3 Ekim 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

3Teşrin:evven 3? Cumhuriyet' Mevsimin ilk Türkçe filmi! Hint kadınları Hmt kadınlan hakkmda simdiye kadar mevcut malumat, onların memle • ketlermdeki vaziyetlerini bize çok yanhş bildiriyordu. tçtimaî hayatta Hint kadınlannın hiç bir rolü bulunmadığmı zannettiriyordu. Halbuki hakikat bu nun büsbütün aksinedir. Hintliler, çok îdeaüst adamlar olduklan için kadm lan sırf analık ve aile zahmetlerine katlanmak için yaratılmış olarak telâkki etmelerine ragmen Hindistanda kadmlar çok muhterem sayüırlar. Bir misalle bunu tekk etmek icap ederse erkeklerin düsman bir kasta mensup mahalleden geçecekleri zaman kadm kıyafetine girip taarruz ve tecavüzden kendilerini koruduklanm söy • iemek kâfîdir. Hindistanda kadınlar erkekle mü • savi olacak derecede hukuka sahip bulunmamakla beraber birçok cemiyet lerde ve müesseselerdeki faaliyetlerin den maada erkekler üzerindeld nüfuz!an dolayısile vaziyete hâkimdirler. Orada erkekler hayat denilen meyva nm dsmini, kabuğunu teskil edtyor • larsa, kadm bu meyvanm ruhtı ve çe kirdeğidir. lşte bu suretledir ki Hindistanda kadınlar hukıJc noktai nazanndan işgal etroeğe salâhiyettar olmadıklan birçok mevkilere geçnıişlerdir. Ailede de ekseriya bütün manasile kadm hâkimdir. Erkek kazandığı pa ranm hepsim' aybaşmda gebrip karuma teslim eder. Kadm bütün masraflar içm Iâzım olan kısmmı avndtktan sonra, gerlsİDİ götürüp bankaya yatran diye koeasma tekrar verir. 1 Bugân HtadktMHİftki lct»*dî HAVACIUK Sonbahar kostümleri Bütün yaz sessut sadasız çalışan tpekfilm stüdyosu dün sabah Ipek sinema stnda faaliyetinin ilk semeresmi mat buat erkânma gösterdi. Baslıca rolle ~ rini Hazım, Vasfi Rua ve Galip Beylerie Melek Muhlis Hantmın deruhde ettikleri «Söz Bir Allah Bir» filmi e MS Hibarile hosa giden bir vodvildir. Mevzuu söyle bir hatırlıyalur: Şadan Bey Melek Hanım isminde evIi bir kadınla uzun zamanâarberi ar kadaşlık etmektedir. Fakat grnç adam bir müddet sonra kalbini bir genç kı " za kaptınyor! Cahide!.. Şadan, Cahi • de Hanımla evlenmek istiyoı. Fakat Melek Hanımı ne yapmalı, pasıl atlatmalı?. Uçan gençlik... Tayyare Cemiyetinden, bir istikbal harbinde hava ordumuzun ihtiyatını teşkil edecek olan sivü tayyarecilige başlamasını btiyoruz Müliyetperverlerîn îçtimamcla nutuk veren Hintli bir kadm yet şu »uretle buiâsa olunabiHr. Aha • Imtn yüzde otuzu nibayetaiz bir aefa • let İçmdedv. YBzde «kmışı » e ancak 3d günde bir övün yemek bulup yiyebtllr. Zengkıler ancak geride kalan yüıde ona teekfl etmektedirler. Fakat buna rağmen kadmlar ara • smdaki kühiir faafiyeti her an tekft • nriil etmekten geri kalmamaktada. Kadmlardaa belediye reisi, hâkim, şair, mıuSdşinas, doktor, muaDhn oknlar, batta kongre reui intihap edilenler de vardır. Hindistanda, birçok garp memle • ketlerinde tatbik edilmiyen güzel bir usol mevcuttur. Okumak bilmıyenlere konferanslar vasıtasfle kulaktan tarih, coğrafya, felsefe dersleri vermek. Bu fekil tedr» Hint kadmlanmn yüksel • melerinde tniihim bir âmO olmuştur. Halihanrda Hindistanda eskiden ol> duğu gibi çok genç evlendirilmiyorkur. Hele kocalan öknöş kadmlarm izdtvaçtanna ldmse mâni ohnuyor. Fakat çocoldn dullann kendileri yeni bir a3e kurmağı akdlarmdan geçirmiyorlar. Unnmî hayatta oldukça •erbeet olan Hint kmdmlan husust aüe hayatmda fazla hürriyete •ahip dcğilkrdir. Hmt C f • | 70 sualimize gelencevaplar \ • J Yerli kamaşlan satcm bir majfağazada tatıcı Hintli kadın erkekleri, zevcelerinin yanknnda hısanlarmdan diğer yasb bir bamm bulunmaddcça sokaga çıkmakrma razı obnazlar. Erkekierle kadınlar sinema, tiyatro, mabet gibi yerlerde btrlikte bulunmalarma ragmen yalnra başlanna yabancı bir er kekle konuşmak hakkma maKk değiller dir. ' Hulâsa Hint kadmlan su anda ne «amamUe şarklı kalmıs, ne de büsbü tün garpliİeşmiş bir tabakadn. Müthiş bir mkılâp devresi geçiriyorlar. Maa mafih yakmda haMkî sahsiyetlermi bulecaklan muhakkaktır. H A DİYE İCLÂL Dığer taraftan Melek Hanımın ko • cası Yavuz Bey de ihtiyarhîma rağ men çapkm bir adamdır. Bırgün Me Iek Hanım kocası Yavuz Bcjin ken disini aldattığını haber alı>or. Bana fena halde tutuluyor. Kocasna bir der» vermek istiyor. Madem ki kocası o nun kadınlık izzeti nefsini K rmıştır. O da kocasının izzeti nefsini ktracaktır. Melek Hanım böyle düşünerek ko • casına bir mektup yazıyor: <Yavuz Bey, zevceniz Beyoğlunda Mis »okağında filânca apartımanda her gün âşıkile beTaber sizi aldatıyor. Bugün de saat dörtte gene bulusacaktır lar.» Genç kadın âşıkına da Lir mektup yazıyor. Saat üç buçukta M ı sokagındaki apartımana gelmeâini hildiriyor. Melek Hanımın mak»adı âsıLile birlikte kendisini koeasma gostermek ve o na alenen mııkabelebilmisil yapmak • ör. Şadan Bey sevgilisi Melek Hanimîn mektubunu almca saşınyor. Çünkü o günii Cahide ile randevusu vaı Melef? atlatmak Iâzım?. Fakat na»ıl> O esnadn kendisini bir Araavut arkadftsı ziyaret ediyor: Recep. Şadan Recebe yalvarıyor. Kuzum Recep Mis «Aagına koş, Sdotabar tamamfle geldî. Serin harentc kenan açık renk kordelâb filânca apartımanda teni bir kadın bekvalar başladı. Buna göre kalmca elbiçok iyî gider. liyecek.. Ona mühim bir ışim çıktığı M •• kostümler giymek Iâzım Işte sıSağdaı Koyu ve açık yeşflle beyaz nı ve gelemiyecegimi söyle.. Recep evae son modeUerden 3a' tane. çizgüi yünlüden bir rop. Uzerinde kolvelâ buna itiraz ediyor. Faktt arkadalan kısaca yeşil yünlüden bir caket. EIsının ısranna dayanamıyor, kalkıp Mis Soldaı Yeşü etek ceket. tçinde be • bisenin omuz süsleri ceketin uzerinde sokağına gidiyor.. yax musSnden bir bluzu, onun ustün • kalmakta ve ceket renf «de bir kemerMelek Hanım Şadanın g'Vmiyece de koyu renkti bir yeleği vardr. Blu • le bir boyunbağı ba sık kostümü ta • gini Recepten öğrenince: mn yakası dısanda kalmakta ve yelemamlamaktadır. Eyvahlar olsun.. Kocanrjı karsı reğin dağmeleri gönmraektedn. Ceketin zil olacagım.. Onun beni bir erkekle görBu kostümle koyu renk kenan el yakan kaplan derisindendir. Bu kos • mesi ve mahvolması Iâzım... Şimdi ben bisenin kumaşmdan bordürlü şapka fle tfimle koyu renk eldivenler ve koyu ne yapayım?. koyu renk ayakkabı giy%r. Yaptagı sey şudur. Enassn mahçup bir delikanlı olan Arnavudu soyup ya~tağ« atıyor. Kendi de beıaber tabıî. ö t e tarafta kansmın mektubunu alan Yavuz Bey polislerle bir baskm ya pıyor. Filân.. Falân.. Buna bir filân ve Elbise muchleri bir falân daha ilâve ediniz.. Ç'inkü megibi kuvaförler de •ele çok kansıkbr Neticede erasali miher gün faaliyet • •illu herkes müradma eriyor > te bulinmaktan, Mevzuda ismi geçmemesine ragmen yeni bir baş tu filrain en muvaffak aktörü L Galip Beyvaleti meydana ç> dir. Tiyatro budalası bir oşak, Şadanm karmaktan geri nşağı rolunde fevkalâdedir. Denebilir durmuyorlar. «Ko ki filim yalnız Galip için görülebflir. dö Van» usulü v«j «Söz Bir Allh Bir» de &öze çarpan « Eski Roma » 3ci hata var: baslartndan sonra 1 Şarkı çok. fhndi de Yunan e2 Ses yok. satirinde mevcut1 FUhak3ca fUknde luTumundan fasTurvalı Helen gibi la farkı var. Bu şarkı bolluçu sesler güsaç tuvaleti yap zel olsa belki yakısık alırdu Fakat omak moda oldu. peret nev'i gerek sahnemize ve gerek Bunun yandan, sinemamıza gireli hen&z ikı sene gibi önden ve arkadan az bir zaman oldu; ve artktlenmiz sesne suretle tanzim lerini yola getirecek vakti bulamaddar. edilmiş olduklan Zaten sarkı »öylemenin onlar için nı pek mükemme} kırlnndan sonra taz çalmak kabilinden gorüyorfnnuz. birsey oldugunu kendileri de müteadö n ve yanlar geniş şekîlde ondüle yap ılmışlardır. Arka ise Roma başlarmda dit defalar Hiraf etmişlerdi. Eh.. Buna olduğu gibi halka halka kıvnlmıştır. Maamafih bize kalırsa arkayı böyle fazla bile bile pekâlâ bir vodvü olması mummübalâğalı kıvırtmak pek hoş duruyor. Hafif dağnık yapmak daha zarif ola kün olan «Söz Bir Allah Bir» e ihti cak. yacmdan fazla şarkı sokuşlurmak, şöpye yok ki, yanhştır. Hem az olsaydı ihthnal oz de olurdu. Sonra sesler iyi ahnmamış ve çok Atiden ümitvar olahm ve istikbali ha Kadmm bugunku hayahndaki mühim hafif geliyor. Bazı sözler adeta anlaşdzırlıyalım. meselelere dair bazı sualler sorarak açmıyor bile... fağnnız ankete gelen cevaplardan bir taS Bir kadmm anne, baba ve di • Ne de olsa biz bu iki noktaya kari nesmi daha asağıya basıyoraz: ğer akrabalarile mürvasebetleri ne se karşısmda gordüğihnuzu düriist olarak 1 Parayı sever misiniz? Sevi kilde olmalıdır? Evlenmeden evvel ve bildirmek için temas ettik. Şüphe yok yorsamz niçm? ki tpekçi kardeşlerm bu &üzel teşeb evlendikten sonra? Para sevilir, fakat ne az ve ne büsS birgün tam muvaffakiyehi bir Türk t Bir kadm evlenmeden evvel ede çok olmamaİL Zira az olursa hayatfilmi vucude getirmek yolunda ilerli beveynine muti ve ağır baslı olmalı. ta çok üzüntii olur, fazlası ise gene ü yor. Buna kanaathniz vardır. Onun iSerbestî kadm için maalesef iyi neticezüntS olmakla beraber devamlı bir serçin İpekçikardeşleri takdir ve teşçi etler vermiyor. Evlendikten sonra ise yuvet değilse akıbet husran olur ki pek megi vazife biliriz. vasma, ebeveynine, akrabasma Iâzım fecidir. D. N. gelen derecede hürmetle meşbu hareket2 Hissî munasebetlerinizde pa • ler^e bulunmalı ve her birerlerine karvardu*. Mes'ut ve şen bir yuva herşeye raya ne gibi bir mevki verirsiniz? sı iyi muamele etmeli. bedeldir. Paraya mevki vermek boştur. 6 Çocuğu sever misiniz? 9 Bîr erkekte en ziyade hoşu Paranm hayatta ise mevkii gelip geçi Çocuk hayatın en sevimli bir nuza giden sey nedir? cidir. Sel gider kum kahr kabilinden. mahsuHi olduğu icin çok sevilir. Yeter Bir erkek fazla güzel olmamaPara yalnız hayatta refah ile geçinmeğe ki sıhhatine, terbiyesine ve tahsiline ihlı, zira mağrur olur. Erkeğin tam mânamedar olur. Yeter ki devamlı olmak şartimam etmek sartı âzam olsun ve u sile ciddî, ağır başlı ve malumath ol tile. Bu ise asnmızda maalesef kabil oması ve geveze olmaması sarttır. zun ömiirlü olsun. lamıyor. 10 Genç kızlarla delikanlılar a 7 Aşkla mıtp*lenmeli, y>ksa man3 Bir genç kız veya kadın han rasındaki münasebet ne şekilde olma hkîa mı? gi sporlan yapmalıdır? hdır? Aşkla evlenenlerden mes'ut ol» Kız ve kadm pehlivan değil Genç kızlarla delikanhlann sımıyanlar yok değildir. Mantıkla ise dir. Spora ne lüzum var. Onun yegâbazen iyi neticeier vermiyor. Onun • kı sıkı konuşmalarma ve munakaşalane yapacagı spor bediî güzelliğini tam nna meydan vermemeli. Zira miitekâ • çin bir kadın harekâtında her ikisini de olarak muhafaza edebilmek için beden mil olmadıklan için genç yaşta cok emehma emken mezcedip evlenmeğe kasporu kâfi ve vâfidir. lim akıbetlere uğrarlar. Maalesef mevrar vermeli. 4 Çalışma hayatına atılmış genç zudan uzaklaşıp aşk sahasmda sermest 8 Aile hayatınızda en fazla bek • kızlar ve kadmlar için ne düsünüyor oluyor ve bmnetice bazı ahvalde fenalediğiniz nedir? sunuz? lıklar doğarak betbaht oluyorlar. Aile hayatı cemiyeti beşeriye'f Genc kız ve k&dmlann bahu • Adapazarı Celil mahallesinde No. nin sevki tabiisile kurulan bir yuvadır. sus tahsil görmüs olanlannın hayata a24 Safiye Peyman Bundan büyük hayatta daha ne zevk blarak çalısmalanna taraftar değilim. Yeni baş tuvaletleri Turvah Helenin saçları moda oldu «.azetelerde taman zaman, TBrlt gençliğini uçar görmek istiyenlerin coşkun yazılannı okuruz. Bu yazılar bize, memleketin tayyarecilik etrafmdaki göriişlerini ve sivil havacüığm (büyük ' tayyarecilik) idealine temel olduğu kanaatinin nekadar çok kuvvetle yerleş tiğini anlatıyor. Gelecegin iyi olacağına güzel birer îşaret olan bu vaziyetlerin artık hareket doğurmasun istemek nıifipını gelmiş tir. Tayyare Cemiyetînm beşinci kongresmi açarken Buyük tsmet Paşannz, bu mevzu uzerinde şu sözleri, bir ders, bir emir gibi soylerlerken nekadar çok ve iyi çahşmamız Iâzım geldiğini izah etmişlerdi: « Türk mflleti beynelmilel tayyare • eiiac fen ve san'atında, tayyare sporunda ve seferînde kendi hîssesmi ve mevküni göstermeğe borçludur.» « Sivil havacılıkta cok ileri giden bütün bir dünyamn türlü hareketlerini takip eden büyük devlet adamımızm söyledikleri bu yolda gec kalmışlara karsı kuvvetli bir hareket işareti sayılmalı dir. Tayyare Cemiyeti, bir taraftan nizamnaraesi mucibmce, millete ve devlete, diğer taraftan bağh bulunduğu beynel milel havacılık teşkilâtma karşı sivil havacıhk için çalısmağı taahhüt etmiş buluntnaktâdır. «Bugfin 1>(Hün mesa isini askerî havacılığa yardım çerçe vesi içînde tahdît ehnekte olan Tay yare Cemiyeti, esas hedefi olan sivil tayyarecilik yolunda da rejimden ve Türk mflletinden alacağı kuvvetle muTaffakiyetli adımlar atacaktır.» diyen «Havacılık ve Spor» naşiri efkân bu lunduğu cemiyetin bu gaye uğrunda da işe hazır beklediği veya bu maksatla hazırlanmakta oldugunu ifade etmiş oluyor. « Askerî tayyareciliğin emin bir kuv»et olması için sivil tayyarecHiğin miimkun olduğu kadar fazla taammüm et rr.esı elzemdir.» kanaatmi bir başmakalesmde uzun uzadıya izah eden Yu nus Nadi Beyefendi bu maksatla 'öy ier.ebileceklerin hepsini kar zaman öır mükemmel birer dets halinde ne kadar çok defalar anlatmışlardır. Tayyareciliğin, makineden fazla, büyük insan kütleVnne dayandığını tak dir etmemek icin, çocuklann bile bir fikir sahibi olduklan havacı'ıktan, ya birşey anlamamı^ ohnak, yakut öeri yi görmiyecek k?dar gÖ7Ü kapalı bu • lunmak lâzımdır. Dünya, uçan gençlik yaratmak pe şinde yanstadır; çünkü memleketlerin düşmana karsı müdafaasmda hava silâhı basta geliyor ve bu silâhı ancak bol insan kuvvetfle yaşatmak kabil • dir. Duşman taarruzunu tayyare ile durdurmak, düşman müdafaasını tayyare ile kırmak, düsman seferberliçini tay yare ile bozmak, şehir ve kasabalan tayyarelerle yakarak düsman milleti sîndirmek tamamen mümkün olduğu kanaati, bir hakikat halinde büyük kumandanlann kafasma yerlesmis bulu • nuyor. Tayyareler, düsmanın seferberliğini altüst etmek suretile muharip ordunun mevcudunu azahacak, şehir, kasaba * lan, ambarlan, tarlalan yakarak, yollan, köprüleri yıkarak ordulann cep • hane ve iaşece beslenmesini imkânsız kılacak ve nihayet halkı muharebeyi istemez, muharebeden kaçar hale düşürecektir diyenler kara ve deniz kuvvetlerile bu isin başanlamıyacağmı ve Dünya Harbinin bunu pek iyi ispat etmiş oldugunu da söylüyorlar. Bundan şöyle bir netice çıkarmamak mümkün değildir: Hava kuvvetleri sınıfı aslidir ve yarmın muharebesini yapacak ve brtirecek tayyarecilerdir; ordular te min edebildikleri seferberlik nisbetin de, bulunduklan yere yapışıp müdafaada kalacak ve tayyarelerin kaza nacağı zaferi tonlamak için bekl'yeceklerdir; ilk söz gibi son söz de tayya recinin olacaktır. Bu kadar çok ve ağır işler verilecek tayyareciliğin mühim zarar ve zayiata usnyacağını kabul etmek Iâzım geliyor. Dünya Harbinin tecrübelerini, bugün gf nulnmenfn ImJrfll • vazryeroJ % gözönündc tutan fikirli mütehassıslar, bu zayiatm her ay yüzde otuz üç Q« yüzde doksan arasında olacağmı tt • rarla ıddia ediyorlar. Burada Dünya Harbfne ah iki mîsal söylemekle iktifa edflebüir: 1) Amerika teyyarecüeri Sen Mihiyel muhnrebelerinde altı yedi gün i * çinde mevcutlannın yüzde elli, elli beşmi kaybetmişlerdir. 2) Garp cephesmin hava muharebelerinde birgünde 85 tayyare düşmüş tür. Yarrald muharebelerde, tayyareler * den daha çok iş istendiğine ve hava kov vetleri dünkülerden daha büyük gayeien elde etmek yotunda kullanılacağına göre tayyareci ihtiyacmm nekadar bü yük olacağmı takdir etmek güç de * ğildir. Bu vaziyet bize, havacıhkta yeb'şmiş kuvvetli bir kütlenm ihtiyatta bulun • mcsı lüzumunu gosterir. Işte mületleri, sivil tayyareciliğin her subesînde, hava nakliyatrada, hava spo> nında... çahştırmağa, uçan nesii, u • can gençlik yaratmağa zorhyan hep ba ihtiyatsız, tayyarecisiz kalmak korkusudur. Aerokulüpler, motörlü, motorsüz hava sporu kulüpieri, halk tayyareci mek* tepleri, tayyare kuJüpleri... Bir fab • rtka intizamile ttcucu yettsrirmekte, yo* rulmadan, hem bir dakika bile dur • madan mevcutlarnn çopahmak icin calışmaktadırlar. Her biri iki üç bm K * ralık birkaç tayyare etrafında yüzlerce genci toplıyan bu teşekküllerin yaptiklan masraf, bir askerî tayyare bölü • ğünün masraflannı karşıhyacak kadar az, fakat gördüğü iş ondan pek çok defalar daha büyüktür. Hava sanayii • ni bunlar doğuracak ve bu san'at o caklan yarmm muharebesine dayan mak îmkânım kazaidıracaktır. Demek oluyor ki, en kücükten en büyüğümüze kadar hepimizde istek birlifi ve iman, kanaat birliği vardtr ve artık iş Tayyare Cemiyetinin vazifesmi hahrlıyarak harekete ve Sne geçmesine bağlıdır. Gençlik bunu istiyor ve bek * liyor. **• TEŞEKKÜR Merhum pederim Nemlizade Hamdi Beym vefah dolayısile büyük kederi mi tesliye lutfile tesrif etmiş ve tetfin merasiminde hazır bulnmuş olan bü • cümle ehibba ve eviddaya ayn ayn arzı teşekküre bugün seyahatten avdetim dolayısile imkân bulamadığımdan dolayı aflanm diliyerek hürmetlerimi takdim ederim. Nemlizade Mithat (8126) ALENt TEŞEKKÜR Senelerdenberi muztarip olan oğlum Sıtkmın böbreklermde yaptığı ameli • yat neticesînde ceviz büyüklüğünde bir tas çıkararak tamamen iadei afiyetine sebep olan Gurabayımüslimin hastanesi bevliye mütehassısı Dr. Ali Eşref Beyefendi ile muavini Dr. Afif Beyefendiye ve hastanedeki şefkatli müstahde • mine kalbî tesekkürlerimi, mmnetle • rhni alenen iblâğa muhterem gacete • nizin tavassut buyurmasmı rica eylerim efendim. Piyade kaymakamlarmdan merhum tbrahim Bey kerimesi Makbule