3 Şubat 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Hikâye Her tipte bir adam l • 1 Cnmhuriyet Yeni tuz kanunu lâyihası hazır! Lâyiha pek yakında Vekiller Heyetine /erilecektir IfAIIYO f Ba akşamkî programj İSTANBUL: 1 7,30 gramofon 18 fransızca dera (müptedilere mahsus) 18,30 Belkis Hanım 19,30 tanburî Refik Bey ve arkadaşlan 21 gramofon 21,30 Anadolu Ajansı, Borsa haberi, Saat a yaıı. ANKARA: 12,30 gramofon 18 orkestra: (Beet hoven (8 inci symphonie) 18,45 a laturka saz 19,30 dans musikin 20 Aians haberleri. VÎYANA: 18,05 kadmlardan mürekkep Kr senfonik orkestra tarafından konser 19,10 konfeıanslar 20,05 plâk neşriyatı 20,55 havadisler 21,10 beş perdelik bir piyes 22,50 havadisler 23,10 aksam konseri. BUDAPEŞTE: 18,05 konferans 18,35 oıkestra konseri 19.05 muhtelif 19,35 koro ile şarkılar 20,35 konferans 21,05 gitar konseri 21,30 havadisler ve trio konseri 22,35 orkestra 24,15 tsisjan musikisi 1,20 cazbant (2,05 e kadar devam edecek). VARSOVA: 19,25 oda musikisi 20.05 muhteüf proerram: Edebiyat bahsi, havadisler • 21,05 dans havalan 22,25 Chopin konesri: 1 Sonate HMoll; 2 iki Mazurka; 3 Walzer AsDur 23.05 fransızca bir konferans 23,20 dans plâklan. Sufeat Giimruk ve tnhisarlar Vekâletmce hazırlanan yeni tuz kanunu lâyihası bugünlerde Heyeti Vekileye takdün edilmek üzeredir. Bu lâyîhaya nazaran, her ne seküde olursa olsun, tnz ve tuzlu su ihracı, istihsal ve imali menabie tasarruf ve ztruret halinde memlekete bariçten tuz ithali devletm inhisan al tmdadv. Trzlalarda, tuzun ktlosu alb kuruştur. tnhisar ambarlannda satılan tuzlarm Mati nakliye ve sigorta Scretlerinin tuzla fiatine lamım suretile tesbit olunur. öğütülmüf tuz için ihtivar olunan m'^raflar da aynca üâve edilir. Tuzdan kTiıyevî maddeler istihsal: için yapılacık fabrikalara mahsus ayn ve müsait fiat tesbit edileceîctir. Sanayide ve dibağatta kullaTulacak tuzlarm kUosu üç kuruştan verilebüecektr. Bu kabil fabr'kalartn sahipleri senel'k ih tiyaclarını Inhisar idarelerme b'ldire ceklerdir. Görülecek lüzum ve ihtiyaç üzerine bazı nuntakalarda ocuz tuz satttrabilmek veya muayyen bir mıntaka dahi • Iinde bulnnan satıs ambarlaruıın mu ayyen bir müddet zarfmdaki satış fi ; atlerini birleştirmeic için d ğer bazı tuzla ve ambarlarda tuz fiatmi arttv mağa Gümrük ve tnhisarlar Vekâleti mezundur. Keza, Vekâlet kaçakçdı ğa mâni olmak için, lüzum göreceği tuzla ve ambarlarda satılacak tuzlarm fiati Maüye Vekâletmin muvafakatini altnak şartile tenzil edebilecektir. tnhisarlar idaresi göreceği lüzum üzerine bazı tuzlalardan satifi büsbü tün kaldırabilecek ve satış mn^akala rmı tahdit edebilecektir. Ecnebi memleketlerde yanılacak sahşlarda da tuzun fiati ticarî icaplara göre Vekâletçe tayin olunacaktır. Tuzlalarda yirmi beş, ve ambarlarda elli kilodan asağı tuz satılmıyacaktır. Tuz satısı pesindir. Ancak temina h devletçe kabul edümis bankalardan almacak teminat mekhıbu mukabilinde moayyen tuzla ve ambarlardan gerek dahil ve gerek bariç için veresiye tuz sablabUecektir. Fakat, veresiye dahikle satılacak tuzun miktan her tacir için elli tondan asağı, ve 1800 ton(Birinci aahife daa yukan olmtyacak, ve vade üc ayı den mabalt) gecntiyecektir. thracat tca» veresiye du Burdur hüku verilecek tuzlarm miktan, tediye müdmet konağmda det ve »erarti tnhisarlar idaresince lesmemurlann tam btt olunur. işbasmda buhm Alelumum tuz nakliyah nakliye tezduklan bir sırada, kerelerile yapıhr; tezkeresiz nakiedi • »ki senedenberi len tuzlar kaçaktır. Şu kadar ki, karaBurdur Nafıa da da veya denizde yirmi bes kilodan asairessnde yol silin ğt olarak nakledilecek tuzlar bu kayitdirleri hizmetinde ten müstesnadır. Tezkerelerin müddeti çakşmakta olan tnhisarlar idaresince tezkereye yazıhr. Burdurlu 18 ya Kaçınlan yerK tuzlarm her kilosu şrnda Adil, Vali yirmi, ve bariçten ithal edilen tuzlarm Hazrnı Beyin ya her IPIOSU için elli kuruş cesa almır ve mna girmiş ve kacak tuzlar zaptolunarak yok edilir. birdenbire süâhıra tnhisar idaresine ait tuzlardan ve çekerek Hazım bunlann her nevi zarhndan hazine, Beye üç kurşun hususî idare ve belediyeier namma atmtshr. Kurşun hicHr vergi ve resîm alınmıyacağı gibi, lar Hazım Be iskele ve rthtım ücretleri ve bunlara Foto Ali Fuat yin baama, boy benzer diğer resim ve ücretlerde almmma ve kalbine Cinayetin karbanlarından mühendis ttmail Hakkı B. maz. Tuz tezkereleri ve Heyamamele» isabet ederek za hastanede (bas ucundaki refikasıdır) ri damga resminden muaffor. Memle vallıyı yere sermişfa'r. Katfl son ket içinde hazırlanıp ta tuzlu olarak, di ağzına da iki kursun sıkarak öl ra sflâhı elmde Vilâyet odasın yahut salamura olarak ecnebi ntemlemüştür. ketlere çıkanlacak olan peynir, zeytin Vali Hazun Bey faemen ölmüstür. dan fırlamıstır. Fakat kapmm ve balık gibi maddeler için sarfedildiOdacı Mehmet Efendl ile mühendis karşısmda önüne odacı Mehmet Eği tahakkuk edecek tuzlarm her kilo • Ismail Hakkı Bey Memleket hastafendi çıkmış, gözlerini kan bürüyen suna karsı sahipierîne bu mevaddm nesine naklolunmuşlarsa da ancak Adil odacmm başraa iki kurşun sıkihraç edildiği mmtaka tuzla fiatinm alnuftp, Sonra yanındaki Vilâyet Baş bir saat yaşayabilmişler, ikisi de tıda beşi prim verilecektir. hastanede terki hayat etmişlerdir. mühendisliği odasina hiicum etmiş, lnce tuz yapmak ve tuzdan kimyevî Bu üç kurbanm üçer çocugu var BaşmUhendis vekili tsmail Hakkı maddeler çıkarmak için açdacak mü • dır. Henüz 18 yaşında muvazene Bey karsısına çikınca onu da ba essislerle halen mevcut bulunan bu gisiz ve meczup bir cahil yüzünden üç findan vurmuş, bundan sonra daibi müessese veya müstecirleri tnhisar aile reissiz ve tam 9 çocuk babasız renin siper bir yerine çekilerek kenlar idaresinden müsade ahnağa ve kalmıştır. böyle imalâthane ve müesseselerle toptan tuz ticareti yapanlara da, bir ay zarfmda ithalât ve sarfiyatlarmı ve ertesi aya devrettikleri tuz m3rtelanm her ay sonunda bir beyanname ile tnhisarlar idaresine bild'rmeğe ve muamele ve hesaplarını idarenin kontrolu altnda bulundcrmağa ve mtmtazam cari hesap defteri tutmağa mecburdurlar. Kanunun esbabı mucibesince, kabul edilen s'.stemde her amharm her sev kiyata göre değisen ayn bir satıs fiati olması lâzmı gelmekte olduğu zikre dilmekte. ve fruna sebep olarak ta nakliye ücretleri gösterilmektedir. tstihlâk ed'Iecek tuzlarm fiatr'ne gelince; bu da devletin tuzdan temin etmek istedi?i varidatm nuktanna göre tuzla lar için tesbit ed'Iecek satış fia^ne tâbidir. Binaenaleyh, fiatlerin ucuzlptıl mas' meselesi doğruca bütce meselesidir. thracata mahsus mevaddı gtda:ye tuzlamalanna mahsus tuzlar için 930 Toros Gençler Birliğinin dünkü toplanhsı senesinde kabul ediîen prim ve ucuz foros Gençler Birliğinin senelik kür edildi. Nizamnaraeye bazı madfiat esaslan mönasebetile mezkur senekongresi dün Halkevi salonunda top deler ilâve olundu, sonra heyeti idare de 4.998 liraya, 931 senesinde 23.883, landı. Reis Mabmut Turgut Bey kıintihabına geçildi. Mahmut T'rgut, 932 de 28,187 lira prim tediye edil sa bir nutukla kongreyi açtı ve kon Aslan, Sırn, Ihsan, M. Altay, Nev miştir. gre divanma Hilmi Faruk ve Mah zat, Yahya, Fikri Beylerle Cebire mut Altay Beyler •eçildi. Hanım idare heyetine seçildi, Y. SeDibağatte kuflamlacak tuzlar petrol Sabık heyeti idarenin senefik faa fa, M. Tot, Nimet Beyler de müra ile tağyir edileceği cihetle bunun ucuzByet raponmu reis Mahmut Tnrgut kabe heyetine seçildi. Yeni senenin lablmasile varidatta zScre şayan bir Bey okudu. Rapor alkislarla kar«ı . progranuna ait birçok dilekler kabul landı ve eski heyeti idareye tefek • edildi. noksanlık husule gebniyecek, kimyevî Onu Sultanahmedin karanhk kah yaklaşmıştı. Bizimki hiç pazarlık et•elerînden bîrinde tanıdım. meden bir çift çorap beğendi, bir Yammdaki masaya oturdu ve tam lira verdi ve üstünü almadı. «lta tane çay ısmarladı. Kendi kenBu cömertliğmin yüzümdeki haydime şöyle düşündüm: ret akislerine bakarak: Ben, dedi. Sultan Azize benze Demek Ira masaya beş kişi darim. .. Çok para harcamak âdetim hm gelecek. dir. Yanlış tahmin etmisim, çünkü alO vakte kadar neden»e ismini söytı bardak ç»yı da, birbiri arkasma, lememisti. Sordum. Cevap verdi: nep o içtL (Hepsini bir den içemez Ben, dedi. şaîr Nedime ben dî ya...) zerim... tsmim Nedimdir. Hayret ettiğimi görünce bana Sonra bana birkaç defa evlendidöndü ve kelimeleri ağzında sakız ğîni anlattı: groi çiğniyerek. mağrur bir tavırla: Ben, dedi. Sultan Hamide ben Ben, dedi. tran Ş&hma benzezerim... Bir alay kanm vardı. rim... Bir alay çay jçerinn. Fakat son kansından hiç mem Bu başlangıç hoşura* gitmişti. Onun masasına doğru sandaJyemi çek nun değilmiş, onu arada bir tokatlatmaya da lüzum görüyormuş. tim. Ben, dedi, (fakat maalesef Yazı yazacak kâğıt aramıştı. Kahburada ağzmdan çıkan meşhur is»eci getndi. Birkaç satır karaladıkmi kahvenin patırdısından duyamatan aonra kâgdı buru?*urdu, rnasadım.) benzerim... Karımı şımart n*n altına atti. Hep böyle iki üç satır karaUyor, mam *¥* beğenmiyor, kâğıdı buruşturup yere abyordu. Aradan bir ay kadar gecti. Ga Ayni mağrur tavırla: zetelerde ne göreytm? Bizim Ne Ben, dedi. Yahya Kemale bendim karısmı öldürmüş. Yakalamışzerim .. Yaz: yazmak hususunda lar. Aylarca onun muhakeme saf çok titizim. halannı gazetelerde büyük bir dikBirbirimize kendlmizi tanıtbk. katle okudum. Teklifsizlikte ileri gittiğimiz icin Nihayet, zavallı idama mahkum ben çocukluğuma ait hikâyeler de oldV anlattun ve kendisine Kasımpaşa • da doğduğuma söyledim. Ayasofyada bir sabah asılacaktı. Omuzlanm silkti: Gidip göreyim, dedim. Ben, dedL Izzet Melibe ben Hâlâ gözümün önünde: Yüzü zerim... Kasimpaşahlardan hoşlanbembeyaz, üstünde idam gömleği, elleıi arkasına bağlanmış, sende Sonra o da bana nerede doğdu liyerek darağacma yaklaftı. ğunu soyledi: Şafak söküyordu. Ben, dedi Ziya Gök Alpe benHalk arannda beni gördfi, ta • zerim... Diyatbekirde doğdum. nidı, basile hafif bir selâm verdik • Baban kasapmas, çocnkken onu ten sonra, mağrur bir tavırla: biraz dükkânmda çahşbrmış. Ben dedL Hazreti İıaya benMağrur tavrile dedi ki: Ben Şekspire benzerim.. Kasap zerim... Tam otuz üç yasroda ölü • rüm! çıraklığı da ettim. **• Masamıza çorap satan bir adam Almanyanın 1933 te haricî ticareti ne halde idi? Dıracatta miihim sukutlav var, bunun bir sebebi de Rusyanın siparişleri tahdit etmiş olmasıdır Almanyanın 1933 senesindeki ithalât ve ihracab yekunu bir sene evvelkinden 1 milyar 333 milyon mark takriben % 1 3 derecesinde azalarak 9 milyar marka düşmüştür. İhracat fazlahğı 407 milyon mark yani % 40 derecesinde sukut ettiğinden 690 milyon marka inmiştir. 1933 te ihracat 870 milyon mark (435 milyon lira) takriben %16 derecesinde düşerek 4 milyar 890 milyon marka, ithalât dahi 463 milyon mark aşağı yukarı % 1 0 derecesinde eksilerek 4 milyar 200 milyon marka inmiştir. tth&lât ve ihracatın son iki senelik vaziyeti toplu olarak şöyle tes bit oltınabilir: Almanyanın ecnebi parasile te diyesi lâzım gelen uzun vadeli haricî borçlarmm aylık miktan vasati olarak 80 milyon mark olduğuna nazaran, 1933 senesinde haricî ti caret bilânçosunda elde edilen ay da vasatî olarak 56 milyon mark • lık lehte bir bakiye düyumı mez kur e taksitlerini karsılamağa kâfi değildir. Maahaza, vaziyeti hazı raya nazaran Almanyanın haricî borçlarını %50 den fazla bir miktar üzermden döviz olarak tediye et meğe kadir bulunduğu da aşikârdır Maamafih, Alman Devlet Ban kası müdiri umumisi doktor Şaht, 1933 senesinin son altı ayında Al manyanın ayda vasatî olarak 80 milyon mark üzerinden 6 ayda 480 milyon marka baliğ olan ihracat bedellerinin ancak yarısı ecnebi dö vizile ödendiği ve bu suretle 1 haziran ilâ 31 kânunuevvel 1933 zar fmda ihracattan temin edilen ecnebi döviz miktannın ayda vasati olarak 40 milyon marktan fazla olma dığmı ve ticaret bilânçosunun bütün 1933 senesi içinde lehte tahakkuk etmiş olan hakikî miktannın an cak 482 milyon marktan ibaret kaldığııu beyan etmiştir. Düyunu hariciye taksıtlecinin döviz olarak ödenmesi ve ihracı hakkında Berlinde bir hafta evvel başlamış olan müzakereler bu nokta dan ehemmiyetli safhalara girmiş bulunmaktadır. Harict borçlar meselesi Almanyanın dış ticareti (Milyon raark hesabile) Ihracatı Ithalâtı Fazlalık 1932 1933 Azalis 5,760 4,890 870 4 663 4,200 463 1097 890 407 Mamul eşya ihracatının 700 milyon mark azalması 1933 senesinde ihracatta husule gelen sukutun başlıca amilidir. Rusyanın Almanyadan siparişlerini son derecede tahdit eylemiş olmasının da bu sukutta mü • bim tesirleri vardır. Bir taraftan yiyecek ve içecek seyler ithalâtının 410 milyon mark azalmasma mukabil diğer taraftan ham maddeler ithalâtında 1933 senesinde 9,000,000 mark bir fazlalık müsahede olunmaktadır. Bıırdur faciası Kayseride îmar faaliyeti Kayseri Belediye reisliği "Vilâyet makamile tevhit edildikten sonra şehrin imarma başlanmıştır talyan âyan azasından M. Marko • ninin kısa dalgalar hakktnda bir beyanatmı neşretmektedir. M. Markoni pek yakında bütün dünya telsiz istasyonlannın her tiirlü müdahaleleri ortad'an kaldıran çok kısa dalgaları kabul edecekle • rini zan ve tahmin ettiğini söylemiştir. M. Markoni çok kısa dalgaların şimdilik 80 kilometrelîk bir faaliyet sahast dahilinde mevziî servislerde çok iyi neticeler vermesi muhtemel olduğunu da ilâve etmiştir. M. Markoninin teîsiz istasyonları hakkında beyanatt Londra 2 (A.A.) Gazeteler t İS yaşında muvazenesiz bir genç olan katil üç aileyi ve dokuz çocugu babasız bıraktı Alenî teşekkür Vefatile bizleri derin acılarda bırakan aile reisimiz Hilâliahmer sabık ambar sermemuru eczacı Zeki Beyin c« naze merashninde gerek bizzat bu'u • narakv.ve gerekse tahmen taıiyet lut fundabulıman akraba ve «fcbbaya a • lenen teşekkür ederiz. ı^»».*; Refikası Kızı Oğlu Fatma Emine Azrz Zeki Kardesieri Damadı tbrahim ve Yusuf Ah' Derviş Avukat tsmet Süleyman Beyle Ata Refik ticarethanesi veznedarı Mehmut Hamdi Beyin valdesi ve tüccardan Osman Murtaza Beyle Dr. bakteriyolog Şadi Beyin kaymvalidesi Refia Hanım, uzun bir hastaltğı müteakıp vefat et miştir. Cenazesi bugün saat 14 te Şi*lide Bomonti b*atnvay istasyonu civannda Osman Zeki Bey apartımamn * dan kaldırıhp Üsküdarda ailesi kabristanma defnolunacaktn:. Mevlâ rah met eyliye. i RT i HA L Kayseride yeni açılan ve parke döşenen caddelerden biri Kayseri «Hususî» Bir seneden beri münhal bulunan ve vekâleten îdare edilen Kayseri Belediye reisüğini, icra edilen mtihapU HayruUah Bey kazannuşh. Fakaıt Hayrullah Beyin Belediye reisliği Dahiliye Vekâletince tasdik edilmiyerek reislik, Vali Nazmi Beyîn uhdesîne verilmiştir. Bmaenaleyh şündiden sonra Kayseride Valiler ay ni zamanda Belediye reisliği vazifesini de ifa edecekBr. Bu vaziyet, Kayserinin idari ve sî yasî tarihinde mühim bir dönüm nok tast teşkil etmektedir. Vali Nazmi Bey, Vasatî Anadolunun en mühim ve ikbsadî bir merkezi o lan Kayseride, bir iki senedenberi gö • ze çarpacak kadar imar ve ihya ze • mini tesis etmiştir. Asırlardanberi ü zerinde kat'iyyen işlenmemis ve ih mal edilmis olan bu memlekette, inkitaf a doâru *«ri ve kuvvetK hatveler a tılmış ve efkân umumiyede bu imar ve terakki siyasetini samimî bir şekilde karşüanuşbr. Eski ve köhne bircok dük kânlar yıkhnlmış, yeni açılacak ve tevsî edilecek caddelerin esas temelleri abldığı gibi parke taşlarla dösenmesi de temin edilmistir. Bu caddeler üzerhv de yapılması lâzun gelen dükkân ve müesseselerin projeleri ihzar olunmuş ve ilkbaharda faaliyete jririşflmesi için bütün tertibat almrrashr. Bu defa Kayseri Belediye reisliğinin Valiler uhde sine verilmesi, mem1eketin terakki ve inkisafmdald amflleri sevk ve idare eden direksiyonun bir e'den idare ed3mesi dolayısile bu müstakbel imar faaliyetlerinin biran evvel meydana gelmesini temin edecektir. Bu hâdiseden efkân umumiye memnundur. Feyîzdar ve süzel vilâye tnniz de, seri terakkiyabn arifesinde bulunuyor ' demektir. Nafıa muhasebe müdürlüğünden mutekait ve Samsun Sahil demiryollan muhasebecisi Salâhattin Beyin refika • lan Maide Hanım vefat etmiştir. Ce • nazesi bugün öğleden sonra Aksarayda Valide camismde namazı kümdıktan sonra Topkapıda aile makberesine defnedüecekbr. Allah rahmet eylesin. Saat 14 te yalniz VEFAT «Toros Gençler Birliği» senelik kongresi açıldı Her akşatn saat 19,30 da LUKS HAYAT opereti Yazan : Ekremve Cetnal Reşit Beyler ün.versitede lisan dersleri Universitede lisan derslerîne sö mestr tatilinden sonra başlanacaktır. Bunun için dil islerî profesörü Leofs Pizzer ile profesör Malsin ri yasetmdeki hazrrlama komisyonu »ik sık toplanarak lisan derslerini verecek muallrmleri tesbit etmislerdir. Bu muaUimler profesör Malsin rîyasetînde haftada üç gün topla nacak olan ecnebi lisan tedris ko • misyoTmna davet edilmişlerdtr. Li • san bocalarına profesör Malş tarafından tedrisat husu«unda lâzım gelen izahat verilecektir. Haber aldiaımıza sröre üniversite li.«an mektbrne ingilizce tedrisatı ıcın tngiliz mektebi hocalarmdan bazılan tayin edilmiîlerdir. Bun dan baska Robert Kollej, Alman mektebi aibi diğer müesse*e!erden de lisan miitelULSSıslan alınmı*hT. sanayi ise büsbütün yeni bir mahalle Mrfolunacagmdan, bu sanavide kvlla nılacak bwlarm malivet fiatile verihneti de bugün temin edilmekte olan varidata halel getirmiyecektir. r YENİ ESERLER 6 Ok Edirnede intişar etmekte olan 6 Ok , mecmuasmm 5 inci sayısı güzel yazılarla intlşar etmlştlr. FERAH sinemada Bu hafta Halkevi Eskişa»*lr Halkevi tarafından çıkanlan Halkevi mecmuasının 16 ncı sayısı kıymetll makaleler ve yazalarla intişar et DUNYAYI Aynca: 6 0 Ş 0 DOUGLAS FA1RBANKS ile ŞARK1 DOLAŞAN Pek yakında sinemacı'ığın bir şaheseri SERSERi KRAL „ füminin unutulmaz yaratıcısı: D E N N I S K i N G Güzellık iiâhesi T H E L M A ve kahkaha T O D D Ş EY T A N KARDE Metro Go1dwvn Msyer fiiminde ve tufaninm (FRA DiAVOLO) hakikî krallan