29 Aralık 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

J Hayat Ansiklopedisi ıncıcuzu çıktı Dokuzuncu sene: No. 3107 tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adres): Cnmhuriyet, tstanbul Post Telefon: Başmuharrlr: 22366. Tahrir müdürö: 23236, İdare müdüni: 22365, Matbaa: U7r> • tlân sahifelerimiz herkese açıktır. Cumhuriyette nesTettirilecek llânlar için doğrndan doğruya idarehanemize dahi müracaat ohmabilir. uriyet ııııııııııııııııiMiııııııiMiiMıiıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı Hayat Ansiklopedisi f Büyük bir külüphaneyi bir arada| evînîze getiren eıt faydalı eserdir. Her evde bir 246 Perşembe 29 Kânunuevvel 832 fane hulunmak lâzımdır. Türkiye ile Mısır Arasındaki Hâdise Nihayet Kapandı A ı ' "" """""""" " " """ """ """ l l l l ll IM HIII " " ll MMIIII "" l lltt ' '" '»»ıi"i»ıııııı MiımııiHiııııııııııııııııııııııııııııuııııııııı lll l ıııuıııııııııııııııımıııııııııiHiiiııııııııııııııiKuıııııınııtıııııııııııtıifiıtııııııiMiıtıııiHiı ıııııiHiıııııııııııııııınıııııııııınıııııııııımııııtııııııııııı ııııımıımnınttiHiımımcıiMiHiıııınıııııııımınıııiMn Madencilerimizin Dertleri Hayatı bir mes'ele: Tiirkiye'de maden işlerfle uğraşan lann bugünlerde fazia bir faaliyet göstermekte olduklannı görüyoruz. Bu faaliyetin az çok buyücek bir telâş ve endişe Ue de karışık olduğunu tabiî hep farkediyoruz. Bu telâş ve endişe pek yerindedir, ve memleketin maatteessüf heniiz lâyıkile takdir olunamıyan can daraarlanndan birine dokunur. Dün telgraf Madencilerimizin devlet merkeftine haberi olarak bir heyet göndererek hiikumetimize yazdığımız üzebazı maruzatta bulunmuş olmalann re Anadolu re ~ dan bilistifade bir makale yazmış, onda fikimiz tarafınmadenciliğin hakikî mahiyetini tebarüz dan tertip edi ettirmeğe cahşmıştık. Madencilerimiz ien tzmir ve ha~ faaliyetlerinde devam ediyorlar, hîç vatisi güzellik olmazsa kendi aralannda içtimalar akmüsabakasi ne * tederek hararet ve heyecanla konuşuticelenmiş ve İzyorlar. Bu madenler işinin memleketi mir güzellik kramizde resmî mahfiller nezdinde olduğu fiçeliğine tiic kadar efkân umumiyede dahi hakkile cardan Numan bilinmesi lâzımdır. Onun içm biz de sonuncu bir makale yazmış olmakla bu Beyin kernnesi mevsuda vazifemizin bitmiş olduğuna Neriman Hanım kani olanlardan değiliz. Onun için hazır mtihap edilmişalâkadarlan telâş ve heyecanla ayakta tfr. tkinci güzel iken biz de mes'ele üzerinde biraz fazmevki kumandalaca ısrar etmeği zemin ve zamana pek nı Hüseyin Hüsmuvafık buluyoruz. nü Paşanın kızı Dünya buhranile dünyanın iktısadî Yıldız Hannndır. seraiti altüst olalıberi bu maden mes'eÜçüncü de Suplesi başka memleketleri de işgal ethi Beyin keri mekten hâli kalmamıstır ve kalmamakmesi Fikret Hatadır. tsin daha etraflı surette anlaşılnrnıdır. masına medar olur diye kömür madenBirinci ve i * lerinin Fransa'da geçirmekte olduğu kinci" çıkan ha * son vaziyetler hakkında Fransız kömür ntrnların resim madenleri komitesi reismin Fransız Büleri mevcut olyük iktısat merlisine arzettiği rapordan duğu için bunla* hulâsanm hulâsası çıkanlmış bazı netin tekrar derce celerî dahi Cumhuriyet'in bu nüshasındiyoruz Düne da nakletmeğe başlamıs bulunuyoruz. kadar İzmir'd«n Orada görülecektir ki Fransa'da dahi izmir Güzellik kralîçesi Merîm an bize gönderilen resiml« arasinda ı İzmir'in üçünçj^ güzelinjn . ),.ü^ir ma^ç^s?*** Uifearüe • oldukça mahsus buTteîas ve ~*ndişe »wJır. $bepleri meydandadır: Hep maliyet fiatı mes'elesi. Bir kere Fransız kömür madenlerinden çikan kömür Fransız dahfli ihti yaçlannı telâfiye kifayet etmiyor. Fakat bu ihtiyacın % 6070 inin Fransa dahilinden tedariki Fransa icin büvük bir işti. Bu nisberin bozulması ve Fransız istihsali hesabma azalması ihtimalhu M. Peyerimhoff milli bir tehlike diye îşaret ediyor. Oyledir, ve bu tehlike hakikaten büyüktür. Her millet tabiî nisbetler mahfuz olmak şartile maden işlerinde ayni tehlikenin her zaman Terkosun Belediyeye devri mes'e | kendisi için de varit olabileceğini dü lesi hakkında hükumetle temasta buşü^mekle asla hata etmiş olmaz. runmak üzere Vali ve Belediye ReBir misal arzedeyim: Bir vakitler isi Muhittin Beyin riyasetinde An Türkiye'den fazla miktarda krom mafeara'ya giden heyet mesaisini ik den cevheri ihraç edüirdi, ve bu mamal etmiştir. denin işlemesi memleket için biPtfc Dün kendisile görüşen bir muharbir servet teşkil ediyordu. Devlet ondan ririmize Belediye reis muavini Nurî vergi şeklinde hak olarak bir şöm para Bey şu beyanatta bulunmuştur: ahyordu, ve bilhassa millet bu maden" i j Terkos işi içi» Ankara'ya gilerin işlemesi yüzünden çok p * a kazaden Mftli ve Belediye Reisi Muhittin, nıyordu. Derken dünyanın dâfar tarafFen ı$$eflİteBÜdürü Ziya Beyler bu lannda daha kolav istihsal ofutour ve akşam harWİBt ediyorlar. Yann daha ucuza maledilir krom madenleri (bugün) burad«dırlar. tktısat mü çıkması üzerine bizim kromculuğumuz dürü Asım Bey bazı işlerin takibî durdu. Bu yüzden kaybetmeğe maruz 'için bîr kaç gün daha Ankara'da kakaldığımız menfaatlerin haddi hesabı lacaktır. yoktu. Acaba dünyanın diğer taraflaBiraz evvel Vali Beyle ^elefonla rmda krom madenleri bulunmuş olmakonuştum. Terkos me*'elesî ^ama Beledtyenln ufr memuru sına karşı bizim krom madenlerimirin mile halledilmiştir. Dün^ Nafıa, Şirbazı tertip ve tedbirlerle işlemekte deTerkos mudurlüğunu ifa edecek olan ket ve Belediye mümesâ|lleri tara vam etmeleri mümkün olup olmadığını (JVfabad! 2 t»^t sahıfede) M. Kastelno hiç tetkik ettik mi?.. ((IIMIIiniUIHIIIIIIHinilllllllllllllllllllllllllllllinilinillHltilllllNIIHIIIIIIIMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllUIIIIIIHIIIIiniMHIIIIllllllHHI Sizin kafanızı yormanıza hiç hacet denciliğinin doğrudan doğruya veya evvel binbir kere tekranndan usanmıolmaksızın biz haber verelim ki biz bilvasıta tâbi tutulduğu mükellefiyetyacağımız şu bakikatin herkesçe bilinbu vaziyet ve imkânı asla tetkik etmelerin çokluğu rakamlarla gösterilmek raesini istiyeceğiz: Her maden âncak dik, ve galiba nasip bu kadarmış der tedir. Mes'ele Fransa'da Yüksek iktısat işlemek şartjle servettir, ve büyük sergibi bir eda ile mütevekkil ve âtıl kaldık. medisince bu sene tetkik olunuyor. Bu vettir. İşleme şeraiti yerine getirile Tetkik edip te ne mi yapabilirdik dimemekten dolayı toprak altında kalatetkiklerden çıkarak meclislerden ko yeceksiniz? Tetkik ederek meselâ devcak olduktan sonra maden haKs altın laylıkla geçecek neticeleri simdiden letm bu madenlerden aldığı maktu ve dahi olsa bir santimlik bile kıymeti gözlerimizle görüyor gibî, yani iki kere yoktur. nisbî resimleri almamasmı derpiş edeikinin dört ettiği şekilde bir kat'iyetle bilirdik. Meselâ o madenlerde kuHambiliyoruz: Fransız kömürcülüğünün Millî iktasat noktasından madenlere lacak direkleri orman resminden istisna muhtelif m'"lr'»llef'"p«îeri göze çarpacak işleme kabüiyetleri bahşetmeliyiz. DünK edebüirdik. Eğer bizim banları yapmair miktar ile indirilecek ve ihtimal ki ya fiatlan meydanda ve maliyet fiatlamıx sayesinde krom madenlerimizm isFransız kömürcülüğü le^ine orim ihdaı nnın hesabı kolay oldağuna göre bu lemekte devam etmeleri mümkün olursa sına kadar bile ileri götürülecektir. işleme şeraitinin tetkik ve tesbit edil bu memleket için de, devlet için de bümesi asla müskül bir iş değildir. Hatta Diğer madenci Avrupa memleketleyuk nimet olurdu. Halkın meşguliyet devlet bu yolda yapaca$ı kolavlıklarda rinde bu kolaylıklann azamisi yave »erveti netice itibarile devletin zenzahiren biraz fedakârhk ediyor gibi pılmakta bulunuyor. Belçika'da ma • gmliği demektir. Ancak vatandaşlan iş görünse bile hakikatte kazanmış oladenlerin bir çok mükellefîvetleri bil sahibi olan devletlerdir ki zengin, kuvcağına şüphe yoktur. Çünkü bir madekülliye kaldmlmış olduğu gibi İngilterevetli, mamur ve müreffeh olurlar. nin devlete temin ettipi rüsum, o made de kömür ocaklarında kullanılan didenin işlemesinden mütevellit olarak Maden dediniz mi, onun işlemesi imrekler ve keresteler gümrük resminden halkın kazanmasından husule gelecek kânmı da beraber düşünmelisîniz. Matamamen müstesna tutulmuş bulunmakservetin temin edeceği büyük, ama çok denin başka türlü manası yoktur, ve tadır. Bu müterakki memleketler ma büyük faydalar yanında hiç kalır denimadenin yegâne servet manası bundan denciliğin himayesi he$»bın» h\ı kadar lecek kadar azdır. Elsas, madenin işleîbarettir. Binaenaleyh işlemiyen ma kolaylıklar yaparlarken bizim gibi mamesinde ve memlekette faaliyet sahası tlenleri işler hale sokmak ve işler halde denciliği henüz iptidaî ve sermayesi ise olmasmdadır. Madenciliğin alâkadarlan idame etanek devletin bo bahisteki flk kıt halde bulunan memleketler neler icin de« memleket ve millet için de, ve son esas vazifesidir. yapmalıdırlar. daha doğrusu neler yapdevlet için de hakikî serveti yalnız ve M. PeyerimhofTun raporundan çı • mamahdtrlar? yalnız buradadır. karılan hulâsanın dikkatle okunmasmı Biz bu hususta yapılacak kolaylıklara YUNUS NADİ rica ederiz. Orada Fransız kömür mamukaddeme olmak üzere her şeyden • . . İzmir güzellik kraliçesi Meclis ruznamesi Ankara'da Saracoğlu Neriman Numan Hanım..Şükrü B. e intizar ediliyor Izmir'in ikinci güzeli Yıldız Hanım, üçüncü güzeli de Fikret Hanımdır Ankara 28 (Telefonla) Meclisin yarmki ruznamesinde bazı münakale lâyihalarile Kastamonu meb'usu Doktor Snat Beyin Belediye bütçelerindeki maaş ve ücretlerle yetim maaşabnm büt çel«ip % 3 0 unu tecavüz etmemesine dair teklifi vardır. Maamafih alâkadar encümen, bu hususta hükumetin alâkadarIarm tebligat yaptığını nazarı dikkate alarak lâyöıanm muzakeresine lüzum gör«nemiştir. Su isleri taahhüdatmın bitirilmesi için bono çdcanlmasına dair olan lâyiha da müzt^ere edilecektir. i Meclisin devre tatili, Saracoğlu Şük*ü Bevin borçlar mes'elesi hakkında verecegi izahah bthnaa kadar tehir ede•ceği anlasılmaktadır. Saracoğlu Şükrü Bey 3d güne kadar buraya gelmiş ola cakfar. Türkiye Kraliçeliğinin izmir namzedi Bugünkü 'f " Tt " Mısır hükümeti, cevabî notasmı tevdi etti. Hâdise kapanmış addedilebilir Ankara 28 (A.A.)Öğrendiği Kahire maslahatgüzarhğınm telmize göre Mısır Hariciye Neza grafla bildirmiş olacağı cevabt reti cevabî notasını bugün TürMısır notası hulâsalarının iyi kiye'nin Kahire raaslahatgüza telâkki edildiği anlasılmaktadır. nna tevdi etmiştir. İki kardeş memleket müna Ankara mehafilinde iki hü sebetlerinde ansızın beliren bakumet arasında nota teatisine lutların bu suretle tamamile damevzu olan işin iki mfcmleket ğılmasında iki taraf efkân umünasebatının istilzaitf ettiği veçhile dostane kapancMi kana .^nımivelerinin çok memnun olaağı hissolunmaktadır. ati mahsüs olmakta veiundan ^^^^^^^^ ^^^^^^^ ^^^pı^^^^ ^^^^^^ ^^^^^ ^^^^ ^^^^^^ ^^^^ ^^^^^ ^^^^^ ^^^^^ ^^™^^ Musikimiz hangi ğola girmeli? Yeni bir teberru Pr. Andonyades'e göre.. Anket muharriri: PEYAMt SAFA Viyolonist, profesör M. Andonyades, kendini yalnız Beyoğhı'nun garp musikisi muhitlerinde tanıtmış, mahallî bir şahsiyet değildir: Uzun müddet Avru» pa'da bulunmuş, amelî ve nazarî etütler yaprms, garp musiki âlemile devamh bir temastan geri kalmamıştrr. Yay tekniği hakkmda yeni ve laymetii görüşleri vardır. Muvazenesini temkinli ve olgun bir zekâda bulan bu kuvvetli hassasîyet sahibi insanla, kaba bhr faaliyet icmde, ince bir şey konustuk: Yemek yerken Söz profesör Marks'm fikirierine gelince, M. Andonyades dedi ki: Evet, yahuz Rus musikist değil, tspanyol, Macar, Çekoslovak üâh... musikileri de millî faotifler armonize edümek suretile madana Itelmişlerdir. Fakat Türk musik^pi bunnrla mukayese etmek doğru değildir. Musikiniz baska bir ses ailesine mensuptur. Bu günkü Rus musikisinm aslî melodiklerüe Türk melodisi tamamile avn seylerdir. Türk musikisi armonize edilemez mi diyorsunuz? Edilemez değil, edümemelidir, buna lüzum yoktur, diyorum. Sizin monodik bünyedeki musikinizin melodileri çok müstesna seylerdir. İçinde zengin bir ahenk manzumesi taşular. Bu melodilerin orkestrasyon yolfle zenginleş mege ihtiyaçlan yoktur. Evet, bir Fransız muriki âlimi de «Musikinüze yabancı değilim, mükemmeldir. Fakat ırüşşafaka'ya bir aparAvrupai bir musikiye de ihtiyacınız var» hman daha verikL , Başmabeyîn • ii Osman Bey lumun kızı Nulye Hf. ile oğSaim Beyin ve torunu Nimet Hf • nin Darüşşal a k a y a vaki olan •lymetli teber rularından> dünnüahamızda ıah«etmiştik. Haber aldığıye Hf." evv^ÇP*' '^rnadye Darüşşafaka'ya verdiği Osmanbey matbaasındaki hissesinden başka son günlerde Şişli'de mutaaarrıf olduğu bir apartunanın tamamını da gene müesseseye terketmiştir. Nu diye Hf. nin yüksek hayırperverli ğini takdir ve şükranla kaydetmekteyiz. İtilâfname imzalandı, Terkos Belediyeye geçti! Yeni senenin ilk gününden şehre Belediye su verec^k Bugün ramazan Bugün ramazanın birine tesadüf eimektedir. Bugiinden itibaren büyük camilerde vaızlar verilmeğe ve mahyalar kurulmağa bctflanacakhr. Bu geceden itiba¥en vesaiti nakliye şirkeueri de geç vakte kadar »efer yapacak, lardır. KENDİ KENDİ MtZl TENKtT: Profesör M. Andonyades sİ2>n oıbi düsünüyor: «Türk ezgisi fakir değil, sadedir; hem de öyle bir sadelik ki insan teşebbüs zahmetine katlansa yapıverecekmis zanneder.» Dedikteı sonra melodflerimizm kendi kendilerine kifayet edecek kadar zengin bir muh • tevalan olduğunu söylüyor. Şüphesiz. Esasen her sesin içinde (Mâbadi 6 tnct rahife&e) j lllllllllltlUIIIIIIIIHHflllUlllllllHimHIMIHmlllltnMIMIHIinUtNIHinllllltlimilllltlUIIUHHfmillllllllllllMIIIIIIHIIIİIItllllllllHIIMIIIIIinilllinn Uynşlorucu maddelere karşı Büyük Başbuğ v&Kılavuz Gazi Hazretlerirtin riyasetleri altında toplanan lcra Vekilleri içtimaında uyuştUTUcu maddelere karşı alman ehemmiyetli ye çok isabetli karardan dolayı olsa olsabunda şimdiye kadar ne için geç kaldık diye kendı kendimizi tenkit edebiliriz. Bununla beraber bu mes'elede biraz geç kalmış olmakta mazeretımiz yok değildir, ve bu mazeret malum oiunca hiç te geç kalrpamış olduğumuza bile hükmedilmek 'mümkün olur. Mazeretimiz bizim afyon istihsal eden bir memleket oluşumuzdadır. Türk halkı afyonu uyuşturucu madde olarak kullanmaz. Afyon mahsulümüzü biz harice satıvorduk ve onun ancak iyi maksatlarda kullanılmasını istiyorduk. Fena maksatlarda kullanılmasına karşı ise medenî hükumetlerin tedbir alacakları kanaatinde bulunuyorduk Medenî âlemde bu işe verilen haklı ehemmiyete mukabil kaçakçıhğın ısrarla faaliyet göstermesine karşı nihayet işte biz de uyuşturucu maddeler aleyhinde cezrî baTekrt kaTarında olanlara iltihak et mis bulunuyoru^. Filvaki afyon' müştekkatmdan olan uyuşturucu maddeleriıwbeşeriyete büyük bir âfet olduğu cidAn tüyler ürpertici bir hakikattir. UyufKırucu maddeyi eğlence'şeklinîJef kendı. itiyadma ithal eden her insan feci surette mahvolmuş bir mahluk demektir. Son aldığımız karann medenî isabeti üzerinde fazla söze hiç hacet yoktur Bundan sonra Türkiye'de yetişecek afyonlar yalnız hekimliğin ilâçlannda kullanılarak beseriyerin haynna nizmet edecektir. Bundan sonra bizde çıkan afyonun bir gramınm muzır madde olareik kullanılmasına biz lcendimiz müsaade etmiyeceğiz. * * Ankara'daki tezahür^tan iki intiba Ankara'nın evvelki gün en buyuk gununu, Uazî'mn on uç sene evvel ayak bastığı günün yıl dönümünü tea'it ettiğini yazmıştık. Ankara muhabirimizin bu tezahürata ait olarak gönderdiği iki resmi de bugün dercediyoruz. Yukarıda büyük bir halk kütlesinin tezahüratın » dan bir intiba, aşağıda Gazi'ye sadakat yemim yapan halk saflarııı dan biri görülmektedir.