twn bir ce • çok rekorlara sahiph'r. reyan takip edi • Spor muharriri J. P. MüHeri anlat • yordu. mak için de onun «Sistemim» atlı ba Bu akmlarm eserinin 24 muhtelif lisana tercüme edildiğini ve müteaddit defalar basıl • birinde sağdan dığmı söylemek kâfidtr sanınz. çok güzel bir pas «Sistemim» sıhhat ve vücut güzelalan Viyanah sol Ü T için günde 15 dakikahk beden haC açık temiz bir rekâtmdan bahseder. vunışla topu Fe Eserin mütercimleri diyorlar ki: nerbahçe ağlarma «Bu kitabı okumak îçin aldığunıs funaniı atlet Mandika* 110 metre maniah kotuda zaman maksat ve gayemiz çok fazla takmağa muvaffak oldu. Fa h. Bu arada Avusturyalılar dördünsevdiğimiz, her fırsatta aşkla ve şevk • kat bugün gol yiyen takım bir cü gollerini de yaptılar. le mesgul ohnak istedigimiz beden terkat daha güzel oynuyor ve galip Oyunun bitmesine bir dakika varbiyesi branşmda biraz daha tevsii magehnek azmfle o kadar iyi çalısıyordu ken Niyazi Avusturya kalesine indi. Kuvvetli bir şut çekti, fakat top ki, ortalarda dola«makta olan top Hîınat etmek, edmdiğimiz bilgri ile ter • dtşarı kach. Oyun da bu suretle 4 4 sağ açık vasıtasile Şabanm ayağına biyesine memur olduğumuz Türk gençberaberlikle bitti. geçti ve iki oyuncuyu atlatan Şaban, Kğini daha faal, daha kuvvetli ve i • Fenerbahçe takırm, dün galibiyetl hafif bir plase topu Viyana kalesi manlı bir yola teşvik etmekti. hak edecek kadar püzel oynamıştır. nin ağlarma takarak ikinci golü Eseri okuyup ruhuna nüfuz ettikçe Bilhassa Saban ve Namık çok mu • yaph. ondaki cazip mevzu bfn' bu kitaba davaffak olmiıslardır. Fakat yukan • Avusturyalılar bu golden sonra ha ziyade meftun etti. Yüksek bir vü da da isaret ettiğimiz üzere Avus • soldan hücumUra başladılar. Fakat turyalı profesyonel futbolculann n« kuf ve uzun senelerin pratik tecrübeleFener müdafileri, elde ettikleri gafeslerinin ve süratlermm fazlalığı, rile kaleme ahnan bu kıymetli eserin libiyeti kacvmamak için canlannı bu güzel oyunun parlak bir netice miUetimiz, Türk ailesî ve hassaten Türk dislerine tnkmular Syle oynuvorlar. vcmesine mâni olmustur. gençliği üzernde sıhhat noktai naza 32 nci dakikada Avusturya kalesi geFenerbahçeli amatorleri dün profesnndan nek büyük rol oynıyacağma ine kuvvetli Fenerbahçe hücumlarile man etb*k.» sıkıştı ve Vıgün hakikaten çok güzel yonellerm karsısmda oynadığı muvaffaBüyük Erkâraharbiye Reisi Fevzi bir ovun oynıyan Saban, Esattan al kiyetli oyundan dolayı tebrik ederiz. dıjı bir pasi mahirane bir vurusla Pa«a Hazretleri bu kitap için şu mutaleüçüncü defa olarak Avusturya kaada buTunmusIardtr: <Mektepler ve ordumttzda mühim ]e'no. soktU. Futbol maçmdan evvel saat 16 da î'k devre bu suretle 3 1 Fenerbahtnevki işgal eden beden terbiyesini, atletizm müsabakalan yapılnuşur. Atçenm lehine bitti. mhhi mülâhazalara istinaden ameli letizm müsabakalarmda bilhassa 800, ve her zaman tatbikı kabil bir se • tkincî devrrde, AvusturyaMann ne400 ve Balkan yanslan çok heyecank kilde eemeden ba kitap talebelik ve fes fazlaliğı ve takım halindeki oyun zabitlik hayatlartnda çahulan ve ve zevkli ohnuştur. lan tesirini gostrrmekte gecikmedi ve maiyetleri için müfit terbiye usulleNeticeieı şunlardır: top yalnız Avusturyaldarh •yağmda rini ihtiva ettiğinden ve kıymetli bir 800 metre Birinci: Yorkokopu» rehber olduğvndan talebelere lü dolash. <e şayani tttcatye gdrutmüşlos (Yunan) Devre baslangîncînda Avusturyalı • îkmd: Apfelbek (Avusturyalı) hat seri Jbir hüeumla Fenerbahçe kxle • ^ Reaimlerle süsKi olarak pek « f Bu müsabakaya giren iki güzide atsme indiler. Avusturya mühacimleri bir b>r sekilde basılmış olan «Sistemim» i let çok güzel bir koşudan sonra her ikibütün gendere tavsiye, yüzbaşı ö . kafa vurusfle topu kaleye soktular. Fesi de Balkan rokorunu kırmışlardır. De> Lutfi ve Süleyman Beyleri tebrik edener müdafaan ba golden sonra çok borece, (2 3/5 dakika) dır. riz. zuk oynamafa ve sadVce topu kaieden 110 metre manialı Yunanlı atlet uzaklaştırmak için uluorta vurmaja başMandikasm arzusu üzerine yapıldı ve ladılar. Bunun neticesi olarak 15 inci birinciliği Mandikas, fldnciliği kolejden (Birinet aahifeden mabat) d?k<kada Avusturya sağ acı&ı voie bir Ali Raşit kazandılar. Derece, (15,1/5 rekkep bir komisyon seçihniştir. Ko • sütle 3 fincü golü atarak beraberliği misyon, iki senedir çok muvaffakiyet saniye) dir. temın ettı. li bir faaliyet devresi gecirmistir. Bir 200 metre Birinci: Maşin AFenerbahçe, îlk devrede kazandı seno daha ayni sekilde vazifesine de • vusturya) ğı galibiyetin elden gitm'k üzere oldu vam edecektir. Komisyon, iki memle • tkinci: Mandikos (Yunan) ketin hududunu teşkü eden hat üze • ğunu gorünce yeniden harekete geçti, Derece: 22, saniye 3/5 dir. rinc^e hududu isaretliyen alâmetler koy bütün oyuncular canlarmı dislerine takUç adım Birinci Tevfik (Fe • mağa başlamıştrr. Bu sene komisyonun tüar. Avusturya kalesini tekrar sardı • kararlarmı tatbik etmek için gene iki nerbahçe) lar. Avusturya müdafaan, bu kuvvetli memleket murahhaslarmdan mürekkep tkinci: Zeki (Beştktat) tâli bir komisyon daha teskfl ediimiş • akmian dardurmak içm ancak topu e t Derece 2,91 metredir. le tu*m'k mecburivetnıde ka'dı. Hatir. Tâli kom'syon da faaliyete geçmişSınk atlatna Birinci Becaro tir. Bu suretle o mmtakada iki memle • k°min verd'ği penaltı cezası, Fenerbahpolos (T. T. V) ket asayisinin bir emniyot çerçevesi i • çeye dördüncü golü de kazandnrdı. tkinci: Sadri (Fener) çine gireceği tabüdir.» Fenerbahçenin dördüncü golün • Derece 3,6 metredir. Rüstü Bekir den sonra Avusturyalılar oyun uzeBalkan bayrak yanşma nci eklp Şah Hazretlerine kıymetli bir rinde tam bir hâkimiyet tesisine mugirmiştir. Bhn Yunan diğeri Avus • albüm de takdim edilecek vaffak oldular ve mütemadiyen solMemleketimizi ziyaret edecek olan dan hücumlar yaparak tehlikeler ih turya, Türk muhtelit takımıdır. tran Şahı Hazretlerine bu ziyaretin haBirinciliği Yunan takımı kazan das etmeğe başladılar. c braa olarak bir altuı madalya takdim Tbahçe müdafaası bunalmış mistir. edüreeğini ve bu madalyanm Darphanede hazn>lanmakta oldufunu yazmıştık. Şah Hazretlerine takdim edHmek üzere aynea gayet kıymetli bir albüm de hazırlanmaktadjr. Atletzm müsabakaları Iran Şahı Hazretleri Himayeietfal Cemiyetin'n faaliyeti Himayeietfal cemiyeti umumî merkezi 16 mayıs 934 tarihinden mayıs nibayetine kadar 2197 çocuğ» yardım etmiştir. Bunlardan 458 hasta çocuk ve kadm umumî mer • keztn polikliniklerinde muayene ve tedavi edilmiştir. Aynca diş mua yenesmde 469 çocuğun dişleri muayene ve tedavi edilmiştir. 949 çocuk ve anne umumî mer kezm banyolanndan istifade et mistir. Sütdamlası kısnunda 126 çocuğa 1046 kilo bedava süt tevzi edilmiştir. Fakir iki aileye ve bir talebeye 46 lira elli kuruş para yardıms yapılmışbr. Fakir talebeler için açılan aşbaneden hergün 145 çocuğa sıcak öğle yemeği ve aynca 43 fakir talebeye de hergün 43 tane sandviç verilmiştir. 4 fakir çocuğa elbise, ayakkabı kasket ve mintan verilmiştir. Bh'Ğm Ticaret Odast konseyînin dankö Balkan Ticaret Odası konseyi, dün saat 15 te Nemlizade Mithat Beyin riyasetinde toplanmıstır. Saat 17 ye kadar müzakerelerde bulun muş olan konseyde Balkan mem leketlerini alâkadar eden iktısad! mevzular uzerinde fikirler teati e dilmis ve bazı temenni kararları verflmistir. Bu temenni kararlanndan baslı • calannı, şimendifer tarifelerile, pasaport vizelerî ve buna mümasil meseleler teskil etmektedir. Balkan Ticaret Odası konseyi, Balkanlar arasmdaki iktısadî yakmlıklann takviyesi için Balkan memleketleri a • rasmdaki şimendifer tarifelerinin indirilmesi için tedbirler alınmasmı i*temi|lerdir. içtimatna iftirak eden mnrahh9alar Balkan Ticaret Odası konseyin de pasaport vizeleri meselesi de uzun uzadıya görü?ülmüç ve Bal kan memleketleri arasmda seyahat edeceklere ait vize islerinin azamî kolayhkla yapılmasmın, gene Bal • kan memleketlerinin ayn ayn menfaatleri iktızasmdan olduğu müta leasmda ittifak edilmiştir. Dünkü içtimada Yugoslavya ve Amavut murabhaslan bulunama mıslardır. Balkan Ticaret Odası konseyi, dün mesaisini bitirmif olduğundan ictimaa istirak etmek üzere gelen Yunan murahhaslan bugün mem • leketlerine avdet edeceklerdir. Dondurma yiyerek maç teyredenlerâen bir grup BERLiTZ Mektepleri Yaz Tarifesine Başlıyorlar TATtLLERDEN tSTİFADE EDİNİZ. ASRl LtSANLARI ÖÛRENİNİZ. Yeni kurslar açılıyor Hususî ve umumî dersler I Hazirandan 15 Ağustosa kadar BirTeeriibe Dersî Meccanen Alınız. Ankara: Konya caddesi tSTA NBUL: 373, Iştiklâl caddesi J