5 Şubat 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

5 Şufeat 1934 Kadınların askerliği Cumhuriyet Çin de miralay olan, Rusyada müfreze Efgan sefiri «Cumhuriyet» e izahat veriyor kumandanhğı yapan kadınlar var Efganistanra Türkiye sefiri Ah met Hanın Ankaradan şehrimize geldiğini yazmıştık. Sefir cenapları burada tahsilde bulunan Efganlı talebeyi teftiş etmektedh. Bir iki gnn sonra Bursaya giderek Bursa lisesmde okuyan Efgan talebeleri • ni de teftiş ettikten sonra Ankara ya avdet edecektir. Sultan Ahmet Han dün kendisile görüşen bir muharririmize iki hükumet münasebatı, ve Efganistan ahvali hakkında şu beyanatta bu • Iunmuştur: < Türkiye ile Efganistan mü nasebatı o kadar dostane ve o kadar samimidir ki bunu en kuvvetli ve en güzel kelime ne ise onunla if aâ* etmek en oğru hareket olur. İki hükumet arasmda halle muhtaç hic bir mesele yoktur. Cünkü herşey iki tarafm yüksek hüsnü niyeti saye sind«» haHedilıımtir.» Sefir Cenapları bundan sonra Efganistan ahvali hakkında demişth ki: Türk Efgan münasebatı Taşkınlık ve hakeme. 030ınculara tecavüzün cirkînliğî Ittifak ikinci reisi Halit B., hakeme ve oynculara hakaret edenlerin cezalandınlacağını söylüyor Türkiye İdman OmiyetleTİ lttifakı ikinci reisi Beyazıt meb'usu BaVTaktaroğlu Halit Beyin Türkspor mecmua sında mühim bir makalesi intisar et ti. Bu makaleyi aynen iktıbas eder ken Halit Beyi sporumuzun en mühim bir yarasına parmağını bastığı için tebrik ederiz.' Sporun esası ve her türlü muvaffa kiyetin su ve esbabı devamlı faal:yet, sıkı bir zaptu raot ve nizamnamelere, tafimatnamelere tamamen uymaktır. Bizler herşevden evvel sporda kuvvetli bir disiplinm vücudünü, her zaman, her yerde herkese karşı bütün âsar ve zevahiri ile görmek istiyoruz. Spora ait ilimde, malumatta kusur ve eksikliklerin ehemmiveti bence ik'nci derecededir. Fakat zaptu rapt ve inzibata ait ufak Kir ihmale ve lâkaydiye hiçbir suretle mü<amaha edilmemelidhr. Son günierde tstanbulda ve mem leketin bazı manatıkmda, sporda arzu edilmiyen ve spor efkân umumiyesini bihskkm rendde eden esefli vak'alann meydana gelmekte olduğunu göru yoruz. Bilhassa son (Besiktasfstan • bulspor) maçmda hakemlerimîzden ve tstanbnl Futbol Heyeti azasından çok kıymetli bir zata karşı gösterüen itaatsizliğm, taşkralığm ve hatta küstahça tecavüzün manasi çok mühimdir. Bu bal, ayni zamanda yahıız hakemin şahsına ait olmakla kalmayıp, Türk sporunun hayati kudretmi en yüksek mevkie çıkarmağa çalısan soorcu • lanmızm nurlu heyecanmı da söndürme«e matuftur. Bu noktadan müsebbipleri hakkın • da nizamname ve talimatnamelerdeki ahkâmı vakit geçirmeden tatbik etmeli, bu işi yapanlar khnlerse derhal spordan tardedibnelidirler. Mmtaka da hakemi derhal mahkemeye mtiracaat ettirmek suretile o makamtn yüksek şeref ve havsiyetini korumahdir. Bu sayede cezamn isabeti, ibreti mü essir olur. Bunda vakit geçirmek; bu ise teşebbüs edenleri daha cür'etkâr ve daha mutecavız yapacagı ıcm bu ihmalin iyj bir netice hasıl etmiveceğine ÎĞmat edumeHK'^.Erkârt «mumtyeye de, boyle hırsı menfaat veya çirkin kulüp rekabeti yüzünden sporun gayesini tebdile yeltenenlere, spor teşekküllerinde yer verflemiyeceği derhal gösterilmelidir. sir edecek derecede ileri götürmekte • dirler. Asla doğru obnıyan bu halin önüne sureti kat'iyede geçilmelidir. Sahanın emniyet ve mzıbatuu temin ile mükeHef olan alâkadarlara oyunun cereyamnı ihlâl edecek hareketlere roeydan bırakmanvalan için ciddî ve kat'î em'rler verilmelidir. Çok mühim hâ diselere sebebiyet verebilecek olan bu hususun daha evvelden eh*>mmiyetle nazan dikkate almmasmı bilhassa tasrih ediyorum. Hakem sahada bazan bir hatayı gör mivebilir veya baska türlü görür. Ka bul etmek lâzımda* ki hakemin yalnız iki gözü vardır. Seyredenler ne binlerce »özdür. Hanci cihetten baküırsa bakılsra feragatli hakemlerimiz himaye ve «ahabete muhtaçtırlar. Ve bunca zamandır güç sartlar al fanda sahalarda senelerdenberi uğraş mis çok cekmis, çok yorulmuş; bede nen oiduğu kadar şeref ve izzeti ne • fisleri de taarruzdan masun kabnış hiçbir halcenrmiz yoktur. Hal böyleyken hakemin manevîyatmı lnracak şe • kilde oyunculardan ve hariçten mü • dahaleye artık sureti kat'iyede nihayet vermek zamam gebniş ve hatta geç mistı'r. Hakem için memnu olan bu haller bktabi oyuncular icm de caridir. On • lar da ovun esnasında serbestii hare kâtinı tahdit eden hariç müdahaleden mutlak masun bulundurulmalıdırlar. Mmtakalar bu husus için evveldeo ciddî tertibat almalıdırlar. Oyuncularm oyunlarmı ve hareket • lerini seyretmek «porcular ve herkes için bir zevktir. Yamız seyirdler, oyuncular ve herkes bilmelidir ki sporda yenmek ve yenilmek müsavidir. Elve • rir ki sDorculanmızı: varm içm gösrsü müzü kabartacak şekil ve surette ha zırlaranış görelim. Bugünkü spor neslinin spor inkişafma temel atan bahb'varlar olduğu cümlece malumdur. Senelerdenberi bmbir müskülâtla mücadele eden, ba yBzden n w t u a m r ve «oor asla u^n»n* vazife ve tnemuriyelerinden, maiset lermden mahrom kalan ve hatta ba yüzden vücudünun muhtelif uzvu sa • kat olan sporcular gözlerimîzin Önihıdedirler. Bu vüksek ruhlu, asil arkadaşİR her türlü tevkire lâyıkbrlar. Bir bu âlî düsür^ü sporcuların yüksek mefku relerlne bakmız. Bir de spora kastet mek istiyen msanlarm çirkin hareketlerini mukayese ediniz. Aradaki fark, ikîncPerin aleyhine yuz kızartacak şekildedh. Stadyomda vukua gelen hâdise do layısile bu yazılan bu haftaki yazuna tercihe lüzum gördüm. Hulâsa ola rak tekrar edevim: Biz memleket kro zmde kuvvet olarak kabul ettiğimi* sporculanmızm herseydeıı evvel in • zibat ve intizam hJslerile yetişmis ol • duUarmm efkân umumiyeye göste • rflmesini istîyoruz. Emeli saf, maksadı sadece hizmet olan idarecilerimizin de haBa spordan ifcrendirecek şekflde yapılan dedjko dolarla ciddî surette mücadele etme leri lâzımdır. Sporun faaliyetHe yatandan ve ciddî alâkadar olan büyiSderimizin sporda böyle nahos hareketler duyduklan zaman ton derece müteessir v« müte ellkn oMuklanna bilhassa sporculan mızm nazan dîkkatlerrni celbederiz. Tesekkullerden ve kuKpler rüesasm dan da, vaziyette hâkim olarak bu gibi roüessef vak'alann tekerriir etme • mesi için ciddî alâkadar olmalannı i*; ter a. Unrit ederiz ki kısa bîr jaunanda soor teşekküllerimizde bu haller bîr daha duyulnMyacak ve bir fikri esasî etrafında mk'şaf ederek yeni nesli, millethnizm kudretini, şeref ve hay siyetim yüksekecek surette yetiştirmiş olacaklardn. Bu intizam ve inzîbat hislerile yeti şen sporcuiarunız ayni zamanda vatan için zinde bir kuvvettir. Böyle z?nde ve nefislerine itimat edici sporc"'»ra memleketin âli menfaati için çok ihtiyacunız vardır. BayraktaTO2;lu HALİT . 2 Ru* kadın mufrezelen atkerler. 4 Ruayada Tatarlar alaytnda Katya S Strp ordnnmdaki Mari Petroviç. 6 tngilterede Mitter * Allen kadm üskeri muavin kıfalart teftiş ederhert. 7 Rutyada ölum müfrezesi kumandanı Madam Boçkarova Bundan birkaç ay evvel muallkn « Muharebelerde bulunmadım. ğildir. tnsan orada kendisinin icap et hanunüanmızdan birinin asker ofanak Ben irtibat zabHiyim! Cevabnu verdi» tiği kadar işe yaramadıgmı görimce hususunda vaki müracaati üzerine gadiyor. müteessir oluyor.. zetelerde ve münevverler arasmda Ba arada ztkredeceğimiz ikinci nri Bundan maada umumi kadın alay Türk kadımnın asker olup olamıyacaıal son asırdaki kadın muhariplerin en lan mevcut olan ve olmıyan bazı memğına dair uzun münakaşalar cereyan etfazla sergüzeşt sah:plerinden btrine a» leketlerde de birçok münferit vak'alar ti. Sonra mese'.e Vrdenbire unutuldu. ittir. Prenses Katya Rusyada dördüncu kadınların ordularda mühim vazifeler Kadınların aj'ter olmaları cereyam Tatar süvari alayında çabşmış birçok deruhde ettiklerini bize göstermekte Umumî Harptenberi hemen her memmuharebelere girip çdonış mahzun dir. lekette gorülmektedir. Fakat bn te • yüzlü bir kızdır. trlândalı Flora Sandes te Uımnni mayiil garp memleketlernden ziyade 1915 senesinde yüksek rütbeli za • Harbe tngiliz kıtaah arasmda tştirak şarkta ve Slâvlar arasmda tatbikat sabitl?rden birinin h'mayesi altında er etmiş v« Maaasbr dvannda yaralanhasina ğeçtfcitmiştir. I **•' \. kek aıfatile Rus ordtmına gtrmiş Ve unnşhr. Bugün yeni Rusyanm ve Cmln birkac. zun zaman kadın olduğunu bellı et • Yugoılavyalı Marie Petroviç Uıtra • alay kadın askeri mevcuttur. Hat'a Çin memeğe muvaffak olmuştur. Bunu furmî Harbin devaro ettiği tnüddetçe YuorJusunda hizmet etmekte olan Mis Na ka mü'hakı olmak dolayn'le askerler goslav kıt'alarmda çalışnuşbr. din Wan* mirafey riitbes'ne kadar yük arasmda kalmağa mecbur olmamasile Madam Boçkarova ismmde bir Ru» selnvştir.Bu miralayla görüşen bir Frantemin edebilmiştT. Bu kadın tam bir kadmı 1916 senesinde «kadınlar ölüm t n muharriri: «Mis Wangın rütbesînin •ene cephede çalışmış ve nişan da almufrezesi» nin kumandanı olmuştur. yuksekligme ragmen kendtsinde tam mışhr. Bugün eski alaymdan hpkı bir Yukanda da soylediğimiz gibi Çinbir asker enerjîîi gormîdim. Onun iç'n erkek gibi bahsetmekte, fakat sonunda de ve Rusyada askerî kadın müfreze şimJiye kadar hangi mufearetelerde şöyle bir miitalea dermeyan eylemekve alaylannın mevcudiyeti bir hali tabülurdugunu sordum. Miralay küçük tedir: biî şekKne girmiştir. tngiltere ve A n » bit tebessümle xarif dislerini gostere • Ne olursa olsun bir kadmın yeri rikada ise kadm askerî muavin kıt'alan rek: ordu, hususüe harbeden bir ordu de teşkil edilmistir. «Nadir Sah Hazretlerini sehit eden muhalifler memlekette husu le getirmek istedikieri kansıklığı yapmağa muvaffak olamadılar. Memleketin her tarafında nefret uyandıran bu hâdiseden sonra sükunet pek çabuk avdet etti. Nadir Sah Hazretlerî memleketm terakki ve taalisi yolunda çok çalmmistı. Daha Amanullah Han zamanmda da mecnlekete maarifi sokan Nadir Sah oknuştu. Bu husu«taki ihzara twı ikmal ederek tam semerelTİm röreceğî bir zamanda sehit edîidi. Maamafih oğlu Zafir Han Hazretleri tahta geçtikten sonra pederinin kovduğu esaslar üzerinde yirrümektedir. Memlekette genis mikyasta bir knar faaliyeti vardır. Birçok yeni yollar v* binalar yapılmaktadır. Hali hazirda Efganistanın vaziyeti çok iyidir.» Afyon fabrikatorları Parise dönüyorlar Müzakerelere devam içîn salâhiyetleri kâfi geîmedi Beynelmilel afyoıJu tıbbî mustah zarat fabrikalan karteli murahhasia rüe, TürC Yugoslav müşterek afyon sahş burosunda yapılan muzakereler henuz kat'î bir neticeye bağlanamaımftır. Kartel mümessilieri bogim Parise hareket edeceklerdir. Aldıgnuz malumata nazaran m6 zakerelerin inldtaı, iki tarafm uvu^mamasından ileri gelmemistir. Dört gündepberi, geceli günduzlü devam eden mSzakereler brrrok safhalar geçirmis ve ban noktalarda rrnimessiller, kendi salâhiyetlerini kâfi bulmanusiar ve heyeti ormmtiyelerme danışma^a lüzum gormiîslerdir. Karteie dahil olan fabrikalar Pariste bir heyeti umumive içtin»aı ^ktedeceklerdir. Tfirk Yvt»os»av biirosundan afyon sahn almak uzere sehrknize gelmîs olan murahha^lar bu içtrmada, müzakeratm gedrdiği safha'ar hakkmda izahat verecekler ve salâhiyet istiyeceklerdîr. Sîmdive kadar yawılan müzaîcereler birçok noktalarda her iki tarafm da uzlaîabileceşp mecralan takip etmistirî sadece mumessîllerîn kendi salâhiyetlerini kâfi bulmamaian bu mkîtaı mucip olmuştur. Bu sebeole Türk Yu goslav bürosunda acılan müzakerelere Paristeki heyeti umumive içtimamdan sonra tekrar devam edüeceğine rnn • hakkak nazarile bakıhnaktadır. An cak kartel mumessiîleri mnzakerel'^e, badema Pariste devam edilmesini is • temişlerdir. Muhtelit afyon safaş bürosu ise, müzakerelenn tstarbulda olması bususunda ısrar etmistir. ra helezonlar çizerek sukut etmis, bir kanadmın üzerine düşüp zedelenmiş • tir. ; Maamafih bu hâdise tayyarec lHc âleminde ilk defa vukua gehnis bir vak'a değildir. Geçen evlul aymda da Po lonyalı tayyareo'ı (Vlinski Varsova Mokotof yolu üzerinde tayyaresinden kendisini atmağa mecbur olarak paraşütü sayesinde aşağıya inmiş ve o da makineyi durdurtmağa muvaffak ola • madığı için tayyare seyrine devam etmis, fakat ancak 15 dakika kadar git • Hkten sonra tayyare karargâhma 35 kiiometre uzaklıkta düşüp parçalanmıştır. Süvarisini kaybeden beyghler nasd kendi kendilerine ahırlarma dönüyor • k.Tsa, galiba tayyareler de pilotlan düçtükten sonra karargâha gelmege alnacaklar! Bır milyon liraya satılan kitap İki saat püotsuz uçan tayyare Yugoslavyada çok garip . bir vak'a oldu Pilotsuz tayyare havada uçarken Geçenlerde Yugoslavyada garip bir tayyare kazası olmuştur. Askeri tay yaredleri yetiştinne karargâhnKİaki talebe pilotlardan biri tek başaıa bir Uyyareye binerek uçmuş, aç yöz metre kadar yükseünce miühiş bir sarsmtı neticesi mevkiinden aynlmış vs para sütle yavaş yavaş asağı inmiştir. Hâ • disenin buraya kadar olan kısmında bh fevkalâdelik yok. Fakat pilot makmeyi durdurmağa vakit bulamadan ansızm sukut ettiği için tayyare sey rine devam etmis ve tan» ikî «aat, içnı • de künse bulu n madı|ı halde uçmustur. Bu miiddet esnasında gayet mahirane halezonlar çizmiş, hatta bir parçac^ bile gavritabii ve gayrifennî görünmi yen taklaklar atmuhr. Yirmi dakika ayni yükseklikte kaldıktan sonra ce •up istikametine doğru yükseltneğe baslamı»hr. Firari tayyarenin arkasına diişen iki Sırp tayyarecisinden biri onun dercett ; ğim ; z resmini almağa muvaffak ol mustur. Tayyare cenup istikametinde 1500 metre irtifaa kadar çıkmıj ve aon Sporun serefli mevcudiyetim azamî surette müdafaa etmek mecbtBİyetm • de olan teşekküller de; sporcularımızt müteessir eden bu kabU çirkin hareketlerle Türk sporu ve onun terakki ve taalisi için acıktan açığa mücadele et • meği, en halis ve en aziz emd edin • melidirler. Türk sporculannı bu kabil haller • den tenzih etmek isterim. Hatta bu gibi hale yahnz sporda değil, bütün müddeti ömrünüzde ve ba yah hususiyenizde bile kat'iyyen tenezzül ve tevessül etmemelismiz. Vazife görmekten mütevellit sun'u taksiri olmıyan bir şahsa tecavüz etmek değilen kücük ima ve btihrafu bile bulunmağa kimsenin hakkı ounadığı bilinmelidir. Eğer haksızlık obnuş ise meseleyi hakemden ziyade hakemin merbut bolunduğu makamdan aramak lâzundır. Malumdur ki kulüplerimiz hersey den evvel gençlik ve seref ocağıdnr. Bu ocak mensuolan da büyük evsaf ve kabiliveti haiz kimselerdir. Bunla • rra içlermden bu kabil fena düsunceli tek bir soorcunun bile çıkmaması he • pimiz için şayam arzudur. Çünkü ha keme tecavüz eden her kimse bilme lidir ki yaotığı hareket bakemden ziyade teşkilâtm şeref ve manevî sahsi yetini haleldar eder. ZVa hakemi oraya ; sevkeden b zzat teşkilâtm kendisidir. Hele bu hal kasten ihtiyar edilnuşse taşkmlığm en aşın haddi olur. ttikadımca soor teıbiyes'nJn de, terbiyei insanivenin de b'rnci kademe si bu gibi hallerden cekinmekt:r. Her sporcunun, hakeme karsı hurmeti esas olarak kabul etmesi lâz»nndır. Evet hakem de msandır. Lâyuhti o; lamaz. Herkes hata ve n svan edebi lirt Bu beserî bir hsldir. Ve süphesiz hakem4ı bağlı olduğu teskilât ta; hakemden sâdır olan kusur ve kabahnt leri sevivesine, kabiliyetine göre takdir ve muhakeme ederek k?rarmı verir. Bu her yerde boyledîr. Bundan baska bazı kere maçı sey redenlerin de tribünlerden zaman zaman hakemin icraatma müdah;>le edecek yaygaralar yaptıklan göriilmekte, UHihnektedir. Bu taşkmlığı bazan; sahaya girerek, oyuncularm hnzur ve emniyetle oyun oynamalannı mütees Bir milyon liraya salılan eski kitap mahfazast içinde Hıristiyanlann en eski kitaplarından biri olan Codex S;naicitus Romanof hanedanmm hazinesindeki en kıy metli esyadan birini teşkil ediyordu. Bu kit«p son giinlerde tngiheredeki Bntiş Muzeum müd:riyeti tarafmdan •*tın alınmak istenrais ve yanılan mü•akereler nelicesi Sovyetler hükumeti tarafından 1S0 bin tngiliz lirası mn kabilinde verilmeğe nza gösterilm'.s tir. Kitap, parası tediye olımarak ın gilizler tarafmdan teslim aluunifbr. 1S0 bin tngiliz liraaı asağı yukan bi zfm paranuzla bir milyon lira ettiği ae gdre ba kitap şimdiye kadar satılan antika kitaplarm en pahalıu demektir. Yunanlılar Bulgarları yendiler Atma 4 (rlususî) Yunan ve Bıık gar m'Ilî takımlan bugün burada kar • şüasnuslardır. Müsabaka çok hararetH olmuştur. Yunanlılar ilk devrede bir gol atmıslardır. tkinci devre, sayısız geçmiş, bu suretle Yunan millı takı • mı 10 galip gelmifttr.