3 Şubat 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Haya' Aiisiklopedisi 49 uncu cüzü çıkti eono. umhuri m Halis şekerden Tahin helvasını Yalnız İSTANBUL CAÛALOÛLU Telgrat re meJrtup adresl: Cumhurlyet, İstanbul Pcata ttıtnsn: Istanbul, NO. 340 Telefon: Başmuharrir: 22386. Tahrir müdOru: 23236. tdare mudürü: 22365. Matbaa: 80473 HacıBeklr Cumartesi 3 Şubat 1934 Ticarethanesinde bulabilirsiniz. Goklerde ölen Fen kahramanları ün, Sovyetlerin 20 kilometre den fazla yükselmeğe muvaf • fak olan Asseavîkiın balonu nun tüyler ârpertici akıbeti hakkmda gelen baberler, bizi, beserî hamlelerin akdlara dorgunluk veren yeni bir derecen üzerinde uzun uzun dnsimmeğe davet ediyor. Hatarlardadır lri Sovyet dostiarunızdan ewe!, Belçtkalı fmk âlimi profe sor Pikar, rayona coamujuea tâbir e dflcn ve manjyeti esrar perdesî alhnda buhmao ısıklan tetkik etmek içm bü yük bir balon yaphrmıs ve kendisinden evvel ancak 9000 metreye kadar yuk•elmek nasip olan hava tabakalarm • da 16000 metreye kadar çıkmışh. Stratosfer tâbir edflen bu tabakalarda Hzyik e derece kifayetsizdir ki insan için .tıefes almak imkânt yoktur. Profesör Pikarm yapfardıği balonun içinde, ber .tarafı kapah, iyice mahfuz bir lâbora» tuvar sayesinde, yerden göke, tabiî .tasyfla haiz bir havayi nesimî depo sa taffmnk mümkün olmuştu. Fakat, bu yaman ilmî tesebbü* icin insası lâ*un gelen büyük ve hafif ba'ona hayli emek ve hayK para lâzımdı. Belçika • IdaJri darülfünun müetseselermîn bu •nasrafı yüklenmeğe botceleri musait değildi. Bereket versin, Kral Alberin leşebb&sile bîrkaç sene evvel vöcude getnilen Miflî tlkn Arashrmalan cemîyeti, Belçika sanayi möesseselerine ve rtalka muracaat ederek 120 railyon Bflçika françı tedarik etmege mnvaf fak oldu. Ba sayede öç senedenbe ri bîrkaç tecrübe yapıldı ve nibayet, profesor Pikar, 16000 metreye kadar Çikarak bir taraftuı havaeılık alemintie hayret verid bir rökor elde ettigi gibi, otetaraftan da fizik alemmde yapılan fennî tetkikleri zengmleştirici neÜceler kazaodı. Şüphesiz, fen ugrunda gosterOen ba feesaretin ve elde edüen ba mavaffa Idyetin Bk serefi Belçikah profesor PiIrara ahtir. Onan tecrübelermden sonra ceaaretlenen Sovyet Rusyanm fen fcdamlan da Ibnl tetkilderi d«vam et • tJrmek için üd Irihrtnetre daha fazla yükselmeğ« muvaffak oldular, yani on sekh bm metreye çdctdar. Stratos • ferdeki tetkikleri daba fleri götürmek Için, birkaç gün evvel, fiç Ras âlimi AsteavSdm balonfle tekrar havalan • nnslar ve 20,000 metreden fazlaya ÇH fcarak en büyük rökorn kazanmak 6 • kere bulonmuşlardı. Yazık ki dün Moskovadan gelen tekrraflar, ba fen kahnunanlanmn nibayet b v hava facia •ma knrban oUrak, Kazan demiryolu tivarmda dâşerek parçalandıklanm haber vermistir. Balon rakiplerinden birî, faciadan evvel tekis vasttasfle, haVa nçnramlannda kakhklarmi, üri arkadaftmn çok fena vaziyette oldutumı ve aşağı inmek tmkânı kalmadıgim da bfldîmuşti. Ba elim facıanm batan Sovyet Ru>* yada ojbndvdıgı böyük teessorfi tah mfa etmek nrâmkSnclSr. Yalnız dostlannuza değii, bötün diinya fen âlemiee baynk bir keder ve matem hns«si dasmek lâzım geldiğme şaphe yoktor. Mobakkak olan şey, faciantn resmî Tfirkfye ve Törk balkı aracmda nyan • dırdıfı eandan teessürdür. Basvekâle • timiz, Haricrye ve Maarif Vekillerimiı Karannoan buyuk icomsuutıua beyan fediien tazfjretlere, gazetemlz de Tiirk lıalkmm ı«™t yürek acılanm ilâve eder. | AMİıuüîn beflangtcrodan, hele B3yfik Harp sommdanberi fen âl«minde madze nevinden ilerleyişlere şahit o luyoraz. On, on beş senedenberi elde fedüen mavaffakiyetierin urrramî tab • fpso, msan zekâsı denüen buyâk yarafacmın anrlardanberi yapbgı keşîflerî Ve icatlan nntıttnracak derecede hari • lca omekleridir. Nihayet, beşerî ham |e, sohık ahnağa bile imkân btrakmı yan ve bayahn yeşrân* »arh olan havaidan bîle mabram jfök tıtbpJcalaraıa kadar nzandı. Fr.kat ınsanlık ba mertebeye varmak idn, asırlardanberi nice emelder sarfetmis, nice korbaniar ver • tra'ştır. Medemyetin haldkî öîcülerm • den bir! de, msanlarm yalnız şehir ve toprak zaptetmek kân değfl, yeni bir nakikat alemmi fetetmek icîn de tam bir feragatle bayatlamn feda etmele ridir. tnsanm insanlık içm canmı vermeai, medeniyete istiyalnnm en münakaça gotârmez delüidir ve banun için, •on fadada en değerli ve kahraman Qç eviâdmı kaybeden Bnyvk Sovyet Rusya dostumuz, bir taraftan bütün insanlık nanuna tazîyeye muhtaç olduğu gibi, ötetanftan da, medenî semada buyfik bhr yfikseltf bamlesi yapmaga a • tıldıgı için, gene bütün incanlık namı • sa cidden tebrike lftyıktır. T. Rüitü B. ve M. Titulesko Belgrada vasıl oldular Hariciye Vekilimizin seyahati >Gazi Hz. Yerköjrü* teşrif buyurdular Silâhlanma meselesi tazeleniyor drliler Büyük GaHariciye Vekilimiz büyük merasimle karşılandL ziyi eandan tezahüratla, Ingiliz hükumeti bu yeni teklifinde silâhların ve ordu teşyi ettiler Dö nazır ara«mda bugün ilk içtima yapılacak mevcutlarının tedricen azahnasını istemektedir Kırsefak 2 (A.A.) Reisicum hur Hz. 31/1 gecesi Çankayadan maiyetlerile beraber 1,40 ta müfarekat buyurarak Bala üstünden Kırşehir istikametine bareket ve gece saat 5,30 da Balaya muvasalat ba yarmuşlardır. Orada iki saat kadar kalarak bükumet ve fırka erkânı ve halk 3e konuşmuslardır. Müsarüni leh Hazretleri Baladan ba'kın coş kun tezahürah arasmda mufarekat ve Kaman üstünden Kırşehire mü • tevecdnen seyahatlerine devam buyurmuslardır. Bünyandan itibaren devamh kar, yagnmr, tipi gibi en müskül ktş seraiti içinde on altı saat devam eden bir yolcukıktan sonra Kırşehire muvas»lat buyomnıslardır. Reisicumhur Hz. Kaman simalmde Kırsehîr Valisi tarafından istik bal edi'miş ve haHn^coskan ve samimî tezahüratfle karsılanmıstır. Maşarnnfleyh Hazretieri Ktrşehirde Halk Fırkası merkermi ziyaret, (Mabadi alttncı aahifede) Ingilter e 15 senelik ademi tecavüzü tasvip ediyor Belgratta toplanan dort Hariciye Naztnndan ikin: Sağda Yagotlav Hariciye Nazırı M. Yevtiç, tolda Rumen Hariciye Nazırı M. Tituletko Belgrat 2 (A.A.) Anadola Ajansının Balkan hosusî mubabiri bildiriyor: Dün aksam saat yediyi birkaç dakika geçe Bükreşten hususî rrenle bareket ed>n Hariciye Veküiıniz Tevf ik RüsHi Beyle Romen Hariciye (Mabadi alttncı aahifede) azalhlman hakkındaki yeni Ingiliz teklifinde mevzmt bah§0* atlen Alman ordasandan bir ağır cebd obüsti ktş manevratında Londra 2 (A.A.) Silâhstzlanma meselesine df>ir tngiliz noktai nazannı ihtiva eden ve bundan 3d gün evvel alâkadar devletlere tevdi edilmiş o • lan muhhra dün nesrolunmufhır. Muhhrada deniliyor ki: « Bazı devletlere suth muahede > lerile menedilmif olan süâhlarm bütün dhana şamil olacak tarzda ilgasını tazammum edecek bir sureti hal bugün bariz olarak imkânsızdır. Ayni zamanda, bir devlete müsaade edilen bazı nevi süâhlann ötekisrn* ebediyen menedihneğe devam olunamıyacağı ne • ticesine de varmamağa da imkân yoktur. Avrupa, aşagıdaki iki şdctan birini tercih etmeffe mecburdur. Müsellâh bulunan devletler tarafmdan bazı nevi silâhlann Ogasmi tanunmun eden bir mukavele yahut ta mezkâr devletler tarafmdan bugünkü silâhlarm arttınlmıyacagı taahhâdüne müstenit bir i tflâf. tngiltere hükumeti birinci şekli tavsiye eder. Emniyet, hukok müsavah ve süâhsızlanma hakkmda bir itilâf Gazi için diyorlar ki «Romalılardan daha büyüktü,» «Maziyi avçunun içinde büktiL» Korrespondans Oniversel atlı Fransız gazetesinde, sabık âyandan G. Reynald, sabık Maarif Nazın M. dö Monzmin neşriyatı arasmda «Yeni Tiirki • yenin küçiik rehberi» atlı kitabı nesrolunduğunu haber vermekte ve yu yazıyı neşretmektedir: Mona kolleksiyona bize «Yeni Türkiyenm küçük rehberi» gibi mü • tevazı bir başlık alhnda, vesikalarla dolu bir eser sunmaktadv. Bunon mueHifleri Jan Döni ve Röne Marşandır. Başlangıctnı M. Moris Sarro yazrms hr. Bu salâhiyettar tavsiyeye sığman kitap, bize bugün görimdüğü halile, Türk milletini pek ziyade alâka uyan dıncı, eksiksiz bir küçük bulâsadır. Evet bahsin mevzuu Türk milleti dir. Osmanh tmparatorragu, hasta a • dam, kapkülâsyonlar rejimi geçnuşe kansnushr. Bu sarsak, meyus, içindeki yabancı milletlerden dolayı sıkmhlı imparatorluğa yekvücut kendinden emm ve gecücmis bir sarkhhğa mahsus eski dekoru fırlahp athktan sonra e nerjiK ve magrur, kalkınan bir millet Cumhuriyetîn onuncu yıldonumiffthalef olmuştur. de Tarkiye hakkmda bir kitap yaxBu değişiklik nasıl oimuştur, yeni naş olan sabık Frantız Maarif Türkiyenin çehresi ne biçimdir?... tste Nazın M. dö Monzi bize bunlan ba kitap anlatıyor. Kita ğunun inbitatmdan baslıyarak hâdisebm iki müellifi işi aralarmda paylac ler araundan bizi tstiklâl Harbîmn monuşlardır. M. Jan Döm' tarihî kısmı Szafferane neticeshte kadar götürmekzerine almtsbr. Osmanh tmparatorhı(Mabadi açüncü aahifede) Türkiye Fransa Fransada dostluk gnıpu toplandı B. M. M. deki tesebbüsler de neticelenmek üzeredi: Pari. 2 (A. A.) Fransız parlâmentosun da tesekkül e den ve 114 meb'usu ihtiva eden Türkiye gnıpu dün top • lanarak divan beyetini intihap etmiştir. Riya •ete M. Heryo ve reis moavin likierine de M. M. Heryö Emili Borel, Leon 3areti, Lui* Prnst, Henri Şatenet, Pierre Mortier intihap olunmuşlardır. Gnıpun kâtibî umumisi M. Jules Juliendir. Diva • nın bir heyeti murahhasasi Türkiye sefirine bir nezaket ziyaretinde bulunmustur. Bu münasebetle büyük bir samimiyet içinde, asnrdide Türk(Mabadi üçüncü tahifede) tngiliz Başcekili M.. Makdonald Böyük Britanya hükumetince şöyle tabakkuk edebilir: (Mabadi altıncı aahifede) Galatasarayla Beşiktas 22 y e berabere kaldılar Maç çok heyecanlı oldu ve iki taraf ta canlı ve güzel bir oyun oynadılar Adliye VekiP Şükrü Bey dün geldi ve Ankaraya gitti Burdur faciası İS yaşında muvazenesiz bir genç olan katil üç aüeyi ve dokuz çocuğu babasız bıraktı Gtdatasarjayın ktdecisi Avni topa karsdıyor Dün Fenerbahçe atadyomunda senenin en mü him maçlamt dan btrisi daha yapıldı; Galata saray Beşiktas karsılaştılar. Bu müsaba k a n ı n dörtte üçünde Galatasaray hâ kim oynadıgi halde Beşiktas; mağlup edeme • di, iki taraf ta ikiser gol ya oarak br&bere Havanın çok so?uk olmasma ratrmen bu maçı görmeğe dört bwr. kadar seyird g d ^ ^'latasaray, Beşiktasa penaltıdan gol atarken du. Çamur ve rüzgâr topun «evk ve raişti, Bir k*ç gündenberi ya idaresini güçleştiriyordu. ğan yağmurlardan bir göl haline Beşiktas takımınm merkez muhage'en saha nisbeten kuTumuştu, yalM I kapı tarfmdaki kal«nin önü çok cimi Nazım hasta olduğundan, ye (Mabadi besinei aahifede) çamurlu idi. Sert bir rüzgâr esiyor ABİDlN DAVER Futbol merakhst olan Adliye Vekili Galatasaray Beşiktas maçını aeyrediyor Tedavi için Viyanaya gitmis o l&n Adliye Vekili Saracoğlu Şükrü Bey, dünkü Semplon ekspresile, tamamen iyileşmiş bir halde şehri mize dönmüstür. Adliye Vekili, Sirkeci garında tstanbul Vali ve B«lediye Reisi Mu: , hittin, Müdeiumumî Kenan, Polis: müdürü Fehmi Beylerle Irtanbulda, ki adliye erkam tarafından karsı. lanmıstır. Burdur Valisi merhum Hazım Bey, Saracoğlu ŞüirÜ B«y Vali Beyi •nm telgraf hâberi olarak bildtrmis «iyareti «derekıkısaca kendisile göBurdur (Hususî) Burdur Valisi tim. Hâdise şu suretle cereyan ehnistirî rüşmüştür. Bu ziyaretten sonra o Hazım ve mübendis Ismail Hakkı BeySa'ı günü sabah saat; on var tele dönen Vekil Bey Müddeiumumî lerle odacıMehmet Efendmin Adil is(Mabadi dördüncü aehifede) (Mabadi üçüncü taW*de) minde bir genç tarafmdan vuruldukla