19 Kasım 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi 20 Inci ciîzi çıkmışlır Ikinci cîlt bitti Dokuzuncu sene: No 3067 umhüri Telgraf Te m e k t n p adresl C m n b u r t y e t t8tenbal Hayat Ansiklopedisi Mektebe başlarken alacağınız en mühim ve en faydalı kitaptır İSTANBUL CAĞALOGLU Kontenjan Kararnamesinde Mühim Tadilâl Resmî ve hususî Türk vapurculuğu Yeni tktisat Vekili Mahmut Celâl Beyefendi Türk vapurculuğuna yeni bir istikamet vermek yolundadır: Kabotaja inhisar yerine inzıbat koymağı istihdaf eden bu siyasetin bu mevzuda ötedenberi bizim takip edegeldiğimiz siyasete tevafıık ettiğini eöyliyebiliriz. Asıl memnun oldufumaz cihetse ne yapılsa haksız görülmekten kurtulamıyacak bîr muamelenin ortadan kaldınlmış olma sıdır. Malum olduğu üzere bundan evvelki inhisar kararında hususî Türk vapurculuğunun vapurları takdir olunacak bedellerle hükumet tarafmdan satm alınmıs olacaktı. lşte bu bedel takdir! alâkadarlarca behemebal haksız telâkki olunacak şekillerde görünecek ve gösterilecekti. Hükumeti içtinabı gayrikabil böyle bir itaptan sıyanet etmekte elbet isabetli bir siyaset vardır. Mes'elenin daha düne ait denilebileeek tarihçesi malumdur: Resmî ve buausî vapurlar yekdiğerlerine rekabei ederek hem biribirlerine zarar veriyorlar, hem birbirlerinden •ikâyet ediyorlardı. Bu meyanda evvelâ ve bilhassa kabotajm ve müteakıben ve alehtlak Türk denizciliğinin daha aağlam bir surette inkişaf ını temin etmek te bir mes'ele idL Itiraf etmeli ki arayerde gerek resmî, gerek bususî vapurculuğumuzun Sstinat ettiği nakliye vasıtalannda ıslaha muhtaç unsurlar ar değildi, ve bunlann iyi olarak tedariklerm» vaktile nasılsa dikkat olunamamıştı. Biz inhisarla bu gayelere doğru yürüyeceğhnizi farzediyorduk. Bu faraziye ilk vehlede herkese behemehal tahakkuk edlverecek bir iimit gibi goVünememekle beraber mevcut hususî vapurlan aksiyona tahvil ederek bir şrrkete kalebet mek te filhal o iş içinde ve üzermde çahşanlann havsalalanna sığraıyordu. Bu karpaşalığa mokabil biz Cumhuriyet'te ehveni ser obnak üzere hususî vapurlarm inhisar idaresi hesabına hie olmazsa bedelleri ımıka • bilinde bari satm alınmalan lüzu • munu ileri sürmüştük. tş netice itibarile bu karara bağlandı idi ama asıl curcuna satm alma zamanmda kopacaktı. Çünkü mhisar idaresi natnma vapurlara takdir olunacak bedeller buralarm sahiplermin şikâyetini mucip olacaktı. Telefon: Başmuharrtr: 22368. Tahriı mudürü: 23238, Idare müdürti: 22365 Matbaa 20472 * tlân sahifelernniz herkese açüctnv Cumhnriyetfte neşrettirilecek Ilânlar içh» do&rndan doğruya idarehanemize dahi müracaat olunabilir. posta lratusıı: ı*u*«». NO 246 Cumartesi 19 Teşrinisani 932 Almanydda buhran Mareşal Hindenburg bu „ . 1 Nafıa Vekaletı ecnebi bir gün Hitler'le konuşacak Taciı îerin lehine mü mütehassıs getirtiyor T r Yeni kontenjan ( X Kararnamesi him tadilât yapıldı Şimendifer tarifelerimiz ~TJ ı ~ı • • i •ı • Kabinenin nasıl olacağı belli değil, fakat haricî siyaset değişmiyecek Berlin 18 (A A.) Reisicum hur Mareşal Hin denburg fon Pa pen'i mesaili ca • riyeyi tedvire me • mur etmiştir. Hali hazır dolayısilc müstafa kabine • nin is başında biı müddet daha kal • ması muhtemel • dir. Berlin 18 (A. A.) Havas A • jansı bildiriyor: Mareşal Hind^en • burg dün saat 18,30 da fon Papen kabinesinin müşterek istif atıni kabul etmiştir. Ankara 18 (Tele*onto) Yeni kontenjanı hazırhyav heyet, bugün cuma olmasına rağmen toplandı ve tkiisaf Veki linin verdiği direktif dairetinde mesaiye devam etti. Fvvelce 6 ayiık kontenianm hazır lanarak ilânı diisünalüvordu; fakat vakit daraldığtndan bu tefer de listeler aç aylık ola • rak hazırlanmaktadır; maa • mafih yeni kararname tacirlerin lehine mühim bazt tadilâtı ihtiva edecektir. Bu tadilâtm piyasada büyük bir memnuniyet teolit edecek mahiyette olduğu temin edilmektedir. Nafıa Vekilinin mühim beyanatıînşaat gruplarile yapılan son itdlâflar | Demiryollar idaresi Nasıl islâh edilecek ? Ankara: 14 (Hususî) Reisi • cumhur Hz. senelik mıruklannda şimendifer inşaatımıza buhrana rağ men hararetle devam edileceğini i • fade buyurmuslardı. tnşaatm bütçe vaziyetinden müteessir olup ohna dı^ını ve son zamanlarda ecnebi inşaat gruplarile yapılan yeni itilâf lann mahiyetini tahkik için Nafia Vekili Hilmi Beyefendiye müracaat ettim. Ş;mendifer inşaatı Berlin 18 (A. A.) Wolff Ajtnnndan: Hüku metin istifasi hakkıodaki resmî tebligattan da anlasıldığ^ veçhile fon Papen kabinesi nin ütifası hükÛmetin keyfî ida A ~n Reisicumhuru resi prensibinin terkolunduguna asla delâlet etmez. Bu prensip dahilmde olarak hü kumetin kaleme aldığı istifanamede mühim anlarda sahsî mes'elelerin te Yeni kabine nasd olacak? Mezbaha Münakaşası Vali Bey Tevfik 5' 1;m Paşaya ccvap veriyor Sehh Meclî sinde tktisat cümeninin mez bajı* hakkmdaki roporu hara * retli müzakereler açraıs, tneclis azasmdan dok tor Tevfik Salhn Paşa bu müna sebetle siddetli tenkitlerde bu lunmustu. Bele diye Reisi Mu hittin Beyin ev velki günkü celsede h« tenkit lere bizzat ce vap vereceği tahmin olundu; fakat Muhittin Beyin yerjaa Be Iediye ReU Mu avini Nuri Bey Vd* Muhttttn Bev meelise gelerek makam namıns, izahat verdi. Muhittin Bey, beklendiği halde niçin tenkitlere bizzat cevap vermediği hakkında kendisine sorulan bir suale cevaben demiştir ki: < Mezbaha hakkında serde dilen tenkitlerin esaslan riyasetçe hazırlanmıs ve haddi zatında basrt bir takım mes'elelerdi. Bu itibarla arkadaslarım, meclis azayi muhteremesinin kanaatlerini temin edecek cevapları vermislerdir. Ancak en büyük itham mahiyetinde tenkitler yapan Tevfik Salim Paşa, bir kere olsun mezıbahaya gidip vaziyeti görmediği halde mecliste ezberden konuşmuştur. Ben bu sözleri şahsan cevaptan müstağni addedlyorura. Mezbaha yalnız matbuata değil, bütün vatandaşlara kapılarını açmıştır.tstiyen gidip görebilir. Efkârı (Mabadi 2 inci sahıfede) ttareşal Htndenburffun Mr portrem sir gösteremiyecegi kaydedilmekte ve istifanm Reisicumhuru bütün millî kuvvetleri toplamak için yüksek nüfuzunu sarfa serbest bırakmak için (Mabadı 5 inci sahifede) Vekil Beyefendi şu beyanatta bu lundular: « Şimendifer inşaatmı deruhde eden ecnebi gruplara karşı mukavelenamelerle kabul ettiğhniz en mü him taahhüdat, bu inşaatın karşılığı olmak üzere her sene bütçeye mu ayyen miktarda tahsisat vazidır. Bu taahhüdat mucibince Isveç grupu nun fennî nezareti altmda insa e dilmekte olan hatlar için senevî (15) milyon tahsisat vaz'ı lâzımdı. Son iki senedir bütçe vaziyeti müsah değüdi. Tahsisabn tafflsmım koyamndık. Bununla beraber muka veledeki miktarlara nazaran nakten I Gızetemlze vaki müMm bepanattnt kaydettiğimiz Nafıa Veküı Hümi B. tedivesine imkân bulamadığımız kısmm bonolara raptı için gerek mşaat şirketlerile ve gerek ikinci derecede müteahhit şirketlerle 933 mayısma kadar geçecek müddet için mutabakat hâsıl olduğundan inşaatı biraz teahhurla olmak üzere devam ettirdik. Bütün hatlarda faaliyet ve mesaiye halel gelmeksizin muntaza • nun çalışılıyor. 933 haziranında, yani yeni mali senenln başlangıcında vaziyeti ye • niden tetkik ederek inşaatm muay • ( Mabadi 6 ıncı tahifede ) Hukuk talebe kongresi 64 sahifelik uzun bir rapor kongreyi saatlerce işgal etti, gürültüler oldu Darülbedayi sahnesinde emsalsiz bir rezalet Siddetle nazari dikkati celbederiz Dün, Darülbedayi sahnesinde * 3 saat» ismindeki operet temsil edilirken garip bir hâdise olmuştur. «Garip» kelimesi, ne muaseret, ne de san'at rnefhumlarfle alâkan olmıyan bu hâdi senin bayalığuu kolayca anlatamaz: Üçiincü perdenin başmda aktör Emin Beliğ ve Hazun beyler sahneye gelirler ve aralarında, piyes haricinde, uydur ma ve tuluat nev'inden bir mükâleme başlar: Emin beliğ Bey Bu opereti nasıl buldun bakalım? Hazun Bey Ümidin fevkinde! tşte halk burada. Onların rağbeti hakikati gösteriyor! Emin Beliğ Bey İyi ama, buglinkü Cumhuriyet'i okudun mu? Dehşetli çatıyor. IIIMIlllllllinllMllllniMiniMM Bir memlekette zaten mevcut olan bir is üzerinde mhisar tesis o lunduğn zaman o işle o zamana kadar meşgul olmuş olanlann *1ât ve ed«»vatlannın, ashabmı tatmm ve hatta tazmin edecek bedellerle satm alııunasi makul olduğu kadar adaletli bir kaide ise de doğrusu biz bu kaidenin bizde geniş bir anlayışla tatbik ©lunabileceğinden emin de ğildik. Onun için Mahmut Celâl Beyefendinin inhisar yerine inzibat te , sis etmek istiyen düşüncesini ve bu düsüncenin Cumhuriyet Halk Fırkası Grupundaki tasvipkâr telâkkisini en malrcl bulduk. Yeni tktisat Vekilinin düftncele • rinde f azla olarak su racih taydalar vardır: 1 : Hıısusî vapurlarm devlet kontroluna tâbi tarifelerle dahi oJsa huKongrey» ifttrak eden talebelerden bir prup susî mahıvetle çalışmakta devam etRapor okunduktan ve sifahî izaHukuk Fakültesi Talebe Cemiyeti meleri, devlet müessesesinin daima hat verüdikten sonra azadan bir çokdün Halkevinde çok gürültülü bir uyanık ve müterakki bir yolda yükongre aktermişlerdir. Kongre o ka lan söz almıslar ve muhtelif husu rümesine saik olacak ve devlet müsatı tenkide başlamışlardır. Bu tendar gürültülü ve o kadar uzun ol essesesmîn mtizam ve mükemmeli kitler ve bunlara verilen mukabil cemusttrr ki, mesaismi bh günde ik yeti ise diğerleri üzerinde müessir vaplar o kadar uzun sürmüs ve mümal etmek mümkün olamamıs, içtibulunacaktır. nakasa o kadar büyümüştür ki ortamam devamı gelecek haftaya tehir 2 : Bundan sonra gerek hususî ve ya atılan fikMeria içinden çıkmak edilmiştir. gerek resmî müesseseler rasgele vaCelse açıldıktan sonra Emîn, fin" imkâni bulunamamış, nihayet aza * pur alamıyacaklardır. Yeni alınacak dan1 bir kısrnı riyaset divatnna bw vapurlar için evvelâ lüzum. sonra da ver, Tayfur, Çelâl Beylerle Lâmia takrir vererek efkânn tenvhi için Hanımdan mürekkep riyaset divanı diğer bir takım evsaf ve serait tesbit münakaşalara başka bir gün devam seçilmiş, badehu idare heyeti na • edilmiş olacaktır. edilmesini istemek mecburiyetinde mma Lutfi Bey tarafından tam 64 3 : Hususî vapurlara dahi tahrnil kalmıslardır. sahife tutan bir faaliyet raporu o edilmis olacak külfetlerle kabotajın Bu takrir üzerme kongrenin ge kunmuştur. Bu uzun raporu müte u&rak iskele olmak kabiliyetıai haiz lecek hafta cuma gününe tehir edilakıp ta teftiş heyeti namına Server en küçük yerlere kadar en mükemmesine karar verilmiş ve celse tatil Bey, heyeti utnumiyeye uzun izahat mel ve en nrantazam surette teşmili edilmistîr. vermiştîr. temin olunacaktir. ınıııınııııımıtımıııııı mmımnınıııııııııuııııııııııiHiıınıiıııııııı ımınııiıııııtıııiMHiınıııtııtHmmımnııımııniıtıı ııtıııııııımıııın 4 : Şimdiki vaziyet kabotajdin gelincc o da hW t^rsftan m**vcut geçilerek beynelmilel denizciliğe ge yan vermeksudn deniz ticaretimizi ancak müşküiâtını bertaraf etmek, diğer bu y o l d a ilerletebilirdik. B u r a d a h e r çilebilmek için en sağlam btr mer taraft&n yeni inkişaflara el atmak kabiliyete kapı açıktır. hale addolunmak mümkündür. Bu için azamî imkânlara malik bulunuHususî vapuTculann kendi aralasayede onu da elbirliğile derpiş edeyor Biz millî denizciliğin ilerlemesi nnd% teşekkül etmesi son çare bilibileceğiz demek olur. ve yükselmesi namına her iki tarafa nen çîrketin vücude gelmesinde gaNe şif yansın ne de kebap dedîkda muvaffakiyetler temenni ederiz leri siyaset işte budur diyebiliriz. Hiç yet uysal ve becerikli hareket <^meYUNUS NADl lerine intizar olunur. Seyrisefaine bir tarafa ve hatta hiç bir fikre zi Hazun Bey Aldırma acanım, ben o fikirde değilim, o yazılan seylerin asılsızlığını işte halkımız isbat ediyor! Fakat bu manası ve yeri olmıyan konufma üzerine Darülbedayi salonundan bir soğuk dalgası geçer, halk büyük bir hayret içinde donakalır ve aktörler, alkışlarla tasvip edilmeği bekledikleri halde çıt çıkmaz. Seyircilerin bu soğuk mukabelesi karsısında ne yapacaklarmı şasıran aktör efendiler, bu iğrenç ze mini bırakarak ahaliyi güldürmek için bir takım şaklabanlıklar yapmıya baslarlar. Temsilde bulunan kariierimizden bir kaçı gazetemize kadar gelerek vak'ayı teessüflerle hikâye edince, biz de, ev velâ, tiyatrodaki halk gibi hayretimiı(Mabadi 5 inci saifede) Hangi şehir kazanacak? İstanbul mu, İzmir mi, Bursa mı? Spor kongresi Istanbul'un yeni merkez ' ftTrkiye td man Cemiyet leri tttifakı İs tanbul mınta • kası kongre» dün Halkevin de toplanmış vi mıntaka merkeı heyeti Ue idmaı heyetleri inti ' hap edi]mî«t!r. Mıntaka mer» kez heyeti riya setine, Süley maniye kulübü tbrahlm Kemal B** ne intisap eden tbrahim Kemal Bey intihap olunmuştur. Bu husustaki tafsüât spor sütunumuzdadır. Güzeller! Müsabakamıza kayit muumelesi devam ediyor. Dün de yazdığımız gibi bu sene Bursa ve tzmir'den, belki de baska sehirlerden de güzeller gelecektir. Simdiye ka dar dört Türkiye Güzellik Kraliçesi veren lstanbul'un bu sene müsabakaya en güzel kizlarile iştirak et mesi lâzımdır. Onun için, müsaba kaya girmeli ve İstanbul'u muvaf fakiyetle temsil etmelisiniz. tdare müdürümüz, hergün saat ondan altıya kadar idarehanemizde sizi bekliyor. Beğendiğiniz fotoğrafçı îcin bir mektup alarak hemen resimlerinizi çektiriniz. izmir ve Bursa gözellerine İzmir ve Bursa'da müsabakaya girmek istiyen güzeller, resimlerini İzmir'de «Anadolu» ve Bursa'da «Hakkın Sözü» refikimize gönder melidirler. Bu resimler, o gazetelerde intişar ettikten sonra Cumhuriyet'te de neşroiunacaktır. Foto Vayinberg Izmır'de büyük merasimle karşüanan ve şerefme bir balo verilen 1932 Türkiye ve Dunya Güzellik Kraliçesi Kerıman Halis Hanım mir'den başka yerlerden gelecek re> Lutfen sahifeyi gevirintn Diğer yerlerden gelecek tsanbul haricinde, Bursa ve tz