20 Ağustos 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. umhur ««,« I. OOĞÜ mHiıı.mn,,,,.,..,,,,,,,,,, IIMI til IIIIIMIM HIIIMMJHI t tl 4 M t It HIMIII t IIIIM MI1IMI111 Ml 1111IIII Hayat Ansiklopedisi ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresi: Cunüıuriyet, Istanbul Posta fcutusu: Istanbul, No. 246 Telefon: Başmuharrlr: 22366. Tahrir müdurü: 23236. îdare muduru: 22365. Matbaa: 20472 P a 7 9 r 9 0 Afillfifn« <ffi1 HyuoiUö 5«Jö inci cüzü çıktı 38 M. Heryo Ankarada Dostça Karşılandı Buyuk devletlerin Hesap muvazenesi # # l "ÜT"" "" """ """ "" """"" "" , 1 1 1 1 11 111 1 •«•«mmııı«ıııııııı lIlllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIıılHijfMiıııı, ...m.mım.mHm.H..,..,., ,„••„„, ,. „ « ^ n yazımda büyiik devleüerm geçen seneki hesap muvazene. lerini gözden geçirerek bu devletlerin müstakbel sanjlarma dair iktı sat meraklın okuyucularımıza bir fikir vermek, ve ayni zamanda Londra konferansında başlıca birkaç mühira mem. leketm millî parasını neden korumak veya düsürmek istediğini bildiren bir tabloyu gösteraıek isterim. 1932 senesine dair Avrupada hesap muvazenesi neşrolunan dört devletten Ingiltere ve Almanyanınki resmî ista tistiklere, ve Fransa ile Amerikanmki de tanmmış ikhsatçılann tetkiklerine is. tinat ettiğini başlangıçta söylemek lâ zımdır. Bu istatistikler; hesap muvazenesine dahil olan muhtelif unsurlan su suretle dört maddede tonlamakla meydana gelmiştir: 1 Ticaret muvazenesi (ihracat ve ithalât): 2 Hizmet he .«apları (görünmez ithalât ve ihracat: Turizm, deniz ticareti, sigortalar, üc retler), 3 Ecnebi memleketlerdeki plâsmanlarm varidah, ecnebi terma . vesine verilen faizler, kumüsvonlar; 4 Hükumetler arasmdaki tediyat (borçlar, tazminat ve saîre). Bir hesao muvazenesinin başlıca unsurlanm göstermek itibarile kuaca kay. dettiğimiz bu dört faslm müfredahna 1932 de siyasî ve iktısadî olarak muht«lif iki hâdise de icrayi tewr etmistir. F.vvelâ; hükumelter arasmdaki tediyat durmus veya eksilmistir. Huver mora torvomu tarihi olan 1931 temmuzuna kadar Almanya tazminah tediye edi yordu. Bu moratoryomuri neticesi ola. rak vücude gelen Lozan itilâflan Al • man tazminahna nihayet verdi. 1932 kânunuevvelinde Amerika itü.af dev letlerin'Jen tekrar borc'ann verilmesini t»t.JU Fakat Ingiltere borcunu tam vermedi. Fransa ise veremiyeceğini bildirdi. Bunlar hep büyük devletlerin hesap muvazenesine iyi veva fena tesir etmistir. Diğer cihetten; ikhsadî sebepler o. larak kuvvetleşen dünva buhram da hesap muvazenesinin akttf ve pasif ımsurlarma tesir etmeğe baslamıshr. Bu suretle, ticaret nvibadeleleri eksilmif, bazı devletlerin, Ingiltere ve Fransanın ticaret açıklan azaldıgı Rİbi Alman v« Amerik»nm da ticaret fazla'ığı azal mtştır. Buhran, ayni zamanda «eörünmez» varidata da tesir etmisir. Fransa ve bir takım memleketler için çok kâr getiren sevyah akmlan durmus, bu bir taraftan Fransa hesap muvazenesi aleyhme tesir yaDmısken diğer cihetten de Amerikanm lehine olmustur. Fakat, ay. ni zamanda ticareti bahriye ve sigortalar zarar görmüstür. Hulâsa, birçok memleketler borç Iarmı tamamen veya kısmen tehir ede • rek diğer bir takım memleketler de irat. lann kıymetini, ve faizleri düşürerek hususî senelik taksitler faslmda hesap muvazenesinin alevhinde bir vaziyet husule getirmistir. Iste, bütün bu amil. lerm tesiri altmda muhtelif memleketlerin de hesao muvazeneleri muhtelif neticeler vermis bulunuyor: Bu devletlerden yalnız Ingilterenin hesap mu vazenesini düzelmis görüyoruz. Amerikanm, Fransanın hesap muvazeneleri daha zryade vahamet kesbetnvrtir. Bunlardan Amerikanm (1932) he. sap muvazeresi (1931) e nazaran °fr22 kaybetm» görünüvor. Bu zarar, Almartfa içm % 8 5 tir. Inçiltere ise vaziyetini '1c 50 düzeltmiştir. Geçen sen<* hesap muvazenelerini Insriltere müstesna olmak üzere bu kadar bozuk gören devletlerin bu se. ne başlangıcınd?ki ticaret vaziyetlerin. den korkmalan h**r meımVketm kendi îhtiyacma eröre Londra konferansın da başka bir sistem takibine mecbur olmalanna müncer olmustur. Halbuki; Ingilterenin hpsap muvazenesindeki iyi . vaziyeti nekadar alhndan ayrılmasına sebep olmuş ve bugün hâlâ sltm gel • memeslne vardım etmiş ise diğer memleketlerin de alhndan avrılamamalan gene hesap muvazenesinden ileri gel . mektedir. Altına dayanan Ingilterenin parası o kadar kıymetini yükseltmisti ki, arbk ihracatm durması tehlikesile karsılaşrmşh. Alhndan ayrılnaaktan kor. kan Fransa ise esasen kıymetini çok yükseltmemig olan parasımn düşmesile bütün istihsal ve maliyet fiatlartnın sarsdmasından kokmaktadır. ' thtîyacımiz da gösteriyor kî; her memleketin ikhsadî ve ticarî şartlan ve Jaziyetleri baska baskadır. Binaenaleyh, Ismet Pş. ile M. Heryonun Universitede yeni bir telâkisi çok samimî oldu komite teşekkül etti Binlerce Ankaralı dost Fransız diplomatmı aYaşasın Heryo!» alkışlarile karşıladı. Misafirimiz, îsmet Paşayı makamında ziyaret ederek bir saatten fazla görüştü Islahat komitesi dün ise başladı. Üniversite kadrosuna yeniden birçok prof ç$ör ve muallim alındı Maarif Vekâleti vekili Reıik Bey dün bütün gün Ünivesitede ıslabat işlerile meşgul obnus; öğleden evvel Univer site kadroları üzerinde tetkikat yap . mıs, öğleden sonra da fehrimizde bu lunan ecnebi profeso'leri kabul ederek mukavele esaslan üzerinde kendilerile görüsmüsHh* Maarif V. Vekili Ankaraya gitti A Vekil Bey Ankaraya gitti Vekâlet vekili Bey dün aktamki trenle Ankaraya hareket etmiftir, Anka . rada orta tedrisat kadrolarnı ve yeni açılacak Iise ve ortamektep kadrolannı tesbit ederek birkaç gün sonra sehrinu. ze avdeti muhtemeldir. Refik Beyin beyanah Dün akşamki trenle Ankaraya gi • den Maarif Vekâleti vekili Refik Bey bir muharririmize şu beyanatta bn . lunmustur: Ankara 19 (Telefonla) Sabık Fransız Basvekili, aziz misafirimiz M. Heryo ve refakatindeki zevat bu sabah şehrimize geldi ve istasyon • da Basvekil Ismet Paşa ile Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüstü, Halk Fırkası kâtibi umumisi Recep, Ankara Valisi Nevzat Beyler, devlet erkinı ve kalabahk bir halk kütlesi tarafından karşılandı. Binlerce kisi dost ve büyük Fransız diplomatını hararetle alkışladı. «Yaşasın Heryo> «e«leri bir müddet devam etti. Basvekil Hazretlerile M. Heryonun telâkisi çok samimî olmustur. M. Heryo ve arkadaşları Ankarapalasta îkamet'erine tahsis olunan daireye inmislerdir. M. Heryonun Ankara istasyonunda istikbali manzaralarından: Solda Başvekilimizle M. Heryo tnuta faha ediyor, sağda misafirimiz, tsmet fh d beraber M. Heryo buradan Hariciye Vekâletine gitmis, Vekil Dr. Tevfik Rüstü Beyle de uzun müddet görüşmüştür. Sabık Fransız Basvekili oğle yemeğinî Ankarapalasta ve Hariciye Vekili Tevfik Rüstü Beyle beraber hususî *ure'te yemiştir. M. Heryo, bugün öğleden sonra Ankaranm görttlecek yerlermi ve bu ara. da müzeyi gezmiştir. « Darülfünunun lâğvi ve Universitenrn tesisi meselelerile mesgul ol . mak üzere vekâlet erkânımn iştirakile topanmakta olan komisyonun vazifssi bugün hitam bulmuştur Bu komis . yona istirak eden vekâlet yüksek me . murları eski vazifeierine iltihak etmek içm emir almışlard^. Darülfünun ısla hının bugünden itibaren Talim ve Ter. biye dairesi reisi thsan Beyin reisli ğinde ve möşavir profesör Malşın da istirak edeceği bir heyet Üniversite E. mini ile fakülte reisleri de dahil olmak üzere bugünden itibaren çalısmaga bas. lamıstır. Mabadi S inci sahifede Islahat Müsaviri M'osyo Mals Universiteden çıkarken M. Heryo, Ankara mahabinmtzie beraber trenin penceresinde Tevfik Rüstü Bey, M. Heryo şerefine bir ziyafet verdi Yüzme birincileri Dün şampiyonlar şerefine Galatasaray denizcilik ^ubesinde bir ziyafet verildi ve merasim yapıldı Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüstü M. Heryo Başvekâlette Misafirimiz M. Heryo saat on bırde Başvekâ'ete gelerek tsmet Pa Ankara muhabirimizin M. Heryoya ait intıbaları şayı ziyaret etmistir. Bu mülâkat bir saatten fazla sürtnüştür. Beyefendi bu akşam Ankara Palasta M. Heryonun şerefine bir ziyafet ver • mistir. Ziyafette Basvekil Pasa Hazretlerile Adliye Vekili Saracoğlu Şükrü, C. H. F. Umumî Kâtibi Recep Beylerle bir çok mebuslar ve Hariciye Vekâleti er (Mabadi 3 üncii tahifede) ^Cumhuriyet,, yarışları Erkekler için kayit müddeti bitti Hanımlar arasmda yapılacak müsabakaların kayit muamelesi perşembeye kadar temdit edildi Reisicumhur Hz. tstanbul 19 (A.A.) Rei ncumhur Hazretleri bugün Yalovaya teşrif .etmişler ve akşam Dolmabahçe tarayına avdet buyurmuşlardır. Günes tutulacak Pazartesi sabahı küsuf her taraftan görünecek Rasataneden aldığımız malumata >azaran agustosun 21 inci pazartesi sa • b«hı cüz'î bir küsuf vukua gelecektirKüsuf sehrimizde saat S te baştıvacak, 7,40 gece nihayet bulpc?krrr. P w r . tesi pünii güne<in tuluu 5 i çeyrek Sfecc olduğundan günes tutulmus olduğu halde doüracakhr. Küsufun ce««meti; ?ö. nesm kutru vahit ahnmak suretile 0,76 dır. Küsuf mem'eketimİ7İn he . men her tarafmdan görülecektir. An karada hemen günes doğarken küsuf başlıvacak ve Ankaranuı sarkındaki memleketlerde başlangıç dahi görüle bilecektîr. Dün Galatasaray Denizcilik şubesinde çay ziyafetihe davet edilen yüzücüler Tükiye yüzme birinciligine ifti rak etmek üzere şehrimize gelmiş olan Ankara, tzmıir, Kocaeli ve Bandırmah sporculara dün Gala tasarayın Bebekteki rfenizcilik jubesoıde bir çay ziyafeti verilmiştir. Bu ziyafette merkez umumî reisi Aziz Bey de bulunmus+ur. Ziyafetten sonra mdsafir spor • cular, Galatasarayın fıtalarüe de nizde gezdirilmis ve bazı atlama gösterişleri de yapılmışır. Bu sajnimî ziyafet, muhtelif mın> takalara n*en*up sporculan yek • diğerine daha yakından tarutbğı i • çin çok iyi olmruşıtur. Mısırlı misafirlerin gezintilerî Müsabakamtza dahil olacak hammlardan solda Cavidan Haritm ortada ^evlâ Hanım, sağda Matmazel Eva Alter Erkekler arasında icra edi lecek büyük mukavemet yanş • lanmız tçin ta yin edileo. kayit müddeti bugün saat altıda Hi tam bulacakttr. Bugün akşaına. kadar matbaa rmza müraca< Avusturya Basvekili M. Musolin: ile ne görflşecek? Viyana 19 (A.A.) Basvekil M. Dollfus, öğle vakti tayyare ile Riminiye hareket etmistir. Orada M. Musoliniye mülâki olacakhr. . ^ Dersim hatıraları Eski memurlardan Sadi Be yin Dersijn havalisinde Kürt beylerinin şakavetlerine ve onlara karşı yapılan takibata da ir şayanı dikkat hatıralarını yarından itibaren nesre başlıvoruz. Misafirler dün ziyaret ettikleri Ayasofya camisinde... Lvvelki gün Ege vapurile tstan bula gelen ve Mısır Universitesi rektörü ibrahirp Paşanın riyaseti al tında bulunan Mısırlı gazetecî ve doktorlardan mürekkep heyet dün camileri, müzeleri, Topkapı sara • yını ziyaret etmişler ve öğleden sonMabadî 5 inci »ahıfede MiınııııııııııııiHiiMiıııiHiHiiHiıiHmınmııııımııınımi'nıııiMiiıımııııı Müsabakamtza dahil olan hammlardan solaan: ederek isimleri Matmazel Kornelya, Am*lfa rse Sultana ni kaydettirmi • Müsab^ka için isimlerini kay yenler müsabakaya kabul edilmiyeMabadi 2 inci tahifede cektir. v v v v v memleketler arasmdaki anlaşmalar ancak bu sartlann ve vaziyetlerin mil'î menfaatlere hizmet edecek ve onu KO. ÎAylaştıracak bir zeminde kabil olacak Istanbul meb'usu ALÂETTİN CEMtL nı»»rsmııımrtHiıııın«ıııınııiHinımııı;ıııiHiıiMiımıımıımımnın ^ * v v > . . « • * • * * J