22 Eylül 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

22 EvTul Cumhuriyet' TürkYunan misakı Bu hafta gösterilen filimler Dört sinemada her sınıf seyirciyi memnun edecek tarzda dört muhtelif cesit kordelâ geçiyor Bulgarlara göre slav korkusile yapılmıştır Türk Y^unan misakı Bulgar matbuatı tarafından muhtelif su rette tefsir edilmiştir. Misakın bazı gazeteler tarafından hoşnutsuzlukla telâkki edfldiği anlaşılmaktadır. Bu cümleden olarak Sofyada cıkan Svobodna Rec gazetesi 18 eylul tarihli nüshasında «Türk Yuntn dostluğu samimî midir?» ser levhasile bir makale yazmıstır. Bulgar gazetesi bu makalesinde Yu nanlılann asla yüreklerinden çı karmadıkları megalo idea«ı (büyük iilküsü), tstanbulu almak olduğunu, Türklerin ise zengin Garbî Trakyayı isgal ederek Avrupada daha faal ve daha müessir olmak istedikleri • ni, Türklerin hatta, daha şimd'iden Avrupada ve BalkanJarda mühim roller oynamağı tecrübe etltiklerini yazdıktan sonra dfyor ki: «Her iki taraf birbirine dort görünerek samimi yetlerin i arzetmek* tedirler. Şlmdiki hudutlarının müftereken müdafaası uğrunda aktettikleri dostluk misakı, sahte de olsa, bunun bir »ebebi vardır; fakat bunu gizlemiyorlar. Bu «ebep te Slavlann Akd'enîze doğru çıkmalan korkusudur. TürkYunan dostluğumın yegâne amili de budur.» Zora ne diyor? Diğer taraftan Zora gazetesi de 21 tarihli nüshasında «Bulgarirtan ve Türkiyo serlevhası altında şunlan yazıyor: «Bugiin Zora, karilerimizin eliae geçerken Türk misafirleri Bulgar araztsinde bulunacaklardır. Bir zamanlar, Türkler, Bulgar murab haslannı naul samimiyetle kar^ıladılarsa, süphesiz Bulgar milleti de misafirlermi ayni samimiyetle karfilayacaktır. Eleftro* Antropos gazetesi gibi, Türk Yunan misakı Bulgaristana karşıdır; «Kyerek artık bu gibi do laplara kapılmryacağız. Bizim Türkiye ile ahp vereceğimiz yoktur ve Bulgaristanın Türk arazUinde gözü olmadığım Başvekilimiz Gospodin Muşanofun, tsmet Pasaya bir defa daha izah edeceğinden eminiz. Nihayet, Bulgaristan ikinci defa, Türkiyenin ve büyük devletlerin menfa&tlerme dokunacak bir akıl•ızlıkta bulunmıyacaktır. Ankara, buna emin olarak telâşa düsmemeli, •ükunet bulmalıdır. Bundan maada, Bulgaristan sulhp«rver ve «ilâhsız bir memlekettir. O, yaimz Cemiyeti Akvamm hımayesine sığınmaktadtr. Cemiyeti Akvamm esas nizamnameti Bulgaru • tan için birer kanundur. Türklerle aramızda müddeti bir •«ne »onra bitecek oaln bir misak •ardTr. Yüksek Türk misafirlermin memleketimizde bulunması dolayısüe, müddeti bkra«k üzere olaa bu misak tekrar yenHenebilh*. Türk misafirlerini «memleketi • mize hof geldinizU diye «elâm larız.» Bulgar Kralı lsmet Pş. ile uzun müddet görüştü Başvekilimiz müzakerat safahatmı telefonla Gazi Hazretlerine bildirdi I Başvekilimizin Sofya utasyonnrula îstîhbaRnden bir başka intıba Birinci sahiferlen mabat Bulgar hükumeti Bulgarlarn mfflî gayelerine mugayir buiduğu için buna temayül göatermemektedir. 2 Türk Yunan mtsakma möma«if bir Türk Bulgar misakı akti. Bulgar mehafilmde buna da ihtimal verihnemektedir. 3 Eski dortluk muahedesinin tecdidi. Müzakerelerin bu neticeyi vereceği en kuvveth" ihtimal olarak fleri süriil mektedir. rmTlet ohnam ioİMtrue bunlarU da an • afmak knkâm varit göt ühneıııektedir. Razgrattıların gönderdikleri heyet DOn geceki ziyafet tamet Pasa Hz. ile Tevfik Rüçtü Bey ve diğer heyet azalan saat se . kizde Millî tîyatroda sereflerine veıflen siyafette hazır bulunnraşlar, 9,30 da M. Muşanofun evmde verdiği ziyafete grtmdslerdir. Zeynebin Günahi " Tflrk „ te Diin aksam açılan Türk smemasında gösterilen «Zeynebin Günahi» füminin mevzuu Fasta geçen bir ask macerasıdır. Kordelânın rejisörii Reks In. gram ötedenberi Şimalî Afrika »ergü . zeştleri mütehassısıdır. Bundan evvel de orada geçen bazı sergüzeştleri filme çekmiştir. «Zeynebin Günahı» nm muhtelif sah. nelerinde yerlilerin garip âdetlerini gösteren, heyecanlı kosularla seyircileri halecana düsüren parçalar vardır. Fasın fotojenik dekorlan, beyaz bi. nalarla süslii tokaklan kordelâya iyi aksettiriJmiştir. Geçenlerde pek genç yaşında ölen Piyer Baçef beyaz perde üzerindeki bu son rolünii meharetle oynamıştır. Baskadın artist vazifesini yapan Ro»ita Garcia, eşkıya reisini temsil eden. Andrevr Engelmann, genç sipahi Roland Kayo da yarattıklan şahsiyetleri hakkile canlandınyorlar. Gün doğarken ":pek,,te «Gün Doğarken» gecen sene seh • rimizde gösterilen «York» filminin re. jisörii Güstave Uçiky tarafından vücude getirilmiş bir harp ve deniz korde . lâsıdır. Mevzuu 86 numarah tahletbahrin kahramanlık macerasıdır. Bu denizaltı gemisi tngiliz sahillerine muvaffakiyetli bir tarruz yapıp dönerken bir an . za neticesi 144 metre derinlikte tam iki gün iki gece kahyor. Bu felâkette denizalti gemisinin 37 kisilik müret tebahndan dokuzu kurtuluyor, diğer. leri ölüyor. Kordelâda deniz üstünde ve altın daki muharebeler çok iyi tasvir olun. mustur. Başrollerde erkeklerden Ru dolf Förster, E. V. Vintestein, Nilicb, Gensov, kadınlardan Kamilla Spira, ih. tiyar Adele Sandrok ve Else Knott filmin beyecanile müienasip bir hareket. ve faaliyet gösteriyorlar. Filme Uâve edilen tiirkçe mükâle . melerin teknik noktai nazanndan pek büyük bir kusuru yoktur denilebilir. Yalmz Şehir Tiyatrosu aktörlerinin o na. sıl bir tesir ahında alıştıklannı bir türlü anlıyatnadığunız tek ahenkli insat tarzlarını değiştirmek ve onlan yavaş ya . vaş tabiî konuşmağa alıstırmak lâzım • dır zannediyorum. 1 Joan Krawford, Vallas Beri, Liyonel Barimor, *Grand Hoteh de 2 Simon Simon tValannya yıldı zxt> nda, 3 «Gfin Doğarken* den bir sahne, 4 Rosita Garcia *Zeynebin günahı> nda. dattığını haber veren arkadaşma ras. geliyor. Bu eski arkadaşından kaıismm «1 * datma meselesinin bir lâtifeden ibaret olduğunu öğreniyor. Pedro, kansını «Paradizo» denilen bir eğlence yerin. de buluyor. Derhal bu batakhaneden kurtarmak istiyor. Patron müesseseye olan borcunu ödemeden bir yere gidemiyeceğini, yahut ta bütiin borcu olan 1000 pezetayı derhal vermesini söy • lüyor. Pedro bu parayı kazanmak için Valansiya Yıldızuıın bozulan makine. lerini tamir etmeği kabul ediyor. Fa • kat bu tamir meıelesi bir tuzaktan bas. ka birşey değil. Bu tuzaktan kurtulan Pedro kansını zorla kaçırmak istiyor. Kargaşalıkta Pedronun kumandaıvı öldürülüyor. Kansı, Marion da diğer ar. kadaslarile Valansiya Yıldızı» nda verilen eğlenceye zor'a sürükleniyor. Gece dansözler geminin sahilden uzaklaştığının farkına vanyorlar. Pedro bir> kaç arkadaşile takiplerine çıkıyor, ve kadın ticaretile para kazanan bütün ge. mi efradını polise teslim ediyor. Böy lece sevdiği kansını da düşmekle oldu. ğu uçurumdan kurtarmış oluyor. Marjon rolünü Brigitte Helm, her zamanki esrarlı maskesVe kuvvetli ve mahirane oynuyor. Pedro vazifesi de tam Jean Gabine göredir. Sofya 21 (Sureti mahsudada gönderdiğimiz muhabirimizden) Raxgrat Türk ve Bulgarlan tsmet Paşa Hazretlerme bir heyet göndermeğe karar vermislerdir. Bu heyet Başvekilimize Razgrat hâdise •mde Türklere ve müslümaniara hakaret teşkil edecek hiçbh şey yapihnadığmı bildnecektir. tsmet Pa** Hz. heyeti yarın 12 de kabul buyuracaklardn". Türk • Bulgar cemiyetinm bir heyeti de yann Basvekilimizi riyaret eoectiLlir • HariGiye Vekilimizin beyanatı Başvekilimiz pazartesi gönfl geliyor Grand Hotel ' "Saray,, da «Grand Hotel» muayyen bir adamın, bir ailenin değil, bütün bir insan cemiyetinin bugünkü hayatını hulâsa eden bir eserdir. Bir otelde muhtelif şahsi . yetlerin yekdiğerinden ne derece aykm gayeler peşinde koşmakia olduk . larına nazan dikkati celbediyor. Vak'a büyük bir otelde iki gün içinde cereyan ediyor. Mütevazı bir mu . hasebeci olan Kringelein hastadır. Doktorlar ona kurtulması ihtimali olma • dığını söylemişler, onu ölüme mah • kum addetmişlerdir. Kringelein ölmeden evvel lüks bir hayat geçirmek is . tiyor. Grand Hotele geliyor. Oraya. zengin bir fabrikator olan Preysing te gelmiştir. Mühim bir işi vardır. Oteltn kapıcısı Senf, her dakika bir hastahanede doğurmakla olan karısından haber bekliyen endişeli bir adam. dır. Servetini bitirmiş ve ne ile geçin • diği belli olmıyan Baron Von Gaigen, dansöz Grusinskayanuı gerdanhğını çalmağa hazırlanmaktadır. Baron dansöz tiyatroda iken onun odasma giriyor. Fa. kat dansözün beklenilmiyen bir zamanda odasma dönüşii, Baronu kacmak ü. zere bir fırsat çıkıncıya kadar bir kö şeye saklanmağa mecbur ediyor. Grusinskaya odasma, artık sahnede mu • vaffakiyet kazanmadığı için intihar etmek üzere dönmüstür. Tam hazırla dığı tehri Içecefi sirada, Baron bir . denbire saklandığı yerden çıkarak o na mâni, ve üstelik te hayatında ilk de. fa olarak âsık oluyor. BirHrte istikbal için projeler yapmağa başlıyorlar. Lâkin para lâzım. Kringelein, Baron tarafından, zevk hayatına alıstınhniftır. Şimdi gayet şık. tır. tçkiler iciyor ve dans bile ediyor. Kringelein, Barona âsık olan Prey singin daktilosu küçük Flaemmchen i. le dansediyor, içiyor, kumar oynuyor ve kazamyor. Fakat Baron kaybediyor. Grusinskaya seyahate cıkmak üzere para bulmak mecburiyetindedir. Baron, para çalmak üzere Preysingin odan • na giriyor. Preysing Flaemmchen ile beraberdir. Geliyor, Baronu görüyor ve öldürüyor. Ertesi gün, Grusinskaya, Baronu tren. de bulacağı ümidile Viyanaya hareket ediyor. Preysing tevkif edilmiştir. Kringelein ise, hastalığuvı ve ölümü unuta.. rak Parise hareket ediyor. Yamnda Flaemmchen de var. Onlar kapıdan çıkarken, bîr taraf . tan da Baronun cesedi götürülüyor. Ka* pıcı Senf te nihayet kansınm bir oğ. lan doğurduğunu haber alıyor. Dansöz Gruşinskayayı Greta Garbo melânkolik bir güzellikle yaratıyor. Je an Krawford Flaemmcheni, Liyonel Barimor, Krinleinni, John Barimor Baron Geigeni, Vallace Beery Preysingi, Jean Hershok kapıcıyı iyi temsil ediyor. lar. Rejisör E. Gulding sahneleri meharetle idare etmiştir. Bugünkü müzakerelerden sonra Ha • ridye VekiK Tevfik Rü?»ü Beyle gö . rüştüm, bana şunlan söyledi: c Çaljftyoruz. Henüz müspet bir şekil yoktur. Netice yarn beflS ola cakttr. Sofyadan belki Ankaraya gi der, belki de Cenevreye hareket ede • Bir Sırp Bulgar Rumen misakı mı? Sofya 21 (Sureti mahsusada gön • derdiğiratz muharrirtmizden) Bu rada ilk gunlerdeki soğuk havm kumen zail olmuftur. Bulgar mehafüi, Sırp Bulgar Rumen misakı hakkmdaki p pagandalara kanat etmemektedirler. BiIhasMi Rumen Hariciye Nasormm beyanatı, ümitsizlik tevlk etmiştir. Snplara gehnce, Strplarm esa*en Bul • garlardan en çok metaüpte buiunan bar Sofya 21 (Sureti mahsutada gönder» diğimiz muharrirtmizden) Heyeti murahhasaımz pazar günü Varnada buhmacaktır. Yavuz, pazar gSnfi saat altıda Varnaya gelecek ve akşam ge mhnizde bir çay ziyafeti verüecektir. Bu ziyafette mahailî hükumet erkânile diğer zevat ta bulunacaktır. Yavuz, gece tstanbula hareket edecek ve pazar» tesi aaoahı tstanbula muvasalet edecektir. Firariler ismet Paşaya af istidası veriyorlar Sofya 21 (Sureti mahsuaada gönderdiğimiz muharririmizden) Bulgaristann Türklerle meskun olan sehirlermden buraya tsmet Papa Hazretlerme ar> B tazmıat etmek üzere bircok heyetier gehnektedir. Buradald firariler tarafın. daa da Başvekilnnize af iaüdahvı ve rümektedv. Tuzlada bulunan cesedin esrarı Cesedin takma dişleri şehrimize getirildi Kumkaptdan bir sandoJa binerek kaybolan EseduUah Efendiye ak tah Irikat yeni bir safhaya girmifoV: EseduUah Efendi 22 ağustos günü öğleden sonra sandalcı (Yorgi) isnıinde birisinden bir sandal kiralanıif ve Kumkapı Ue Yenücapı arasmda Acenv dağı namı verilen bir mahalden meçhul 3n sahsı da sandala alarak denize açılmıs, o gündenberi geri gelmemiştir. Birkaç gün evvel Tuzla jandarması tarafından memnu mıntaka dahilinde •ahilde bir ceset yüzdüğü haber ve rilmişitr. Bunun âzerine polis ise va zıyet etmiş, bu cesetle EseduUah Efendinin gaybubeti arasmda münasebet bulunduğu süpheJeri uyanmtştır. Bu cesedin ağzmdaki takma disler jandarma tarafından mühürlenerek tstanbul Müddeiumumiliğtne gönderil • mistir. EseduUah Efendinm akrabalan müddenımumiliğe davet edflerek bu disler kendilerine gösteriknis ve bun • lann EseduUah Efendiye ait olup ol madığı sorulmuştur. Esedulah Efen dinm kardeşi AK Efendi ve çırağı Abbas dklerm EseduUah Efendiye ait olduğunu söylemişlerdir. PoKs daha kanaatbahs malumat almak için Ese • duUah Efendinin dJslerîni yaoan disciv çağırmış, dişçi Esedulalı Efendmîn dislerini bundan 15 »ene evvel yaoh ğnn ve 15 sene evvel yapdan dislerin bozulabileoegmi, binaenaleyh teshis edemiyeceğini söylemiştir. Polis elyevm EseduUah Erendinm sanda Ima Acemdağmdan bmen 3d sahstn kim'er olduğunu tahk^c etmektedir. Maktulün vahsivane surette öldârnldükten sonra aletâ tenasüKyesmin de kesilmis olması cinayetm gayz ve kvı eseri olduğu kanaatmi vermiftir. Diyarbekir sanatlar mektebi Diyarbekir (Husu«î) Burada Mu», Van, Urfa, Erzurum, Diyar bekir, Beyazıt, Siirt vilâyetlerinin idarei hususiyelerinin yardımile elH bm lira bütçesi bulunan bir mwvtaka san'atlar mektebi vardır. Bu mekepte demircilik, tesviye • cilik, motörcülük, dülgerlik, mü kemmel doğramacıhk ve saire öğ retilir. Mektep nvüdürü Halil Beyle muallim ve aıtölye «efleri ctddiyetle çalısarak mektebi tam manasile yeni bir sekle koymuşlardır. Hatta tsmet Paşa Hz. buraya tesrif et » tikleri zaman bu mektebi gezmisler, gördükleri irttizam ve temizlikten dolayı mekftep heyeti talimiyesim takdir buyurmu*lardı. Memleketimizin san'a.tkâra olan ihtiyacına bmaen bu san'at yurdunu yaşatmak lâzımdır. Bu da yukarıda isimlerini kaydettiğim vîlâyetlerin verecekleri paraları vakit ve za manile göndermelerile ancak ka • bil olabilecektir. Elâziz Vilâyeti Diyarbekhre mülhak bir vilâyet olduğu halde bu mektep mıntakasmd'an her nastlsa hariç bırakılmıştır. Bu sene Elâziz kimseslz yatı ilkmektepten şeha detname aknıs bircok fakir talebe san'atlar mektebine girmek istemişlerse de Elâziz Vilâyeti san'atlar mektebi mınfcakasma dahil olma dığından alınmamıslardır. Ekserisi şehit çocuğu olan bu yavrular şimdi Birinci Umumî müfettişlik Basmüsaviri Fazh Beyin hknmetlerUe Halkevi tarafından iaşe ve ibate edil mektedirler. Bu yavrular esasen fakir olduklan için orta mektepte devam edemedikleri gtbi hepsinin de meccanî leylî kayit ve kabulüne knkân olmadığından Elâzizin Di • yarbekire kurbiyeti hasebtle mıntaka san'atlar mektebi mıntakasına khal edilerek oradan gelecek şehit yavrulannın mektebe kayit ve kabullerinin temini lâzımdır. Atnerika Rusyayı tanıyacak mı? Nevyork 21 (A.A.) tyi b«membadan haber verildiğme göre. Amerika kânunusa/nide kongre davet edilmeden evvel Sovyet »Rusyayı tanıyacakhr. M. Ruzveltin Hariciye Necaretinde kendisHe görüşmekte olan birisme bu meseleyi hareket serbeaıtisi varken ve kongre deki Sovyet aleyhtarı azalarm nrahalefet seslertni duymadan hallet • mek niyetinde olduğunu söyle diği Öğrenilmi^tir. 'Bir genç kız kuyuda bojjuldu Evvelki gün Feriköyünde acıkh bir kaza olmuştur. Bahçivan Kâmii Efendinin kızı olan 11 yaşlannda Muzaifer bahçemin bir ucundaki bostan kuyuaunun yanında bulunan incir ağacına çıkmış, fakat muva • zenesini kaybederek kuyuya düşüp. boğulmuştur. Birşeyden haberi olmıyan ailesi efradı bir saat aonra Muzafferi, çağırmışlar, gelmeyince merak ederek aramışlar ve kuyu nun içinde ölü olarak bulmuşlardır. ^Sinema haberlerı) Bazan öyle, bazan böyle Loretta Yung ilk sinemaya întisap ettiği zaman 16 yaşında idi. O vakit rejisörler genç kız biraz yaşlı görünsün diye kendisine uzun etekli elbiseler giydiriyorlar ve yüzüne hususî makiyajlar yapıyorlardı. Simdi ise Loretıa 22 yaşındadır. Reji sörler daha genç görünmesini temin için ona örgülü saçlar ve çok kısa etekli entariler kullandırmaktadır • lar. Çünkü arzuyu umumî hazret leri böyle istiyorlar. t A L E H İ T EŞEKKUR Dört senedir ameliyat u»ullerile iyi olmıyan bir kemik hastalığımı Beyoğlunda Parmakkapı • da Şükrü Paşa Hanında doktor Mösyö «Gorek» in kendine mahsus usul ve ilâçlarile ameliyatsız olarak bir buçtık ayda tamamite iyi etmiştir. Kendisine tekrar tekrar teşekkür ederim. A. Ismet (7624) Valansiya Yıldızı "Melek,, te «Valansiya Yıldızı» Ufanm hem fransızca, hem almanca olarak çevirttiği bir filimdir. Almancasmı Liyan Haytve Paul Vestermayer, fransızcasu nı da Brigkte Helm ve Jean Gabin oy. namışlardır. Melek sinemasmda gösterilen fransızca kopyasıdır. Mevzuu teşkil eden macera su sekiL de cereyan etmektedir: Karakol gemilerinden birinde makiniat Pedro, bir senedenberi kansını terketmiş. Günfin birinde Pedro Valansiya Yıldızı isminde şiipheli bir gemiyi teftif esnasında, karuuun kendisini al« Erich Pommer Musevi olduğu için Almanyadan kovulan Avrupanın en büyük fılm âmil . lerinden Erich Pommer «Foks Avru • pa» isminde bir şirket teşkil etmis, merkezfai de Parfe olarak seçmişKir. Yakında Henry Garat, Şarl Buvayt ve Jan Mura ile muhtelif filmler cevirecektir. Lilyan Harvey de bir müddet i çin Avrupaya geldiği vakit Erich Pommerin kordelâsında oynıyacaktır. TEŞEKKÜR lstanbul tahsil müdürü Salim Beyin vefatı münasebetile cenazesinde bulunan ve efradı aile sinin kederlerine iştirak eden ze« vatı kirama şükran borçlanmızı gazetenizle yadü îblâğ ederiz. Merhumun aileti (7638)