25 Ağustos 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

v ^Dritnotlara Karşi Sahra Toplan dınbaşı Lierau \r = ^ Cumhariyet '• 25 Ağustos 1933 r Daver Şehir ve memleket haberieri Kısırlaştırma Siyasî icmal Rusya ttalya mUakı 10 Mermilerimizden biri monitörün güvertesini dekanunu lerek ceohaneliğe girmis ve orada pathvarak bütün cephaneyî berhava etmişti! Akıl Hıfzıssıhhası Cemi 6 mayıs gecesi, saat 2 de bataryakınlığı ve karışıklığı hâiâ devam eyetinin kararları lar atese hazır o'duHarını bîldirdiler. Bu defa da kahir bir topçu kuvveti temin edememiştik. Bilâkis, nakil müşkülâtı ve teşebbüsün muvaffa kiyeti hakkmdaki tereddütler yü zünden bu kadar zahmetle taşıyıp getirdiğitniz toplarm adedi asgarî hadde mdirilmisti. Bashyacak olan muharebeler için elimizde 2 tane sahra topu, 2 tane 15 lik Avusturya obüsü, 2 tane de 12 lik uzun top vardı. Gerçi, elimizde bir cebel batarya • sı da vardı ve bu batarya denize yakın olması için, mümkün olduğu kadar, ileri sürülm'uştü ama, bu kücücük dağ toplarını harp gemilerine karşı hesaba katmak manasızdı. derken Türk bataryaları sakin v < * geyet muntazam bir surette ateşe devam ediyorlardı. M. 30 monitörünün tahribi Daha iik mermilerde monitör lerden birine isabetler vaki olmuştu. Geminm baş tarafından kesif bir düman çıkıyordu. Bu monitör, hasara ugramakla beraber. alelâcele demirini kesip Türk bataryalannın ateşinden kwrtulmağa muvaffak oldu. Fakat buna mukabil, M30 numarah monitör, 15 lik obüsler tarafından şiddetli bir atese uğnyarak müteaddit isabetler aldı. Mermilerknizden biri, geminrn güverte«ini delerek cephaneliğe girmiş ve orada path yarak bütün cephaneyi berhava etmişti. Monitörden muazzam bir alev sütunu ve kara düman bulutu yükseldi ve geminin kıç tarafı baş tarafının üstüne düstü. M30 alevler icinde Kösten sahiline doğru sularla sürüklenerek karaya düstü. ı tlk darbe müthiş olmuştu. Aylar • danberi bu sularda, tenezzühe çıkmış gibi, rahat rahat piyasa eden tngiliz gemileri, artık gündüzleri Kösten civarında asla görünmüyorlardı. Kösten bir denız üssülharekesi pl maktan çıkmıştı. Yalnız tayyareler kalmışlardı. Fakat bunlar da çok duramadılar. Karaburun batarya ları, adayı oturulmaz bir cehennem halthe getifince, on4ar da bh gece pılıyı pırtıyı toplayıp savuştular. Projektörlerkniz olmaması son derece teessüf edilecek bir «eydi; cünkü projektör olmadıkça tngilizlerin, geceleri, Köstene yaklaşmalanna mâni olamıyorduk. Türkler, Köstene piyade kuvvet îeri çıkanp adayı işgal etmek için ellerînden geleni yaptilarsa da nakil vasıtalannm azlığmdan dolayı yapılan hazırlıklar çok uzun sürdü. Bu defa da, işi gizli tutmak çok müskül oldu ve öyle tedbirler alınmak mecburiyeti nasıl oldu ki piyadeyi Köstene gecirmek için dört hafta vakit sarfedildi. Nihavet 3 eylul gecesi, her türlü müşkülâtı ikhham eden Türklerle beraber, adaya ayak bastığımız zaman, tngilizlerin maale sef kâmilen sıvısmıs olduklarmı gördük. Adada çok iyi bir şekilde ya pıimış olan tayyare hangarlarile iki tayyarenin enkazından başka birşey bulamadık. Sahiide, iik ateşlerimizle tepelediğnnîz M30 numaralı moni • törün perişan enkazı yatıyordu. Geminîn çarpık çurpuk bir demir yı • ğınından ibaret kaltnıs teknesinde, tefessüh etmis birkaç ceset, müte • affin ve iğrenç bir halde yatıyor • lardı. Toplanmız, son hazırhklannı da yaparlarken, iki monitör, başlarına gelecek belâdan habersiz, gafil ve müsterih Kösten önünde demirli yatryorlardı. Tam biz, ateş etmek üzere top doldururken uzaktan bir muhrip süratle geldi ve monitorler • den birinin direğinde forsu dalgalanan amirala i*aretle bir şeyler söyledi. HJc «üphesiz: DUsmanın yeni bir faaliyeti yok, diyordu. Hedef. düşman monitörleri, ates! Böylece, muhribin işaretine iik cevabı biz vermiştik. Filvaki, daha amiral gemisi muhribin işaretine mukabil «anladım!» îşaretini toka •tmeden evvel Karaburuna yerleş • tirdiğimiz bataryalar, hep birden gürledi. Düsmnnın yeni bir faaliyeti yok mu ? Al sana öyleyse! Der gibi başlıyan bu anî ateşimizle ayni zamanda düşman gemileri değil, fakat Konicaya evvelce yerleştirdiğimiz bataryalar da Kösten adasmda Tolos li mani üstündeki tngiliz piyade ve topÇTI raevzilerini şiddetli bir yaylım ateşi altına aldılar. Baskın tam ve mükemmel olmuş••'. tngiliz bahriyelilerinin monitörlerin güvertelerinde şaşkın şaşkın koşuştuklan ve taretlere saldırdık • Ian görülüyordu. Biraz sonra taretler uzun namlılarile beraber sağa sola döndüler ve intizamsız bir ateş açtılar. Bu esnada, pek gafil avlanmış ve gnfletroi biraz evvelki isaratile amirala bildirmiş olan muhrip. tam yolla kaçmağa başladı, sonra süvarisi, böyle alabildiğme kaçmak tan utanmı» olacak ki tekrar bir yanm daire cevirerek geri döndü, fakat yanıbaş.na bir iki Uabet vaki olup ta mermilerimizin çıkardığı su sütunlannın serpintileri güvertenin ıslahabnca tekrar dönüp 3035 mil sü. ratle smşıp gitmeği daha ihtiyath buldu. Düşman gemilerinde baskımn şaş (Mabadi var) Rusyada staj görecek Sümer Bank işçileri Arap Mehmedi kim 50 gençten mürekkep iik kafile dün öğleden sonra Odesaya hareket Rutyaya giden gençler vapurun güvertetinde Sümer Bank tarafından Sovyet Rusyaya staj görmek üzere gönderilme sine karar verilen gençlerden 50 ki . şilik birinci kafile, dfin, Feshane fabrikası müdürü Şevket Turgut Beyin reisliği altmda Çiçerin vapurile Ode • saya hareket etmişlerdir. Ikinci kafile 30 ktşiden mürekkep olarak 10 gün sonra gönderilecektir. Gençlerimiz, Moskovada Teknikom enstitusünde birkaç ay staj görecek, sonra da bu enstitünün fabrikaımda a . meliyatla iştigal edeceklerdir. Gençlerimizhı bu staj ve ameliyat Ian 9 ay kadar devam cdecektir. Huknmetçe Kayseride tesisi ka rarlafbrdan Kayseri bez fabrikasınnı müdiriyetme tayin edilen Şevket Turgut Bey de bu müddet zarfında hem gençlerimize nezaret edecek, hem de lâzım gelen etutlerde bulunacaktır. Rusyaya giden talebeler aradaki stajını ikmal ettikten sonra Kayseri fabrikasuıda kalfa olarak çalısacak lardır. Millî fabrikalar müdürlerüe müte . hassıslarmdan mürekkep olan heyet Anadoluda kurulacak üç fabrika i çin Moskovadan getirflen proje ve plânlar üzerinde Sümer Bankta çalısmağa devam etmektedir. lik fabrika olan Kayseri fabrikasının inşaatına ö nümüzdeki ilkbaharda baslanacaktır. ovyet Rusyayı galip devletler • den iik tanıyan büyük devlet ttalyadır. Fasist idaresi, bir zamanlar Şimalî ttalyayı ele geçirecek ks dar kuvvetlenen komünistleri ortadan kaldırmış oduğundan Rusya ile uyuş • makta mahzur görmemisii. Bundan soı ra, ttalya ile Rusya arasmda sıkı ticarî Akıl Hıfzıssıhhası Cemiyetmin ydmünasebetler dahi tesis edilmis, fakat lık toplantısı ikinciteşrinde yapılacakiki devletîn münasebah siv»«î bir ve . tır. Cemiyetin merkez heyeti dün topsikaya istinat ettirilmemişti. tki hüku lanarak şu kararlan vermîştir: met arasında böyle bir vesikanm vücu1 Memlekette iik defa olarak orde getirilmesi için hayb' zamandanberi taya attığı evlenmede akıl ve smir sag. müzakerat cereyan ediyordu. Son ge . lamlığı meselesinin günün meselesi ollen haberlere göre müzakerat neb'celeıt duğunu görmekle zevklenen cemiyet mistir. tmzalanacak vesika bir ademi memleketimizde kısırlaştırma kammutecavüz misakı olacaktır. nu dileme zamanının henüz gelme Fakat bu misak, Rusyanm yakın diği kanaatinde olmakla beraber bu hususta halkımızı aydınlatmağa devam komsulan ve Fransa ilç, aktettiii misak etmeğe karar vermiştir. Evlenmede her lara hiç bensemiyecektir. Misakta as . seyden evvel beden ve ruh sağlamlığıkerî tecavüze dair bir kayit buhmmı • na dikkat edilmesi, yakm akraba aravacaktrr, ancak diplomasi ve ik*ısadî sında evlenmenin fenalığı ve soy katecavüzler meyzını b»Hso'acakhr. Mü nunlannın ehemmiyeti hakkmda ee tecavizî tarif için bir kayit dahi konuL miyet halka ufak bir kitap bastınp daİMaanf Vekâleti Vekilİ Refik veOnivernte Islahat Komltyonn Heiti. mıyacaktv. ğıtacaktır. ttalya hükumeti hiçbir sahada Franİhtan Beyler Universiteden çıkarlarken (thsan Beyin fotoğrafisi 2 Amerikada beynelmflel Akıl sanm izinî takip istemiyor. Bunun i<*in Hıfzıssıhhası Cemiyetînden gelen tahresim almaytmz diye elüe işaret ederken çekilmiştir) Fransanm vuci<de petirdiJH zumrele rirata beynelmilel Akıl Hıfzıssıhhası kültesi profesörlerinden Ali Yar BeEvvelki gün sehrimize gelen Sıh • rin ve tefekküllerm haricmde manzu . Cemiyeti idare heyeti riyaset vekâle. yi de davet ederek kendisile görüşhiye Vekili ve Maarif Vekâleti Vekili meler meydana getirmek üzere calısı • h'ne ve iki sene sonra Pariste toplanadoktor Refik Bey dün Universiteye müstür. vor. Malumdur ki mütecavizî firif eden cak beynelmilel Akıl Hıfzıssıhhası kongiderek ıslahat islerile mesgul olUniversitedeki ikmal imtihanlarına Sark misakma Bulsaristan, M»rsrîs*»n gresi için program hazıriama komis muştur. öğleden sonra Üniversite ve eylulün on alhsmda başlanAcaktır. ve Avusturya ve Yunanistan dahü deyonuna Fahrettln Kerim Beyin seçildimüsavirlik heyetlerinin iştirakile Vetmihanlar bir ay devam edecek, yirğıidir. ği ve bu kongrede müzakere edilmesi kil Beyin riyasetinde bir içtima yami teşrinîevvelde de tedrisat başlı • istenilen rapor mevzulan için şahsan ve ttalya hükumeti Rusva ile »Vtedece . pılmıstır. yacaktir. O zamana kadar bütün nacemiyet namına teklifat yapılması biL ği sdemi tecavüz misakmı, B"lsraristan Vekil Bey bu hususta kendisile kil isleri de bitmis olacaktır. dirilmektedir. Merkez heyeti bu bey ve diğer devlet^rle aktedeceünusak • görüsen bir muharririmize şu beyanelmilel kongre için mühim mevzular Sabık ıslahat komitesi azasından lara nümune ittihaz etmek fikrîndedir. natta bulunmustur: bildireceku'r. Rüstü Bey Ankaraya avdet etmiştir Bu suretle ttalya Bulgaristanı şimdi bu« Bugünkü içtimada eylul devRüstü Bey; san'at mektepleri ve mülundugu siyasî yalnulıktan ve tecerrüt resi imtihanları için bir talimatname esseseleri müdürlüğü vazifesile meshalinden kurtarmak istiyor. Almanya. hazırlandı. Islahat islerine program gul olacaktır. mucibince devam edîlmektedir. Kadda ve diğer Avrupa memleketlerinin ç« Maarif müsteşar vekili Avni Bey roda noksan olan vazifeler ve telif ğunda komünist teşekküllerinin ilga de yarın Ankaraya gidecektfr. Avni ve tercüme heyetindeki münhal azave imhası üzerme Sovyet Rusya üe si Beyin asaleten müstesarlığa tayin elıklar meselesile henüz mesgul olaDün Gümrük thbsas mahkemesin . yasî ve iktısadî mukaveleler aktinde dildiği hakkındakî haberler henüz de esrar kaçakçısı Nihat isminde biri • madım. Yakmda bu isleri de tetkik Avrupalılar artık mahzur görmüyor . tahakkuk etmemiştir. Müsteşarltğm ve intaç edeceğiz.» si bir sene 5 gün hapse ve 200 lira lar. Şu kadar var ki devletler iktuadî asalet suretile takarrürü ancak ye Vekil Bey ay nihayetine kadar para cezasına mahkum edilmiştir. mukaveleler aktinde kendileri için büni vekilîn tayininden sonra olacak fehrimizde kalacaktır. yük menfaatler görmedSderînden ba tır. Refik Bey dün bir aralık Fen fahu*"sta istical etmiyorlar. Süreyya Paşa tarafından şair Nazım Şurası da dikkate sayandır ki siyasî Hikmet Bey aleyhine açılan yakışık almıyacak neşriyat dVvasma ait muhave iktısadî sulhtan daima dem vuran kemeye dün de tstanbul birinci ceza bazı devletler herhangi garez ve rekamahkemesinde devam olunmuşhır. Nabet hissile Sovyet Rusyanm iktısadî va. zım Hikmet Beyin vekili, dün mahke. zryetinL bozmağa çalısıyorlar. Ezcüm meye müdafaasmı yazılmış olarak verele tngilizlerle Amerikalılann, Rus peteekti. Fakat müdafaaname dün verfl rollerrai almamak îçm ittifakettiklerini memîş olduğundan mahkeme, maznun Gazi köprüsünün insasi hususuntngiliz gazeteleri yazıyor. Rusyadaki t.«tanbul Tavyare Cemiyeti şehir vekfline yarma kadar mühlet tayin da daimî encümen azalan arasında iktısadî vaziyetin müskülâtı ve muha . meclisi azasından Nakiye Hanımın ederek, muhakemeyi kararm tefhibazı noktai nazar farkları bulunduriyasetinde topianarak 30 ağustos lif devletlerin garezkârlığı ne olursa oL mi için pazar günü saat 14 e bırakmışğu için münakasanın ilânı şimdiye tayyare bayramında yapılacak mesun şurası muhakkakbr ki ttalya, Ce • tır. kadar uzamıştır. Azadan bir kısmı ra' : m proğramını hazırlamıştır. belüttarık ve Süveyş yollannm Fran . Liman Şirketi müdürü Hamdi Beyin 30 ağustosta Nakiye Hanim ile sız ve tngiliz donanmalarmm hakimiyı fikrine iştirak ederek şehrin müs Tavyare Cemivetinin tstanbul su ti altmda bulunmalanndatt dolayı Ruststanbul birinci ceza mahkemesin • takbel plânı yapılmadan evvel köpbesi rnüdürü Hasan Fehmi Bey ko de dün, Salim Siret Bey isminde bir ya ile sıkı iktısadî münasebatta bultm. rünün inşasının doğru olmıyacağı lordu kanmandanhğma giderek zamuallim neşrettiği roecmuada Maarif mağa daima ehemmiyet verecektir. Bu kanaatini izhar etmişlerdir. Diğer fer Layrammın senei devriyesini müdürlüğü hakkmda yakışık almıya . düsünce yeni misakm aktinde dahi mii kısım aza ile Belediye riyaset ma tebrik edeceklerdir. cak şekilde yazı yazmak suçile mu him bir âmil olmuştur. kamı ise münakasanın altı ay, inşaAyni jründe yapılacak jrerit res • hakeme edilmiştir. Dosyamn tetkiki MUHARREM FEYZt atın üç sene devam edecegini ve inmine d«bir tayyare timsali ile işti için muhakeme başka bir güne bıra saat bititkten bir sene sonra da karak ediUcektir. kılmıştır. bulü kat'i muamlesi yapılacağını, o ş.^thfiır i s ü e r l öşjed^n sonra saat d'5rtte Yesilzamana kadar da şehrin müstakbel köyde tstanbul halkmm teberrüleri plânı vücude gelmiş olacağını na Menba suları ile satın alinan Bakırköy, Beşiktas Komünistlrk tahrikâtı yapmakla zan dikkate alarak derhal müna ve Küçükpazar tayyarelerinin at suçlu Dede Ramazan, Beshn, tbrş, Şiş« ve damacanalar içincîe sâ • kasanm ilânına taraftar bulunmakta konma mer*sîmi yapılacaktır. MeraCelâl ve Mustafa isimlerinde 5 şatılmakta olan memba sulannm pahıs, tstanbul ikinci ceza mahke sime Vali ve Beledive Reisi ile Halk dırlar. Bu zevat şehrin müstakbel halı olduğu hakkmda vakit vakit mesinde, dün kapalı celsede mu plânı yapıldıktan sonra köprünün in Fırkası, Tayyare Cemiyeti erkânı yapılmakta olan çikâyetler Bele hakeme edilmiişlerdir. davet edileceîderdir. şasına başlamrsa aradan sekiz; dodiyece nazan dikkate almmıştır. kuz senelik bir zaman geçmesi lâ • 30 ağustosU şehirdeki birçok Buna mâni olacak tedbirler kararzım olacağmı ilâve etmektedirler. bahçe ve müessesat sahipleri, ka Iaştınlmaktadır. Bu «ulann nere • Kasunpaşada Arap Mehmedi ölDiğer taraftan Karaköy köprüsü de zançlanm Tayyare Cemivetine terlerde ve ne fiatla satılmasi lâzım dürmekten suçlu arabacı Zaferin fennen nihayet beş sene sonra esaslı ketmeğe karar vermislerdir. O gün geleceği tesbit olunacak, bundan muhakemesine dün devam olun • bîr tamire ihtiyaç göstermekte ol Taksim bahcesîncje bir piyango terfazlaya satanlar hakkinda takibat muştur. Şahit olarak dinlenen Ayşe âuğundan bu noktadan da Gazi köp tip edilecektir. Bu pivangonun kıy yapılacaktır. ve Seher Hanımlar Zaferin o ge rüsünün bir an evvel inşası lâzım metli esvası Yerlimallar sergisinden ce evine pek telâşlı, benzi sarar gelmektedir. Bu fikri müdafaa eden alınmıştır. mnş bh halde geldiğini, atı öldüğü Ierin noktai naznn galip geldiği ciiçin kederli olduğunu söyled'ğini iBelediye Daimî encümeni Ka * hetle projeler berayı tasdik Nafıa fade etmişlerdir. mallar içjin bir talimatname ha Vekâletine gönderilmiştir. Tasdiki Zaferin vekili vak'a yerinde yezırlamaktadır. Bu talimatname hamüteakıp münakasa ilân olunacakni bir keşif yapılmasını istemiş, bu mallarm zapturaptı hususun d a Bir müddettenberi sehrîmizde buhr. talebi reddolunmuş, muhakeme, ve alacaklan ücret hakkmda ah • lunan İkhsat Vekâleti Hukuk Mü Müddeiumuminm, esasa dair mü kâmı ihtiva etmektedir. Bugünkü şaviri Kemal Bey, Vekâlrtten ça taleasmı bildirmesi için kalmıstır. şerait nazari dikkate almarak üc • ğırıhnıs ve dün akşam Ankaraya gitmistir. retlerde bir miktar tenzilât yapıl « Yann İş Bankasmın senei dev riyei tesisine musadiftir. Bu itibarla Kemal Beyin davet ed'lmesinin mıştır. Tarifenin yakında tatbikına banka kapalı olacaktır. Memurlar kontenjan ve takas işlerinin aldığı başlanacakbr. Polis memruru Remzti, Naün, Cearalannda bir tenezzüh tertip et son vaziyetin hukukî cepheder. tetlâl, Muammer ve Ahmet Efendiler mişlerdir. kiki işile alâkadar görülmektedur. bir suçlunun yakalanması sırasında vazifelerinde ihmal gösterdikleri noktasından dün muhakeme edil • Hacıosman bayınndan Büyök mişlerdir. Muhakeme şahitlerm celdere hanganna kadar olan asfalt bi için başka bir güne kalmıstır. yolun imşaatı bitmek üzeredir. Da • ha yapılacak yüz metre kadar bir yol kahmştır. Edirnekapı Eyüp yolunun tn « şası Sçin de tetkikat yapılmaktadir. Üniversitede dünkü içtima Maarif Vekâleti Veküi Ref ik Bey ıslahat işleri için gazetecilere yeni beyanatta bulundu Nlalhkeı Bir kaçakçı mahkum oldu Nazım Hikmet Bey davası Gazı koprusu Tayyare bayramı Daîmî Encümendeki ihtilâf ve neticesi Tayyare Cemiyetinde dün program hazırlandı Bir muallim mahkemede Komünistlik tahrikâlçıları öldörmöş? Yeni hamallar tarifesi Iktısat Vekâleti Hu^uk MGşaviri Ankaraya gitti 5 polis memurunun muhakemesi iş Bankasının senei devriyesi Gümüş paraların şekilleri tesbit edilivor Hacıosman bayırı BuyOkdere yolu Usküdarda mukim İbrahim Efendi isminde biri, evvelki gece evinde uyurken geç vakit kapı çalınmıs, İbrahim Efendi yataktan kalkıp kapıya kosmuş. tur. Kapınm açılmasile üç sahsın içe riye hücumu bir olmuştur. Elleri tabancalı olan bu zorbalar İbrahim Efendiden para istemisler, o da: «Durunuz getireyim» diye yukan çıkmıs pence • reyi açarak feryada başlamıştır. Soy. guncular yakalanacaklannı anlıyarak kaçmağa baslamışlar, fakat yetisen memurlar tarafından yakalanmışlardır. Bunlaruı sabıkalılardan Fuat, Davut ve Osman olduklan anlajılmıştır. 3 azılı şerir bir eve taarruz ettiler Tramvay arabaları ve kazalar Kazalara mâni olmak maksadile tramvay arabalarmm aralannda en az ellişer metre mesafe olduğu hal« de sefer yapmalan hususunda kadar lara emtr verilmiştir. Yeni giimGş paralann şeküleruri tesbit işi Güzel San'atlar Akademisi meclisine havale edilmişti. Akademi meclisi dün, Akademi müdürü Namık tsmafl, Darphane müdürü Fuat, eski müdür Niyazi Asım, Mer kez Bankası tstanbul müdürü Sait, Damga matbaasının eski müdürü Nüzhet Beylerin iftifaklerile toplanmış, pa ralann şekillerini tesbit etmek üzere müsabaka ilânı ve şartnamelerin tan. zimi için tetkikat yapmıshr. Resmimiz dünkü içtima esnaunda almmıştır. Teşkilât komisyonu çalışıyor Defterdarlık teşkilât komisyonu dün de mesaisine devam etmiftir. Yeni teşkilâtta başmrurakıplığa tayin edilen Raşit Bey eylul bidayetinde i|e baslıyacaktır.